Oosterse religies
in en buiten het
Vondelpark bezig
Toerisme zonder kennismaking
Beroepings-
werk
Trouw
K wartet
R.k. campagne tegen
Wycliff-bijbelvertalers
Bockenetalage
TROUW/KWARTET WOENSDAG 2 AUGUSTUS 1972
Kerk/Binnonland T2/K2
door drs. R. Kranenburg
Guru Bhajan vertelt in de 'Guru
Ram Das Ashram' boven het
'Golden Temple Restaurant' er
gens in de Jordaan, wat zijn be
weging precies wil. 'Happy-Heal-
thy-Holy', de naam van deze
organisatie is tegelijk het pro
gram. Want ieder mens wil im
mers gelukkig zijn, iedereen wil
gezond zijn, en wie verlangt niet
naar het Volmaakte?
Hij ontdekte dat deze oermenselijke
verlangens momenteel wel heel sterk
in het Westen naar voren treden.
Maar wie is er hier om de mensen de
weg te leren om deze doeleinden te
bereiken? Niemand. De jeugd zoekt,
maar omdat ze geen goede leider
heeft, gaat het verkeerd: ze proberen
het in de drugs te vinden, van mari
huana tot heroïne, en daarmee raken
ze verstrikt in zichzelf. Ze worden
ongelukkig, ziek en soms misdadig. Ga
maar na: waar zijn de hippies, de
bloemenkinderen gebleven? In de zie
kenhuizen, de inrichtingen, de gevan
genissen. En wat heeft een kuituur
voor toekomst als haar jeugd zich aan
drugs overgeeft. Is China niet achter
uit gegaan door de opium, en is
India niet passief gebleven door de
marihuana"' En een dergelijke achter
uitgang staat nu ook het Westen te
wachten, tenzij er iets komt dat een
uitzicht biedt. Op aandrang van veel
bekenden uit Amerika gaf hi.i, guru
Bhajan, zijn baan op en trok naar het
Westen om daar de weg te wijzen.
Swami Bhaktivedanta, de 'master' van de Hare-Krislina-Beweging, is in Amsterdam geweest en hij
heeft moeiteloos de kranten en het televisie-journaal gehaald. Minder publieke aandacht kreeg
een andere feestelijke leider uit India, die eveneens de hoofdstad aandeed, nl. guru Bhajan van
de Happy-Healthy-Holy-Organisation. Drs. R. Kranenburg, gereformeerd predikant in Gauw-Terzooi,
houdt zich als lid van het instituut voor godsdienstwetenschap van de Vrije Universiteit te Amsterdam,
bezig met de studie van oosterse bewegingen. Hij schrijft over de beide Indiase religieuze leiders
die ons land bezoeken.
niveau zingen waarop ze de heerlijk
heid van Krishna eventjes ervaren.
Dat duurt maar kort. Maar hoe langer
en hoe vaker en hoe enthousiaster ze
dat doen, des te hoger komen ze en
des te langer kunnen ze bij Krishna
verwijlen, zodat ze helemaal loskomen
van de materiële wereld. Deze mantra
vormt wel de kern van de religie. Ze
zingen niet alleen de namen van God,
het is zo: ze zingen God. Zijn naam
dat is Hij zelf. 'Als je zingt danst
Krishna op je tong'. En deze naam,
deze mantra is zo krachtig dat ieder
een die het hoort of leest alleen
daardoor al een stukje dichter bij
Krishna komt.
Unieke weg
Die weg van hem is trouwens wel
uniek. Zelf behoort hij van oorsprong
tot de Sikhs, een soort hindoesekte,
die ongeveer 450 jaar geleden ont
stond, en die temidden van het Indi
sche veelgodendom heit geloof in één
universele Scheppergod beleed. En
die alle mensen, tot welke kaste of
stand ze ook behoorden als volkomen
gelijkwaardig aanvaardde, een daad
van moed in het toenmalige India. De
ze twee elementen vinden we dan ook
sterk terug bij guru Bhajan. Hij wil
niets weten van verschillen tussen de
mensen, zelfs niet van een verschil
tussen de guru en zijn leerling. Hij
zelf is niet meer dan de anderen.
Allemaal samen, met elkaar moeten
we praten over de kennis. En hij
voelt er niets voor om de leraar uit
te hangen die het allemaal wel even
tjes zal vertellen. Alsjeblieft niet die
guruverering zoals bij de Hare-Krish-
nagroep. En ook voor hem is God één
en universeel. Hij is in alle godsdien
sten dezelfde. Hij is mooi en goed, en
wij mensen zijn dat ook, wij staan
niet zover van Hem af. En juist dat
moeten we gaan inzien: als de mens
Ondergeschikt
Swami Bhaktivedante met zijn volgelingen in Krasnapolsky, Amsterdam.
De Hare Krishnabeweging is zuiver
Indisch. Zelfs de sociale struktuur
wordt overgenomen. Zo is bijv. de
vrouw helemaal ondergeschikt aan de
man. Zij kan niet de weg gaan naar
het hogere zoals de man dat kan.
Iemand zei: 'De vrouw is dom, ze
heeft niet genoeg hersens om tot
realisatie te komen'. En een Krishna-
meisje zei: 'Ik kan U niets vertellen,
ik weet er niets van, daarvoor moet U
bij de mannen zijn'.
De Hare-Krishnabeweging valt wel op.
Maar het aantal Nederlanders, dat
zich bij hen aansluit is niet zo groot.
Het is allemaal nogal uitzonderlijk.
Toch biedt deze beweging een tehuis
voor veel jongeren die zich nergens
kunnen aanpassen. Alle leden geven
op de vraag: 'Hoe ben je nu bij deze.
beweging gekomen' dit antwoord: 'Ik
was aan het zoeken, ik voelde me
ongelukkig, ik deed dit of dat, maar
nu weet ik pas wat geluk is' Ook al
zal het persoonlijke verleden door het
geloof in Krishna wel zwarter gewor
den zijn, dan het in feite was, het zal
zeker waar zijn dat hun verleden hen
geen reden bood tot blijdschap en
enthousiasme. Maar nu hun swami in
hun midden geweest is zijn ze geluk
kig en blij en enthousiast.
NED. HERVORMDE KERK
Beroepen: te Barneveld: W. Verboonj
te Benschop; te Rijperkerk en te Jut]
rijp: kand. G. A. Schoonheim te
Utrecht.
Aangenomen: naar Nieuwveen: Kand'
J. Kaai te Amsterdam; naar Krabbe»
dijke (toez.): C. L. Verbaas te Jourt,
die bedankte voor Zuidwolde (toez.);
naar 's Gravenzande; (buiteng. wijkj
in wording; toez.): L. Hoving te Go
rinchem.
Benedictijner orde
in Rome 'onthoofd'
ROME (UPI) Pater Giovanni
Franzoni, de progressieve abt van hel
Benedictijner klooster Sint Paulu»
buiten-de-Muren in Rome en zijn me
destanders in de top van de orde dei
Benedictijnen in Italië zijn afgezet m
een 'staatsgreep' van een groep co»
servatieve monniken die de steun had
van de Vaticaanse congregatie voor dt
orden en congregaties. De congregate
zal de orde rechtstreeks besturen tot
dat er verkiezingen kunnen worde#
gehouden voor een nieuwe leiding.
Het Vaticaan heef. gemeend te mo»
ten ingrijpen omdat het verzet van
pater Franzoni en de zijnen tegen de
conservatieve opvattingen van de cu
rie en tegen de oorlog tot grote
onrust zou hebben geleid onder de
Italiaanse Benedictijnen.
De energieke Franzoni heeft radicale:
hervormingen ingevoerd. Zo stelde hij
het klooster van Sint Paulus-buiten-1
de-Muren open voor de mensen in de
omgeving, liet hij elke week een mis
in de historische basiliek opdragen
die werd opgeluisterd door beatmu-
ziek en gaf hij zijn monniken op
dracht pastoraal werk te doen onder'
de armen van Rome. Hij steunt
dienstweigering op grond van gewe
tensbezwaren Italië erkent geet
gewetensbezwaren tegen militaire
dienst en heeft arbeiders geholpee
die *in Rome fabrieken wilden bezet
ten. Ook is hij mede-exploitant vm
een tijdschrift dat zich kritisch op
stelt tegenover de gevestigde kerkelij
ke orde.
Toen het Vaticaan in maart Franzoni
probeerde af te zetten, trokken zijn
aanhangers naar het Sint Pietersplein,
waar het tot een handgemeen met de
politie kwam
leert in zichzelf te kijken ontdekt hij
wie hij is en dan kan hij zelfs tot het
inzicht komen dat hij zelf de realiteit
is: 'You are reality'. De mens heeft
een goddelijke vonk in zich, hij vere
nigt zich met God.
Maar hoe bereikt de mens dit geeste
lijk inzicht? De methode die hij ge
bruikt is die van de kundaliniyoga.
een soort techniek die in India veel
gebruikt wordt en die hij in navol
ging van zijn leraars gekombineerd
heeft met zijn Sikh-overtuiging. Het
is overigens niet zo eenvoudig te
zeggen hoe die yoga precies werkt: je
moet er zelf aan mee doen wil je er
over kunnen praten. In ieder geval is
het wel iets anders dan de gewone
yoga, die in allerlei klubjes beoefend
wordt en waarover je in de boekhan
del zoveel literatuur kunt kopen. De
kundal'ind-yoga is meer een vorm van
meditatie. Maar ook al is er niet
zoveel over te vertellen, de methode
werkt wel degelijk. Veel drugverslaaf
den zijn in heel korte tijd van hun
verslaving bevrijd. Ook mensen die
jarenlang heroïne hebben gebruikt,
zijn er binnen een paar dagen van af.
Een groot aantal artikelen uit diverse
Amerikaanse kranten dient als bewijs.
Er worden daar getallen genoemd van
150.000! Ook de leider van het 'Gol
den Temple Restaurant' weet uit erva
ring dat het zo is. Of die getallen nu
ook allemaal kloppen kunnen we niet
nagaan. Het aantal volgelingen in Ne
derland is in ieder geval nog niet
hoger dan elf.
Guru Bhajan is een demokratische
man, die graag wil praten. Heel an
ders in Swami Bhaktivedanta. Hij is
de grote leider van die jongelui die je
in de Amsterdamse binnenstad ziet
zingen en dansen, in oranje-gele gewa
den, een kaal geschoren hoofd op één
plukje haar na, en een vertikale witte
streep tussen hun ogen. De swami is
een soort incarnatie van de godheid
Krishna. Deze godheid heeft zich eens
geopenbaard in een mens. Dat verhaal
kunnen we lezen in de Bhagavad
Gita, het heilige boek bij uitstek van
deze beweging. Ongeveer vierhonderd
vijftig jaaT geleden werd hij weer
een keer mens, ditmaal in de persoon
van Caitanja, een man met een gewel
dige devotie en emotie, en hij is
eigenlijk de stichter van deze bewe-
De redactie behoudt xich het recht voor om
ter opname la deze rubriek ontvangen me
ningsuitingen verkort veer te geven. BIJ
finblikatle wordt met de naam van de
nzendcr ondertekend. Brieven kunnen wor
den gezonden aan de heer Job. c. Franckcn,
secretaris van de hoofdredactie van Trouw-
Kwartet. Postbus 859. Amsterdam.
Zuid-Afrika
Ruud Posthuma bekapittelde de heer
Dominicus. Hij schijnt nogal kort van
geheugen te zijn. De laatste oorlog
streden de Zuid-Afrikanen met Enge
land tegen Rommel in het Midden
oosten. Hierdoor kon Posthuma nu, in
alle vrijheid, zijn eenzijdig artikel
schrijven. Ik ben tijdelijk in Holland
na een verblijf van 10 jaar in Afrika
(Zambia, Kenia, Oeganda en Zuid-
Afrika). In de Hollandse pers is Zuid-
Afrika de grote boeman. Een ding
begrijp ik niet. Er werken in Zuid-
Afrika 11^ miljoen zwarte arbeiders.
Ik heb dagelijks met ze gewerkt en
velen zijn zeer goede vrienden van
mij. Deze mensen komen vrijwillig
naar Zuid-Afrika uit de zgn. vrije
buurstaten. Waarom? De gastarbei
ders vinden brood, werk en een hoger
loon in Zuid-Afrika. In hun land
Zambia leven zwarte machthebbers in
grote villa's en in grote weelde. Heeft
u de grote villawijken wel eens gezien
in Lusaka? Maar 40 km verder wordt
er honger geleden en ellende. Dat is
geen fabeltje Ik heb het met eigen
ogen gezien. Heeft de heer Posthuma
ook gezien hoe de gastarbeiders in
Holland leven? In pensions waar als
er brand uitbreekt, ze als ratten in de
val zitten. Laat Holland a.u.b. niet
langer schoolmeester spelen. Nog een
goede raad: Neem eens een paar Ma
rokkanen of Turken in huis en maak
u zich geen zorgen over Zuid-Afrika.
Dat volk, zwart en blank, redt zichzelf
wel.
gel met enorme winst terug in de
zakken van de USA concerns. Als
deze hulp en het geld besteed aan
moord en doodslag voor echte ontwik
kelingshulp werd gebruikt zou de we
reld democratisch kunnen worden en
zou de ondergang van de aarde (C. H.
Westerdijk uit Velp onder 'protest' in
Tr/Kw van 29.7) afgewend kunnen
worden
Amsterdam E. Veenstra Dzn
Vergeten (2)
Inderdaad! Behorende tot de betrek
kelijk weinige, nog levende mensen.
die de oorlog van 1914-1918 bewust
hebben meegemaakt moet ik aanne
men, dat de heer H. Toxopeus, Haam
stede, als hij eveneens tot die weini
gen behoort, blijkens zijn in
Trouw/Kwartet van 23 juli opgeno
men ingezonden stuk heeft vergeten
hoe de gezindheid van de Nederlandse
bevolking in die tijd was. In plaats
van dat toen 'ruim 90 procent van
onze bevolking pro-Duits' zou zijn
geweest, zoals hij schrijft, was zeker
aanmerkelijk meer dan 50 procent
daarvan in sterke mate anti-Duits.
Groningen rar. S. K. de Waard.
ging met al haar ekstase en enthousi
asme. Sinds Caitanja is er steeds weer
een nieuwe leraar, die de drager is
van deze geest van Krishna. In deze
tijd is het Bhaktivedanta, een klein
oud mannetje dat met een gebroken
stem onverstaanbaar Engels spreekt.
Hij staat mijlenver boven al die jon
gelui die hem aanbidden. Hij is een
'zuivere ziel', hij is 'zelf-gerealiseerd',
hij heeft de eenheid met het goddelij
ke bereikt Zijn leerlingen, meestal
niet ouder dan 25, staan nog maar
aan het begin van hun geestelijke
weg. Maar als ze zuiver leven, dus niet
roken, niet drinken, niet gokken en
hun seksualiteit alleen gebruiken om
een kind te verwekkeu, zijn ze al een
heel eind. Als ze verder trouw de
heilige boeken en vooral de Bhaga-
vad-Gita bestuderen en regelmatig op
straat hun religieuze plichten vervul
len, komen ze al meer los van de
materiële wereld.
De mantra
Maar het allerbelangrijkste is de man
tra, de zin die ze steeds weer zingen:
'Hare Krishna, Hare Krishna, Krish
na, Krishna, Hare, Hare, Hare Rama,
Hare Rama, Rama, Rama, Hare, Hare'
(Hari, Rama en Krishna zijn de na
men van één en dezelfde godheid);
dan komen ze vlak bij God en staan
ze in direct contact met Hem. Als ze
nog maar pas bij de beweging zijn
kunnen ze zich af en toe tot een
Nog veel meer
De Rotterdammer
Nieuwe Haagse Courant
Nieuwe leidse Courant
Dordts Dagblad
Uitgaven van
N.V. De Christelijke Pers
Directie:
Ing. O. Postma, F. Diemer
Hoofdredactie:
J. de Berg (waarnemend)
Hoofdkantoor N.V. De
Christelijke Pers N Z.
Voorburgwol 276 780,
Amsterdam. Postbus 8 59
Telefoon 070 - 7? 03 83
Poctgiro 26 92 74 Bonk
Ned Midd Bonk (rek nr.
69 73 60 7681 Gem g. o
X 500.
Haarlem
Hans van Emden
Vietnam (10)
De heer B. Faber (Utrecht) vindt (zie
Tr/Kw. 29.7) dat J. D. Prior het met
zijn brief over Vietnam bruin heeft
gebakken. Faber gebruikt hier een
spreekwoord of zegswijze. Ik bedenk
dat bruin de kleur van de SS-benden
van Hitler was. Staat Faber in het
bruine front? Of in het zwarte van
Mussert of Moskou? Het is natuurlijk
niet leuk om nu nog iemand bij
bruin of zwart in te delen maar als
Faber tegenover de democratische
Nixon Vietcong-imperialisten plaatst,
vraagt hij wel om zo'n etiket Zoëven
noemde ik de naam Mussert. Deze
heeft hier nooit geregeerd. Quisling
in Noorwegen heeft wel geregeerd.
Sindsdien is het begrip Quisling-rege
ring ontstaan. In Saigon zetelt zo'n
Quisling-regering. Faber heeft 40-45
bewust meegemaakt, maar heeft in '72
nog zo weinig historische feitenkennis
dat hij niet weet dat de USSR drie
kwart van het Duitse potentieel heeft
gebonden en vernietigd. Faber maakt
zich ongerus» over de graad van dank
baarheid van de bevrijde volkeren van
Oost Europa.
D e dankbaarheid zal niet onverdeeld
zijn Maar hoe denkt Faber over de
dankbaarheid van de %-olkercn uit de
derde wereld, waar de kloof tussen
arm en riik steeds groter wordt'' De
USA ontwikkelingshulp komt als re-
door H. Biersteker
Kathleen uit Boston heeft besloten haar
ouders niet op vakantie te vergezellen naar
'Uw eigen droomhuis en privé-strand' op
een Westindisch eiland. Zij legt daarentegen
haar oor te luisteren op het gras van een
eenvoudig stadspark te Amsterdam.
Amsterdam mag de invasie van jonge Amerikanen
dan wel eens als een probleem ervaren: het houdt
er geen lidtekens of vergroeiingen van over. De
Caraïbische eilanden waar hun ouders naar toe
gaan wèl, die worden ontwricht en van hun
geschiedenis vervreemd. Grote stukken ervan zijn
een soort kolonies geworden waarvan de bewoners
een nieuw soort bedienden-rol is toegevallen, waar
de calypso geen uiting van levensvreugde meer is,
maar een bedeldans. en waar karakteristieke kop
pen van bejaarde autotochtonen dankbare objec
ten worden voor dia's, zonder dat iemand hoeft te
weten wat er in die hoofden omgaat.
Goodwill
Is het waar, wat het eerste wereldcongres voor
"Airtransport and toerism' in april van dit jaar in
Madrid vaststelde: 'Even belangrijk als de economi
sche baten van het toerisme is de winst die het
oplevert aan begrip tussen de volken en aan
culturele verrijking. De opbrengst aan internatio
nale goodwill is moeilijk te meten, maar het is
zeker dat zij er is, wanneer steeds grotere aantal
len mensen de kans krijgen in andere landen
temidden van andere volken te verblijven'.
Of is dit een ordinaire reclameslogan? Een van de
nstanties die goede antennes hebben om het
genoemde raetingswerk te verrichten is de wereld
raad van kerken. En hij is daar blijkens een pas
verscheien studie van de afdeling communicatie
en onderw ijs hard mee bezig. Wat hierover voors-
han s uit verschillende werelddelen is geregi-
'ree-d is he'ernaal niet zo opwekkend. In een
aantal ontwikkelingslanden die steeds meer trek-
olvster v orden voor duur toerisme uit het rijke
noorden hebben de kerken aangedrongen op be
zinning op dit verschijnsel. Dat geldt vooral voor
het Amerikaans toerisme naar de Caraïbische
eilanden en het Europees toerisme naar Afrikaan
se landen met wildreservaten. (Nyerere, president
van Tanzania, heeft al eens verzucht dat de
Europeanen in zijn land vaker informeren naar
het sterftecijfer van de olifanten dan naar dat van
de kinderen). Een oecumenische studiebijeen
komst op Barbados eind vorig jaar besloot
met een vriendelijk verzoek aan de zusterkerken
in de rijke landen om 'diegenen onder U die bij
ons hun vakantie komen doorbrengen beter voor
te bereiden in het belang van het koninkrijk
Gods vragen wij U dit'. Want ondanks alle
veelbelovende asj. ecten van het toerisme het is
vaak een bron die soulaas biedt wanneer andere
bronnen van inkomen in een land ontoereikend
worden 'kan het gebeuren dat velen uit uw
landen die naar onze stranden komen door allerlei
oorzaken slechts ressentiment achterlaten'. Op de
consultatie werden harde woorden gesproken over
'bevoorrechte enclaves voor Amerikanen en Cana
dezen". over regeringen die in onderlinge wedijver
land verkopen, stranden laten afzonderen en be
lastingvoordelen bieden aan reisbureaus en specu
lanten; over het gebrek aan respect voor plaatse-
Dit waren twee oosterse bewegingen,
die door het bezoek van hun guru
opeens in de belangstelling kwamen.
Er zijn hier echter veel meer. In het
Vondelpark kon je een aankondiging
lezen van de komst van een guru van
de 'Divine Life Society', een yoga-
bewegmg. Daarnaast hing een plakkaat
met de mededeling dat er iedere
woensdagavond bijeenkomsten zijn
van de aanhangers van guru Maharaj
ji, een veertienjarige manifestatie van
het goddelijke. Verder kom je er
mensen tegen van de 'Unified Fa
mily', een Koreaanse sekte met chris
telijke trekken.
Enkele tientallen jaren geleden leken
volgens velen de oosterse religies vrij
wel op sterven na dood. Het tegendeel
blijkt vandaag waar. Er is een brede
stroom van het oosten naar het wes
ten. Het zijn niet alleen de christenen
die zending bedrijven. Weten de ker
ken wat er hier in religieus opzicht
aan de hand is? Het is een open
vraag. Wel troffen we in het Vondel
park een groepje Jesuspeople in bij
belstudie bijeen, en werden er tijdens
de Hare-Krishna-happêning in Kras
napolsky exemplaren van het christe
lijke 'Amsterdam Free Paper' rondge
deeld.
Maar hoe staat het met de belangstel
ling van de kerken?
BOGOTA (EFE) Het Columbiaan-
se cultureel instituut gaat
campagne op grote schaal beginnen
tegen de vernieuwing van het co»
tract tussen de Columbiaanse regerin|
en het Amerikaanse instituut voor
taalwetenschap.
Dit instituut, dat gelieerd is aan d<
Wycliff-bijbelvertalers, verricht zen
dingswerk onder Indianen in ver
schillende landen van Latijns-Ame-
rika. Volgens het cultureel instituut,
dat onder toezicht van de r.k. kerk
staat, is het contract niet in overee»
stemming met het beleid van de
lumbiaanse regering tegenover de In
dianen. De Amerikaanse zendeling»
en antropologen zouden ongeoorloofde
middelen gebruiken om de Indianen
te bekeren. Zij zouden hen zelfs
hebben aangeboden.
Het omstreden contract is vijf jaar
geldig. Eind van dit jaar moet het
vernieuwd worden.
lijke heiligdommen en aanmoediging van prostitu
tie en kinderarbeid. 'Eilanden worden overgele
verd aan buitenlandse investeringen die zo snel
mogelijk winst moeten opleveren en er groeit een
sociaal klimaat waarin geld, sex en snobisme tot
de hoogste waarden van het leven gaan behoren'.
Leeuwendeel
Een soortgelijke bijeenkomst ln Nairobi, de
hoofdstad van Kenya, klaagde een jaar eerder
vooral over het geringe effect van het toerisme op
de economie van het land. Het leeuwendeel van
de winsten ging naar de reisbureau's de lucht-
charter-maatschappijen en de buitenlandse hotelei
genaars. (Tijdens de UNCTAD zei een Tanzani-
aanse gedelegeerde mij, dat zijn land pas werke
lijk profijt van al die olifantenkijkers is gaan
trekken nadat de banken en hotels waren genatio
naliseerd. Hij toonde zich erg blij met de snelheid
waarmee Nederlandse management voor de genati
onaliseerde banken kon worden gekregen nadat
het Britse overhaast was vertrokken. De goede
relaties met het Nederlandse koninklijk huis wa
ren daar volgens hem niet vreemd aan.
Om op de bijeenkomst in Nairobi terug te komen:
de hooggeroemde bevordering van het internatio
nale begrip werd daar niet onderschreven. Kenya-
nen, werkzaam in het toeristisch bedrijf, consta
teerden veeleer een versterking van vooroordelen.
Vele toeristen verlaten volgens hen het Kenya
weer met het eenvoudige beeld van een land van
'easy money' snel beschikbare vrouwen en corrup
te politici. Die employees waren daar verdrietig
en gekrenkt over. Toeristen moesten volgens hen
beter voorbereid en voorgelicht worden over de
problemen van hun landen.
Het aantal aankomsten in andere landen per
vliegtuig alleen nadert reeds de 200 miljoen,
zeggen de cijfers. Worden mensen in overeenkom
stige mate broeders? De kerken in toeristenlanden
hebben niet ten onrechte het idee dat er via haar
in ieder geval sprake zou kunnen zijn van een
reële kennismaking. Vele toeristen in goeden
doen willen olifanten zien zonder te beseffen dat
ze het zélf zijn- in een porseleinkast namelijk.
Natuurgebieden ln de gemeente Ede',
70 pagina's 17 foto's, 7 detailkaart»
en één overzichtskaart ingenaaM
2.75 uitgave gemeente Ede.
Ede is naar oppervlakte een van dl
grootste gemeenten van het land. Hel
is ook en van de groenste gemee»
ten. Van de 31984 ha, die Ede telt
wordt meer dan de helft door bosseal
heidevelden en stuifzanden beslage»
Over deze natuurgebieden is thans ii|
opdracht van het gemeentebestuur
een handzaam boekje verschenen, dat
geheel door eigen ambtenaren is vet
zorgd.
Herinnerd wordt aan enkele dichtr*
gels van Bloem: 'En dan: wat is
natuur nog in dit land? Een stukje
bosch, ter grootte van een krant, een
heuvel, met wat villa'tjes ertegen.'
Sinds Bloem dit schreef, is dat stukje
natuur nog kleiner geworden en de|
afbraak gaat nog door; ook op de
Veluwe.
Daartegen wil het Edese boekje waar
schuwen. Maar het is meer dan een
protest. Het bedoelt de mensen liefde
voor de natuur bij te brengen door
hen als het ware bij de hand te
nemen en zo die wereld voor vela
nog terra incognita, binnen te voeren
Alle natuurgebieden, die zich binna
de ruime grenzen van deze gemeentel
bevinden en daar zijn heel bekend»
bij (Hoge Veluwe, Deelerwoud, Pla»
ken Wambuis, enz), worden in 't kort
beschreven.
Liefst 14 wandelroutes, in lengte varil
rend van één tot zes km, word»
uiteengezet. Aangegeven wordt well
bomen men er tegenkomt, welke pla»
ten, wat men er aan wild kan ontmoe
ten, welke vogels etcetera. Overigen
worden ook bijzonderheden verstrek
over tal van andere zaken langs d(
routes, die leuk zijn om te wetei
(oude gebouwen, molens, stenen
wat niet al). Paalwandelingen noem
men deze voettochten in Ede, omda
ze met palen zijn uitgezet en ze ii
het boekje van paaltje tot paalt)
worden begeleid.
Vermelden we tenslotte dat het Edes»
boekje, dat door wethouder G. W. Bos
van o.m. het bosbedrijf van een voor
woord werd voorzien bij de grot
VVV's in het land voor 2.75 is t
verkrijgen. Wie de kant van Ed
uitgaat, zal er veel gemak van heb
ben.
