Deganda-Tanzania pp gespannen voet Brandt tracht van nood deugd te maken Noordelijken zetten domper op feestvreugde in Saigon Deining om 'ereveld' in Stekene duurt voort 'ampula meldt vernietiging van invasie-leger |ttllisten likken i ttden na affaire iriël Aranda Perzische keizerin in China Noordierse top wordt wellicht flop Noord-Korea wil snelle eenheid IJsland wil geen kabeljauw-top Moskou voert militaire hulp aan Irak op Vervroegde verkiezingen enige uitweg S/K ppff/KWARTET WOENSDAG 20 SEPTEMBER 1972 BUiiEiYLAï\lL> 17/Ky W MPALA, DAR ES SALAAM (Reuter, UPl, AP) Oegandese troepen hebben gisteren de grens- ■j* its Moetoekoela heroverd én de beweerde inva si ©troepen verjaagd. Tanzania, dat hoogst veront- rdigd is over hernieuwde Oegandese bombardementen op een van zijn steden, wacht met spanning of de Oegandezen nu de grens zullen overtrekken. Dat zal tot oorlog leiden. NAMO w ïi impala werden geen bijzonderhe- P", gegeven over de herovering van n'r oekoela. Tanzania heeft 1.000 samengetrokken langs de grens. „J5 «1 deze strijdmacht 30 km van ï!no%èns achter de strategische Kagera- balt gehouden heeft, heeft pre- iRKiltNyerere de mannen bevel gege- te i elke Oegandese strijdmacht, diie 'aipw rens Passeert- te vernietigen. h'atl sis raidio-Oegaindia zijn de 'inya- oepen' op de vlucht, maar een w.jb orrespondent meldt uit Dar es i. dat de 'opstandelingen' stellin- :bben ingenomen tussen de stad (80 km van de grens) en de Het gebied zou uitstekend te m zijn, volgens de correspon- bovendien hebben de 'opstan- versterkingen gekregen in 'im van voorraden en munitie en e wapens. De correspondent zegt de strijdmacht bestaat uit 700 ndese vluchtelingen, die de afge- president Obote haar Tanzania volgden en die maandag versterkt werden met 300 Oegandese ballingen. BEDRINKEN President Idi Amin van Oeganda heeft verklaard dat zijn leger 'goed vocht omdat het wist dat de aanval lers het land wilden vernietigen en het evenals Tanzania in het duister wilden hullen'. Ouid-prósiidieint Milton Obote stelde hij verantwoordelijk voor de gevechten. Hij had de guerril la-strijders ertoe .gebracht Oegandezen te doden, terwijl Obote en Oyite-Ojok (een medewerker van Oböte) zich be dronken en naar de BBC luisterden. Gisteren vonden nieuwe aanvallen plaats op de Tanzaniaanse stad Boeko- werd door een Oegandees bombarde ment Daarbij kwamen, zoals gisteren gemeld werd, 9 mensen om het leven en raakten 20 mensen gewond. Onder de doden -bevinden zich drie- school kinderen en een non. Gisteren waren "er geen slachtoffers te betreuren bij de twee bombardementspogingen, die twee uur aohter elkaar, werden onder nomen. Luchtdoelgeschut verdreef de twee Oegandese vliegtuigen. Hun bommen vielen in het Victoria-meer. VERGELDING De opperbevelhebber van de Tanzani- lanse strijdkrachten, generaal-majoor Sam Sarakikya, heeft gezegd, dat de bombardementen op Boekoba een zeer ernstige situatie hebben doen ont- SSJ»1 i9 ui ra Singl| C,y( laiuioiuaaim jwu uucav in digen zijn, volgens de correspon- ba, die maandag ook al getroffen .n hnwn^if>n ViohhAn Ha 'nnctan. staan. Hij meende dat een Tanzani aanse vergeldingsaanval noodzakelijk is. De generaal voegde eraan toe dat het kabinet spoedig bijeen zal komen om zich te beraden over een antwoord op de Oegandese aanval. Overigens is nog steeds niet duidelijk waaruit de strijdmacht bestaat. De Times of Zambia (een onafhankelijk dagblad) zegt dat men niet ernstig kan aannemen dat 1.000 man zo'n groot land binnendringen met enige hoop op succes. 'Wij zijn eerder ge neigd te veronderstellen dat er in het garnizoen van Mbarara gemuit werd en dat dé hele zaak zich ontwikkeld heeft tot een bloedige rebellie tegen het bewind van generaal Amin. Of de muiters al dan niet geholpen zijn door Oegandese vluchtelingen, die de grens overkomen, is slechts een kwes tie van gissen'. De Zambia Daily Mail (eigendom van die rageriinig( voorspelt een geweldda- dige diood van Amin. Het meent d/at d'e tijd niet ver is, dat 'generaal Amin en zijn collega's hun lot onder ogen zullen moeten zien voor de oneer, moord en plundering, waarin zij hun land hebben gestort'. Het blad noemt Amin en zijn aanhangers demagogen en vervolgt dan: 'Wij staan aan de kant van Tanzania. Amin is krankzin nig. Maar hoj lang zal de zogenaamde gezonde wereld toestaan dat deze ra cistische, imperialistische agent de vrije hand zal houden meer wreedhe den te bedrijven?'. 5 (Reuter) In Parijs zijn gis- ide parlementsleden van de Fran- pllistische partij (UDR) bijeen- len om de politieke schade op te b die de partij heeft opgelopen afaire Rranda. Oud-regerings- ojeaar Gabriël Aranda (34) dreig- ijl week geleden met spectaculaire Ipingen over overheidscorruptie leveranties van Mirages aan Li- ïoajet werden gestaakt. Daarna dook jia onder, terwijl de politie naar .docht. Maandag heeft Aranda zich ^Justitie gemeld (zie foto), en de 2pe documenten overgedragen t de corruptie zou blijken. En- 7 mblikaties van Aranda hebben 4 llistische partij, die toch al door 4 ndere schandalen was besmet. 5 w ernstig in opschudding ge- j Voorjaar 1973 worden in 3 ijk algemene verkiezingen ge Burgemeester verbiedt 'inhuldiging' BRUSSEL (ANP) De burge meester van Stekene in België A. Heyse, heeft voor zondag 24 sep tember alle manifestaties en verga deringen op het grondgebied van zijn gemeente verboden. Dat geldt ook voor particuliere terreinen. Als gevolg daarvan zal het 'Inhuldigen' van een ereteken voor gesneuvelde Oostfrontstrijders (veelal Belgische SSers) in deze, tegen de Nederlandse grens liggen de, gemeente niet kunnen door gaan. Het burgemeestersbesluit is geval len 'om alle herrie en ongeregeld heden te voorkomen.' Burgemees ter Heyse vreest een sterke protest actie tegen deze 'inhuldiging' van de kant van het 'actiecomité tegen het erepark voor Oostfrontstrij ders.' In de nacht van vrijdag op zater dag, vorige week werd een op een particuliere terrein in Stekene ge plaatste steen vernield. Die steen droeg het opschrift: 'Op het Oost front stierven, naast duizenden Vla mingen, talloze vrijwilligers uit andere landen. Hun graven ver dwenen. Dit ere-park werd opge richt om hen te gedenken.' De steen was geplaatst door het 'St. Maartensfonds.' Volgens hard nekkige geruchten heeft dit 'fonds' rekening gehouden met een even tuele vernieling van de steen en heeft het een tweede steen in reserve die komende zondag ont huld zou worden. Vorige week donderdag hebben dertien gemeenteraadsleden van Stekene unaniem een motie goed gekeurd waarin de hulp van het Belgische parlement wordt inge roepen om te voorkomen dat er In de gemeente een erepark voor Oostfrontstrijders zal ontstaan. Eerder al (in juli) was een actie van de gemeente spaak gelopen omdat de rechtbank zich in deze zaak onbevoegd verklaarde. Medio oktober wordt een nieuwe poging gedaan om via het gerecht het 'St. Maartensfonds' aan te pakken. In middels is deze zaak ook bij Bin nenlandse zaken en Justitie aan hangig gemaakt. De Perzische keizerin Farah Pahlavl Sjabanoe (geb. Dlbah) brengt momenteel een staatsbezoek aan China. Keizerin Fa- rah, die met een speciaal vliegtuig naar Peking vloog, werd daar ontvangen door de Chinese premier Tsjoe En-Iai. SAIGON (Reuter, UPI, AP) De Noordvietnamzen hebben gisteren een domper gezet op de voorgeno men festiviteiten, die het regime in Saigon had bevolen om het einde van het drie-maanden oude tegen offensief te markeren. In de centrale hooglanden, ten zuiden van Danang, veroverden de noordelijken een districtshoofdstad en vergrootten zij de druk op de centrale kust-provincie. I BELFAST (AFP, AP, Reuter, i UPI) De ronde tafeloonferen- tie van Noordierse partijen dreigt al bij voorbaat een flop te worden nu slechts drie van de zeven par tijen aan de besprekingen willen deelnemen. De partijen die wel aan het driedaag se overleg in het noord-Engelse Dar lington deelnemen vertegenwoordigen volgens vele waarnemers in Belfast lang niet die meerdertiedd van de NoorcKerse kiezers. Voor de protestanten zullen alleen de officiële Unionistische partij van ex- premier Faulkner, de gematigde Alli antie Partij en de Noordierse Labour Partij aanwezig zijn. De Democrati sche Unionisten van ds. Ian Paisley hebben het laten afweten omdat de regering geen gerechtelijk onderzoek wil instellen maar een recent incident in Belfast, waarbij twee burgers wer den gedood tijdens een schietpartij met het Britse leger. De gehele rooms-katholieke oppositie weigert eveneens te komen, omdat nog steeds niet alle geïnterneerden ziin vrijgelaten. De oppositie bestaat uit de Sociaaldemocratische Labour Partij (SDLP). de Nationalistische Partij en de Republikeinse Labourpar- üj. CRAIG William Craig, de leider van de pro testantse Vanguardbeweging heeft gis teren verklaard dat hij niet als 'advi seur' aan het overleg zal deelnemen omdat hij het bestuur van William Whitelaw niet erkent De Vanguards waren niet in het Noordierse parle ment vertegenwoordigd toen Stormont eerder dit jaar voor een jaar werd Het nieuws van de verovering werd bekend, juist nadat de inwoners van Saigon was verzocht vandaag en mor gen de vlaggen uit te steken ter viering van het Zuidvietnaimese tegen offensief. Drie maanden geleden had president Ngoejen Van Thieu aange kondigd dat binnen het kwartaal alle gebieden op de noordelijken heroverd zouden zijn. Weliswaar is het belangrijkste doel van Thieu's campagne verwezenlijkt: zuidelijke troepen veroverden vrijdag de citadel van Kwang Tri na 86 dagen strijd te hebben geleverd. Het was de enige provinciehoofdstad, die in han den van de noordelijken viel. Maar de Noordvietnamese troepen zijn nog lang niet verdreven tot boven de gedemilitariseerde zone. Amerikaanse militairen schrijven de herovering van Kwang Tri toe aan de intensieve Amerikaanse bombarde menten op het noorden. Volgens hen zijn de voorraden, die de noordelijke troepen in Kwang Tri ontvingen, ver minderd tot 20 procent van de oor spronkelijke hoeveelheid, ten gevolge van de bombardementen. Bovendien bestookten de Amerikanen de artille rie van de noordelijken, die de voor naamste verdediging van de hoofdstad 'vormde. De kustplaats, die gisteren in handen viel van de noordelijken, is Ba To, gelegen in de provincie Kwang Ngai. De plaats werd ontruimd door de 300 man militie, na een beschieting van vijf uur. Het is onbekend hoe het met de 10.000 zielen tellende bevolking is. De verbindingen met de stad werden verbroken tijdens de beschieting. Ba To ligt 80 km ten zuiden van Tien Foeok, dat een week lang in noorde lijke handen is. Volgens een Zuidvietnamese militaire woordvoerder kunnen de noordelijke aanvallen fan die provincies Biinih Dimlh en Kwang Ngai afleidingsmanoeuvres zijn om de Zuidvietnamese troepen diaar vast te houden. Zolang de ge vechten langs de kust voortduren, HONGKONG (Reuter) -- Premier Kim II Soeng van Noord-Korea heeft gepleit voor een onmiddellijke bijeen komst van Noord- en Zuid-Koreaanse regeringsfunctionarissen, afgevaardig den of politieke partijen ter bevorde ring van de vreedzame hereniging. In een vraaggesprek met de hoofdre dacteur van het Japanse blad Mainisji Sjimboen, zei Kim dat 'veelzijdige con tacten en onderhandelingen op wijder schaal' nodig zijn om het wantrouwen op te heffen. Hij riep de Zuidkore- aanse autoriteiten op 'ongegronde las ter en provocerende daden' na te la ten. kunnen militairen uit de twee provin cies niet naar het noorden gestuurd worden om de regeringstroepen in de stad Kwang Tri te versterken. In de luchtoorlog hebben Amerikaan se vliegtuigen maandag 230 bombarde- mentsvluchten ondernomen tegen Noord-Vietnam. De meeste aanvallen waren gericht op bruggen en olie depots. Senator Edward Kennedy heeft inmiddels minister Meivin Laird van defensie ervan beschuldigd te ver sluieren wat de oorlog betekent voor de burgerbevolking. De minister had geweigerd foto's te verstrekken over de aangerichte schade in het noor den en wilde ook niet getuigen voor de commissie voor vluchtelingen, waarvan Kennedy voorzitter is. REIJKJAVIK (Reuter) De regering van IJsland heeft het aanbod van de hand gewezen tegelijkertijd onderhan delingen te voeren met Engeland en West-Duitsland over de 'kabeljauw oorlog', die aan de gang is sedert de bepaling door Reijkjavik dat buiten landse vissers niet mogen vissen bin nen de 50-mijlszone buiten de IJs landse kust. IJsland heeft verklaard wel bereid te zijn met de twee landen afzonderlijk overleg te plegen. De conferentie was bedoeld alle par tijen die destijds in het Noordierse parlement zaten bij elkaar te brengen. Aangenomen wordt dat de Vanguards samen met de UDA, die Ulster Defense Association, die als para-militaire be weging optreedt, de meerderheid van de Noordierse protestanten achter zich verenigt. MOSKOUS (Reuter, AFP) De Sowjet-Unie heeft bekendge maakt, dat zij 'concrete maat regelen' zal nemen teneinde meer militaire steun aan Irak te geven. Bovendien heeft de Sowjet-Unie de toeeeggimg hernieuwd, dat zij mate riële en politieke steun zal verlenen aan de Palestijnse guerrilla-beweging. De Russisahe toezeggingen zijn ver vat in een gemeentelijk communiqué, dat is uitgegeven aan het einde van een bezoek van vijf dagen, dat de Iraakse president, Achmed Hassan Bakr, aan de Sowjet-Unie heeft ge bracht De 'concrete maatregelen' van de Sow jet-Unie beogen versterking van het defensieve vermogen van Irak en de gevechtskracht van zijn strijdkrachten. rrijdag het vertrouwens- i wordt verworpen dat kan- Willy Brandt vandaag aan indsdag zal vragen, moet lent Gustav Heinemann ken, of hij diezelfde dag p verzoek van respectieve- inselier Brandt en minister •innenlandse zaken Hans- ch Genscher zal overgaan tbinding van de Bondsdag t uitschrijven van nieuwe ringen. Doel Heinemann iderdaad dan moeten die izingen uiterlijk op zondag vember doorgang vinden, zo zegt artikel 68 van Dndwet van de Bondsrepu- Duitsland 'de Bondsdag e meerderheid kiest'. elfde artikel wordt ook be- dat in geval van verwer- j an een vertrouwensvotum l resident op voorstel van de er binnen 21 dagen de Bonds- n ontbinden'. •ositiepartijen CDU en CSU mcl °P grond van deze bepalin- N JL/'p verwerping van de door. in te dienen motie van ver- n nog drie weken het recht Hex «ben poging te doen door van een 'constructieve motie otrouwen' de macht over te sd.R.w. j Slee! Kon. nd. Tr. en Bel cpl. Koper nu wel zeker, dat kanselier hch na een eventuele neder- Onmiddellijk naar president 'in de Bondsdag te vragen. 6,1 vee na Brandt zou minister van •aj landse zaken Hans-Dietrich fcr zich al xnaar de president panneJjj-spoeden om hem een docu- ter hand te stellen, dat ge- kan worden om nog op die- dag vervroegde verkiezingen "hrijven. bcwUM 'en kanselier en president vol- Goed. verwachtingen, dan blijkt Waarl duidelijk dat zij op hun van de nogal vage bewoordin- artikel 68 van de grondwet willen maken om te probe- christen-democraten te belet- binnen 21 dagen nog met ayp;.a tostructieve motie van wan- voor de dag te komen en ^"kandidaat Rainer Candi- 3Wh 's 1261 aan de macïlt te helpen. HD- andt een nederlaag zal lijden fr; Als hij geen openlijke :pd K'jgt van tot de oppositiepar- r elf te] door Jaap den Boef Willy Brandt Rainer Barzel tijen behorende afgevaardigden (de stemming is nl. niet geheim, zoals bij een 'constructieve motie van wantrouwen') kan de kanselier reke nen op 247 stemmen. Aangenomen wordt nl. dat de met veel tam-tam uit Brandts kabinet getreden super minister van financiën en economi sche zaken, Karl Schiller, de coalitie van social-democraten en liberalen niet zal steunen. Maar zelfs al zou Schiller de kanse lier zijn stem geven, dan zou deze over niet meer dan 248 stemmen beschikken eenzelfde aantal als de oppositie verwacht wordt bij el kaar te kunnen brengen. Brandt heeft dan 1 stem te weinig om de Gustav Heinemann vereiste absolute meerderheid van 249 stemmen te behalen (die ook nodig is om een 'constructieve motie mi wantrouwen* aanvaard te krijgen). Er is veel gespeculeerd over de houding, die de regeringspartijen zullen aannemen tijdens de stem ming. Politieke koffiedikkijkers hiel den rekening met de mogelijkheid, dat alleen de ministers uit Brandts kabinet zich van stemming zullen onthouden. De kanselier zou dan op een elegante manier zijn val hebben ■geregeld' om ontbinding van de Bondsdag en vervroegde verkiezin gen mogelijk te maken, zo meende men. Het lijkt nu echter wel vast te staan, dat de afgevaardigden van de sociaal-democratische SPD en de links-liberale FDP het advies heb ben gekregen, zich van stemming te onthouden. Voor de oppositionele christen-de mocraten heeft het dan geen zin, eveneens tot stemonthouding te be sluiten. Want alleen als er onvol doende afgevaardigden ln de Bonds dag aanwezig zijn en er vastgesteld kan worden dat er geen 'quorum' is, kan een stemming over Brandts ver trouwensvotum worden verhinderd. Overigens is het nog de vraag, of kanselier Brandt vrijdag in staat zal zijn naar president Heinemann te gaan om hem te verzoeken tot ont binding van de Bondsdag over te gaan. Tussen de indiening van een motie van wantrouwen door de kan selier en de stemming daarover ln de Bondsdag moeten volgens het al eerder genoemde artikel 68 van de grondwet van de Bondsrepubliek Duitsland '48 uren liggen'. Deze bepaling houdt in, dat er ten minste twee etmalen moeten verlo pen, voordat over dc motie mag worden gestemd. Zij sluit echter niet uit, dat bij wijze van spreken pas een week later wordt beslist, als een meerderheid in de Bondsdag daarop zou aansturen. De grondwet bepaalt 'slechts', dat niet binnen 48 uren over de motie mag worden gestemd. Slagen CDU en CSU er in SPD en FDP met 248 tegen 247 stemmen te 'overstemmen', dan kunnen zij voor rang geren aan de behandeling van de fel omstreden pensioenwetgeving. In dat geval is het niet uitgesloten, dat de beslissing pas volgende week valt. De christen-democraten hebben namelijk veel gunstiger voorwaarden voor de ongeveer zeven miljoen ge pensioneerden in de Bondsrepubliek (en de miljoenen, die er in de komende Bondsdagperiode van vier jaar zullen bijkomen) op tafel ge legd dan de regering van kanselier Brandt mogelijk wil maken. Het regeringsvoorstel zoals het nu ter tafel ligt, is in de loop van dit jaar sterk gewijzigd in een poging, het effect van de plannen der chris ten-democraten zoveel mogelijk weg te nemen. Weigert ex-super-minister van economische zaken en financiën Karl Schiller volgens veler ver wachting als SPD-afgevaardigde de regeringsvoorstellen te steunen en stemmen de christen-democrati sche Bondsdagleden als een gesloten blok tegen, dan is hef wetsvoorstel van Bramdits ooaJataekabiinfit roiet haal baar en kunnen de christen-demo craten proberen, het in de door hen gewenste vorm door de Bondsdag te slepen. OPZET Als de opzet van de christen-demo craten slaagt, kunnen zij bereiken dat kanselier Brandt zijn voor vrij dag geplande bezoek aan zijn soci aal-democratische partijgenoot presi dent Heinemann tot zaterdag of de volgende week moet uitstellen. Bo vendien kunnen zij SPD en FDP een nieuwe grote handicap bezorgen, nog Voordat het startschot voor de verkiezingen is gevallen. Een prettige bijkomstigheid voor de christen-democraten is het feit, dat de president van de Bondsdag, Kai- Uwe von Hassel, een partijgenoot is. Daar staat echter tegenover dat kan selier Brandt zijn plannen met be trekking tot ontbinding van de Bondsdag en vervroegde verkiezin gen niet zou kunnen uitvoeren, als drie jaar geleden niet Gustav Heine mann, maar de christen-democraat Gerhard Schröder president was ge worden. Deze had het verzoek van Brandt naast zich neer kunnen leg gen. De president is nl. niet verplicht om na verwerping van een vertrouwens votum tot ontbinding van de Bonds dag en het uitschrijven van nieuwe verkiezingen over te gaan. Een christen-democratische president zou aan de hand van de grondwet zelfs hebben kunnen aansturen op verkie zing van een partijgenoot in dit geval Rainer Candidus Barzel tot opvolger van Brandt, zonder dat daartoe de 'absolute' meerderheid van 249 stemmen vereist zou zijn geweest. VAN BELANG Hieruit blijkt weer eetns, hoe belang rijk de politieke kleur van de pre sident van de Bondsrepubliek is. Ondanks alle politieke tegenslagen van de laatste tijd en wellicht ook nog van de komende dagen, profi teert kanselier Brandt nu nog van de breuk, tussen de christen-demo craten en de liberalen, die aanvan kelijk leidde tot de grote coalitie van christen-democraten en sociaal democraten onder kanselier Kuit Georg Kiesinger en vice-kan seller Brandt. Liberale steun aan de soci aal-democratische presidentskandi daat Gustav Heinemann maakte tenslotte drie jaar geleden de coali tie tussen SPD en FDP mogelijk en was er oorzaak van, dat de christen democraten zowel naast het presi dentschap als naast het kanselier- schap grepen. Vervroegde verkiezingen kunnen hierin verandering brengen. Winnen CDU en CSU de stembusstrijd, dan leveren zij over enkele maanden de kanselier en anderhalf jaar later vrijwel zeker ook de president Handhaven SPD en FDP zich, dan breekt er voor de christen-democra ten een moeilijke periode aan. Ten zij de te prolongeren coalitie op nieuw zo'n kleine meerderheid zou krijgen, dat er na verloop van tijd weer niet mee te regeren valt. Dan dreigt de geschiedenis van dit jaar zich te herhalen. pool

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1972 | | pagina 9