Cairo ontving van VS nieuw voorstel Buurtcomité's regelen China op laagste niveau wil Labour naar stembus Nixon en McGovern dichter bij elkaar Moboetoe spreekt Amin over kwestie-Aziaten in China <v. Referendum Denemarken Bobby Fischer laat nu tv wel toe Russisch-Amerikaanse ruimtetrip van 4 dagen Nixon spreekt Gromiko Waarom kopen zoveel mensen zoveel méér Lutti Omdat Lutti zo lekker is ROUW/KWARTET DINSDAG 3 OKTOBER 1972 BUITENLAND T7/K9 Jok Rusland sou er mee instemmen CAIRO (AFP, UPI, Reuter, AP) Uit welingelichte bron in Cairo is vernomen, dat Washington de L: Egyptische leiders een nieuw plan voor vrede in het Midden-Oosten heeft toegestuurd, dat tevens de y joedkeuring van Moskou zou wegdragen. Dit vredesplan is aan Heykal, hoofdre dacteur van het semi-officiële Egypti sche blad al Achram en naaste mede n-erker van president Sadat, getoond toen Heykal begin september een be zoekt bracht aan Italië en West-Duits and. Het nieuwe Amerikaanse voor stel zou onder meer behelzen een gedeeltelijke terugtrekking van de Is raëlische troepen in Sdnaï en het oversteken van het Suezkanaal door Egyptische troepen. Tussen de Israëli sche en Egyptische troepen zouden troepen van de Verenigde Naties gele gerd worden. Vervolgens zou het Su ezkanaal moeten worden geopend Het uitvoerend comité van de Pales tijnse bevrijdingsorganisatie heeft met zoveel woorden het voorstel van presi dent Sadat van Egypte verworpen voor de vorming van een Palestijnse regering in ballingschap. Dit blijkt uit een communiqué, dat gisteren in Beiroet is gepubliceerd. 'Na een on derzoek van de laatste ontwikkelingen op het Arabische en Palestijnse vlak' heeft het comité tijdens de bijeen komst van 1 oktober besloten 'de instellingen van de Palestijnse bevrij dingsorganisatie verder te ontwikke len om het wezen en de persoonlijk heid van het Palestijnse volk te ver sterken.' Het overkoepelende comité van de Palestijnen is zondagavond in Beiroet bijeen geweest onder voorzit terschap van Jasser Arafat. Palestijnse guerrilla-leiders hebben besloten hun operaties in het zuiden van Libanon op te schorten, opdat een Israëlische aanval niet zal leiden tot een confrontatie met de Libanese auto riteiten. In Israëlische militaire kringen is gis teren gezegd, dat het eerste deel van de Russische luchtbrug naar Syrië klaarblijkelijk gedurende het afgelo pen weekeinde is afgesloten. Er zou den. naar in Tel Aviv wordt vermoed, ongeveer tweeduizend ton militaire voorraden zijn afgeleverd. Men weet in Tel Aviv niet. of er ook Russische militairen zijn meegekomen. Het aan tal Russische militaire adviseurs in BLACKPOOL (Reuter, UPI, AP) Labourpartij-voorzitter Antho ny Wedgwood Benn heeft de Brit se socialistische beweging opge roepen, ontbinding van het Lager huis en algemene verkiezingen voor het eind van het jaar te eisen. De oproep houdt voorna melijk verband met het feit, dat de toetreding van Engeland tot de Europese Gemeenschap op 1 januari definitief wordt. De kans dat de conservatieve premier Ed ward Heath de eis zal inwilligen is bijzonder klein. Verwacht wordt dat de kwestie van de toetreding van Engeland tot de EEG morgen op de tot zaterdag du rende partijconferentie in Blackpool een belangrijke rol gaat spelen. De linkervleugel zal vermoedelijk weinig moeite hebben een motie aangenomen te krijgen waarin wordt geëist, dat een toekomstige regering van socialisten het onder de conservatieven tot stand gekomen lidmaatschap van de EEG ongedaan maakt. Naar aanleiding daarvan gaf het par tijbestuur een verklaring uit. Daaruit blijkt duidelijk dat het de handen van een Labourregering niet wil binden. Het bestuur zegt, wel van zo'n rege ring te verwachten dat zij opnieuw zal onderhandelen over de voorwaar den van de toetreding, of zonodig een referendum over al dan niet uittreden zal laten houden. Met belangstelling wordt uitgezien naar de rede, die ex- premier Harold Wilson, leider van het socialistische 'schaduwkabinet' morgen zal houden. Van speculaties, als zou Wilson van plan zijn af te treden, trekt men zich in Blackpool weinig aan. Aangenomen wordt dat Wilson van de twee contras terende standpunten gebruik zal maken om zo te manoeuvreren, dat zijn 'midden-positie' niet in gevaar komt. De meerderheid van de 2000 afgevaardigden zou van mening zijn, dat Wilson zo lang kan aanblijven, als hij zelf wil, omdat de strijd om de opvolging die dan zou ontbranden, nog groter verdeeldheid In de partij zou zaaien. Dat Wilson het desondanks niet ge makkelijk zal hebben, bleek uit de proclamatie van voorzitter Benn van wat hij noemde 'het eind van het 'consensus-tijdperk' in de Britse poli tiek. Hij eiste fundamentele verande ringen in de machtsstructuur van het land om de gewone man in staat te stellen, politieke en economische be slissingen te beïnvloeden. De Labourleiders besloten, een resolu tie te steunen, waarin de verwijdering van de Amerikaanse kemduikbootba- ses uit het land wordt geëist. Enkele leden van de bestuurscommissie had den gemeld dat er ook een besluit zou zijn genomen met de aanbeveling, Engeland een neutraal standpunt te laten innemen tussen de machtsblok ken in de wereld en het lidmaatschap van de NAVO op te zeggen. Dit werd later door een woordvoerder van de Partij ontkend. Syrië bedroeg voor het begin van de luchtbrug ongeveer duizend. De Amerikaanse extremistische rab bijn Kahane, leider van de Joodse Defensie Liga, heeft in een interview in Jeruzalem gezegd, dat de Mafia in de VS bereid is te helpen bij de strijd tegen het Arabische terrorisme. JEMEN Van een staakt-het-vuren in Jemen kan geen sprake zijn zolang de troe pen van Zuid-Jemen zich niet hebben teruggetrokken uit Kataba, dat zij sinds zondag bezet houden. Ook het al enkele jaren bezette gebied Harib, 150 km ten oosten van Sanaa dient eerst ontruimd te worden. Dit heeft een woordvoerder van de ambassade van Noord-Jemen gisteren in Beiroet be kendgemaakt. Het is de eerste Noordjemenitische reactie op het aanbod van Zuid-Jemen tot een bestand. Als eerste stap gaf de Zuidjemenitische premier' zondag z>jn troepen opdracht het vuren te staken. Of dit ook werkelijk is gebeurd valt tot op heden nog niet te zeggen. Volgens de ambassade van Zuid-Je men in Beiroet zijn bij de grensge vechten. die zes dagen geleden uitbra ken, vijftig burgers gedood. De am bassade sprak Noordjemenitische be schuldigingen tegen, dat door buiten landers bestuurde Zuidjemenitische vliegtuigen aan aanvallen op Noord- Jemen deelnemen. Dit zijn bewerin gen, die de ware feiten moeten ver doezelen, namelijk dat Noordjemeniti sche troepen en huurlingen vier Zuid jemenitische dorpen hebben bezet, al dus dc ambassade, HUURLINGEN Met huurlingen worden tegenstanders van het huidige bewind in Zuid-Je men bedoeld, die in ballingschap in Noord-Jemen leven. In de verklaring van de ambassade van Zuid-Jemen wordt ontkend, dat Zuidjemenitische troepen plaatsen in Noord-Jemen heb ben aangevallen of bezet Zondag werd van Noordjemenitische zijde be kendgemaakt, dat troepen van Zuid- Jemen de grensplaats Kataba na een lucht- en artilleriebombardement van vijftien uur hebben bezet. Daarbij Zouden 80 burgers en militairen zijn gedood. Bob Hope, Amerika's 'eeuwige comediant', is er in geslaagd het schaakfenomeen van de Verenigde Staten, Bobby Fi scher, voor de tv-camera's te krijgen. Het zal hem heel wat moeite (en geld) hebben gekost. Hope's eerste show van het nieuwe seizoen wordt donderdag uitgezonden. ADVERTENTIE KAMPALA (AP, Reuter, AFP) President Moboetoe van Zaire ar- Nieuwe tijd schiep ruimte voor onderlinge hulp Na het vervoer vormt de huisvesting het meest achterlijke aspect van China. Hoewel ze zich hebben laten verleiden tot drastische verbre dingen van straten en tot uitbarstingen van Russisch gigantisme bij de aanleg van openbare pleinen en gebouwen, hebben de autoriteiten de voorkeur gegeven aan nieuwbouw naast de nieuwe industrie in de nieuwe gedeelten van provinciale hoofdsteden boven pogingen de oude binnensteden te moderniseren. De nieuwbouw, in de vorm van flatge bouwen van drie en vier verdiepingen of rijen stenen eengezinswoningen, is een geweldige verbetering vergeleken bij het verleden, maar voldoet in geen enkel opzicht aan de behoefte. Miljoenen Chinezen wonen in lemen hutten huizen kunnen ze nauwe lijks genoemd worden met één of twee donkere kamers en vloeren van platgetrapte aarde of van steen. Uit dergelijke hutten bestaan de oude straten en het web van steegjes en pleintjes daarachter. Hankow is gespecialiseerd in houten krotten van twee woonlagen, die zo verwaarloosd zijn, dat ze vermoeid overhellen. Met de spleten tussen de planken zien ze eruit alsof ze morgen in elkaar zullen storten. Zo beperkt is de ruimte in deze oude woningen dat ners, tenminste 's zomers, bij voor keur op het trottoir zitten, eten, was sen. baby's verzorgen, kaarten, scha ken, de was ophangen en eikaars haar kappen. In Hankow brengen ze hun bedden naar buiten en slapen ze op straat. Toch komen iedere dag uit dit alles stromen verbazingwekkend keu rige, schone en opgewekte mensen te voorschijn, behalve in Kanton, waar niemand netjes is. De nieuwe tijd manifesteert zich hier op het laagste niveau in het buurt- comité. het basis-orgaan voor de mas sa. Vijf of zes van deze plaatselijke eenheden vormen een straat-comité, de laagste vorm van bestuur. Hoewel de rangorde van deze aanduidingen onlogisch lijkt wat een buurt- comité heet. zou eigenlijk een straat comité moeten worden genoemd, en omgekeerd zijn deze benamingen in China gebruikelijk. De grootte van de comité's hangt af van het district. Het Chao-Chang- buurtcomité, dat wij bezochten in de oude sector van Loyang, vertegen woordigde 440 mensen uit 80 gezin nen en behoorde tot een straatcomité van 1.800 mensen uit 443 gezinnen. Het straatcomité heeft zijn toegewe zen partijleden, via wie de regering functioneert. Maar de zeven leden van het buurtcomité zijn 'gekozen door de massa', dat wil zeggen, door hun buurtgenoten. Er wordt bij handop steken gestemd en de kiezers zijn huisvrouwen en gepensioneerde vol wassenen die thuis blijven, één of meer per gezin. Dit is de kleinste cel van het aandeel in de zeggenschap over eigen lot, dat zo lang ontzegd werd aan het gewone volk van China. Hier begint natuurlijk ook de indoc trinatie. 'Het organiseren van de massa voor de produktie' is een der taken van de Chinese buurt- en straatcomité's Polshorloges barbara tuckman de 'kang', of in het zuiden de opklap- bedden, een kleine tafel en één of twee stoelen, plus een of andere kook- uitrusting en mogelijk een naaimachi ne, die vanwege het licht naast de deur staat, alles is wat een gezin aan meubilair ter beschikking staat. Het ligt voor de hand, dat de bewo- De 'oude vrouwen' waarmee dege nen boven ,e 40 zijn bedoeld vormen duidelijk de macht in de buurt. De drie die wij ontmoetten, behoorden tot het nu dikwijls gezien type van buitengewoon keurige, knap pe, eenvoudige vrouwen, die vlekkelo ze jakken van het ouderwetse soort met zijsluiting dragen en zilveren polshorloges, die duidelijk een sta tussymbool z.jjn. Onder het proleta risch puritanisme, dat door de cultu rele revolutie werd opgelegd, vormen horloges ook het laatste beetje toege stane schittering. Terwijl een functionaris nauwkeurig toeluisterde, beschreven de vrouwen hun vier taken. Aangezien zij een volk zijn, dat graag binnen een for meel raamwerk leeft, voelen de Chi nezen zich slechts op hun gemak, als zij verschijnselen kunnen rangschik ken in aantallen: de drie grondbegin selen. de acht punten, de drie reus achtige lasten, enz. Hun eerste taak is het organiseren van studie-groepen over 'de leer van het marxisme-leni- nisme en van Mao' onder ouderen, die drie keer per week en vier uur per keer bijeen komen. Dat is noga' wat! De vrouwen legden ons uit dat 'de massa een geweldige behoefte heeft om te leren'. Zij zeiden dat het en thousiasme, dat voortkomt uit deze discussies over hoe 'het volk te die nen', leidt tot 'goede daden' onder hun buurtgenoten: bijvoorbeeld tot het doen van boodschappen voor een vrouw, die het thuis te druk heeft, of tot het oprichten van een gratis-thee- kraam voor voerlieden, die de stad hinnenkomen, toen ontdekt werd dat deze mensen zeer dorstig waren en geen gelegenheid kenden waar ze iets konden drinken: of het begeleiden van een verbijsterde bezoeker uit het platteland naar het archief van de plaatselijke politie om hun te helpen bij het vinden van de adressen van zijn familieleden. Grote trots (ADVERTENTIE! In het verleden waren dit mensen, die een zo hevige strijd om het be staan voerden, dat er geen ruimte was om elkaar bij te staan. Nu nemen ze deel aan het sociale proces en de trots waarmee ze over deze voorvallen ver telden, was heel ontroerend. In de loop van de tijd hadden 40 vrouwen uit de buurtgemeenschap en uit de leeftijdsgroep van boven de 40 die aan de studiegroepen deelnamen, geleerd te lezen, en wel zo, dat ze staat waren 100 karakters te onder scheiden. De tweede taak is 'het organiseren van de massa voor de produktie'. Burger:, worden aangespoorc werk te zoeken in fabrieken en mijnen, kleine staatbedrijven worden opgezet, bij voorbeeld een smidse of een confectie- atelier van één kamer met een snij tafel en zes naai-machines, of een bedrijf voor het assembleren van kooktoestellen uit door fabrieken ge leverde onderdelen, dit laatste voor de export. Part-time huisnijverheid wordt ook aangemoedigd. In de kleine tuintjes van de huizen, die wij bezochten, was men bijvoorbeeld bezig met het in elkaar zetten van eierdozen. Dat werd gedaan door enkele vrouwen, die naar produktie werden uitbetaald. De zoge naamde commerciële diensten, dat wil zeggen een bakkerij, kapperswinkel, schoenlapperij of fietsenmakerij, staan onder toezicht van het straat-comité en werken met prijzen, die door de stad zijn vastgesteld. De derde taak is, de politiek en de aanwijzingen van de regering over te brengen aan de massa en de mening van de massa weer te rapporteren aan de leiders. Liefde voor leger De vierde taak, die onder het hoofd sociaal welzijn valt, bestaat uit het onderrichten van de mensen in hygië ne en volksgezondheid en het leiden van de voortdurende en hooggestemde 'heb-het-leger-lief-campagne in de vorm van 'steun aan de gezinnen van het Volksbevrijdingsleger, verdedigers van het moederland'. Op 1 augustus, leger-dag, werd dit tot uitdrukking gebracht door groepen kinderen, die de rode vlag droegen naar de gezin nen van militairen en lofliederen zon gen met hun schelle, rauwe Chinese stemmen, waarbij ze een oorverdo vend geluidsvolume produceerden. Dit is een microcosmos van een com munistische samenleving. Bij de be oordeling ervan moet bedacht worden dat dit een volk is dat politiek en materieel in een andere fase van de geschiedenis verkeert dan de westerse democratieën en welks behoeften niet onze behoeften zijn. Dit is het laatste artikel uit een serie van vijf. De voorgaande artikelen wer den geplaatst op 9, 13, 15 en 26 -eptcmber. riveerde gisteren in Kampala, waar hij met president Idi Amin van Oeganda 'kwestie van weder zijds belang' zal bespreken, aldus een mededeling van radio-Kampa la. Hoewel Amin zondag verklaarde, dat niemand hem er toe zal kunnen bren gen de uitwijzing van Aziaten uit Oeganda uit te stellen 'ze moeten uiterlijk 8 november vertrokken zijn' gelooft men, dat president Moboe toe toch alles in het werk zal stellen iets aan deze schrijnende zaak te doen. De Oegandese minister van buiten landse zaken, Wanoeme Kibedi, wordt vandaag in de Somalische hoofdstad Mogadisjoe verwacht, waar president Mohammed Siad Barre van Somalië een ontmoeting heeft georganiseerd met een delegatie uit Tanzania om te pogen het gewapende conflict tussen Oeganda en Tanzania bij te leggen. President Amin heeft het er voor de onderhandel? ars niet gemakkelijker op gemaakt door 'duidelijke en schrif telijke' antwoorden te verlangen van president Nyerere van Tanzania op vragen als waarom Nyerere en de door Amin afgezette en naar Tanzania uitgeweken oud-president Obote guer rillastrijders opleiden en bewapenen 'om onschuldige mensen in Oeganda te vermoorden'. In afwachting van de resultaten van het bezoek van Moboetoe aan Oeganda heeft de Britse minister van buiten landse zaken. Douglas Home, eind vorige week besloten de kwestie van de uitwijzing van de Aziaten uit Oe ganda voorlopig niet op de agenda van de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties te plaatsen. Over de missie van Moboetoe hangt echter al de schaduw van een diplo matiek incident in Londen. President Moboetoe heeft namelijk besloten zijn minister van buitenland se zaken, Ngoeza, onmiddellijk terug te roepen van een officieel bezoek aan Londen, omdat de Britse regering Zai re 'beledigd' heeft, zo meldt het pers bureau van Zaire, AZAP. Toen minister Ngoeza zondag in Lon den aankwam voor besprekingen over de uitwijzing van Aziaten uit Oeganda met zijn britse ambtgenoot Douglas Home, bleek, dat de voor hem gere serveerde vertrekken in zijn hotel nog niet te betrekken waren. Zodra presi dent Moboetoe dit vernomen had, be sloot hij minister Ngoeza terug te roepen. Vervolg van pagina 1 Premier Jens Otto Krag was één van de eersten, die gisteren zijn stem uitbracht. Zijn regering had toen al voorbereidingen getroffen voor de de valuatie van de Deense kroon. Ook had hij ingrijpende versoberingsmaat regelen aangekondigd, voor het geval de Denen 'neen' mochten zeggen te gen de Europese Gemeenschap, in navolging van de Noren. Krag zei te hopen dat 'het gezond verstand van de kiezers de doorslag zal geven, zo dat een glas kon worden gedronken op de goede afloop'. Hij kondigde aan. direct de politieke leiders van het land bijeen te zullen roepen, als de uitslag negatief mocht zijn. Alle opiniepeilingen hebben een dui delijke meerderheid voor toetreding te zien gegeven. Naar het lijkt heeft de beslissing van de Noren, het lid- maatschap van de EEG van de hand te wijzen, weinig invloed gehad op de mening van de Deense kiezers. Ook de felle anti-EEG-demonstraties die voornamelijk door jongeren werden gehouden, hebben geen effect gehad, zo meende men voordat de uitslag bekend was. Sigurd Oehmann, leider van de links-socialistische Volkspartij, was er toen nog steeds van overtuigd, dat de meerderheid van de kiezer 'neen' hadden gestemd. Om toetreding te voorkomen, moesten de tegenstnders 50 procent van de uitgebrachte stemmen bij elkaar bren gen. Dat aantal mocht niet beneden de 30 procent van de in totaal 3,5 miljoen kiesgerechtigden (1.036.460) liggen. De uitslag werd voornamelijk bepaald door de bereidheid van de vóórstanders, de weg naar de stembus te gaan. Hoe groter de opkomst zou zijn, hoe meer kans er zou bestaan, dat Denemarkens toetredingsplannen niet in gevaar zouden komen. Ongeveer 2000 arbeiders van twee fa brieken op Jutland zijn gisteren in staking gegaan uit protest tegen het feit dat de directies van die bedrijven brieven had rondgestuurd, waarin de werknemers werden opgeroepen, voor toetreding te stemmen. Bij de stembu reaus stonden voor het eerst enkele politiemannen op wacht om te voor komen, dat anti-EEG-activisten de boel in de war zouden sturen. MOSKOU (AFP) De gemeenschap pelijke Russisch-Amerikaanse ruimte- vlucht, die voor 1975 op het program ma staat, zal vier dagen duren. De Russische Sojoez en de Amerikaanse Apollo zullen 48 uur aan elkaar ge koppeld reizen en in die periode zul len de ruimtevaarders van het ene in het andere ruimteschip overstappen. Dit heeft de Russische kosmonaut, VVladimir Sjatalov, gezegd in een in terview met het Russische persbureau TASS Hij vertelde, dat de Sojoez het eerst zal opstijgen van de aarde, zeven-en- een half uur later gevolgd door de Apollo. De koppeling volgt 24 uur na de lancering, de twee ruimteschepen trekken 48 uur gezamenlijk op, en 24 uur na het loskoppelen keren ze terug op de aarde, aldus Sjatalov. De Russische kosmonaut, die deel heeft uitgemaakt van de bemanning Sojoez-8 en de Sojoez-10 verwacht voorts, dat de eerste bemande vlucht naar Mars ook een gemeenschappelij ke Russisch-Amerikaanse onderne ming zal zijn. Sjatalov meende, dat deze vlucht tegen het eind van deze eeuw zal plaatshebben. WASHINTON (Reuter) President Nixon is gisteren in Washington be sprekingen begonnen met de Russi sche minister van buitenlandse zaken, Andrei Gromiko, over internationale problemen en Amerikaans-Russische samenwerking. De besprekingen zijn een vervolg op de Russisch-Ameri kaanse topconferentie in Moskou in mei in Moskou. PRINCETON (AP) De democratische kandidaat voor het Ameri kaanse presidentschap George McGovern loopt volgens de jongste Gallup-opiniepeiling iets van zijn grote achterstand op president Nixon in. Volgens een onderzoek, dat tussen 22 en 25 september is uitgevoerd, aldus een zegsman van Gallup, is McGovern voor de eerste maal sinds de democra tische partijconventie iets gaan af knabbelen van de voorsprong van de zittende president en heeft nu nog 28 punten achterstand op Nixon, vergele ken met 34 punten eind augustus. In september verklaarde 61 percent van de ondervraagden voorkeur te hebben voor Nixon als president, 33 voor McGovern, 1 percent voor andere kandidaten en had 5 percent nog geen mening. Volgens de woordvoerder is in het industriële noorden van de Verenigde Staten het verschil tussen Nixon en McGovern slechts 23 punten. Daar verklaarden 59 percent zich voor Nixon en 36 percent voor McGovern. Bij een speciaal onderzoek onder de 18 tot 24-jarigen, komt Nixon er voor al goed uit in de zuidelijke staten waar hij met 70 tegen 29 leidt. In het oosten en midden-westen heeft McGo vern echter een lichte voorsprong en in het westen liggen de beide kandi daten ongeveer gelijk onder de jonge kiezers. Aanhangers van McGovern verwachten, dat het verschil nog veel kleiner zal worden nu de senator een nationale campagne via de televisie is begonnen. ADVERTENTIE ^KER

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1972 | | pagina 9