NN MAAKT TRIESTE BALANS OP
I te mooi moet men Australië nu ook weer niet voorstellen
in^ustralië
Olympische
Spelen
brachten
geen
gouden
prestige
winst
foor- e
le steden van Australië staan de oorlogsmonumenten, groot en
wordet Pend lelijk gemiddeld. Nymphen, nabloeisels van de Jugendstil,
9.000,- le vrede voorstellen, of de vooruitgang, of Austraië, of het Em-
Mannen, die in de onwaarschijnlijkste standen op hun paarden
at gro#ceren> terwijl ze de hemel of in elk geval een of andere holte
kamen lucht hun groet brengen. Tempels van-kolossale afmetingen die
ig uit groene velden oprijzen. Enzvoorts, alles imposant, pom-
5.000,- en overdadig.
>ijzon(
.o.v. bil
er "(9
17.500.-
a<
met
en.
Yr.
Ruin
aiken,
37.500,"
48.000, B
dó veruit grootste stak treft men
p., dijk aan in de hoofdstad Can-
1 daar staat, aan het einde van
'»'2S "an ae geweldige lengte-assen
000,-jhn deze kunstmatige stad zo rijk
mammoet-tempel, die niet al-
Ben 'Hall of Memory' herbergt,
ook een uiterst interessant oor-
iseum. De hele geschiedenis van
idi Bdlë's str dvaardigheid vindt
bij ia*r bijeen, en daar reailiseert
srtf dat dit lanch als het al geen
historie heeft gehad, tenminste
m het Britse wereldrijk heeft
d: de Soedan, de Boerenoorlog
vloei-roller van het bureau van
Kniger, afkomstig ligt hier in
itruie), de Boxer-opstand, GJi-
<je Somme, Ieperen, en ga zo
jdoor, ook alle fronten van de
LChtf Wereldoorlog, Korea en ten-
ook met Amerika in verbond.
heldendaden, overal een totale
verliescijfers van het hoogste
olage, vele onderscheidingen
onwaarschijnlijke dapperheid.
een geschiedenis die een op-
'o militant karakter draagt. Wat
voor een eigenaardige trek in
Australische volk, die strijdbaar-
'n Brits verband? Is het land zo
«|k loyaal gebleven aan het
Jr and, dat het wel mee moest in
wogen die Albion voerde? Of
?,.er ook een eiigen aard uit al
«ijdlust?
Biijvf lessor Ward
ers, k«
peigoB j
jde laatste jaren in dit land een
,.e °P gang geraakt over de
uische identiteit. De belangrijk-
meest stimulerende bijdrage
's geleverd door een historicus,
^or Russel Waru van de univer-
van New England (Australië
eigen Nieuwe Engeland) in
AVard publiceerde in 1958
met de titel Australian
een geweldige opgang
en sinds jaren een
s voor de studie der ge-
op vele scholen en univer
se redenering van de schrij-
*o belangrijk, dat ik ze zeer in
li i. r vvil samenvallen. Het
'Jke Australische karakter, zo
beweert hij, is al in het begin van de
19e eeuw ontstaan, doordat de. eerste
blanke bewoners in contact kwamen
met de uitdagende barre grootheid van
het binnenland. Zodra zij wegtrokken
van de kusten, werden zij door het
land omgevormd tot een nieuw type
mensen (Ward is voorzichtig genoeg
het type van het gemiddelde te onder
scheiden), ruw, kameraadschappelijk,
anti-elitair, vindingrijk, een soort oer-
communisten eigenlijk, en Ward haalt
daar zowaar de bijbel bij aan: zij
hadden alle dingen gemeen.
Deze mensen, de 'bushmen' zoals ze
hier heten, werden bepalend voor het
Australische karakter, dat, aldus de
conclusie, weinig stijl heeft, maar
veel gemeenschapszin, dat trouwhartig
paastoraal is in zijn oorsprongen en
trouwihartig socialistisch in zijn latere
ontwikkeling. Dat klinkt natuurlijk wel
wat idealistisch allemaal en al heeft
Ward zelf zorgvuldig al in de titel
uitgedrukt dat hij het over de Austra
lische legende heeft, een flinke dosis
idealisering was in zijn verhaal toch
niet te vermijden. Het is eigenlijk
meer een boek voor de nationalisten
dan voor de socialisten geworden, of
misschien voor beide, want zij zijn in
Australië nauwelijks te scheiden.
Nationale idealisering die goed past
in een sociale visie op de geschiedenis,
maakt van de misdadigers waarmee de
eerste Australische kolonisatie (in
1788) begonnen is de verworpenen
der aarde, slachtoffers van Engelands
kapitalisme en feodalisme, maar ge
roepen om in een nieuwe wereld
voortrekkers van een nieuwe gemeen
schap te zijn, pioniers van Utopia.
Juist omdat ze zo helemaal onderaan
de maatschappelijke ladder zaten, wa
ren ze zo geschikt, zo beweert Ward,
om de uitdaging van de wildernis te
beantwoorden met positieve kame
raadschap en ruwe trouw.
Ned Kelly
Evenzo gaal het dan met de arme
Ieren, met de goudzoekers, met de
-baiul'e'en vau de 'bu- d'e m de
mythe op Robhi Hood gaan lijken,
en/ en Ui is n'.i e;.ant dat de
c.iige liguur die n de Australische
gc'sc.i eden.s In...,, n heelt van een
nationale held, de legendarische ban
diet Ned Kelly is, die na twee jaren
(1878-80) van roven en plunderen
(van de rijken natuurlijk) gepakt is
en opgehangen. Vele balladen zijn, aan
hem gewijd, in hem is het type van
de rauwe, onafhankelijke, maar soci
aal bewogen Australiër gefixeerd, hoe
weinig dat misschien ook met de
werkelijkheid te maken had.
Mythe en werkelijkheid zijn in het
boek van Ward ook moeilijk te onder
scheiden, dat is misschien de voor
naamste kritiek er op. Maar het geeft
dan toch maar een aannemelijke ver
klaring voor de bijzondere eigenschap
pen van de Australiërs tot in onze tijd
toe, hun gemakkelijke levensstijl, hun
openhartige hartelijkheid, hun collec
tivisme en gelijkheidszin, hun strijd
lust.
prof.dr.j.w.schulte nordholt
De kritiek op Ward is betrekkelijk
langzaam op gang gekomen. Zijn theo
rie was zo aantrekkelijk, streelde zo
het Australische gevoel, dat hij meer
instemming dan afkeuring heeft ont
moet. Maar er bleven toch teveel
vragen over. Het is waar, Australië is,
als men het met Engeland of ander
zijds mei Amerika vergelijkt, een
land met betrekkelijk geringe sociale
verschalen, met een sterk bewustzijn
van vrijheid en gelijkheid. liet heeft
een u istexende trad lie n sociaic
wetgeving en het is in hei algemeen
h KW AKI KT Z I
BL ITE-\LV vu
door de verantwoordelijke autoritei
ten in Bonn, te hebben gefaald.
Deze mensen hebben blijkbaar geen
moeite met de vraag of de situatie ln
de Bondsrepubliek wezenlijk anders
zou zijn geweest, als Barzels 'construc
tieve motie van wantrouwen' in het
voorjaar wèl de vereiste absolute
meerderheid zou hebben gekregen en
de christen-democraten nu ln gebreke
gesteld hadden kunnen worden voor
de schokkende gebeurtenissen tijdens
de Olympische Spelen.
Geen keus
De kanselier heeft eigenlijk geen
keus. Hij kan weliswaar geruime tijd
zonder een door de Bondsdag goedge
keurde begroting verder regeren, door
geen controversiële problemen aan de
orde te stellen. De grondwet geeft
hem die mogelijkheid. Eén van zijn
christen-democratische voorgangers
niemand minder dan Konrad Adenau
er heeft er al eens gebruik van''
gemaakt. Nieuw zou het regeren zon
der echte begroting dus niet zijn, al
hebben de sociaal-democraten in de -
tijd van Adenauer wel fel tegen een J
dergelijke gang van zaken geprotes- -
teerd, omdat zij vonden dat de rege-
ring behoorde af te treden.
Het is echter de vraag of afstel van
de voorgenomen vervroegde verkiezin-
gen de regeringspartijen enig nut zal
brengen, ornaat zij zander medewer-
king van de oppositie geen enkel -
wetsvoorstel door de Bondsdag kun-
nen krijgen.
Zo ziet het er vrij onverwacht met j
nog maar enkele maanden vóór de -
verkiezingen (die waarschijnlijk toch
wel doorgang zullen vinden op 3 de
cember) verre van rooskleurig uit
voor sociaai-democraten en liberalen.
Zonder het nog altijd formidabele
prestige van kanselier Brandt zou de
in zichzelf verdeelde en door onver-
kwikkelijke ruzies geteisterde SPD
een gevoelig velies lijden.
Brandt kan de schade nog beperken. -
al heeft hij de laatste jaren de naam
gekregen, dat hij wel een gedurfde
buitenlandse politiek heeft kunnen J
doorzettc-n, maar op het toch niet
minde», belangrijke terrein van de
binnenlandse politiek een onzekere
indruk maiafct, omdat hij Tuiert krachtig'
genoeg durft ingrijpen, als rivalise-
rende krachten in zijn kabinet het a
met elkaar aan de stok hebben. De
langdurige affaire Schiller was daar
een sprekend voorbeeld van.
Ook het optreden van Brandts mini»- I
ter voor de kanselarij. Horst Ehmke,
die (overigens volkomen ten onrech-
te) in opspraak kwam omdat hij met
een vluchtelingen uit Tsjechoslowa-
kije was getrouwd, is niet altijd even
gelukkig. Hij heeft vooral dit jaar een
lcomplotterige sfeer om zich heen ge-
schapen, die ook binnen de eigen i
partij niet erg wordt gewaardeerd.
De liberalen hebben minder grote -
moeilijkheden dan de sociaal-democra-
ten. Zij hebben zich evenwel nog niet
hersteld van de zwenking naar links
■van enkele jaren geleden. Bovendien 4
hebben zij hun lot zo sterk verbonden f<
met dat van de sociaal-democraten,
dat zij hun partij geen gezicht kun-
nen geven, hoezeer zij dat de laatste 1
tijd ook proberen. De christen-demo-
craten kunnen ook daarvan profite-
ren.
vólk langzaam ontwaakt uit de roes van het festijn van 'Brood en Spelen' maken de politieke
in de Bondsrepubliek Duitsland de balans op. In verband met de noodzaak van vervroegde ver
ben hadden de regeringspartijen erop gerekend, dat de in München gehouden Olympische Spelen
len prestigewinst zouden brengen. De miljarden marken die werden besteed aan wat een vredes-
moest worden, maar zijn einde vond in een weergaloze ontluistering, leverden zelfs geen eervolle
aiding op. Blijkens enkele uitspraken is de sociaal-democratische bondskanselier Willy Brandt zich
van,terdege bewust. Het probleem waarvoor zijn regering en zij niet alleen zich geplaatst
weril vorige week bijzonder raak getypeerd door een Israëlische minister met de woorden: 'Tot nog
dachten we altijd dat Dachau in de buurt van München lag. Van nu af aan ligt München helaas in de
^•aa Dachau
ij niet de bedoeling van dit
I te pogen, een antwoord op de
vraag té geven. In dit stadium
uwiwens nauwelijks mogelijk,
het onderzoek naar de gang
aken nog niet is afgesloten. Het
dan ook niet aan, dat Beierse
eiten de Westduitse regering
nonlelUlt chten, of dat. men
zou trachten politieke munt
uit de omstandigheid, dat dp
Beieren geregeerd wordt
'jjünisters uit de CSU, de partij
i omstreden politicus Franz Jo-
Strauss.
ondsrepubliek is het slachtoffer
den van haa" verlangen, door
itbreken van militair vertoon èn
lijnbare 'afwezigheid van gewa-
politie-troepen de herinnering
iet Duitsland van 1936 weg te
Aanvankelijk leek zij daarin te
en juist toen iedereen onder
ruk was gekomen van. de haast
vongen sfeer in en om het
ische dorp, maakten'onverzoen-
erorristen gebruik van vermin-
riakzaamheid ook onder de
's om op niets en niemand
ide-wijze toe te slaan.
i de inval van de Palestijnse
ndo's gebeurde, was onvermij-
De Israëlische sportmensen wa
in dode opgeschreven. Alleen
ronder had hen nog kunnen
De vijf Duitse scherpschutters
dat echter niet in eigen hand.
ij in het nachtelijk duister op
inde ogenblik faalden, kon-
jzelaars niet meer wordpn
osjtie
afzullen dé christen-democra-
nièt betreuren, dat zij tijdens
mpische Spelen geen regerings-
roordeliikhejd hebben gedra-
renals sociaal-democraten en li-
die sinds 1969 aan het be-
zijn, hadden ook zij in het
ir heel go?d beseft dat de aan
cht zijnd" partijen tijdens het
ische festijn een enorme presti-
konden boeken. Deze overwe-
eft mede een rol gespeeld toen
sten-democraten (na het onver-
grote vfcrkiezingssucesses in de
at BadenrWilrttemberg) door
dienen .vpn een 'constructieve
van wantrouwen' een greep
machi..deden' .Zij* gingen
leek volkomen terecht
dat de wereldwijde publici
st Olympische gebeuren hun
leider Rainer Candidus
als opvolger van kanselier
"t de populariteit zou be-
d'e tot dan to° niet voor hem
jelegd.
ig vam het wamitrouwensvo-
tum zou voor de christen-democraten
onwelkome vervroegde verkiezingen
overbodig hebben gemaakt en hen in
staat hebben gesteld, zich 'in alle
rust' mét Barzel als kanselier op de
stembusstrijd in de herfst van het
volgend jaar voor te bereiden. Door
toedoen van enkele christen-democra
tische Pondsdagleden kreeg de 'con
structieve motie van wantrouwen'
evenwel niet de vereiste absolute
meerderheid van 249 stemmen (de
helft helft \?.n de 49b Bondsdagzetels
plus 1). Barzel moest zijn kanseliers-
aspiratiies in de ijskast stoppen en
kanselier Brandt, die enkele dagen na
verwerping van de motie van wan
trouwen /.e!f niet meer over een
meerderheid in de Bondsdag bleek te
kunnen beschikken, mochi blij zijn
dat zijn sociaal democraten en de Libe-
rale coalitiepartners niet in de opposi-
tiebanken terecht waren gekomen.
Bijgekomen van de schrik realiseer
den de lenders vam SPD en FDP zich,
dat vervroegde verkiezingen uitkomst
konden brengen, als zij snel gebruik
zouden maken van de grote verwar
ring in de christen-democratische ge
lederen. Aan de publiciteit, die de
Olympische Spelen in München zou
vergezellen, werd in dit verband grote
waarde gehecht, zo groot zelfs, dat de
Beierse hoofdstad voor de duur van
dit sportfestijn het hoofdkwartier van
de regering van de Bondsrepubliek
werd. Het prestige van deze regering
en met name dat van kansel
Brandt Werd op deze wijze zeer nauw
met het slagem vam de duurste show
ter wereld verbonden.
Aan de kwalijke gevolgen van een
mislukking heeft men zeker als
men van zijn zaak dacht te zijn
eenvoudig niet willen denken. Als de
christen-democraten aan de macht wa
ren geweest, zouden zij met dezelfde
vanzelfsprekendheid hebben gehan
deld. En even onvermijdelijk zouden
zij het prestigeverlies hebben geleden,
dat nu he* deel van sociaal-democra
ten en liberalen is geworden. Want
het staiat vast dat hoe de schuld
vraag tenslotte ook wordt beantwoord
in buiten en binnenland schade
is toegebracht aan het image van de
regering van de Bondsrepubliek. Het
grote vertrouwen, dat kanselier
Brandt persoonlijk in de gehele we
reld geniet, kan daar voorlopig niets
aan veranderen.
Hoe sociaal-democraten en liberalen
door de kiezers beoordeeld zullen
worden als de door kanselier Brandt
geplande vervroegde verkiezingen op
december a.s doorgang vinden, kan
nu nog niet worden beoordeeld. De
gebeurtenissen tijdens de Olympische
Spelen hebben weer eens het bewijs
geleverd hoe riskant het is, zich aan
voorspellingen te wagen. Het duurt
nog twee-en-een-halve maand, voordat
hel zo ver is. Bovendien staat op het
ogenblik nog niet vast of het inder
daad tot vervroegde verkiezingen of
genoemde streefdatum zal komen. De
christen-democraten hebben zich er
niet aan willen binden. Aangenomen
wordt dat zij er zich tenslotte niet
tegen zullien veifcetrtem, vooral nu de
Olympische Spelen voor de regerings
partijen anders zijn Verlopen' dan
zij, hadden gevreesd.
Moeilijk
Kanselier Brandt kan niet zomaar ver
vroegde verkiezingen uitschrijven. De
wetgevers hebben (gezien de slechte
ervaringen met de Weimar-republiek
die tenslotte een Adolf Hitler aan de
macht bracht) het wegstemmen van
een regering en het ontbinden van de
Bondsdag om nieuwe verkiezingen te
forceren bijzonder moeilijk gemaakt
De bepalingen betreffende het al eer
der genoemde 'conservatieve wantrou
wensvotum' (waarover in dit artikel
meer) zijn daar een sprekend voor
beeld van. Het aansturen op vervroeg
de verkiezingen is slechts mogelijk,
als een door de kanselier ingediende
motie van vertrouwen wordt verwor
pen. En zelfs dan heeft de oppositie
nog de theoretische mogelijkheid, aan
de macht te .komen door middel van
indiening van pen 'constructieve mo
tie van wantrouwen'.
Brandt moet dus beginnen een motie
van vertrouwen in te dienen (waar
van het de bedoeling is dat zij wordt
verworpen) om vervroegde verkiezin
gen mogelijk te maken. De kanselier
zal deze stap zeer ongaarne doen,
vooral nu de gebeurtenissen onder de
rook vam München nog zo vers im het
geheugen liggen. Niet iedereen zal
verwerping van een door Brandt inge
diende motie van vertrouwen zien als
de voor het uitschrijven van vervroeg
de verkiezingen vereiste formaliteit.
Van deze omstandigheid zou de oppo
sitie wel eens op bedekte wijze ge
bruik kunnen maken.
Daar komt nog bij dat de kanselier
maar moet afwachten of de christen
democraten een eventuele verwerping
van een door hem gevraagd vertrou
wensvotum niet zullen aangrijpen om
een 'constructieve motie van wantrou
wen' in le dienen en opnieuw te
proberen, de macht over te nemen,
zonder het op verkiezingen te laten
aankomen voordat deze in de herfst
van wigend jaar aam de orde zijn.
Drie weken
Als Brandt na een nederlaag in de
Bondsdag president Gustav Heine-
mann (eveneens een sociaal-demo
craat) verzoekt nieuwe verkiezingen
uit te schrijven, moet deze binnen
drie weken een beslissing nemen. De
president heeft het recht, maar niet
de plicht om aan dit verzoek te
voldoen. In die periode yam drie we
ken kan de oppositie alsnog proberen,
met medewerking van enkele afvallige
leden van de regeringspartijen, de
plannen van Brandt te doorkruisen.
Zou een 'constructieve motie van wan
trouwen' worden aanvaard, dan mag
de president niet meer ingaan op het
verzoek van de kanselier, de Bonds
dag te ontbinden en nieuwe verkiezin
gen uit ie schrijven. De kanseliers
kandidaat van de christen-democraten
(de nog maar enkele maanden gele
den diep teleurgestelde Rainer Candi
dus Barzel) zou de plaats van Brandt
innemen om te proberen, tot de ver
kiezingen in de herfst van volgend
jaar aan te blijven.
Dat de Christen-democraten dit laat
ste zullen proberen, ligt minder voor
de hand dan niet zo lang geleden nog
mocht worden aangenomen. De ge
beurtenissen tijdens de Olympische
Spelen hebben daar veel mee te ma
ken. Het prestigeverlies van de rege
ring in Bonn, dat al een vrij ernstig
karakter had gekregen door het ge
ruchtmakende aftreden van de finan-
cieel-economische 'wonderdokter' Karl
Schiller (in wie kanselier Brandt al
zijn vertrouwen had gesteld) heeft de
bij vele christen-democraten levende
vrees voor vervroegde verkiezingen
waarschijnlijk voor een belangrijk
deel weggenomen.
Voegt men daarbij de aan zekerheid
grenzende waarschijnlijkheid, dat een
door Barzel in te dienen wantrou-
wensvotum door toedoen van leden
van zijn,eigen CDU niet de vereiste
absolute mccrdeiheid zal behalen
(omdat de stemming giheim is), dan
zal het antwoord op «le vraag of er op
3 december vervroegde verkiezingen
komen, wrnamelijk afhangen van de
bereidheid van kanselier Brandt om
op een nederlaag in de Bondsdag aan
te sturen die geen nederlaag is, maar
wel door velen als zodanig zal worden
ervaren
Brandt kan nog op zijn voornemen
terugkomen en in het midden laten,
wanneer hij op vervroegde verkiezin
gen zal aansturen. Hij zou zich kun
nen beroepen op -die aarzeling van de
christen-democraten, vrijwillig af te
zien van hun recht, de voorgeschre
ven procedure met een 'constructief
wantrouwensvotum' te doorkruisen.
In dat.geval loopt hij het risico dat
de christen-democraten laten weten,
nooit van plan te zijn geweest zich
tegen vervroegde verkiezingen op 3
december te verzetten.
Trouwens: ook wanneer kanselier
Brandt geen motie van vertrouwen
ind'eiil om op die verkiezingen aan te
sturen kunnen de christen-democraten
met een wantrouwensvotum op de
proppen komen. Zij zouden indiening
daarvan kunnen motiveren met een
verwijzing naar de klaarblijkelijke on
macht van de regering van Willy
Brandt, de toenemende terreur in de
Bondsrepubliek doeltreffend te lijf te
gaan.
Barzel heeft Brandt al een vraag
gesteld betreffende mogelijke samen
werking tussen terroristengroepen in
eigen land en die uit andere landen,
met name uit Midden-Oosten.
Het drastische optreden vain de rege
ring in Bonn tegen zich in de Bonds
republiek Keviftdendc of zich voor
binnenkomst aanmeldende Arabieren
is een aanwijzing, dat zij de noodzaak
van harde maatregelen inziet. Voor
degenen die, altijd wel gezegd hebben
dat terroristen vrij spel hadden onder
het bewind van sociaal-democraten en
liberalen', getuigen ae jongste maatre
gelen van de stilzwijgende erkenning
wachtingen zijn er wel geweest. Een~
van de aardigste die ik aantrof, was
van de journalist John Farrell, die in
1889 een gedicht schreef, 'Australia',
waarin hij uiteen zette dat het de
bedoeling van God was geweest dat
Australië zo lang onontdekt was ge
bleven. Een zegen van slaap had dit
laatste werelddeel omhuld en de ont
dekking kwam pas, toen in de rest
van de wereld de lange geschiedenis
van boosheid in strijd was uitge
woed. Juist dat vreselijke voorbeeld
zou de nieuwe mensen tot een zegen
zijn,- een betere toekomst waarborgen.
Australië-Amerika
Maar zulke mooie fantasieën, in Ame
rika zo onvoorstelbaar talrijk, zijn
uitzonderingen gebleven in dit deel
van de wereld. De typische Australiër
van Russel Ward met zijn sociale
bewustzijn en superioriteitsgevoel lijkt
op le zijn gegaan in de gemiddelde
Australiër die niet te veel droomt en
ook niet te veel verontrust is door de
zonden van het verleden, die een
redelijke wereld tot stand heeft ge
bracht voor zich en de zijnen, en naar
meer niet vraagt. De verhouding Au
stralië en Amerika lijkt mij magni
fiek gesymboliseerd in de ontmoeting
tussen Australië's eerste minister Wil
liam Morris Hughes (let op zijn voor
namen!) en president Woodrow Wil
son in Versailles in 1919. Hughes was
even cynisch (al was hij dan een
Labour-man van oorsprong)als Wil
son idealistisch. Vermaard is het ver
haal dat Wilson er op stond dat in
het Australische mandaatgebied in
noordelijk Nieuw. Guinea zendelingen
zouden worden toegelaten en dat Hug
hes grofweg antwoordde dat dat best
was. want de zwarten hadden allang
te weinig te eten gehad!
Voorzover ik zie, vind ik cle Australi
sche werkelijkheid dwingender dan de
Australische legende, al heeft Wards
boek mij veel verhelderd. Het moder
ne Australië is ver weg van de roman
tische tijd van de 'bush', het is een
vrijwel geheel verstedelijkte samenle
ving en wat er over is van het
verleden is niet de droom, maar de
alledaagsheid, de onverschilligheid
welhaast, waarmee het leven aanvaard
wordt, zonder al te veel problemen.
Maar er is ook een onrust, juist onder
de jongeren, een nieuwe behoefte aan
een eigen vorm en stijl en wezen.
De vanzelfsprekendheid waarmee de
politiek tegenover Azië tot nu toe
gevoerd is, tot en met Vietnam, lijkt
te verdwijnen. En de behoefte om tot
een eigen cultuur tc komen, wordt
steeds drfu^r.- en demonstratiever
geuit. Australië w,t zichzelf worden
jaap den Boef
Willy Brandt en Ben Morinde ambassadeur aai Israël, tijdens de herdenkingsbijeenkomst voor de
omgekomen leden van de Israëlische ploèg.
een land met zeer veel verworvenhe
den.
Maar al te mooi moet men het nu ook
weer niet voorstellen. Er zijn wel
enige vlekken op het blazoen. In de
weinige geschiedenis die er is, is niet
alles even edel en fraai en een nieu
we generatie, die kritischer is inge
steld, heeft daar oog voor. De dappere
helden die de wildernis ingingen,
hebben daar de oorspronkelijke bewo
ners minstens zo genadeloos uitge
moord als hun stamverwanten in
Amerika de Indianen, voorzover ze
tenminste niet hun vrouwen, bij ge
brek aan beter, tot hun bijzitten
maakten. De blanke bewoners van de
'bush', zo vol gemeenschapszin en so
ciaal gevoel, waren tegelijk behept
met een sterk racisme, dat zich niet
alleen uitte tegenover de 'aborigines',
(inheërnsen - red.), maar ook tegen
de Chinezen (die in de jaren 1850-60
naar Australië kwamen, toen er goud
was gevonden) en tegen alle andere
niet-blanken.
Nationalisme
Ja, Australië was al vroeg een land
waar het socialisme triomfeerde en
een betere maatschappij bracht, maar
juist de Australische Labourpartij was
vol met het meest onverkwikkelijke
rassenbewustzijn, heeft meer dan wel
ke andere groep ook bijgedragen tot
de vorming van de zogenaamde 'Whi-
te-Australia'-politiek, gericht op het
weren van alle Aziaten uit het Au
stralische continent. Lezend in de an
nalen van dit land wordt men getrof
fen door het veelvuldig voorkomende
racisme, geboren uit vrees voor Azië,
zo dreigend dichtbij. Het zou mogelijk
zijn om de hele Australische geschie
denis van dit gezichtspunt uit te be
kijken. Noch trouw aan Engeland
nocli een mythisch eigen 'wildernis'-
karakter, maar angst vo„-;- Azië heeft
dan de buitenlandse politiek bepaald,
vanaf de Boxer-opstand tot Vietnam.
Trouw aan het Empire was men dan
alleen maar, omdat dat het beste bol
werk was tegen Azië's opdringen (en
het Engels-Japanse verdrag van 1902
ontmoette dan ook veel wantrouwen
in Australië) en toen Amerika Enae-
lands rol ging overnemen verschoof
de trouw. Het is een eenzijdige visie
zo, maar niet zonder een element van
waarheid
Hel Australische nationalisme, dat
voor het eerst tot een eigen bewust
zijn kwam aan het einde van do
vorige eeuw en zich toen wist te
manifesteren in het tot stand komen
van de Australische Federatie (1901).
heeft, to moet men zeggen, zijn goede
en s.echte kanten gehad Het gaat er
lërecin prat op dat Australië een
zinn ode rol heeft gespeeld in de Wes-
Detail van het monument van koningin Victoria in- Melbourne,
het Britse Empire verbeeldend. (Foto J. W. Schulte Nordholt).
terse geschiedenis, een haven in de
verte is geweest en gebleven voor de
veie onderdrukten cn misdeelden uit
Europa, vanaf de arme donders die er
in 1788 aan land stapten tot aan de
immigranten van onze tijd toe, de
arme Grieken, de onderdrukte Tsje
chen. Maar het zit verlegen met zijn
ligging in het Oosten, het tekort van
zijn droom is dat ze is verwezenlijkt
icn koste van een bredere humaniteit.
De Australische droom! Die bestaat
inderdaad, zij hel op veel geringere
schaal dan de Amerikaanse droom! Er
zijn hier minder grote leuzen aange
heven, minder visioenen voorgespie
geld dan in Amerika, alles is wat
lager bij de grond gebleven en dat
heeft zijn voor- en zijn nadelen ge
had. Er is daarom minder gehuicheld
misschien, maar ook minder spanning
in het leven gebracht. Het is alles
niet zo extreem hier als in de Vere
nigde Staten, meer gemiddeld, be-
krompener daarom ook. Enkele boeir
.ende voorbeelden van visionaire ver-
