Controversen kunnen
gemeenschap dienen
Het leek wel een
bankiersvergadering....
Presidentsverkiezingen
wedloop theologieën
Nikodim: ook in Hollan
is een processieverbod
Trouw
Kwartet
Wereldraad doet beroep op Oeganda
Boëkenetalage
Beroepings-
werk
vandaag
Nederlandse raad van
kerken sprak met Russen
Lutheranen in VS
geen bisschoppen
TROUW/KWARTET DONDERDAG 24 AUGUSTUS 1972
KERK T2
Brief van wereldraad:
Van een onzer verslaggevers
UTRECHT 'Wij zijn door de vaak oppervlakkige beleefdheid
heengebroken en gaven uiting aan overtuigingen en verplichtingen
die sommigen hebben ontmoedigd en geschokt. Maar Christus' roep
tot gemeenschap is sterker dan onze meningsverschillen'. Dat staat
in een brief die het centraal comité van de wereldraad van kerken
met gisteren, op zijn laatste vergadering, twee orthodoxe stemmen
tegen besloot aan de ledenkerken te zenden.
Over de bezwaren tegen de formule
ring van een deel van de orthodoxe
gedelegeerden (vooral betreffende het
perspectief van een werkelijk univer
seel concilie, waar de oecumenische
beweging heen werkt) wond prof. Ni
kos Nissiotos, een van de orthodoxe
stafleden, zich nogal op. Naar zijn
mening is voldoende rekening gehou
den met de orthodoxe bedenkingen
maar mag men niet venvachten dat
het hele document in een orthodoxe
traditionele taal wordt gegoten. Ook
protestantse tradities vinden er lang
niet altijd hun wijze van uitdrukken
in.
Er waren in de brief al wijzigingen
aangebracht naar opmerkingen uit de
plenaire vergadering. Zo werd bijvoor
beeld op aandringen van dr. Visser 't
Hooft een verwijzing naar een moge
lijk lidmaatschap van de rooms-katho-
lieke kerk eruit gelaten, omdat het na
het rapport van de gezamenlijke
werkgroep niet meer op de weg van
de wereldraad maar op de weg van
Rome ligt om zich daarover uit te
spreken.
De voor de orthodoxen zo gevoelige
zin waarover het debat werd afgekapt,
luidde:
'In de uitdaging van een werkelijk
universeel concilie is er veel waar we
nog niet aan toe zijn zoals een
beter gemeenschappelijk begrip over
de bijeenroeping en samenstelling er
van maar we weten wel dat de
beste voorbereiding voor het bereiken
van dit doel ligt in de hervorming
van het leven in onze plaatselijke
gemeenten, synodes en assemblee's.
Daar moeten we de stappen doen
van alle belangrijke vraagstukken.
Een tiental nationaliteiten, behorende
tot nog meer kerken, zag er geen
bezwaar in samen een eenvoudig Hei
lig Avondmaal te vieren, als antwoord
op de uitnodiging van de Heer en als
demonstratie van geestelijke eenheid
over kerkmuron heen. Veel werd ook
gezongen uit Adoru Kantante,de ver
leden jaar klaargekomen en goedge
keurde bundel van 263 Christelijke
gezangen in het Esperanto. Een week
van prettig samenzijn en broederlijke
samenwerking, nie t gehinderd door
taalbarrières. Wanneer zal die grote
oecumene zo ver zijn?
Wassenaar
W. Krikke
Bij
De redact»* behoudt zich het recht vl_
tcr opname In deze rubriek ontvangen me
ningsuitingen verkort weer tc g
publikatie wordt met de naam
Inzender ondertekend. Brieven kunnen wor
den gezonden aan de heer Joh. C. Francken,
secretaris van dc hoofdredactie van Trouw-
Kwartet, Postbus 859. Amsterdam.
Oecumene
In Utrecht vergadert de Wereldraad
van Kerken. Dit belangrijke feit
krijgt veel aandacht ook al door de
grote moeilijkheden, waardoor de We
reldraad zich geplaatst ziet. Soms
wanhoopt men aan een waarachtige
oecumene, een echte internationale
•gemeenschap van Christenen. Toch is
zo iets heel goed mogelijk. Dit bleek
weer in begin augustus, toen het 25-
ste kongres van Christen-Esperantis
ten gehouden werd in een konferen-
tieoord bij Melun in Frankrijk.
Het onderwerp van het kongres was
deze keer de praktische verwezenlij
king van de oecumene tussen gelovige
christenen uit verschillende landen,
verschillende kerken en van verschil
lende opvattingen, zowel praktisch als
theoretisch.
De deelnemers en deelneemsters had
den het grote voordeel, dat geen taal
moeilijkheden de uitwisseling van ge
dachten belemmerden. Esperanto was
de enige voertaal en het resultaat was
een grote eensgezindheid ten opzichte
De Rotterdammer
Nieuwe Haagse Courant
Nieuwe leidse Courant
Dordts Dagblad
Dagelijks besiuun
Hoog; di. B>4
Bo'. Deo
ok, Roteis-
G. C. «o n Dom,
Noo'doip. W. A. F'bbe. •o"»r-
donti J. looser. Ui'achi; dis. J.
W. de Rous, Deo Hoog; J. Smol-
lenbroek, Wossenoor.
Ovenge leden *oo hei algemeen
besiuun K. Abmo. Am»leidom:
H. A. de Boei. IJmu'den; th.
B'ouwe'. Assen; mi. di. J. Don
net, Den Hoog; von Eibeipen,
Schoaiibeigen; mi. K. »on
Houien, Wogenmgen; ds.'O T.
Hyllemo. Billhoven: Joe. Hu'isen.
Del'' meviouw M. C. E. Kloosiet-
mon-Foiigens, Vooischolen; me
vrouw J. G. Kfooyeveld-Wouie's.
Heeihugowooid: prol. di. G. N.
Lommens, Noorden; ds. E. H.
londsmon, Den Hoog; H. de
Mooij Rijnsburg; p'ol. di. G. C.
von Niltrik, Amsleidom; H. OMe-
vongei. Buitenpost; mr. dr. J.
Or-ngo. tunteien; dr. A. Veermon.
Riiswi|k IZ-HI. H. H. Wemmeis.
Den Hong. drs. R. Zi|ls»io. Oosler-
lond (Z'dl.
Uitgaven van
N.V. De Christelijke Pers
Directie:
Ing. O. Postma, F. Diemer
Hoofdredactie:
J. de Berg (waarnemend)
Hoofdkantoor N.V. De
Christelijke Pers: N.Z.
Voorburgwal 276 280,
Amsterdam. Postbus 859.
Telefoon 020 - 22 03 83.
Postgiro: 26 92 74. Bank:
Ned. Midd. Bank (rek.nr.
69.73.60.768)Gem.giro
X 500.
Ontbladering
Men moet wèl door een demonische
geest bezeten zijn, om ontbi derings-
eri chemische bestrijdingsmiddelen te-
genoverde medemensen te willen ge
bruiken, als machtsvertoon en uit ver
nietigingsdrang! Waarom in deze we
reld nog langer spreken over 'chris
tendom,' wanneer mensen niet meer
als mensen maar doodgewoon als poli
tieke voorwerpen worden behandeld?
Er is niets christelijks meer in deze
wereld te vinden zolang er door
wordt gegaan met oorlogen te voeren,
die tenslotte niet bepaald en gewenst
worden door de gewone mensen zon
der macht, maar wèl door diegenen
die verdienen aan de fabricage van
wapens en ander oorlogstuig en de
bezetenen van drang naar nog i»»3ér
macht! Ik vraag ine dikwijls af,
waaróm of men destijds de rechten
van.de mens heeft opgesteld, want
zelfs het recht om te leven of op een NieilWe leflCn
normale manier te mogen sterven
wordt voor ons bepaald door de macht
hebbers op deze aarde!
Rijswijk
mevr. F. Eiselin-Hoon
waardoor onze oecumenische verplich
tingen dieper doordringen in onze
erediensten, in onze beleidsbepaling
en onze houding ten opzichte van
elkaar, zodat uiteindelijk ook de we
reldraad de begrenzingen kan over
schrijden die we nu nog ervaren.'
Zelfonderzoek
ln de brief naar de ledenkerken staat
verder:
'Velen onzer ervaren in onze kerken
het pijnlijke onbehagen van de polari
satie van meningen in twee of meer
kampen. W» hebben in Utrecht wel
gemerkt, dat dit ook de wereldraad
niet bespaard kan blijven. Het pro
gramma tot bestrijding van het racis
me heeft felle controversen ontke
tend. Toch kunnen we na drie jaar
wel constateren dat, wanneer de fei
ten onbevangen worden bestudeerd en
men bereid is naar elkaar te luiste
ren, zulke controversen de gemeen
schappelijke betrokkenheid eerder
dienen dan hinderen. Verder worden
we ons er steeds meer van bewust
hoe gebonden veel van ons zijn aan
bepaalde tradities en bepaalde cultu
ren die een werkelijke openheid voor
onze naasten in de weg staan. Wij
moeten ons opnieuw aan een zelfon
derzoek onderwerpen, kennende de
toewijding van Christus aan de armen
en de \erwurpenen. Het moeilijkst
van alles is dit: we beginnen ons nog
maar juist bewust te worden hoe
allesdoordringend de structuren van
racisme t-n economische onderwerping
zijn en hoe daardoor ook wij onver
mijdelijk verdeeld raken in de worste
ling oni gerechtigheid. De kerk hoeft
waarlijk niet etn ingang te boeken in
de grote strijdvragen van onze tijd:
zij woeden in onze eigen gemeen
schap. Een raad, geboren in de span
ningen van een wereldoorlog moet nu
spanningen onder ogen zien die nog
dieper oorsprong hebben in eeuwen
van onrecht. Er zijn geen gemakkelij
ke antwoorden. Integendeel, wij zijn
nog maar net begonnen te ontdekken
hoe diep de vervreemding gaat. Maar
wij kunnen tenminste naar onze eigen
ervaring getuigen dat in Christus dat
gene aanwezig is dat ons ondanks
onszelf tesamenbindt. In ons getuige
nis kunnen we er alleen maar op
aandringen om volop van deze ge
meenschap gebruik te maken ter wille
van meer gerechtighied. In de eerste
plaats moeten we elkaar aanvaarden
en daarmee in het leven van de kerk
voor iedere gemeenschap van de
mensheid de gelegenheid scheppen
om haar authentieke eigenheid te ont
wikkelen en uit te drukken. Dit is
temeer noodzakelijk omdat de omstan
digheden van nu dwingen tot een
nauwe onderlinge afhankelijkheid die
de vrijheid en de individualiteit be
dreigt. De eenheid van de kerk moet
behoorlijk ruimte geven aan de ver
scheidenheid en aan een open, weder
zijdse confrontatie en correctie waar
we deze week iets van gezien hebben'.
NEW YORK (EPD) Volgens dominee Charles R. Henderson vormen
de komende Amerikaanse presidentsverkiezingen een wedloop tussen
twee theologieën. Henderson, die verbonden is aan de Princeton-univer-
siteit, heeft al een boek geschreven over 'De Nixon-theologie' en werkt
nu aan een boek over de religiositeit van George McGovern.
Republikein en quaker Richard Nlxon is overtuigd van het privé-karak-
ter van de godsdienst. Hij is er tegen, dat kerken zich rechtstreeks met
politieke vraagstukken bemoeien. Hij gelooft in de enkeling als 'voertuig
van het goede in de wereld'. Demokraat en methodist McGovern ziet de
zonde echter meer als een collectief kwaad, dat dan ook om collectieve
oplosingen vraagt. Volgens Henderson is McGovern meer verontrust over
het racisme en de oorlog in Vietnam en Nlxon over pornografie en gebrek
aan vaderlandsliefde. Het verast hem niet, dat Nixon nauwere relaties
heeft met r.k. geestelijken, dan met oecumenisch ingestelde protestanten,
omdat de eersten veel minder kritiek laten horen op de Amerikaanse
politiek inzake Vietnam.
Apart
Ziet u wel. meneer Jansë uit Meeu
wen, dat dc apartheidspolitiek van Z.
Afrika nog zo gek niet is. Zelfs wij.
autochtone Nederlanders, supermen
sen die wij zijn, maken ruzie met
onze blanke broeders uit Turkije. Die
jongens uit Turkije mogen hier wel
de rotkarweitjes op komen knappen,
maar ze zouden het best in woningen
onder de grond gestopt kunnen wor
den. Zich niet op straat moeten verto
nen. Langs ondergrondse gangen naar
hun werk moeten gaan. Maar dat zou
weer zo'n hoop geld kosten. Het is
maar een moeilijk probleem! En als
het nu eens Duitsers waren geweest
i.p.v. Turken. Die Duitsers zijn toch
niet te vertrouwen? De wereldoorlo
gen liggen vers in het geheugen. Of
Fransen? (Napoleon). Of Engelsen?
(Hoeveel oorlogen hebben we daar
niet mee gèvoerd). Zelfs de blanke
volken om ons heen zijn niet te
Vertrouwen. En die arme blanke Z-
Afrikanen zitten met een heleboel
negers opgescheept. En die zijn zwart!
Dat is nog wel iets anders! Nee.
Nederlanders horen bij Nederlanders.
Dat heeft de geschiedenis wel bewe
zen. Of kan zelfs dat niet? (Moord,
diefstal, sociale ongelijkheid). Het zou
maar het beste zijn, dat ieder mense
lijk individu een eigen territorium
had en daar niet buiten kwam. Dat
niemand zich meer met de ander
bemoeide. Ik vraag me altijd af hoe
christenen de apartheidspolitiek in
overeenstemming brengen met het ge
bod 'Heb uw naaste lief als uzelf'.
Voor hen is het m.i. meer een verbod.
Arnhem
W. Korfker
Rode Wolven (2)
De heer The Tjoe Tie beweert dat ik
heb gezegd dat de Chinese regering
uit rode wolven bestaat die elkaar
opvreten. Inderdaad: ik heb gezegd
dat rode wolven elkaar verscheuren,
maar niet alleen de Chinese. Dat
communisten elkaar vermoorden, is
toch wel bij een ieder bekend. Lin
Piao is het laatste voorbeeld. Mag ik
de heer The Tjoe Tie een zeer sum
mier lijstje geven? Trotsky ver
moord, admiraal Koltsjak gelikwi-
deerd, Kirow en Jagoda doodge
schoten, Kamenew geëxecuteerd.
Zinojew ter dood gebracht. Pal
Maletcr gedood, Imre Nagy tot
de doodstraf veroordeeld. Dit zijn en
kele prominente figuren uit duizen
den. Ik spreek nu maar niet over de
terreur tegen 'gewone' mensen die
na te zijn gemarteld vermoord
werden. Het bos van Katyn, waar de
Russen zich aan mensenslachting heb
ben schuldig gemaakt. Ik wil de heer
The Tjoe Tie er tenslotte op wijzen
dat wij onze welvaart hebben te dan
ken zonder druppel bloed te vergie
ten, niet zoals in China gedurende de
Culturele Revolutie.
Utrecht
B. Faber
Hei. centraal comité heeft inmiddels
het lidmaatschap goedgekeurd van de
Church of North India, de Eglise
presbyterienne au Zire (het vroegere
Kongo), de Chiesa Evangelica Interna-
zionale, de Nias-kerk in Indonesië
(voortgekomen uit het werk van de
Rheinische mission en geïntroduceerd
door ds. Sihombing van de Batak-
kerk), de Eglise Protestante Method is-
te au Dahomey-Togo, de Iglesia Evan
gelica Metodista op de Philippijnen,
de Lutheran Church in Liberia en de
Igreja Reformade Latino Americana.
Namens de 'Unit' voor onderwijs,
communicatie en vernieuwing werd
het centraal comité gevraagd zijn
waardering te betuigen voor het werk
van ds. A. H. van den Heuvel die op
het punt staat de wereldraad te verla
ten. De aan hem toegezwaaide lof
voor belangrijk werk op een gevoelige
post werd met krachtig applaus
onaerstreeDt
Van een onzer verslaggevers
UTRECHT Aziaten en Afrikanen in
de w 'reldraad. maar géén Europeanen
waren bestiokken bij de opstelling
van een resolutie over de situatie in
Oegan la voor het centraal comité.
Voorafgegaan door een uiting van
diepe bezorgdheid heeft het daarin:
'Terwijl we over de bedoelingen van
de regering van Oeganda met betrek
king tot zijn binnenlandse politiek
niet voorbarig willen oordelen doen
we t ch een beroep op de regering
van Oeganda zich te onthouden van
elke maatregel die mogelijkerwijs het
staatsourgerschap van Oegandezen van
AziaCsche herkomst inperkt of ont
kent. Verder delen wij een diepe
bezorgdheid voor andere nationali
teiten in Oeganda, die door regerings-
decreten en andeie gemelde uitspra
ken worden getroffen'.
De secretaris-generaal en de staf van
de wereldraad Aardt opgedragen de
situatie scherp in het oog te houden
en waar nuttig stappen te doen.
Op een persconferentie werd de voor
zitter, de Indiër dr. Thomas, gevraagd
waarom de 'wereldraad zijn program
ma tot bestrijding van het racisme
niet op dit deel van Afrika richtte.
Dr. Thomas zei. dat, indien hier racis
tischs oorsprongen liggen, die te zoe
ken zijn ia het vroeger blanke koloni
ale bewind dat de Indiërs in Afrika
boven de Afrikaanse bevolking plaat
ste, zodat de weg naar boven in de
maats-happij voor Afrikanen ook nu
nog vaak onmogelijk gemaakt wordt.
De economische oorzaken moeten
zeker in redachten gehouden worden,
zei nij. Het programma van de werel
draad is voora! gericht tegen de meest
indrukwekkende vorm van het racis
me, namelijk de blanke, dat gekop
peld is aan zoveel macht. Maar dat
weerhoudt ons mei alle vormen van
racisme te veroordelen, aldus dr. Tho
mas.
Stewards boos over lux e
Van een onzer verslaggevers
UTRECHT Toen gisteren het
centraal comité van de wereld
raad delibereerde over de volgen
de plaats van samenkomst vroeg
de jeugdgedelegeerde C. Lewis
namens de stewards het woord
(de stewards zijn jeugdige vrij-
willegers die met stencils rond
rennen en op tijd de sleepmicro-
foon voor iemand houden die in
hoge nood is om het woord te
voeren). 'De stijl hier was niet
anders dan die van een vergade
ring van bankiers', aldus de
klacht van de jongeren.
'Dit is niet een soort routine-protest
tegen alles wat ouderen doen, maar
een wens.'Wij geloven dat christelijke
vergaderingen ook in hun stijl chris
telijk moeten zijn. Ik heb gehoord dat
het centraal comité onder druk van
de Nederlandse raad van kerken in
deze accomodate is gekomen. Als dat
waar is had men beter niet kunnen
kom°n', aldus Lewis.
Prof. dr H Berkhof vroeg daarop het
woord en zei dat de oorpsronkelijke
bed reling was geweest in Drienerlo,
op de campus van dc technische hoge
school in Twente, te vergaderen, maar
dat allerlei betreurenswaardige om
standigheden ertoe hadden geleid dat
dit n:et mogelijk was. Hij stelde een
motie voer van de volgende inhoud:
'Dat bij de voorbereiding van de vol
gende vergaderingen van het centraal
com té alle aandacht wordt besteed
aan de betekenis van de huisvesting
voor de geloofwaardigheid van de
wereldraad'.
In de discussie ovei de motie die
overigens niet in stemming is ge-
bracit zei de Amerikaanse anthro-
pologe Margaret Mead: 'Als u aan alle
wensen en behoeften tegemoet wilt
komen zou het centraal comité een
soort eigen dorp nodig hebben, waa
rin de soberheid van het kloosterle
ven cp de perfectie van technische
voo.7:eir".igen beide aanwezig zouden
zijn. Maar zo'n dorp zou ook weer
schadalig duur worden', aldus Marga
ret Mead. 'Wel is het nodig dat we
voor onze vergaderingen een andere
stijl zoeken. De wereldraad is hei
enige wereldorgaan dat een voorbeeld
kan geven van een levenswijze die
ernst maakt met <le soberheid, weikek
nodig is vooi overleving van het
menseujk geslacht'.
Bisschop Stoylen uit Noorwegen
maaicv bezwaar tegen de vergelijking
met eer: bankiersvergadering. Het gee
stelijk en liturgisch aspect van de
bijeeriKomsi in Utrecht was naar hij
zeide zeer opvallend geweest.
ALGESIRAS (ANP, EFE) In Alge-
siras (Spanje) is gisteren de 24-jarige
Albert Petrus B. uit Sluiskil gearres
teerd wegens handel in r'rugs. De
Nederlander had bij zijn arrestatie
1200 gram hasjiesj bij zich.
De jongeman wordt handel in drugs
en het in gc-nr brengen van de
volksgezondheid ten laste gelegd.
Een bergtocht met Franz Liszt Geor
ge Sands tiende 'Lettre d'un voya-
geur'. Vertaald en ingeleid door Lucas
Bunge, A. Oosthoek, Utrecht, 1972,
25,- 104 blz.
De Franse schrijfster George Sand
(ps.) is een merkwaardige vrouw ge
weest. De verhalen over haar menig
vuldige liefdesrelaties (o.a. met De
Musset en Chopin) zijn bekend ge
noeg. Haar romans waren dat de vori
ge eeuw ook.
Haar tiende 'Brief van een reiziger'
beschrijft een tocht die zij met Franz
Liszt en enkele anderen in Zwitser
land en Duitsland (1836), maakte.
Lucas Bunge heeft deze amusante
tekst zorgvuldig vertaald. We krijgen
naast heel wat anekdotische informa
tie (over de kleurrijke Liszt en zijn
niet minder kleurrijk gezelschap) ook
spitsvondige en geestige beschouwin
gen over onderwerpen van meer alge
mene aard. Een alinea als deze is
daarvoor tekenend: 'Werkelijk, het is
niet zo overbodig dit alles neer te
schrijven als het je wel lijkt. Men
heeft dikwijls gezegd dat een reis een
kort begrip is van het mensenleven.
De manier van reizen is dus het
criterium waaraan men de naties en
de individuen kan kennen; de kunst
van het reizen is bijna de wetenschap
van het leven.' Hiervoor had George
Sand een alleraardigste typering gege
ven van de verschillende wijzen van
reizen, van Engelsen, Italianen, Duit-
sters en Fransen.
Aan de brief gaat dit vormt de
helft van het boek een uitvoerige
inleiding vooraf, die wel veel bladzij
den beslaat maar toch weinig substan
tieel en orgineel aandoet. De uitvoe
ring van het boek lijkt kostbaar, maar
is niet altijd geslaagd (noten in de
brede marge, allerlei soorten letterty
pen. afschuwelijk gekleurd fond voor
de illustraties). Maar afgezien van dit
alles, George Sands brief is het lezen
waard.
T. v. D.
GEREF. KERKER
Beroepen: te Enkhuizen: M. Berg te
Delfzijl.
Benoemdtot pred gevangeniswezen
te Zutphen en te Warnsveld: A. M. de
Hoogh te Amerongen, die deze benoe
ming aanvaard heeft.
GEREF. KERKEN (VR1JGEM.)
Beroepbaar: kand. J. B. K. de Vries,
Gerbrandysingel 11 te Spakenburg.
CHR. GERÈF. KERKEN
Beroepen: te Ouderkerk a. d. Amstel:
P. Beekhuis te Noordeloos.
J00]
lijk
irei
•id
he
d
!V1£
[ei
HET ARGUMENT VAN MISS V
Het zou wel eens spoedig ki
gaan blijken dat de zittingen van
centraal comité van de wereld;
van kerken in Utrecht gehouden
historische betekenis geweest zijn.
besprekingen hebben zich beu;
om bijzonder konkrete zaken, als
rechten van de mens in verband
de situatie in de oostelijke landen!-,*
vergroting van het bedrag voor
fonds ter bestrijding van het rac. ?n
tot 1 miljoen dollar en last but
least het besluit om de kerken aa
bevelen hun aandelen in firma's
in allerlei Zuidafrikaanse landen |je]
vesteren, te verkopen. Vooral dit'
ste heeft een heftig debat uitge ik
Dat is alleszins te begrijpen. 0 a(
merkt moet worden dat er geen
men opgingen die zeiden dat di
ver ging. Dc bezwaren tegen
aanbeveling aan de kerken kw
vooral van hen die meenden dat
methode niet de meest geschikt
acht moest worden om aan al'
mensonterende toestanden een
toe te roepen. Men zag van
maatregel meer ellende komen
de zwarte bevolking. Over dit li
kan men diskussiëren. Niemanc
weet van de harde lijnen die
grote concerns gevolgd kunnen
den kan ontkomen aan de vraa
drang, uitgeoefend door de kerke
bezitters van aandelen, werkelijk
kans maakt. Waarbij nog kom
vraag of de kerken er over 't
meen niet veel verstandiger aan
om hun gelden (meestal noodzak*
reserves) niet te beleggen in
altijd speculatieve handelsfon
maar in allerlei staatsleningen en
gelijke. De opmerking van miss
moet hierbij m.i. indruk gemaakt
ben toen zij de vergadering vroeg
men zou handelen indien duid
werd dat de kerken geïnvesteerd
den in de prostitutie. Zou één
het verantwoord achten om een
danige belegging te continue
Wanneer zo'n argument niet b< i
send is zou men zich kunnen afvr
of we dan niet blijk geven nog a
gefascineerd te zijn door die éne
de, nl. tegen het zevende gebod,
gevallen paartje dat vóór in de i
schuld moest belijden.
l
Aan nef eind \an de zitting in zijn
dankwoord zat dr. M. M. Thomas met
het probleem hoe hij nu tegen de
achtergrond var. dit protest de gasthe
ren moest bedanken. De gemeente
Utrecht heeft namelijk het congresge
bouw geheel gratis ter beschikking
van de wereldraad gesteld. Thomas
scheel te bedoeïen: als je in de
wattin wordt gelegd, moet je dan
proberen eruit overeind te komen?
UTRECHT In een gesprek van
ruim twee uur hebben vertegenwoor
digers van de Nederlandse raad van
kerken, tegenover de Russische dele
gatie in de wereldraad te Utrecht hun
bezwaren geuit over de situatie in
Rusland. Met name is over drie pun
ten gesproken: de vastenbrief van de
Russische schrijver Solzvenitsjin, de
jodenvervolging in Rusland en de on
derdrukking van christelijke minder
heidsgroepen in de Sowjet-Unie.
Bij de Nederlandse raad van kerken
vond men het gesprek zinvol, temeer
daar de Russiche delegatie bij terug
komst in de Sowjet-Unie, verplicht is
volledig rapportage te geven over het
geen m Utr> cht is voorgevallen.
De Russische delegatie heeft de
Nederlandse raad van kerken uitgeno
digd zo spoedig mi gelijk naar Moskou
te komen om de bezwaren verder toe
tel ichtan.
Mysterieuze uitspraak van aartsbisschop
Van een onzer verslaggevers
UTRECHT De interventie van aartsbisschop Nikodim van Le
grad, waarnaar menigeen op de vergadering van het centraal con
van de Wereldraad van Kerken met spanning uitzag (na de uitda|lis
de vragen die de Noorse^bisschop Stoylen aan de orde had ges
over de rechten van de mens in Oost-Europa) was even kort
mysterieus.
Hij zei: 'Dit zijn vragen die niet
iedereen verstaat. Juist in dit geval is
het belangrijk niet emotioneel te han
delen. De rooms-katholieke kerk heeft
in Nederland geen recht om straatpro
cessies te houden en toch klaagt nie
mand daarom over een gebrek aan
godsdienstvrijheid.'
Vervolgens wees hij op een zinsnede
in een rapport van de CCIA, de
corilraissie van de wereldraad voor
internationale ^gelegenheden, waar
in het volgende staat: 'Het centraal
comité moedigt de CCIA aan om naar
haar beste oordeel zowel publiek als
vertrouwelijk actie te nemen om de
toepassing van de mensenrechten te
ondersteunen overal waar deze geweld
wordt aangedaan, pogend om alle ide
ologisch- vooroordeel te vermijden en
uitgaande van de 'voornaamste zorg
die altijd is het bijstaan van de
slachtoffers zelf.'
Sommige insiders menen dat Nikodim
door het zonder bezwaar laten passe
ren van een paragraaf over de men
senrechten in de resolutie over de
verwachte conferentie over ontspan
ning in Europa, thuis moeilijkheden
zal krijgen.
Anderen, bijvoorbeeld Oost-Europea
nen die niet meer naar hun land
terugkunnen, achten het tijd voor een
openlijke veroordeling van bijvoor
beeld de huidige processen in Tsje-
choslowakije door de Wereldraad.
Andere resoluties
Vooraf werden nog wel een paar reso
luties betreffende andere wereldpro
blemen aangenomen, zoals een oproep
tot steun aan de Verenigde Naties.
.'De Volkerenorganisatie omvat een
meerderheid van middelgrote en klei
ne landen. Zij kan dus niet primair
een uitdrukking zijn van de politiek
en de aanspraken der grootmachten.
Daardoor is zij in staat de eisen van
de kleine en middelgrote landen te
weerspiegelen en een stem te worden
van de machtelozen.'
De kerken zijn volgens de resolutie
vaak beter in staat toestanden van
ernstig sociaal onrecht bij de VN aan
te melden dan de regeringen. 'Zij
kunnen de VN helpen een beter in
strument voor de bescherming van de
mensenrechten te worden.
Verder werd de oproep aan de kerken
om twee percent van hun budget af
te zonderen voor ontwikkelingssamen
werking en mentaliteitsvorming daar
toe, herhaald.
Indo-China
Een resolutie over Indo-China (terug
trekking van Amerikaanse troepen
voor het eind van dit jaar, stopzetting
van militaire hulpverlening in dit
gebied door andere buitenlandse mo
gendheden om de partijen in Vietnam
in staat te stellen door vreedzame
onderhandelingen tot een regeling te
komen, een beroep op Noord-Vietnam
om in antwoord op de terugtrekking
Nikodim
van de Amerikanen de krijgsgevi
nen vrij te laten en een beroep
het Zuidvietnamese bewind om
politieke gevangenen los te la
werd zonder discussie aangenomen
Daarnaast werd de stichting goe
keurd van het programma en
fonds tot verzoening en wederopb t
in Indo-China, dat vooral door I
Church Aid is uitgewerkt en v
voor drie miljoen dollar nodig
als eerste aanzet. Een raad voor
programma zal bestaan uit vijf pi j
nen uit Indo-China, vijf uit de
van Azië en vijf uit andere delen
de wereld.
DALLAS (VS) De lutheranel
de Verenigde Staten krijgen geen
schoppen. Een voorstel, om de I
president en enkele ar
hoogwaardigheidsbekleders de
van bisschop te geven, dat twee
geleden door het convent van de
therse kerk in Amerika was aang
men, bereikte thans, in tweede lei
niet de vereiste twee-derde meei
heid.
