'MOET DAT NOU,
DIE UNIECOLLECTE?'
Kerken willen Soedanees
dorp (weder)opbouwen
Trouw
Kwartet
Beroepings-
werk
hulp voor de
bijbellezer
Industriewerk
oecumenisch
vandaag
TROUW /KWARTET VRIJDAG 29 SEPTEMBER 1972
T5, )UW
Van een onzer verslaggevers
AMSTERDAM Wat zal de Unie 'School en evangelie' zich uitsloven voor het christelijk onderwijs
in ontwikkelingslanden, als we in ons eigen land al nauwelijks raad weten met het christelijk onder
wijs? Het is natuurlijk prachtig om ieder jaar via de Uniecollecte een miljoen bijeen te brengen,
waarvan dan de helft naar de derde wereld gaat en twintig procent bestemd is voor christelijk onder
wijs in België en Zuid-Europa. Maar kun je iets exporteren waar je zelf zo mee in je maag zit?
Sipke van der Land stelt deze vraag
in zijn voor de Unie geschreven boek
je 'Je zit op een wereldschool' (Uitg.
Kok, Kampen) niet minder scherp
dan wij hier weergeven En Unie-
voorzitter T. M. Gilhuis kan het nog
korter zeggen: 'Moet dat nou, die
Unie-collecte?'
Het moet, zegt de Unie. Want onder
wijs is de beste vorm van ontwikke
lingswerk, en christelijk onderwijs is
een geweldig stuk zendingswerk. Zo
staat het tenminste kort en krachtig
in de folder die de uniecollecte van 2
tot 8 oktober aankondigt
De vraagstelling van Sipke van der
Land is wel iets minder rhetorisch
dan zo'n reclame-tekst van nature is.
Hij licht dat 'moet dat nou?' uitvoe
rig toe. Onderwijzers van christelijke
scholen weten niet altijd even goed
waarom ze op een school met de
bijbel zitten, zegt hij. En op pedagogi
sche academies zitten legio studenten
voor wie het ook niet meer zo hoeft,
dat christelijke. En vraag maar eens
aan leerlingen van 'n christelijke mavo
wat het voor hen betekent; het zal
hun een zorg zijn, zegt Van der Land.
De redactie behoudt zich bet recht voor om
ter opname In deze rubriek ontvangen me
ningsuitingen verkort weer te geven. BIJ
publikatie wordt met dc naam van dc
Inzender ondertekend. Brieven kunnen wor
den gezonden nan de lieer Joh. C. Francken.
secretaris van de hoofdredactie van Trouw-
Kwartct, Postbus 835. Amsterdam.
Samuël Doctorian
Nu wij in Den Haag zo bevoorrecht
zijn, deze week rev. Samuël Docto
rian, die door velen de Paulus van de
20ste eeuw genoemd wordt, in ons
midden te hebben, wil ik graag Iets
doorgeven van de ervaringen die wij
onlangs in de koptische kerk te Caïro
hadden. Daar maakten we een grote
ontdekking mee, toen rev. Doctorian
met grote kracht het Woord predikte.
De blijdschap stond op ieders gezicht
te lezen in de stampvolle kerk (avond
aan avond was de kerk overvol, zon
der dat in de kranten geadverteerd
was: God zelf bracht de mensen bij
een). Sommigen huilden van vreugde
in de Heer en beschaamd dachten wij
aan de grote verdeeldheid onder de
christenen in Holland. De laatste dag
van Doctorian's optreden kwamen de
mensen 's middags al om half vier
naar de kerk, om toch maar zeker te
zijn van een plaats. Alweer: hoe be
schamend voor ons, die met half of
helemaal lege kerken zitten. Mijn be
de is dat het huidige bezoek van rev.
Doctorian de Hollandse harten zal ope
nen en dat wij uit onze lauwheid
gewekt worden.
Den Haag
mej. M. van Bloois
De Rotterdammer
Nieuwe Haagse Courant
Nieuwe Leidse Courant
Dordts Dagblad
Uitgaven van
N.V. De Christelijke Pers
Directie:
Ing. O. Postma, F. Diemer
Hoofdredactie:
J. de Berg (waarnemend)
Dagelijks bestuur: B. Bol, Den
Haag;dr. E^BIeumink, Paters-
wolde; mr. G. C. van Dam.
Nootdorp; W. A. Fibbe, Rot
terdam; J. Lanser, Utrecht;
dra. J. W. de Pous, Den Haag;
J. Smallenbroek, Wassenaar.
Overige leden van het alge
meen bestuur: K. Abma, Am
sterdam; H. A. de Boer, IJmul-
den; Th. Brouwer, Assen; mr.
dr. J. Donner, Den Haag; J.
van Eibergen, Schaarsbergen;
mr. K. van Houten, Wagenin-
gen; da. O. I. Hylkema, Bilt-
hoven; Jac. Huljsen, Delft;
mevrouw M. C. E. Klooster-
man-Fortgens, Voorschoten;
mevrouw J. G. Kraayeveld-
Wouters, Heerhugowaard;
prof. dr. G. N. Lammens,
Naarden; ds. F. H. Lands
man, Den Haag; H. de Mooij.
Rijnsburg; prof. dr. G. c. van
Niftrik, Amsterdam; H. Otte-
vanger, Buitenpost; mr. dr. J.
Ozinga. Lunteren; dr. A. Veer
man, Rijswijk (Z.-H.); H. H.
Wemmers, Den Haag; drs. R.
Zijlstra. Oosterland (Zld.).
Hoofdkantoor N.V. De
Christelijke Pers: N.Z.
Voorburgwal 276 - 280,
Amsterdam. Postbus 859.
Telefoon 020 - 22 03 83.
Postgiro: 26 92 74. Bank:
Ned. Midd. Bonk (rek.nr.
69.73.60.768). Gem.giro
X 500.
Rijden onder invloed (2)
Het proefschrift van Dr. Steenhuis is
beslist geen lachertje zoals de heer
Kruidenier uit Botterdam meent. Wel
heb ik enige amendementen. Terecht
meent Dr. Steenhuis, dat gevangenis
straf geen afdoende remedie is en dat
de drinker in zijn portemonnaie veel
gevoeliger is. Daarom stel ik voor om
ieder die onder invloed achter het
stuur wordt aangetroffen:
a. meteen rijbewijs inhouden,
b. tegelijkertijd voertuig in beslag
nemen en de delinquent in de cel
roes uitslapen,
c. proces-verbaal,
d. bij de wet een zeer hoge boete
voorschrijven met een minimum van
enige honderden guldens en een
maximum van b.v. 5000,mede
afhankelijk van stand en positie van
de delinquent, plus ontzegging van de
rijbevoegdheid voor tenminste enige
jaren. Naast andere maatregelen zou
overwogen kunnen worden in bepaal
de gevallen de rechter te machtigen
een zekere dwangarbeid op te leggen
als b.v. straatvegen, vuilnisophalen en
dergelijke werken langs de publieke
weg, dus niet binnenshuis.
Hilversum
A. Spits
Nieuw wapen (4)
Het is een teken aan de wand als
zelfs een doctor met grote woorden
zich tracht af te maken met de
problemen in de maatschappij. Het
probleem waar hij in deze rubriek op
doelde, was dat enkele mensen terwil-
le van het kapitaal het welzijn van
duizenden opzij willen schuiven, alsof
die mensen maar straatvuil zijn. Maar
hij gaat met geen enkel woord in op
het lot van zovelen, wier geluk ver
nietigd zou zijn, als deze zaak was
doorgegaan. Gelukkig stelde de Chr.
vakbeweging zich achter het grote
gebod en trekt ze zich het lot van de
naaste aan. De opvatting dat het kapi
taal heilig ls en het welzijn van
zovelen niet telt, zal zeker moeten
leiden tot de ondergang van deze
vorm van cultuur, waarvoor gelukkig
bij velen de ogen open zijn gegaan.
Sliedrecht
J. C. Lanser
Nieuw wapen (3)
Het artikel van dr. Schouten dd. 23-9
anti de ENKA-bezetting werkt bij mij
als een rood licht in de drukke ver
keersstroom van het hedendaagse
maatschappelijk gebeuren: sta stil en
bezin Je! En als ik dan even stilsta
dringt het tot me door hoe radikaal
verschillende mensen de feiten-van-
alledag ervaren. Terwijl ik de ENKA-
bezetting als een moreel-posltief ge
beuren beleef, ondergaat. Schouten het
als gebruik van Immoreel oorlogstuig.
Opmerkelijk zulke verschillen. De be
zetting werkt maatschappij-ont
bindend, inderdaad, maar het ont
bindt een verkeerd stuk maatschappij.
Daarmee wil ik de methode niet 'goed
praten', maar ik ga er wel échter
staan! Het is een stuk rechtvaardige
strijd om meebeslissingsrecht dat zon
der 'dellct'-pleging kennelijk niet ver
kregen kan worden. Wel maak ik
bezwaar tegen de gesuggereerde te
genstelling tussen de groep zgn. seri-
euzen én de groep 'puberale rebellen'
die op de ondergang van de westerse
cultuur uit zijn. Met zo'n vals beeld
ontlopen we de echter confrontatie
van mensen, die elk op eigen wijze
handelen, denken en hopen.
Ouderamstel
G. H. Polet
Verzoening
Moet je daar analfabeten in Mozambi
que dan mee lastig vallen?
Ook volgens Van der Land moet het.
Misschien zijn we zelf vergeten wat
christelijk ondenvijs voor ons eigen
volk betekend heeft Dan kunnen we
in de leer gaan bij de christelijke
scholen in de derde wereld, waar we
zien dat het christelijk onderwijs wel
degelijk iets te betekenen heeft.
In ontwikkelingslanden is het onder
wijs, christelijk of niet, altijd van
onschatbare betekenis. In Latijns
Amerika is veertig procent van de
mensen boven vijftien jaar analfabeet,
in Oost-Azië is dat 42 procent, in
Zuid-Azië 68 procent en in Afrika 81
procent. Die percentages zakken maar
heel langzaam en de strijd tegen het
analfabetisme zal nog jaren duren. In
een wereld van zoveel onwetendheid
is iemand die het aap-noot-mies ge
leerd heeft een bevoorrecht mens.
Betekenis
Sipke van der Land laat duidelijk
zien wat de betekenis is van dat
onderwijs voor ontwikkelingslanden.
Hij citeert de Engelse schrijver H. G.
Wells die de moderne geschiedenis
een wedloop tussen onderwijs en on
dergang noemde. Zijn gelijk blijkt uit
de welvaartsverdeling die vijftig jaar
later de wereld kenmerkt. Onwetend
heid betekent onderontwikkeling. En
onderontwikkeling betekent armoede
en honger.
Volgens Van der Land is de strijd
tegen het analfabetisme niet helemaal
uitzichtloos. Hij zegt op gezag van het
blad Unesdo-jeugdnieuws dat mis
schien al in 1980 alle kinderen van de
wereld in ieder geval lager onderwijs
hebben. En zelf knoopt hij daaraan
vast dat via de massamedia (radio en
televisie) alle mensen betrokken zul
len worden bij het wereldwijde onder
wijs. Als je ziet hoe moeilijk het in
een welvarend land als Nederland is 'n
televisie-universiteit van de grond te
brengen is^daar misschien wel wat op
af te dingen.
Bovendien weten we dat televisie al
leen niet zaligmakend is. Zonder per
soonlijk gegeven onderwijs ter plaatse
zal het onmogelijk zijn de miljoenen
te scholen. En 1980? We helpen het
hopen, maar we hebben enige erva
ring met ontwikkelingsplannen die in
termijnen van minder dan tien jaar
voltooid moeten zijn. Hoe dat ook zij,
als deze bedenking juist is, onder
streept dat alleen maar Van der
Lands pleidooi voor intensieve hulp
aan het onderwijs in de derde wereld.
Niet zomaar
Maar dan niet zomaar onderwijs, zegt
Van der Land. Want het christelijk
onderwijs in Nederland mag dan vaak
niet zo rooskleurig lijken, hij gelooft
niet dat het westerse onderwijssys
teem zonder meer de wereld gelukkig
zal maken. We hebben het aan den
lijve ondervonden, zegt hij. "We leven
Ondenvijs in Kenya^ (illustratie uit 'Je zit op een wereldschool')
nu langer dan de vorige generaties en
langer dan de bevolking van de derde
wereld, en we hebben het veel breder
dan zij, maar elk schoolkind weet dat
lengte maal breedte alleen maar oj>-
pervlakte oplevert. En we zoeken
(juist) naar de diepte.'
Pas wanneer dat is vastgesteld begint
Sipke van der Land met zijn opsom
ming van de projecten die van dat
jaarlijkse miljoentje van de Unie-col
lecte profiteren. Een onderwijzerscur
sus van het Mozambique-instituut ten
behoeve van een door Portugezen ver
drukt land waar 97 procent van de
bevolking analfabeet is. Een am
bachtsschool in Sao Paulo, Brazilië,
waar in de avonduren twintig jonge
mannen les krijgen die dan na een
half jaar cursus honderd procent
meer kunnen verdienen op grond van
hun bekwaamheid als loodgieter of
electricien. Subsidie aan christelijke
scholen van Armeniërs in Iran, Liba-
non en Syrië. Vele projecten voor de
verbetering van kwaliteit van het on
derwijs in Indonesië. Enzovoorts.
Vast percentage?
Je kunt twisten over de vraag of de
Uniecollecte meer is dan een druppel
op een gloeiende plaat. Een opbrengst
van één miljoen per jaar, dat is
misschien een gulden per kind dat in
ons land op een christelijke school
zit. En daarvan gaan dan twee kwart
jes naar de 'wereldschool'. We zouden
ons kunnen indenken dat het christe
lijk onderwijs zich verplichtte tot een
meer permanente en uitgebreidere
hulp aan het onderwijs in de derde
wereld, bijvoorbeeld in de vorm van
een vast percentage van alle contribu
tie die door christelijke schoolbestu
ren wordt geïnd. Op die manier zou
een veelvoud van dat ene miljoen
niet teveel gevraagd zijn .Maar zover-
is het nog niet. En daarom moet ook
dit jaar dat miljoen via een collecte
bijeen komen op giro 5166 van de
Unie.
(ADVERTENTIE)
NED. HERVORMDE KERK
Beroepen: te Driebergen: B. Wiege-
raad, pred. buitengew. werkzaamh.
(pred. direkt. herv bond voor in-
wend. zend. op geref. gronslag), te
Amersfoort; te Beverwijk, Wijk aan
Zee en te Duin. en Heemskerk: R.
Pomp te Beilen.
Aangenomen naar Zeist: A. Gooyer te
Delft.
Bedankt: voor Barnevcld en voor Ede:
K. Schipper te Dordrecht
GEREF. KERKEN
Aangenomen naar Barendrecht: dr. M.
Kuiper te Donkerbroek (verb. ber.).
GEREF. KERKEN (VRIJG.)
Beroepen: te Wetsinge Sauwerd: J. B.
K. de Vries, kand. te Spakenburg.
CHR. GEREF. KERKEN
Bedankt: voor Zuidland en Spijkenis-
6e: P. Roos te Middelnharnis (verb,
ber.).
BIJ elke hulsbijbel bestelnummer 012;
prijs 22.50, hoort een
een kleine baedeker bij de bijbel.
Het boekje geeft een overzicht van
de boeken van de bijbel, Inleidingen
bij die boeken, kaartjes, een lees-
rooster en registers van onderwerpon.
Formaat: 10.5 a 12.5 cm; »S pagina's.
Bestelnummer: 10.401.4; prijs ƒ2.50.
Levering franco thuis, mits vooruit
betaling op postgiro 63835 t.n.v. NBG,
Haarlem.
Nederlands
Bijbelgenootschap
POSTBUS 620 HAARLEM
TELEFOON 023 258201
en bij de boekhandel
Van een onzer verslaggevers
AMSTERDAM Het r.k. bedrijfs-
afostolaat en het industriepastoraat
vanuit de reformatorische kerken heb
ben een nieuwe stap gezet naar een
oecumenisering van het werk door de
oprichting van een gezamenlijk lande
lijk bureau.
Dit bureau, dat de naam draagt
Dienst in de industriële samenleving
vanwege de kerken (DISK), richt zich
op service verlenen aan plaatselijke
en regionale werkeenheden, studie en
overleg met mensen uit werknemers-
en werkgeverskringen over industriële
vragen en het verzorgen van commu
nicatie over dit werk binnen de ker
ken.
De beide stichtingen, het Centraal
interkerkelijk bureau voor het be
drijfsleven (CIBB), waarin acht refor
matorische kerken samenwerken, en
de Stichting bedrijfsapostolaat in Ne
derland, blijven zelfstandig voortbe
staan. Daarnaast werken de besturen
voortaan in federatief verband samen
in de werkgemeenschap DISK. Vanwe
ge de herkenbaarheid, vooral naar de
kerken toe, wordt de nieuwe dienst
bemand door fulltime directeuren, na
melijk de predikant drs. H. J. ter
Bals en pater drs. J. W. Soheffers.
Er wordt gemikt op plaatselijke oecu
menische stichtingen, zo mogelijk in
relatie met de plaatselijke raad van
kerken. Hier en diaar is al volgens
deze lijn begonnen, zoals in Nijme
gen, Eindhoven en Oost-Gronlngen.
Verantwoordelijkheid
De DISK (gevestigd Noordermarkt 26,
Amsterdam) brengt in een gisteren
uitgekomen brochure haar werk als
volgt onder woorden: 'Een Inzet met
anderen samen voor het bewerkstelli
gen van een ruime mate van verant
woordelijkheid voor iedere deelnemer
aan het arbeidsproces, medezeggen
schap over doelstelling en met name
over de besteding van de winst van
het bedrijf, nivellering van grove in
komensongelijkheid, een wijze van be
loning die de mens in zijn mogelijk
heden en behoeften respecteert, her
waardering van de oudere werknemer,
onderwijs en vorming voor de wer
kende jeugd.
Voorts houdt het in, dat deze DISK
binnen de kerken* haar steentje bij
draagt bij het bouwen aan en formu
leren van een nieuwe sociale ethiek.
Deze DISK dient een handreiking te
geven ten aanzien van prioriteiten in
pastoraat, katechese en prediking, toe
rusting en vorming, opdat binnen de
gemeenten en parochies het zich evan
gelisch imiaten toet de samenle
vingsvraagstukken ook naar deze as
pecten vlees en bloed krijgt.
Deze DISK zal zakelijk en volhardend
het proces van de kleine moeizame
stappen niet schuwen en de experi
menten die gedaan worden, toetsen op
hun waarachtige menselijk gehalte
naar de norm van het evangelie. Zo
zal de DISK zeker een maatschappij
kritische functie uit te oefenen heb
ben, vanuit een evangelische belich
ting.
Marktdag
Op 18 november zal de DISK zich
presenteren aan de Nederlandse sa
menleving in Waalwijk, als daar naar
aanleiding van het tienjarig bestaan
van het plaatselijk bedrijfsapostolaat
een 'marktdag van de arbeid' zal wor
den gehouden. Er zal een paneldiscus
sie zijn met onder meer drs. J. M.
den Uyl, prof. dr. H. van Zuthem en
bisschop H. Ernst.
In de ook door mij zeer gewaardeerde
publikatie betreffende 'Evangelisch
politiek appèl tot dienst der verzoe
ning'. blijkbaar het vaandel van een
zich 'werkverband van positieve chris
tenen' noemende groep, lees ik:
'Christus is het die ons met God en
elkaar verzoent. Deze twee aspecten
van de verzoening behoren onlosma
kelijk bijeen Door zijn geest
leert Hij ons vertrouwen en geloven
en worden wij actief bij de verzoe
ning betrokken Dit werkt bij
mij de volgende reactie: Men verge te
niet dat Jezus tegen Martha gezegd
heeft: 'Gij maakt u bezorgd en druk
over vele dingen, maar weinige zijn
nodig of slechts één'. Christus is niet
naar de aarde gezonden om ons met
elkaar te verzoenen. Voor de predi
king van de noodzaak daarvan kon
God wel gewone mensen gebruiken,
via begiftiging met hemelse gest. God
beoogde echter een totale vernieu
wing. Die kon er slechts komen door
het inbrengen van nieuw leven. Daar
toe waren uiteraard geen gewone
mensen in staat. Ik wil maar zeggen:
ook een humanistische levensinstel
ling is lofwaardig maar verdient niet
het predikaat evangelisch en daarop
mag ook niet 'evangelisch' of 'verzoe
nend' als etiket geplakt worden.
Baarn
H. J. Zweers
UTRECHT De plaatsing van
de kerkelijke wederopbouw-ac-
tie voor Soedan in de Vredes-
week is niet toevallig. Het gaat
erom een land bij te staan
waarin na veertien jaar burger
oorlog de redelijkheid heeft ge
zegevierd over het ressenti
ment.
Gezien de sterke krachten die dit
ressentiment telkens weer voedsel
gaven is de verzoening tussen de
regering in Khartoem en de
opstandelingen in het Zuiden, wel
het opmerkelijkste politieke succes
van dit jaar geworden. Maar het
feit, dat de wereldraad van kerken
er als 'vroedvrouw' bij tegenwoordig
was, schept verplichtingen voor de
aangesloten kerken. De wereldraad
en de Afrikaanse raad van kerken
hadden in dit deel van Afrika een
vertrouwde naam gekregen vanwege
de omvangrijke zorg van interker
kelijke hulp voor vluchtelingen.
Het akkoord is zeker ook gunstig
beïnvloed omdat de kerken op zich
hadden genomen een fors aandeel te
nemen in een rehabilitatieprogram
ma voor het deels geteisterde, deels
overwoekerde Zuid-Soedan. Dat pro
gramma is nu op gang. Mislukkin
gen en nieuwe ellende hierbij zou
den het wantrouwen weer opnieuw
kunnen doen opsteken en de altijd
nog broze vrede kunnen verstoren
Daarom heet de Interkerkelijke Soe-
dan-actie 'Geef de vrede een kans in
Soedan'.
Liederen
De rapporten die binnenkomen zijn
seer gevarieerd. De voedingstoestand
van de meeste vluchtelingen is niet
alarmerend; het zou trouwens
vreemd zijn als mensen die zich
zoveel jarenlang in het oerwoud op
de been hebben gehouden nu ineens
zouden instorten. De zaak is veeleer
dè mensen zóveel te verschaffen dat
Op het dek van een schip dat de Nljl komt afzakken zit temidden van de
-ugkerende vluchtelingen naar Zuid-Soedan ook deze vrouw. In het biezen
kistje naast haar ligt haar 'Mozes'.
zij hun provisorische leefwijze ln de
bossen verlaten en terugkeren naar
de verwoeste dorpen om die weer op
te bouwen.
De anglicaanse bisschop Yugusuk
uit Zuid-Soedan heeft een grote rond
reis door zijn diocees gemaakt
waarvan de meeste ingezetenen de
bossen waren ingevlucht Ze hadden
daar een noodlijdend bestaan maar
vormden een hechte gemeenschap.
'Ik werd geroerd door de toewijding
van deze mensen jegens God', zei de
bisschop. 'Hun liederen zijn alle
maal lofzangen, waarvan de meeste
tijdens de burgeroorlog gecompo
neerd werden, en waarin om verlos
sing uit de hand der vijanden wordt
gevraagd. Maar er zijn ook nieuwe
van de wapenstilstand waarin God
gedankt wordt voor de vredesover
eenkomst. Ik ben blij te weten dat
mijn diocesanen in die bittere tijd
gesterkt zijn in him geloof.
Achterstand
Er wordt van alles gedaan om zo
veel mogelijk bouw en landbouwma-
teriaal in de dorpen te krijgen maar
het transport over de veelal ver
woeste of door het bos overwoeker
de wegen maakt dit erg moeilijk.
De achterstand die de hele verbin
dingen in het zuiden hebben op
gelopen wreekt zich ook bij het
transport. Door het ontbreken van
bruggen over de Nijl over de grote
afstanden moeten geweldige om
wegen worden gemaakt.
De Stichting Oecumenische Hulp en
de Stichting Mensen in Nood-Caritas
Neerlandica hopen zóveel voor Soe
dan in te zamelen dat zij de bouw
of wederopbouw van een dorp kun
nen bekostigen, met de meest
elementaire inrichting en landbouw
werktuigen, maar mogelijk ook een
project voor de verbetering van de
verbindingen zoals een weg of
een brug. Het gironummer is
27.10.300 tn.v. Interkerkelijke Soe-
danactie, 's Hertogenbosch.
SNEL EN GEDULDIG
En zo gaat het maar door. Een la
van berichten voor de radio, op s
en op het werk, voor de TV e
maar in je brievenbus. Berichten
ellende en verdriet, van spannln
angst Van overvallen, moordaa
gen, maatregelen om terreur te
komen, discriminatie veraf en d
bij, onenigheid in partijen en kei
in clubs en stichtingen. Het
strijdt om de voorrang met het ai
Waaraan moet ik mijn tijd en em
geven? Alles maakt aanspraak. Ie
folder, ieder bericht ieder ver
tracht mij te overtuigen dat dit h
waarop gewacht wordt En daartu
door de sekten en groepen, als
destoelen uit de grond rijzend,
het nog weer anders willen en w
De meningen en inzichten ten aai
van geloof en kerk, politiek en i
schappij, God en de bijbel. Ik kan
indenken dat er mensen zijn dii
het spoor bij bijster raken. Wat
ten ze? Wie is te geloven? Wie
ten ze volgen? Aan welke stem
gehoorzaamd te worden? Welke
ting moet worden ingeslagen?
wordt er crazy, tuureluurs van
weet het niet meer.' 'Voor mij h
het niet meer.' 'Ik zie er vanaf.'
moeten mij met rust laten',
goed, alles is op de een of au
manier begrijpelijk. Ook dit
juist dit alles dwingt ons om
hoofd koel te houden. Dat wil ze
soms heel snel beslissen en hand
en soms afzien van beslissen en
delen. Snel als het gaat om hulpvi
ning, om een weg om te buigen
alleen maar verder naar de veric
ring voert. Snel als het gaat
gehoor te geven aan de oproep
niet langer heel die verwarring
je heen te laten gaan. En langz
als het gaat om de grote dingen,
te ongeduldig worden. Vrede is
zaak van vandaag op morgen. Be
in plaats van conflict, zo'n ombui
zit er niet in één dag in. Middel
de verwarring God weer ergens
den, weer gaan zien dat het wa
heeft om een (betere, andere) ker
hebben, dat zijn dingen die tijd
gen. Hoe lang is God al niet mei
mensen onderweg? En soms ligt
beslissen en dan tegelijk gedi
wachten heel dióht bij elkaar, als
mens in heel die warwinkel van
daag besluit: ik ga het anders d i
ik ga weer luisteren naar de S{
vanaf nu, vanaf vandaag en dan
s"llt0
lijk geduldig wacht, omdat die dii
moeten groeien en zoveel nodig
ben om rijp te worden.
;ide
to ral
leve
Grc
J vc
vond
prder
N.'
Boekenetalage
v<
houc
oen<
tol
g ei
iker
het
kele
ig i:
James Baldwin: Geen naam op
straten. Vertaling Loüis Ferron.
gegeven door Bruna, Utrecht. Pa
12.50.
In 1963 verscheen het boek 'Niet d
water maar door vuur', van de zwa
Amerikaanse schrijver James Bi
win. Het was een donderende prj
aan het adres van de blanken. I
preek werd door de blanke wen
bewonderd vanwege zijn kunstzin!
herd en o pmerkelijfcheid. Nej
jaar later heeft Baldwin 'Geen na
op de straten' geschreven, omdat r
mand zijn preek ter harte heeft gei
men en niemand geluisterd schijnt
hebben naar de lessen, die hij 1
ons leerde voordat ghetto's als Wa
en Detroit ontploften of voordat
mand ooit gehoord had van An®
Davis. Amerika veranderde niet.
James Baldwin wel. Zijn preek is xz
bestemd voor de zwarten. Zijn gedi
met ons is uitgeput door onze onv
schilligheid. Baldwin haalt herin
ringen op aan de gebeurtenissen
'Niet door water maar door vuur":
moorden op Malcolm X en Med|
Birmingham en Little Bobby Hutt
en Jonathan Jackson en George Jai
son. Blanke martelaren worden ov
geslagen. Baldwin spreekt met verai
ting over vooruitstrevende intellect:
len, die volgens hem zo boorde!
zitten met formules, dat ze zich b
tengesloten hebben van de werkelij
heid en niet in staat zijn tot zelfoj
fering.
'Alle Westerse landen zitten gevanj
in een leugen', zegt Baldwin,
leugen van het voorgewende hi
me; dit wil zeggen dat hun geschie<
nis geen morele autoriteit heef
Baldwin verwacht het niet langer v.
ons. Met een zeker fatalisme schij
hij te zeggen; laat de zaak maar
elkaar barsten. 'Er is geen enk(
reden om terug te deinzen bij b
vooruitzicht van kille broed
moord een vooruitzicht dat
blanken tenslotte over zichzelf hebtx
afgeroepen. Natuurlijk wordt er zod
een zwarte het over geweld hee
onmiddellijk gezegd dat hij het 'b
pleit'. Maar dit is in de verste vei
mijn bedoeling niet Maar
vorm en de mate van welk geweld
ook mag komen ligt niet in
handen van mensen zoals ik, maar
de handen van het Amerikaanse vol
dat op het moment gerekend mo
worden tot de onwaardigste en g
welddadigste mensen ter wereli
schrijft Baldwin.
De problematiek van zijn boek li
samengevat in de titel, die ontleend
aan het bijbelboek Job. 'Zijn nag
dachtenis vergaat van de aardbod<
zijn naam wordt op straat niet m<
genoemd', zegt Bil dad over de god<
loze tot Job, die zijn lijden niet
rijmen met zijn opvatting dat
onrechtvaardigheid bestraft en dat
den dus voorkomt uit onrechtvaardij
heid. Baldwin is er met Bil dad vi
overtuigd, dat 'het licht van de go<
lozen uitgeblust zal worden'.
