vraagt 'wapen' lm onrust te bestrijden Vijfde zware windhoos van deze eeuw hebben er de tierlid pleit voor aijnbetaling collegegelden fcrleg haven-cao teren uitgesteld EN IK WAS GELUKKIG BOEKHANDEL T.WEVER - FRANEKER Italiaanse superwandelaar Commentaar Vreemdelingen Wind-snelheden groter dan bij een orkaan ïk wordt duurder Talkpoeder kan gevaarlijk zijn voor kinderen Het weer lUW/KWARTET ZATERDAG 12 AUGUSTUS 1972 (IIWA BINNENLAND T.'l K5 btenaren beginnen met strenge controle op alle pensions SCH 640: ITERDAM Het Rotterdamse college van B. en W. wil op zo mogelijke termijn een onderhoud met minister-president Bies- 3020:frel. 'De heftige onrust in onze stad rondom de huisvesting van 230? luitenlandse arbeiders maakt een onderhoud tussen u en een gatie van ons college dringend gewenst', aldus een telegram, :t09n2t jrmiddag aan de heer Biesheuvel gezonden. B. en W. van Rotter- l!r!» willen dat er wettelijke noodmaatregelen komen, om te voor- en dat de belangen van Nederlandse en buitenlandse inwoners if 3i io-ho ns een bijeenkomst die de Rot- is-sr Ese wethouder van volkshuisves- de heer H. W. Jettinghof, don- ^ATp'fliniirlp'l* WP igavond had met vertegenwoordi- CUlUUUCi v* v; van het wijkorgaan voor de Afri- 3o"u ierwijk, waar deze problemen ;1? 10 toespitsen, zei de wethouder on- i ^ee". inden dat hij 'geen wettelijk mensen niet voor heeft om op te staan'. Wethou- SCH Jettinghof speelde tijdens een onferentie gistermiddag de ver ordelijkheid voor de escalatie in Jrdam volledig terug naar het o ^iet, dat volgens de wethouder in l 103 ke is gebleven. Als een van de fden om de concentratie van pen- inmiddels aangekondigd een amende ment te zullen indienen waarin wordt voorgesteld dat B. en W. zo nodig ook bij inrichtingen met minder dan vijf slaapplaatsen kunnen ingrijpen. t f j voor gastarbeiders tegen te gaan de de heer Jettinghof een wet Frui et streven van het Rotterdamse naar één pension :amix raat of per 200 woningen gestal- e kw eft. j aast zou volgens de wethouder stigingsnorm van de wet op de mh uimteverdeling strenger moeten ('10j n: door niet langer toe te staan bi lijvoorbeeld een alleenstaande ^AJiuis met zeven kamers koopt of zou voorkomen kunnen worden atzelfde huis later wordt inge- ti au|als pension voor gastarbeiders, nu al dan niet voldoet aan de 'vartdie de Rotterdamse logementen gen lening aan dergelijke inrichtin- •5. .telt debat- dat volgende week don- over de hele problematiek van beiders-pensions in de Rotter- gemeenteraad zal worden ge- komt onder meer een voorstel W. ter sprake om de fenomen verscherping van de ge- elijke logementsverordening op 1 januari van het volgend ar al op 1 september aanstaan- kracht te laten worden. Deze lerping houdt in, dat niet lan- pals tot nog toe pensions en „„.Jverhuurbedrijven toegestaan Nofds daarin voor acht of meer ten ^niet behorend tot het gezin b vergunninghouder) slaapplaat- ïwezig zijn, maar dat dit aantal £«^ht zal worden teruggebracht tot JJadslid Baggerman (VVD) heeft klAAG Het Tweede Kamerlid an (PvdA) heeft de minister erop gewezen dat een prof aantal studenten het collegeld •mijnen wenst te betalen. Aan pg op termijn zijn ongetwijfeld °-3° satorische bezwaren verbonden die moeten, zo enigszins moge- ds ndergeschikt dienen te worden kt aan een tegemoetkomen aan He!ns van de studenten, aldus de llasman. eer Masman wil van minister k"anifeen weten of hij de overtuiging dat de wet wetenschappelijk ds ïvijs op dit punt zo waterdicht is in gedeeltelijke betaling onder ipaling volstrekt ontoelaatbaar (worden geacht. ®™.<j is het Kamerlid is er reden aan ilstrekte ontoelaatbaarheid op ds inst te twijfelen nu de minister althans diens oud-collega, zich w' ivoegd achtte voor enkele cate- is wn een, door Masman gewaar- uitzondering te maken. ERDAM De voor gisteren lefstelde besprekingen tussen ivers- en werknemersorganisa- ^Jver een tussentijdse aanpassing ind3de havo-cao 1972 zijn wegens van enkele onderhandelaars B'doorgegaan. De bijeenkomst is ïoven naar dinsdag, ie vervoersbonden en de scheep- rerenigingen Noord en Zuid heb- ieh beraden over de voorstellen le bemiddelaar in het conflict, J. Erdbrink (ombudsman voor irzekeringswezen). De resultaten it beraad zullen dinsdag als de handelingen worden hervat, ter komen. ■sc*d. 'j ius lijsttrekker De huidige Rotterdamse logementsver ordening letterlijk 'verordening op inrichtingen tot het verschaffen van nachtverblijf' geeft volgens enige raadsleden de plaatselijke overheid ondanks andersluidende verklaringen van de Rotterdamse wethouder van volkshuisvesting, wel degelijk wape nen in de strijd die nu in de Maas stad is losgebroken. Artikel 30 van deze verordening, dat handelt over sluiting van een logement, zegt: 'Bur gemeester en wethouders zijn bevoegd de sluiting van een inrichting te be velen in het belang van de openbare Wethouder H. W. Jettinghof: geen wettelijk been orde, de zedelijkheid, de gezondheid of de veiligheid. De sluiting gaat onmiddellijk in'. Een dergelijke slui ting is dan maximaal vier weken van kracht. Een ander stevig handvat zou liggen in artikel twee van de verordening, dat zegt: 'Het is verboden een inrich- ADVERTENTIE) Binnenkort verschijnt: DR. J. A. H. J. S. BRUINS SLOT Memoires van de oud-Hoofdredakteur van "Trouw" en lid van de Tweede Kamer, bewerkt en aangevuld uit de bestaande aanteke ningen door Ben van Kaam. Een buitengewoon levendige en interessante publikatie met rake typeringen van politieke figuren en situaties. Belangwekkend tijds- dokument met een vaak anekdotisch karakter, van een figuur wiens werk van grote invloed is geweest op de meningsvorming in ons land. 224 tekstpag. m. fair, tekeningen plus 16 illustr. pag., paperback slechts 12,90 U en tienduizenden andere Nederlanders zullen dit boek willen bezitten. Bestel vandaag nog (d.m.v. de bestelbon of telefonisch: 05170 - 2120) en u kunt er dan op rekenen dat het onmiddellijk na verschijnen in uw bezit komt. BESTELBON Aan Boekhandel T. WEVER Antwoordnummer 5, FRANEKER Verzoeke toezending van ex. Bruins Slot: ...en ik was gelukkig 12,90). Naam: Adres: Woonplaats: Deze bon kan in open envelop ongefrankeerd worden verzonden. ting te houden tenzij men vooraf als houder van de inrichting is ingeschre ven'. Volgens de heer H. J. van der Mei den, leider van de POG-fraktie in de Rotterdamse raad, ontbreekt het in 'het gros van de gevallen' aan juist deze inschrijving vooraf, zodat ook op grond van dit artikel zou kunnen worden ingegrepen. Wethouder Jettinghof zei: 'Dat is alle maal best, maar we hebben de men sen er niet voor. Daar is nu eenmaal een leger van goed uitgeruste ambte naren voor nodig, en dat kan ik niet zomaar uit de grond stampen. Ik zou ook geen termijn kunnen noemen waarbinnen dat wel mogelijk zou zijn. Ik wil u wel zeggen: Ik verwacht geen massale sluiting van slechte pensions op korte termijn, doodeenvoudig om dat er helemaal niet zoveel slechte pensions zijn, ook al wil met name het actiecomité Pro Gastarbeiders ons dat dan zo graag laten geloven'. SCHERPE CONTROLE Kort na deze uitspraak van de wet houder werd, kennelijk zonder dat de heer Jettinghof daarvan op de hoogte was, bekendgemaakt dat spoedoverleg tussen de ambtelijke toppen op het Rotterdams stadhuis had geresulteerd in het feit dat maandag een groep van 26 uit de verschillende diensten gerecruteerde ambtenaren een zeer scherpe controle zal gaa n uitvoeren op het totale pension-bestand van de Maasstad, ruim 500 inrichtingen groot. Als het aan de groep van .negen raadsleden ligt die is geformeerd om de acute problemen direct te bespre ken, zal er vanaf maandag bijzonder rigoreus worden opgetreden: die pen sions die niet aan de streng te hante ren voorschriften van de logements verordening blijken te voldoen, krij gen dan nog twee weken de tijd om hun zaakjes in orde te maken. Slagen zij hierin niet, dan gaat de deur zonder pardon dicht. 'We moeten wel', aldus POG-fractieleider Van der Meiden, 'want zachte heelmeesters blijken stinkende wonden te maken'. B. en W. van Rotterdam hebben in middels ook besloten een werkgroep van drie wethouders en vier raadsle den in te stellen, die de vraagstukken rond de huisvesting van de buiten landse werknemers 'regelmatig en nauwgezet' zullen gaan onderzoeken. Het college doet een dringend beroep op alle inwoners van Rotterdam. Ne derlanders en buitenlanders, om el kaar en eikaars goederen te respecte ren. Het college vertrouwt erop dat de moeilijkheden die er zijn en waar van het college zich ten volle bewust is, opgelost kunnen worden door over leg en wettelijke maatregelen. VERWIJT Het verwijt dat het actiecomité Pro Gastarbeiders het college heeft ge maakt als zou het een beleid hebben gevoerd waardoor de situatie heeft kunnen ontstaan die nu tot ernstige ongeregeldheden heeft geleid, wijst het college resoluut van de hand, al een jaar immers functioneert de 'coör dinatiecommissie buitenlandse werk nemers Rotterdam', gevormd uit ver tegenwoordigers van alle bij de pro blematiek betrokken instanties, die kort geleden een afgerond rapport heeft afgeleverd op basis waarvan B. en W. hun beleid zouden gaan afstem men. Het commentaar van een woordvoer der van het ministerie van CRM: 'Deze zaak valt buiten onze bevoegd heden. Het gaat in de eerste plaats de gemeente Rotterdam aan, en verder moeten we verwijzen naar de stich ting buitenlandse werknemers die door ons wordt gesubsidieerd'. De Italiaanse bouwvakker Roberto Bassi heeft deze week een 20.000 kilometer lange wandeltocht van Rome naar Tokio in volle tevredenheid en gezondheid afgerond. Hier loopt hij de laatste meters naar het uiteindelijke doel: de Italiaanse ambassade in Tokio. Het is niet zo eenvoudig een concrete oorzaak aan te wijzen van de moeilijk heden tussen Nederlanders en buiten landse werknemers in de Rotterdamse Afrikaanderwijk. Het is trouwens de vraag of het er erg veel toe doet wie of wat het eerst aanleiding heeft gegeven voor ergernis. Er zitten in Nederland (en beslist niet alleen in Rotterdam en nog minder in die of die bepaalde, met de vinger aan te wijzen wijk) op dit punt meer spanningen opgehoopt. Er is een latente vreemdelingenvrees, die maar weinig nodig heeft om manifest te worden. Die vrees wordt op het ogenblik nog door heel concrete gebeurtenissen ge voed. De buitenlanders doen, omdat zij nu eenmaal ook gehuisvest moeten zijn, een beroep op de toch al zo schaarse woningmarkt. Omdat zij arm zijn, komen zij in bepaalde wijken terecht en omdat zij bovendien ont heemd zijn, zoeken zij elkaar bij voor keur op vertonen dus de neiging geconcentreerd te wonen en zich geza menlijk te vermaken. Aan de andere kant is er ook het verschijnsel van de zich wat ontspannende arbeidsmarkt, waardoor heel wat Nederlanders, be woners van dezelfde wijk als de buiten landers, zich ten overvloede ook nog eens bedreigd voelen in hun positie op de arbeidsmarkt. Het is voor heel wat Nederlanders, zeker voor hen die deze spanningen dagelijks voelen, moeilijk in te zien dat deze buitenlanders, door ons tot zielige ontheemden gemaakt, er juist zijn ten behoeve van de Nederlandse economie; dat heel wat ondernemers ook nu nog noodkreten uitsturen als 'stuur ons zoveel buitenlandse werknemers, want anders moet ik zoveel Nederland se arbeidskrachten ontslaan'. Het is voor de betrokkenen een moei lijk verhaal, maar het zal toch keer op keer moeten verteld tot het begrip doorbreekt en tot wij eindelijk een definitieve oplossing voor dit absurde probleem van een verkeerde arbeids verdeling hebben gevonden. Want ook dat is waar: de bovenstaande redene ring kan natuurlijk niet tot St. Juttemis als excuus worden gehanteerd. Aan de andere kant is het ook te hopen dat bij de buitenlandse werkne mers toch iets meer begrip wordt ge toond voor het patroon van de Neder landse samenleving en om maar een voorbeeld te noemen voor de plaats die de vrouw daarin heeft. Er zal voorlopig nog heel wat aan voorlichting en vorming moeten wor den gedaan, waarbij het vooral het echte en eigenlijke wijkwerk zo'n mooie en specifieke taak zou kunnen verrich ten. Wat sneu dan ook dat nu uitgere kend dit werk zo stil aan wordt stopge zet of bevroren als gevolg van de sinds één jaar gevolgde regeringspolitiek. Van onze weerkundige medewerker AMSTERDAM De zware windhoos, die Ameland gisteren teisterde, is de vijf de in dit genre sinds liet begin van de eeuw. De eerste grote was die van Bor- kulo, op 10 augustus 1925. De tweede speelde zich af in Neede op 1 juni 1927, de derde trok op 23 augustus 1950 over de Veluwe (duizenden bomen totaal 36.000 kubieke meter hout tussen Ede en Zwolle werden ontworteld en ook het Friese Haulerwijk werd getroffen); de vierde teisterde op 25 juni 1967 Cliaam en Tricht. in correspondent VERDAM Dc prijzen voor gas- ijWunne stookolie en huisbrand- en II zullen maandag met dertig per honderd liter worden ver- Zware stookolie wordt twee per duizend kilogram/liter De oliemaatschappijen heb- gisteren gezamenlijk meege- •CHT Het dagelijks bestuur fle CHU heeft gisteravond una- besloten aan de unie raad voor drs. A. D. W. Tilanus te be en tot lijsttrekker van de CHU de Tweede Kamerverkiezingen ovember aanstaande. De heer Ti- is thans voorzitter van de CH- dc Kamerfractie. De Kamerfrac- erover tevoren geraadpleegd, ad- de eveneens unaniem wat betreft i aanbeveling. Hozen worden gekenmerkt door een trechtervormige wolk, met een hevige werve ling rondom een verticale as. Daarbij komen snelheden gro ter dan bij een orkaan voor. De grootste schade wordt aan gericht in een smalle scherp begrensde strook. Het is niet zozeer de krachtige wind, die de schade aanricht, maar veel meer de luchtdrukverlaging. Automatisch ontstaat daardoor bijvoorbeeld in een huis een overdruk, waardoor het dak wordt afgestoten als bij een explosie. De zware bui-met-hoos in Ameland ontstond langs een koufront. Zo'n front verloopt in zuidelijke richting van een depressie-kern uit en vormt de grens tussen twee geheel ver schillend geaarde luchtstro mingen. Ten oosten van het front heerst een uit zuidelijke richting afkomstige en dus warme luchtstroom, ten wes ten van de grenslijn een uit noordelijker streken afkomsti ge en dus koelere wind. Het koufront beweegt zich van west naar oost. We zitten dus eerst in het warme deel, daar na passeert het koufront en hierbij doet het koude deel zijn intrede. Vandaar ook de naam 'koufront'. De warme en koude lucht aan weerszijden van de grenslijn blijven niet rustig naast el kaar liggen. De koude lucht is het zwaarst en schuift onder de warmere buurman, die naar boven wordt geduwd. De warme vochtige lucht krijgt daardoor langs het koufront een krachtige opwaartse bewe ging, hetgeen tot heftige re genbuien leidt. Deze effecten zijn des te sterker naarmate het temperatuurverschil tus sen de beide luchtmassa's aan weerszijden van de frontlijn groter is. In de afgelopen dagen was die aan de grond niet zo erg groot, vermoedelijk in de ho gere niveau's was het verschil markanter. De grote massa's waterdamp in de atmosfeer droegen ertoe bij vooral op middelbaar niveau was de lucht vochtig en kon men her haaldelijk een poging tot wol ken-vorming waarnemen, die in eerste aanleg onderdrukt werd door een rug van hoge druk dat in de lucht enor me hoeveelheden gebonden energie lagen opgestapeld. Bij het passeren van het koufront van de depressie kwam deze energie los, hetgeen de heftige natuurverschijnselen ver klaart; zware stortregens en hevige onweders. Een plaatsje in Zuidwest-Friesland tapte in korte tijd 25 millimeter neers lag af. (Munnekenburen). Bij het schuiven van de ver schillende luchtmassa's over elkaar kan een wentelende be weging optreden, een wervel, waarvan de as op vrij grote hoogte evenwijdig met het aardoppervlak loopt. In dat geval hebben wij er geen last van. De einden van deze wer vel kunnen echter naar bene den buigen en zelfs de aarde raken. In die wervel is de luchtdruk aanzienlijk verlaagd zodat met grote kracht lucht uit de omgeving wordt aange zogen waarbij vernielingen worden aangericht. De basis van de buitenwolk De ravage in Borculo, op één dag na precies 47 jaar vóór de ramp op Ameland. boven Friesland lag zeer laag, op ongeveer 300 meter. Hier mee hing ook samen de grote duisternis en, zoals dinsdaga vond het geval was, het zeer spectaculaire avondrood. Dat is verscheidene mensen opge vallen en sommige ouderen spraken van een lucht 'als bij de ramp van Borkulo'. Dat was op dezelfde avond dat zich in Nigtevecht Neder- horst den Berg een zware windhoos voordeed, die tien tallen bomen ontwortelde en daken van huizen afrukte. De hoos werd omschreven als een. 'kerstboom'. Merkwaardig genoeg heeft die algemene nieuws niet gehaald- .Conclusie: de luchtsoort is dus ook eerder deze week al zeer gevoelig geweest voor het ontstaan van windhozen. Trou wens de maand augustus als geheel heeft in deze niet zo'n bar goede naam. Van een verslaggever AMSTERDAM Er is alles voor te zeggen, talk als babypoeder niet meer te gebruiken vanwege de gevaren die eraan verbonden zijn. Dit advies stond gisteren in de rubriek Vraag en Antwoord in het Nederlandse tijd schrift voor geneeskunde. De rubriek behandelt problemen en vragen die de redactie door artsen zijn voorge legd. Talk is poedervormig magnesiumsili caat, en dus chemisch familie van asbest, waarvan de schadelijke gevol gen bij inademing van kleine hoeveel heden bekend zijn. Uit publikaties van de laatste jaren blijkt dat inade ming van talk op grote schaal (kind pakt bus en strooit zijn gezicht vol) vaak een dodelijke afloop heeft, door toenemende ademhalingsmoeilijkhe den. Ook worden aandoeningen van navel en oogbindvlies na gebruik van talk beschreven. Aangeraden wordt, om talk bij jonge kinderen weg te houden. In de beroepssfeer staan de gevaren door langdurig intensieve blootstel ling aan talk wel vast. aldus de ru briek. De risico's zijn geringer dan bij blootstelling aan asbest. Systematisch onderzoek naar eventueel voorkomen van asbestvezels in industrieel toege past talk lijkt zeer gewenst, schrijft het tijdschrift nog. Later buien Van ome weerkundige medewerker De weerkaarten van donderdagavond laat en vrijdagmorgen vroeg gaven geen indicaties, dat er een zware windhoos op komst was. Wel trok er een zwakke storing uit Frankrijk via ons land naar het noordoosten, maar meer dan wat regen of hier en daar een onweersbui leek er niet in te zitten. Er moeten echter factoren zijn geweest, die het ontstaan van zo een iware bui als die van Ameland heb ben bevorderd. Hier enkele mogelijk heden a. de passage van een oude trog uit Engeland (wij schreven eerder hiero verivaarna de wind in de hogere niveaus van zuidwest naar noordwest ruimde en er wat koudere lucht lwerd aangevoerd. Dit kan de onstabiliteit bevorderd hebben. b. min of meer sandwichen van de storing tussen een over het Kanaal en zu idoost-Enge lan d opdringende rug van hoge druk en een andere hoge- drukzone boven Oost-Europa. Om 7 uur gistermorgen was de luchtdruk in oost-Engeland 1022 millibar, in Ber lijn 1020 mb, in Eelde 1018 mb. Dit kan de opwaartse stromingen ver sterkt hebben. c de uitwerking van het vrij warme, dampende en dus energieke Wadden- zeiMwater. Kort na voorbijtrekken van het kou front heerste er in het gehele noorden vriendelijk en fris zomerweer. De rug van hoge druk die toen effect begon te krijgen, zal ook vandaag de lucht van vreemde smetten vrij houden, waarbij de temperatuur gaat stijgen in de richting van 25 graden Celsius. Of we het zondag droog zullen hou den, is zeer de vraag. Wij hopen op een vertraging van oceaan fronten, maar gebeurt dit niet, dan zullen er al in een vroeger stadium regen of enkele buien komen, later gevolgd door opklaringen. In Ierland en op de Hebriden regende het gisteravond al- Het station op de uiterste noordwest punt van Ierland rapporteerde een wind van 41 knopen (9 Beaufort storm) uit zuidelijke richting, lucht drukdaling, van 2,7 mb. in drie uur en 3 mm neerslag. Stations in Duitsland kregen meer neerslag, onder meer Hof 13 'mm om maar te zwijgen van een post in midden-Jutland met 25 mm! BEWOLKING MAX. TE MP. MIN. TEMP. WINDRICHTING Weerrapporten van gisteravond 19 uur. Maximumtemperaturen en neerslag ln ram. Amsterdam onbe. 19 0; De Bilt onbew 20 0: Deelen onbew: 20: 0; Eelde licht bew 21 0: Eindhoven onbew 21; 0: Den Helder half bew 17 0.2; Luchth Ktd onbew 18 0; Twente onbew 20 0. Vllsslngen onbew 18 0: Zd Limburg onbew 22 0; Athene onbew 33 0: Barcelona half bew - Berlijn zw bew 25 22: Bordeaux zw bew 26 3; Brussel onbew 22 0; Frankfort half bew 23 12; Geneve half bew 31 O; Helsinki geh bew 19 18: Innsbruck zw bew 33 0; Kopenhagen regen 25; 17; Lissabon zw bew 23 0; Locarno onbew 30 0; Londen onbew 21 O: Luxemburg half bew 23 4; Madrid licht bew 33 0: Malaga onbew 29 0; Malorca onbew 33 0; Muenchen onbew 30 O; Nice onbew 30 0; Oslo licht bew 19 0: Parijs licht bew 24 0; Rome onbew 32 0: Spilt onbew 32 0; Stockholm zw bew 20 0: Wenen licht bew 31 0: Zurich zw bew 27 0; Casa Blanca zw bew 24 0; Istanboel niet ontvangen; Las Palmas half bew 25 0: New York niet ontvangen Tel Avlv Llcbt bew 29 0; Tunis onbew 31 O. Hoog water 13 augustus: Vllsslngen le geUJ 4.21-2e getij 16.34. arlngvliet ad. Zeezijde 5.57-18.18. Rotterdam 7.13-19.12. Scheveningen 5 24-17.47. IJmulden 6.02-18.25. Den Helder 10.26-22.53. Harllngen 0.47-12.31: Delfzijl 2.27- 14.29. 6 14 augustus: Vlissingen 4.55-17.06, Haring vliet 6.30-18.49, Rotterdam 7.45-19.46. Sche veningen 5.55-18.16. IJmulden 6.35-18.56, Den Helder 10 48-23 13. Harllngen 1.14-12 59. Delf zijl 2.58-15.00

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1972 | | pagina 5