Prof. Velema: acties
als die bij Enka
leiden tot dictatuur
Dominees zouden 't niet nemen
J
Het zit dieper dan
die tweede auto
Trouw
K wartet
Valkenheide
zestig jaar
vandaag
Berocpings-
werk
Boekenetalage
TROUW/KWARTET DINSDAG 3 OKTOBER 1972
KERK/BINNENLAND
T2/K2
Bondsdag chr. geref. mannen
Van een onzer verslaggevers
BAARN Democratie is het opstellen van spelregels en normen
waaraan iederen zich moet houden. Doet men dat niet, komen acties
als bij Enka-Breda vaker voor, dan gaat de democratie tenslotte finaal
van de kaart en is de kans uitermate groot, dat er een dictator op
staat. Dat zei prof. dr. W. H. Velema, hoogleraar aan de theologische
hogeschool van de chr. geref. kerken te Apeldoorn zaterdagmiddag
in Baarn bij de beantwoording van vragen, gesteld naar aanleiding
van zijn referaat 'Veranderende moraal' 's morgens gehouden op de
bondsdag van de bond van chr. geref. mannenverenigingen.
Op elk gebied, aldus prof. Velema in
zijn referaat, vinden grote veranderin
gen plaats. Vroeger had men daarop
kritiek en verzette men zich ertegen.
Nu wordt er gezegd: je moet leren
ermee te leven. Velen kijken er nau
welijks vreemd van op, wanneer ar
beiders een fabriek bezetten. Dat
komt omdat men aan bezettingen ge
wend is geraakt. En krachtmetingen
gaat men uit de weg. Immers, toen
onlangs studenten inschrijvingsbu
reaus bezetten ging men over tot
schriftelijke inschrijving. Dit alles
moet uitlopen op straatterreur.
Vervolgens behandelde prof. Velema
een aantal andere onderwerpen waar
bij sprake is van veranderende mo
raal, zoals gezag, sexualiteit, levensbe
gin en levenseinde. Velen zien het
huwelijk niet meer als een goddelijke
ordening. Dan wordt sex een con
sumptieartikel. En hoe zal de abortus
wet worden? Als er een links kabinet
komt dan zullen er geen grenzen
worden gesteld. Ook wat het levens
einde betreft voltrekken zich wijzi
gingen in de denkwereld van velen.
Het NCRV-programma over euthana
sie is daarvan een voorbeeld. Het
wilde inzicht bijbrengen in en begrip
kweken voor het vraagstuk van de
euthanasie en de slotzin van de laatste
uitzending Was veelzeggend: we moe
ten elkaar maar niet veroordelen; met
andere woorden men moet het maar
niet vreemd vinden als men een me
demens uit het leven wegdoet
Monstrum
Vervolgens ging prof. Velema nader
in op het gezagsvraagstuk. Tegenwoor
dig wordt zelfs door een professor aan
de Vrije Universiteit geleerd dat het
weinig doet Maar daar moet de rege
ring aan meewerken anders bereik je
niets. Het gaat er om dat we weer
kunnen concurreren met het buiten
land. De arbeider ls zijn loon waar
dig, niet de lijntrekker.
Bergschenhoek
Jac v.d. Kooij
Palestijnen
Da redactie behoudt zich het recht voor om
ter opname ln dexe rubriek ontvangen me
ningsuitingen verkort weer te geven. BIJ
publlkatlc wordt met dc naam van de
inzender ondertekend. Brieven kunnen wor
den gezonden aan de heer Joh. C. Francken.
secretaris van de hoofdredactie van Trouw-
Kwartet, Postbus 859. Amsterdam.
Kerk en vakbeweging (3)
Methde F am. Sonneveld uit Schiedam
ben ik het eens. Wij moeten weer een
werkend volk worden. Dan wordt de
economisclie toestand weer gezond. De
heer Lanser moet in zijn vakblad
glashelder uiteenzetten dat de werk
nemer niet alleen rechten maar ook
plichten heeft. Als er alleen maar
gevochten wordt voor loonsverhoging
en meer niet dan kan de bond niet
meer christelijk genoemd worden.
Wel mag de heer Lanser van de kerk
verlangen dat ze hem helpt om er op
te wijzen dat er gewerkt moet wor
den. Dit geldt niet voor dat deel van
de werknemers dat werkt maar voor
dat andere deel dat liever heel erg
Wanhoop van de Palestijnen blijft
bron van terreur. Met volle instem
ming heb ik kennis genomen wat er
over de Palestijnen te lezen stond in
Maar mij laat de gedachte niet los dat
wij Europeanen mede schuld aan het
lijden van deze mensen hebben. Het
is toch wel ten hemel schreiend als je
25 jaar lang vluchteling bent en nie
mand je lot wil zien.
Ik zou het Nederlandse volk op willen
roepen een actie te houden om mil
joenen bijeen te brengen, dan mogen
we ook verlangen dat het Duitse volk
1 de beurs tast om aan zo'n actie
mee te doen en misschien volgen er
meer Europese landen dit voorbeeld.
Als de Arabische landen weten dat we
ons voor het lot van de Palestijnen in
willen zetten en we erkennen ook
mede schuldig te zijn, zou dan met
die landen. Israël erbij inbegrepen,
geen oplossing voor deze mensen ge
vonden kunne worde?
Honselersdijk
P. v. Wosten
Regering (3)
De Rotterdammer
Nieuwe Haagse Courant
Nieuwe Leidse Courant
Dordts Dagblad
Uitgaven van
N.V. De Christelijke Pers
Directie:
Ing. O. Postma, F. Diemer
Hoofdredactie:
J. de Berg (waarnemend)
Dagelijks bestuur: B. Bol. Den
Haag: dr. E-Bleumink, Paters-
wolde; mr. G. C. van Dam,
Nootdorp; W. A. Fibbe, Rot
terdam; J. Lanser, Utrecht;
drs. J. W. de Pous, Den Haag;
J. Smallenbroek, Wassenaar.
Overige leden van het alge
meen bestuur: K. Abma, Am
sterdam: H. A. de Boer, IJmul-
den; Th. Brouwer, Assen; mr.
dr. J. Donner, Den Haag; J.
van Eibergen. Schaarsbergen;
mr. K. van Houten, Wagenin-
gen; ds. O. I. Hylkema. Bilt-
hoven; Jac. Huijsen, Delft;
mevrouw M. C. E Klooster-
man-Fortgens, Voorschoten;
mevrouw J. G. Kraayeveld-
Wouters, Heerhugowaard;
prof. dr G. N. Lammens,
Naarden; ds. F. H. Lands
man, Den Haag; H. de Mooij,
Rijnsburg; prof dr. G. C. van
Niftrik, Amsterdam; H. Otte-
vanger, Buitenpost; mr. dr. J.
Ozlnga, Lunteren; dr. A. Veer
man. Rijswijk (Z.-H.); H. H.
Wemmers, Den Haag: drs. R.
Zijlstra, Oosterlarvd (Zld.).
Hoofdkantoor N.V. De
Christelijke Pers: N.Z.
Voorburgwal 276 - 280,
Amsterdam. Postbus 859.
Telefoon 020 - 22 03 83.
Postgiro: 26 92 74. Bank:
Ned. Midd. Bank (rek.nr.
69.73.60.768). Gem.giro
X 500.
In antwoord op wat de heer Landman
schreef wil ik opmerken bet heflemaal
niet erg te vinden dat de regering
1000 collegegeld per Jaar vraagt van
hen die het volgens mij betalen.
En ook die huurverhogimg van
14 pet. is niet erg. In de 50er Jaren
zei oud-minister Drees al dat het
subsidiebeleid niet vol kunnen
worden gehouden, (dus toen was de
huur ook al te laag). Wie een woning
koopt of bouwt en dan rekent hoe
hoog rente en onderhoud is, komt tot
de ontdekking dat de huren te laag
zijn. En omdat de huren al lang te
laag zijn geweest, worden de wonin
gen niet onderhouden. Zo komen we
ook niet uit de woningnood, hoewel
er onder de 2 laatste ministers van
volkshuisvesting (hoe duur het bou
wen ook is) nog nooit eerder een
regering is geweest die zoveel wonin
gen per jaar heeft gebouwd.
't Noorden Texel
Joh. Daalder.
Kind en Vredesweek
Op de eerste zondag van de vredes
week zie ik 's middags bij ons in de
buurt de schoolkinderen spelen, broe
derlijk naast elkaar, niet begrijpend
nog, waarom ze op maandag weer
over zoveel scholen worden verdeeld.
N.l. een paar kinderen gaan naar de
christelijke school in eigen dorp.
Maar ja, daar is ook wel eens wat, en
daarom gaan een paar anderen naar
een christelijke school in een ander
dorp. De kinderen van geref. vrijge
maakte ouders gaan naar een vrijge
maakte school in weer een ander
dorp. Maar omdat daar ook wel eens
wat ls, gaan er ook weer kinderen
naar een vrijgemaakte school in nog
een ander dorp. Kinderen van r.k.
ouders gaan naar een katholieke
school in een vijfde dorp. Is het een
wonder dat er dan ook nog kinderen
van geref. ouders naar de openbare
lagere school gaan? Die zien het alle
maal niet meer zo zitten. Al met al
opgeteld 12 kinderen, vlak bij elkaar.
Mocht iemand het het Interkerkelijk
Vredesberaad dit le zen, dan zou ik
heel graag willen, dat er volgend jaar
brede aandacht wordt geschonken aan
de machten in de kerk en aan d e
machten in het gezin.
Warffum
Prof. dr. VV. H. Velema
gezag niet van God komt Er circu
leert momenteel een rapport over
jeugdrecht, hetgeen beoogt, dat kinde
ren van twaalf tot zestien jaar bij
conflicten met hun ouders naar de
jeugdrechter kunnen gaan. Dan wordt
het mogelijk, dat instanties buiten
het gezin kinderen gaan steunen in
hun verzet tegen het ouderlijk gezag.
Prof. Velema noemde dit een pedago
gisch monstrum van de eerste orde.
Het onderwijs speelt bij dit alles een
grote rol. Het middelbaar- en het
beroepsonderwijs dragen veel bij tot
de ontkerstening van ons volk. Daar
wordt afgebroken wat in het gezin
wordt opgebouwd.
Ten diepste gaat het er om: men wil
vrij zijn, de mens moet zichzelf kun
nen zijn, doen wat hij zelf wil. Van
daar het verzet tegen instellingen,
regels, normen, de moraal. De mens
moet kunnen genieten, zichzelf uitle
ven. Schuldbesef ontbreekt, men is
immers slachtoffer van het milieu, de
opvoeding enz., zo wordt beweerd.
Niemand ontkomt aan al deze invloe
den. Hoe moeten wij ze echter opvan
gen? Sommigen zeggen: we kunnen
het niet keren, stuur alleen maar wat
bij, de wal zal het schip wel keren.
Prof. Velema verwierp dit opportunis
me. Hij verwierp eveneens de progres
sieve oplossing: alles overnemen en
steeds naar wat nieuws streven. Een
verkeerd conservatieve houding is
eveneens onjuist, want hierbij wil
men alleen maar al het oude behou
den. Dat is struisvogelpolitiek. Leven
betekent voortgang. Dat zal zich op
allerlei gebied manifesteren. Wc moe
ten niet proberen te willen leven als
200 jaar geleden.
Normen
Spreker sprak zich uit voor een goed
conservatieve houding: alles wat we
moeten bewaren vruchtbaar en dienst
baar maken. Er zijn normen, geboden
door God ons gegeven. Die bedoelen
het welzijn van de enkeling en het
welzijn van de omgang met elkaar.
De grote vraag van vandaag is: zijn
ons door God normen gegeven of
moeten we zelf uitmaken wat goed en
wat slecht is? Als we de heerschappij
van Jezus Christus over ons leven
niet willen, dan zijn we de goede
koers kwijt. Bij het licht van Gods
Woord moeten we onze houding zoe
ken, die past bij deze tijd. De echte
vrijheid heeft de mens namelijk in de
dienst van God. Dan zien we sex niet
als consumptieartikel, dan laten we
het levensbegin en het levenseinde
over aan God, dan durven we het aan
gezag uit te oefenen.
De christelijke kerk heeft als richt
snoer van het heil van het volk: het
bewaren van de geboden Gods. Dat is
het pand dat bewaard moet worden.
Daarbij moeten we een open oog
hebben voor de vormgeving, die een
tijdgebonden karakter heeft Bij een
veranderende moraal mogen we even
wel de normen niet kwijtraken! Aldus
de Apeldoornse hoogleraar.
MAARSBERGEN Het hervormde
opvoedingscentrum 'Valkenheide' te
Maarsbergen bestaat zestig jaar. Dit
feit wordt gedurende de eerste week
van oktober met een reeks van activi
teiten feestelijk herdacht 'Valkenhei
de' is een 'jongensdorp', waar vooral
jongens uit grote steden extra begelei
ding ontvangen. Sinds koningin Emma
in 1912 dit kinderbeschermingscentrum
ln gebruik stelde, hebben meer dan
5200 jongens met deze inrichting ken
nisgemaakt
'Valkenheide', dat onder meer over een
bloeiende streek-vakschool beschikt,
voorziet nog steeds in een behoefte. De
groeiende aanvraag voor plaatsingen
heeft er toe geleid, dat dezer dagen
*en elfde leefgroep is ingesteld. In het
raam van de sanering, die de overheid
op het terrein van de veelvormigheid
van de particuliere binderbescherming
betracht, is 'Valkenheide' er teo over
gegaan het aantal jongens (208) terug
te brengen tot 143. De opzet is de mas
saliteit te doorbreken en de leefbaar
heid, ook de meer gerichte begeleiding,
te verhogen. De inrichting beschikt
over acht moderne paviljoens en drie
paviljoens, die in een gebouw zijn on
dergebracht Het systeem van de slaap
zalen behoort op Valkenheide tot het
verleden.
Veertig procent van de pupillen is af
komstig uit protestantse gezinnen, der
tig procent behoort tot het rooms-ka-
tholieke milieu, de overige dertig pro
cent heeft geen kerkelijke bindingen
Wika L. A. C. van Ginkel en pater J.
Hoekstra verzorgen de geestelijke be
geleiding.
Ter gelegenheid van dit jubileum is
een brochure verschenen, waarin de be
tekenis van het wetenschappelijk werk
voor de moderne kinderbescherming en
de noodzaak van eigentijdse organisa
tievormen worden belicht.
door dr. G. Dekker
Graag wil ik in het kort reageren op
het artikel van prof. dr. P. J. Roscam
Abbing in Trouw/Kwartet van 27 sep
tember. Al was het alleen maar om
openlijk te zeggen dat ik hem er
nooit van heb verdacht geen oog te
hebben voor de problemen van de
consumptiegroei. Maar ook omdat ik
erg blij ben met zijn artikel. Ik wil
met rijf opmerkingen volstaan.
1. Het was en is allerminst mijn be
doeling om moralistisch te doen over
een tweede auto e.d. Ook dat zou te
gemakkelijk zijn. Het gaat om ons
GEHELE consumptiepatroon en dan
het consumptiepatroon VAN ONS AL
LEN. Daarbij was het niet van belang
wat het belangrijkste motief voor con
sumptiebeperking was: milieubedrei
ging of versobering. Het ging immers
om de vraag welke factor de sterkste
mlieubedreiging vormt: de groei van
de bevolking of de groei van de
consumptie.
2. Ik heb ook niet willen zeggen dat
de bevolkingsgroei van geen belang
is. Het IS een niet onbelangrijke
factor in het geheel en we zullen de
ontwikkeling ondanks de sterke
daling op het ogenblik nauwlet
tend moeten volgen. En dan geen
maatregelen? Waarschijnlijk ook wel,
maar daarbij moeten we ons dan veel
meer richten denk ik op het voorko
men van ONgewenste zwangerschap
pen (dat zijn er nog veel). Daarmee
remmen we de bevolkingsgroei èn
dragen we bij aan het levensgeluk
van velen.
3. Waar gaat het dan wèl om? In de
eerste plaats dat in de acties voor
geboortenbeperHing niet gerept wordt
over de consumptie, waarmee gesugge
reerd wordt dat de bevolkingsgroei
DE factor is die het milieu bedreigL
Ik meen in mijn vorig artikel te
hebben aangetoond dat ln onze sa
menleving thans de consumptiegroei
veel meer bijdraagt aan een onleef
baar milieu dan de bevolkingsgroei.
Dat moeten we dan ook hardop (dur
ven) zeggen, anders bereiken we ons
doel nog niet.
4. In de tweede plaats: dat er met
betrekking tot de natuurlijke groei
een ontwikkeling aan de gang is, die
reeds door zo'n groot deel van de
bevolking wordt gedragen en die zo
autonoom lijkt, dat ik niet kan inzien
dat de kerk iets anders kan doen dan
achter deze ontwikkeling aanlopen
Voor een goed begrip: er ligt waar
schijnlijk nog wel een taak voor de
kerk, al was het alleen maar het
opruimen van de 'pastorale brokken'
die zij met vroeger spreken en hande
len op dit punt heeft gemaakt Maar
dat is nog geen leiding geven aan een
nieuwe ontwikkeling.
5. Ik ben zeer blij met wat prof.
Roscam Abbing in zijn tweede punt
zegt. We moeten ons inderdaad reali
seren dat we niet simpelweg over
consumptiebeperking kunnen praten,
maar dat in deze zaak ons gehele
maatschappelijk systeem, inclusief on
ze inkomensverdeling, op het spel
staat En niemand van ons blijft hier
buiten schot Maar als het nu waar is
dat die consumptiegroei zo'n belang
rijke factor is en als de consumptie
niet (verantwoord) beperkt kan wor
den zonder aantasting van ons hele
maatschappelijke systeem, dan moeten
we déér ook onze aandacht op rich
ten. Oók als kerk. Want het zal veeJ
van ons vragen.
(ADVERTENTIE)
L. Feitsma
Rijden onder invloed (3)
Ik ben het volkomen eens met de heer
Kruidenier uit Rotterdam. Alleen gaat
hij ndet ver genoeg. De enige goede
manier is alle bevoegdheid ontnemen
hetgeen inhoudt' 'lopen' alleen ge
bruik mogen maken van het openbaar
vervoer.
Groot Ammers
H. Verhelj
In de hervormde kerk wordt nu, gelet ook op de
discussie rondom de benoeming van dr. A. H. van
deu Heuvel tot 'vaste' secretaris-generaal, bekeken
of een benoeming voor een bepaalde tijd, bijvoor
beeld vijf jaar. niet mogelijk en beter is. Hierover
in Hervormd Utrecht ds. M. Groenenberg:
Op de synode is de opmerking gemaakt, dat men
sen. die allemaal vaste banen hebben en ook niet
anders willen, nu moeten beslissen over de vraag,
dai een bepaald iemand b.v. voor vijf jaar wordt
benoemd. Predikanten zouden he' niet nemen, als
ze voorgesteld werd dat ze beroepen moeten wor
den voor een bepaalde periode. Zo'n voorstel zou
woeden afgestemd. Kerkeraden en gemeenten zou
den stellig daar wel iets in zien. Na vijf jaar weet
men, dat de dominee geen schaap is met vijf poten.
Hij huppelt misschien op drie poten rond. Als men
hem dan kwijt kan, zegt men: graag!
in Zwitserland gaat dat zo. Na zes jaar kan de ge
meente zeggen: wij verlengen uw ambtstermijn niet
meer! Dan zet de dominee een advertentie in het
kerkelijk orgaan, waarin staat, dat hij wegens het
niet verlengen van deze termijn een andere ge
meente zoekt. En dan maar afwachten! Meestal
lukt het wel een andere gemeente te krijgen, al
meet men soms nemen wat er komt Kiezen is er
dan niet bij. Sociaal gesproken is dat niet zo best
Tenslotte heeft zo'n man in de meeste gevallen een
gezin, dat mede de dupe wordt Dan is er de bij
komende narigheid, dat een predikant steeds kan
denken: ik moet mijn gemeente een beetje te
vriend houden, ze niet irriteren maar naar de mond
praten. Dat is dan wel goed voor die predikanten
voor wie het een sport is om van de ene been op
de andere te wandelen en tegen alle schenen te
schoppen, terwijl ze verklaren, dat dat nodig is van
wege het profetisch karakter van het ambt
Maar toch dreigt de vrijheid van het Woord Gods
ln de klem te komen. Ik zou er in Nederland niet
vnoi willen pleiten, al zou het in bepaalde geval
len wel eens makelijk zijn. Ik begrijp kerkeraden
en gemeenteleden die soms zeggen: de dominee
heeft wel de vrijheid om tegen ons te zeggen, dat
hij vertrekt en niemand kan dat verhinderen, maar
wij kunnen nooit tegen een dominee zeggen, dat hij
moet verdwijnen en dat hij op die en die datum
weg dient te zijn. Dat is toch eenzijdig? Enkel in
het voordeel van de dominees! Daar heeft men dan
schoon gelijk in. Maar om nu een bepaling te gaan
opnemen, dat alle gemeenten en kerkeraden na
vijf of zes jaar de laan uit kunnen sturen, dat is
c
Uit de kerkbladen
ieu> waar je nog wel eens over moet nadenken.
Wal zou het overigens een keet geven in de kerk.
Het rumoer van nu zou daarbij vergeleken in het
niet zinken. Want er is altijd wel een groep die
zegt: weg met hem en omgekeerd altijd wel een
groep die zegt: we moeten hem houden; terwijl er
een grotere of kleinere groep barmhartigen zal zijn
die zegt: maar dat is toch niet menselijk! Om van
artikelen in kranten en spandoeken nog niet te
spieken. Nu was er ook bij mij even de gedachte
op de synode: wat je zelf niet wilt, mag je dat een
ander, die ook een gezin heeft, wel zo vlot aan
doen? Wel ben ik overtuigd, dat je het erg bont ge
maakt moet hebben, wil ooit een vergadering, ker
kelijk of niet, je ontslaan. In dat opzicht kan dr.
v. d. Heuvel gerust zijn!'
Van Wapenveld, tweemaandelijks tijdschrift van de
reünistenorganisatie van de CSFR (vereniging van
studenten uit de rechter flank van de geref. ge
zindte) is een stevig themanummer verschenen
o\er: Maatschappijkritiek. Er zijn (uitvoerige) bij
dragen van- prof. clr. A. Troost, ir. L. van der Waal.
dr J J. Buskes, dr. C. Graafland, drs. G. van Ley-
enhorst en drs. S. Meijers. De prijs van dit speciale
nummer is vier gulden (bestellen bij administratie
Wapenveld, p.a. mevr. P. Houtman-Blok, Arthur
van Schendelplein 63, Delft; giro 26.69.06). Hoewel
Wapenveld strikt genomen geen kerkblad is, volgt
hier het slot van het opstel van dr. Buskes:
'Theologisch kan ik het met Dorothee Sölle niet zo
best vinden. Maar als ze spreekt over Jesaja 581-
12 en zegt: 'Onze tekst leest men het best met een
brii die gemaakt is van de nieuwsberichten van on
ze krant', val ik haar bij, al zou ik het liever omke
ren en zeggen: de nieuwsberichten van onze krant
leest men het best met een bril, die gemaakt is van
de teksten van Jesaja en Micha:
God is een God van mensen. Hij machtigt ons
slechts tot het menselijke: dwars tegen de zaak, die
ze vandaag de dag in elkaar zetten op de wij2e,
waarop de machthebbers, de volksleiders en de val
se profeten (goed orthodox) het in Micha's dagen
deden, dwars tegen die zaak ln geloven, belijden en
in praktijk brengen het: 'wie is een God als Gij'.
God in Adam eren!
Doen wat de Heer van ons vraagt! Dat 'wat' ken
nen we heel goed. Het is ons bekend gemaakt en
gezegd.
Laten wij het ons voor gezegd houden.
Doen wij het niet, dan gaan wij er aan en 'zal men
over ons weeklagend een klaagzang zingen: het is
gedaan, zal men zeggen' (2:4).
Nog wil God de zonde van ons politiek en sociaal
conformisme, in stand gehouden door de illusie van
onze God-met-ons-theologie, in de diepte der zee
werpen, maar als wij geen gehoor geven aan wat de
Heer tot ons zegt, zullen wij, conformisten, zelf in
de diepte der zee verdwijnen. De bedrijvers en de
goedpraters van het onrecht zullen van de aarde
verdaan worden (Psalm 10435). Zo zal dan een
ieder onzer voor zichzelf rekenschap geven aan God
(Romeinen 14 12). Ook dat behoort tot het recht
des Heren.'
RESPECTABEL
Als ik de gebeurtenissen in het verle
den goed begrepen heb, hadden de
Leidenaars hun stad gekraakt, bezet,
tegenover de 'wettige overheid'. Zij
hadden daar hun respectabele redenen
voor. Want om dode dingen als pan
den en steden te kraken is de respec
tabele reden van het in leven blijven
zelf voldoende. Van toen we nog aan
casuistiek deden herinner ik mij de
vuistregel dat een hongerende het
brood dat hem geweigerd wordt mag
nemen. Hij mocht niet veel meer,
maar dit uiterste van zelfverdediging
tegen een onfatsoenlijke omgeving
was hem gelaten. Soms denk ik dat
we van die kant ook het bezetten van
huizen door daklozen moeten bekij
ken. Men kan ze 'ontzetten', maar dat
moet dan van de goede kant gebeu
ren, nl. van die kant waarvan een
nieuw aangeboden behuizing komt In
een samenleving waarin duizenden
geen menswaardig dak boven het
hoofd hebben, of van het ene lekken
de dak naar het andere gesaneerd
worden, kan men zich afvragen of
welke eigenaar dan ook nog langer
het recht heeft langer dan een bepaal
de (korte) tijd zijn huis leeg te laten
staan. En niet zoals het nu vaak gaat,
dat panden jaren lang leeg staan
omdat de eigenaar als maar blijft
azen op een hoger bod, of een plan
waardoor de waarde van zijn leeg-
blijvend huis vergroot wordt. Wan
neer iemand het in zijn hoofd zou
halen om alle suiker op te stapelen
om dat te laten liggen en zodoende op
steeds hoger prijzen te wachten dan
zou geen Overheid aarzelen om hier
een stokje voor te steken, al was het
alleen maar om erger te voorkomen.
Maar met panden schijnt veel moge
lijk te zijn. Iemand vertelde mij dat
bewoonbare huizen soms door de eige
naars met opzet onbewoonbaar ge
maakt worden omdat sloop en een
leeg terrein meer opbrengt Men aar
zelt soms zelfs niet om het water
onder het huis weg te zuigen om
zodoende de koppen van de palen te
laten verrotten, met alle gevolgen van
dien. Over respectabel gesproken.
NED. HERVORMDE KERK
Beroepen: te Enschede: F. Moll te
Schoonebeek; te Harderwijk: G. v.d.
End te Zalk en Veecaten; te Leusden:
J. J. Kooman te Baardwijk en Drunen.
Aangenomen naar Driebergen: B.
Wallet te Aagtekerke; naar Oost-Vlie
land: (toez.) G. Hopster, hulppred. te
Vlieland; naar Vriescheloo: A. v.d.
Berg (als voorganger), godsd. onder
wijzer te Den Haag.
GEREF. KERKEN
Beroepen te Oostkapelle: kand. L.
Prinsen te Amstelveen.
Aangenomen naar Boechout: A. Cj
Koeman te Appelsga.
GEREF. GEMEENTEN
Beroepen: te Rotterdam-IJsselmonde
en te Utrecht: D. Hakkenberg te Dor
drecht; te Zaandam: E. Boogaard te
Leiden
John Cashman: LSD-story. Uitg. Bana
na Press N.V. Kappellen (Bos). Prijs:
15,30, 217 blz.
In dit boek, dat alleen in Amerika al
zijn weg vond naar 3 miljoen afne
mers schrijft John Cashman over LSD
oftewel 'het angst (op) wekkende feno
meen van onze nieuwe wereld', zoals
de uitgever het op de achterflap liet
zetten. 'Er wordt wel eens beweerd,
dat gebrek aan informatie iemand er
nooit van weerhouden kan om over
iets een standpunt in te nemen. De
twistappel LSD is een geval, waarop
dit gezegde van toepassing is. De
meeste mensen hebben LSD veroor
deeld als een door de duivel gemaakt
brouwsel. Aan de andere kant echter
verheft een kleine, doch bezeten min
derheid LSD tot een nieuw elLxer van
de verlichting. Op het ogenblik is er
niet afdoende informatie voorhanden
om noch het ene noch het andere
standpunt te laten zegevieren, doch
dat schijnt de twistende partijen
slechts weinig tc deren', schrijft Cash
man ergens.
Dit alles zou men ook op Cashman
zelf kunnen betrekken. Voor- en te
genstanders van het gebruik van LSD
laat hij uitvoerig aan hfct woord ko
men met daartussendoor gevlochten
'getuigenissen' van gebruikers. Het
spreekt vanzelf, dat mensen als Al-
dous Huxley, Allan Ginsberg en Ti
mothy Leary daarbij niet ontbreken.
Cashman zelf blijft in dit boek volle
dig buiten schot. Het enige, wat hij
heeft gedaan is informatie verzamelen
en dat op een rijtje gezet, waarbij hij
het populair-wetenschappelijke toon
tje niet uit deg gaat. Op zich is
daar niets op tegen, maar als dat
populair-wetenschappelijke toontje ont
aardt in een soort oppervlakkigheid,
komt dat een eventuele opinievor
ming over drugs en in dit geval over
LSD beslist niet ten goede.
Dan blijft 'men' steken in opvattingen
als LSD in een brouwsel door de
duivel gemaakt of het is een geschenk
van de goden. Na lezing van deze
'LSD-story' is er eigenlijk maar één
conclusie mogelijk: een oppervlakkig
en daardoor overbodig boek.
K. de L.
