Noord- en Zuid-Korea
willen zich herenigen
Verkrampten
veroveren
terrein in
Zuid-Afrika
IRA en UDA onder druk
om barricaden te slechten
Vandaag verkiezing
Japanse premier
Frankrijk nam vorige
week 2de kernproef
McGovern en Daley
weer naar rechter
Ook premier Andreotti
wil Italië hervormen
Moord in deftige
Londense club
Schumann bezoekt
China officieel
Aftreden van Gerdener
groot verlies voor 'verligten'
TROUW/KWARTET WOENSDAG 5 JULI 1972
Buitenland T7 KQ
SEOEL (AP, Reuter, UPI) Noord- en Zuid-Korea hebben besloten
hun Koude Oorlogsvoering te staken en de betrekkingen te verbete
ren. De secretaris-generaal van de VN, Kurt Waldheim, is als bemid
delaar opgetreden in geheime besprekingen die zijn gevoerd tussen
beide landen.
In een verrassende bekendmaking
hebben beide landen onthuld dat hun
vertegenwoordigers in mei in Seoel
en Pjongjang directe besprekingen
hebben gevoerd. Het resultaat van de
besprekingen is geweest dat nu een
communiqué kon worden uitgegeven,
waarin de grondslagen voor normali
sering van de betrekkingen tussen
beide Korea's worden opgesomd.
Het communiqué zegt: 'In het ge
meenschappelijke verlangen, zo spoe
dig mogelijk tot vreedzame hereni
ging van het vaderland te komen,
hebben de twee partijen in deze be
sprekingen hun standpunten eerlijk en
openhartig uitgewisseld en goede vor
deringen gemaakt in het bevorderen
van wederzijds begrip'.
Beide partijen zijn het eens geworden
over drie grondslagen voor hereniging
van Korea:
Kim II Sung,
Noord-Korea.
partijleider van
1.) hereniging moet worden bereikt
door onafhankelijk Koreaans streven
Tanaka is prote kanshebber
TOKIO (Reuter) Een verhitte strijd tussen vier mannen bereikt
vandaag zijn hoogtepunt, als Japans regerende Liberaal Democrati
sche Partij (LDP) een opvolger kiest voor de aftredende premier
Eisakoe Sato.
Minister van handel en industrie Ka-
kuei Tanaka (54) wordt algemeen be
schouwd als de grootste kanshebber.
Maar zijn grote rivaal en Sato's
kroonprins Fakeko Foekoeda (67) ge
looft nog altijd in zijn overwinning.
Kandidaten met een geringe kans zijn
de voormalige ministers van buiten
landse zaken, Masayoshi Ohira (63)
en Takeo Miki (65). Ilun voornaamste
zorg is zo goed mogelijk voor de dag
te komen om daarvoor een grotere
invloed in de volgende regering te
hebben.
Wie ook de nieuwe leider zal worden,
hij zal de politiek van de LDP uitvoe
ren hechte vriendschap met de VS,
normalisatie van de relaties met Chi
na, het sluiten van een vredesverdrag
met de Sowjet-Unie en het geven van
meer prioriteit aan een beter leefmi
lieu dan aan maximalisatie van de
economische groei.
De zeer open en praatlustige minister
Tanaka zal waarschijnlijk meer de
nadruk leggen op de binnenlandse
politiek, dan de introverte theoreticus
Foekoeda. die meer internationaal ge
oriënteerd is. De LDP-conventie van
vandaag zal een partijvoorzitter kie
zen. die morgen in het parlement
automatisch tot premier zal worden
gekozen, omdat de LDP in het parle
ment een meerderheid heeft. De nieu
we premier zal vrijdag een nieuw
kabinet vormen.
Sinds de 71-jarige Sato vorige maand
bekend maakte, dat hij definitief zou
aftreden na een ambtstermijn van
acht jaar, hebben de potentiële opvol
gers gevochten om steun in de door
fracties verdeelde Liberaal Democrati
sche Partij. Tanaka, die als machtige
secretaris-generaal van de partij mede
verantwoordelijk was voor de grote
overwinning van de LDP bij de alge
mene verkiezingen van 1969 wordt
vooral gesteund door de jongere par
tijleden. En vorige week zegden ook
de medekandidaten Miki en Ohira
hem steun toe in geval Foekoeda toch
op de overwinning zou afstevenen.
PAPEETE (UPI) Frankrijk heeft afgelopen vrijdag een tweede
kernproef genomen in de Stille Oceaan, aldus niet-officiële rappor
ten uit Papeete op Tahiti. Er zou nog minstens een proef op het pro
gramma staan, maar die wordt niet verwacht voor de tweede helft
van juli. De Franse autoriteiten weigeren commentaar op deze be
richten.
De Franse regering wil een operatio
neel kernwapen hebben tegen 1976.
De militairen zouden hebben laten
weten, dat dit alleen verwezenlijkt
kan worden als de proeven wordt
voortgezet, ongeacht de diplomatieke
gevolgen.
Frankrijk handhaaft een strikte ge
heimhouding rond de huidige proef
nemingen. Wel heeft de Australische
natuurkundige P. J. Robotham het
radiologisch controle laboratorium op
Tahiti mogen bezoeken en met Franse
atoomdeskundigen gesproken. Hij was
de eerste buitenlandse deskundige,
die tot deze installaties werd toegela
ten, kennelijk als een Franse tege
moetkoming na de felle protesten uit
Australië.
Papeete is de voornaamste operatieba
sis voor de kernproeven, die op een
atol twaalfhonderd km ten zuidoosten
van Tahiti worden gehouden. Ook de
eerste explosie, die op 25 juni werd
gemeld, is nog niet door Frankrijk
bevestigd. Zaterdag en maandag keer
den op Tahiti drie schepen terug die
bij dc proeven waren ingeschakeld.
De reeks proefnemingen heeft de be
trekkingen tussen Frankrijk en lan
den aan de Stille Oceaan als Australië
en Nieuw-Zeeland op een dieptepunt
gebracht Volgens welingelichte krin
gen in Parijs zijn de proeven dit jaar
hervat onder druk van militaire krin
gen. Vorig jaar werden de proeven
onderbroken, nadat Peru had ge
dreigd de diplomatieke betrekkingen
met Frankrijk te verbreken.
ROME (Reuter, AP) Een uitgebreid hervormingsprogramma,
maatregelen om de stagnerende Italiaanse economie nieuw leven in
te blazen, en een actieplan om misdaad en geweld terug te dringen
werden gisteren aan het Italiaanse parlement voorgelegd door de
nieuwe premier Giulio Andreotti.
Met een twaalfduizend woorden tel
lende politieke belijdenis opende de
53-jarige christen-democratische pre
mier een vierdaags debat in de Kamer
van Afgevaardigden, waarna Andreotti
en zijn centrum-rechtse coalitie van
drie partijen de vertrouwenskwestie
zullen stellen. De nieuwe regering
van christen-democraten, sociaal-demo
craten en liberalen, die van buitenaf
wordt gesteund door de Republikeinse
Partij, werd op 26 juni gevormd na
eenpoliticke crisis van vijf maanden.
De coalitie sluit de socialisten voor
het eerst in tien jaar uit van de
macht en vervangt hen door de cen-
t ruin-rechtse liberalen. Italië heeft
daarom de meest conservatieve rege
ring sinds Ucn jaar.
Het programma van Andreotti bevat
echter veel van de hervormingsvoor
stellen, die ook door de linkse partij
en in de vorige regering werden aan-
zonder druk of inmenging van buiten
af;
2) hereniging zal worden bereikt met
vreedzame middelen en niet door ge
bruik van geweld tegen elkaar;
3) als homogeen volk zal boven alles
worden gestreefd naar een grote nati-
nationale eenheid, die uitgaat boven
verschillen in denkbeelden, ideologie
ën en systemen.
In een communiqué wordt gezegd dat
ook overeengekomen is een recht
streekse telefoonverbinding (hot line)
in te stellen tussen beide hoofdsteden
om te voorkomen dat 'zich onver
wacht m ilitaire incidenten voordoen
en rechtstreeks, prompt en nauwkeurig
problemen te behandelen die zich tus
sen Zuid- en Noord-Korea voordoen'.
Beide landen zullen voorts een coördi
natiecommissie in het leven roepen
om de hereniging langs vreedzame
weg mogelijk te maken.
Zuid-Korea heeft als gevolg van de
verrassende toenadering de benaming
'noordelijke vazal' aan Noord-Korea
gestaakt. De regering in Seoel han
teerde deze term om aan te geven dat
Noord-Korea volgens haar werd be
stuurd door een regering van 'vazal
len' van buitenlandse communisten
die het noorden illegaal hebben bezet.
Tegenstellingen
De tegentellingen tussen beide Kore
a's dateren uit de periode na de
Tweede Wereldoorlog. Korea werd
van het begin deze eeuw tot en met
de laatste wereldoorlog door Japan
bestuurd. Aan het einde van deze
oorlog en met de Japanse nederlaag
werd het Koreaanse schiereiland in
twee stukken verdeeld langs de 38ste
breedtegraad. Het noorden was bezet
door Russische troepen en het zuiden
door Amerikanen. Beide bezettings
machten slaagden er niet in Korea te
herenigen en in 1948 werden twee
afzonderlijke regeringen in het leven
geroepen.
Twee jaar later brak de Koreaanse
oorlog uit, die begon met een Noord-
koreaans offensief tegen het zuiden.
In deze drie jaar durende strijd die
Amerikanen cn Zuidkoreanen tegeno-
over Noordkoreanen en Chinese vrij
willigers plaatst en waarbij het noor
den door de Sowjet-Unie en China
werden gesteund, werden in totaal
ruim 2 miljoen mensen gedood en
gewond.
Na een wapenstilstand-akkoord in
1953 werd de 38ste breedtegraad ver
vangen door een gedemilitariseerde
zone, die eein ondoordringbare grens
vormde tussen noord en zuid. Beide
Korea's onderhielden geen postver
keer, handelsbetrekkingen, sportieve
contacten en er was geen grensver
keer. Wel kwamen met vaste regel-
BELFAST (UPI, Reuter) Onderhandelingen om de straatbarricaden in Noord-Ierland neer te halen
zijn gisteren geïntensiveerd, nadat de provincie in de nacht van maandag op dinsdag ternauwernood aan
een nieuwe uitbarsting van geweld op grote schaal was ontsnapt. Ongeveer 8.000 leden van de para-mili
taire protestantse organisatie UDA (Ulster Defense Regiment) stonden toen oog in oog met circa 1.500
Britse militairen rond nieuw opgerichte barricaden.
Park Chung Hee, president van
Zuid-Korea.
maat grensincidenten voor, die over
en weer tot felle reacties leidden.
De betrekkingen verbeterden vorig
jaar iets nadat beide regeringen ermee
akkoord gingen dat hun Rode Kruis
organisaties igingen praiten over het
probleem van vele Koreaanse families,
die door de gedemilitariseerde zone
uit elkaar waren gerukt.
Op 5 juni werd een overeenkomst
gesloten over een gezamenlijke agen
da. Maar toen hadden beide Koreaan
se regeringen al een ontmoeting ge
had over veel verdergaande verbete
ringen van de betrekkingen.
Reacties
Het Amerikaanse ministerie van bui
tenlandse zaken in Washington heeft
het akkoord tussen 'beide Korea's toe
gejuicht en noemt het besluit zeer
bemoedigend. De VS hebben geen rol
gespeeld in de onderhandelingen, die
tot het akkoord hebben geleid, zo is
verklaard.
Ook de Japanse regering heeft het
akkoord verwelkomd. Volgens de Ja
panse minister van buitenlandse za
ken Takeo Foekoeda kan het akkoord
veel bijdragen tot ontspanning in Ko
rea maar vooral ook tot die in geheel
Azië.
Onder druk van nieuwe mogelijke
crises onderhandelden Britse rege
ringsfunctionarissen gisteren afzon
derlijk met vertegenwoordigers van
het Ierse republikeinse leger, IRA, en
van de UDA. Beide partijen lijken
echter niet van zin te zijn hun barri
caden af te breken. 'Wij blijven bij
onze mening', zei een UDA-woord-
voerder. Als debarricaden in London
derry worden neergehaald, zullen ze
jn Belfast worden neergehaald. Niet
eerder'.
William Whitelaw, de Britse regent,
prikkelde de protestanten met zijn
verklaring dat hij zijn geduld begon
te verliezen over de protestanten en
hun nieuw opgerichte barricaden.
UDA-leiders reageerden woedend, dat
Whitelaw beter zijn geduld1 kon ver-
LONDEN (AP) De Britse recher
che Scotland Yard zoekt de moorde
naar van een onge, blonde huishoud
ster, die naakt, verkracht en gewurgd
is gevonden in de zeer deftige Britse
Royal Automobile Club aan de Lon
dense Pall Mall.
Mej. Gibson was één van de twaalf
stafleden van de exclusieve club, die
15.000 leden telt en waartoe leden van
het Hogerhuis, Lagerhuis en zakenlie
den1 behoren. Lord Mountbatten, een
oom van de Britse koningin is de
voorzitter van de club. Premier Ed
ward Heath pleegt vaak in de club te
gaan zwemmen (er is een zwembad).
De 21-jarige Sarah Gibson sliep in één
van de kamers voor stafleden, waar
het personeel geen vrienden of vrien
dinnen mag ontvangen.
PARIJS (Reuter) De Franse minis
ter van buitenlandse zaken, Maurice
Schumann, vertrekt vandaag naar Pe
king. Hij is de eerste Westeuropese
minister van buitenlandse zaken, die
China officieel bezoekt. Hij zal over
leg plegen met premier Tsjoe En-lai
en met andere Chinese leiders om de
samenwerking op politiek, technolo
gisch en cultureel terrein te vergro
ten.
liezen over de IRA-barricaden, die
reeds lang in Londonderry staan. De
UDA ging daarop drie straten met
'permanente' barricaden afsluiten in
een voornamelijk protestantse wijk
van Belfast.
Compromis
Toen het leger daartegen bezwaar
maakte, stroomden vanuit heel Noord-
Ierland geüniformeerde UDA-leden
naar het nieuwe 'front'. De 8.000
UDA-leden, gewapend met ijzeren sta
ven en knuppels, stonden vijf uur
lang tegenover haastig aangerukte
Britse versterkingen. Er werd even
wel een compromis bereikt. Er zou
den geen barricaden komen, maar het
leger zou controleposten inrichten in
de straten die naar de protestante
wijk leiden, om de buurtbewoners te
beschermen tegen katholieke schut
ters. Het werd de UDA toegestaan
zonder wapens in de wijk te patrouil
leren. Met dit compromis nam de
UDA genoegen tenminste voorlo
pig-
UDA-woordvoerders verklaarden giste
ren dat een nieuwe confrontatie wel
eens anders kan aflopen dan het afge
lopen incident. Gemaskerde leiders
verklaarden dat zij toch later deze
week nieuwe barricaden willen op
richten in Belfast. 'Als het Britse
leger op ons schiet, zullen wij terug
schieten', verklaarde een van hen
dreigend. Een ander voegde eraan toe;
dat als geweld was uitgebroken over
de nieuwe barricaden 'we alles op
alles hadden gezet. Vergis u niet'.
Een van de bestuursleden van de
Ulsterse Vanguardbeweging, de poli
tieke organisatie van de UDA, ver
klaarde gisteren, dat hij de mogelijk
heid van geweld te gebruiken niet
uitsloot om de eisen van de protestan
ten te ondersteunen.
Verder werd gisteren bekend gemaakt
dat UDA-leden een politie-agent had
den 'gearresteerd' in een protestantse
wijk. De agent was naar het hoofd
kwartier genomen en daarna vrijgela
ten. Volgens de UDA zijn de protes
tante wijken verboden gebied voor
Britse militairen en politieagenten.
WASHINGTON (UPI, Reuter) On
danks een nationale feestdag is giste
ren het Amerikaanse Hof van Beroep
bijeengekomen om twee klachten te
horen over afvaardigingen naar de
Democratische partij-conventie, van
volgende week. Senator George McGo
vern klaagde dat hem 153 gedelegeer
den uit California waren ontnoihen
en burgemeester Richard Dailey be
klaagde zich over het afwijzen van de
door hem geselecteerde kandidaten.
Beide beslissingen waren genomen
door de partij-commissie voor geloofs
brieven, die handelde op grond van
door McGovern ingevoerde democrati-
seringsregels. De commissie meende
dat het 'winner takes all' principe,
dat in California gehanteerd werd,
ondemocratisch is en wees 153 van
McGoverns 271 gedelgeerden toe aan
diens rivalen. Burgemeester Daley
had zich niets aangetrokken van de
nieuwe regels en naar eigen inzichten
een groep gedelegeerden samengesteld.
Aanhangers van McGovern en Daley
waren al eerder deze week naar een
federale rechtbank gelopen, maar deze
bepaalde dat het hof In deze interne
partij-kwestie geen zeggenschap had
en weigerde de zaken te behandelen.
Voordat de uitspraak was gedaan had
bet Hof van Beroep zich wel bereid
verklaard de zaak te bestuderen.
SCHEURING?
Twee belangrijke partijleiders uit Ca
lifornia hebben zich gisteren uitge
sproken tegen het 'winner takes all'
principe, dat in hun staat gold. Hun
kritiek wijst op diepe verdeeldheid
onder de Democraten in California.
De McGovenn-mensen zijn echter vast
besloten de hen aanvankelijk toegewe
zen gedelegeerden terug te winnen,
zodat hun kandidaat nog maar een
kleine honderd stemmen van de nomi
natie verwijderd zou zijn. Wat de
rechtbank ook mag besluiten, de
kwestie zal waarschijnlijk toch door
de conventie ter sprake worden ge
bracht. Dit kan resulteren in een
bittere scheuring van de partij.
door Harm Lamberts
De Engels sprekende zakenlieden in Zuid-Afrika, aangevoerd door de
multi-miljonair en mijnmagnaat Harry Oppenheimer, hadden tot voor
kort nog hoop, dat er met de regering-Vorster wel te praten viel over
een verzachting van de apartheidsmaatregelen. Hun mijnen en fa
brieken kunnen niet buiten de Afrikaanse werkkrachten. Er is een
schreeuwend tekort aan geschoold personeel, maar door de wet op
de reservering van banen mogen zij voor het meeste geschoolde werk
alleen blanken aantrekken. En daar zijn er niet genoeg van.
bevolen, zoals hervorming van scho
len, universiteiten en het strafsy-
steem. Maar Andreotti legt meer na
druk op straffe maatregelen om de
economie te versterken en wet en
orde te bevorderen. 'De bestrijding
van het geweld', aldus Andreotti,
moet de grote opgave van de huidige
tijd zijn'. Hij ziet de eenwording van
Europa als de hoeksteen van de Itali
aanse buitenlandse politiek en juicht
de vorming van een Europese econo
mische en monetaire unie van harte
toe.
Dc Italiaanse minister van justitie, de
christen-democraat Guido Gonella.
heelt de Kamer van Afgevaardigden
gevraagd de parlementaire onschend-
baarhe d van Giorgio Almirante op te
heffen om hem voor de rechter te
kunnen brengen wegens pogingen de
fascistische partij weer op te bouwen.
Langzaam werd hier en daar de lijn
wat gevierd. Zo mocht de Highveld
Steel and Vanadium Corporation Ltd.
onlangs Afrikanen als kraanbestuur
ders in dienst nemen. Dat Engels
sprekende liberalen als Oppenheimer
met de mond wel tegen apartheid
zijn. maar in de praktijk het systeem
in stand houden, werd aan de kaak
gesteld door het studentenblad Var
sity van de universiteit van Kaapstad.
Als Oppenheimer in zijn functie van
kanselier van de universiteit mooie
toespraken houdt, heeft hij het altijd
over de erkenning van de vrijheid en
waardigheid van het individu, aldus
Varsity, maar als hij als voorzitter
van de raad avn bestuur van de
onderneming Highveld Steel Afrika
nen als kraanbestuurders in dienst
mag nemen, dient hij een verzoek in
om de lonen voor kraanbestuurders te
mogen verlagen van 89 cent per uur
tot 41 cent. wat de autoriteiten hem
natuurlijk grootmoedig toestaan. Hoe
verdedigt meneer Oppenheimer deze
•naakte en krasse discriminatie'?
vraagt het studentenblad.
Maar ook al zijn de industriëlen be
reid het spel mee te spelen als ze
maar zaken kunnen doen. de rechter
vleugel van de Nationale partij, de
zogenaamde verkrampten, wil van
geen concessies weten. Ze zien in het
minder streng toepassen van de wet
op de reservering van banen een
ondermijning van het hele apar
theidssysteem. Zij, de afstammelingen
van de Boeren, voelen zich het meest
bedreigd door de Afrikaanse massa's.
De Engels sprekenden, die over het
algemeen heel wat welvarender zijn
en betere opleidingen hebben geno
ten, hebben op de areidsmarkt min
der te vrezen van de Afrikanen
Verkrampter
Een opname van begin mei: politiemannen slaan in Jolrann esburg een groep studenten uit elkaar, die een mars wilde
houden om tc protesteren tegen een actie van de politie tegen studenten die een paar dagen tevoren in Kaapstad was
gehouden.
Het ziet ernaar uit dat Vorster en
zijn aanhang zich steeds verkrampter
zullen gaan gedragen. De 'verligte'
politiek heeft de Nationale partij niet
zoveel goeds geracht. Bij twee tus-
senverkiezingen liep de partij gevoeli
ge klappen op en" al was de laatste
tussenverkiezing voor de Nationalis
ten weer wat gunstiger, er zijn toch
duidelijke aanwijzingen dat de Engels
sprekenden het vertrouwen in Vor-
sters regering hebben opgezegd.
Daarom sluiten de Afrikaans spreken
de blanken nu weer de rijen en wordt
de oude lager- mentaliteit uit de Boe
renoorlog weer vaardig over hen. Ze
kiezen weer voor het isolement en
laten de vijandige buitenwereld zoveel
mogelijk links liggen. De opmerkin
gen van premier Vorster over het
politieoptreden in Kaapstad bewijzen,
dat hij weer lak heeft aan de mening
van zijn Engels sprekende onderdanen
en aan dc wereldopinie.
Een kleine minderheid van Afrikaans
sprekenden is dat te gortig. Een van
hen is de Zuidafrikaanse minister van
binnenlandse zaken, Theo Gerdener,
die zijn aftreden heeft aangekondigd
Met grote nadruk verklaarde hij geen
ruzie te hebben met Vorster of zijn
collega's, maar de motivering van zijn
ontslagaanvrage doet vermoeden, dat.
al is er dan wellicht geen openlijk
conflict geweest. Gerdener diep te
leurgesteld is in de politiek van Vor
ster. In zijn gedankbrief schrijft Ger
dener dat hij zich als particulier bur
ger wil gaan inzetten voor het verbe
teren van de betrekkingen tussen de
verschillende bevolkingsgroepen en
rassen in Zuid-Afrika en tuaasen zijn
land en de omringende Afrikaanse
landen.
Kerngezond
Ook het moment van zijn aftreden,
vlak na de studentenbetogingen, valt
op. En toen Die Burger, de krant die
de regering- Vorster door dik en dun
steunt, schreef, dat Gerdener de ge
volgen van een ernstig auto-ongeluk
niet helemaal te boven was gekomen,
waardoor het departement van bin
nenlandse zaken wel wat zwaar voor
hem was, liet de minister enkele
dagen later weten kerngezond te zijn.
Theo Gerdener was in 1970 minister
geworden Dat was op het hoogtepunt
van de "verligte' koers van de rege-
ring. De verkrampten hadden echter
reeds de aanval ingezet en wonnen
verloren gegaan terrein terug. Hun
belangrijkste overwinning was wel dat
dr. Andries Treurnicht gekozen werd
tot lid van het parlement. De ster van
Treurnicht stijgt snel. Nu hij ook nog
de leider is geworden van de Broeder
bond. een geheim genootschap van
Afrikaans sprekende notabelen, die
een beslissende invloed hebben op de
gang van zaken in Zuid-Afrika, is hij
een geduchte kandidaat geworden
voor de opvolging van Vorster
Gerdener heeft als minister gepro-
eerd de *verligtheid' in praktijk te
brengen. Hij hield zijn collega's voor
dat de belangrijkste taak van de rege
ring moest zijn het lot van de niet-
blanke bevolking te verbeteren. Vorig
jaar november hield hij een rede die
veel opzien baarde. De kloof tussen
de lanke en zwarte levensstandaard
in Zuid-Afrika kon leiden 'tot moord
en geweld, omdat de minder bevoor
rechte van de tewee niet langer de
uitdagende rijkdom en welvaart van
zijn buurman kan dulden'. De rege
ringskranten reageerden onmiddellijk
met de beschuldiging dat Gerdener
tegen de partijlijn in ging. En een
week later verldaarde dr. Connie Mul
der, minister van voorlichting, dat hij
de woorden van Gerdener niet ge
bruikt zou hebben.
Meningsverschil
Gerdener kan nu wel zeggen, dat er
geen verschil van mening tussen hem
en zijn collega's bestond, maar dat
zullen weinigen geloven. Want in fe
bruari van dit jaar liet de minister
van arbeid, Marais Viljoen, weten, dal
de mening van Gerdener niet het
standpunt van de regering weer gaf
cn diezelfde week herhaalde minister
Mulder nog eens dat hij de woord
keus van Gerdener niet zo gelukkig
vond. Maar Gerdenc- hield voet bij
stuk en merkte eind februari opnieuw
op, dat de kloof tussen blank en
zwart het grootste gevaar was dat
Zuid-Afrika bedreigde.
In de volgende maanden bleef hij
aandringen op meer begrip tussen de
Afrikaans en Engels sprekenden en
tussen zwart en blank. 'We zijn hier
met vier miljoen blanken en worden
omringd door vijf zwarte staten met
50 miljoen inwoners. Zij zullen ons
lot bepalen', aldus Gerdener.
Hij zou nog meer tegenwerking te
verduren krijgen. Zijn collega van
justitie zette hem openlijk voor schut.
Gerdener had twee voormalige gevan
genen, die na hun vrijlating zonder
vorm van proces tot beperkte bewe
gingsvrijheid waren veroordeeld, toes
temming gegeven Zuid-Afrika voor
goed te verlaten. Het waren Shanti
Naidoo. die gevangen was gehouden
omdat ze weigerde tegen haar vrien
den te getuigen, en Robert Soboekwe,
die zonder ooit veroordeeld te zijn,
zes jaar op Robbeneiland had gezeten.
Nadat minister Gerdener hun een ui
treisvisum had gegeven, bepaalde mi
nister van justitie Pelser, dat ze van
dat visum geen gebruik konden ma
ken, omdat ze hun woonplaats niet
mochten verlaten en dus niet naar
het vliegveld konden gaan.
Theo Gerdener gaat het nu buiten de
regering proberen. Maar de eerste
slag heeft hij verloren. De verkramp
ten zijn in opmars en Vorster gaat
hen voor
