'Oude kerken' in wereldraad
niet langer in meerderheid
Unanieme keus voor Potter
Philip Potter:
jonge kerken
aan het roer
Pijpleiding (5)
Trouw
Kwartet
Baptistengemeenten in
ons land vertonen groei
Industrieel president
Amerikaanse baptisten
Theologen vragen
hulp slachtoffers
Portugees regiem
Alfrink: uitstel
wordt geen afstel
vandaag
Beroepings-
werk
Boekenetalage
TROIW/KWVRTET DONDERDAG 17 ALGI STI'S 1972
KERK/BINNENLAND
T2/1
Van een onzer verslaggevers
UTRECHT De vijfde assemblee van de wereldraad van kerken, die in 1975 in Djakarta zal wor
den gehouden, zal de eerste zijn, waarop de kerken van Europa en Noord-Amerika niet langer in
de meerderheid zijn. Het voorstel tot verdeling van de 800 beschikbare zetels, dat gisteren aan het
centraal comité is voorgelegd, voorziet in een drastische vermindering van het aantal afgevaardigden
van Europese en Noordamerikaanse kerken.
In Uppsala bezetten deze kerken 499
van de 761 zetels. Van de 800 in
Djakarta beschikbare plaatsen krijgen
zij er volgens dit plan 400. De verde
ling van de zetels over de 252 leden-
kerken vormde zo'n probleem, dat de
rtaf van de wereldraad een computer
van de verenigde naties leende, die er
prompt aan kapot ging.
Nederland heeft een zetel minder (11,
in Uppsala 12). Omdat daarbij de
gereformeerde kerken voor het eerst
als lidkerk aan de assemblee zullen
deelnemen, hebben de hervormden de
lutheranen en de remonstranten elk
een zetel moeten prijsgeven. De Ne
derlandse delegatie ziet er nu als
volgt uit: vijf hervormden twee gere
formeerden, een doopsgezinde, een lu
theraan, een oud-katholiek en een re
monstrant. De grootste delegatie is
weer die van de Russische orthodoxe
kerk, maar deze mag nu nog maar 25
mensen zenden (in Uppsala 35).
Opvallend is, dat voor de Kimbanguis-
tenkerk in Zair zes plaatsen zijn inge
ruimd. Honderdtwintig zetels (vijftien
procent van het totaal) zullen niet
aan de kerken worden toegewezen.
Hierop zal het centraal comité zelf
mensen aanwijzen om de assemblee zo
representatief mogelijk te maken.
Men denkt hierbij vooral aan leken,
vrouwen en jongeren uit de jonge
kerken.
Het is de bedoeling, dat de assemblee
minder het karakter van een wetge
vende vergadering en meer dat van
een 'happening' gaat krijgen. Dat kan
mede door een herstructurering van
de wereldraad, waardoor de assemblee
zich minder met bestuurlijke zaken
hoeft bezig te houden. 'Hoe maken
wij d? assemblee een gebeurtenis voor
het hele volk van God?' vroeg staflid
dr. A. H. van den Heuvel gisteren.
Hij hoopte, dat de assemblee de aan
wezigheid van niet-afgevaardigden
niet slechts zou dulden, maar zou
aanmoedigen en hun bijdragen in het
geheel 'zou weten te integreren.
Het voorgestelde thema is 'om waar
lijk vrij te zijn, heeft Christus ons
vrijgemaakt' (Galathen 5:1). Een moei
lijkheid is, dat gisteren al direct een
Russische bisschop opsprong, die deze
tekst in zijn bijbel niet kon vinden.
Galaten 5:1 is in het Russisch heel
ander vertaald, zei hij, maar hij ver
telde niet hoe dan wel.
Als het centraal comité dit thema
aanvaardt, dan worden alle kerken,
groepen, organisaties en individuele
christenen uitgenodigd hun overwe
gingen hierover in het komende jaar
naar Genève te sturen. In 1973/74
De redactie behoudt zich het recht voor om
ter opname in de*e rubriek ontvangen me
ningsuitingen verkort weer te geven. BI)
publikatie wordt met de naam van de
Inzender ondertekend. Brieven kunnen wor-
dert gezonden aan de heer Joh. C. Francken.
secretaris van de hoofdredactie van Trouw-
Kwartet, Postbus 859. Amsterdam.
De heer J. H. Kloostra uit Leeuwar
den gaat er van uit, dat de heer C.
Booy uit Katwijk a.d. Rijn en ik (als
autorijders) in principe even gevaar
lijk zijn voor het milieu als b.v. de
maatschappij Total. Stel u gerust: ik
althans bezit geen auto, wil er geen
hebben en als ik er een had, zou ik
er geen onzinnig gebruik van maken.
Ik ben het met u eens, dat de auto-
slaven ook een stuk verantwoordelijk
heid voor de aantasting van het mi
lieu dragen. Maar bevrijdt dit de
grote industriële vervuilers van hun
plicht alles te doen om het milieu te
sparen? Neen! Zij zijn verplicht alle
maatregelen daartoe te nemen. Er
wordt nu meer aan gedaan, maar
zouden de steeds toenemende protest
acties daaraan niet meewerken? Ik
dacht van wel. En had de intellectue
le elite van die industrieën juist niet
het goede voorbeeld moeten geven
aan de massa, die door de welvaart,
beneveld, geen oog heeft voor vernie
tiging van het milieu? Wat uw laatste
zin betreft: ik meen dat het inzicht
voor het behoud van het milieu bij
rechts en links aanwezig, maar ook
afwezig is. Ik geloof trouwens, dat
protesten tegen aantasting van het
milieu meer van linkse dan van recht
se zijde komen. En hierin handelen
zij bijbelser dan de vaak zwijgende
rechtsen (KVP en AR in Borsele).
Schiedam
J. Groencnberg
Kerken en BUMA
De malle regeling tussen de kerken
ei), BUMA over het auteursrecht op
nieuwe gezangen is in Trouw/Kwartet
welwillend besproken: ook dichters en
componisten hebben recht op belo
ning. Zonder daar op af te dingen had
ik mij toch wel een elegantere oplos
sing voor kunnen stellen dan 25,-
per gemeente per jaar. Ik ben geen
specialist inzake auteursrecht, maar
als ontwerper heb ik wel enige erva
ring. De wet op het auteursrecht
bepaalt dat de maker van het werk
aanspraak heeft op auteursrecht tot
dat hij 't met een schriftelijke verkla
ring afstaat. Zelf heb ik enkele malen
za'n verklaring afgegeven tegen een
éénmalig bedrag. Mij dunkt dat op
deze manier het gezangenboek met
minder rompslomp zou kunnen ver
dwijnen. Dit te meer waar de aard
van het gebruik goed te overzien is.
De afkoopregeling zou trouwens na
drukkelijk beperkt kunnen blijven tot
het liturgisch gebruik. Het BUMA
weet wel hoe het met grammofoonpla-
tenfabrieken en radioinstituten om
moet springen.
Tuil
Gerrit Noordzij
Schaakmatch
Het boek 'De tweekamp Spasski-Fi-
scher', dat ter sprake komt in uw
artikel 'Boekhandel heeft 't druk met
schaakmatch' in Trouw/Kwartet van
11 augustus zal zoals in uw artikel
vermeld staat, uitvoerige analyses be
vatten van alle partijen door Jan
Timman. In afwijking van de oor
spronkelijke plannen zal de begelei
dende tekst echter niet worden ver
zorgd door Jan Hein Donner, maar
wordt een bijdrage opgenomen van
prof. dr. M. Euwe over het organisa
torische voorspel van de tweekamp.
De uitgave zal tot stand komen in
samenwerking met het 'Schaak-bulle
tin'. Verder maken wij er nog op
attent dat het Ten Have-schaakfonds
per 1 mei 1972 is overgenomen door
onze uitgeverij, die weer deel uit
maakt van het Standaard-concern.
Amsterdam
Moussault's Uitgeverij N.V.
D* Rotterdammer
Nieuwe Haagse Courant
Nieuwe Leidse Courant
Dordts Dagblad
Uitgaven van
N.V. De Christelijke Pers
Directie:
Ing. O. Postma, F. Diemer
Hoofdredactie:
J. de Berg (waarnemend)
Hoofdkantoor N.V. De
Christelijke Pers: N.Z.
Voorburgwal 276 - 280,
Amsterdam. Postbus 859.
Telefoon 020 - 22 03 83.
Postgiro: 26 92 74. Bank:
Ned. Midd. Bank (rek.nr.
69.73.60.768)Gem.giro
X 500.
Van een verslaggever
SNEEK Blijkens de jongste statis
tiek van de unie van baptistenge
meenten in ons land bedroeg het
aantal in Nederland eind vorig jaar
10.555. De bij de unie aangesloten
gemeenten groeiden met 0.8 procent,
de niet bij de unie aangesloten ge
meenten (dat zijn er zes met ln totaal
8231 eden) namen met 3.9 procent toe.
Het aantal dopelingen in 1971 was
307, tegen 327 in 1970. De grootste
groei vertoonde de baptistengemeente
in Einmen, van 458 naar 495 leden.
De unie houdt haar algemene verga
dering op 25, 26 en 27 oktober in
Sneek.
PHILADELPHIA Op de algemene
vergadering van de bijna twaalf mil
joen leden tellende Southern Baptist
Convention in Amerika is de indus
trieel Owen Cooper aangewezen als
president van de conventie. Cooper,
die aan het hoofd staat van Mississip
pi and Coastal Chemical Corporation
te Yazoo City (Miss.), volgt in zijn
nieuwe functie dr. Carl Bates van
Charlotte (N. Car.) op.
Van een verslaggever
AMSTERDAM Een aantal Neder
landers, onder wie protestantse en
katholieke theologen, heeft in een
open brief aan het centrale comité
van - de wereldraad van kerken zijn
ernstige ongerustheid uitgesproken
over de recente massa-arrestaties in
de Portugese kolonie Mozambique,
waarbij meer dan duizend protestant
se christenen geïnterneerd werden.
Deze arrestaties zijn volgens .de 26
ondertekenaars slechts één van de
uitingen van het Portugese koloniale
regiem, dat zich tracht te handhaven
door terreur en onderdrukking van de
Afrikaanse bevolking.
Zij doen een dringend beroep op het
centraal comité van de Portugese re
gering te eisen dat deze mensen
onmiddellijk worden vrijgelaten. De
wereldraad wordt verzocht deze mis
daad tegen de rechten van de mens
onder de aandacht te brengen van de
commissie voor de mensenrechten van
de V.N. en het episcopaat in Portugal
en Mozambique te vragen met alle
beschikbare middelen voor deze grote
groep mede-christenen op te komen.
De ondertekenears zijn: dr. C. P. van
Andel. prof. dr. II. Bianchi, ds. W.
van Boeijen, dr. J. J. Buskes. ds. A.
Dronkers jr., Prof. dr. H. A. M.
Fiolet, prof. dr. W. F. de Gaay Fort
man, Prof. dr. J. de Graaf, dr. P. E.
Kraemer, ds. K. H. Kroon, Prof. dr.
H. M. Kuitert, ds. F. H. Landsman, dr
H M. de Lange, drs. D. de Lange, dr.
A. Tli. van Leeuwen, drs. R. G. van
Rossum, P. Staal, dr. L. J. M. ter
Steeg. drs. J. J. Sorber, prfo. dr. K.
Strijd, dr. O. Jager, dr. J. M. van
Veen. ds. R. J. van der Veen, prof.
dr. J. Verkuyl, ir. E. Voet en prof.
dr. H. R. Wijngaarden.
UTRECHT (KNP) Namens de
Nederlandse r.k. bisschoppen-confe
rentie heeft kardinaal Alfrink een
persoonlijk ondertekende brief aan al
le afgevaardigden en gasten voor de
landelijk pastorale raad gezonden.
Daarin deelt hij mee, dat de totstand
koming van de raad moest worden
opgeschort, maar dat er toch gewerkt
wordt aan een andere vorm van over
leg.
werkt de staf de voorstellen dan ui4
en het is de bedoeling, dat in 1974/75
de hele christelijke gemeenschap zich
over het thema zal buigen.
GEESTELIJK LEVEN
Op de agenda van het centraal comité
van de wereldraad van kerken staat
ook een rapport van één van de
stafafdelingen over het geestelijk le
ven. Dit rapport spreekt over de in
vloed van de verwereldlijking en het
daarmee samenhangende functiever
lies van liturgische vormen en de
religieuze levensstijl. Er wordt zeer
verschillend over deze crisis gedacht
en gesproken. 'Voor sommigen roept
ze een gevoel op van wanhoop, maar
voor anderen is ze een teken van
hoop.'
In dit verband is in het centraal
comité een aantal aanbevelingen voor
gelegd voor studie, en om waakzaam
te zijn voor het geestelijk leven in de
wereldraad van kerken. Gevraagd
wordt om een gebed voor de leden
van de staf in Genève 'in hun worste
ling om een spiritualiteit, die authen
tiek is in een bureausfeer en in een
werelddeel en een stad, en die niet
beïnvloed is door de wereldse levens
stijl.'
PLEIDOOI
De Franse professor Roger Mahl zei
zeer verblijd te zijn dat voor het eerst
zo'n aandacht gegeven wordt aan het
geestelijk leven ln de wereldraad. Te
gelijk hield hij een gloedvol pleidooi
voor een nieuwe relatie tussen spiritu
aliteit en sociaal engagement. De spi
ritualiteit wordt des te belangrijker
naarmate we ons meer inzetten voor
de maatschappelijke problemen. Het
geestelijk leven betreft ook het gewo
ne banale leven van alledag. Ook
daarin moet de mens de verzoening
ontdekken met zowel zichzelf als met
God on de andere mensen. Philip
Potter, directeur van de commissie
voor wereldzending en evangelisatie,
verzekerde Mahl, dat deze samenhang
tussen spiritualiteit en engagement
juist centraal zal staan op de zen-
dingsonferentie, die van 29 septem
ber tot 12 januari in Bangkok zal
worden gehouden.
VERSTEDELIJKING
Volgens ramingen van de Verenigde
Naties zullen in het jaar 2000 in de
ontwikkelingslanden 850 miljoen men
sen méér in de steden wonen. Dit
vertelde de Amerikaanse anthropologe
Margaret Mead in de vergadering van
het centraal comité van de wereldraad
van kerken. Zij deed een beroep op
de kerken om deze zaak hoge priori
teit te geven. Nu reeds geeft de
verstedelijking in de derde wereld
geweldige problemen: hoge werkloos
heid. tekort aan woningen, tekort aan
openbare voorzieningen en grondspe-
culaties. De eerstkomende jaren zul
len, zo voorspelde Margaret Mead, de
beslissingen vallen, die van blijvende
invloed zullen zijn op de ontwikke
ling van deze steden.
VER \NDER1NG
Zij noemde een verandering van hou
ding van het westen ten opzichte van
het gebruik van natuurlijke bronnen
en de technologie, van de grootste
betekenis voor de ontwikkeling van
het potentieel van de economisch
minder ontwikkelde landen.
De Argentijnse socioloog Jorge Har-
doy heeft een program opgesteld voor
een oecumenische strategie. Het is de
bedoeling dat dit ter sprake zal ko
men op de conferentie van Church en
Society in september in Cardiff, en
verder zal worden ontwikkeld op de
vergaderingen van het centraal comité
in 1973 (Helsinki) en in 1974. Dit
program voorziet ondermeer in inves
tering van lokale aktieprojekten en
een studie over de kwaliteit van het
bestaan.
De Tsjechische professor Jan Loch-
man (die thans in Basel doceert)
vroeg meer aandacht voor de theologi
sche aspecten van het milieuvraag
stuk. Theologen zijn mede verant
woordelijk voor de huidige milieucri
sis, zei hij, door de wijze waarop zij
eeuwenlang gesproken hebben van de
heerschappij van de mens over de
natuur.
Dr. Philip A. Potter
De derde secretaris-generaal is een
rijzige West-Indische predikant, gebo
ren in 1921 op Dominica, het grootste
eiland van de Kleine Antillen en ook
getogen in het Caraïbisch gebied, hij
studeerde namelijk aan het Caenwood
Theological College te Kingston op
Jamaica (In die tijd werd hij al actief
deelnemer aan de World Student
Christian Federation, waarvan hij van
1960 tot 1968 als voorzitter zou funge
ren. Ook tijdens zijn studietijd in
Engeland (Richmond College en Lon
den University waar hij bachelor of
divinity en master of theology' werd
nam hij volop deel in de christen
studentenbeweging die naar hij later
heeft beschreven van zijn oorsprong
in 1895 af veel meer bewust christe-
Directeur-generaal ir. Th. Queré is
met ingang van 1 januari 1972 bevor
derd tot directeur-generaal van de
ruimtelijke ordening. Ir. Queré, 42,
werd 1 maart 1967 directeur van de
Rijksplanologische Dienst. Hij is aan
deze dienst verbonden sinds 1956.
Achtereenvolgens was hij medewerker
bij de afdeling sociaal-economisch on
derzoek, facetplanoloogv oor agrari
sche zaken, hoofd van de directie
algem'ene zaken en directeur
Van een onzer verslaggevers
UTRECHT In een besloten zit
ting heeft het centraal comité
van de wereldraad van kerken
de Westindiër dr. Philip A. Pot
ter met algemene stemmen ge
kozen tot opvolger van dr. Eugen
C. Blake, die wegens het berei
ken van zijn 65ste jaar afscheid
neemt als secretaris-generaal.
Nadat dit door de voorzitter dr. M. M.
Thomas aan de heropende plenaire
vergadering was medegedeeld, werd
dr. Potter door het presidium de zaal
binnengeleid. 'Ik ben diep bewogen
nu uw vertrouwen aan mij hebt gege
ven om u te dienen', aldus dr. Potter.
Hij beschreef zijn gevoelens met een
verhaal uit Westindië. De goede God
roept de mensen bijeen om hen zijn
gaven te geven. Ieder krijgt wat hij
vraagt en tenslotte is er een Westin
diër aan de beurt. Als hem gevraagd
wordt wat hij wenst, antwoordt hij:
'Ik ben alleen maar met de andere
heren meegekomen'. Dit verhaal was
door Potter heengegaan toen hij tus
sen dr. Visser 't Hooft en dr. Blake
in was meegetroond naar het podium.
'De oecumenische beweging is hele
maal met mijn levenspatroon verwe
ven', aldus de nieuwe secretaris gen-
raai. 'Mijn vader was rooms-katholiek
en mijn moeder protestant, ik ben
gedoopt in een baptistenkerk die de
naam draagt van een rooms-katholieke
bisschop. Mijn opleiding begon aan
een theologische school, die door ver
scheidene kerken tezamen gerund
werd.'
Om de verwarring te schetsen die
iemand in de oecumenische beweging
vaak overvalt, citeerde dr. Potter een
Dr. M. M. Thomas, die de verga
deringen van het centraal comité
van de wereldraad van kerken in
Utrecht voorzit.
opmerking van dr. M. M. Thomas, na
de christelijke jeugdconferentie in Os
lo in 1947: 'Toen ik hier kwam stond
ik perplex, toen ik wegging, stond ik
nog meer perplex, maar Jezus Chris
tus is Heer van mijn perplexiteit.
Jezus belijden als Heer betekent van
daag dat wij niet leven door de liefde
voor de macht, maar door de macht
der liefde, aldus dr. Potter. In het
Caraïbische gebied hebben eeuwen
lang volkeren door elkaar heen ge
leefd en daardoor is de eenheid van
het menselijk geslacht voor dr. Potter
al een natuurlijk gegeven. Voor hen
die Christus belijden wordt die een
heid nog verdiept door genade. Dit
belijden moet vandaag worden ver
taald in aktie. De volgende stappen
van de oecumenische beweging moe
ten beheerst worden door de vraag:
hoe maken we onze gemeenschap le
vend, hoe stellen we elke kerk in
staat zichzelf te zijn als deel van het
geheel?
'Toen in 1947 op de jeugdconferentie
in Oslo de Nederlanders en de Indo
nesiërs dreigden weg te lopen, ont
stond er een diepe geloofscrisis, waar
in we allen ervaren hebben: hoe dich
ter we bij het Kruis komen, hoe
dichter we bij elkaar komen. Het
Kruis betekent de ontkenning van
veel dat kostbaar voor onszelf is,
maar niet centraal is. Paulus zei al
dat we alles moeten opgeven opdat we
Hem mogen kennen. Als kerken zul
len wij samen het lijden moeten aan
vaarden in het opgeven van onze
dierbaarheden. Die houden ons name
lijk verdeeld. Het centrale in het
belijden van de Heer is het vleesge
worden engagement in Gods werk.
En, mijn broeders, het uit elkaar
trekken daarvan in aparte grootheden
als horizontaal en vertikaal is een
ontkenning van het Kruis. Wij moe
ten niet alleen bij elkaar blijven, wij
moeten ook samen lijden onder het
teken van het Kruis, in gehoorzaam
heid aan onze Heer'. Tot zover dr.
Potter.
Vervolgens sprak de methodistische
bisschop dr. Roy C. Nichols uit Pitts
burg (VS) een gebed uit voor de
nieuwe secretaris-generaal
Op een na zijn benoeming gehouden
persconferentie verklaarde dr. Potter
desgevraagd dat hij het wereldraad-
programma tot bestrijding van het
racisme met kracht zal voortzetten.
Over de verhouding tussen het zen
dingswerk en het ontwikkelingswerk
gaf hij te kennen dat ontwikkelings
werk een onderdeel is van Gods zen
dingswerk in de wereld en dat moet
naar hij zeide ook het karakter van
het ontwikkelingswerk bepalen.
Herinnerend aan een opmerking van
de Indiase bisschop Azariah, die eens
de westerse 'zendingsmensen huldigde
voor hun ijver en voor hun overgave
('u geeft zelfs uw lichamen om ver
brand te worden, maar waar blijft uw
vriendschap?') zei dr. Potter: 'Dat was
in 1910, toen het imperialisme nog in
opkomst was. Maar we hebben sinds
dien heel wat achter de rug. De
verstandhoudingen zijn aanzienlijk
veranderd. Dat komt wat de kerken
betreft bepaald niet alleen door een
verandering in het politieke klimaat,
maar het is ook een groeien in het
geloof. Door een rijker geloof is ook
onze omgang met elkaar rijker gewor
den'.
Op een vraag over de verhouding
tussen geloof en aktie verwees dr.
Potter naar het motto van de Stock-
holmse conferentie Life and Work,
een van de grote aanzetten tot de
oecumenische beweging: De leer ver
deelt, de dienst verenigt. 'Wie een
maal begint met de dienst merkt dat
de diepste theologisch daarbij betrok
ken zijn. Immers je werkelijke exis
tentie is wat je gelooft', aldus dr.
Potter.
UTRECHT Met de benoeming van dr. Philip A. Potter tot secre
taris-generaal van de Wereldraad van Kerken wordt bevestigd wat
hij bij zijn erepromotie in juni vorig jaar aan de universiteit van
Hamburg zelf zei: 'We staan nu op de drempel van een nieuw tijd
perk waarin de oecumenische beweging werkelijk wereldwijd wordt,
gerekend naar de deelneming, naar de kwesties die aan. de orde
komen en naar de manier van denken en spreken'.
AMELAND
Hoewel de windhoos boven de
ping op Ameland in intensiteit
onheil niet vergelijkbaar is met fel
watervloed van 1953 of de rampen
de Filippijnen de laatste tijd heb
getroffen, toch kan men moeilijk
allerlei vragen ontkomen. De vi
naar het waarom van natuurrai
:1 jn al vaak gesteld en slechts zei
op enigszins bevredigende wijze
antwoord. Er is een tijd geweest
men vrijwel onveranderlijk alle c IJ
miteiten toeschreef aan de straffe e
hand Gods. Hongersnood veroorzal l(
de droogte werd evenzeer als a
verwoestend noodweer gezien als
'gevolg der zonde'. In "Boerenpsi
van Felix Timmermans zegt de past ,0
irn alle ellende die Wortel treft: IV
mensen zijn is verdriet. Dat he
Adam ons gelapt'. Zonde is erf-zoi e
en ellende is erf-ellendei Rond e
Ameland is het stil gebleven, D.
mensen waren in een bijzonder
tempo doende om de slachtoffers h a;
te bieden. Maar niemand vroeg mej£
Men kan dit betreuren. Vragen
niet meer? Is ons 'lot' niet meer
dat met God te maken heeft? Zijn
murw gemaakt door het onnoemeli
en immense leed dat dagelijks
allerlei nieuwskanalen bij ons binitj
komt? Of is dit nu de nieuwe vra
waarom vragen wij niet meer? Ik
toe, de antwoorden van vroeger
ben zelden kunnen bevredigen
doen dat vandaag minder dan c
Eén ding wordt duidelijk: het leven
niet sluitend verklaarbaar eri gel
heeft meer te maken wat van
gevraagd wordt in onze verhoud
tot God en de naaste dan met
duiding van de werkelijkheid. Wilde
Prediker, die vreemde eend in
bijbelse bijt. dat zeggen?
nen uit de toen nog veelal gekoloni
seerde volken bij zijn oecumenisch
werk beirok dat de kerkelijke en
zendingsconferenties. Op de oprich
tingsvergadering van de wereldraad
van kerken in Amsterdam in 1948
sprak hij namens de jongerendelega-
tie.
Hij was toen secretaris overzee van de
Britse Student Christian Movement
(1948-1950). Daarna was hij vier jaar
lang methodistisch predikant op Hai
ti. Zijn werk in de wereldfederatie
van christenstudenten leidde in 1960
tot zijii benoeming tot voorzitter er
van. Hij is dat nog vier jaar gebleven
na zijn aanwijzing tot directeur van
de wereldraad-commissie voor wereld-
zending- nn evangelisatie in 1968.
Ofschcon hij mede uit talloze eigen
ervaringen veel kritiek heeft op op
dringen van het cultuurpatroon van
het westen door de zending aan ande
re volken heeft hij nimmer zijn be
wondering voor grote zendingsfiguren
als John R. Mott, Walter Freytag,
Hendrik Kraemer en J. H. Oldham
onder stoelen of banken gestoken.
Daarnaast staan vopr hem grote voor
gangers uit de Derde Werqld als Ka-
gawa, D.T. Niles, bisschop Azariah en
C.Y. Cheng. Potter verpersoonlijkt
ook het oecumenisch ongeduld van
niet-westerse christenen, die nu de
erfenis van de verdeeldheid waarmee
zij uit het verleden opgescheept zit
ten, trachten kwijt te raken. Daarover
zei hij bij zijn erepromotie in Ham
burg: 'De beweging naar eenheid in
de Noordatlantische wereld is lang
zaam en wordt nog teveel beheerst
door statische en achterwaarts gerich
te kerkopvattingen. Een duidelijk
voorbeeld zijn de gesprekken tussen
methodisten en anglicanen in Enge
land die zich vooral baseren op wat
die kerken zoals zij waren en zoals zij
nu zijn kunnen doen om intercommu
nie en wederzijdse ambtserkenning te
bereiken, veel meer dan op wat er
nodig is voor Gods kerk, wil deze haar
roeping in een grotendeels geseculari
seerde en heidense samenleving ver
vullen. Het wonderlijke is dat oecu
menische inzichten die met de jaren
gekomen zijn deze eenheidsgesprekken
maar weinig hebben beïnvloed. De
oecumenische taak in dit opzicht is
omvangrijk en misschien zal druk uit
de Derde Wereld de beweging vooruit
kunnen helpen om eenheid te krijgen
terwille van de zending in de Noord
atlantische wereld'.
Dr. Philip Potter is door zijn intense
omgang met de bijbel iemand die zich
in gesprekken vaak in bijbelse taal
uitdrukt. Hij schreef samen met prof.
Berkhof in 1963 het boek 'Sleutel
woorden van het evangelie'. Hij wordt
veeleer als een pastor dan als een
geleerde bescjtouwd. De nieuwe secre
taris-generaal is een veel gevraagd
spreker en prediker onder andere
vorig jaar voor de wereldconferentie
van methodisten in Denver in de
Amerikaanse staat Colorado en in de
Stiftskirche in Stuttgart op Hervor-
mingszondag. Door zijn loopbaan tot
dusver heeft hij de moderne kerkge
schiedenis in den lijve doorkruist en
zijn motivatie is van zijn studentenja
ren in Jamaica af helder: 'de oecume
nische beweging is Gods gave aan zijn
volk waardoor Hij het samenbrengt in
Christus, zoals hij de kerken samen
brengt in één gezin als een teken van
zijn om alle mensen en alle dingen
tot zich te trekken'.
NED. HERV. KERK
Beroepen: te Papendrecht: H. Jong e
den te Veenendaal: te Nqnspeet:
Dijkstra te Kampen.
Aangenomen: naar Harde-Garijp:
F. Venema te St. JohannesgaDelfsl
huizen.
GEREF. KERKEN (VRIJG.)
Beroepen: te Wageningen: C. v.
Berg, kand. te Dordrecht.
GEREF. GEMEENTEN
Beroepen: te St Annaland: Chr. v.
Poel te Yerseke; te Rotterdam-C.
te Lethbridige (VS): L. Blok te Be
bergen; te Utrecht: A. M. den Bc
te Ridderkerk.
J. J. Kalma Kaatsen in Frieslan
Uitgeverij T. Wever, Franeker. Prij
24,50.
Het in 1961 in de Friese taal verscb
nen standaardwerk over het kaatssp
in Friesland, van do hand van de r
emeritus-predikant ds. Kalma, is tha
in het Nederlands (Hollands, zegt
uitgever) verschenen. De monument
le uitgave, bijna 300 pagina's en 1
illustraties, werd mogelijk gemaa
dank zij financiële steun van de st
Franeker en een aantal Friese 'kaal
gemeenten'. 11 in getal.
Wie als niet-Fries en niet-kaatser
sportboek leest, komt onder de indn
van de betekenis die het kaatsen
dit gewest inneemt. Moge er oge
schijnlijk sprake zijn van een soo
Friese folklore, de geschiedenis vi
dit openluchtspel bewijst, dat de Fri
se kaatscentra cén cultuurgoed in
waring hebben genomen. De auteu
die vele bronnen heeft geraadplee
en een indrukwekkende deskundi
heid aan de dag legt, wijdt een belac
rijk deel van z'n lezenswaardige
die aan de herkomst van het spel. F
betekent, dat hij in de Westeurope
geschiedenis is gedoken. Eertij
moet het kaatsspel een zelfde popiil
riteit hebben verworven als voetb
heden ten dage. Het spel is eeuw
lang beoefend door alle standen,
schrijver noemt Alexander de Gro'
de Romeinen, de vorstenhuizen in
middeleeuwen. Niet zonder rede
heeft Erasmus het spel met de kleir
bal, een vorm van vrijetijdsbestedin
die ook voor vrouwen toegankelij
was, belicht.
Hel behendigheidsspel, dat soms t<
onderdeel van kermisvermaken ui
groeide, bij voorkeur op kerkhove
werd gespeeld en dientengevolge at
leiding gaf tot controversen met
geestelijke overheid, ging in de loc
der tijden ten onder. Aanvankelü
was het uit het Zuiden naar Nede
land gekomen, waar het in de 17d
eeuw een bloeiperiode doormaaktf
totdat het een eeuw later in verfl
geraakte. Echter niet in Friesland
vaar Franeker tot een national
kampplaats werd verheven. De auteui
die de technieken van het kaatst
gedetailleerd weergeeft en onderschei
dene vormen van het spel behandel'
geeft een breed beeld van het Fries
kaatsleven, kleurrijk gelardeerd
tal van karakteristieke gebeurtenisse
en compleet met prestatielijsten var
de prominenten, de kaatskoninge© e
de kaatsprinsen. Een uitgave, die
Friese kaatswereld het zomers
wedstrijdseizoen is volop aan de gan?
met vreugde zal hebben begroet. Ij
