Zwitserse senaat voor
opheffing jezuïetenverbod
Trouw
K wartet
Hoger beroep
in zaak boringen
op waddenzee
Vc
Treinverkeer tussen
R'dam-Dordt gestremd
vandaag
OPGEVEN VAN
FAMILIEBERICHTEN
EN ANDERE
ADVERTENTIES
GEDURENDE DE
AVONDUREN
Nieuwe wisseling in
eenheidssecretariaat
uw probleem
ook het onze
Wij ontvingen
Beroepingswer
Palestina-comité
vraagt gevangenen
te mogen bezoeken
ICCC-Wereldcongres
in Cape May (V.S.)
Boekenetalage
TROUW/KW Art TET WOENSDAG 26 JUU 1972
Kork/Rinnenland T2 oi
Bij uitgeverij Jen Have in Baarn verscheen Hei recht om een ander te worden van Dorothee Sölle
(prijs 9,50}; We vinden hierin gebundeld een paar redevoeringen en toespraken van en enkele
interviews met dr. Sölle. Zo komen we tegen de preek die Dorothee Sölle in de Amsterdamse
Westerkerk heeft gehouden èn het t.v.-gesprek dat Günter Gaus met haar had en dat op 13 juli 1969
door de Duitse zuidwest-televisie werd uitgezonden (in ons land zond het IKOR dit interview uit).
Wij publiceren uit dit interview een paar fragmenten.
IN GESPREK MET
DOROTHEE SÖLLE
Gaus: Mevrouw Sölle. als U zegt dat
God dood is. Wat bij U geen afwen
ding van het christendom tot gevolg
heeft maar juist een nieuwe toewen
ding tot Christus, als U dus zegt dat
God dood is, dan gaat U ervan uit dat
God vroeger voor de mensen de leem
ten heeft opgevuld in de onverklaar
baarheid van de wereld, de natuur en
de afhankelijkheid '*an het noodlot. Is
dat als definitie juist?
Sölle: Ja. dat zou men kunnen zeggen,
dat mensen God hebben aangeroepen
in zeer veel problemen en noden die
voortkwamen uit de technische ge
brekkigheid en onvolkomenheid van
Vietnam (7)
De redactie behoudt tich het recht veer om
ter opname la due rubriek «Jitviugen me-
nlncfultlngen verkort weer te geren. BI)
publlkatie wordt mrt dc naam van dr
Inzender ondertekend. Brieven kunnen wor
den gezonden aan de heer Joh. C. Franckcn.
•ecretarU van clo «nnfdrodnctle van Trouw-
Kwartet, Poatbu* H59. Amsterdam.
Alcoholisme
Trouw/Kwartet van 10 juli 1972 be
vatte een opzienbarend artikel onder
de titel: 'Mijn man is alcoholist', met
als ondertitel: 'Drankzucht alleen te
overwinnen met behulp van anderen'.
Ook belangwekkend waren de opmer
kingen: 'Bij het alcoholisme valt het
drugprobleem in het niet'. En: 'Ne
derland heeft zo'n honderdveertigdui
zend alcoholisten, afkomstig uit alle
lagen der bevolking, want drankzucht
heeft niets met milieu te maken'. De
door de achrijrver gemaakte vergelij
king van het drugprobleem met dat
van de alcohol klopt met hetgeen dr.
Th. van Erp, medewerker van de
Jellinekklinlek voor verslavingswerk
in Amsterdam, schrijft in z'n brochu
re 'Alcohol vandaag'; hij betoogt na
melijk ook daarin dat het alcoholpro
bleem dat van de drugs vele malen
overtreft
Na kennisname van deze feiten zullen
er ongetwijfeld bij meerdere lezers
een aantal vragen zijn gerezen.
Ie. Waarom is het eigenlijk gebruike
lijk ook in christelijke kring
het alcoholprobleem te verzwijgen of
als een bagatel te beschouwen, terwijl
men anders-rins het drugprobleem op
alle mogelijke wijzen, terecht, wil be
strijden?
2e. Wordt het niet de hoogste tijd dat
de kerken in navolging van het
Leger des Heils een beroep op hun
leden gaan doen om met name een
drankvrije jeugd te krijgesi om zo een
sterk toenemend sociaal kwaad te be
strijden?
3c. Wordt het niet de hoogste tijd dat
de overheid het schenken van alcoho
lica op haar recepties e.d. afschaft,
temeer daar deze voor het overgrote
deel door automobilisten bezocht wor
den?
4e. Wordt het niet de hoogste tijd dat
de t.v- en radio-reclame voor het
Mnofiolfnlmiilr niet langer wordt toege
staan, evenals men geen reclame voor
drugs door deze media laat maken?
5e. Wordt het niet de hoogste tijd dnt
een sociaal bewogen mens 'de zwakke
broeder' hulp gaat bieden door het
goede voorbeeld van het niet-drinken
en niet-schenken van alcoholica?
Wel punten om eens serieus over na
te denken!
Voor verdere oriëntatie over dit pro
bleem zij verwezen naar de Nationale
Commissie tegen het Alcoholisme.
Willem öarentzstraat 39. Utrecht;
tel. 030-711200.
Wierlngerwerf
J. A. Gerritsen.
De Rotterdammer
Nieuwe Hoogte Courant
Nieuwe Leidse Courant
Dordts Dagblad
Uitgaven van
N.V. De Christelijke Pers
Directie:
Ing. O. Postma, F. Diemer
Hoofdredactie:
J. de Berg (waarnemend)
Hoofdkantoor N.V. De
Christelijke Pers: N.Z.
Voorburgwat 27ó 280,
Amsterdorn. Postbus 859.
Telefoon 020 22 03 83.
Postgiro: 26 92 74. Bonkt
Ned. Midd. Bank (rek.nr.
69.73.60.768). Gem.giro
X 500.
De heer Hopman uit Spakenburg be
hoeft zich niet zo beaorgd te maken
over een eventueel communistisch
regime in Vietnam. Want de chris
ten Nixon staat op de bres in de
strijd tegen het communisme en laat
met de meest geraffineerde en gruwe
lijke wapenen die landstreek voor
tientallen jaren onleefbaar maken en
een groot deel der bevolking doden of
verminken en dakloos maken. Wan
neer bovendien het bombarderen der
dijken straks doel treft gaan er nog
miljoenen mensen kapot Dan heeft
Nixon zijn belofte gehouden en de
oorlog gewonnen en kan hij in no
vember voor vier jaren geprolongeerd
worden met alle rampzalige gevolgen
van dien. En het regime van de
corrupte Thieu blijft bestaan! Als de
heer H. de jaren 1940/45 bewust heeft
beleefd weet hij ook. dat wij onze
vrijheid niet alleen aan de amerika-
nen maar ook aan de communisten te
danken hebben. In Rusland zijn toen
twintig miljoen mensen het slachtof
fer van de oorlog geworden en als
Stalingrad geen stand gehouden had.
waren wij misschien niet eens bevrijd
geworden.
Christus heeft ons geleerd om eerst
de balk in ons eigen (christelijke)
oog te verwijderen en daarna om te
zien naar de splinter in het oog van
onze (communistische) broeder.
Amsterdam
J. D. Prior.
Milieu
Over IJsland schreef J. H. Kruizlnga
een zeer interessant artikel (Tr./Kw
20 juli), en het is niet om hem te
bekritiseren, maar om een vrij alge
mene denkfout te signaleren dat de
volgende opmerking bedoeld is.
Binnen één en het zelfde artikel
wordt hier geschreven dat IJsland
geen luchtverontreiniging kent. en
dat m vele vissersplaatsen (en dat wil
wat zeggen op IJsland) de lucht niet
te harden is. Is een niet te harden
visstank dan geen luchtverontreini
ging? omdat hij niet uit een chemi
sche fabriek komt misschien?
Dit is toch heus van belang. Ik zou
kunnen aantonen dat de oplossing van
onze milieuproblemen wordt tegenge
houden door twee vastgeroeste voor
oordelen:
1. In niet-industriële landen is het
leefmilieu beter dan hier.
2. Vroeger was het leefmilieu in Ne
derland beter dan nu. Het zijn vrij
wijd verbreide vooroordelen en ze
zijn gewoon niet waar.
Niet industrie is de grote vervuiler,
maar armoede!
Utrecht A. J. Ahsmann
Kerkdienst (3)
Mevr. H. de Bruyn-Dam te Doesburg
maakt het wel wat bont als zij zonder
meer Hebr. 10. 25 (overigens geen
woord van Paulus) in de discussie
meent te moeten betrekken om daar
mee a.h.w. te bewijzen dat de vraag
'Wat vindt u van de kerkdienst?'
eigenlijk niet gesteld mag worden. Is
die vraag wel nodig, vraagt zij.
Aan het begin van haar brief (Trouw-
Kwartet 21-7) ontkomt zij niet aan de
suggestie dat de gemeente van Jezus
Christus samen zou vallen met. con
gruent zou zijn aan de presente kerk
van anno 1972. Vraag: Welke kerk
bedoelt zij? Jammer, deze blikvernau-
wende visie! Haars ondanks? De ge
meente van onze Heiland heeft niets
te maken met onze vele. vele kerkin-
stituten- en-subsituten. Het oog des
Heren ziet door de 'kerk-kleren'. Een
kerkdienst kan goed of minder goed
rijn en de vraag 'Wat vindt u van de
kerkdienst' is alleszins legitiem. Als
we maar goed 'in 't schotje houden"
dat het paulinische woord 'samen met
al de heiligen' Efeze 3. 18 mét de
context juist in deze tijd manifest
dient te worden en ook zal worden.
Met een variatie op het bekende
woord van Jezus zullen we 'onze ei
gen' kerk moeten willen verliezen om
haar te behouden! - Vgl. Matth. 16.
25; Markus 8. 35; Lucas 9. 24 en 17.
33. Deze tijd schreeuwt daarom' Om
de ware oikumenè. Om het openbaar
worden (verschijnen) van de kinde
ren Gods - Rom. 8.19 -
Boekjes als 'Wat vindt u van de
kerkdienst' en 'De kerkdienst op de
korrel' hebben nut Guillaume v. d.
Graft (ds. W. Barnard) dichtte heel
treffend: ik vraag mij af als ik
preek: Verdoof ik ze tot hun verderf?
De christenheid ziet zo bleek, ik ben
bang dat ze sterft! (zie 'Hoe vindt u
dat er gepreekt moet worden?' ver
schenen 1959). Reeds 13 jaar rij-n we
hiermee dus al bezig!
Ik ben er vrijwel zeker van dat in
zendster te goeder trouw is en mij zal
verstaan als ik ook eens dicht:
De kerk als instituut heeft afgedaan,
zij kome aan haar end! De kmd'ren
Gods. zij komen aan en zetten zich in
's-Heren tent. O God. zendt Uw profe
ten uit- verbreek de wreed altaren,
vergaar uw ene kerk van 't Kruis,
waarin w' ons juichend scharen!
Amsterdam
S. de Jong
de produktieverhoudingen.
Gaus: En in deze nood. het staan voor
een noodlot waar'an men de achter
grond niet kende, hadden ze God
nodig.
Sölle: Ja.
Gaus: Tot zover juist.
Sölle: Tot zover met Feuerbach en
Karl Marx juist.
Gaus: Als U toegeeft dat God zijn
funktie heeft verloren omdat de we
reld en haar sociale afhankelijkheden
naar Uw mening verklaarbaar zijn
geworden, bestaat dan niet het gevaar
van een verschrikkelijke miskenning
van het feit dat de wereld in werke
lijkheid voor de meeste mensen nog
steeds volkomen onverklaarbaar is, en
is Uw theologie dus niet een theolo
gie voor de verlichten, voor degenen
die sowieso al aan de zonkant van het
leven staan?
Sölle: Nou nee, ik geloof dat dat een
miskenning betekent van wat theolo
gie überhaupt is. Theologie brengt de
mensen juist in een proces van ver
lichting Christus heeft de mensen
duidelijk gemaakt wat zonde is, wat
een mislukt leven is, wat geluk is, wat
heil is, en nu beschrijft U dat proces
als iets heel statisch, met uw konsta-
tering van twee groepen.
Gaus: Gelooft u in de veranderbaar
heid van de mens? De mens te verbe
teren, kan men hem anders maken
dan hij is?
Sölle: Jadie vraag vind ik nu
werkelijk atheïstisch. Wie zo spreekt
of wie denkt dat de mens onverander
lijk is. die gelooft werkelijk niet in
God. Het bijbelse woord voor dat wat
wij vandaag verandering noemen, is
verlossing! En wat U daarnet vroeg
was eigenlijk: gelooft U dat de mens
verlost kan worden. Hoe zou ik daar
'nee' op kunnen zeggen?
Gaus: 'Dat 'nee' is een heel duidelijk
antwoord. Dat wil toch zeggen dat U
Uw gemeente aan een aanhoudend
leerproces wilt onderwerpen?
Sölle: Misschien zou ik zeggen: dat
doet het evangelie.
Gaus: Tijdens dit lange leerproces
moeten de mensen volgens U gaan
begrijpen dat veel van wat men aan
God toeschrijft, in werkelijkheid
slechte politiek is waar men zich niet
bij mag neerleggen.
Sölle: Ja.
Gaus: Doordat de mensen leren, niet
alles van de politieke machten te
accepteren?
Sölle: Ja.
Gaus: In hoeverre beschouwt U zich
zelf als de theologische uitvoerder
van de Verlichting en In die zin als
achterhoede, en in hoeverre bent U
voorhoede?
Sölle: Dat is zo moeilijk te zeggen,
want natuurlijk zeggen veel van onze
atheïstische vrienden steeds weer: hè
hè. jullie zijn er ook. jullie hebben
het ook door. de kerk komt zoals
altijd achteraan Tk geloof niet dat die
stelling van links helemaal juist is, ik
geloof dat er In de kerk en in de
religiositeit behoeften van de mens
geformuleerd zijn die niet kunnen
worden opgeheven, waaraan ook niet
alleen kan worden voldaan door ratio
naliteit. door wetenschap, zoals er
natuurlijk proble-ien zijn die niet
opgelost kunnen worden, die ook ;n
een socialistische maatschappij n>iet
eenvoudig uitgeschakeld worden. Zo
zijn er ook altijd weer vragen van
mensen, die op een nieuwe wijze een
behoefte formuleren, iets zoeken, wat
bv. de wetenschap hun niet kan ge
ven.
Gaus: Ik citeer Dorothee Sölle: Tk
weet niet hoe we na Auschwitz nog
de God kunnen loven die alles zo
heerlijk bestuurt. De wereldgeschiede
nis is steeds meer een zaak van de
mensen geworden, steeds minder kun
nen we God verantwoordelijk stellen
voor alles wat gebeurt'. Tot zover het
citaat van U. Bestaat er een geschie
denis die geschapen kan worden door
de vrije wil van de mens? Bestaat de
vrije wil van de mens?
Sölle: Ik weet dat dat een vraag is die
in de klassieke theologie door Luther
is behandeld. De kontekst van mijn
denken gaat eigenlijk niet direkt in
op deze vraag, maar benadrukt dat
wij werkelijk de verantwoordelijkheid
hebben voor de hele wereld en alles
wat erin gebeurt De honderdduizen
den of miljoenen die de komende tien
tot twintig jaar zullen verhongeren
klagen ons aan en in die zin geloof
ik. omdat elke aanklacht immers een
vrije wil veronderstelt, dat niet alleen
ik. maar de christelijke anthropologic
Dorothee Sölle, gefotografeerd in de pastorie van ds. H. A. Visser van
de Amsterdamse Westerkerk, tijdens een discussie met een aantal
Nederlandse theologen.
altijd de vrije vil heeft vooronder
steld. nl. verantwoordelijkheid, en
zonder verantwoordelijkheid kunnen
we überhaupt niet christelijk denken.
Of een mens zijn verlossing zelf in
handen heeft is een heel andere
vraag, ook al bij Luther.
Gaus: Als ik het goed gelezen heb
hebt U centraal in Uw theologie ge
steld het leven naar het model van
Christus, d.w.z. Christus beschouwen
als een mens die het voorbeeld voor
de mens moet zijn.
Solle: Ja.
Gaus: Wat moet naar uw mening een
mens vandaag in de Bondsrepubliek
doen, om te leven naar het model van
Christus?
Sölle: Ik geloof dat hij in deze zin in
verzet tegen deze maatschappij moet
leven, dat hij dus niet volkomen aan
gepast kan zijn. dat hij dus niet
konform de maatschappij kan leven,
d.w.z. dat hij kritiek zal leveren, zal
protesteren, zal veranderen, op heel
veel verschillende punten, afhankelijk
van de plaats waar hij zich beivindt,
van zijn werk. Ik vind het erg moei
lijk om in de Bondsrepubliek christen
te zijn, misschien moeilijker dan in
vroeger tijden.
Gaus: Waarom?
Sölle: Omdat het een maatschappij is
waarvan de essentiële en uitgesproken
doeleinden de mens eigenlijk doden;
want de essentiële en uitgesproken
doeleinden zijn verdienen, zijn produ
ceren en konsumeren. Dat is wat deze
maatschappij de mensen die hier le
ven biedt en inprent, onafgebroken.
Ieder zijn eigen huts bv.. of ieder
zijn passieve rol in het konsumeren en
ook in het produceren, waarin hij zelf
zijn eigen ideeën nauwelijks kan
handhaven. Aanpassen, herroepen, dat
is een klimaat waarin het christelijk
verzet heel moeilijk gestalte krijgt
veel moeilijker b.v. dan in de tijd van
het nationaal-socialisme, toen de te
genstander veel ondubbelzinniger was.
veel duidelijker en zonder masker, ter
wijl in onze maatschappij de tegen
stander of het kwaad in het systeem
zo versluierd is dat het heel veel
mensen helemaal niet opvalt.
Gaus: Loopt U met uw opvatting niet
het gevaar het kleine beetje geluk dat
voor veel mensen een eigen huis kan
betekenen, al te ondoordacht weg te
wuiven?
Sölle: Ik geloof niet dat het geluk in
de buitenwijken zo groot is ais ik naar
de kinderen kijk die daar opgroeien
of naar de spanningen binnen de
gezinnen.
Gaus: Daaidoor zou dit geluk groter
worden? Toch niet door konsumptie-
beperking alleen?
Sölle: Nee. zeker niet alleen, maar ik
geloof door solidariteit in een heel
ruime zin, met meer mensen b.v.,
want de eenzaamheid in onze maat
schappij. de eenzaamheid van jonge
echtparen die dus hoogstens nog een
of twee anderen kennen en verder
volkomen op konsumptie en produk-
tie gericht leven, die beschouw ik als
dodelijk. Misschien is het niet hele
maal rechtvaardig iets te ontnemen
aan de mens die er hard voor werkt;
Van een verslaggever
ROTTERDAM De landelijke vere
niging tot behoud van de waddenzee
overweegt in hoger beroep te gaan
tegen de uitspraak van de president
van de Rotterdamse rechtbank in het
kort geding, dat de vereniging had
aangespannen tegen het olieconsorti
um 'Petroland'.
De poging van de Waddenzeevereni
ging 'Petroland' via dit kort geding te
beletten boringen te verrichten in de
Waddenzee mislukten, omdat de rech
ter de eis van de milieuvereniging af
wees.
De Waddenzee-vereniging is in tegen
stelling tot de president van de recht
bank, rar. J. G. L. Reuder, van me-
ning dat Petroland een onrechtmatige
daad begaat door de boringen voort te
zetten. In zijn uitspraak zei mr. Reu
der, dat de milieuvereniging dit niet
heeft kunnen aantonen, ook niet op
grond van de bestaande wetgeving.
De Waxkleuzeevereniging meent even
wel dat ook al werkt het consorti
um op basis van een overheidsvergun-
ning er onder bepaalde omstandig
heden zeer wel sprake kan zijn van
een onrechtmatige daad. Volgens de
vereniging heeft de hoge raad dat
meermalen bevestigd. Men vindt dat
het milieubelang de doorslag moet
geven, zolang de overheid geen beslis
sing heeft genomen over de concessie
aanvraag van Petroland.
maar het is de vraag wat hem ervoor
in de plaats gegev-vi wordt, ik bedoel
dat alleen al het bewustzijn. mee te
werken aan een zaak die toekomst
heeft, dus een revolutionair bewust
zijn. een enorme verrijking betekent
d<e de mens d»?e eerichtheid op kon-
mmptie werkelijk doet vergeten.
Gaus: De betekenis van het transcen
dente. het hiernamaals, is in Uw
theoloeie betrekkelijk klein U vraagt
van de christen een sekuliere hou
ding. U bent nu veertig jaar. me
vrouw Sölle, acht U het mogelijk dat
Uw theologie bij het ouder worden
een zwenking zal maken in de rich
ting van eeuwigheidsverwachtingen?
Sölle: De hemel beware me... dat
meen ik heel serieus. Ik hoop dat me
dat bespaard blijft.
Gaus: Gelooft U in een leven na de
dood?
Sölle: Ik zou graag een toestand berei
ken waarin men het niet meer nodig
heeft om dat te geloven.
Gaus: Een toestand voor U persoon
lijk of voor de maatschappij?
Sölle: Allebei, maar ook voor me
zelf
Gaus: Het een is afhankelijk van het
ander
Sölle: Ik probeer het voor mezelf zo
te leven, maar de vraag interesseert
me niet zo bizonder. moet ik eigenlijk
zeggen. Het is voor mij geen beslis
sende vraag. Ik zou zeggen, ook in de
traditie zijn mensen geweest zoals bv.
de profeten van het oude testament,
die geen voorstellingen van een hier
namaals kenden $n die desondanks zo
hebben geleefd, met een houding, die
ik geloof zou noemen, volkomen seku
lier, en ik geloof dat dat een voor
beeld is voor onze wereldIk ge
loof eigenlijk ook dat heel veel chris
tenen vandaag precies zo denken, dat
het eigenlijk voor hen een marginale
vraag is, die hen niet werkelijk raakt.
Ik heb eens in een diskussie tegen
een meisje gezegd dat mij vroeg of
voor mij met de dood alles was afge
lopen: Als U voor Uzelf alles bent,
dan Is voor U met de dood alles
afgelopen.
Gaus: Staat U mij een laatste vraag
toe. Wat heeft U van alles wat U de
laatste jaren gedaan en nagelaten
hebt, de meeste voldoening gegeven?
Sölle: Eigenlijk geloof ik het poli
tiek avondgebed. Omdat dat een stuk
theorie-praktijk is. een poging om
zich te bevrijden van de theorie die
ik geleefd heb en waarvan ik gehoord
heb, en ook van t.en louter intellektu-
eel bestaan, waarin men diskussieert
of boeken schrijft of iets dergelijks,
en te komen tot een stuk praktijk
met anderen samen, dus in een groep
waarin men samen werkt; dat wil niet
zeggen dat het politiek avondgebed de
enige vorm van verwerkelijking is die
ik me voorstel. We hebben nog meer
plannen en zullen ook nog andere
dingen in deze richting proberen; wat
mij het meest ter harte gaat en ook
voor de theologie het belangrijkst
lijkt, zijn dergelijke modellen van
theorie-praktijk, waarin mensen werke
lijk op een nieuwe weg worden ge
bracht, en wel in een grotere groep.
Van een verslaggever
DORDRECHT Het treinverkeer
tussen Rotterdam en Dordrecht is gis
termorgen enige uren gestremd ge
weest, nadat een drijvende bok bij
het passeren van de spoorbrug over
de Oude Maas de bovenleiding kapot
voer. Tussen Dordrecht en Rotterdam
en tussen Dordrecht en Barendrecht
werden bussen ingezet. Het ongeluk
gebeurde toen het schip met een- gaat op voor mensen die in duistert
uitstekende giek de bovenleiding wandelen en alsmaar zinnen op we;
raakte. t»K/Fedding. En alles komt van
andei* k3aL terwijl de mens op
voeten'fcMtTQjfdt om mens Gods
aijn.
-
BROEISEL
In 'De Paradijsvogel', een van L. J
Boon's meest diepzinnige boeken (q[
de analyse van Herwig Leus in r
Komma-nummer over Boon) staat ei
prachtige beschrijving van het
staan van een religie. In de st
Taboe, waar altijd honger heerst ko
de vader van Irad op de gedachte
van het 'zich ontmaken' van de kint
ren (vanwege het feit dat er ge
eeten voor hen is) een vrijwillig ofl
te maken om zo de gewetens te su
sen. Tenslotte zendt hij ook zijn zo
met een groep kinderen onder aller
schoonschijnende woorden de berg
in. 'Hij keerde terug naar zijn sti
zijn volk hij meende werkelijk,
hij geen bedrieglijk schouwspel
touw had gezet. Ach, misschien gek
de hij zelf reeds vaag, dat het Hoge
geen broeisel was van zijn gekwel
geest dat het werkelijk bestond,
hen op een of andere wijze help
zouDe verdedigers van het chr
telijk geloof hebben nooit ontkei
dat er veel geloof is dat op project
berust en dat uiteindelijk een broei
van eigen gekwelde geest is. Zij he
ben ook niet aan de ernst van
geloof getwijfeld. Ook de bijbel do
dat niet. Maar wat een weldaad is
dan om daarna in die bijbel te lez
hoe deze broeisels ontmaskerd en
streden worden. Hoe daar juiist
alles wat aan onze gekwelde gee
ontspruit afgewezen wordt als waa
b.v. het kinderoffer in Genesis
Vandaar dat in de bijbel het begi
'licht' ook zo'n rol speelt Het lie
BERN (EBPS) De Zwitserse se
naat heeft een wetsontwerp goedge
keurd, dat beoogt het 124 jaar oude
jezuïtenverbod ïrL Zwitserland op te
heffen. Met 37 tegen 0 stemmen ver
klaarde de senaat zich akkoord met de
schrapping van twee arikelen uit de
grondwet. Het ene verbiedt jezuïten
het bezit van grond, het bekleden van
ambten in de kerk en het preken. Het
andere artikel maakt de stichting van
nieuwe kloosters onmogelijk.
Als ook het huis van afgevaardigden
in september het voorstel goedkeurt,
zal het worden onderworpen aan een
volksreferendum. Het verbod dateert
van 1848 en volgde op een korte
burgeroorlog in 1847, waarbij de r.k.
kantons zich wilden afscheiden. Des
tijds nam men aan. dat jezuïten in
deze afscheidingspoging een belangrij
ke rol hadden gespeeld. Sinds jaren
past de Zwitserse regering het verbod
zeer tolerant toe. Thans leven 120
jezuïten in het land. Zij zijn voorna
melijk betrokken bij de priesteroplei
ding en geven ook een blad uit,
Orientierung. dat een oplaag heeft
van 20.000. meest onder r.k. intellec
tuelen.
Elke WERKDAG (behalve 's zaterdags) bestaat er 's avonds tot
acht uur gelegenheid tot het telefonisch opgeven van familie
berichten, die nog de volgende ochtend moeten worden geplaatst
Dit kan uitsluitend onder no. 020-220383. Ook op ZONDAG
AVOND is dit mogelijk, maar dan van 7 tot 8.30 uur.
Eventueel kunnen elke WERKDAG (behalve 's zaterdags) ge
durende de avonduren tot 8 uur ook andere advertenties opge
geven worden. Deze advertenties kunnen echter niet in ons blad
van de volgende dag worden geplaatst.
Na bovenstaande tijdstippen kunnen geen advertenties meer
worden opgegeven.
ROME (EPD)) Dr. Olaf Wajid is
afgetreden als functionaris van het
Vaticaans secretariaat voor de een
heid. Hij was daar sinds een jaar
belast met de vraagstukken van de
verhouding tot de reformatorische
kerken.
Volgens welingelichte kringen is pa
ter Wand het slachtoffer geworden
van de toenemende invloed van het
staatssecretaris. Pater Wand zou vol
gens de Vaticaanse diplomatie niet
voldoende takt hebben betracht in de
oecumenische verhoudingen. Zijn
voorganger, de Zwitserse theoloog dr.
Augustus Hasler, legde vorig jaar ei
generbeweging zijn werk neer uit pro
test tegen de tendens in Rome, de
oecumenische beweging voor de ko
mende jaren in de ijskast te zetten.
fff l
Brieven die niet zijn voorzien van naam en
adres kunnen nlel ln behandeling worden
genomen. Geheimhouding Is verzekerd. Vra
gen die niet onderling met elkaar ln verband
staan moeten In afzonderlijke brieven worden
gesteld. Per brief dient een gulden aan post
zegels te Wbtden Ingesloten. Adres: redactie
Trouw-Kwartet, postbus 548, Rotterdam.
Vraag: Iemand neemt de zaak van zijn
broer over. Zijn vader verstrekt hem
de gelden, die nodig zijn voor de
betaling van de zaak. Heeft de vader
daartoe het recht? Moet de zoon later
bij de verdeling der nalatenschap ver
antwoording doen van de schenking
van dit bedrag en moët ctyt geheel of
gedeeltelijk in mindering worden ge
bracht op zijn erfdeel? Indien dit zo
is, bewijst clit dan dat ouders nog
tijdens hun leven geen vrije beschik
king hebben over hat door hen be
spaarde bezit en wórdt aldus het eigen
domsrecht niet ontkracht?
Antwoord: De vader heeft de vrije
beschikking over zijn geld zolang hij
leeft behoudens de mogelijkheid om
hem onder curatele te stellen als hij
zijn vermogen verkwist. Dit is echter
hier niet in het geding.
De vader kan dus aan elk zijner
kinderen schenken wat hij wil.
Zodra echter de vader gestorven is,
wordt de toestand anders. In dat ge
val moet elk van de kinderen bij de
verdeling der nalatenschap verreke
nen wat hij van de vader ten geschen
ke heeft gekregen. (Bepaalde betalin
gen voor studie, opleiding, enz. zijn
hiervan uitgezonderd.) Nu heeft de
vader echter de mogelijkheid bij nota
riële acte of testament de zoon van
deze verrekening inbreng geheten
vrij te stellen; maar ook deze
mogelijkheid is weer beperkt, want de
wet geeft elk kind recht op een
bepaald minimum-erfdeel (legitieme
portie genaamd).
Met behulp van een notaris is het dus
mogelijk de zoon tot bepaalde hoogte
van de inbreng vrij te stellen. Dit is
ook belangrijk in verband met schen
kingsrechten.
Het is dus zo dat de mens helemaal
geen recht heeft over zijn bezit te
beschikken, maar wel dat de wet deze
mogelijkheid binnen bepaalde perken
houdt.
Hij heeft mij geroepen door M. Basi-
lea Schlink (ondertitel: Gods leiding
in mijn leven). Uitg. Wever, Frane-
ker, 144 pag., prijs ƒ9 50. Persoonlijk
geloofsgetuigenis van de stichteres
van de bekende protestantse klooster
gemeenschap 'Evangelische Marien-
schwestemschaft' in Darmstadt.
NED. HERV. KERK
Beroepen: te Opperdoes: kand. B'tiJ
man te Utrecht. 01
Aangenomen: naar Nieuwleuseif"
(toez.): M. J. Kalvenhaar te Vlagtwed-
de.
GEREF. KERKEN (VRIJG.)
Beroepen: te Blija-Holwerd
Noord Bergum: kand. P. F. Lamerii
te Kampen; te 't Harde-Wezep, HoelJ
Rijswijk en te Zuidwolde: C.
Berg, kand. te Pernis.
Beroepbaar: C. v. d. Berg, Kresmd
straat 166, te Pernis en L. W. dj
Graaf, Buiendams 43, te Hardinxvelj)
Giessendam.
GEREF. GEMEENTEN
Bedankt: voor Lisse: D. Hakkenber
te Dordrecht. an
iel
DEN HAAG Het Palestina-comiU
heeft de Jordaanse ambassadeur,
Omar Nabulsi, gevraagd politieke ge
vangenen in Jordanië te mogen bezoe
ken. Het heeft dit verzoek gedaan n?l
aanleiding van een brief van de am
bassadeur, volgens wie alle politiek!
gevangenen, 'ongeacht hun national!
teit, thans goed worden behandeld'.
Het Palestinacomité heeft geantwoorc
dat het zich ten doel stelt het Neder
landse publiek zo objectief mogelijk
voor te lichten over het Palestijnse
volk. Teneinde ook voorlichting tf
kunnen geven over de omstandighe
den waaronder politieke gevangenen
leven wil zij eèn vertegenwoordiger
naar Jordanië zenden om met de
Palestijnse politieke gevangenen tt
spreken.
Ka
CAPE MAY (VS) De internationa
le raad van christelijke kerken
(ICCC) houdt haar achtste wereldcon
gres weer op eigen terrein, namelijk
in het conferentiecentrum van dr.
Carl Mclntire in Cape May (Ne*
Jersey.VS). Als datum is vastgesteld
13 - 24 juni 1973.
Bijbel, Geloof en Geschiedenis, door S
G. F. Brandon. Paris-Manteau. Am
sterdam-Brussel; geb. ƒ24,50.
Op de omslag van deze 'kritische
herwaardering van het vroegste chris
tendom' staat, dat het een 'Provoce
rend, goed gedocumenteerd en boei
end' boek is. Boeiend, dat ik wil
graag onderschrijven, want het leest
vlot en de behandelde onderwerpen-
zijn stellig intereessant.
Provocerend is het boek ook. al was
het alleen maar om de sterk kritische
houding tegenover wat in de bijbel
staat gescheven.
Maar goed gedocumenteerd, dat
voor mij nog de vraag. Brandon komt
met zo vele hypotheses en de gronden
de hij daardoor aanvoert zijn soms zo
zwak althans volgens mij dat ik
achter deze kwalificatie toch wel een
vraagteken zet. Maar ook al ben ik
geneigd hier en daar dikke vraagte
kens te plaatsen, toch wil ik graaf
toegeven, dat de schrijver soms een
verrassend licht laat vallen, op grond
van verschillende nieuwere onderzoe
kingen. De uitgave is keurig. Jammer
dat de foto's van de munten te wen
sen overlaten, wat met name op blz.
158 beslist storend is.
C.BR.
