Philippijnse dansgroep
brengt gratie en kleur
Prof. Velema contra
politieke theologie
'Zo'n meisje om in je
binnenzak te steken'
Theodorakis voor
klein Haags publiek
Infiltratie revolutionaire
marxisten in de kerk door
loslaten zuiver calvinisme
Trouw
K wartet
Japanse gaf
geladen
vertolking
Nederlands
Kamerorkest
met Leinsdorf
vandaac
Kleurige
reisgids van
Van Otterloo
Kwaliteit van
Rijnwater op
uiterste grens
Vuilverbrandingsoven
voor gebied van Arnhem
Bisschop van Oi^-rl
legt ambt neer
Treinverkeer st
door bommeldiii,»
H(
K
TROUW/KWARTET MAANDAG 25 SEPTEMBER 1972
KERK/KUNST
1
Veel vertrouwds voor mensen die Indonesië kennen
door HANS W. LEDEROER
AMSTERDAM Een plezierige
noviteit voor Nederland is het
eerste optreden van het Philip
pijnse dansgezelschap Bayanihan,
dat zijn tournee door Nederland
vrijdagavond in het concertge
bouw in Amsterdam is begonnen.
Zaterdagavond was het te zien in
de stadsgehoorzaal in Leiden.
Komende zaterdag komt het in het
Concertgebouw in Haarlem, zondag 1
oktober zal het te zien zijn in het
Nederlandse congresgebouw in Den
Haag, dinsdag 3 oktober in De Doelen
in Rotterdam en op 5 oktober in de
Utrechtse Stadsschouwburg.
De bewoners van de Philippijnen zijn
een mengvolk: de oorspronkelijke
noord-oost-Maleise cultuur is over
spoeld door Spaanse en zelfs Arabi-
sch-Indische invloeden. De taal is
nauw verwant aan het Indonesisch,
maar dan aan het Indonesisch zoals
het in het noord-oosten van de Inao-
nesische archipel wordt gesproken.
Grotendeels is de bevolking christe
lijk, daarvoor hebben de Spanjaarden
gezorgd, die het Philippijnse eilanden
rijk eeuwenlang als kolonie hebben
bestuurd. De Indisch-Arabische in
vloed liet er een klein miljoen mos
lims na. Verder toont de Philippino
menging met de Chinezen en Japan
ners en ook met oceanische volken.
De Spaanse, Arabische en Hindoe-
cultuurpatronen zijn naast de oor
spronkelijke in de folklore terug te
vinden. Merkwaardigerwijs niet de
Chinese, Japanse of oceanische, al
thans niet in het programma dat
Bayanihan het woord betekent 'on
derlinge samenwerking' naar ons
land brengt.
Voor wie in het oosten en vooral
noord-oosten van de Indonesische ar
chipel bekend is Ternat\ Halma-
heira, Talaud, Sangihe zal in het
programma van Bayanihan heel veel
bekends zien: de krijgsdansen, de
dansdrama's en de met jacht en een
voudige landbouw verweven sterke re
ligieus getinte oudste folklore hebben
directe aansluiting bij het cultuurpa
troon van de Alfoeren, Dajaks en
Molukkers en Boeginezen.
Dezelfde trom- en gongbegeleiding,
dezelfde dansfiguren. In de met zware
bamboelatten gedanste Singkil en Ti-
nikling zal iedere Molukker zijn Tja-
kalele herkennen, de moeilijke dans
waarmee de danser zijn behendigheid
en vooral zijn moed demonstreert:
iedere fout tegen het ritme kan lei
den tot hoogst ernstige voet- of been
wonden.
De Spaanse motoven zijn op hun reis
naar het verre oosten kleurrijker en
vooral liefelijker geworden. Begrijpe
lijk want de uitbundige vruchtbaar
heid van een tropisch eilandenrijk is
nu eenmaal anders dan een dorre
Spaanse bodem met zomerse schroei-
hitte en winterse barre koude.
Maar de hoofsheid en de grandezza
zijn in de Philippijnen evenzeer een
wezenlijk cultuureigen als in Spanje.
Ook in de Arabiseh-Indisrhe dansen is
voor degene die Indonesië kent veel
De Rotterdammer
Nieuwe Haagse Courant
Nieuwe Leidse Courant
Dordts Dagblad
Uitgaven van
N.V. De Christelijke Peri
Directie:
Ing. O. Postma, F. Diemer
Hoofdredactie:
J. de Berg (waarnemend)
Dagelijks besluun 8. Bol. Den
Hoog; dr. Bltuminli. Paters-
wolde; nu. G. C. *on Oom,
Nootdorp; W. A. Ftbbe. Potte»-
dom; J. Lomer, Ulrechl; dr». i.
W. de Poui, Oen Hoogj J. Smol-
lenbroek, Wostenaai.
Overige leden von hel algen-een
bestuurt K. Abmo. Amilt'dom;
H. A. de Boei, IJmgideni 'h.
Btouwei, Assen, mt. dl. J. Don
net, Den Hoog; J. von Eibeigen.
Schaatsbeigen; mi. K. von
Houien. Wogemngen; ds. O 1
Hylkemo. B'llhoveni loc. Hui|»en.
Delll; meviou» M. C E. Kloosiei-
man-Forigens. Voorschoten, me
vrouw J., G. Krooye«eld Wouten.
Heerhugowoard. prot. dr. G. N
lommens. Noatden. ds. F. H.
Londsrron. Den Hoog. H. de
Moot|, Riimbutg. prol dr G C.
von Niftnk. Amsterdam; H. O'te-
vanger. Bu'tenpost. mr. dr. J.
Onngo. lunferen. dr A. Veerman.
Riisw.jk (Z H| H M Wemmen.
Den Hoog. dit 8 Zi|l|tro. Oostet-
lond (Zldl.
Hoofdkantoor N.V. De
Christelijke Pe.s N Z.
Voorburgwal ?76 780,
Amsterdam. Postbus 859
Telefoon 070 7? 03 83
Postgiro 76 97 74. Bonk
Ned. Midd. Bonk (rek.nr.
69.73 60.768) Ge... g..o
X 500.
Opening van de Singkil. De Jonge vorstin wordt binnengedragen op vier ge
kruiste zware bamboelatten. Tussen en rond die latten, die door vier mannen
beurtelings tegen elkaar en tegen de grond worden geslagen, moet de vorstin
tegenover haar volk haar behendigheid en vooral haar moed demonstreren.
Zelfs de geringste fout geeft aanleiding tot ernstige voet- en beenwonden.
Achter de vorstin de voornaamste bediende, die haar zonnescherm als teken
van haar waardigheid draagt. Deze bediende moet alle ingewikkelde passen van
haar meesteres volgen.
Een gouden zonnescherm is in het gehele verre oosten een vorstelijk voor
recht.
vertrouwds. De handbewegingen, die
nu eens vliegende vogels en dan weer
zwemmende vissen uitbeelden, de
groet met samengebrachte handen aan
het begin en het eind van een dans-
motief, de snelle mannendans.
Het programma van Bayanihan is ui
terst verzorgd. De danseressen tonen
gratie en mooie techniek, de mannen
virtuositeit, kracht en een goede li-
chaamsbeheersing. Daarbij een rijke
expressie. De costuums zijn prachtig.
De ambassadeur van de Philippijnen
in Nederland en zijn echtgenote
woonden de openingsvoorstelling bij
en complimenteerden de leden van
Bayanihan.
Paul Melton, de Amerikaanse regis
seur, hierheen gehaald door Toon
Hermans, weet zo'n dingetje vlot te
regisseren. Enkele onzekerheden nog,
en slordigheden (geen blauw oog na
de pauze en wel een open rits bijvoor
beeld) kwamen waarschijnlijk door de
zenuwen van deze première, die vrij
dagavond in het Nieuwe de la Mar-
theater wel aansloeg.
BER HULSING
Première sloeg wel aan
AMSTERDAM Zo'n aardig gedaan blijspelletje, dat leuk is en ver
der niets, doet het altijd weer, en het geeft vrije producenten de kans
om er wat van in hun binnenzak te stoppen.
Daarom heeft John Lantings Theater
van de Lach ('als het maar om te
lachen is. Dat per sé wel', zette hij in
het programma) het succeswerkje The
Moon is Blue van Hugh Herbert, hier
twintig jaar geleden als eens gespeeld
door de Nederlandse Comedle, onder
de titel Eens in de Honderd Jaar,
weer opgehaald en herdoopt als Zo'n
Meisje om in je Binnenzak te Stop
pen.
Het was een van de eerste stukjea van
een hele serie varianten over het
innemende, arme, zelfstandige, arge
loos losre, malle meisje, dat alles er
maar uitflapt, en verwarrinkjes sticht
op de kamer van de, niet zo arme en
eenvoudige, maar nog argelozer, vrij
gezel. Het lijkt ondeugend wat ze
zouden willen of kunnen doen, maar
het blijft braaf kibbelen. En die
braafheid is van twintig jaar terug,
dus wat je noemt gedateerd, al liet
John Lanting het in 1972 in Rotter
dam spelen, met een Euromast (le
lijk doek) erbij. Het flatje, ook ont
worpen door Chiel de Meij, ziet er
wel aardig uit
Jennifer Willems, bij de Nieuwe Ko
medie begonnen, al wel gezien op de
televisie 'De klop op de deur, 'Zacht
jes met de Deuren), maar helemaal
ontdekt als Slofje in de film 'Inbre
ker', is hier grappig, klein maar dap
per, het ongewoon openhartig babbe
lende jonge ding. waar geen man (in
het stuk) tegenop kan. John Lanting
is de zeer fatsoenlijke, verlegen en
goedig stuntelende, architect die leuk
worstelt met liefde, jaloerse verden
kingen en de kleine verwikkelingen.
Peter Aryans doet heel goed de oude
re, door de wol geverfde, 'playboy',
die het wacht op slag wil trouwen, al
is ze evenoud als zijn dochter, die het
net uitmaakte met de architect. En
Jan Ju ray komt even op als de vader
van het meisje om John Lanting
verontwaardigd de pauze in te slaan.
Enige actie moest er toch bijgehaald
worden. De rest is, met humor ge
schreven, conversatie op niets af. Dat
ze elkaar krijgen zit er bij -'e eerste
zinnetjes al in. Dat het nog zolang
duurt komt doordat het als vermaak
een paar uur moet vullen.
ROTTERDAM Tijdens de in
de Doelen gegeven 'Matinee op
de vrije zaterdag' speelde onder
leiding van Roberto Benzi het
Omroeporkest met solistische me
dewerking van de Japanse violis
te Mayiimi Fujikawa, die in 1970
tweede prijswinnares werd van
het te Moskou gehouden Tschai-
kowsky-concours.
Zij bracht Menselssohns vioolconcert
ten gehore op een wijze die nogal
afweek van de interpretatie der mees
te grote violisten. Zelden hoorden wij
het e-moll concert zo geladen en tot
het uiterste gespannen, haast agressief
in het eerste deel, bijzonder tempera
mentvol, ritmisch scherp geprofileerd
in de hoekdelen, technisch volkomen
gaaf en beheerst met een nooit afla
tende zorg voor de mooie toon, die In
het nergens te week gespeelde langza
me deel van grote buigzaamheid
bleek. Zo uitgevoerd deed Mendels-
sohns concert haast nieuw aan. Een
visie, gedragen door een spontane
muzikaliteit, verrassend, en voor niet-
stijlpuriteinen volkomen aanvaard
baar. Roberto Benzi, zorgde voor een
adequate orkestbegeleiding, in ge
luidsvolume perfect afgestemd op het
spel van de soliste, die na afloop van
haar voordracht een ware ovatie in
ontvangst had te nemen.
Aan Mendelssohn ging vooraf Von
Webers ouverture 'Der Freischütz'.
Behoudens enkele hier en daar optre
dende kleine oneffenheden bij de bla
zers gaf het Omroeporkest ook hier
verzorgd en goed sluitend samenspel
te horen. Na de pauze kwam de lichte
muze aan het woord met een suite uit
Leo Delibes' Coppelia-ballet en de
altijd populair gebleven ouverture
'Orpheus in der Unterwelt' van Offen
bach, stukken dié bij het publiek een
gul onthaal vonden.
De volgende matinee op de vrije za
terdag is vastgesteld op 4 november
Bachs Hohe Messe zal dan worden
uitgevoerd door het Groot Omroep
koor. het Concertgebouworkest, de so
listen Agnes Giebel Marga Höffgen,
Werner Krenn en Peter van der Bilt.
Het geheel onder leiding van Eugen
Jodium.
W. H. Wolvekamp.
ROTTERDAM In de zo goed
als geheel bezette kleine Doelen
gaf het Nederlands Kamerorkest
gisteravond het openingsconcert
van dit seizoen onder leiding van
Erich von Leinsdorf.
Deze gastdirigent had voor deze avond
een Mozart programma samengesteld,
bestaande uit een tweetal marsen, die
oorspronkelijkhebben behoort tot de
zogenaamde Posthoornserenade, die
hier op aansloot, (dus niet één mars
voor en één na de zevendelige serena
de) en na de pauze ten gehore ge
brachte 'Linzer-symphonie', die Mo
zart na een toeval'ige ontmoeting met
Graf Thun 'even' in vijf dagen compo
neerde.
Leinsdorf heeft een zeer persoonlijke
dirigeeertrant, die men als toehoorder
niet altijd geheel kan volgen. Maar
het samenspel klopt tot in de finesses,
en het klinkend resultaat van de door
hem geleide uitvoeringen komt het
ideale nabij. In dn Posthoornserenade
wordt inderdaad een kleine posthoorn
bespeeld, die natuurlijk niet de speel-
technische mogelijkheden biedt van
de tegenwoordige ventielhoorn, maar
wel opvalt door een apart timbre. De
niet vaak in het openbaar te horen
serenade is een kostelijk kamermu
ziekwerk, waarin obligate fluit- en
hobosoli op ongemeen fraaie wijze con
trasteren met de strijkersgroep.
Duidelijk hoogtepunt van dit concert
werd de Linzer-symphonie. Zelden
hoorden wij het Nederlands Kameror
kest zo geïnspireerd musiceren. Sub
tiele klankverhoudingen, geraffineerd
samenspel (vooral ook van de blazers)
en een algehele musireervreugde ken
merkten deze uitvoering. Uitbundige
bijvalsbetuigingen van het publiek ac
centueerden het succes van dirigent
en orkest.
W. H. Wolvekamp.
Door Adr. Hager
DEN HAAG Een klein publiek en
honderden lege stoelen waren in het
Haagse Congresgebouw getuige van
het optreden van Milds Theodorakis.
Zeven instrumentalisten en enkele vo
calisten verdedigden de muzikale in
zichten van een Griekse componist, die
zich bij voortduring laat inspireren
door verzet en strijd tegen het regime
van zijn land. Daarom kan men de
artiest niet los zien van de verzets
held, de dichter-musicus niet van de
links georiënteerde politicus.
Griekenland heeft vele legendarische,
rondtrekkende dichter-zangers voort
gebracht. de blinde Homerus bezong
reeds de avonturen van Ilias en Odys
see. Theodorakis is in zijn liederen
koren en dansen sterk folkloristisch
getint; het werk waarmee hij bekend
werd, namelijk de filmmuziek Alexis
Sorbas is daarvan het klinkende be
wijs. Op zijn Haagse concert, het
eerste van een toernee door Neder
land, verenigde hij de onderlinge lots
verbondenheid van Grikenland, Span
je en Ierland, Helaas werd men van
het in het Frans geschreven program
ma boek werd ad rijf gulden voor wat
betreft de uitgevoerde liederen niet
Van een verslaggever
APELDOORN In zijn oratie 'De politieke prediking', waarmee
prof. dr. W. H. Velema het rectoraat van de theologische hogeschool
van de christelijke gereformeerde kerken te Apeldoorn overdroeg
aan prof. dr. J. P. Versteeg, heeft hij vanuit de gereformeerde tra
ditie stelling genomen tegen de politieke theologieën van met name
Dorothee Sölle en J. B. Metz.
Na een kritische analyse van hun
denkbeelden merkte prof. Velema op:
'Ook hiet Oude Testament heeft sociaal-
ethische gegevens vooral bij de pro
feten Hosea en Amos. Zij oefenen
duidelijke kritiek uit op de sociale
toestanden, maar het is een destructie
van het Oude Testament, wanneer
men het kader, waarin heel hun pre
diking geplaatst is, namelijk de ka
ders van verbond en oproep tot beke
ring geheel buiten beschouwing laat.
In het Nieuwe Testament heeft Jezus'
prediking geen politieke vorm. Hier
mee onderscheidt Hij zich van de
vrijheidsstrijders uit zijn dagen, zoals
de zeloten. Zijn boodschap van het
koninkrijk Gods heeft echter wel soci
ale en politieke implicaties. Die die
nen dan ook in de prediking ter
sprake te komen', aldus prof Velema.
De hoogleraar merkte voorts op dat
elke preek een ontvouwing, uitleg en
toepassing van een tekst dient te zijn.
Voor Sölle c.s. heeft de boodschap
van de bijbel alleen zeggingskracht
als ze vertaald kan worden i<n termen
van maatschappijvernieuwing. Geeft
de tekst echter aanleiding tot het
spreken over politiek of maatschappij
vernieuwing, dan is het geoorloofd
hierover te handelen. Wie echter bui
ten de tekst om politiek bedrijft,
heeft het recht niet het gezag van
Gods Woord op te eisen voor zijn
woord, betoogde prof. Velema.
De prediking moet vervolgens ad ho
minem tot de mens gericht zijn;
wat in de preek over internationale
vraagstukken gezegd wordt, moet voor
die mens belangrijk zijn. Gebeurt dit
niet, da.i belandt de kerkmens in het
laboratorium van een actiegroep, de
studeerkamer vam een sociaal-ethicus
of de keuken van een politieke partij,
zo omschreef prof. Velema. Wanneer
cliit naet in acht genomen wordt, dan
manipuleer je met de mensen en met
het Woord.
Tenslotte moet er ruimte zijn voor de
vormgeving van de gehoorzaamheid
aan Gods geboden. We moeten het
niet opnemen voor verpolitisering van
het evangelie, maar voor heiliging
van het leven. Het heril brengt heili
ging mee. Het heil hangt echter niet
van de heiliging af. Aldus Prof. Vele
ma, die er nog op wees dat in de
politieke theologie van onze dagen de
heiliging tot het heil zelf wordt ge-
Prof dr. W H. Velema
maakt. Het koninkrijk Gods ki
(er naar de aard van het hi
middel van de verkondiging. I F1.,
kan politieke actie ook in re: |e™
naire zin nooit het middel zijn
door het koninkrijk komt'
prof Velema
di
ome
klaT
nho
Van een verslaggever
baai
HET KOMT ANDERS UIT ktis
De lijst van de nakomeling is g
Sem loopt uit op een gedetail lanl
beschrijving van wat er gebeu tof
Terah en zijn nakomelingen. D e*f
loopt de lijst ook vooruit op i "l06
:u] hes
in het volgende hoofdstuk
zen, want dan gaat het met n
twee van Terahs nakomeling osir
Abram en Lot. En zo gehaast
vooruitlopen dat ons al mee c'
wordt dat er een besluit viel
Ur weg te trekken naar Kana
vallend is vooral de vermeld
de onvruchtbaarheid van Sa
vrouw van Abram: Saraï nu
'G1
mbe
veel wijzer, de gesproken toelichting
werkte meer verhelderend. Theodora
kis heeft inmiddels een groot oeuvre
bij elkaar geschreven, waaronder niet
alleen liederen en koren, doch ook
kamermuziek en symfonieën.
Componeren kan Theodorakis. Een
sterk voorbeeld daarvan is de ballade
uit 1967, prachtig gezongen door Ma
ria Farantouri. Waarom zij zich be
diende van een microfoon is mij een
raadsel. Uit Axion Esti, door de com
ponist de bijbel van de Griekse natie
genoemd, hoorde men een aantal lie
deren, die vooral het melodische ele
ment onderstreepten. Die melodie en
de ondersteuning door krachtige en
dwingende ritmen, gespeeld op de
Griekse folklore-instrumenten (al kan
men de elektrische gitaar daar toe ze
ker niet rekenen) bepaalden het ka
rakter van alle liederen. Duidelijk
werd op deze avond, dat men bij de
beslotenheid van dit optreden in The
odorakis niet meer moest zien dan
een geslaagde componist van populai
re muziek, die gezien de gepeperde
toegangsprijzen wel óver, doch niet
vóór het volk zingt.
DOOR A. HAGER
DEN HAAG In een vrijwel uitver
kochte Prins Willem Alexanderzaal
presenteerde het residentie-orkest het
eerste seizoenorkest, dat de kleurrijk
heid van een reisgids bezat. Een Itali
aans capriccio, een Spaanse sympho-
nie, een Hongaarse mars, een Roe
meense rapsodie en een Koreaanse
solist.
De ingrediënten van een populair
concert, een zorgeloze opmaat van een
groot aantal concerten, waarvoor een
grotere publieke belangstelling be
staat dan ooit.
Met uitsluitend ingrediënten komt
men er niet, alleen door middel van
goede recepten en bekwame kookunst
kan men een geslaagd diner bereiden.
Die recepten waren - met alle respect
- de componisten Tsjaikowsky, Lalo,
Berlioz, De Falla en Enesco, voor de
'kookunst' stond Willem van Otterloo
garant.
De violist Yong Uck Kim opende op
grootse wijze het seizoen 1969 met het
Mendelsohn-concert. De keuze viel dit
maal op de Symphony Espagnol van
Lalo, een werk dat zich al bijna een
eeuw weet te handhaven.
Pure romantiek, zuivere lyriek en
opperste violistiek in vier delen ver
eend. De 25-jarige violist heeft niet
de virtuoos uitgehangen, doch op wel
haast bescheiden wijze zijn vele talen
ten geëtaleerd. Mede dankzij de atten
te begeleiding en klankrijke weerga
ve, al was er in geest meer sprake
van een Koreaanse dan van een
Spaanse symphonie.
De glansrijkheid in Tsjaikowsky's ca
priccio werd getemperd door de blik
kerig klinkende bekkens. Berlioz is
een van de favoriete componisten van
Van Otterloo. De drie delen uit 'La
Damnation' vormden het bewijs van
die voorkeur, een voortreffelijke uit
voering!
In al zijn werken is De Falla door en
door Spaans, zeker is dat het geval in
'El Amor Brujo'. Raffinement van
orkestratie en in alle bonte pracht
een kolfje naar Van Otterloo's hand.
Een muzikale uitsmijter vol tempera
ment en geestdrift: de Roemeense rap
sodie van Enesco. Het startschot is
gegeven: de verwachtingen voor het
komende seizoen zijn hoog gespannen.
vaders, het volk Israël en de apostoli
sche gemeente zoveel mogelijk bew-
waard bleef.
Niet te vast
De kerk mag volgens Calviju niet te
vast wortelen in de aarde en in de
geschiedenis. Uiteraard werd dat
grondmotief van Calvijn beter begre
pen in de vluchtelingen-gemeenten
dan in nationale kerken. Het Neder
landse protestantisme heeft sterk de
invloed ondergaan van Calvijn. Maar
ook de invloed van de Franse Huge
noten heeft hier v(a de Zuidelijke
Nederlanden doorgewerkt, betoogde
de inleider.
Hij vervolgde: De echte calvinisten
distantieerden zich echter duidelijk
van politisering en militarisering van
de kerk. Dat zuivere calvinisme is
altijd een minderheidsgroep in ons
land geweest; maar een invloedrijke
en gerespecteerde minderheid. Het
streed alleen met geestelijke wapens.
Belijdenis en tucht bewaarden hen
voor wreedheden en gewelddadighe-
Het is nu dat zuivere, geestelijke
calvinisme, dat op de synode van
Embden de oorsprong van de gerefor
meerde kerken in de Nederlanden
heeft bestempeld. Dat is een zeer
kostbare erfenis, waar men echter in
de geschiedenis niet trouw aan geble
ven is. Was dat wel het geval ge
weest, dan zouden de revolutionaire
patriotten in de" achttiende eeuw niet
zoveel invloed in de kerk hebben
gehad. En evenmin zouden dan thans
de revolutionaire marxisten zo sterk
kunnen infiltreren, voegde ds. Aal-
ders hieraan toe.
FRANKFORT (DPA) De kwaliteit
van het Rijnwater, waaruit ongeveer
twintig miljoen mensen tussen het
Bodenmeer en Rotterdam hun drin
kwater betrekken, is met een zuur
stofgehalte van 3,3 tot 3,5 milligram
per liter (aan de Duits-Nederlandse
grens) naar het oordeel van deskundi
gen 'nog net aan de grens tot waar
het voor de vissen leefbaar is'.
Dit is gebleken bij een vijfdaagse
vaart over de Rijn van Bazel naar
Rotterdam, die de internationale com
missie tot het schoonhouden van de
Rijn in de afgelopen week heeft ge
maakt.
ARNHEM In 1975 zullen de der-
tien gemeenten in het gebied van
Arnhem kunnen beschikken over een
vuilverbrandingsoven die in het ge
bied Nieuw-Graaf in Duiven zal wor
den gebouwd. De algemene raad vuil
verbranding gewest Arnhem heeft de
levering van de oven voor een bedrag
van 27 miljo.en gulden opgedragen
aan de combinatie RDM (behorende
tot het Rijn-Schelde-Verolme-concern)
en havenbedrijf Vlaardingen-Oost
N.V.
HONTENISSE De 30-jarige M. van
Brakel uit Leerdam ls gisteravond na
een ongeval op Rijksweg 60 (Hulst-
Kruiningen) overleden. Hij reed met
zijn auto achterop een tractor die
stond voorgesorteerd. De drie overige
inzittenden zijn zwaar gewond'in het
ziekenhuis opgenomen.
de r
G<
ROTTERDAM Wanneer wij trouw waren gebleven aan het zui
vere, geestelijke calvinisme, dat van vermenging van geloof en poli
tiek niet weten wil, dan zouden thans de revolutionaire nïarxisten
niet zo sterk in de kerk kunnen infiltreren. Dit zei de hervormde
dr. W. Aalders, die lector in het wereld-protestantisme is aan de r.k.
universiteit te Nijmegen, op de te Rotterdam gehouden jaarverga- WÊ
dering van de vereniging Protestants Nederland, toen hij refereerde vruchtbaar; zij had" g<Ten""k|^
over: Calvijn en het gereformeerde protestantisme.
Wij leven in een periode van veel
historische gedenkdagen (van bv. de
synode van Embden). Bij zulke her
denkingen wordt vaak over Calvijn en
het calvinisme gesproken op een wij
ze, die een verkleurd beeld geeft van
de historische werkelijkheid, aldus
dr. Aalders.
Omdat Calvijn in 1546 gestorven is, is
er van een direkte betrekking tussen
hem en de Nederlandse opstaind geen
sprake. Wel echter was er een nauwe
relatie tussen Calvijn en de geloofs
strijd der Franse protestanten. Uit de
correspondentie tussen hem en vele
gelovigen in Frankrijk blijkt, dat die
verhouding verstoord dreigde te ra
ken door toenemende spanningen.
De Hugenoten verbonden hun geloofs
strijd steeds nauwer met de politiek.
En dat was iets, waar Calvijn zeer
afkering van was. De Franse calvinis
ten zijn dus zeker geen zuivere verte
genwoordigers van Calvijns geest en
bedoeling, oordeelde ds. Aalders. Het
meest wezenlijke van Calvijn als her
vormer is geweest, dat hij de uitgelei
de gemeente van vervolgden, uitgewe
kenen en verbannenen een belijdenis
en kerkorde heeft willen geven, waar
in het pelgrimskarakter van de aarts-
Dat schijnen wij meteen al
moeten weten. Het is alsof de|Jegf
ver ons daarmee alle verder
afsnijdt. Hoe gaat het verder en
Abram? Nu ja, hoe kan het*entl
gaan met een man en vrouw
kinderen. Ze kunnen het een
der meemaken, maar veel is
voor de geschiedenis der men<
te verwachten. Een tak die d
de stam afgeknot is en waarvi
nieuwe loot komt. En nu lo]
ook maar even vooruit. Dat
met die Abram begint. Na del
ste 'zondeval' begint God oM)A>
maar we moeten goed weten p,
begint. Hij begint zelfs raar fker
verwachtingen dood zijn. Wi'
leven eindigt, waar mensen
terecht komen. Zou dat het
ons hier stilletjes gezegd woi
een overmachtige boodschap:
God. Zo is de stijl van zijn
Dat kan ons een enorme mt
in een tijd waarin zoveel d<
te gaan. In deze herfst
andere herfsten. Voor mensen
zonder kinderen. Waar wij
wijs de moed dienen op t(. -
komt God tussenbeide. Dat 'ie
voor de week die voor ons lig e:
in we misschien een beetje aat
hebben om op gang te komerhngi
er weer aan te gaan staan. H is. 7
anders uit zegt God. Dat hee
bijbel: belofte. En deze beloftt
schuld, nl. om Hem, die deze ting
deed, te geloven. (Genesis 11. (bur.
uur
Maal
49
idsv
Kda>
2a.
ArnSpuw.
4
buw.
Vrijgemaakt Game|,
buiten verband
GAMEREN De classis
de gereformeerde kerken
maakt) heeft uitgesproken,
kerk van Gameren in de Betu
terdaad het kerkverband heeft
ken. De kerk van Gameren,
zielen telt en sinds 1969 vac;
zich reeds geruime tijd niet
de classis vertegenwoordiger
predikanten van buiten het
band voorgaan.
I u
:rd/'
iho'
roenl
an Gel
n Bo
6
ouw.
akge
dag
ïi
nciëti
kl eke1
•k II
17
heek
llderi j<
OSLO (LWI) Bisschop
Birkeli, primaat van de
Noorwegen, heeft zijn waa
neergelegd, daags nadat hij
ziekenhuis was opgenomen.
(66) was sinds 1968 bisschop
en daarmee geestelijk hoofd
Noorse lutheranen.
Geboren op Madagascar in e
lingsgezin. werkte hij daar
elf jaar als zendeling. VervolSijiock
vulde hij verschillende functii 19-22
Noors zendingsgenootschap
zendingsafdeling van de lui
reldfederatie. Hij was een
stichters van het lutherse rad k'. Lc
'Stem van het evangelie'
Abeba.
De diocesane raad van Oslo
lijst van drie tot vijf kandit
De Noorse bisschoppen doen
keuze, die zij aan de regering
gen. De regering doet dan uil
de benoeming, waarbij zij
niet gevonden is aan de vt
uit de kerk.
LI- U-ZZ
l ft, fc
»um
[0 - E
zen
jun<
UTRECHT Het treinverke in ech
Amsterdam en Zaandam hee Schok'
middag tussen drie uur en
stilgelegen, nadat de Zaanda
tie een valse bommelding hai
gekregen. Blijkens een anoni
foontje zou er op de spoorbal
Amsterdam en Zaandam
moeten liggen. Dc spoorweffll
ten zes treinen laten uitvaÜI
(A
e moo
e. in c
39.
ech
iok'
eige
serv
v. d
f Icmmf
c.-'L
allT
