Trouw K wartet Achtergronden van conflict bisschop -1 door C. G. van Zweden vandaag Frederick Nolde overleden Minderheidsscholen in India bedreigd Medische facuteit: VS-contract niet opheffen Beroepings- - werk Dieptepunt relatii Vatikaan-Praag De Rotterdammer Nieuwe Haagse Courant Nieuwe Leidse Courant Dordts Dagblad Uitgaven van N.V. De Christelijke Pers Directie: Ing. O. Postma, F. Diemer Hoofdredactie: J. de Berg (waarnemend) Hoofdkantoor N.V. De Christelijke Pers: N.Z. Voorburgwal 276 - 280, Amsterdam. Postbus 859. Telefoon 020 22 03 83. Postgiro: 26 92 74. Bank: Ned. Midd. Bank (rek.nr. 69.73.60.768Gem.giro X 500. F TROUWTCWARTET DONDERDAG 29 JUNI 1972 Kerk/Binncnlnnd T!1 Pastoor J. Th. Joosten is deken van de parochies Echt, Koningsbosch, Linne, Maasbracht, Maria-Hoop, Montfort, Ohé en Laak, Peij, Roosteren, St. Joost en Stevensweert. In Echt, waar deken Joosten woont, staat onder meer het klooster van de zusters Carmelites sen. Uit dit klooster is op 2 augustus 1942 de grote joodse filosofe Edith Stein weggehaald, in een vrachtwagen ge- een dltUW stelsel van zelfbestuur van de werknemers in de onderneming bepleit Mijn indruk uit dit kort pers verslag is dat het marxistisch denken van deze leider duidelijk naar voren komt. Ook de opmerking naar aanlei ding van het. metaalconflict in februa ri van dit jaar: 'Die strijd werd bemoeilijkt doordat de confessionele bonden nog te veel denken aan een harmonie tussen arbeid en kapitaal' wijst hierop. Laten de christelijke werknemers en hun leiders deze ui tingen goed i.i gedachten houden. Bij al het zoete gefluit van de vogelaar tot eenwording van de vakbeweging is het zaak deze geluiden goed tot ons te laten doorfrihgen. Culcmborg H. de Voogd Etherreclame (2) Het ingezonden stuk van de heer H. Helmantel te Westeremden (Tr/Kw 23.6) is mij uit het hart gegerepen. Ik zou verder willen gaan en vragen hoe komen we van de onzin van de ether reclame af? Ik geloof dat ik namens duizenden spreek. Het hangt mij ten minste de keel uit. Zowel voor radio als tv, doch tv vind ik in een woord onuitstaanbaar. Wie neemt hiervoor het initiatief. Ik doe gaarne mee. Het moet een landelijke actie worden Velsen Noord Th. Fokken* NEW YORK (EPD) Op 72-jarige leeftijd is overleden de Amerikaanse theoloog dr. O. Frederick Nolde. Van 1946 tot 1969 leidde hij de 'commissie van de kerken voor internationale zaken' bij de wereldraad van kerken. In deze periode had hij een groot aandeel ln de pogingen van de wereld raad, een bijdrage te leveren aan de oplossing van internationale conflic ten. Hij bereikte, dat in de conventie van de rechten van de mens van de Verenigde Naties ook verplichtende normen kwamen voor de vrijheid van geloof en geweten. duwd en via Westerbork naar Auschwitz gevoerd. Zes dagen later was ze dood. Deken Joosten is dankbaar voor de benoeming van dr. Gijsen als bisschop van Roermond. Hij heeft daar in het openbaar de laatste maanden meermalen getuigenis van afgelegd. In het bijgaande vraaggesprek legt deken Joosten verantwoording af van zijn visie op democratie in de kerk. GEEN MOEILIJKHEID BIJ BENOEMING DR. GIJSEN Deken J. Th. Joosten, parochie-geestelijke van het Limburgse plaatsje Echt en pastoor van de oude stempel, heeft zich laten kennen als een van de meest uitgesproken en onvoorwaardelijke aanhangers van de nieuwe, maar omstreden bisschop van Roermond, dr. J. M. Gijsen. Deken Joosten windt doorgaans geen doekjes om zijn woorden. Hij heeft vrij duidelijke meningen, al geeft hij in de loop van een ge sprek tot tweemaal toe te kennen dat hij 'maar een eenvoudig dorps pastoor' is. Met pastoor Joosten wil ik over bis schop Gijssen praten, maar drie minu ten later spreken we over democratie, hetgeen verwonderlijk is. daar de be noeming van Gijsen niets met demo cratie te maken heeft. Vraag: Wie hebben bij de benoeming van dr. Gijsen de paus geadviseerd? Deken Joosten: Daar is geen zinnig woord van te zeggen. Maar als de procedure zich aan elke COCHIN (KNP) De rooms-katho- lieke kerk belegt vermoedelijk nog in augustus, de eerste Indiase bijeen komst over de rechten van de minder heden. Deze rechten die in artikel 30 van de grondwet duidelijk zijn vastge legd, worden de laatste tijd aange vochten. Op de bijeenkomst zijn be halve de minderheidsgroepen zoals christenen en moslims, ook hindoes en communisten welkom, die opko men voor de omstreden rechten van de minderheden. Vooral het recht op particuliere, maar ook door de staat erkende en gesubsi dieerde onderwijsinstellingen wordt de laatste maanden bestreden. De re gering Ghandi die onlangs de vol macht kreeg om zelfs de grondwet en dus ook artikel 30 te wijzigen, was aanvankelijk weinig geneigd om de rechten van de minderheden te kort wieken. Maar intussen is er een aktie ontketend, die artikel 30 niet in over eenstemming vindt met het socialisti sche India en' die de kerkelijke scho len van misbruik beticht. Het is op vallend dat sindsdien ook mevrouw Ghandi zich scherp heeft uitgelaten over misbruik en corruptie in de minderheidsscholen. Onlangs weigerde mevrouw "feandhi de moslim-universiteit 'AHgarth' bij Del hi officieel te erkennen als een gesub sidieerde instelling, zolang deze uit sluitend bestemd zou zijn voor een minderheid. Toen de regering beslo ten had de universiteit voor iedereen open te stellen, kwamen bij een tref fen tussen moslims en hindoes meer dan 20 personen om. Ook elders bra ken bloedige onlusten los. De christe nen in India vermoeden dat de rege ring Ghandi ook hun instellingen die praktisch alle subsidie ontvangen, wil 'sekulariseren'. LEIDEN De geneeskundige facul teit van de universiteit van Leiden heeft zich in een motie met grote meerderheid van stemmen uitgespro ken tegen het voorgenomen afzeggen van het subsidiecontract met het Amerikaanse leger. Het bestuurscollege van de rijksuni versiteit wil tot annulering overgaan omdat men 't principieel onjuist vindt dat de richting van het Nederlands medisch onderzoek mede bepaald wordt door het Pentagon. Do faculteitsraad belegde dinsdag een speciale vergadering om te proteste ren tegen de manier waarop de unt. versiteitsraad had besloten het onder zoek van professor De Rood op het gebied van de transplantatiebiologie niet langer door het Amerikaanse le ger te laten subsidiëren. In de verga dering van de geneeskundige faculteit was uitsluitend de gevolgde procedure aan de orde en niet de wenselijkheid van subsidies van derden. Dat wordt •n september behandeld, tn de motie vroeg de faculteitsraad de universiteitsraad 'zijn beslissing op korte termijn te herroepen, dan wel op to schorten tot de faculteiten zijn gehoord en richtlijnen zijn opgesteld over het aannemen van subsidies van derden'. Als dit voorstel niet wordt ingewil ligd. 7.a! de raad de kroon vragen hel besluit van het bestuurscollege te ver nietigen. verificatie onttrekt, slaat de kerk toch een figuur? Volgens het geldende kerkrecht kan de paus bisschoppen benoemen. Ik heb eerbied voor de morele integriteit van de heilige vader, en ik ga er van uit dat hij met goede adviseurs heeft gewerkt. Daar vertrouwt u op? Ja. Wij moeten niet denken dat we overal verstand van hebben. Wij zijn allemaal zeer beperkte mensen. We le ven in een gebroken wereld. Macr is dat niet juist de reden (al thans een reden te meer) om bestuur ders en machthebbers in de kaart te kijken? Zij delen in die gebrokenheid, en de brokken die ze niaken zijn groter naarmate ze meer macht heb ben- Wij maken onszelf wat wijs als we van de wereld een paradijs willen maken. Men moet uitgesproken vak kwaliteiten het vertrouwen geven, in de hoop dat de betreffende mensen ook morele kwaliteiten hebben. Met onze behoefte om alles te willen we ten en overal over te willen meespre ken. worden wij gedirigeerd door ei gen verwaandheid. We beoordelen si tuaties in Zuid-Amerika en in Zuid- Afrika. en wat weten er ervan? We moeten hier, in ons eigen huis begin- Maar als uitoefening van macht ge schiedt door teams van specialisten, dan kan de uitoefening van de (machts)controlc toch ook door teams van specialisten gebeuren? Wie pre tendeert eigenlijk solowerk? Neem mijn keuken. Mijn huishoud ster maakt de maaltijden klaar. Ik heb daar geen verstand van, maar ik vertrouw erop dat het goed gebeurt. Maar het gaal niet om de bereiding van asperges, maar om de vraag of er al of niet rattenkruid ln de soep wordt gemengd. Hebt u in weerwil van uw bescheidenheid toch niet een grote vinger In de pap in de keuken? Maar natuurlijk. Dat Is toch vanzelf sprekend. Ik heb het over dingen die we niet kunnen zien. Stel dat ik rozenstruiken in de tuin heb. Dat zijn in de winter maar stronkjes, maar de tuinman vertelt dat uit deze stronkjes witte rozen komen, en uit die andere stronkjes rode rozen. Ik kan dat niet zien. Ik moet vertrouwen dat de man weet waar hij over spreekt en dat hij me goed heeft ingelicht. Ja. dat gaat voor rozen op. maar gaat het ook voor het Vaticaan op? Of voor het Pentagon? Kan ik zeggen: ze weten in het Penta gon wel wat ze doen, het zijn specialis ten? Ik begrijp die overdracht van vertrou wen niet. want dat is toch een afzien van verantwoordelijkheid? Wij kunnen toch een democratische zekering pogen in ,e houwen? Die zekering hoeft niet bij één man te liggen, die zich .erbeeldt overal ver sland van te hebben, maar kan verka veld worden over mijnentwege duizenden specialisten. Dat wil zeggen: zoeken naar een con trole die honderd procent is. Er moet toch naar zoiets gezocht worden? Ach. u denkt van de wereld een paradijs te maken. Honderd procent verantwoordings plicht. dat is onzin. Daar kan nie mand mee werken. Het is nu al zo dat de mensen schreeuwen: de over heid had dit moeten doen. of de over heid had dat moeten doen. Dacht u dat over tien Jaar nog ie mand te vinden is die burgemeester van Amsterdam wil zijn? Of dat iemand bij de oolitie wil? Ik moet het nog zien. Nee. voor mij zijn de morele waarden veel fundamenteler, en die gaan hard achteruit. PREEK |IE Onlangs heeft prof. Steenkamp oph zondag in drie kerken gepreekt, i n€ een gereformeerde, een hervormd een katholieke, alle drie in Eii ven. Het maandblad Vuur drukt tllj preek af. De preek schijnt in gflai aarde gevallen te zijn. In de keu waren de hoorders er mee ingeno Wie de preek leest zal dat ku begrijpen. Do professor zegt eéta uitermate zinnige dingen in een bestek en menig prediker zal jaldc zijn op zijn heldere wijze van drukken. Of het helemaal als ue preek kan gekwalificeerd wori st Men behoeft nog niet een vast lei mien van een preek met drie pi e i voor ogen te hebben en ook alpne andere homiletlsche vereisten plv men vergeten, om dan toch de h te stellen of dit niet meer een bi» I der terzake woord aan de gem< 11 van Christus was, maar niet d 1 een preek. De enige tekst «ftel weer: een preek hoeft voor mij w: bol te staan van Schriftcitaten -rdc de preek binnenkomt, en dan ïi* nota bene via Kennedy is het M mi van Joël over de oude manneg dromen zullen dromen en de |dh mannen die gezichten zullen ziejiei Vuur geeft de heer Feenstra conjds taar onder de titel: zo kan hetfrei toch. Dat gaat mij te ver. tuii Steenkamp heeft een uitstekendI h< haal gehóuden, maar om dit nder een specimen van eigentijdse jieic king voor te houden slaat m.i. lo gens op. Tot twee keer wordt ro#er het afdrukken van deze 'preekjtw: woord van een kerkganger a es haald: 'Die professor mag nog terugkomen. Dat is tenminste roomse die gelooft'. De heer Feek wil geen commentaar geven opt tweede helft van deze uitspraa aa ben van mening dat deze woéde niet onweersproken mogen bl en Hier gaan een groot aantal rèe katholieken voor de bijl. De mafcri dit zei is blijkbaar van menini n het met het geloof van de kathol v maar armetierig gesteld is. Enkar schien wel met dat van de pro ati ren in 't bijzonder. We moge je kritiek van veel rooms-kathol d ten opzichte van totaal verou itt vormen in hun kerk delen, maa it hun geloof dienen wij af te blijv t "di i Pastoor J. Th. Joosten Dat heeft men altijd gezegd. Of niet? Maar het is te controleren. Er is geloofsafval. De morele waarden gel den voor de mensen niet meer. Neem nu Gijsen. De ïensen, zeker de buitenstaanders, vermoeden glibberige diplomatie, duistere belangen- en pressiegroepjes, machtsstrijd, gekuip en gekonkel. Hoe is het pad van die man ooit te zuiveren? Het is toch onbarmhartig om enkele mensen op te hangen .aan ondoorzichtige procedures? En in die sfeer draagt u een heel stuk vertrouwen over op de paus en op de curie. Dat wil toch zeggen dat u uw handen aftrekt van een stuk verantwoordelijkheid? Wat is nu de essentie van die blinde overdracht? Op grond waarvan aanvaardt u Gijsen met een liturgische dankdienst!' Wat mgr Gijsen betreft gaat het bij zijn tegenstanders niet om de zaak van de benoeming, maar om dc man. als exponent van het kerkgebeuren in deze tijd. Goed, mgr. Gijsen is buiten de voor dracht van het kapittel om benoemd, maar als de paus om een voorbeeld te noemen nu eens dr. Jan Peters had benoemd, die evenmin op de voordracht stond, maar die een duide lijke exponent van de progressieven is? Dan was er geen vuiltje aan de lucht geweest. Dan had niemand ge sproken van een indoorzichtlg benoe mingsbeleid. Dat lijkt me sterk. Er zijn maanden gestoken in de poging te komen tot een democratischer procedure. Denkt u eens aan liet profiel, waarvoor ruim twaalfduizend ingevulde formulieren zijn verwerkt. Gelooft u dat al die mensen alleen maar 'o' hadden gezegd? Er is geen sprake van een democrati sche procedure geweest. De voor dracht van het kapittel was officieel ook geheim. Bovendien ^ou de dioce sane pastorale raad niet zo hoog van de toren moeten blazen, want dit college is zélf geen representatieve vertegenwoordiging. De raad is des- tijd in snel tempo bij elkaar geveegd voor het pastoraal concilie van Noord- wijkerhout. Wij zijn met onze demo cratisering aan de top (op diocesaan niveau) begonnen in plaats van op het niveau van 4e parochies. Het is op het ogenblik nog zo. dat van de 350 parochies in het bisdom er. mis schien 150 een parochieraad hebben. Ik neem dat niemand kwalijk, maar dan moet de diocesane pastorale raad niet net doen alsof hij een repsenta- tieve vertegenwoordiging is. Goed. of er nu van links of van rechts een kandidaat huiten de voor dracht om benoemd wordt, feit is dat de paus heeft beslist zonder ook maar de schijn van een vorm van medezeg genschap hoog te houden. Op grond daarvan stemt u daar zo hartelijk mee in? De paus meende te moeten kiezen voor een man die duidelijk achter Vaticanum II staat en die vastberaden zou optreden tegen de geloofsafval. Achter Vaticanum II? Ja. Mgr. Gijsen is exponent van een geloofsvisie die niet alleen aan de zogenaamde geest yan Vaticanum II wil vasthouden, maar ook aan de documenten. Wat op het Vaticaans concilie is beslist, ligt vast in docu menten. Daar hebben honderden bis schoppen uit alle windstreken over vergaderd. De teksten zijn geamen deerd. herschreven, nogmaals geamen: deerd. enz., en wij geloven dat het uiteindelijke resultaat mede een vrucht is van de leiding van de Heilige Geest.' En zou dat-resultaat binnen de tien jaar alweer op de helling moeten? Daar komt bij dat wij geloven dat de fundamentele geloofsinhoud niet kan veranderen. Die ligt voor de eeuwig heid vast. Men kan belangstelling hebben voor een andere formulering, maar de kern blijft onaangetast. Soortgelijke ontwikkelingen zie je trouwens in de reformatorische ker ken. Ik heb respect voor professor Van Niftrik. en voor het Getuigenis dat mede door hem is opgesteld. En wat die medezeggenschap betreft: ach. laten er tien mensen zijn die weten wat er aan de hand is. De honderdduizenden lopen mee uit 'n- wetendheid. Er is een geloofscrisis. Er wordt door pers, radio en televise veel verwarring gesticht. Er wordt in Nederland e laatste jaren een enorm stuk christelijke beschaving verwoest. Wij geloven dat Petrus en zijn opvol gers het licht en de bijstand van de Heilige Geest hebben ontvangen. Daar om hebben we vertrouwen in het beleid van de heilige vader. Maar de paus Is een mens. en zijn adviseurs zijn ook mensen. U beant woordt de basisvraag niet. Want er wordt hier enorm veel macht samen gebald in enkele handen, en die han den zijn net zo vatbaar voor corruptie als de handen van andere mensen. Juist de kerk zou. als ze een spoor van geloofwaardigheid wilde herwin nen. een doorzichtig en verifieerbaar beleid moeten voeren. Hebt u daar geen belangstelling voor? Is de paus onfeilbaar In zijn benoe mingsbeleid? Nee. de paus ls niet onfeilbaar in deze zaken, maar wij moeten vertrou wen hebben in zijn morele en spiritu ele integriteit. Het is geen onfeilbare zaak. maar dat vertrouwen moeten we hebben. NED HERV. KERK Beroepen: te Houtrijk: J. Pand te Delfzijl; te Hoornaar: D. T Roest, zendingspred. wonende dinxveld-Giessendam. GEREF. KERKEN Bedankt: voor Arnemuiden: nard tg Hoornsterzwaag. GEREF. KERKEN (VRIJG.) Bedankt: voor Mariënberg: M Blok te Voorburg. GEREF. KERKEN (VRIJG.; B Beroepen: te Steenwijk: J. SI Wleringermeer. CHR. GEREF. KERKEN Bedankt: voor Gorinchem; Th. te Baarn. PRAAG (KNP) Mgr. Chéli pauselijk staatssecretariaat, he komen tevergeefs geprobeerd sprek met de Tsjechoslowaakst ring met enige vrucht voort ten. Hij was enkele dagen i: choslowakije, om de begrafen; twee bisschoppen bij te won aansluiting daarop had hij in een gesprek met het hoofd vt bureau voor kerkelijke zaken Dit was het zoveelste gesprei geen enkel resultaat opleverde. De r.k. kerk in Tsjechoslowal door de dood van de twee bis H pen in een nog moeilijker siri11 terecht gekomen. Het kerkelijke - begint ernstig te stagneren, d praktisch geen enkel bisdom no v een bisschop beschikt. Sinds 2!j"1 heeft de paus er geen bisschop^ kunnen benoemen. Kern der m9™ heden is, dat Hruza als de mafof de harde lijn zelf bisschoppe aanwijzen. Het Vaticaan heeft duidelijk gemaakt, dat het geen schikte kandidaten zal acceptere a Boekenetalag Prisma-detectives. Uitg. Spc Utrecht, prijs per stuk 2,95. De stroom Prisma-detectives voort, weer zijn er vier nieuwe weer of nóg?zijn ze gestoken bloederige omslagen die te Sc gegevens bevatten. Maar hiermi 8 ik mijn kritiek wel gespuid- Wallace is er 'De rode cirkel fantastisch gegeven dat met wordt uitgewerkt en waarin we detective Derrick Yale in eer e bijzondere rol ontoeten, om ov van de fraaie Thalia Drummond*/,, te zwijgen! 'Een meisje uit milj is weer een uitstekende politie «i van Douglas Enefer, die nooit de persoonlijke betrokkenheil n zijn personen bij een zaak te ten. Ruth Rendell biedt in 'Mo dige oplossing' een welsiswaar maar toch originele psycholo d thriller, met af err toe een n "g ironisch ondertoontje. Tenslotte 3 1' van Eleery Queen. De 'echte' Queen, want met het ovei van Manfred Lee is het schrijvt dat zoveel 'Queens' tot zoveler gen de wereld instuurde, geha Ook deze Queen heb ik met gr« noegen gelezen, al vond ik wel dader te langoch nee, wat zi Lezen maar'. -ua*1 'óftx I Jt men schrijft ons g Bisschop Gijsen recht voor om MHPMPIPPontvangen me- nlrnrsultlagen- verkort weer te geven, BIJ publlksilc wordt met de naam van de Intender ondertekend. Brieven kunnen wor den ceionden a»n de heer Joh. C. Francken. - van Trouw* erdam- Kabeltelevisie De opmerking van NCRV-voorzitter dhr. Ozinga over kabeltelevisie, bewijst de vrees van dc omroepen voor de mogelijkheden die kabeltelevisie biedt. Dr. Ozinga weet heus wel dat kabeltelevisie niet alleen wordt ge bruikt \oor plaatselijke programma's al wil hij dat doen voorkomen. Uit breiding van kabeltelevisie heeft tot gevolg dat men in het westen van ons land behalve eventuele plaatselijke programma's ook buitenlandse tv- en RM-radioprogramma's kan ontvangen (CAS). Dr Ozinga wil geen toekomst zien in kabeltelevisie. Volgens dr. Ozinga is er geen interesse voor plaat selijke programma's. Het bestaan van de Regionale Omroep Noord en Oost (RONO) en de Regionale Omroep Zuid (ROZ) en de Stichting Regionale Omroep Brabant (verzorgt uitzendin gen via de AVRO) bewijzen het te gendeel. Rotterdam J. B. Wtttkamp Promenades Assen krijgt nu ook zijn winkelpro menade. Net als iedere stad, die voor uit wil in de wereld. En waarom zou Assen daar geen recht op hebben? Je kan de klok niet terugzetten, we moe ten met dc tijd mee. Maar vreemd is het wel, dat dit soort verstandige zaken pas kunnen doorgaan als men ontdekt heeft hoe er een kostbare zaak van te maken. We zullen het nog beleven, dat de maatregel verkocht wordt als goed voor het milieu. Het gaat natuurlijk alleen om de omzet. Juist nu we eindelijk beginnen te ontdekken, dat allerlei onnodige pro- duktie cn overmatige luxe één van de oorzaken van de milieuverontreini ging is. En wat doen we dus in het hele land1 De jarenlang als onhaal baar cn ouderwets verworpen prome nades worden ineens modern, wan neer ze samen kunnen gaan met ton nen en tonnen kostende sierbestrating en sierverlichting en sierfiguurtjes en sierbeplanting en verslertochtjes naar het buitenland om daar eens goed te kijken hoe het nog mooier kan. Want zijn wij dan minder dan die anderen, hebben wij geen recht op al dat moois0 We hebben overal recht op maar als er nou nergens geld voor beschikbaar is, kan zo iets dan niet wat soberder? Appelscha Frank de Vries Zoet gefluit Volgens een mededeling in Trouw/Kwartet <26.6> heeft de heer Groenevelt van de industriebond NVV op de landelijke kaderdag van de PSP

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1972 | | pagina 2