HET SCHORT DE KERK
AAN OPENHEID
IJmond-gemeente Achtergronden van conflict bisschop - 2 door C. G. van Zweden
blijft overleggen
met de bisschop
Trouw
K wartet
Weer baptisten in
Rusland veroordeeld
Jehova's Getuigen
veroordeeld tot
jaar en 9 maanden
Humanisten willen
beslissing abortus
aan vrouw laten
KAART VAN KERKELIJK NEDERLAND
vandaag
Niebuhr-prijs voor
Willy Brandt
Vaticaan erkent
Oder-Neisse-grens
Beroepings-
werk
Boekenetalage
'I KOI W KW AK'I'ET KIJU\0 30 Jl M 1972
BEVERWIJK (KNP) Het bestuur
van de 'Kritische gemeente IJmond.
acht het overleg met bisschop Zwart
kruis over haar voornemen om Jan
Ruyter als gehuwde priester voor te
laten gaan in de eucharistieviering,
nog niet afgesloten.
De bisschop heeft op 9 juni dit voor
nemen volledig afgewezen. Tijdens
een 'vrij beraad' een open bijeen
komst voor leden en met-leden in de
Vredevorstkerk te Beverwijk heeft
het bestuur een uitvoerig verslafe ge
geven van een gesprek met de bis
schop op 20 juni. Voorlopig ?al er
binnen de gemeente geen geheime
stemming worden gehouden over het
voorgaan van J. Ruyter Vooratter
Bouma zie dat het niet uitgesloten is
dat er over dit onderwerp na de
vakanties een algemene ledenvergade
ring wordt gehouden, maar nog in
niet in dit stadium, omdat het overleg
met de bisschop nog niet afgesloten
is. De vergadering steunde de sugges
tie welke het bestuur 20 juni aan de
bisschop heeft gedaan om vanuit de
bisschoppenconferentie een commissie
van deskundigen in te stellen om
kritische gemeenten en dergelijke
eens te onderzoeken. Mgr. Zwartkruis
heeft toegezegd dit voorstel bij de
andere bisschoppen ter sprake te zul
len brengen.
Tijdens het vrij beraad, waaraan on
geveer 125 personen deelnamen, ble
ken 3 leden zich niet met het stand
punt van het bestuur te kunnen vere
nigen.
Het lijkt erop alsof het bisdom Roermond verdeeld is in groepen pro en contra Gijsen. Dat is echter
niet helemaal waar. De tegenstanders'' van de nieuwe bisschop hebben doorgaans niets tegen de man,
maar \eel tegen de visie op de kerk die hij vertegenwoordigt. En de "voorstanders* van dr. Gijsen zijn
er meer op gespitst de lijn van Rome te onderstrepen dan dat ze een bepaalde man in het zadel wil
len helpen.
A oorzover dr. Gijsen slachtoffer is (en dat is hij. want hij gaat gebukt onder de situatie), is hij dus
slachtoffer van Rome, en niet van onwillige Limburgse katholieken. Een autoritair benoemingsbe
leid is ook onbarmhartig voor de benoemde.
Niettemin menen veel Limburgse ka
tholieken een heleboel te kunnen red
den door een periode van zwijgen in
acht te nemen. Zo hebben bijvoor
beeld de leden van het kathedraal
kapittel afgesproken voorlopig de pers
niet meer te woord te staan. Ook de
bisschop zelf laat bij monde van zijn
secretaris, pater Gevonden, weten dat
hij beslist afziet van een gesprek of
een interview.
Blijkbaar zit hier de gedachte achter
dat het een of andere boosaardige
mechanisme de tegenstellingen heeft
toegespitst op één hoofd en dat daar
om een afkoelingsperiode gewenst is.
Het woord polarisatie is in Limburg
dan ook niet van de lucht. Maar het
besef dat deze polarisatie symptoom is
van een veel dieper liggende kwaal,
die historische wortels heeft, en al
tientallen jaren voortwoekert, wordt
met name in de kring van de 'tegen n
standers' van dr. Gijsen diep gevoeld, r UDll6K6lljK
Het zijn mensen die geen heil zien in
een afkoelingsperiode. Dat is immers
symptoombestrijding. Zij menen dat
het gezwel onderhuids voort zal kan
keren als de wond met een pleister
aan het oog wordt onttrokken. Struis
vogelpolitiek vinden zij dat. Zij me
nen dat het barmhartiger, en ook
wijzer is de feiten nu maar in het
openbaar onder ogen te zien.
lir rcdncflr behrudi *irh bet rrrM voor om
Irr ppuaitx' In dr/'- rubriek onUangrn 'ito
nln7!iultihgrn vrrkorl weer Ie geven. BI)
publlkalii- w.rrti mei de naam tan dr
In fender ondorleketiil. Brieven kunnen *or.
den grienden aan de lirer Joh. C. Francken.
«rcrrlarl* tan dr Imnldr. dr»« .Ie van Trouw
Kwarlrt, Pon-Du. ai». Amsterdam.
Opgetogen christen-zijn
Met enige verwondering lazen wc in
Trouw/Kwartet van 24 juni de kritiek
van dr. Van der Werf op de uitzen
dingen van de NCRV via de televisie,
waarbij Slpke van der Land in een
?caxentesamenkomst voorgaat en
i>r*erenkoren ons trakteren np een
bepaald soort muziek. Hij acht een
dergelijk opthotfciaMoe dojwhjk ver
moeiend, gemaakt, gekunsteld, gnecht.
Het staat dwar-> op onze volksaard.
Wij zijn een andere mening toege
daan. We zouden niet graag onze
kerkdiensten- inruilen voor de ge
meentesamenkomsten van Sipke van
der Land Maar iets daarvan zouden
we wel kunnen gebruiken. Vele men
sen in en buiten de gereformeerde
gezindte denken, dat men safe is wan
neer men de traditionele, platgetre
den paadjes bewandelt. Dat schijmt bij
ettelijke lieden een bijna onuitroeiba
re gedachte te zijn. De soberheid in
de kerkdienst heeft ook een bepaalde
somberheid in de hand gewerkt. Dat
achten wij een kwalijke zaak. Die
somberheid moet doorbroken worden!
Want ze is in strijd met de aard van
het evangelie. Evangelie, dat is toch
de goede boodschap van de eeuwige
blijdschap. En onze reaktie op de
uitbundigheid van Gods gaven is vaak
mondjesmaat. Daarvoor moeten wij
ons diep schamen Wat is het een
feestelijke aangelegenheid wanneer je
na een enthousiaste preek duidelijk
kunt ontdekken dat de gemeente in
het amenlied juichend reageert. We
zouden de gemeente niet graag willen
wagen aan allerlei lithurgische experi
menten. maar proberen haar elke zon
dag tot een bepaald evangelisch en-
thouasiasme te stimuleren. Als het
volle Woord van God bediend wordt
en overkomt door de kracht van de
Heilige Geest, zal er in de gemeente
een diepe vreugde groeien, die niet
ondergronds kan blijven.
Enschede
O. Moolweer
Geen huwelijk (2)
Laat ons nuchter en wakende zijn,
vermaant ons de apostel Paulus in
een van zijn zendbrieven. Deze groep
geldt heden ten dage zeer zeker nog.
nu de geestelijke devaluatie steeds
De Rotterdammer
Nieuwe Haagse Courant
Nieuwe leidse Courant
Dordts Dagblad
Uitgaven van
N.V. De Christelijke Pers
Directie .-
Ing. O. Posfmo, F. Diemer
Hoofdredactie:
J. de Berg (waarnemend)
Hoofdkantoor N.V. De
Christelijke Pers: N.Z.
Voorburgwal 276 - 280,
Amsterdam. Postbus 859.
Telefoon 020 - 22 03 83.
Postgiro: 26 92 74. Bankt
Ned. Midd. Bank (rek.nr.
69.73.60.768). Gem.giro
X 500.
verder doordringt en alles dreigt'on
dersteboven te gaan. Ik deel dan ook
de mening van D. v. Steenis uit
Asperen. Niet alleen de ARP maar
ook de CHU moet maar rekenen op
een flinke daling van haar stemmen-
tal bij de volgende verkiezingen, als
dit 'huwelijk' doorgaat. Hier dan ook
een oproep aan allen die hun beginsel
wensen vast te houden. Nu kan het
nog. Als het 'huwelijk' eenmaal geslo
ten is. heeft nadiscussiëren weinig zin
meer.
Zevenbergen
H. Lokers
Geen huwelijk (3)
Nu de contactraad van de drie confes
sionele partijen heeft geadviseerd tot
zodanige verdere samenwerking, dat
een gezamenlijk partijbestuur zal wor
den ingesteld en reeds bij de Kamer
verkiezingen van 1975 met één lijst
zal worden uitgekomen, valt te ver
wachten dat de oprichtittg van een
z.g. christendemocratische partij nog
slechts een formaliteit zal zijn. Het is
zeer betreurenswaardig dat de bestu
ren van ARP en CHU zich door de
KVP-leiding en een minderheid in
eigen kring tot deze opstelling heben
laten verleiden. Alvorens een samen
gaan met de deconfessionaliserende
en afbrokkelende KVP zelfs maar te
overwegen, dienden ARP en CHU
zich te verenigen tot een grote protes
tants-christelijke partij om de refor-
matorisch-evangelische politiek veilig
te stellen en om de partij-politieke
duidelijkheid en de regeerbaarheid
van het land te bevorderen. Het veel
gehoorde argument, dat het station
van vereniging van beide genoemde
partijen reeds lang geleden is gepas
seerd. faalt: de gezegdes 'beter ten
halve gekeerd dan ten hele gedwaald'
en 'waar een wil is. is een weg'
gelden ook in de politiek'. Helaas
moet worden vastgesteld, dat de be
sturen van beide genoemde partijen
doorgaan met een groot deel van haar
aanhang van zich te vervreemden
door de vorming van een verwaterde
eenheidspartij, waarin-voor iedereen
plaats is. te blijven nastreven. Het
resultaat zal dan ook wel zijn, dat
binnenkort brede sqhareft kiezers van
A3- en CH-buize. die zich om des
gewetens willen met het voorgenomen
eenheidsbeleid niet langer kunnen
verenigen, zich van hun partij, die de
'hunne' niet meer is, zullen afwenden,
hetgeen tot nog meer versnippering
van de evangelische krachten in de
politiek zal leiden. Mogen de resp.
partijorganen nog tijdig tot bezinning
komen, eer het onherroepelijk te laat
mr. J. H. Landwchr
Geen huwelijk (4)
Met de zienswijze van de heer Van
Steenis uit Asperen kan ik mij volko
men verenigen. Ook ik ben ervan
overtuigd dat t.z.t. het GPV de vruch
ten plukt. Bij de laatste verkiezingen
heeft deze partij immers reeds een
winst geboekt. Overigens betwijfel ik
of deze ontwikkeling te betreuren
valt. Voor diegenen die hun levenlang
de AR zijn trouw gebleven natuurlijk
wel. Maar we leven nu eenmaal in
een tijd van scheiding der geesten.
Niet alleen op het politieke vlak zal
dit verschijnsel waar te nemen zijn
maar ook op andere terreinen doet
deze ontwikkeling zich voor. Ook de
kerken zijn de laatste jaren in sterke
mate in beweging gekomen. Het aan
tal leden van de geref. kerken daalt
echter opzienbarend. M.i. ook het ge
volg van het 'in ondertrouw zijn' van
de kerken. Vroeg of laat zal ook op
kerkelijk gebied een scheidslijn zich
zeker openbaren. Het komt de duide
lijkheid alleen maar ten goede.
Dieren
J. C. B. Schut
STUTTGART (EPD) —De niet er
kende baptistengemeenten in de Sow-
jetunie blijven onder sterke druk
staan. Dit blijkt uit nieuwe documen
ten. die door de organisatie 'Licht im
Osten' gepubliceerd zijn. Daarin be
richt de illegale 'raad van familiele
den van gevangen baptisten', dat 21
christenen recent tot gevangenisstraf
fen tot vijf jaar veroordeeld zijn.
Enkele gemeenten werden bijzonder
zwaar getroffen. Zo werden van de
kleine baptisten gem een te te Jelisawe-
tmsk in het district Krasnodar zeven
leden veroordeeld.
ARNHEM De krijgsraad in Am-
hem heeft gisteren 5 Jehova's getui
gen veroordeeld tot een gevangenis
straf van een jaar en negen maanden
omdat ze weigerden een soldatenuni
form aan te trekken.
Jehova's gaan er van uit dat ze al
trouw hebben gezworen aan God en
daarom geen tweede heer, in dit geval
de staat, kunnen dienen. Ze weigeren
daarom ook vervangende dienst.
De veroordeelden waren de 21-jarige
Hubert H. uit Arnhem, de 22-jarige
Nico J. uit Breda, de 21-jarige Eduard
van der A. uit Nijmegen, de 21-jarige
Benjamin S. uit Den Haag en de even
oude Adriaan D. uit Rotterdam.
De auditeur-militair le<gde er de na
druk op dat de krijgsraad veel liever
de Jehova's getuigen voor de burger
rechter ziet verschijnen. De kans dat
er dan een lagere straf in zit is niet
denkbeeldig. De Jehova's kiezen even
wel altijd voor het 'opkomen' in de
kazerne en dan weigeren. De straf
van een jaar en negen maanden komt
overeen met de normale diensttijd,
wanneer de normale eenderde 'voorlo
pige invrijheidstelling wordt ver
leend.
UTRECHT Het onderbreken van
zwangerschap als laatste middel om
geboorte van een niet gewenst kind te
voorkomen moet voorbehouden blij
ven aan het vrije beoordelen van de
rechtstreeks belanghebbende vrouw.
Zij moet zonodig daarbij wor
den geholpen. Dit schrijft het Huma
nistisch verbond in een brief aan de
Tweede Kamer, waar het abortus-wets
ontwerp van minister Stuyt na het
zomerreces aan de orde komt.
Het verbond schrijft dat wettelijke
regelingen niet tot gevolg mogen heb
ben dat gevaren voor lichamelijke en
geestelijke gezondheid ontstaan. Het
is dan ook van groot belang dat
belemmeringen voor artsen om aan
uitvoering van abortus mee te werken
uit onze wetgeving verdwijnen. Er
bestaat ook geen grond waarom
anders dan bij alle medische verrich
tingen bij abortus de arts aan
wettelijke regelingen zou moeten wor
den gebonden.
Overigens, aldus het verbond, moet de
arts. zoals bij elk ander medisch han
delen. de grenzen van het medisch
aanvaardbare risico zelfstandig beoor
delen. Ilij moet ook zijn patiënt alle
nodige begeleiding geven, waaronder
verwijzing naar een andere arts. in
dien zijn levensovertuiging hem deze
hulpverlening verbiedt.
Twee van deze mensen heb ik gespro
ken. Het zijn dr. Jan Peters ocd,
aalmoezenier van sociale werken voor
noordelijk Limburg te Venray. en drs.
W. Meijs. deken te Hoensbroek. Beide
heren hebben publiekelijk stelling ge
nomen in het conflict, ofschoon ze
duizend maal liever iets anders had
den gedaan.
Deken Meijs zegt: 'Deze hele affaire
vreet energie. En waartoe? Wie dfc
minderwaardige (dikwijls anonieme)
briefjes leest die in zijn brievenbus
glijden, begrijpt dat hij ook verdrietig
is. Dat laatste natuurlijk niet alleen
vanwege die briefjes.
Dr. Peters en deken Meijs vertolken
beiden hun bezorgdheid voor de toe
komst van de kerk. De geloofwaardig
heid van de kerk lijkt in een langdu
rig proces te zijn uitgehold. En daar
mee ook de mogelijkheid een nieuwe
generatie te inspireren en voor te
gaan.
Niet gangbaar
Dr. Peters zegt: 'De religieuze taal
waarvan wij ons bedienen, is geen
gangbare munt meer. Het is een taal
die te lang-uitsluitend van boven
naar beneden gesproken is. Alleen
nog verstaanbaar voor een groep inge
wijde mandarijnen.'
Hij is bang dat de huidige Romeinse
lijn uitkomt bij een kerk die niets
meer is dan een sekte. In die sekte
zal de overwegende aandacht uitgaan
naar achterhaalde zaken. Deze 'kerk'
zal haar kinderen affectief verwaarlo
zen met een overtrokken cerebraliteit
en rationaliteit. Daar is niets van de
verwachten, zo vreest dr. Peters.
Een kerk groeit aan de basis, zegt hij.
Daèr zijn de mensen die hun vrijheid,
hun medezeggenschap en hun mondig
heid niet meer prijs kunnen geven,
ook al zouden ze het willen. Vanaf
die basis groeit iets omhoog naar de
kerkleiding, en zo ontstaat een wissel
werking. van boven naar beneden en
omgekeerd. Deze wisselwerking begon
na het tweede Vaticaans concilie op
gang te komen. Er waren natuurlijk
problemen, maar er was ook hoop.
Men had het gevoel dat er iets wezen
lijks op gang was gekomen. Men zag
iets beginnen.
Streep erdoor
Mgr. Gijsen heeft echter een streep
door deze ontwikkelingen gezet. In
zijn visie zijn de (onmondige) gelovi
gen slechts consumenten van de heils
boodschap. En op die heilsboodschap
kun je dan reageren met een 'perfect'
geloof. In de geest van: dit is het. en
niet anders.
Maar. zegt dr. Peters, 'je moet een
mens de weg naar het geloof toe ook
gunnen. In Jesaja staat immers dat de
knecht des Heren de kwijnende vlas
pit niet zal uitdoven?'
Spaans
Dr. Peters vertelt een aardig voor
beeld uit zijn eigen praktijk.
Hij spreekt goed Spaans. Volgens een
van zijn orde-genoten ziet hij zelfs
kans iemand in het Spaans de kast uit
tevegen.
ADYERTENT1EJ
Zojuist verscheen de 3e druk
Dr. C. N. Impeta's
geheel herzien door Ds. P. Visser.
Dit unieke handboek biedt:
Een objectieve beschrijving van ontstaan,
grondslag en organisatie van alle kerken
in Nederland.
Actuele informatie over deze kerken, niet
alleen in cijfers, maar ook (en vooral)
in ontwikkeling.
Een kerkhistorische kaart van Nederland,
waarop in enkele hoofdlijnen de ontwik
keling van het kerkelijk leven in Neder
land is aangegeven.
Een lijst van (in Nederland) voorkomen
de buiten-kerkelijke religieuze groepen
met een korte aanduiding van hun ge
dachten.
Een register van namen en zaken.
320 blz., gebonden slechts 12,50.
De 'nieuwe' kaart van kerkelijk Nederland
is verkrijgbaar bij iedere boekhandel.
Een uitgave van KOK KAMPEN.
Dr. Jan Peters (ocd), aalmoezenier van sociale zaken voor noordelijk
Limburg: 'Je moet een mens de weg naar het geloof toe ook gunnen'.
Regelmatig draagt de heer Peters mis
sen op voor Spaanse gastarbeiders.
Onder zijn vaste klanten is iemand
die demonstratief lid is van de com
munistische partij, en klassiek fe
nomeen even demonstratief
atheïst. Het is een arbeider die geen
gelegenheid voorbij laat gaan de za
ken belachelijk te maken. Daarom is
aalmoezenier Peters een keer naar
hem toe gegaan.
Hij vroeg: 'Waarom-kom je dan elke
keer naar de mis?'
De Spanjaard: 'Ik wil altijd wel een
gek horen die het nog staat te vertel
len
Vlaspit
Dr. Peters geeft toe dat deze beleve
nis hem niet onberoerd heeft gelaten.
Maar hij heeft de neiging juist in
zo'n verband te denken aan die smeu
lende vlaspit uit Jesaja.
Is er nog een vonkje vuur?
Of kunnen we dit wel vertrappen met
een formeel geloofsmodel? Volgens
dr. Peters zou een veel duidelijker
beroep gedaan moeten worden op de
religieuze bewogenheid van de men
sen.
Hij is verder bang dat Rome op een
onverantwoorde manier speelt met de
loyaliteit van de priesters; dat ze
zeggen: die gaan toch niet weg.
En wat dr. Gijsen betreft: 'Dat zal
best een uiterst bekwaam man zijn.
Trouwens, wie ben ik dat ik daar een
oordeel over zou uitspreken? Maar als
je nu de feiten naast elkaar legt,
moet je toch zeggen: déze man is niet
geschikt voor déze post.'
Deken Meijs uit Hoensbroek laat
soortgelijke geluiden horen. 'Ik ben
bang dat tientallen priesters het bijl
tje er (op den duur) bij neer zullen
gooien', zegt hij.
Op dezelfde dag dat dr. Gijsen be
noemd werd (22 jan. j.L) is in de
woning van drs. Meijs al de eerste
emotioneel geladen vergadering ge
houden. Deken Meijs zegt: 'Dat was
een van de meest dramatische ge-'
sprekken van mijn leven.' De atmos
feer onder de tien inderhaast aanwezi
ge priesters was zo geladen, dat het
merendeel aanvankelijk van plan was
een telegram te sturen met de bood
schap dat men dr. Gijsen niet zou
accepteren.
Dat ging deken Meijs echter te ver.
Men kwam toen gezamenlijk tot het
befaamde telegram (later door 51
priesters ondertekend) waarin dr. Gij
sen verzocht werd de benoeming niet
te aanvaarden. 'Ik had het gevoel dat
de zaak potdicht ging. Het omgekeer
de van aggiornamento', zegt deken
Meijs.
Dat laatste is voor hem doorslagge
vend. Hij heeft al enkele tientallen
jaren (met een gestadig groeiende
bewustwording natuurlijk) het gevoel
dat het de kerk schort aan openheid.
'Ik ben al jaren op zoek naar een
kritische instantie. Die missen we.
zowel in de kerk als in de maatschap
pij'. zegt hij.
Open kerk
Deken Meijs is initiatiefnemer ge
weest voor de oprichting van de
'werkgroep open kerk'. (24 jan. jj.).
Deze groep wil de waarden van de
medeverantwoordelijkheid van .de
christenen verdedigen. Men wil ver
der geheime processen (ondoorzichti
ge manipulaties bijvoorbeeld) open
baar maken en eventueel geheime
stukken publiceren. Geslotenheid
wordt met klem afgewezen. In de
visie van deken Meijs zou die werk
groep open kerk moeten uitgroeien
tot de kritische instantie waarnaar hij
al jaren op zoek is. Een kritische
instantie die niet tegen de kerkelijke
kaders moet opereren, maar naast,
eventueel via die kaders, en binnen
de kerk.
De heer Meijs droomt trouwens niet
van een kerkelijk onderonsje in de
oostelijke mijnstreek van zuid-Lim- -
burg, maar van een landelijk kritisch
apparaat, waarin de oecumene alle
nadruk moet krijgen.
Ontmaskeren
Deken Meijs: Als we de ondoorzichti
ge processen in de kerk doorzien en
ontmaskeren, als we een volslagen
ope.i beleid kunnen verwezenlijken,
dan pas kunnen we ook een zoutend
element in de maatschappij worden.
Want in de maatschappij zit ook 90
procent van de ijsberg onder water.
Er is gekonkel, er wordt met baantjes
geschoven, er jvorden machtsgrepen
uitgevoerd volgens oncontroleerbare
wegen, ey zijn belangengroepen die
zich voor de toekomst indekken tegen
alle risico's en ef zijn traditionele
structuren die nog volslagen 19de
eeuws zijn. Overal. Of je nu spreekt
van het plaatselijk bestuur van een
kruisvereniging, of van een vakbond.
De kerk moet een kritisch instantie
zijn of worden, en er is een groeiend
besef dat het die richting uitmoet.
Maar die sfeer wordt bedreigd door
de benoeming van dr. Gijsen en door
de Romeinse curie. Ook door een deel
van het kerkvolk trouwens. Want we
vechten niet met achterblijvers, maar
met de consequenties van wat wij,
priesters, zelf de gelovigen vroeger
hebben ingepompt.
Hoe ging dat, angst voor de hel, en zo
veel mogelijk kinderen krijgen. Het is
de echo van ons eigen verleden die
dwars op de ontwikkeling staat.
Maar wat gaat er nu straks gebeuren?
Deken Meijs is bang dat de gehele
Nederlandse kerkprovincie zal worden
ingepakt. Er moeten straks immers
meer bisschoppen worden benoemd.
En wat gebeurt binnen afzienbare tijd
met de opvolging van Alfrink° Een
delicate vraag, gezien tegen de achter
grond van de recente ontwikkelingen.
De heer Meijs zegt: 'Dit is geen zaak
die elk bisdom voor zichzelf kan uit
vechten. Het hele Nederlandse kerk
volk moet worden gemobiliseerd.
En waar blijven jullie, protestanten?
Dacht u dat de protestanten als vrij
blijvende derden aan het lijntje kun
nen blijven staan? Dat is verleden
tijd. Dezelfde processen die ons ver
scheuren, verscheuren jullie. Want
het proces van ontmaskering houdt
niet op waar enkele machthebbers een
streep denken te trekken. Het woe
kert door onder verscherpende om
standigheden.'
Kanaliseren
Volgens de heer Meijs gaat het er om
hoe we dat proces moeten kanalise
ren. Toedekken, zwijgen of verzwij
gen, zogenaamd tot rust laten komen,
en dat soort ideeën zijn levensgevaar
lijk. Ze zullen ons een tijd later des
te meedogenlozer opbreken. Maar aan
de andere kant moet je nuchter con
stateren dat aarrelke oorlog een peri
ode van toenemende polarisatie is
voorafgegaan. Hoe houden we het pro
ces in de hand?
Dat is de grote vraag die de zo
ongelooflijk onder druk gezette Meijs
de handen naar het hoofd doet grij
pen. Hij heeft gelukkig zijn pijp om
voortdurend aan te lurken, maar dat
het dagelijks werk onder inspirerende
omstandigheden verloopt, kan hij niet
zeggen. Evenals dr. Peters heeft hij
de neiging te zeggen: het plezier is er
af.
Hij heeft bovendien gewetensnood.
Hoe moet je onder dergelijke omstan
digheden de eucharistie vieren? Hij
heeft onlangs de eucharistie samen
met de nieuwe bisschop moeten vie
ren, toen een jonge priester moest
worden gewijd die in het dekenaat
van Meijs zou gaan werken. Moet je
zo'n viering weigeren? Kun je dat
verantwoorden voor zo'n jonge knul.
die zijn werk nog moet beginnen?
Kun je zijn hoogtijdag vergallen door
een eenmansdemonstratie?
De heer Meijs heeft een tussenweg
gevonden, en hij heeft die eucharistie
meegevierd, maar 'kreunend van el
lende. Zoiets moet je niet te vaak
doen. Daar ga je dood aan.'
Aldus een vermoeide deken Meijs.
Zijn jaren zijn hem aan te zien.
NEW YORK (EPD) De Westduitse
bondskanselier Willy Brandt is onder
scheiden met de Reinhold-Niebuhr-
prijs, die dit jaar voor het eerst is
uitgereikt. In de motivering zegt het
comité, dat Brandt op opmerkelijke
wijze de gedachten van de vorig jaar
overleden Amerikaanse theoloog in
praktijk brengt, evenals diens geloof
aan een christelijk realisme.
EENZAAMHEID
In Literair Akkoord 9 trof ik re
bijzonder verhelderend stukje ov<
eenzaamheid aan. Het is van de hfl
van Gerard Walschap, de grand
man van de Vlaamse literatuur,
jaar oud. Hij heeft het daar overje
vijf, ons bekende eenzaamheden,
de kosmische, die van het menski
oerwoud, van ons bewustzijn,
maatschappelijke en tenslotte
kunstmatige maatschappelijke
zaamheid. Van de laatste schrijft
'Wij kennen de kunstmatige m
schappelijke eenzaamheid ons ofx
legd door de medemensen die
trotseren, als straf voor onze moed^a
om ons mak te maken tot wij
laten tatoeëren en de tanden afvijl
Deze eenzaamheid is hard om te
gen. De meesten vluchten voor
uit en stellen zich verder tussenp
andere huisdierintellecten langs
weg om op rij eerbiedig te groetend
beamen en toe te juichen. De ve
ding is en blijft groot om ook wij
worden, algemeen bekend en geli l(
een goed en bruikbaar mens in dii a
van een edel ideaal'. De laatste
den werden mij verduidelijkt toei
een Belgische vrouw over Gei e
Walschap sprak en zij verklaa
nooit een boek van 'die pornograalr
hebben willen lezen, over porno i;
fie gesproken! De laatste tijd is
van de zijde der jongeren, kritiek a;
Walschap. Hij zou precies dattyi
hebben laten gebeuren waarvoor
hier waarschuwt en deze laatste,
te dragen eenzaamheid hebben o
geven door zich te scharen bij e'
conservatieven. Ook deze eenzaaml
is dus betrekkelijk. Toch blijven e
woorden bemoedigend voor hen e
zich geroepen weten tegen de stn j
te moeten inroeien. Dat kan een e
de zaak zijn. In het evangelie w< j,
ons nergens voorgehouden ons bij u
algemene mening neer te leggen. e
Heer volgen zal altijd zoiets als te|(
allen en alles ingaan meebreng
Een laatste eenzaamheid.
BONN (KNP) De officiële erl r
nmg door het Vatikaan van de 5
bisdommen in West-Polen (tot en
de tweede wereldoorlog Duits gri 1
gebied) heeft in West-Duitsland n<
zure reakties uitgelokt. De Westdi
bisschoppen hebben zich er nog
officieel over uitgelaten, maar de j
chef vail kardinaal Doepfner
München, voorzitter van de Di
bisschoppenconferentie, heeft 1
weten dat het Vatikaan noch met [j
Westduitse bisschoppenconfere
noch met haar voorzitter overleg
deze erkenning heeft gevoerd. Zij
wel vlak voor de bekendmaking
de erkenning daarvan in kennis
steld.
De commissaris der Duitse bisscl
pen bij de regering van Bonn. o
Wilhelm Woeste, heeft verklaard,
het Vaticaan zich bij de erkenning
sluitend heeft laten leiden door pa
rale motieven en door de jarenla
druk. die het Poolse episcopaat h<
uitgeoefend.
NED. HERV. KERK
Aangenomen: naar Woudenberg (b
wijkgem.): N. Warns te Gendringer
Bedankt: voor Voorthuizen: J. Koo
te Werkendam.
GEREF. GEMEENTEN
Beroepen: te Choteau (Monti
USA): A. M. den Boer te Ridderkl
te Nijkerk: J. Mol tc Hardinxv
Giessendam.
CHR. GEREF. KERKEN
Bedankt: voor Utrecht-centrum, J.
Rebel te Hilversum-centrum.
Europese ncituurgids, door Ch. Ne
on, J Petermann, P. Scheffel en
Scheiba Uitg. G. J A. Ruys, Am
dam 264 blz29.50.
In dit boek zijn ongeveer 1500 pl
ten en dieren afgebeeld op meer
200 gekleurde platen. Zij vormen
overzicht van de belangrijkste vei
genwoordigers van de Europese fl
en fauna, uitsluitend bedoeld voor
ongeschoolde natuurliefhebber
nog niet toe is aan specialisatie
een bepaalde groep dieren of plar
en op zijn reizen geen hele bib
theek wil meenemen. Aan dit i
beantwoordt deze Europese nati
gids zeker, al blijft de keuze
soorten vanzelfsprekend een sü
persoonlijke. Dat geldt temeer d
dit van oorsprong een Oostduits
is, waar de toch wel van onze 1
schillende flora en fauna de k«
beïnvloedt. Door de vertalers, A.
Kruijne (planten) en G. Nieuwen!
(dieren), zijn de beschrijvingen i
gevuld met gegevens voor onze s
ken. Die beschrijvingen zijn niet al
beknopt en omvatten uiterlijke k
merken, leefwijze, terreinvoorto
voedsel en voorkomen, waar het
dieren betreft, levensduur, hooi
bloeitijd, karakteristieken en gr«
plaatsen voor de plantesoorten. r
groot voordeel in vergelijking
veel dergelijke gidsen is. dat men
beschrijvingen op dezelfde bladzij
vindt als de afbeelding. Dieren
planten die met speciale apparatt
bekeken moeten worden, zult u
niet in aantreffen, maar die zult
ook niet missen. Een boek dat u
veel gevallen aan dc gezochte ge?
vens zal helpen en dat er bovendi
bijzonder aardig uitziet.
H.T
