Nieuw proces
over brand
in Rijksdag?
dichtbij
Egypte -1
jEgypte - 2
Wij ontvingen
Drugspel is óók een probleem
bouw K.WAKTET VKtlvNbUVG 19 JL LI 1972
kiuiicnliititl YS K7
omiiioiitaar
11e Russische militaire adviseurs moe-
in Egypte verlaten. Dat is de straf
oor Moskou's pertinente weigering
am zijn allernieuwste snufje op convcn-
oneel oorlogsgebied de MIG23
„straaljager aan de Egyptenaren te
everen, opdat dezen daarmee eindelijk
5n bevredigend militair einde kunnen
snaken aan de voor hen zo slopende
aestand van geen oorlog en geen
rrede.
gedDat de Egyptenaren steeds minder vre-
met die toestand hadden, was al
jjdens Nassers nadagen duidelijk. Tot
iplucbting van het merendeel van de
i evolking heeft zijn opvolger Sadat
ii-"Hoen iedere keer opnieuw het staakt-
kt-vuren aan het Suezkanaal, al dan
liet formeel, verlengd en intussen de
Idrfmensen zoet gehouden met de belofte.
!P dat 1971 'het jaar van de beslissing'
*}Ju zijn.
Met die plechtige verzekering probeer
sel de Sadat tevens Washington ervan te
,Tt overtuigen, dat de toestand kritiek was
en de oorlog dus ieder ogenblik op-
l nieuw kon uitbreken. Het was, alsof hij
ife het vorig jaar voortdurend uitriep:
gou me vast, of ik bega een ongeluk!'
bedoeling daarvan was om Ameri-
ertoe te krijgen zodanige druk op
it Israël uit te oefenen, dat de bezette
gebieden geheel volgens de Egyptische
1 oorwaarden ontruimd zouden worden,
d Maar die politiek is mislukt. Israël gaf
niet toe aan de druk, die het State
Department uitoefende, zelfs niet toen
e VS weigerden de Russische wapen
ringen aan Egypte te compenseren
net eigen vliegtuigzendingen aan Is
raël. Na de oorlog tussen India en
Pakistan afgelopen december voelde
Washington er niets meer voor om de
lussen in het Midden-Oosten tegemoet
te komen. Daarmee verviel de druk op
Israël helemaal.
De top-besprekingen tussen Nixon en
Bieznjew hebben de toestand helemaal
•oren. Nixqn-maakte duidelijk, dat
hij in het Jaar van de Amerikaanse
presidentsverkiezingen niets kon doen,
vanwege hpt joodse kiezerspubliek in
VS. terwijl de Russen er van hun
tont zeker geen bezwaar tegen hadden
om de status quo te laten voortbestaan,
omdat de afhankelijkheidspositie van
Egypte daasdoor slechts verder kon
toenemen.
De Egyptische regering voelt zich
sindsdien het kind van de rekening. Zij
heeft ingezien dat de tijd niet in het
voordeel van de Arabieren werkt, zoals
men in 1968 nog dacht, omdat steeds
meer Arabieren met koning Hoes-
1 sein van Jordanië voorop Israël als
een (verwerpelijke) feitelijkheid accep
teren. Zo klaagde Hassanan Heykal,
de hoofdredacteur van het Egyptische
blad Al Ahram, er vorige week nog
ïover, dat iedere maand 150.000 Ara
bieren over de Jordaan naar Israël
komen en daarmee in feite de joodse
staat erkennen.
>j Het lijkt er nu op, dat Sadat een
i herhaling ten beste, geeft van zijn poli-
tiek van vorig jaar. Alleen is die
politiek nu tegen de Russen gericht en
niet tegen de Amerikanen. Sadat zegt
tot zijn grote bondgenoot, dat deze
meteen offensieve wapens moest leve
ren, omdat het anders met de Russi
sche invloed in Egypte gedaan is. Het
Egyptische publiek zal in grote meer
derheid zijn president zeker om deze
stap toejuichen. Maar daarmee snijdt
Sadat toch wel zijn eigen militaire opties
voor de toekomst af. Zijn strijdkrach
ten zijn immers volledig op Russische
leest geschoeid. Een zo enorm leger
bijna een miljoen man uitgerust
met modernere wapens dan de Oosteu-
ropcsc bondgenoten van Moskou, kan
natuurlijk niet ongestraft van het ene
op het andere ogenblik van bondgenoot1
en dus van wapen- en munitie-
bevoorrader verwisselen.
Toch doet Sadat. alsof dit zijn bedoe
ling is. Hij toont daarmee zijn volk, dat
hij geen pion in handen van de Russen
is, en de Russen dat hij het ook zonder
hen meent te kunnen stellen. Daarmee
volgt hij dan precies de politieke lijn
van de Lybischc leider en zijn naaste
Arabische bondgenoot, kolonel Khad-
daffi.
Die politiek van 'Werk met de Russen,
maar houd hen en hun politieke ideeëu
buiten de deur' is op dit moment in
Egypie nauwelijks mogelijk, als men
tegelijkertijd nog Israël wil bevechten.
Want dat de Russen zich voetstoots uit
Egypte laten zetten, lijkt zeer onwaar
schijnlijk. Zij hebben niet voor niets
alleen al sinds 1967 meer dan 15
miljard gulden aan militair materiaal
in Egypte gepompt. Uiteraard willen ze
hun militaire bases daar niet opgeven.
En het is al even onwaarschijnlijk, dat
dc Amerikanen nu Cairo te hulp zou
den snellen om de Russen met geweld
eruit tc werken. Daarvoor lijkt Sadats
stap veel te onvoorbereid. Het lijkt er
daarom op dat Sadat aan het bluf-
pokeren is, ditmaal met Moskou. En
dat hij nu tegen dc Russen uitroept:
'Hou me vast, of ik bega een ongeluk',
teneinde hen alsnog in de gewenste
koers te forceren.
Het valt bovendien nog helemaal niet
te zeggen, of Sadat inderdaad alle
Russische militairen uit Egypte stuurt,
of dat hij zich beperkt tot de 'militaire
Op verzoek familielid Van der Lubbe
door Leo Kleyn
AMSTERDAM Zal Marinus van der Lubbe, de Nederlander die
bijna veertig jaar geleden in Leipzig ter dood veroordeeld en ont
hoofd werd, alsnog volledig gerehabiliteerd worden? Deze vraag is
opnieuw actueel geworden, nu de in Frankfort wonende advocaat en
procureur dr. Robert M. W. Kempner het Duitse persbureau DPA
dezer dagen desgevraagd heeft meegedeeld dat hij optimistisch is ge
stemd over de mogelijkheid dat het in 1933 tegen Van der Lubbe
gevoerde proces heropend zal worden. Hij heeft daartoe stappen on
dernomen bij de procureur-generaal van West-Berlijn.
Robert Kempner ds vooral bekend ge
worden als plaatsvervangend Ameri
kaans hoofdaanklager bij de tegen de
nazi's gevoerde Neurenbergse proces
sen. Een paar jaar geleden trad hij in
München ook op als aanklager tegen
Harster, Zöpf en Gertrud Slottke, die
terecht stonden wegens hun aandeel
in de moord op de Nederlandse joden.
Kempner handelt op verzoek van de
Amsterdammer Johannes Marcus van
der Lubbe, de oudste en enige nog in
leven zijnde broer van Marinus van
der Lubbe. Deze broer heeft zich
nooit neergelegd bij de terdoodveroor
deling en de daarop gevolgde executie
van de toen 24*jarige Leidse metse
laar, die ervan werd beschuldigd op
de avond van de 27e februari 1933 de
Rijksdag in Berlijn in brand te heb
ben gestoken.
Johan van der Lubbe, nu 67 en
gepensioneerd als magazijnbediende
op Schiphol ontmoette Kempner in
1969 tijdens een persconferentie in
Amsterdam, waarop de Nederlandse
uitgave van het boek 'De Rijksdag
brand', geschreven door de in Duits
land wonende Franse jurist en jour
nalist dr. Edouard Calic, werd aange
boden. Kempner zei bij die gelegen
heid dat hij een nieuw Rijksdagbrand
proces wilde om achter de waarheid
te komen.
Het doodvonnis tegen Marinus van
der Lubbe is overigens vijf jaar gele
den al nietig verklaard. Op 21 april
1967 veranderde een rechtbank in
West-Berlijn op een niet voor het
publiek toegankelijke zitting het von
nis in acht jaar tuchthuisstraf. Do
rechtbank was van. mening dat Van
der Lubbe zonder enige twijfel men
senlevens in gevaar had gebracht.
De herziening van het vonnis werd
destijds aanhangig gemaakt door de
in 1933 naar de Verenigde Staten
uitgeweken en in 1954 in Berlijn
teruggekeerde advocaat dr. Arthur
Brandt, die zich toen al tien jaar met
de zaak-Van der Lubbe had bezigge
houden. Brandt getroostte zich die
moeite als fervent tegenstander van
de doodstraf.
Bereikte Brandt met de nietigverkla
ring van het doodvonnis zijn doel.
voor degenen die zich voor volledige
rehabilitatie van Van der Lubbe beij
verden, betekende de uitspraak van
de Berlijnse rechtbank, waartegen
procureur-generaal dr. Hans GUnther
tevergeefs in beroep ging, een teleur
stelling.
de aandacht, dat het in Berlijn niet
ging om de vraag of Van der Lubbe
schuldig moest worden geacht aan de
brandstichting, maar om de rechtsgel
digheid van het in Leipzig gewezen
vonnis. Van der Lubbe werd namelijk
veroordeeld op grond van een speciale
wet die op 29 maart 1933 terugwer
kende kracht verleende aan een de
creet dat op 28 februari 1933, de dag
na de brand was uitgevaardigd.
Volgens dat decreet stond op de daad
waarvan Van der Lubbe werd be
schuldigd, de doodstraf. Daarmee
werd afgeweken van een oud en alge
meen geëerbiedigd rechtsbeginsel.
Voordat het proces in Leipzig begon,
had de Nederlands regering tegen de
ze rechtsverkrachting al bezwaar ge
maakt.
Bij de herziening van het in Leipzig
gevoerde proces dat nu wordt voorbe
reid, zal de schuldvraag wel aan de
orde komen en zelfs centraal staan,
gezien de uitlating van Kempner dat
hij achter de waarheid wil komen.
Kempner zal daarbij zijn voordeel
kunnen doen met de bevindingen van
een internationale wetenschappelijke
commissie van onderzoek, waarvan be
gin deze maand het eerste deel is
gepubliceerd.
De commissie, die zich jarenlang in
de achtergronden van de zaak-Van der
Lubbe heeft verdiept, is tot de con
clusie gekomen da( de brand in de
Rijksdag niet alleen door Van der
Lubbe kan zijn aangestoken. Ook de
nazi's zouden bij de brandstichting
betrokken zijn geweest; ter versterking
van hun positie zouden zij zich aan
'provocatie' schuldig hebben gemaakt.
Daarnaast hebben de onderzoekers
vastgesteld dat er bij het proces tegen
Van der Lubbe allerlei onregelmatig
heden, zoals geknoei met getuigenver
klaringen, zijn gepleegd.
De Rijksdagbrand, die voor de nazi-
terreur het sein op groen zette, is
veertig jaar lang een ongeoplost raad
sel gebleven. In de loop van de tijd
zijn er sterk uiteenlopende visies op
de toedracht van de brand gegeven.
De vraag welke rol Marinus van der
Lubbe daarbij heeft gespeeld, is nooit
bevredigend beantwoord.
Complot
Rechtsgeldigheid
In zoverre was daarvoor geen reden,
en Giinther vestigde daarop ook zelf
De koepel van het Rijksdaggebouw na de brand.
Groot gezondhcldsboek, samengesteld
door Tine en Joop Pollman, met een
voorwoord van dr. O. M. de Vaal. Het
boek is geen medische vraagbaak. De
schrijvers vertellen over de alledaagse
adviseurs' van de Egyptische strijd
krachten, wat een aanzienlijk verschil
is. Want als hij inderdaad alle Russen
zonder pardon zou wegsturen, had hij
veel gemakkelijker tegen Israël kunnen
zeggen, dat de oorlogsdreiging defini
tief van dc baan is en dat hij tot
onderhandelingen bereid is. Maar aan
gezien Sadat gezworen heeft dat nooit
te doen, moet men ook niet de moge
lijkheid uitsluiten, dat hij tot zijn op
zienbarende stap door zijn eigen, zeer
anti-Russische legerleiding werd ge
dwongen. Die legerleiding is bevreesd
voor de komende slag tegen Israël. Het
afkappen van de banden met Moskou
geeft het beste excuus aan het leger om
wegens wapengebrek de oorlog op
nieuw uit te stellen, ditmaal voorgoed.
Zeker is alleen dat Van der Lubbe
kort na het uitbreken van de brand
in het spoedig in lichterlaaie staande
gebouw van de Rijksdag is gearres
teerd. De nazi's ontwaarden onmiddel
lijk een communistisch complot: Van
der Lubbe, op jonge leeftijd al poli
tiek actief, had weliswaar in 1931
gebroken met de Communistische
dingen betreffende gezondheid, hygië
ne en verstandig leven. Uitg. Amster
dam Boek, Amsterdam, 285 blz -
12.50.
De Vecht een streekbeschouwing door
P. Terlouw. Uitgegeven door Knoop
en Niemeijer, Haren. 113 blz - ƒ12.50.
Politieke vorming door dr. E. v.d.
Brink Uitg. Wolters-Noordhoff, Gro
ningen. Nummer 8 in de serie 'Vor
mingswerk, theorie en praktijk. 127
blz - ƒ12.50.
Agressie bij de mens door A. Storr.
Vertaling J. A. M. Mathljsen, arts. 3e
druk. Uitg. Boom Meppel 132 blz -
ƒ9.50.
Twee kookboekjes verschenen bij uit
geverij Van Dishoeck te Bussum. Sau
zen geschreven door A. van Onck en
Chinese keuken door Chi-Yun Eske-
lund. Resp. 64 en 67 blz. Prijs per
deel ƒ4.90.
Dit kind.een confrontatie met ern
stige zwakzinnigheid. Tekst: G. v.d.
Most, arts en drs. J. P. M. Fennis.
Foto's Rees Diepen. Uitgave van De
Tijdstroom, Lochem. 3e herziene
druk. 132 blz - ƒ18.
Molens door ir. E. Stokhuyzen. Uitg.
Van Dishoeck, Bussum 3e herziene
druk. 136 blz - 5.90.
Eveneens bij uitg. Van Dishoeck: de
vijfde druk van De geschiedenis van
Griekenland door M. Macgregor (235
blz - ƒ9.90) en De geschiedenis van
Egypte door B. Tadema Sporry (271
blz -ƒ9.90).
Slachtoffer
Lijnrecht tegenover de visie van Tobi
as staat die van de al genoemde
onderzoeker Calic, die in zijn boek 'De
Rijksdagbrand', evenals het boek van
Tobias resultaat van jarenlang speur
werk, concludeert dat Van der Lubbe
slachtoffer van de nazi's is geworden.
Volgens Calic is Van der Lubbe in een
door de nationaal-socialistische leiders
opgezette val gelopen: onwetend zou
hij de nazi's slechts behulpzaam zijn
geweest bij de brandstichting. Van
der Lubbe zou hebben gefungeerd als
de stok waarmee de communisten ge
slagen moesten worden. Deze visie
wijkt dus af van die in het 'Bruin-
boek', waarin Van der Lubbe als ver
rader werd afgeschilderd.
Het standpunt van Calic stemt over
een met dat van de commissie van
onderzoek die de nazi's als mede
brandstichters aanwijst. Toevallig is
dat niet: Calic maakt deel uit van
deze commissie; zijn visie wordt dus
onderschreven door de andere com
missieleden.
Dr. De Jong, die de lezing van Calic
drie jaar geleden als 'volkomen flau
wekul' bestempelde, zei deze week
desgevraagd dat hij voorshands nog
geen reden ziet zijn standpunt met
betrekking tot de Rijksdagbrand te
herzien. Hij achtte het overigens niet
uitgesloten dat hij na lezing van de
bevindingen van de commissie zijn
oordeel zal wijzigen.
Er is alJe reden om met spanning
naar die commissierapporten en naar
de herziening van het proces uit te
zien. omdat het betoog van Tobias
toe hte veel vragen openlaat om het
met De Jong als 'overtuigend' te kwa
lificeren. Ook de beschrijving die De
Jong in 'Voorspel' van de gebeurtenis
sen rondom de Rijksdagbrand geeft,
neemt de verdenking dat de nazi's
medeplichtig waren aan de brand,
allesbehalve weg.
soepvervuiling
Doe mee aan het echte leven van je
eigen tijd, zolang je tenminste leeft,
maar zorg dat je niet gepakt uordt,
luidt liet advies van de geheimzinnige
mr. McDope aan een ieder die zich
aan het Amerikaanse drughandelaars-
spel i^ergrijpt. Een heel niewv spel,
onvertaald naar ons land gebracht
door een 'importeur van paranoia'.
De doos ziet er simpel genoeg uit,
zoiets als monopoly, maar een gezellig
spelletje voor het hele gezin op lange,
onherbergzame avonden, wanneer de
wind rond het huis huilt en de war
me chocola op het vuur pruttelt, is
J - het niet direct. Al doende <zal men
MB W V wel leren, maar voor men kón doen,
- \_^sSSm komt cr heel wat kijken. Zelfs met
een goed Engels woordenboek in de
hand kom je er niet zomaar uit,
omdat samenstellers Dave Sheridan en
Thom Patchett zich veelvuldig tan
het typisch Amerikaanse 'slang' bedie
nen.
Het geld zal weinig problemen geven.
De pakjes contanten biljetten van
vijf- tot honderdduizend dollar
spreken voor zichzelf en ieder van de
vier tot acht deelnemende 'dealers'
krijgen er om te beginnen vijftigdui
zend dollar van, want de drugs wor
den duur betaald. Dan zijn cr de
karma- en bustkaartjes, de eerste over
het algemeen voordelig, de andere
met forse straffen.
Er wordt met twee grote dobbelstenen
De beklaagde Marinus van der Lubbe tijdens het voorlezen van het geworpen en alles hangt er van af op
J welk vakje je terechtkomt. Dat kan tn
vonnis op 23 december 1933. een grote wereldstad zijn waar het
Partij Holland, maar als zogenaamd
radencommunist had hij de commu
nistische idealen niet verloochend.
In een enkele maanden na de brand
op initiatief van de Duitse communist
Willi Münzenberg uitgegeven (en ook
in het Nederlands vertaald) 'Bruin-
boek' werd het tegenovergestelde be
weerd: Van der Lubbe zou, mede als
gevolg van zijn homofiele geaardheid
(die hem op volstrekt losse gronden
door de auteurs van het 'Bruinboek'
werd aangewreven), een willóos werk
tuig zijn geweest in de handen van de
werkelijke brandstichters, de nazi's
zelf, die zich met de brand een vrij
brief zouden hebben verschaft voor
een meedogenloze cmmunistenjacht.
In een in 1962 onder de titel 'Der
Reiehstagbrand, Legend und Wirklieh-
keit' verschenen boek verwees de
Duitse historicus Fritz Tobias beide
mogelijkheden naar het rijk van de
fabelen. Tobias kwam tot de conclusie
dat Van der Lubbe op eigen houtje,
dus zonder communistische of natio
naal-socialistische hulp, de brand
heeft gesticht.
In het 'eerste deel, 'Voorspel', van zijn
officiële geschiedschrijving 'Het ko
ninkrijk der Nederlanden in de twee
de wereldoorlog' sluit dr. L. de Jong
zich volledig bij de visie van Tobias
aan. In een voetnoot schrijft De Jong
dat Tobias 'overtuigend (iheeft) aange
toond dat de brand die zich voordeed,
volledig uit het zelfstandig optreden
van van der Lubbe verklaard kan
worden en dat er geen aanwijzingen
zijn voor communistische of natio
naal-socialistische mededaders'. De
Jong beroept zich er daarbij op dat
het door Tobias verzamelde documen
tatiemateriaal in opdracht van het
Institut für Zeitgeschichte geveri
fieerd is en dat de conclusie van
Tobias juist is bevonden.
Marinus van der Lubbe
mand meer de nationaal-socialisten zou
kunnen beletten de communisten met
ijzeren vuist te vernietigen. Hitler
wist op het moment van zijn aan
komst kennelijk al dat de brand het
werk van communisten was.
Hermann Goering, Pruisisch minister
president en president van de Rijks
dag, die tijdens het proces tegen Van
der Lubbe zo'n smadelijke nederlaag
leed tegen de ook aangeklaagde, maar
vrijgesproken Bulgaarse communist
Dimitrow, had er trouwens ook op
merkelijk weinig moeite mee de
schuldigen te vinden. De Jong ver
meldt zelf dat hij in het nog branden
de gebouw het hoofd van de Pruisische
politie, Rudolf Diels, begroette met
de woorden: 'Dat ist der Beginn des
kommunistisehen Aufstandes!'
Hoewel Tobias staande houdt, dat de
brandstichting het werk van één man
geweest kan zijn, hebben anderen die
de situatie ter plaatse kenden, erop
gewezen dat het snel 'als een lier'
(De Jong) brandende gebouw onmo
gelijk door één man in brand kan zijn
gestoken.
'Het volk bepaalt wat kippensoep is
en niet de industrie'. En wat ls
kippensoep dan wel? 'Kippensoep is
zoals Hollandse moeders kippensoep
maken. Als enige rechtbank Honig-
soep tot daadwerkelijke kippensoep
verklaart, dan is dat een belediging
voor alle Nederlandse huismoeders'.
Alleen: geen enkele rechtbank heeft
zich daar nog over uitgesproken en
dat is ook de reden, dat de opsteller
van deze definities, beeldhouwer Ja
cob Jutte, met artikelen van wetboek
van strafrecht en van strafvordering
in de hand een uitvoerig epistel aan
het gerechtshof van Haarlem heeft
gestuurd. Daarin klaagt hij over de
officier van justitie in die oontreien
die niet is ingegaan op zijn verzoek
(begin mei) om de Honig-fabrikant te
vervolgen, omdat die in 'een pakje
kippensoep 74 cent, kooktijd vijf
minuten, in droge vorm, volgens de
gebruiksaanwijzing geschikt voor zes
borden kippensoep' niet meer dan één
g-am kippenzeentje of -vezeltjes doet',
et hof krijgt nu van de beeldhouwer
nogmaals uitvoerig het betoog te ho
ren dat de officier van justitie ook al
ontving: 'Art. 330 wetboek van straf
recht: hij die eet- of drinkwaren of
geneesmiddelen verkoopt, te koop
aanbiedt of aflevert, wetende dat zij
vervalst zijn en die vervalsing ver
zwijgende, wordt gestraft met een ge
vangenisstraf van ten hoogste drie
jaren'. 'Hopelijk identificeert het ge
rechtshof zich niet met de soepvervui
ling', aldus Jutte, die vindt dat deze
vorm van milieuverontreiniging 'een
op zichzelf staand strafrechtelijk gege
ven' is. Hij herhaalt zijn verzoek om
vervolging van de soepfabrikant en
inbeslagneming en stopzetting van de
produktie, omdat 'de koper die de
maker van de soep vertrouwt, zich
ongemerkt ondervoedt, zodat hier van
een sluipend gevaar in de volksge
zondheid en ergerlijke overtreding
van de betrokken wetsartikelen spra
ke is'.
Omdat volgens artikel 12-1 van het
wetboek van strafvordering het ge
rechtshof alsnog kan bevelen tot ver
volging over te gaan, heeft Jutte het
nu hogerop gezocht en zijn brief aan
het hof, net als de vorige, onderte
kend met 'directeur Politie Sociale
Dienst'.
puzzel
Onmogelijk
'Toevallig'
Er zijn te veel voor de nationaal-
socialisten belastende omstandigheden
waaraan in het op Tobias' betoog
steunende relaas van De Jong losjes
weg voorbij wordt gegaan. Hoewel er
op 5 maart 1933, dus zes dagen na de
brand, verkiezingen zouden worden
gehouden, waren dc nazi-kopstukken
Hitier, Goering en Goebbels vrijwel
onmiddellijk na het uitbreken van de
brand bij de Rijksdag aanwezig; toe
vallig spraken ze die avond geen kie
zersvolk toe.
Dat de brand aan de vooravond van
die verkiezingen uitbrak, geeft ook te
denken. De communisten stonden een
volledige stembusoverwinning van
Hitier, eind januari 1933 tot rijkskan
selier benoemd, in de weg. Waarom
zou een meerderheid In de Rijksdag
Hitier geen Rijksdagbrand waard zijn
geweest?
Bij het brandende gebouw aangeko
men, zei Hitier tegen een correspon
dent van de Daily Express dat nie-
Het is bepaald niet ondenkbaar dat
ook de nazi's erop speculeerden dat
een eenmansactie terecht voor onmo
gelijk zou worden gehouden, toen zij
openlijk weigerden te geloven dat
Van der Lubbe geen communistische
handlangers had gehad.
De Jong wijst erop dat Van der
Lubbe, zowel tijdens de eerste verho
ren, toen hij nog niet zo'n apathische
indruk maakte als in de rechtzaal, als
tijdens het proces, heeft gezegd dat
hij bij de brandstichting geen hulp
van derden had gehad. Maar die uitla
tingen van Van der Lubbe zelf plei
ten de nazi's allerminst vrij: aangeno
men wordt dat Van der Lubbe ook
niet wist dat elders in het gebouw de
nazi's zelf de boel even hard In brand
staken.
De Jong heeft gelijk als hij stelt dat
het waterdichte bewijs dat de nazi's
medeplichtig waren, niet geleverd is.
Maar ln de bewijsvoering van Tobias,
waarop hij zich geheel verlaat, zitten
ook nogal wat gaten.
Als er in de komende tijd toch nog
klaarheid zou komen in het mysterie-
Van der Lubbe, zou dat overigens
alleen uit wetenschappelijk oogpunt
van belang zijn. Een redacteur van de
Nieuwe Rotterdamse Courant die oog
getuige was van de Rijksdagbrand,
schreef in 1958: 'De openbare mening
in de wereld heeft (-) sedert Jaar en
dag al niet meer naar bewijzen van
de schuld van de nationaal-socialisten
aan deze misdaad verlangd. Zij is er
zonder doortastende bewijzen van
overtuigd, dat ook de brand in de
Rijksdag voor hun rekening komt'.
goed handelen is Londen wordt
wel, Amsterdam niet genoemd maar
ook bij de Federateswaarop een
streng uitziende sheriff staat afge
beeld. met pistolen overal uil het
hoofd als de pinnen van het monster
van Frankenstein. Zo'n man kan je tn
uit door een bedragje van een slordi
ge 70.000 dollar op tafel te leggen; de
als corrupt bekend staande Ameri
kaanse politie pikt dat wel
'Het doel van dit spel', leggen de
samenstellers die nadrukkelijk ver
duidelijken géén illegale activiteiten
als schending ixin wetten tc «rillen
bepleiten in de spelregels uit, 'is u
bi kond te maken met de grote voorde
len van het geslaagde deolertleven:
snelle auto's, opwindende vrienden en
vriendinnen, de allerbeste dope, leren
kleren en meer van die geneugten des
levens'.
Sleutelingrediénten voor dit spel zijn
nog steeds volgens de regels: lek
ker lui zitten, comfort om je heen.
privacy en geschikt gezelschap, goeie
muziek, een beetje lekkere drank en
een hoop lekkere rokerij. Stoelen zon
der leuning worden ten sterkste afge
raden. Stel jc voor dat iemand 'super
stoned' wordt en omvalt; hij zou, zo
high als ie is, het hele spel omver
kunnen trappen.
Wie nu nog steeds zin heeft zich tot
zo'n papieren dealer op te werken,
kan dit 'official dealer McDope dea
ling game' voor 25 exclusief kopen
bij het Athenaeum nieuwscentrum op
het Amsterdamse Spui.
aapjesdiner
Deze haribon-adelaar Is een zeldzame
verschijning geworden. HIJ komt uil
sluitend op de Filippijnen voor, maar
ook daar is dc soort al bijna uitge
storven. Daarom is het Filippijnse
wildpark erg zuinig op zijn exempla
ren, die met de grootste zorg omringd
en gevoederd worden: elke dag een
pondje biefstuk en een levend kuiken
en zo'n tweemaal in de maand een
levend aapje, dat eerst zelf wel in een
toestand wordt gebracht, waarin het
niet veel meer van de smulpartij
merkt. Deze haribon is net bezig een
smakelijke aap te verorberen.
kleur
Alsof het een legpuzzel was. zo heeft
de politie van Neurenberg moeten
zoeken, passen en meten, voordat het
lichaam van een vermoorde Egypte
naar geïdentificeerd kon worden. Op
het hoofd na zijn de stukken her en
der teruggevonden op aanwijzing van
de echtgenote, een 34-jarige Duitse
vrouw die bekend heeft de moordena
res te zijn.
Ze was er achter gekomen, dat haar
man het met een ander hield. Boven
dien, zo vertelde ze de politie, had hij
haar gezegd alleen maar met haar
getrouwd te zijn om een verblijfsver
gunning te kunnen krijgen. Daarop
was ze zo woedend geworden, dat ze
de Egyptenaar een mes in de keel
stak, hem vervolgens met een sjaal
wurgde en daarna het lichaam in
mootjes hakte. De stukken verpakte
ze netjes in plastic zakken, die ze op
verschillende plaatsen verstopte.
De bouwvakkers hebben iets van hun
vakantie overgehouden: bergen en
bergen film- en fotomateriaal, waar
mee ze de ontwikkelaars in het land
(bijna) tot wanhoop brengen. Vooral
de ontwikkelende personen, die zich
met kleurenfilms bezighouden, zitten
in een piekperiode, terwijl in zoveel
andere bedrijven juist de komkom
mertijd is aangebroken. In Arnhem
staat bijvoorbeeld de ontwikkelcentra
le van Agfa, waar ondanks het slechte
weer in de bouwvakvakantie
aanzienlijk meer films binnen zijn
gekomen dan vorig jaar.
LOWIETJE
Anders De naam 'Nederlandse
beweging van rechtsgerichte homofie
len' bleek slecht gekozen. Er kwamen
zoveel moeilijke vragen, dat de club
zich een nieuwe naam aangemeten
heeft: Nederlandse homofielenbewe
ging. Hoewel de leden beslist geen
andere kijk op de zaken gekregen
hebben, hoet hun blad Techtsgerich-
ten' voortaan 'Anders bekeken' We
reldkampioen En alweer heeft ons
kleine land er een groot kampioen
bij: wereldkampioen hengelen H. J. E.
Levels uit het Limburgse Beesel. De
Algemene Hengelaarsbond had hem
afgevaardigd naar de wereldkampioen
schappen in Tajechoslowakije, waar de
heer Levels in een zijrivier van de
Moldau bewees een uitstekend verte
genwoordiger te zijn Statentocht
Vandaag is het op de kop af vierhon
derd Jaar geleden, dat in het Hof in
Dordrecht de eerste vrije statenverga
dering werd gehouden. Om daar nog
eens de aandacht op te vestigen,
wordt er dan ook vandaag een auto-
rally verreden langs allo twaalf voor
malige statensteden: Dordrecht, Gor-
kum, -Oudewater, Gouda, Leiden,
Haarlem, Alkmaar, Medemblik, Enk
huizen, Hoorn, Edam en Monniken
dam, maar de deelnemers kunnen ook
met de helft toe.
