Tisissituatie in bibliotheekwereld
og veel meer geld nodig
or bouw in Rijn van
iiiveringsinstallaties
Kado!
Jongerensentrum wil los
van Humanistisch Verbond
de postgiro
Oosterschelde-passag e in
progressief 'akkoord'
stuit op tegenstand
Trekker verliest lading thee
dab makkelijk!
Rentekosten hypotheken
blijven aftrekbaar
Waarom kopen zoveel mensen
«zoveel méér Lutti
Omdat Lutti
zo lekker is
Het weer
- LT KWARTET DINSDAG 19 SEPTEMBER 1972
BINNENLAND
T3/K5
inkwatervoorzienin g loopt ge vaar
va
nii een onzer verslaggevers
EN BADEN De verontreiniging van de Rijn neemt ondanks liet groeiend aantal tegenmaatre-
rs, van de afgelopen jaren toe. Er zal dus heel wat meer geld beschikbaar gesteld moeten worden
1 Je bouw van zuiveringsinstallaties dan tot nu toe het geval is. Nu al loopt de drinkwatervoorzie-
w jevaar of wordt de kwaliteit ervan negatief beïnvloed.
gd) re conclusie komen de gezame-
li Duitse deelstaten die voor de
>it van het Rijnwater verant-
ilijk zijn in een gisteren gepu-
d rapport over de verontreini
gt an de Rijn.
gvof toe heerste er in het algemeen
lelijk optimisme over het toe
aantal maatregelen dat Duits-
refl om de verontreiniging te-
'dringen. Zo voortgaande zou de
emiging kunnen verminderen
verwachting, maar het blijkt
er veel meer geld bij zal
uitvoerige rapport wordt een
lurig overzicht gegeven van de
r' tgen per gemeente en per in
een indrukwekkende
opsom-
*,u.. vele miljoenen inwoner-
enten en afvallozingen. Een
daarvan komt ongezuiverd in
i terecht, nog eens een derde
gedeeltelijk gezuiverd en de
ordt voornamelijk mechanisch
rd
53 utsend
irt vormt een nogal onthut-
van de Duitse interna-
Eijnweek, die gisteren in Ba
ronnen. De Rijnweek is
f van de Duitse Rijn-commis-
ambtelijke werkgroep van de
n, om in brede kring de
it te vestigen op de problema-
a de Rijn.
heeft Duitsland in totaal
sep|s miljard mark uitgegeven om
ntreiniging van de Rijn bin-
perken te houden. Op deze
ie*[fek konden de autoriteiten ech-
l n anders constateren dan dat er
ar geld nodig zal zijn.
it sombere visie stak gisteren
if tegen het optimisme van
jk. De leden van de internatio-
jncommissie en vele andere
bliek, wie de kosten van de zuive
ringsinstallaties moet gaan dragen. De
ene deelstaat getroost zich meer of
fers dan de andere, sommige indus
trieën treffen wel maatregelen, ande
re weer niet en de ene gemeente losot
het afval wel ongezuiverd en de ande
re ook weer niet. Zo blijkt bijvoor
beeld uit het rapport dat de stad
Karlsruhe voor 85 procent verant
woordelijk is voor de lozing van de
afval en de industrie daar slechts 15
procent voor haar rekening neemt.
Goede coördinatie tussen de deelsta
ten, industrie en de Bondsrepubliek
ontbreekt nog.
Veel wordt verwacht van de Duitse
wetsvoorstellen om, net als in ons
land. afvallozingen met een heffing
per inwoner-equivalent te belasten en
met de opbrengst daarvan zuiverings
installaties te bouwen. De vrees be
staat echter dat het te lang zal duren
voor deze zaak rond is. Het gevaar is
dan levensgroot dat, zoals in het
rapport staat, de waterkwaliteit van
de Rijn zo slecht wordt, dat het
wellicht onmogelijk zal zijn goed
drinkwater te bereiden.
ADVERTENTIE
Rijksweg 4 van Amsterdam naar Den Haag is gistermiddag geruime tijd gestremd geweest. Oorzaak was een personen
auto, die bij het inhalen van een vrachtauto de vangrail op de brug over de kruisweg bij Hoofddorp raakte. De auto
kwam onder de vrachtwagen terecht. De vrachtauto, die met kisten thee was beladen, zwenkte naar links, reed door
de vangrail en blokkeerde de rijbanen in beide richtingen. In eeii minimum van tijd ontstonden files van meer dan vijf
kilometer. De totale schade wordt geschat op ongeveer 150.000. De bestuurder van de personenauto moest met hoofd
wonden naar het ziekenhuis worden vervoerd. Het verkeer op de rijksweg ondervond van ongeveer één uur tot half
acht 's avonds vertraging.
Met Postgiro gratis
girokaarten', die u gratis
verzendt in gratis enveloppen.
En nog rente toe!
DEN HAAG Minister Udink (volks
huisvesting) en staatssecretaris Van
der Stee (financiën) hebben het ver
zoek om geleidelijk de aftrek van ren
tekosten van hypotheken te verbieden
afgewezen. Een dergelijke maatregel
zou geen enkele positieve bijdrage
vormen voor de oplossing van de huis
vestingsproblemen, waarvoor ons volk
zich ziet geplaatst, aldus de beide be
windslieden in antwoord op vragen
van het PvdA-Kamerlid Van den Doel.
Zij wijzen er op, dat de verwerving
van eigen woningbezit door een derge
lijke maatregel belangrijk zou kunnen
worden afgeremd.
966
Burgemeester Thomassen: geërgerd
Celsius verwarmen. Een naar de me
ning van vele deskundigen onverant
woorde aanslag op het milieu.
Felle discussies binnen de internatio
nale Rijn-commissies hebben in het
verleden niet kunnen bewerkstelligen
dat Frankrijk, net als de andere Rijn-
oeverstaten tot een verbod heeft be
sloten om het Rijn-water als koeling
voor kernreactors te gebruiken. Het
projekt bij Fessenheim zou, wanneer
het uitgerust moet worden met koel
torens, vele miljoenen meer kosten.
De elektriciteit die de kerncentrale
over lange afstand aan Parijs moet
te duur uitkomen.
leveren, zal dan
Rijn-problematiek betrokken Het is dan net zo voordelig een
kregen van de Fransen op- kerncentrale in de omgeving van Pa-
verhalen te horen over de rijs te bouwen maar dat willen de
Fransen niet.
ndustriële ontwikkeling langs
ïse gedeelte van de Rijn en de
orderingen met de bouw van Ong'erUSt
kernreactor (2 maal
.lOOgawatt) bij het Rijn-eilandje
Over de gevaren van de
Lniging werd niet of alleen
zorgeloze ondertoon gespro-
90.
09
13
'ierjnis
1 f
Dri terdamse burgemeester W.
15 j|en, die ook tot het gezelschap
kon op een gegeven
6.0 in gevoel van ergenis niet
K1 lerdrukken: 'Ik ga pessimisti-
57 Jar huis dan ik gekomen ben',
0,1 )e kernreactor bij Fessenheim
jieer hij in 1976 volledig in
:al zijn genomen, het Rijnwa-
niet minder dan 2 graden
Hoofdbestuur zou gree p op jongerenorganisati e ivillen vergroten
Van een onzei verslaggevers
AMSTERDAM, UTRECHT Het Humanistisch Jongerensentrum in Amsterdam wil de banden
met het Humanistisch Verbond verbreken. De belangrijkste consequentie daarvan is, dat het HJS
niet langer door het verbond gesubsidieerd zal worden. De subsidie is overigens dit jaar al achterwege
gebleven en het HJS achtte de kans op subsidiëring in 1973 minimaal.
(ADVERTENTIE)
Milieudeskundigen betoonden zich gis
teren ook ongerust over de kansen
van Duitsland om de vervuiling van
de Rijn terug te dringen. De Duitse
Rijn-commissie, die ironisch genoeg
Duitse Rijn-commissie tot schoonhou
ding van de Rijn heet, slaat de kan
sen hoger aan. Onder meer omdat uit
het rapport is gebleken dat zuive
ringsinstallaties langs de zijriviern
van de Rijn wel degelijk succes heb
ben opgeleverd.
Men gelooft daarom dat bij een grote
re krachtsinspanning ook het Rijnwa
ter een betere kwaliteit zou kunnen
krijgen. Anderen wijzen echter op de
tot nu toe met weinig resultaat ge
voerde discussie in de Bondsrepu-
(ADVERTENTIE)
^^^^EKKER
Formeel is er over de subsidieverle
ning in 1973 nog geen beslissing, geno
men. Volgens de directeur van het
Humanistisch Verbond, de heer W. C.
Fiege, stond de kwestie vrijdag op de
agenda, maar is er wegens tijdgebrek
niet over gesproken. De subsidiëring
komt nu volgens directeur Fiege 'bin
nenkort wel aan de orde.'
Lambert de Vos, een van de twee
stafmedewerkers van het HJS, meent
dat iedereen weet dat er geen subsi
die zal worden gegeven. Het HJS
werd met een bedrag van 20.000 gul
den per jaar door het verbond ge
steund. Een half jaar geleden deelde
het hoofdbestuur van het verbond
mee dat over 1972 dat bedrag in
mindering zou worden gebracht op
het negatief saldo in rekening courant
ad 46.000 gulden dat het HJS bij het
verbond had. Volgens Lambert de Vos
was deze regeling in strijd met eerder
gemaakte afspraken.
De heer Fiege zou het HJS schrifte
lijk hebben laten weten dat begin
deze maand nog eens 5.000 gulden van
de schuld zou moeten worden afge
lost, wilde de organisatie voor subsi
diëring in 1973 in aanmerking komen.
Ervan afgezien dat het HJS, naar
Lambert de Vos zegt, niet over dat
bedrag beschikt, voelt het weinig voor
die aflossing, die overigens tweemaal
zo groot zou zijn als is overeengeko
men. Het HJS beschouwt de eis tot
aflossing als een poging van het
hoofdbestuur van het verbond de
greep op de jongerenorganisatie te
vergroten.
Het Humanistisch verbond zou willen
terugkomen op de pluriforme struc
tuur die in 1968 werd gecreëerd. De
jongerenorganisatie zou weer moeten
terugkeren onder de vleugels van het
verbond. Het HJS voelt daar niets
voor, ook al omdat er volgens Lam- DltUOOg"
bert de Vos een ideologische kloof
tussen het verbond en de HJS is
gegroeid.
zij venvachten, door het Humanistisch
Verbond ontslagen zullen worden, zul
len als vrijwilligers gaan werken bij
de Moderne jeugdraad, waarvan Hu
mus deel uitmaakt.
Gehinderd
De stafmedewerker van het HJS vindt
dat de jongerenorganisatie door het
verbond gehinderd wordt bij de aan
pak van allerlei maatschappelijke pro
blemen, zoals de milieubescherming,
de werkgelegenheid en het onderwijs.
Het verbond zou zich naar zijn gevoel
daarmee niet zo direct willen bezig
houden. De Vos: 'De mentaliteit is
anders. Het verbond is heel sterk
vergrijsd.'
Het HJS, opgericht in 1968, en later
van Utrecht, waar het Humanistisch
verbond is gevestigd, verhuisd naar
Amsterdam, onderhoudt sinds enige
tijd zeer nauwe relaties met de stich
ting Humus, opgericht door het dage
lijks bestuur van het HJS, en volgens
De Vos te beschouwen als de 'dubbele
bodem' vam de humanistische jonge
renorganisatie. De kans is groot dat 't
HJS zijn activiteiten in deze stichting
zal voortzetten.
De HJS, zegt De Vos, zal dan alleen
nog maar als postbusnummer blijven
bestaan. De stichting Humus zal de
kantoorruimten overnemen en de staf
medewerkers van het HJS, die, naar
De liquidatie van het HJS zal, naar
stafmedewerker De Vos verwacht, ter
sprake komen op de op 30 september
te houden bijeenkomst van de ver
bondsraad. Het besluit daartoe zal
door de verbondsraad bekrachtigd
moeten worden. Het HJS wil bij een
verbreking van de banden met het
Humanistisch Verbond nioig wel, naar
de woorden van De Vos, 'in dialoog
blijven' met het verbond, om het
gesprek gaande te houden over de
manier waarop de humanistische be
ginselen in praktijk moeten worden
gebracht.
Behalve doorslaggevende ideologische,
heeft het conflict tussen het Humanis
tisch Verbond en het HJS ook finan
ciële achtergronden. Het verbond
heeft financieel weinig armslag. Begin
dit jaar werd het Humanistisch cen
trum voor vredesvraagstukken wegens
gebrek aan financiën gesloten. Ook
toen speelden ideologische motieven
een rol.
Staffunctionaris Frank Janzen, die
werd ontslagen, verweet het hoofdbe-
luur van het verbond toen 'naïef
idealisme'. Tegenover deze krant ver
klaarde hij toen: 'De oorspronkelijke
doelstellingen zijn achterhaald, maar
het hoofdbestuur durft geen prioritei
ten te stellen voor een nieuw beleid.'
Van een onzer verslaggevers
MIDDELBURG Binnen het gewest Zeeland van de Partij van de
Arbeid is nogal wat wrevel ontstaan over de Oosterschelde-passage
in het ontwerp-regeerakkoord van de drie progressieve partijen. In
het ontwerp wordt aangedrongen op een grondig onderzoek naar
de afsluiting van de Oosterschelde en temporisatie van de werken.
lissementen lang niet denkbeeldig
De Provinciale Staten van Zeeland
hebben tien dagen geleden echter een
PvdA-motie aangenomen, waarin aan
gedrongen wordt op afsluiting van de
Oosterschelde, met een onderzoek
naar de mogelijkheid van een storm
vloedkering.
De indiener van deze motie, de heer
P. A. Roels, toont zich bijzonder ver
baasd over deze paragraaf in het re
geerakkoord. De Statenmotie gaat er
namelijk van uit dat de 'noodzakelijke
optimale beveiliging van de mens te
gen stormvloeden de afsluiting van de
Oosterschelde onvermijdelijk maakt'.
Bovendien wordt In deze motie aange
drongen op een studie naar de inrich
ting van de afgesloten Oosterschelde
en de mogelijkheid van de inbouw
van één of meer stormvloedkeringen
in de dam. Hierdoor kan het zoute
milieu voor een deel in de Ooster
schelde gehandhaafd blijven.
De fractievoorzitter in de Staten, de
heer W. Don, spreekt van 'een koude
douche na de Statenmotie'. Dat in het
landelijk overleg op aandrang van de
D'66 dr. J. C. Terlouw (een tegenstan
der van de afsluiting) een tegenover
gesteld standpunt is ingenomen,
noemt hij 'vervelend'. Enig overleg
met de Zeeuwse PvdA-afdeling was
volgens hem 'niet overbodig* geweest.
De heer Laban van het landelijk
PvcLA-bestuur, belast met Zeeuwse
aangelegenheden, wijst de kritiek zon
der meer van de hand. 'Het gaat hier
om een ontwerp regeer-akkoord. Het
ontwerp zal nog door het partijbe
stuur, de programmacommissie en het
landelijk congres besproken worden.
Bij die gelegenheden heeft ieder
PvdA-lid de mogelijkheid veranderin
gen in het akkoord aan te brengen.
Hij verbaast zich over de kritiek van
de heer Roels, die ook voor de PvdA
in de Tweede Kamer zitting heeft. 'In
de Kamer heeft Roels zich altijd een
voorstander van een grondig onder
zoek naar de afsluiting van de Ooster
schelde getoond'.
De heer Laban was nog niet op de
hoogte van de wrevel van de Zeeuw
se PvdA-politici. 'Zij hebben nog geen
contact met mij opgenomen. Maar de
zaak zal zeker aan de orde komen'.
15
AAG De biblotheken in Nederland verkeren in een crisissituatie. Dit blijkt
nota over het bibliotheekwerk in Nederland, die het Nederlands Biblio-
enrat n Lectuurcentrum (NBLC) heeft uitgebracht. Als op korte termijn geen an-
^ïid wordt gevoerd ten opzichte van de bibliotheken, zal nog meer personeel
303 afvloeien, zullen opnieuw minder boeken worden aangeschaft, zullen tever-
ele bevolkingsgroepen wachten op realisering van hun recht op een goede bi-
Q ekvoorziening in hun dorp of wijk, zullen vele bibliotheekbesturen niet meer
ie ntwoordelijkheid voor hun werk willen dragen en komt een aantal bibliothe-
bi'oe: or een faillissement te staan.
li. 1
nvo« dsituatie is voor het
i beetje aan het licht
vorig jaar zomer bij
u chte contributie- en
ene# ngsmaatregelen van
(j, dus Dick Reumer, di
van de NBLC en sa-
---van de nota. Die
pree11 hchtte zich vooral
>mio< oePassen van het pro-
u| iel in de bibliotheek-
Aiilng' ,°P de stopzetting
t' u-I uitbreiding en de
wii g van de subsidies
-17» s^an(ie instellingen
50-1! focent. Te weinig is
'dioM inlijk naar voren ge-
r-80" dat juist door die
t; len de 'rode' lijn van
3-67. 'estaansmogelijkheden
"904 Erschreden.
nsmogelijkheic
it! 1 waarvan de ge
nder meer ontleend
een onderzoek, dat in
'2 onder alle biblio-
1 ingesteld, is bedoeld
elijk te maken, dat
het niet alleen die gewraakte
maatregelen waren, die het
verzet van de bibliotheken
rechtvaardigden, maar dat het
in veel wijdere betekenis ging
om de bestaansmogelijkheden
van de biblotheek. Het nomi-
natieve bedrag vam die rijks
subsidies mag dan wel sterk
gestegen zijn, vooral door de
spreiding van het bibliotheek
werk, verhoudingsgewijs is de
subsidiëring echter sterk ach
tergebleven, niet alleen bij de
kostenstijgingen, die ook de
bibliotheken niet onberoerd
laten, maar evenzeer bij de
toeneming, waarmee de Ne
derlandse bevolking een be
roep doet op haar bibliothe
ken, aldus de nota.
Aan de hand van cijfers wordt
in de nota de huidige finan
ciële toestand, waarin de bibli
otheken verkeren, duidelijk
gemaakt. Werd voor 1971 in
maart door 163 bibliotheken
een totaal nadelig saldo van
2.857.176 verwacht, voor 1972
rekenden 169 bibliotheken op
een totaal nadelig saldo van
5.030.355. De toeneming van
de nadelige saldi is vooral
waar te nemen bij de openba
re bibliotheken in plaatsen
met meer dan 50.000 inwoners
en bij de protestantse biblio
theek-centrales (PBC).
Nog' groter
Hierbij wordt nog aangete
kend, dat bij de nadelige saldi
het bedrag moet worden opge
teld, waarmee noodgedwongen
reeds de begrotingen zijn be
perkt. Met nadruk, aldus de
nota, moet daarbij er nog
maals op worden gewezen, dat
deze beperkingen de minimale
bestaande voorzieningen be
treffen en niet de noodzakelij
ke uitbreiding van voorzienin
gen en activiteiten. Het be
drag van die beperkingen is
door 81 bibliotheken becijferd
op ƒ3.231.551. Als voornaam
ste oorzaken van de nadelige
saldi voor 1972 worden aange-
Bibliotheken hebben een weinig rooskleu rig perspectief.
wezen: de verhoging van per- de verhoging van de kosten
soneelskosten, de verhoging van huisvesting. Het blijken
van kosten boekenaanschaf en juist die kosten te zijn, die
voor ruim 90 procent de ex
ploitatie van de bibliotheken
uitmaken.
Zonnige perioden
Het weer van de laatste dagen werd
gekenmerkt door onbestendigheid. De
wolken en plensbuien die op verschil
lende plaatsen zijn gevallen hingen
samen met kou in de hogere atmos-
jeer.
Gisteren kon boven Hannover een
koudeput worden gelokaliseerd. Op
5Vz km hoogte werd daar een tempe
ratuur van min 28 graden gemeten. In
Stuttgart min 26, Emden min 24 gra
den Celsius. Hannover gaj gistera
vond ook de grootste regenhoeveel-
heid in W.-Duitsland op met 11 mm.
In ons land waren de hoeveelheden
niet groter dan 2 a 3 mm. Mansion
aan de Engelse oostkust bracht het
tot 13 mm. De hoogste temperatuur in
ons land was 16 graden bereikt in
Eelde en op Schiphol.
Wat heeft dat hogedrukgebied ten
westen van Ierland toch een lange
adem! Het verplaatst zich nog altijd
weinig en het enige voordeeltje dat
het ons bij die 'rustgevende' beweging
kan brengen: het dirigeren van een
uitloper naar onze omgeving. Nu is er
de laatste dagen boven midden-Scandi-
navië wel zo'n systeem aanwezig ge
weest, maar men kan nu niet zeggen
dat die uitloper happig was om ons
lieve Nederlanders in een plezierige
stemming te brengen. Momenteel ver
plaatst een storing boven Duitsland
en de Oostzee zich verder in zuidelij
ke richting waardoor de uitloper van
hogedruk enige vorderingen kan ma
ken. Aan de zuidzijde daarvan wordt
over Zweden drogere en betrekkelijk
warme lucht via Denemarken in zw-
richting gestuurd. Dat betekent dat
ook in onze omgeving de zonnige
perioden het-weldra van de buien
zullen winnen cn dat de temperatuur
een pietsie hoger kan worden. In
Gotenborg werd maandagmiddag een
maximum van 18 graden Celsius be
reikt en het vliegveld Fornebu bij
Oslo presteerde hetzelfde.
Weerrapporten van gisteravond 7 uur: maxi
mum-temperaturen van gisteren en neerslag
tussen s morgens en 's avonds 7 uur
Amsterdam zwaar bew. 16, 0. Do Bilt zwaar
bew, 17. 0. Deelcn regenbul, 15, 0.1. Eelde
mist, 16. 3. Eindhoven zwaar bew, 15, 0.
Den Helder zwaar bew. 14, 0.1. Luchth. Rtd
half bewolkt, 16, 0. Twente onweer, 15, 9.
Vllssingen regenbui, 15, 2. Zd.-Llmburg
zwaar bew, 14, 0. Aberdeen zwaar bew, 13,
0. Athene onbewolkt, 29, 0. Barcelona half
bewolkt. 21, 0. Berlijn onbewolkt. 13, 0.1.
Bordeaux zwaar bew, 18, 0.6. Brussel zwaar
bew, 15. 0. Frankfort geheel bew. 13. 0.
Genève zwaar bew. 12, 0.5. Helsinki onbe
wolkt. 15, 0. Innsbruck regen. 15, 1. Kopen
hagen licht bewolkt, 16, 0. Lissabon zwaar
bew. 26, 0. Locarno geheel bew. 15, 0.
Londen regen. 13, 0.6. Madrid half bewolkt,
25. 0. Malaga onbewolkt, 24, 0. MaUorca half
bewolkt. 23. 0.2. München geheel bew. 13, 0.
Nice regen, 20. 0. Oslo onbewolkt, 18. 0.
Parijs zwaar bew. 16. 0.6. Rome zwaar bew.
23. 0. Spilt half bewolkt. 22, 0. Stockholm
onbewolkt. 16, 0. Wenen half bewolkt, 17, 0.
Zürich regen 13. 0.2. Casablanca licht be
wolkt. 24, 0. Istanboel half bewolkt, 29. 0.
Tel Avlv onbewolkt, 29. 0. Tunis licht
bewolkt. 25, 0.
WATERSTANDEN J.H.
Hoog water. 20 september Vllssingen:
11.56; Haringvliet aan de Zeezijde: 1.07-13.41;
Rotterdam: 2.22-14.34: Schevenlngen: 0.42-
13.13; IJmuiden: 1.21-13.50; Den Helden 4.51-
17.13; Harllngen: 7.09-19.45; Delfzijl: 9.25-
22.11.
