Engels botst met Kamer
over steun dagbladen
McGoverns kansen op
kandidatuur gedaald
Hooggerechtshof VS
schaft doodstraf af
Gesprek over haven-cao
in het slop
Zeventig mijnen tot
ontploffing gebracht
Suriname wil
ariënburg
ui overnemen
Ook regen
TOONT nET
GEZICHT
i VAN IËT
i BrmUFSLEVEN
I NEDERLW-TOSt
In deze krant
Colombianen
vermoordden
Indianen 'te
goeder trouw'
Struikelt
De Brauw
in Senaat
I
UW KRANT IS NU WEL OCHTENDBLAD
MAARWETEN UW KENNISSEN HET AL?
VERNIEUWD EN UITGEBREID N„ra:
VUL DE BON HIERNAAST IN i 11
mmummmmmmmmmmmmmm*
ienwe Leidse Courant
IHRISTELIJK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMGEVING
lenslraat 37 Postbus 76 Telefoon 31441
„Stsntvastich is gheblavan
mijn hert in teghenspoetl"
VRIJDAG 30 JUNI 1972
53ste jaargang
MEUBELSHOWROOM
W. J. Zirkzee N.V.
ZEEMANLAAN 22 LEIDEN
Tel. 01710-42627
Gironr. 269274 t.n.v. N.V. De Christelijke Pers, Amsterdam Abonnement 8,76 per maand, per kwartaal 25,90 Afd. Bezorging vanaf 08.30 uur.
's-GRAVENZANDE Sinds de eerste
landmijnen vijf weken geleden op het
strand van 's-Gravenzande werden aan
getroffen, zijn er in totaal al ongeveer
zeventig door de mijnopruimingsdienst
van de marine tot ontploffing gebracht.
yan een onzer verslaggevers
AMSTERDAM De Surinaamse
•egering heeft in principe beslo-
en de suikerplantage Mariën-
>urg in het Commewijnedistrict
>ver te nemen van de Rubber
Cultuur Maatschappij Amster-
lam. Aan overneming van de
ilantage wordt om sociaal-econo-
lische redenen de voorkeur ge-
;even boven verhoging van de
uikerprijs, zoals de RCMA als
Iternatief aan de Surinaamse re
uring had voorgesteld.
pit heeft de president-commissaris
de RCMA. jhr. M. F. van Lennep,
termiddag meegedeeld op de jaar-
Brgadering van de RCMA in Amster-
im.
t onderhandelingen over de prijs en
|(le voorwaarden voor het overnemen
wan het bedrijf zijn op 14 juni begon
nen. De heer Van Lennep wilde ge-
kien 'de complexheid der materie' op
Tjeze vergadering niet veel meer zeg
gen over de onderhandelingen.
Bowel de heer Van Lennep als direc
teur D. van Klaveren verklaarden gis
termiddag duidelijk (en op nadrukke
lijke navraag meer dan één keer) dat
[Be pensioenrechten van het personeel
n de plantage niet worden aangetast,
heer Van Klaveren kwam in zijn
espreking van deze rechten op een
•drag van 1.8 miljoen Surinaamse
uldens een bedrag, dat niet zo
terk afwijkt van de 3,4 miljoen Ne
derlandse guldens die de Nederlandse
inderhandelaars van de Mariënburg
Werknemers Bond hadden genoemd.
IGEEN GARANTIE
Een bankgarantie of een zwart-pp-wit
gestelde verklaring wilde de RCMA-
leiding echter niet geven. Daar werd
net namp om gevraagd door leden
an het Suriname-comité, die door het
:open van een RCMA-aamdeel spreek-
len stemrecht in deze vergadering had-
'den gekregen.
Voor en tijdens de vergadering in de
Industriële Club aan de Dam in Am
sterdam in Amsterdam werd buiten
gedemonstreerd door een twintigtal
afgevaardigden van Surinaamse actie
groepen. Er werden leuzen meegedra
gen als 'Voor behoud van werkgele
genheid' en 'Weg met koloniale prak
tijken op Mariënburg'. Aanvankelijk
had de Amsterdamse politie geen
oestemming willen gegeven voor deze
lemonstratie (vanwege de drukte op
Je Dam), maar later kwam de toe-
itemming wel af nadat beloofd was dat
mgeveer twintig man aanwezig zou-
len zijn.
^ie voor verslag van de jaarvergade-
ing de financiële pagina.
Zogezegd
'De religieuze taal waarvan wij
ons bedienen, is geen gangbare
munt meer. Het is een taal die te
lang uitsluitend van boven naar
berieden gesproken is. Alleen nog
verstaanbaar voor een groep in
gewijde mandarijnen'.
dr. Jan Peters, aalmoezenier
in Limburg
Voornamelijk in het midden en
oosten van het land plaatselijk
regen. Maar morgen ook zonnige
perioden. In het algemeen wei
nig wind, minimumtemperaturen
omstreeks 10 graden. Maxima
rond 20 graden.
MORGEN EN OVERMORGEN:
zonnige perioden, plaatselijk een
bui en gematigde temperaturen.
Inzet:
verdeelsleutel ten gunste van zwakkere kranten
Van onze parlementsredactie
DEN HAAG 1 Minister Engels (erm) is gisteren in botsing gekomen met de meerderheid van de
Tweede Kamer over de verdeling van de dertig miljoen gulden financiële steun aan «Ie dagbladen in
- - v
- - JiT
---S- - -
iJgj !N SUKiMApE
Gistermiddag werd voor het gebouw van de Industriële Club te Am
sterdam een demonstratie gehouden tegen de 'uitbuiting van de Su
rinaamse arbeiders op de plantage Mariënburg'.
1972 en 1973
Duidelijk tegen de zin van een over
grote meerderheid van de KVP, een
minderheid van de ARP en de linkse
combinatie, verdedigde de minister het
oorspronkelijke regeringsvoorstel van
'n verdeelsleutel op fifty-fifty-basis. nl.
vijftien miljoen volgens de gebruike
lijke verdeling van de STER-gelden
en vijftien miljoen op basis van het
verbruik van redactioneel papier
De meerderheid van de Kamer wil
echter een gunstiger verdeling voor
met name de zwakkere dagbladen en
hadden daarom verdeelsleutels voorge
steld met de volgende verhouding: 60-
40 (motie van der Sanden-KVP) en
75-25 (motie Roethof-PvdA).
Minister Engels die enkele weken ge
leden weinig bezwaar tegen de motie
van zijn partijgenoot Van der Sanden
maakte, nam gisteren echter scherp
stelling. Als nieuw argument voerde
hij onder meer aan de brief an de
Nederlandse dagbladpers (NDP), die
zich voor het regeringsvoorstel heeft
uitgesproken. De Telegraaf had al eer
der gedreigd uit de NDP te zullen
stappen wanneer een andere verdeel
sleutel zal worden gehanteerd.
Minister Engels zei ook dat wanneer
de Nederlandse Dagbladpers uiteen
zou vallen, dit een groot gevaar bete
kent voor de pers. Bindende afspra
ken over met name de abonnement
starieven zouden dan niet meer moge
lijk zijn. Hij deed daarom een drin
gend beroep op de Kamer de motie
De steeds beheerste McGovern rea
geerde op dit nieuws met de woorden:
'een cynische, politieke rot streek' en
'een steek in de rug'. Hij beloofde het
er niet bij te zullen laten zitten. Maar
een opgetogen Hubert Humphrey
noemde het 'goed nieuws' en meende
dat zijn kansen op de presidentsnomi
natie nu aanzienlijk verbeterd waren.
Eerder deze week beweerde McGovern
over voldoende stemmen te beschik
ken om zeker te zijn van de kandida
tuur al tijdens de eerste stemronde.
Daarvoor zijn 1509 stemmen nodig en
McGovern meende dat een aantal zwar
te leiders hem net voldoende stemmen
had bezorgd om op 1510 stemmen te
komen. Later moest de senator evenwel
toegeven, dat hij een aantal stemmen
dubbel had geteld en dat hij nog
zestien stemmen tekort kwam.
Dc commissie voor geloofsbrieven van
de Democratische partij, die op het
ogenblik in Washington de conventie
voorbereidt, had echter klachten ge
kregen van senator Humphrey en an
dere tegenstanders van McGovern, die
het niet eens waren met de toewijzing
van de gedelegeerden uit de staat
California. McGovern behaalde daar
bij de voorverkiezingen 44,3 procent
van de stemmen en Humphrey 39,2
Binnenland
Studentenstop voor twee jaar 5
marineman moet weg 13
Buitenland
Baader-Meinhof groep
en Willy Brandt 9
m
Senator George McGovern
Kerk
Achtergronden
van conflict-Gijssen (2)
Sport
Pellenaars over de Tour
Lezers schrijven
Bockcuclalagc
Radio en tv
Strips, feuilleton
Recept
Commentaar
Dichtbij cn verder
Poprubriek
Films
Puzzel
Autorubrlek
Beurs
15
'We moeten hier spelen. Hun
ouders houden niet van kinde
ren'.
WASHINGTON (Reuter. UPI, AP) Een onderling verdeeld Amerikaans
Hooggerechtshof heeft gisteren de doodstraf afgeschaft voor de meeste halsmis
daden. Maar dc negen rechters zijn het er niet over eens hoe verreikend hun
besluit zal zijn. Ilun uitspraak deden ze vergezeld gaan door tien verschillende
opinies, die uitdrukking geven aan hun onderlinge geschillen. Bovendien wer
den twee doodvonnissen in Georgia en een derde in Texas nog eens apart om
gezet. Door deze dubbelzinnige toevoegingen blijft het mogelijk om in speciale
omstandigheden de doodstraf opnieuw in te stellen.
De rechters moesten beoordelen ol de doodstraf strookt met de grondwet, die
'wrede en ongebruikelijke' straffen verbiedt. Zeshonderd gevangenen hebben
in dodencellen zitten wachten op dc uitspraak van het Hooggerechtshof. Het
hof nam zijn besluit met vijf tegen vier stemmen (de door Nixon benoemde
rechters onder wie opperrechter Warren Burger). Slechts twee rechters meen
den, dat de grondwet de doodstraf voor alle misdaden verbood. De anderen
menen dal in bepaalde gevallen de doodstraf wei kan worden toegepast.
BOGOTA (AFP) In de La-
tijnsamerikaanse staat Columbia
is grote verontwaardiging gere
zen over een beslissing van een
jury van drie man in de stad
Villa-Vicencio. Deze moest
woensdag uitspraak doen over
dc vraag of twaalf mannen, die
zestien Indianen hadden ver
moord. schuldig waren.
De Jury sprak acht van de be
klaagden vrij, terwijl dc overige
vier minder straf kregen omdat
volgens de Jury sprake was van
'verzachtende omstandigheden'.
Het twaalftal bad bekend de In
dianen van de Cuiba-stam te
hebben gedood. De acht vrijge
sproken verdachten hadden ech
ter verklaard niet te weten dal
het vermoorden van Indianen
verkeerd is. Voor de jury merk
ten zij op dat Indianen als 'on
gedierte' beschouwen en hen ook
zo plegen te behandelen.
De conclusie van de jury luidde
dat de acht Te goeder trouw en
uil onwetendheid' hebben ge
handeld.
over de verdeelsleutel in te trekken.
De heer Wilde (D'66) interrumpeerde
de minister daarop scherp met: 'De
minister is gezwicht voor een bepaald
element (De Telegraaf) binnen de
NDP
Tegen het middernachtelijk uur ver
klaarde de heer Van der Sanden ech
ter zijn motie te zullen handhaven.
Hij wees er op dat ook het standpunt
van de minister gevaren met zich
meebrengt. Hij gaf er daarom de
voorkeur aan. 'de verliesgevende bla
den nu de toptimale mogelijkheid te
bieden om er bovenop te komen'. De
overgrote meerderheid van mijn frac
tie denkt er ook zo óver.' aldus de
heer Van der Sanden.
De situatie over de verdeling van de
steun aan de dagbladpers is met dit
KVP-standpunt aanzienlijk verscherpt.
Volgens politieke waarnemers is de
verdeeldheid over deze motie binnen
het kabinet ook zeer grootl Het wordt
daarom niet uitgesloten geacht, dat
mede onder druk -van de ministers
van VVD en DS'70 het kabinet alsnog
zal besluiten de motie niet uit te
voeren. Minister Engels had bij het
ter perse gaan van deze editie nog
niet in tweede termijn geantwoord.
De steunmaatregelen op zich verwier
ven gisteren de instemming van de
meerderheid van de Kamer. Alleen
VVD cn DS'70 protesteerden scherp.
De heer Verwoert (DS'70) diende me
de namens de heer Van Dijk (WD)
een motie in waarin wordt gevraagd
van de steunmaatregelen af te zien.
In de motie wordt geconstateerd dat
'dc noodzakelijke sanering van de
pers in volle gang is.' Steunmaatrege
len brengen grote onrechtvaardigheid
met zich mee en werken concurrentie
vervalsend. De verscheidenheid van
informatie zou volgens de indieners
van de motie op dit moment aller
minst in gevaar zijn.
Dc constatering in de motie dat de
luister- en kijkgelden worden ver
hoogd als gevolg van deze steunmaat
regelen werd "or de meerderheid van
de Kamer met een duidelijke onder
toon van afkeuring begroet. De minis
ter had al eerder voorgerekend dat de
steunmaatregelen de luister- en kijk
gelden slechts verhogen met 1,25
per jaar gedurende vier jaar.
De heer Van Leijenhorst (CHU): 'Het
heeft me pijnlijk getroffen dat er
verband is gelegd tussen de steun
maatregelen en de verhoging van dc
luister- en kijkgelden.' En de heer
Roethof: 'De overheid zou de steu i-
maatregelen om iedere schijn te ver
mijden uit de algemene middelen
hebben moeten financieren.' De heer
Wilbers (D'66): 'Een koppeling van
Partij-commissie ontneemt kandidaat 151 stemmen
WASHINGTON (UPI Reuter) Senator George McGoverns kansen op de presidentsnominatie tijdens
de eerste •stemronde op de komende partij-conventie zijn verkeken. Een commissie van de Democrati
sche partij besloot gisteren McGovern 151 gedelegeerden af te nemen en 106 van hen te wijzen aan
McGoverns rivaal, Hubert Humphrey
procent. Volgens een winner-takes-
all'-regel kreeg McGovern echter alle
271 gedelgeeruen uit die staat toege
wezen.
Humphrey, die voor de voorverkiezin-
gen had verklaard dat hij deze regel
niet zou aanvechten mocht hij verlie
zen, maakte de zaak toch aanhangig
bij de commissie voor de geloofsbrie
ven. Hij en andere McGovern-tegen-
standers beweerden dat deze regel in
druiste tegen de door McGovern opge
stelde regels ter hervorming van de
selectieprocedure van de gedelegeer
den. De ironie wil dat McGovern inder
tijd gevochten heeft om de 'winner-
takes-all'-regel af te schaffen, maar dat
anderen daar toen nog niet aan wilden.
Met 73 tegen 65 stemmen besloot de
commissie voor de geloofsbrieven gis
teren McGovern 151 gedelegeerden te
ontnemen. De aankondiging van het
besluit bracht een luid gegrom van de
McGovern-aanhangers en luid applaus
van zijn tegenstanders teweeg. Van de
151 betwiste stemmen gaan er 106
naar Hubert Humphrey. De McGover-
naar Hubert Humphrey. De McGovern-
van de commissie aanvechten op dc
conventie-vloer, zodat de Democraten
een zeer explosieve conventie tege
moet kunnen zien. De conventie begin
op 10 juli in Miami Beach.
Zie verder pagina 9, kolom vijf
Minister Engels
deze onderwerpen geeft een volstrekt
onjuiste voorstelling van zaken.'
De linkse oppositiepartijen noemden
de steunmaatregelen een 'noodver
band.' Zo wees de heer Roethof er
met nadruk op dat de kranten slechts
een korte adempauze krijgen: 'Het is
een rekken van de huidige onbevredi
gende situatie,' zei hij. Tegen oeze
achtergrond zag hij ook zijn motie
waarin om een algemene reclamebe
lasting wordt gevraagd. Met de op
brengst daarvan zou een communica
tiebeleid op langere termijn moeten
worden gevoerd. De tijdelijkheid van
de maatregelen werd nok onderarm;
door ARP cn KVP. Zij drongen daar
voor vervolg zie pag. 5, 6e kolom.
Voor het begin van het Tweede-Kamerdebat over het bijstandsfonds
voor de dagbladpers, diende Lidy van Marissing, journaliste bij de
Volkskrant een petitie in bij Kamervoorzitter Van Thiel. De petitie
werd ondertekend door 800 journalisten. Rechts Jan Rogier, een van
de ondertekenaars.
ROTTERDAM De scheepvaart vere
niging Zuid en de vakbonden in de
havens zijn het niet eens geworden
over een loonsverhoging van 2 pro
cent. Tijdens het gesprek, dat na dc
jongste havenstaking in het vooruit
zicht was gesteld, heeft de SVZ duide
lijk neen gezegd tegen het vakbonds-
voorstel per 1 juli aan de 14.600
werknemers in de haven een reëelc
welvaartsverbetering van 2 procent
toe te kennen.
Dc werkgevers in de haven zijn wel
bereid 't plafond van de indexerings
toeslag van 6 op 8 procent te bren
gen. In mei werd al 2 procent gege
ven, per 1 juli zou nog eens 2 procent
toegekend kunnen worden om de
prijsverhogingen te compenseren.
Over mogelijke consequenties van de
SVZ-weigering liet mr. L. J. Pieters,
voorzitter van de werkgeversorganisa
tie in de haven zich voorzichtig uit.
'We praten niet meer', zo zei de SVZ-
voorzitter. Volgens de heer Pieters
kan er geen sprake zijn van een
welvaartsverbetering in de lonen om
dat het in dc haven nog altijd niet
voor de wind gaat. Ook de verwach
tingen voor komende maanden zijn
niet rooskleurig.
In de haven werkt door natuurlijke
afvloeiing zo'n 1300 man minder. De
nog altijd gehanteerde wervingsstop
moet een nog verdere daling van het
personeelsbestand bewerkstelligen.
HILVERSUM Volgens dc fractielei
der van de CHU in de Eerste Kamer,
dr. J. W. van Hulst, is er een grote
kans dat minister De Brauw zijn wets
ontwerp tot verhoging van de college
gelden er in de Eerste Kamer niet
door zal krijgen. Hij schat de uitslag
van de stemming in de Senaat volgen
de week dinsdag op 50 procent voor en
50 procent tegen de '/lOOft-wet'.
Dc CHU-fractlevoorzitter gaf zijn me
ning donderdagavond in het televisie
programma 'Ter Visie'. De oppositie
zal. aldus dr. Van Hulst, zeker in 'oor
logssterkte' opkomen en onder dc le
den van dc fracties van de regerings
partijen zullen er zeker enkelen 'uit
dc boot' vallen cn tegen het wetsont
werp stemmen. In dit verband wees dr.
Van Hulst erop dat ook in de Tweede
Kamer twee leden van een regerings
fractie (de KVP-ers Zclissen en Ver
dijk) tegen de verhoging van de colle
gegelden hebben gestemd. In de Eer
ste Kamer ls deze kans nog groter,
omdat, aldus dr. Van Hulst, de Eerste-
kamerleden van de regeringspartijen
niet aan het regeerakkoord gebonden
zijn.
Bij zijn berekening kwam de CHU-
fractieleidcr op 37 tegenstemmers, ter
wijl 38 de absolute meerderheid is.
Maar er zullen ook senaatsleden afwe
zig zijn in verhand met vakantie of
ziekte. Dit speelt naar zijn mening een
grotere rol bij de fracties van de rege
ringspartijen dan bij die van dc op
positie.
LAAT HEN NU DIT OCHTENDBLAD VOOR TI
"UW OMGEVING- LEZEN I Wtdk~KT v
If frlV nieuwe abonnee: betaalt per:
Als u ze NU opgeeft als abonnee, dan I Adres: [j kwartaal I
bespaart u voor hen 3J4 gulden aan abonne- p]aats-
mentsgeld. De eerste 2 weken krijgen zij bij I
wijze van kennismaking de krant gratis! nieuwe abonnee ontvangt de krant 14 dagen
gratis, en bespaart ca. 3}a gulden abonnements- mm
Igeld.
I
Opgegeven door: 1
I Adres:1
Een postzegel is niet nodig als u op de H
enveloppe schrijft: I
Ik ontvang als beloning het aangekruiste m
NIEUWE LEIDSE COURANT I
I n mapje pov j-] plnina p. handige I
ANTWOORDNUMMER 267 1 par«.<m.(.
enveloppen onderzetter) me: bn« i
LEIDEN ■au.'O'I
