ranaka en Tsjoe
ergeten verleden
Golf van arrestaties op
Filippijnen duurt voort
Werk voor
iedereen
betekent
zware last
voor China
k Jordanië boos op
Sestduitse autoriteiten
Oeganda en
Tanzania
bijna
akkoord
en China gaan relaties normaliseren
Straaljager boort zich in ijsbar
Russische tarweoogst
blijft teleurstellend
Pittige piepkleine
pikzwarte
pilletjes.
IF/KWARTET DINSDAG 26 SEPTEMBER 1972
BUITENLAND
T7/K9
IlO (Reuter, UPI. AFP) De Japanse premier Kakoeei Tanaka en zijn Chinese collega en gast
al Tsjoe En-lai zijn gisteren tijdens hun bespre kingen in Peking overeengekomen de betrekkingen
de twee landen te normaliseren. Dit meldde het Japanse persbureau Kyodo.
TER' 1
>i»i t begin van het gesprek tussen
itaatslieden heeft premier Tana-
icieel zijn verontschuldigingen
Tv" «den voor het gedrag van Ja-
- - China tijdens de tweede wereld-
In het verleden hebben zich
"ftkige gebeurtenissen voorge-
n, tussen China en Japan, en ik
liervoor vandaag mijn excuses
to zei Tanaka tegen Tsjoe En
er, inaka heeft Tsjoe tevens uitge-
1 voor een bezoek aan Japan.
25 gezamenlijke verklaring voor
«J i zou Jordaniërs tui Uen uitwijzen
.7
28.25 UN (AP, AFP, Reuter, UPI) De diplomatieke ruzie tussen
che landen en West-Duitsland dreigt zich ook tot -Tordanië uit
24-8j iden.
37.73
Tanaka's komst hadden de twee lan
den vorige week al vastgesteld dat ze
van het bezoek een normalisering van
de onderlinge betrekkingen verwach
ten, en als logisch uitvloeisel daarvan,
het aanknopen van diplomatieke be
trekkingen. Dat zal onvermijdelijk lei
den tot een diplomatieke breuk tus
sen Tokio en Taiwan.
BANKET
Tijdens een banket ter ere van pre
mier Tanaka verklaarde Tsjoe, ervan
41.25 iaanse regering heeft van haar
33 2j adeur in Bonn een rapport ont-
waarin zou worden gezegd dat
£_van plan is een groot aantal
iérs die in de Bondsrepubliek
43.5 uit te wijzen.
88*2' officiële bron in Amman
homen dat meer dan 20.000
i6.7jiërs in West-Duitsland werken,
zou van plan zijn een specia
le hé te benoemen die de belan-
- 1 Jordaniërs in West-Duitsland
.Jo J ehartigen.
35.9 in is officieel verklaard dat
33.23»iitsland geenszins van plan is
aanse arbeiders massaal uit te
ia5*Uitwijzingen of het ontzeggen
^plijfsvergunningen gelden bij
voor mensen, die worden
t van het onderhouden van
L, ;n met 'terroristische organisa-
het ontplooien van activiteit
36.75^trijd is met de ivet, aldus een
jijse woordvoerder.
Koeweit en Libyë hebben eer
hun ongenoegen kenbaar ge-
over Westduitse maatregelen
uÜojjlrabieren sinds het Olympische
m München. Eerder werd be-
1087 t Cairo Bonn een ultimatum
47I8I fsteld dat als de acties tegen
19 laren niet binnen 24 uur wor-
(3/ ftaakt Cairo tot soortgelijke
len tegen Westduitsers in
zou overgaan. Een Westduitse
lerder van de ambassade
47l25 eeft tegengesproken dat Egyp- Libanon
ulimatum heeft gesteld. Libyë,
nen een jaar met Egypte een
sie wil aangaan, heeft de Ara-
,iga gevraagd stappen te doen
komen tot een gezamenlijk
standpunt ten aanzien van
bndeling vanArabieren in de
46.23 publiek.
irieven
ficiële blad van de Syrische
rtij heeft in een hoofdartikel
elijkheid geopperd dat de re
siding bombrieven aan Israëli-
17,2; ïctionarissen overal ter wereld
door Israël zelf op touw is
m de reputatie van het Pales-
fonl erzet te schaden'.
hes i wijst erop dat de Palestijnse
«weging geen communiqué
itgegeven waarin zij zegt ver
antwoordelijk te zijn voor de verzen
ding van de bombrieven.
Een soortgelijk bericht werd gepubli
ceerd door de Palestijnse verzetsbewe
ging 'al Saiqa', die vanuit Syrië ope
reert. In een verklaring "die in Dama
scus werd uitgegeven stond: 'Alles
wijst erop dat de Israëlische inlichtin
gendienst en het zionisme verantwoor
delijk zijn voor de huidige golf van
terreur in de wereld'. Over de brief-
bommen zegt de verzetsgroep: 'Het
aantal van deze brieven en hun plaats
van verzending wijzen er duidelijk op
dat er geen verband bestaat met de
(Palestijnse) verzetsbeweging'.
In Australië is gisteren de ontvangst
gemeld van een vijftal in Amsterdam
geposte briefbommen. De brieven
werden ontdekt op een postkantoor m
Sydney. Zij zouden bestemd geweest
zijn voor Israëlische diplomaten in
Canberra.
I11 België zijn het afgelopen weekein
de vijftig para's naar de luchtmacht
basis Florennes gestuurd om de bewa
king te versterken. Dat gebeurde na
dat een bericht was ontvangen dat
Palestijnse commando's van plan wa
ren een actie te ondernemen tegen
Amerikaanse troepen in Europa. Op
de basis Florennes zijn *hans veel
Amerikaanse militairen in verband
met de aan de gang zijnde NAVO-
oefening.
overtuigd te zijn, dat China en Japan
hun betrekkingen kunnen normalise
ren, hum kleine geschillen opzij kun
nen zetten en op breed terrein over
eenstemming kunnen bereiken. Daar
door zouden, volgens de Chinese lei
der, de spanningen in de wereld vr-
minderen. Hoewel de staat van oorlog
tussen onze landen nooit is beëndigd,
hebben zich toch persoonlijke culture
le, en economische banden ontwik
keld, aldus Tsjoe. Sinds Tanaka in
juni premier werd, heeft hij steeds
gezegd haast te zullen maken met de
normalisering van de relaties met
China en begrip te hebben voor de
Chinese voorwaarden, zo vervolgde
Tsjoe. Hij vond het 'hoog tijd deze
historische opdracht uit te voeren', in
overeenstemming met de wensen van
de volken van Japan en China.
Tijdens het diner zat de Chinese
premier naast Tanaka bij wie hij
kleine lekkernijtjes op het bord depo
neerde, wat in China gebruikelijk as.
Tussen de maaltijd werden ook vele
heildronken uitgebracht.
ZAKENLIEDEN
Japanse zakenlieden hopen op een
enorme uitbreiding van de handel
met China, wanneer de betrekkingen
formeel genormaliseerd zullen zijn.
Zij menen, dat Japan China bij zijn
economische ontwikkeling kan helpen
met goederen, kapitaal en op techno
logisch gebied. Ook geloven zij. dat
China op de lange duur ten dele de
plaats van de Verenigde Staten zou
kunnen innemen als belangrijke
markt voor de Japanse export. Vol
gens berichten in zakenkringen in
Tokio is Japan bereid China daartoe
grote kredieten te verlenen. De grote
vraag is in hoeverre Peking bereid is
7.0'n aanbod te aanvaarden.
Een groot aantal leidende Japanse
zakenmensen heeft China in het afge
lopen jaar bezocht om de toekomstige
uitbreiding van de handel voor tc
bereiden. Het belangrijkste bolwerk
van de Japanse zakenwereld, de Fe
deratie van Economische Organisaties,
heeft bekendgemaakt, dat haar presi
dent. Kogoro Oemoera, China zal be
zoeken. wanneer de omstandigheden
dit toelaten. De vice-voorzitter van de
Federatie, Iviiüsjiro Sato, voorspelde
in een vraaggesprek, dat China spoe
dig dertig miljoen ton chemische
kunstmeststoffen voor zijn landbouw
nodig zal hebben. China zou mogelijk
in staat zijn Japan grote hoeveelhe
den ruwe olie te verschaffen, wanneer
het er in slaagt zijn olievoorraden
voor de kust te exploreren.
In totaal 22 mensen, onder wie 17 kinderen die een verjaardagspartijtje bijwoonden, zijn zondag omgekomen toen een
omgebouwde F-86 straaljager bij de start in Sacamento. Californië, neerstortte op een IJssalon. Een vijftiental perso
nen werd gewond.
Gillende kinderen en volwassenen zochten zich een uitweg in de IJssalon waar ca. 200 mensen zaten en waar volgens
de politie een pandemonium uitbrak toen het vliegtuig, dat deelnam aan een luchtvaartshow, brandend neer kwam.
Volgens ooggetuigen had het toestel vijftien meter hoogte bereikt, waarna het neerstortte en na een brandslang en
vier auto's te hebben aangeraakt, op de IJssalon terechtkwam waar het explodeerde.
De piloot overleefde met enkele beenbreuken het ongeluk.
MANILLA (AFP, Reuter, ANU) De Filippijnse militaire autoritei
ten houdens sinds de afkondiging van de staat van beleg 49 mensen
in hechtenis, onder wie een Nederlandse priester, drie senatoren,
drie leden van het congres, twee provinciale gouverneurs en ver
scheidene journalisten, zo heeft de presidentiële regeringswoordvoer
der, Francisco Tadad, bekend gemaakt.
Tadad deelde verder mee. dat de ar
restaties voortgaan. De drie gearres
teerde senatoren zijn Benino Aquino
j,r. (secretaris-generaal van de liberale
oppositiepartij). Ramon Mi tra (libe
raal) en José Diokno (partijloos).
De drie leden van het congres, die
gevangen zitten, zijn drie leden van
de regerende nationalistische partij,
Roque Ablan jr., Rafael Aquino sr. en
Het Libanese blad An Nahar heeft
bericht dat de Libanese regering en
leiders van het Palestijnse verzet 'vol
ledige overeenstemming' hebben be
reikt over maatregelen tot verminde
ring van de onderlinge spanning. Pre
mier Saeb Salam werd geciteerd: 'Het
is allemaal voorbij, God heeft ons van
het ergste verlost. Er is over alles
overeenstemming bereikt. Er zijn
geen complicaties meer overgebleven'.
Over het akkoord met de Palestijnen
zijn geen bijzonderheden bekendge
maakt. Salam heeft aangekondigd dat
streng zal worden opgetrede n tegen
'individueel optreden'. 'Wij zijn vast
besloten de arm af te hakken van
degenen die zouden willen trachten
de broederlijke betrekkingen tussen
ons te bederven', aldus premier Sa
lam.
ADVERTENTIE
U bóft als u van vis houdt
Gestoofde gepaneerde wijtingrolletjes
Wrijf 800 gr. wijtingfilets zuinig met zout in
Rol ze met de veikant naar buiten op en schik ze
in een beboterde vuurvaste schotel. Giet er wat
water of visbouillon bij en leg er enkele klontjes
boter tussen. Bestrooi dc rollen met paneermool
en stoof ze vervolgens gaar. Geef er aardappel-
of doperwtjes bij. Vis houdt fit
Vraag recepten bij uw vishandelaar of bij het Prodük-tschap
voor Vis en Visprodukten, Wassenaarseweg 20. Den Haag^^
David Puzon, bij wie wapens zijn
gevonden.
Volgens de presidentiële woordvoer
der zijn de meeste arrestaties verricht
door militairen en wel zaterdag, vlak
voor het aanbreken van de dag en
vóór de afkondiging van de staat van
beleg door president Marcos.
Tadad merkte nog op, dat sommige
van de arrestanten zich in preventieve
hechtenis bevinden, hetzij omdat zij
'door communistische elementen met
de dood bedreigd zijn', hetzij 'omdat
hun aanwezigheid op hun arbeidster
rein of in hun woonplaats hen zou
hebben kunnen betrekken bij activi
teit. die de toestand wellicht zou
hebben ver-ergerd'. President Marcos
heeft als argument voor de afkondi
ging van de staat van beleg aange
voerd, dat er wetteloosheid op de
Filippijnen heerst, wat bleek uit
moorden, ontvoeringen, smokkelarij
en afpersing.
De orde 'Missionarissen van het Hei
lig Hart' in Tilburg is niet bijzonder
verbaasd over de arrestatie van een
van hun priesters in Manilla op de
Filippijnen zaterdag: 'Hij was de rege
ring daar te progressief'. Pater Lager-
wey. (45) uit Haarlem werd gearres
teerd in verband met zuiveringsacties,
mdat hij werkt bij een uitgeverij, die
diverse publicaties op sociaal gebied
verzorgt voor de bevolking, in hun
eigen taal.
Men verwacht niet dat pater Lager-
wey zwaar gestraft zal worden: 'Hij
heeft nog nooit moeilijkheden gehad
met de politie, bovendien heeft hij
goede kontakten', zo deelt zijn orde
mee.
MOSKOU, AP. De tarweoogst in
enkele belangrijke Russische land
bouwgebieden, die had moetem voor
komen dat de oogst van 1972 op een
volledige mislukking zou uitlopen,
dreigt door slecht weer en een organi
satorische chaos eveneens verloren te
gaan.
Door de mislukte oogst in de tradi
tionele tarwe-gebeden in europees
Rusland is het Kremlin reeds gedwon
gen geweest om voor meer dan een
miljard dollar aan graan van de Vere
nigde Staten, Canada en Australië te
kopen.
DAR ES SALAAM (Reuter, UPI)
Tanzania en Oeganda naderen
overeenstemming over het door
Somalië voorgelegde plan om de
achtdaagse ruzie tussen beide lan
den te beëindigen. Dit is gisteren
uit Dar es Salaam in Tanzania
vernomen.
Somalië heeft een plan voorgelegd dat
uit vijf punten bestaat. Het voorstel
zou de volgende punten omvaitten:
1) beide landen onthouden zich van
agressie door hun eigen strijdkrach
ten;
2) beide landen onthouden zich van
agressie door middel van derden;
3) beide partijen trekken hun strijd
krachten terug van hun gemeenschap
pelijke grens:
4) Tanzania stemt toe in de terugtrek
king van alle ballingen die de voor
malige Oegandese president Milton
Oboto steunen uit het grensgebied; en
5) beide landen verklaren dat zij zich
verzetten tegen ondermijnende activi
teit door andere souvereine staten.
Volgens zegslieden uit Somalië zet de
Somalische minister van buitenlandse
zaken Omar Arteh zijn besprekingen
voort met Oegandese functionarissen
in Kapala om te bemiddelen. Arteh
zou in beginsel al overeenstemming
hebben bereikt en het vredesplan ver
der uitwerken.
Aziaten, die gisteren uit Oeganda in
Engeland zijn aangekomen hebben ge
zegd dat Oegandese militairen in
Kampala iedereen aftuigen en bero
ven. Dat zou niet alleen bij Aziaten,
maar ook bij Afrikaanse burgers en
zelfs politie-agenten gebeuren. 'Het Is
verschrikkelijk. Het leger ls volkomen
heer en meester', aldus een van de
Aziaten. Soldaten zitten mensen ach
terna en tuigen hen af, alleen om
geld en waardevolle dingen van hen
te roven, zo werd verteld. Veel Azia
ten hebben gemeld dat de militairen
met het geweer in de aanslag hen
hadden gedwongen al hun waardevol
le bezittingen te overhandigen.
Woordvoerders van luchtvaartmaat
schappijen in Kampala hebben giste
ren verklaard dat de luchtbrug van
Aziaten met een Brits paspoort in
Oeganda gemakkelijk zou kunnen
worden uitgebreid tot duizend vluch
telingen per dag. Volgens de woord
voerders had het geen zin de lucht
brug uit te breiden zolang niet meer
Aziaten kaartjes begonnen te kopen
voor de overtocht.
Gisteren en eergisteren heeft East
African Airways een vlucht afgelast,
nmdat er te weinig boekingen waren,
hoewel 450 Aziaten die op een vlucht
van gisteren hadden geboekt, het
grootste aantal is in een dag sinds het
begin van de luchtbrug.
Een Oegandese regeringswoordvoerder
heeft nieuwe maatregelen aangekon
digd om het vertrek van Aziaten te
bespoedigen. Zo wordt nu geëist dat
alle Aziaten die de Bank van Oeganda
bezoeken om een uitreisvergunning te
krijgen voldoende geld moeten meene
men voor een vliegtuig- boot- of trein
kaartje voor henzelf en hun familiele
den.
Deze kaartjes moeten worden gekocht
voordat de Aziaten het bankgebouw
verlaten, aldus de woordvoerder. Azia
ten die in Oeganda mogen blijven,
moeten binnen een week identiteits
bewijzen aanschaffen bij de immigra
tie-dienst.
(ADVERTENTIE)
SE
ee opvallendste lichamelij-
ïstaties in het tegenwoor-
Ihina zijn het planten van
1bomen en het oude ver-
al fn dooi dieren en mensen
36.J [ken karren.
sycomoren en ontelbare varië-
n.i [van populieren en cypressen,
11, in veelvoudige en bloeiende
dikwijls omzoomd door hees
hagen. de straten in de steden
1111 roen 011 schaduw strekken
lometers lang buiten de stad
ken. campussen, fabrieksterrei-
iuwe woonwijken, vliegvelden,
i. dammen en rievieroevers
21 gelijk beplant met bomen,
nieuwe delen van Chengchow
de lanen met dubbele rijen
en, die al meer dan tien me-
g zijn, een verrukkelijke aan-
inking en Suchow hebben geen
zonder schaduw. Kwekerijen
(i me jonge bomen kom je over-
1. Van de groenmakers-cam pag
is ze wordt genoemd, wordt
dat ze de ondraaglijke zomer
de kokende steden van het
en de drukkende steden in
igste-vallei met twee graden
1 heeft. In de heuvels, waar
lang werd toegestaan dat
'ètx10 rodeerde en weggleed in de
1 begint het groen vat te krij-
de aarde.
issing is één van die openbare
n, die gewoon niet onderno-
erden voor wat officieel de
ing' heet, dat wil zeggen de
■listische machtsovername in
de Manchu-periode leefden
ien e.< Ijke functionarissen van wat
j den opstrijken bij het innen
1. ƒ1 lastingen en waren ze niet
t om er iets van te besteden
y 1 jecten voor het algemeen wel-
de revolutie van 1911 was het
elzijn' één van de drie beginse-
de Kwomintang-partij, die
werd door Sun Yat-aen en
omen werd door Tsjang Kal-
aar het ging ten onder in de
beden bij het consolideren
politieke macht en de invasie
Japanners.
rUzen toe werd de Yangste nooit
'■riggen overspannen, niet bij
J£51 hoewel het dc nationale
hoofdstad was van 1929-49. noch
stroomopwaarts bij de drielingstad
Wuhan, waar de spoorwegrijtuige nop
de belangrijkste noord-zuid-verbinding
per veerpont moesten worden overge
zet, noch verderop bij Chunking, ge
durende acht jaar de oorlogshoofdstad
van Tsjang Kai-sjek. Tegenwoordig
kruisen bruggen op alle drie punten
de rivier.
In Honen, de provincie van de gruwe
lijke hongersnood van 194243 werd in
tien jaar een kanaal door rotsen en
bergen gehakt om water en elektrisch
vermogen te brengen naar het steen
achtige Linhdien-district. waar de
mensen tien kilometer plachten te
lopen met emmers om water te halen.
Minder spectaculair, maar in dezelfde
geest, ontsproot in Loyang uit aanvan
kelijk twaalf arbeiders en een (naai
machine een fabriek van 400 man. die
schoenen met rubberen zolen maakt
voor soldaten en boeren, die eens op
stro lipen.
Hoever China echter verwijderd blijft
van zijn doel van modernisering, is
iedere dag duidelijk zichtbaar in de
eindeloze stoet twee-wielige karren,
die de provinciale steden in en uit
rijden. Dit, en niet de vrachtwagens
die Canton, Shanghai en Peking be
dienen, bepaalt het meer algemene
beeld van China. Getrokken door ge
mengde spannen ezels, muilezels en
paarden of door de gezwollen spieren
van een man tussen de berrie, gehol
pen door een trektouw om de schou
ders, vervoeren de karren gront, mest,
stenen, bouwstenen en stalen pijpen,
flessen met drank, aardenwerk krui
ken. hoge bergen sjalotten, rode u'en,
meloenen en andere landbouwproduc
ten, vastgeknoopte ladingen banden,
kisten, stoelen, oud papier en vodden,
zakken graan, zakken kunstmest, ijs
blokken, zakken met steenkool, zware
boomstammen van 6 meter lengte en
al het andere dat het land naar de
stad stuurt en vice versa.
In China gebeurt het vervoer tc land en op het water nog steeds op de primi
tiefste manier. Hier vlotten van bamboe, beladen met goederen en met man
kracht voortbewogen.
Sommige karren, getrokken door kin
deren. vervoeren grootmoeder, die on
der een paraplu zit. Sommige, getrok
ken door grootmoeder, transporteren
kinderen. Iedere door dieren getrok
ken kar vervoert naast de bestuurder,
barbara tuchman
nog een tweede figuur, die languit
ligt te slapen boven op de lading.
Hele mensenlevens moeten op deze
wijze besteed zijn aan het ploeteren
over de wegen, met een zeer traag
tempo als de lading zwaar is: toen wij
eens op een morgen langs twee
vrachtkarren met schroot reden en
drie uur later terugkeerden zagen we
slechts een paar straten verderop de
zelfde mensen weer.
Hoewel sommigen van de zwoegers
gespierde jongemannen zijn, zijn de
meesten magere, pezige door de ar
beid getekende, verweerde en zweten
de ploeteraars, die misschien wel geen
landheer meer hebben om hen uit te
buiten, maar wier arbeid niet verlicht
is sinds vroeger dagen. Een broodma
gere oude vrouw, gebogen onder het
gewicht van een lading palen, heeft
niet veel weg van het struise, roze,
altijd glimlachende, idyllisch druiven
plukkende meisje, dat de ideale prole
tarische vrouw vertegenwoordigt op
de omslagen van China's tijdschriften.
Dikwijls worden de zwaarste ladingen
getrokken door de oudste mensen,
alsof fluister het niet in Mao's
land van 'strijd' de marxistische
jongeren, net als alle anderen, weinig
neiging zouden hebben voor het
zwaarste werk.
Op het water vindt het transport
plaats per praam, waarvan vele even
eens worden voortgedreven door man
kracht Hoewel sommige pramen in
lange rijen over de grote kanalen
worden getrokken door een sleepboot
worden andere getrokken aan een
touw door jagers langs de oever.
Over de kleinere kanalen worden af
zonderlijke schuiten voortbewogen
door een man, die met een slakken
gang boomt of met gebogen rug een
roeispaan heen en weer beweegt over
een dol op de achtersteven.
Hoe zal al deze menselijke arbeid
worden gebruikt wanneer en als Chi
na's transport geleidelijk wordt geme
chaniseerd? Het doel is nog zover van
verwezenlijking, dat het nauwelijks
bezorgdheid hoeft te wekken. Trch
zijn er al tekenen dat er in de steden
te weinig werk is.
De volledige werkgelegenheid, een
prestatie waar China prat op gaat en
waarvan de Chinezen je graag vertel
len dat ze het resultaat is van een
geplande economie die gunstig af
steekt bij het kwaad van onze wedij
verende particuliere ondernemingen,
wordt slechts bereikt door het inzet
ten van grote aantallen voor meer of
minder nominale klusjes zonder wer
kelijke betekenis. Stoeten van junior
assistenten volgen ieder 'leiding ge
vend kaderlid' als werden ze betaald
om hem toe te juichen, en een grote
overdaad aan personeel staat in de
hotel-corridors vagelijk te wachten op
iets om te doen. Niet minder dan zes
personeelsleden van de 'Vriendschaps-
winkel' voor buitenlanders klonteren
samen rond het geldwisselloket om de
supervisie te voeren over het verzilve
ren van een American Express-che
que. Op het observatorium van Nan
king waren op een moment negen
man betrokken bij het vervoeren van
een zak zand die door één gedra
gen kon worden om het terras op
te vullen.
Het aan het werk houden van de
bevolking moet net zo duur zijn, zo
niet duurder dan ons systeem om de
werklozen met steunen door sociale za
ken. De last drukt zwaar op de toe
komst.
