Antwoord aan Solzjenitsin
eoeo
fff l
a
Canadezen getuigen
van nieuw reveil
-
Trouw
K wartet
Astronaut wordt
evangelist
Actiegroep voor
Solzjenitsyn
Duitse predikanten
actief communist
Ierse presbyterianen
blijven in wereldraad
7
8
9
B
12
uw probleem
ook het onze
vandaag
Beroepingswe
Gereformeerd jeugdwerk
trekt 77.000 jongeren
Boekenetalage
TROUW kW \RTET KIJDAG 21 JUU 1972
Kork/bimieiiliiiid T2
Zeer geachte Aleksander Issajewitsj,
het is mij een eer, u mijn wensen aan te bieden bij het heilige feest
van de universele vreugde. 'O Pasen! Verlossing van droefenis!' Het
zij mij vergund, u tevens geluk te wensen met de literatuur-prijs,
die u verleend is. Gode zij dank, die u door alle smartelijke beproe
vingen van uw buitengewoon lot geleid heeft tot op deze dag. Roem
zij uw deel en tot vele jaren!
Deze paasbrief zij tegelijk een ant
woord op uw 'vastenbrief' aan de
patriarch aller Russen. Vanwege mijn
diep persoonlijk respect voor u govoel
ik mij des te vrijer, om u mijn
verwarring kenbaar te maken over dit
stuk, dat zelfs voor zijn opsteller de
meest onverwachte discussies kan op
roepen. Ik moet zeggen, dat uw etisch
zintuig u in het onderhavige geval in
zekere zin in de steek heeft gelaten.
U hebt de aanklacht, die door de hele
wereld gevlogen is, gericht tot een
man, die, zoals men weet, van elke
mogelijkheid verstoken is. om u te
antwoorden. In dit verband hebt u de
morele fout van de door u genoemde
twee bekende priesters opnieuw
gemaakt. En u hebt bun fundamente
le fout opnieuw gemaakt: u hebt niet
de gehele waarheid gezegd, doch
slechts een halve waarheid.
De gehele waarheid bestaat daann.
dat de legale kerkelijke organisatie
geen eiland van vrijheid kan zijn in
onze strak uniform georganiseerde
maatschappij, die vanuit één centrum
geleid wordt. Men kan verschillend
denken over de historische betekenis
van een sociaal systeem, dat zo strak
uniform georganiseerd is. Het meest
vergaande oordeel is, dat bij ons lite
ratuur en kunst te gronde gaan, dat
economie en wetenschap achterop ra
ken, dat de zedelijkheid ontaardt en
hel volk dom wordt. Dit meest
vergaande oordeel neemt aan. dat het
lot van Rusland betekenis heeft als
offer. Ten koste van zijn eigen be
schaving heeft ons volk Europa verde
digd tegen de Tataren en de gehele
wereld gered van het fascisme. En nu
voert het op zichzelf ten koste van
veel leed een grandioos experiment
uit, dat een model is voor de gehele
wereld, maar dat tot niets goeds leidt.
Zo denken de enen. De anderen koes
teren, dwars daartegenover, stralende
verwachtingen. Mijn mening doet hier
niet ter zake en wordt ook niet
gevraagd. Maar dit moet ik met alle
duidelijkheid vaststellen. Er bestaat
een strak uniform georganiseerd
systeem, en daarin blijft op verbazing
wekkende wijze een lichaam bestaan,
dat aan dit systeem vreemd is: de
Russische kerkelijke organisatie. Zij
houdt stand onder zeer streng vastge-
legde voorwaarde®. Voor d« korkellj- Aleksander Solzjenitsin
ke opvoeding van de kinderen, zowel
als van de volwassenen te werken, is
ons niet toegestaan. Het is niet toe
gestaan. zoals zoveel meer niet toe
gestaan is, wat noodzakelijk is voor
de verwerkelijking van een echt ker
kelijk leven. Slechts één ding is ons
toegestaan: in de kerken eredienst te
houden, waarbij dan verondersteld
wordt, dat dit nog alleen bestemd is
voor de verdwijnende generatie.
Wat moeten wij dan in zo'n toestand
doen? Moeten wij zeggen: alles of
niets? Moeten wij proberen onder
gronds te gaan. wat onder het huidige
systeem ondenkbaar is? Of moet men
zich op de een of andere wijze in het
systeem integreren en voorlopig ge
bruik maken van de mogelijkheden,
die zijn toegestaan? De Russische
hiërarchie heeft de tweede oplossing
gekozen.
Daaruit komt dan thans ook al het
kwaad voort waarover u juist geschre
ven hebt, en ook al het kwaad dat u
Hoeder
De redactie behoudt xich het recht voor om
ter opname la drie rubriek •ntviufen me-
nlmnulllocen verkort weer te teren. Bl|
publikatle werdt met de naam van de
inzender ondertekend. Brieven kunnen wor
den (ezonden aan de heer Joh. C. Franckeu.
■eerrtarli van de hoofdredactie vaa Trouw-
Kwartet, Potlbu» Amtirrdam-
Kerkdienst
Ds. E. Pijlman schreef in
Trouw/Kwartet van 15 juli over het
boek 'Wat vindt u van de kerkdienst V.
Is het niet onvoorstelbaar dat de
gemeente van Jezus Christus geen
zinnig antwoord kan geven op de
vraag: wat vindt u van de kerkdienst?
Jezus Christus is tot in eeuwigheid
dezelfde, en Zijn boodschap is ook
nog steeds dezelfde al woelt hier alles
om verandering, Hij en Zijn blijde
boodschap blijft dezelfde. Maar zo
zegt het boek: het is niet alleen de
preek. Daar is het Heilig Avondmaal,
dan zijn er de psalmen en gezangen
waarmee wij onze God eren. dan Is er
de voorbede, zo ontzettend belangrijk,
dan het offeren, waar Je Je geheel
gemakkelijk afmaakt als je haast
nooit ln de kerk komt. En dan ten
slotte. en wie kan die missen, dan is
er de zegen die ons gegeven wordt
van God de Vader. God de Zoon
(redder der wereld) en God de Heilige
Geest, die de blijdschap in ons werkt
om naar de kerk te gaan. Waarom
schrijft Paulus anders in Hebr. 10
25: Wij moeten onze eigen bijeenkom
sten niet verzuimen, zoals sommigen
dat gewoon zijn. maar elkander aan
sporen en dat des te meer naarmate
gij de dag ziet naderen. Is de vraag
'wat vindt u van de kerkdienst' no
dig?
Doesburg mevr. M. de Bruyn-Dam
Zangeres
Wij hebben ons verbaasd en ons met
ergernis afgevraagd, of de krant en
nog wel een dagblad dat zich 'christe-
Hjk' wil noemen, niets beters te mel
den heeft dan dat misselijke stuk (no
ta bene bijna een halve pagina) over
dc Zangeres zonder Naam
Rotterdam H. Bor
De Rotterdammer
Nieuwe Haagse Courant
Nieuwe Leidse Courant
Dordts Dagblad
Uitgaven van
N.V. De Christelijke Pers
Directie:
Ing. O. Postma, F. Diemer
Hoofdredactie:
J. de Berg (waarnemend)
Hoofdkantoor N.V. De
Christelijke Pers: N.Z.
Voorburgwal 276 - 280,
Amsterdam. Postbus 859.
Telefoon 020 - 22 03 83.
Postgiro: 26 92 74. Bonk:
Ned. Midd. Bank (rek.nr.
69.73.60.768). Gem.giro
X 500.
Schrok u vanmorgen ook (weer)
zo. toen u las tussen alle
berichten over afgetreden ministers
en hittegolven dat een 78-jarige
man vier maanden(!) dood in zijn
huis lag? Mensen, dat kan toch zo
niet? Is er dan niemand, die op hem
'gelet' heeft? 't Is weer een groot
'teken aan de wand'. Laten we op
elkaar letten, en dan in de zin van:
zie ik hem/haar vandaag? Heeft hij/-
zij de ramen opengezet, de poes naar
buiten gelaten of iets dergelijks. Ieder
heeft zo van dia vaste gewoonten. Die
gewoonten kunnen we wel zo'n beetje
van elkaar weten, al spreken we el
kaar misschien nooit of heel weinig.
Wijkcomité's zijn geweldig, burenhulp
schitterend, maar tegen die 'hulp' kan
burenhulp niet op. Want dat kijken,
dat soort 'letten op' is hulpMis
schien is heel dichtbij ons, naast ons.
een mens in nood. Ouderen: zie dat
niet als bemoeizucht. Keer u niet af
van de mensen om u heen. Spreek
met mensen in de buurt een bepaald
sein af b.v. die driehoek voor het
raam. die wil zeggen: ik heb hulp
nodig. Gebruik dat sein. als het moge
lijk is. Jongeren: Als er een dag, een
paar dagen een raam gesloten blijft,
gordijnen dicht en onbewogen, laten
we dan proberen contact te krijgen.
Houdt, ieder in eigen buurt de
'wacht' over elkaar, let een beetje op
elkaar. Ben ik mijn broeders/zusters
hoeder? Ja.
Den Haag
mevr. P. Haverkamp-Kars
Belastingverhoging
De regering dubt nog over de vraag
of de directe- of de indirecte belastin
gen verhoogd moeten worden. De con
fessionele partijen geven de voorkeur
aan de directe belastingen, omdat zij
bevreesd zijn dat verhoging van indi- Patriarch Pimen
recte belasting prijsverhogend zal r-ir,4rcn r,m^n
werken. Ik zou zeggen: heb daar maar
geen zorg over, want het maakt ln de
praktijk weinig uit Nu het blijkbaar
regel is om bij de prijscalculaties
zoveel mogelijk ook alle belastingen
in aanmerking te nemen, hebben onze
directe belastingen eigenlijk het ka
rakter van indirecte belastingen ge
kregen. Dat houdt m.l. in, dat het
weinig uitmaakt of de indirecte- of de
directe belastingen verhoogd worden.
Ofschoon ik lid ben van een confessi
onele partij, ben ik persoonlijk voor
verhoging van indirecte belastingen
mits... de verhoging geen toepassing
vindt op de artikelen, die tot het
pakket 'noodzakelijk (nadruk op nood
zakelijk) levensonderhoud' behoren.
Het lijkt mij een tamelijk rechtvaar
dige zaak om in onze consumptie
maatschappij de zwaarste lasten te
leggen op hen die de meeste niet-
noodzakelijke (respectievelijk schade
lijke) artikelen voor hun levensonder
houd (resp. voor hun genot) kopen.
Rechtvaardig. Immers zij zijn vrij om
zelf te bepalen hoe hoog bun belas-
tingbijdrage zal worden.
Roden
G. Postema
verzwegen hebt. Maar een andere
keus was er niet. U verwijst in Uw
brief naar de katholieken in Polen.
Eer en roem zij hen. maar zij hebben
toch een totaal andere geschiedenis. U
schrijft terecht van een schande, zoals
zich in tweeduizend jaar christendom
nog nimmer heeft voorgedaan. Maar
ook hebben zich nimmer en nimmer
zulke volkomen buitengewone levens
omstandigheden voorgedaan, als de
onze.
Zo is de gehele waarheid. Wijlen
patriarch Aleksej, die niet de moge
lijkheid had, op de beschuldigingen
van de beide priesters met woorden
te antwoorden, antwoordde hen door
een daad: hij verbood hun de uitoefe
ning van het priesterambt en beves
tigde daarmee gedwongen, dat zij ge
lijk hadden. Het is nog een geluk, dat
dit zo is afgelopen, en juist in de
moed van de beide priesters lag de
morele grootheid van hun optreden.
Dat kan men op geen enkele wijze
van uw, neem me niet kwalijk, onge
looflijk pretentieuze stuk zeggen. De
nu fungerende patriarch Pimen heeft
evenmin de mogelijkheid, op uw be
schuldigingen met woorden in te
gaan. Laten we proberen ons in te
denken, met welke daad hij u zou
kunnen antwoorden: slechts met één
door zijn post te verlaten. Maar
een ander, die beter zou zijn op zijn
plaats, is er niet. Trouwens, één enkel
mens zou niets kunnen veranderen.
En zo zou alles bij het oude blijven.
Een van de gevolgen van uw beschul
digende brief zal een groot verlies
van vertrouwen in de kerkelijke hië
rarchie zijs bijl hen, dieniet de gehele
waarheid verstaan. Versta mij niet
verkeerd: ik roep u niet op tot zwij
gen. Maar wanneer er dan geschreven
moet worden, dan niet aan het adres
van een man, die in de onmogelijk
heid verkeert om te antwoorden, en
De Russische schrijver en Nobel-
prijwinnaaar Aleksander Solzjenitsin
heeft, zoals bekend, dit voorjaar een
'vastenbrier geschreven aan patriarch
Pimen van Moskou. Hierin oefent hij
scherpe kritiek op de houding van de
Russische kerkelijke leiders Jegens
bet regime. Deie brief Is in Rusland
zelf niet gepubliceerd, maar vond
ondergronds wel ruime verspreiding.
Thans gaat van hand tot hand een
'paasbrief' aan Solzjenitsin.
geschreven door de priester Serge)
Zjeloedkow.
Zjeloedkow onderschrijft in feite
Solzjenitsins analyse van de toestand
In Rusland geheel. Alleen heeft de
Nobelprijswinnaar volgens hem de
grote fout gemaakt, om zijn brief (en
daarmee zijn beschuldigingen) aan
het verkeerde adres te richten.
Patriarch Pimen is niet bij machte
om ook maar iets ran de toestand te
veranderen. Hij Is zelfs niet in staat
om Solzjenitsin te beantwoorden. Ook
heeft de kerk eenvoudig geen
alternatief, betoogt Zjeloedkow. Ee.i
poging om ondergronds te gaan, is
ondenkbaar.
Zjeloedkow is bekend om eerdere
brieven, waarin hij geen blad voor de
mond neemt. Zo bevestigde hij in een
brief aan Hromadka, de Inmiddels
overleden voorzitter van de Praagse
christelijke vredesconferentie, de
onderdrukking, die de christenen in
Rusland moeten verduren. Ook
schreef hij ln 1968 een brief aan
Solzienitsin. waarop hij aan het slot
van zijn paasbrief zinspeelt.
WIJ drukken de brief van Zjeloedkow
hiernaast onverkort in vertaling af.
Het cursiefgedrukte Is door de schrij
ver zelf onderstreept.
dan de gehele waarheid. Toen u.
Aleksander Issajewitsj, destijds door
lasteringen beledigd werd, voelden
wij allen ons beledigd in u. Maar nu
beledigt uzelf de patriarch, die zich
niet verdedigen kan, en ons niet
met laster, maar met een knappe
halve waarheid, die voor velen scha
delijker kan blijken dan leugen.
Er mag in de kerk van Christus geen
enkele dwang zijn tot offer en mar
telaarschap. Vrijwillige martelaars
hebben wij echter genoeg, kerkelijke
en niet-kerkelijke (dit onderscheid is
nogal betrekkelijk), en ik betreur het.
dat u niet tenminste de kerkelijke
namen genoemd hebt van de in ge
vangenschap gestorven Boris Talan-
tow en de in gevangenschap lijdende
Anatolij Levitin. Ik houd het
daarvoor, dat onze plicht thans daarin
bestaat, dat wij hun zelfopoffering in
ere houden, maar zelf vol ijver wer
ken aan dat. wat een ieder van ons
aan mogelijkheden voor zich heeft
liggen. Meer in het bijzonder doet
zich thans het vraagstuk van de chris
telijke opvoeding van kinderen alleen
voor in de schaarse gezinnen van de
zich \§ernieuwende christelijke intelli
gentsia. Samenvattend, men moet
nuchter de realiteit erkennen: de Rus
sische kerkelijke hiërarchie kan ln
haar huidige situatie in het voorhan
den systeem op geen enkele wijze op
het systeem invloed uitoefenen. Het is
gemakkelijk en ongevaarlijk, Aleksan
der Issajewitsj, de bisschoppen te la
ken, maar waarlijk zwaar is de werke
lijke arbeid ln de wijngaard des He
ren.
Het lot van de kerk van Rusland is
onafscheidelijk verbonden met het lot
van het volk. Wanneer er 'een toe
komst zal zijn', dan zal er zonder
enige twijfel ook een wedergeboorte
van het Russische christendom zijn.
Christus is opgestaan!
Hoogachtend, de Gods barmhartigheid
onwaardige priester
SERGEJ ZJELOEDKOW
Pascha Christi 1972.
James Irwin
HOUSTON (VS) (EBPS) Apollo-
15-astronaut James B. Irwin heeft de
ruimtevaart verlaten om zich te wij
den aan de evangelieverkondiging. Hij
heeft een organisatie 'Hoge Vlucht'
gesticht. Irwin wil samenwerken met
de Billy-Grahamorganisatie, Campus
Crusade for Christ en dergelijke in
stellingen. Hij is "an plan een retrai
te-centrum te openen voor de lucht
macht. Irwin (42) was de achtste
mens, die de maan betrad. Hij maakte
deel uit van de bemanning van de
Apollo 15, die van 26 juli tot 7
augustus 1971 een reis naar de maan
maakte.
UTRECHT Een aantal studenten
en docenten van de theologische fa
culteit van de rijksuniversiteit te
Utrecht heeft het plan opgevat, om
tijdens de vergadering van het cen
traal comité van de wereldraad van
kerken, 13-23 augustus in Ntrecht,
actie te voeren met het doel, de
wereldraad tot solidariteit met Solzje
nitsin te bewegen. In een open brief
aan het centaal comité zeggen zij, dat
van zulk een solidariteit tot nu toe
niets is gebleken.
Zij kritiseren recente uitlatingen van
secretaris-generaal dr. E. C. Blake en
van dr. A. H. van den Heuvel en
vragen, of de wereldraad de dialoog
met het marxisme soms belangrijker
vindt dan 'een woord van troost aan-
het adres van verdrukte medechriste
nen'. Zij dringen erop aan, dat de
wereldraad, 'zoals zij in het verleden
heeft gedaan, ook nu opkomt voor
vrijheid van godsdienst, vrijheid van
godsdienstige opvoeding en vrijheid
van meningsuiting, waar ook ter we
reld.'
FRANKFORT (LWI) Het bekend
worden van het feit, dat twaalf predi
kanten en 38 theologische studenten
van de evangelische kerk lid zijn van
de Westduitse communistische partij
heeft in de bondsrepubliek aan weers
kanten discussies wakker geroepen.
De evangelische kerk heeft een com
missie in het leven geroepen, die
moet onderzoeken of het uitdragen
van 'extreme ideologie' te verenigen
is met het bekleden van een ambt in
de kerk. Anderzijds dringen ortho
doxe communisten bij hun partijlei
ding aan op een duidelijke uitspraak,
dat geloof zich niet verdraagt met het
historisch materialisme.
Samenkomsten in Arnhem in september
Van een onzer verslaggevers
ARNHEM In september komen twee Canadese evangelisten naar
Nederland, 'om aan de Nederlandse christenen te vertellen, welke
grote dingen de Heere God in Canada heeft gedaan'. Zij komen op
uitnodiging van de 'Stichting Evangelisch Ontwaken' (SEVO), die in
Nederland ontstaan is naar aanleiding van een recente opwekkings-
bewegig in Canada.
BELFAST (RPS/EPD) Met 219
tegen 168 stemmen heeft de algemene
vergadering van de Ierse presbyteri
aanse kerk besloten, lid te blijven van
de wereldraad van kerken. Aan deze
beslissing ging een urenlange discus
sie vooraf, waarin met name kritiek
werd geoefend op het anti-racismepro-
gram van de wereldraad en de groei
ende contacten met de rooms-katholie-
ke kerk.
Omlaag
Wanneer we de inflatie tot stilstand
willen brengen xal ons volk in z'n
geheel een offer moeten brengen. We
moeten van bovenaf beginnen. De re
gering, de Kamerleden, de bestuurders
van provinciale staten en gemeenten,
de leiders van de vakbonden, de vrije
bedrijven en beroepen enz. De Jaarsa
larissen zullen als volgt moeten ver
laagd: a. inkomen boven 50.000,- met
15 pet b. inkomens van ƒ40.000,- tot
ƒ50.000 met 10 pet; c. inkomens van
ƒ30 000,- tot ƒ40.000 met 7 pet; d.
inkomens van ƒ20.000,- tot ƒ30.000
met 4 pet; e. inkomens van 15.000,-
tot ƒ20.000,- met 3 pet; f. Inkomens
van 10.000 tot 15.000,- met 1 pet; g.
inkomens beneden 10.000,- blijven
ongewtjrigd; h. alle neveninkomsten
worden bij het vaste inkomen getrok
ken en vallen onder dezelfde nonnen;
i. vrije beroepen volgens dezelfde nor
men extra belasten; j. alle onkosten
vergoedingen met tenminste een
kwart verminderen. De prijzen moe
ten. dit is voorwaarde, met 5 tot 10
procent worden verlaagd. De inflatie
zal eindigen en onze exportpositie
verbeteren.
Groningen H. Dijkstra
Pastor Boldt van de Alliance-kerk in
Saskatoon en dr. Bennet zullen een
reeks samenkomsten houde in Arn
hem, in dc Westerkerk bij het station,
elke avond om acht uur, te beginnen
op 9 september. Er is nog overleg
gaande, om ook in andere plaatsen
dergelijke opwekkingssamenkomsten
te houden.
Dit wordt vermeld in 'Evangelisch
Ontwaken', een blad dat onder de
vermelding 'le jaargang no. 1' is ver
schenen. Het is de bedoeling, dat dit
blad om de twee of drie maanden zal
verschijnen om belangstellenden op
de hoogte te houden van de activitei
ten van de SEVO. en om contacten te
leggen en te onderhouden met de
vele christenen die persoonlijk en in
groepsverband de Heere smeken om
een opwekking door Zijn Heilige Geest'.
Bidstonden
In het blad wordt gezegd, dat van een
eerste folder 90.000 exemplaren ver
zonden zijn. 'Christenen uit verschil
lende kerken vonden elkaar en op tal
van plaatsen in ons land ontstonden
spontaan bidstonden, waar men de
Heere God ootmoedig bidt om in
Nederland een herleving onder de
christenen te schenken'.
Evangelist J. Kits beschrijft in dit
eerste nummer, hoe in Canada het
opwekkingsvuur oversloeg van de ene
kerk op de andere. Hij vervolgt: 'Waar
om wille we zo graag dat ook in
Nederland ditzelfde zou mogen gebeu-
ren° Omdat onze kerken een revival
nodig hebben. Omdat er zoveel dor
heid is, zoveel ongeestelijkheid. zoveel
traditie die niet meer rekent met een
dagelijkse vernieuwing die Gods Geest
wil. Omdat er daarnaast zoveel gelovi
gen zijn in alle kerken van ons vader
land, die hunkeren naar nieuw leven,
die verlangen naar de werkelijke bele
ving van de kracht des Heeren. Om
dat er zoveel predikers zijn die graag
willen dat hun gemeente steeds meer
aktief zal zijn ln de dingen der Hee
ren. en omdat er zoveel gemeentele
den zijn die verlangen en bidden dat
hun predikant een man zou mogen
riin vol van Gods Geest.
Wat Nederland nodig heeft is een
opwekking door Gods Geest. Een op
wekking die door al onze kerken en
gemeenschappen zal werken als een
vuurvlam, die alles verteerd wat niet
naar Gods wil is, en die als een
reinigende en genezende kracht al
Gods kinderen aansteekt'.
Het SEVO-bestuur bestaat uit ds. H.
J Hegger te Velp (geref.), voorzitter,
dc heer H. H. Blok te Eerbeek (bap
tist). secretaris-penningmeester, ds.
W. Glashouwer te Driebergen (herv.),
evang. J. Kits te Zeist en de heer J.
K. Maris te Bennekom (geref. gem.).
Het adres van de SEVO is Joh. Ver-
meerstraat 15. Arnhem.
Invulpuzzel
1
2
3
4
5
6 I
2
3
4
S
1
,0
6
Hor.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
10.
11.
12.
Vert.
1. letterdieverij
2. (uiterste) grens
3. rivier in Azië
4. roofvogel
5. Europeaan
6. afk. van atmosfeer
7. slaginstrument
12. muzieknoot
ll.bevel
10. plaats in Engeland
9. verlengstuk van de mast
8. tijdstip
Oplossing vorige puzzel:
1. Extract. 2. parodie, 3. stadion.
Brieven die niet zl]n voorxlen van naam en
adres kunnen niet in behandeling worden
genomen. Geheimhouding ls venekerd. Vra
gen die niet onderling met elkaar In verband
staan moeten In afionderUJke brieven worden
gesteld. Per brief dient een gulden aan post
zegel! te worden Ingesloten. Adres: redacUe
Trouw-Kwartet, postbus 94S. Botterdam.
Vraag: Ik heb een winterlandschap
gesigneerd door J. Doeleman. Is dat
een bekend schilder geweest?
Antwoord: Johan Hendrik Doeleman
(1848-1913) werkte voornamelijk in
Rotterdam en Den Haag. Hij was een
der epigonen van de Haagse school en
telde onder zijn leerlingen E. Bickne-
se en L. P. B. Oosthout. In 1902 werd
hij benoemd tot lid van verdienste
van de tekenacademie in Rotterdam.
Zijn oeuvre: Bosgezichten, landschap
pen aquarellen en tekeningen.
Vraag van lezer: Wie kan mij helpen
aan gegevens omtrent de schilders A.
M. Geluk en de gebr. Badijs?
Vraag: Een weduwnaar met vier kin
deren hertrouwde met een vrouw zon
der kinderen. Na het overlijden van
dc man heeft boedelscheiding plaats
gehad. Als nu zijn weduwe overlijdt,
hebben de kinderen uit het eerste
huwelijk dan aanspraken op de nala
tenschap? Er ls geen testament.
Antwoord: Deze kinderen, hebben
geen aanspraken, aangezien er reeds
boedelscheiding plaats gehad heeft na
de dood van hun vader. Erfgenamen
zijn de eigen familieleden van de
tweede vrouw.
Vraag: Wij hebben een hond (reu)
van ongeveer twee jaar. We hebben
veel pelzler met hem maar het uitla
ten schept moeilijkheden. Zolang hij
aan de lijn is, gaat alles best, maar
laten wij hem los op het strand, dan
is hij erg agressief. Nu er veel .bad
gasten op ons eiland zijn, die ook
honden hebben, moeten, we hem
steeds vasthouden. Wat te doen?
Antwoord: Er is weinig anders te
doen dan de hond aan de lijri te
houden in het badseizoen. Een reu zal
een andere reu, als hij voelt dat zijn
terrein belaagd wordt, proberen weg
te bijten en zo is dat met teefjes
onderling ook. Bij agressieve rassen is
daar niet veel aan te doen. De rustige
tijd op uw eiland is voor uw hond de
normale tijd en elk ander dier is voor
hem een indringer. Honden zijn tij
dens de vakantie van hun familie
meestal wat uit hun gewone doen en
een nerveuze hond reageert ook niet
altijd prettig. In de volgende boekjes
kunt u nuttige aanwijzingen vinden:
'Agressie' van prof. Lorenz en zijn
kleinere boekje: 'Also kam der
Mensch auf den Hund'.
Vraag: Kunt u een klein probleem
oplossen, dat ik mezelf voorschotelde
om wakker te blijven tijdens een
lange autorit. Als een automobilist
vertrekt met een snelheid van 1 kilo
meter per uur, maar bij elke kilome
ter zijn snelheid verhoogt met 1 kilo
meter en een afstand van 100 kilome
ter af wil leggen, wat is dan de
gemiddelde snelheid en hoelang doet
hij er over?
Antwoord: De gemiddelde snelheid is
50Vi kilometer per uur. De vrijwel
niet te herleiden tijd is 100/101 maal
twee uur.
Vraag: Wat is het adres van het
secretariaat van de gereformeerde
Zondagschoolvereniging Jachin?
Antwoord: Secretariaat: Mevrouw B.
Lindeboom-Sminia. Simonskerkestraat
31 III, Amsterdam.
Vraag: Onze poes heeft een plas
gedaan in mijn nieuwe kunstleren
weekendtas. Hoe krijg ik die stank
weg?
Antwoord: De luchtjes die uw poe.
produceerde, kunt u niet verdrijven
maar wel afbreken. Het resultaat is
hetzelfde: De stank is weg. U kunt
hiervoor gebruiken K 2 Dressair.
Vraag: Wat betekent een codehummer
voorin een boek bv ISBN 902423323 2.
Antwoord: De voorletters van de
woorden 'Internationale Standaard
Boek Nummering' kunnen in verschil
lende talen als d e beginletters van
corresponderende woorden overgeno
men worden. De groep cijfers halen
we op de volgende manier uit elkaar:
90 slaat op het land c.q. Nederland,
242 op de uitgeverij c.q. Kok, 3323 op
het nummer per titel van de uitgave
van het door u bedoelde boek. De
laatste 2 is een computernummer, een
zg. restnummer. Deze gegevens zijn
hier te lande ondergebracht bij de
Vereniging ter Bevordering van de
belangen des boekhandels in Amster
dam. Het is in de aan dit systeem
medewerkende landen mogelijk om in
de korst mogelijke tijd alle gegevens,
omtrent bepaalde uitgaven te weten
te komen..
Vraag: Een mij bekende zaak had
vroeger als achtervoeging NV, maar
nu staat daarvoor in de plaats BV. Is
dat een fout?
Antwoord: B.V. staat voor Besloten
Vennootschap. Die toevoeging komt
veel voor.
Vraag: Hoe groot is het bedrits-per
jaar aan inkomsten, hetzij doot bij*
verdiensten hetzij door rente, dat vrij.
is van belasting?
Antwoord: Als u alleen loonbelasting
moet betalen, mag u maximaal 400,-
aan bijverdiensten, rente en dergelij
ke genieten, zonder dat u een aanslag
in de inkomstenbelasting ontvangt.
Vraag: Een wit geplastificeerd boe-
kenrek is vuil en geel geworden. Hoe
kan men het schoon krijgen?
Antwoord: Er zijn heel wat middelen
die een drogist kan leveren: merkarti
kelen, maar ook komt u heel ver met
een sopje, waarin een scheutje ammo
nia. Niet te veel en pas op voor uw
handen. Het vuil krijgt u er beslist
af. Is het rek te geel geworden, niet
door vuil maar door de tijd, dan is
daar niets aan te doen en moet u het
met lak weer wit verven of spuiten.
Uw verfhandelaar kan u adviseren.
Rt
DE MUS
Deze week was ik voor 't eerst
dit jaar weer eens in het Stedel
Museum. Een schande? Goed, maar
had er niet eerder tijd voor. Het v
•maandagmorgen stil en m'n jaarka n
was spoedig geregeld. De schilden; r
uit de keuzecatalogus vormen e
boeiende verzameling, aangevuld n
de druksels van H. N. Werkman
mij heen hoorde ik de moderne tal
terwijl ik gebogen stond over
'handpersjes' en 'schablones' van
vlak voor het einde van de oor
door de duitsers vermoorde Gronin
kunstenaar. Wat moet hij dat met
geweldige toewijding en verbeeldii
kracht gedaan hebben. Naast mij
een lijst van deze druksels zoals
indertijd de collectie 'Werkman en
blauwe schuit' vormden en in '65
Utrecht tentoongesteld lagen. Wat
stuk dapper volgehouden cultuur
barbarentijd! En dan ineens sta
boven in de nieuwe vleugel voor
grof-houten plankje (uiteraard ach
glas beschermd) waarop Frans M jj
dat ontroerende beeld van de blau e
veulens vastlegde. Ook een docum
van verzet tegen de geest van ven v,
tiging. 'Entartete Kunst' noemden h
Nazi's het en dat was precies datgi m
wat Werkman het minst verwerf
kon. Ik moest er zijn om een vo r
plaat voor een kerstnummer
mogelijk uit te zoeken. Ik kw
bij Chagal terecht 'De rabbijn met e
torarol' en 'de violist op het di v
Eigenlijk zijn die het samen t|j]
Later op het terras zwierf een kle a,
mus om mij heen, met de kleu: 3
van het landschap van Permeke, K
boven dan, en op de buik helem B
grijs. Hij keek me verwachtend
en trippelde om me heen. Toen
enkele sussende geluiden met
lippen maakte vloog hij weg. Als
angst was hij plotseling gevlogen
Was bijna een oorlogsbeeld, b
voor sussende geluiden en stemi
moest je in die tijd 't meest op j
hoede zijn. En misschien nog o
NED. HERV. KERK
Beroepen: te Bruchem: J. H. Cirke
Bodegraven.
Bedankt: voor Hoornaar (toez.),
voor Noordeloos: J. D. van Ro
predikant van de geref. zendii
bonds, wonende te Hardinxveld-G
sendam.
Aangenomen: naar Tzummarum:
Altena te Nijmegen.
CHR. GEREF. KERKEN
Bedankt: voor Kerkwerve: Chr VpF
ge te Den Haag-C. 11
VRIJE EVANG. GEMEENTEN
Overleden: D. Visser te Rotterdam.
DRIEBERGEN In het georgi
seerde gereformeerde jeugdwerk v
den momenteel bijna 77.000 jonge
bereikt.
Naar werksoort onderverdeeld, ti
het klubwerk (8-16 jaar) 43.140
gens en meisjes, het tienerwerk 4.'
de gespreksgroepen voor 17 jaar
ouder 15.414. Sociëteit/instuif 12.8
hobbyklubs/andere vormen 317. R<
tief ligt de participatie van de geref
meerde jeugd het hoogst in Drente
Gelderland.
'Een boterham met tevredenht
door A. de Swaan. Uitg. Van Gem
te Amsterdam. 144 blz. Prijs 7,90.
In dit zeer onthullende boek kom
zes Nederlandse werknemers aan
woord. Het zijn mensen die meel
niet naar hun mening worden
vraagd, niet door journalisten en
niet wat belangrijker is d«
mensen die over hun levensomst
digheden beslissen. Ze hebben het
deze gesprekken bovendien over
waar zelden aandacht aan wordt
steed: aan hun werk en aan de 'tev
denheid' over hun werk. Het boel
bevat de bewerkte teksten van
serie interviews, die eerder door-
Vara werden uitgezonden. Een varf
opvallendste kenmerken van de on(
vraagden is hun gevoel van mad
loosheid. Trouwens ook de lezer
zich niet aan dat gevoel kunnen
trekken. De arbeider mist klaarblij
lijk het vermogen zijn klachten
deponeren waar ze thuis horen:
politieke partijen, de vakbonden,
ondernemingsraden. Veel van
klachten- zijn te herleiden tot
achtergestelde en ondergeschikte pfl
tie en hij wijt deze positie in,
eerste plaats aan zich zelf. M.a.w;
.maatschappelijke orde wordt gerei
vaardigd ten koste van hemzelf,
dat hij 'niet geleerd* heeft, omdat
'niet zo'n vlotte prater is' en
zo'n studiehoofd'. Door deze instel!
blijft hij staan waar hij staat en bb
hij doen wat een ander hem zeg
doen. Juist de minst-geschoolden
ben de minste tegen-argumenten;
weten het slechts hun eisen (polity
te vertalen. Uit de persoonlijke
genissen blijkt in ieder geval dat
manier waarop de ongeschoolde
brieksarbeider werkt tegenovergesl
is aan de zelfontplooiing, waarop t
alleen onderwijs, -«port en kun
maar ook de arbeid zelf gêricht 1»
te zijn. De Swaan's boodschap is d
een politieke gemeenschap, die i
ontplooiing van zijn leden hoog i
het vaandel schrijft zich wat meer zo
moeten bekommeren om wat del
mensen, de ongeschoolden, overkomt
