Hervormd congres:
om ernst te maken
met de belijdenis
De oester van dominee Mooi
c
J
'Trouw moet blijken'
nu interkerkelijk
Vrijgemaakte kerken
groeien nu weer
Initiatief van vijf kerkleden
Trouw
K wartet
v.u.
Synodes vergaderen
samen in mei 1973
Beroepings-
werk
la
Boekenetalags
Baptistenleiders ii|:
Boeroendi gedood
TROUW/KWARTET DINSDAG 27 JUNI 1972
Kcrk/Biniienlaiid T2(j\(
Van een onzer verslaggevers
AMSTERDAM Vijf leden van de hervormde kerk hebben het initiatief genomen tot een Her
vormd Congres, dat op zaterdag 9 september in Utrecht gehouden zal worden. De initiatiefnemers
zijn: M. G. L. den Boer, predikant te Utrecht; dr. P. Hijmans te Veldhoven, historicus: dr. H. W. de
Knijff, predikant te Spijkenisse; A. A. Spijkerboer, predikant te Amsterdam-Noord en de heer D. B.
van der Waals te Zutphen, voorlichtingsambtenaar. Hetgeen zij beogen kan het best zó samengevat
worden: ernst maken met de belijdenis,
initiatiefnemers schrijven hiero-
Financiële actie in januari 1973: t
Van een onzer verslaggevers
DEN HAAG De hervormde financiële actie 'Trouw moet blijken'
krijgt een interkerkelijk vervolg. In januari 1973 gaan tenminste
drie kerken gelijktijdig een financiële actie voereh onder hun leden.
Dat zijn de hervormde kerk, de gereformeerde kerken en de rooms-
katholieke kerk. Het is niet uitgesloten, dat nog meer kerken zullen
besluiten om mee te doen.
De
ver:
'Sinds de laatste wereldoorlog en me
de geinspireerd door de gemeenteop-
bouw-beweging heeft de Nederlandse
Hervormde Kerk een ontwikkeling
doorgemaakt naar het opnieuw ver
staan van haar roeping: als gemeen
schap Jezus Christus te belijden in en
ten overstaan van de maatschappij.
Deze ontwikkeling heeft velen gesti
muleerd en hoop gegeven en tot con
crete resultaten geleid; als geheel is
zij echter tot stilstand gekomen en
voorzover al 'beweging* in de Her
vormde Kerk valt waar te nemen,
betreft zij krachten, die uit andere
impulsen voortkomen dan de belijde
nis, waartoe de kerk is geroepen.
De initiatiefnemers van het Hervorm
de Conrges constateren met spijt dat
de Hervormde Kerk door onderlinge
onenigheid, door verstarde kerkelijke
structuren en door het rookgordijn
van 'activiteiten', dat zij voor haar
gemeenschappelijke onmacht heeft op
getrokken, in gebreke blijft haar roe
ping te vervullen, dat is: de ontmas
kering van de machten der duisternis.
Wij wensen geen partij te kiezen in
hun opgedrongen dilemma's, maar te
rug te keren naar de centrale taak
van de kerk. dat is de belijdenis van
Jezus Christus. Zij doen dat in ge
meenschap met de belijdenis van de
Reformatie en samen met hen, die
eveneens vanuit het evangelie een
antwoord zoeken op de vragen van de
eigen tijd. Zij zijn er echter van
overtuigd, dat deze vragen wezenlijk
geen nieuwe vragen zijn, dat de kerk
zich daarom ook niet hoeft te haasten
'nieuwe antwoorden' te geven, en dat
dit trouwens het ontwijken zou zijn
van de eigenlijke vraag: in de eigen
situatie te antwoorden op het getuige
nis van de Schrift
Het tekort
Zij menen, dat in dit laatste het
tekort van de Hervormde Kerk is
gelegen, en dat zij als lidmaten van
die kerk en krachtens het evangelie,
dat die kerk verkondigt haar mogen
en moeten oproepen ernst te maken
met de belijdenis, die zij zélf Jaarlijks
van nieuwe lidmaten vraagt, en die
zij bij verschillende gelegenheden in
herderlijke schrijvens en verklaringen
aan de maatschappij heeft voorgehou
den. De eigenlijke en overtuigende
vertolking van de boodschap van de
kerk is het belijden van haar leden,
dat nimmer een theoretische huldi
ging kan zijn van vroegere belijdenis
sen. maar het belijden van vorige
geslachten praktisch en verbindend in
een nieuw belijden voortzet.
De reductie behoudt tlcb het recht voor om
ter opname la dtu rubriek ontvangen tne-
ninciultlngtn verkort weer te geven. BI)
publlkalle wordt met de naom van dc
Inzender ondertekend. Brieven kunnen wor-
den geionden aan de heer Joh. C. Francken.
arcretarl» van de honfdrt-daeUe van Trouw-
Kwartet. Poatbu* Slf. Amsterdam.
Geen huwelijk
De drie confessionele partijen zijn in
ondertrouw gegaan. Maar toch hoop
ik dat het nooit tot een huwelijk
komt Dc ben altijd in hart en nieren
AR geweest. Maar ik moet toch de
Da Rotterdammer
Nieuwe Haagse Courant
Niouwo Leidse Courant
Dordts Dagblad
Uitgaven van
N.V. Do Christelijke Pers
Dogelijb baatuun I. Bol. Oon
Hoogi dr. E. Blovmink, Poior»-
woldoi mr. C. C. von Oom,
Nootdorp; W. A. Eibbo, lotter-
domi J. lonior, Utrecht; dri. J.
W. do Povi, Don Hoog; J. Smal-
lonbrook, Woi
Ovorigo lodon von hot olgomoon
boituuri K. Abmo, Amsterdam)
H. A. do Boor, IJmgldooi Th.
Brouwer, Aaien, mr. dr. J. Don-
nor, Don Hoog, J. von Eibergen,
Schoonbergen; mr. K. von
Houten, Wogeningen, dl. O. T.
Hjrlkemo, Billhovon, Joc Huijton,
Delft; mevrouw M. C. E. Klooster-
mon-Forfgenj, Voorschoten; me
vrouw J. G. Krooyeveld-Wooters,
Htarhugowoord; prof. dr. O. N.
lommens. Noordon; dl. P. H.
landsman, Don Hoog; H. de
Mooij, K'inebwrg; prof. dr. O. C.
von Nlftrtk, Amsterdam; M. Otte-
vanger, Buitenpost; mr. dr. J.
Odngo, lunteren; dr. A. Veerman,
Rijswijk IZ-HJi H. H. Wemmen,
Den Hoog, drs. I. Zijlstro, Omter-
land (Zld).
Directie
Ing. O. Postma, F. Diemer
Hoofdredactie:
J. de Berg (waarnemend)
Hoofdkantoor N.V. De
Christelijke Pers.- N.Z.
Voorburgwal 276 - 280,
Amsterdam. Postbus 859.
Telefoon 020 - 22 03 83.
Postgiro: 26 92 74. Bank:
Ned. Midd. Bank (rek.nr.
69.73.60.768). Gem.giro
X 500.
leiders van de AR een halt toeroepen.
Zijn zij met verblindheid geslagen?
Zien zij het niet dat als CHU, KVP
en AR met één lijst uitkomen, het
nog verder bergafwaarts gaat? En
daar zullen het GPV en de SGP
vruchten van gaan plukken. Het kost
de AR duizenden stemmen als die
federatie doorgaat. Maar als de AR
niet meedoet, dan zie ik in 1975 nog
toekomst. Laten dus de AR-Ieidslieden
op hun hoede zijn eer het te laat is.
Houdt onze beginselen hoog. Want
anders zijn wij geen evangelische par
tij meer!
Asperen
Pater de Greeve (5)
Men vindt mijn verband leggen tus-
ten abortus- en vietnamelachtaffers te
gezocht, zelfs absurd. Het verband
drong zich intuïtief, de krant lezende
en vrijwel gelijktijdig tv ziende, aan
me op; daarom schreef ik er impulsief
over. Nu dan wat rationeler (hoop
ik): Ik stem toe dat nieuw leven
('alles wat ln wording Is') goddelijk
mysterie moet heten. Wat er nu in
Vietnam gebeurt, georganiseerd door
de machtigste staat-ter-wereld, is daar
om te gruwelijker. Maar niet alleen
'nieuw leven' is goddelijk mysterie,
evenzeer zedelijk normbewustzijn,
evenzeer het nemen van een menselij
ke beslissing tot abortus. (Ik zie nu
vele lezers het hoofd schudden over
zoveel onverstand). Maar ik meen het
levensecht. Natuurlijk heeft ieder het
recht abortus af te wijzen. Ik wens
alleen het recht toe te kennen aan
anderen die, gewetensvol, wel abortus
willen. Het weigeren mee te werken
aan een wet hiertoe Is toch ln mijn
oog, (dus subjectief) een vorm van
geweld. Ik vrees dat voor niet weini
gen zo'n Vietnamdrama 'chr*-geaccep-
tcerd wordt vanuit eenzelfde 'godde
lijk mysterie' argument: zal er één
mens zijn die met plezier met na
palmbommen strooit? Het punt is
dat wij met dat mysterieargument
nietde eigen verantwoordelijkheid
van de mensen mogen ontkennen. An
ders gezegd: Ja-zeggen tegen abortus
behoort evenzeer tot de goddelijke
mysteries; nee-zeggen tegen de vlet-
namdefensiegruwel is in mijn ogen
zelfs een goddelijk bevel.
Oudera. as tel
O. H. Polet
Discussie gesloten.
Gaarne wil ik het beknopte verslag
van de VU-jaarvergadering in
Trouw/Kwartet van 19 juni enigszins
aanvullen. Behalve dr. Jager en dr.
Joosse heeft ook dr. S. Huisman een
Inleiding gegeven op het thema van
de dag. Wat betreft de handhaving
van de naam der vereniging speciaal
t.a.v. het woord 'gereformeerd' wenste
de voorzitter liever geen dusicussle.
Maar ik zou hier met nadruk willen
adviseren om die naam ongewijzigd te
laten. Wel ls art. 2 van de statuten in
1971 gewijzigd, maar deze wijziging
(hoe belangrijk ook) was niet een
spectaculaire zaak, zij bevestigde feite
lijk wat reeds veranderd was. Maar
schrapping van het 'gereformeerd' ln
dc naam zou wel een zeer spectaculair
feit zijn. Dit zou allerwege de indruk
wekken: de Vrije Universiteit is niet
meer gereformeerd. Dit zou beteke
nen: een breuk met het verleden van
nu al ruim 90 jaar. Schrapping van
die naam 'gereformeerd, zou dan ook
neerkomen op het verliet van de
goede naam en de goodwill die de
V.U. nog steeds geniet In alle wereld
delen als een unieke onderwijsinstel
ling op principiële grondslag. Daarom
luidt mijn advies: het gereformeerd
karakter van de V.U., zoals dat uitge
drukt ligt In de naam der vereniging
moeten we nooit prijsgeven.
Utrecht
dr. C. J. Goslinga
Om die reden zijn de initatiefnemers
van het Hervormd Congres er tevens
van overtuigd, dat kritiek op de kerk.
op de richtingen in de kerk, op de
synode en haar secretarissen, op de
opstellers van het Getuigenis of wie
ook in de kerk, onder de gegeven
omstandigheden evenzeer onder maat
van het belijden is als het wegvluch
ten in vormen van maatschappelijke
actie. De kerk, dat zijn de leden van
de kerk, dus ook zijzelf. Het is hun
erom te doen een begaanbare weg
voor de kerk, dat wil tevens zeggen
voor zichzelf als leden van de kerk. te
vinden, en zij nodigen allen, die hun
bezorgdheid om dezelfde kerk delen,
uit hierbij behulpzaam te zijn. Het
gaat hun niet om het behoud van de
Nederlandse Hervormde Kerk, het
gaat hun om de belijdenis van Jezus
Christus in de Nederlandse samenle
ving anno 1972.
Uitgangspunten
Vooruitlopend cp de vormgeving van
het Hervormd Congres en een eventu
eel vervolg erop, en vooruitlopend op
de resultaten ervan, poneren de initi
atiefnemers de volgende uitgangspun
ten voor het Congres:
a) dat het persoonlijk belijden veran
kerd is in het kerkelijk belijden;
b) dat deelname aan het Congres
geschiedt vanauit geen andere 'status'
dan die van belijdend lidmaat der
kerk;
c) dat deze 'status' tevens een ver
plichting inhoudt, dat alles nu juist
déérom gaat dat het belijden van de
kerk boven de vrijblijvendheid van
Ds. A. A. Spijkerboer
deze 'status' uitkomt, en dat als teken
zij het niet wereldschokkend of
kerkvernleuwend daarom aan de
deelnemers gevraagd wordt twee pet.
van hun inkomen voor de Derde We
reld te besteden, b.v. zending, wereld-
diakonaat. Christelijk Instituut voor
Zuidelijk Afrika, etc.
d) dat de deelnemers daarmee niet
anders doen dan te kennen geven, dat
mèt hun Dersoonlijk belijden het ker
kelijk belijden praktische consequen
ties heeft en dat het hun daarbij om
déze praktische consequenties te doen
is:
e) dat deze praktische consequenties
allerleerst en vooral de gestalte der
kerk betreffen, dat deze gestalte
waar het verplichtend karakter van
het lidmaatschap der Hervormde Kerk
wordt geseponeerd vèraf kan komen
te staan van huidige kerkelijke struc
turen, maar dat de gestalte der kerk,
die de gestalte is van een belijdende
kerk niet anders kan worden gedacht
dan als een anders-zijn tegenover de
wereld;
f) dat voor de deelnemers aan het
Hervormde Congres iedere discussie
over kerkelijke structuren zinloos, al
thans onbelangrijk is, indien daaraan
niet voorafgaat een onthulling van de
wereldlijke structuren krachtens de
belijdenis van Jezus Christus;
g) dat het verplichtend karakter van
de belijdenis ook betekent, dat de
activiteiten van het Hervormd Con
gres door de deelnemers op de een of
andere wijze worden voortgezet,
eventueel op plaatselijk niveau'.
Tot zover het schrijven van de initia
tiefnemers. Opgaven voor deelname
aan het congres bij ds. A. A. Spijker
boer. Kometensingel 183, Amsterdam-
Noord.
De hervormde actie, die eind jarnuari
gehouden werd, is een groot succes
geworden. De inkomsten van de ge
meenten, die serieus meededen, ste
gen met gemiddeld dertig pet.
Het wordt volgend jaar geen gezamen
lijke, Interkerkelijke of oecumenische
actie. De deelnemende kerken zullen
elk afzonderlijk bij hun eigen leden
aankloppen om hen te bepalen bij
hun persoonlijke verantwoordelijk
heid voor de voortzetting van het
kerkewerk. Wel worden de2e acties
gelijktijdig gevoerd, en wel in de
periode van 15 tot 27 Januari. Enkele
zaken zullen gemeenschappelijk wor
den behartigd, zoals de publiciteit via
pers, radio en tv. Maar verder houdt
iedere kerk haar eigen aanpak en
accenten.
Evenals bij 'Trouw moet blijken' zal
de nadruk liggen op steun aan het
plaatselijke kerkewerk. Onder welk
motto dit zal gebeuren, is nog een
punt van bespreking. De hervormden
willen hetzelfde motto wel weer, om
dat dat zeer velen heeft aangesproken.
Bij de gereformeerden ls de trouw
echter niet zozeer een probleem, ter
wijl dit in r.k. kring momenteel zelfs
erg gevoelig ligt (trouw aan wie? de
paus? de bisschop?).
Van een onzer verslaggevers
GOES Het ledental van de gereformeerde kerken (vrijgemaakt)
beweegt zicm weer in stijgende lijn. Volgens het zojuist verschenen
handboek telden deze kerken per januari j.l. 86.040 zielen. In mei
1971 waren dat er 84.899. Dat betekent een groei van 1141 of 1,34
procent in ruim een half jaar.
(ADVERTENTIE)
ZWARE BOMBARDEMENTEN ONDERMIJNEN HET
DIJKENSYSTEEM IN NOORD-YIETNAM
BIJ DE KOMENDE MOESSON-REGEN DREIGEN
DAAROM UITGEBREIDE OVERSTROMINGEN
HET MEDISCH COMITé NEDERLAND-VIETNAM
HELPT WAAR DEZE BOMMEN VALLEN
POSTGIRO 1090400 t.n.v. MCNV Amsterdam
(onder vermelding van "oproep in Trouw')
onze medische hulpgoederen gaan naar de gezondheidsdien
sten van Noord-Vietnam en naar de bevrijdingsbewegingen
van Indo-China.
Deze groei voltrok zich vooral in de
provincies Utrecht, Gelderland en
Overijssel. Voor het eerst geeft het
handboek nu ook een overzicht van
het verloop van de leden, waarvoor
drie kwart van de kerkeraden bruik
bare gegevens verschafte. Uit dit
overzicht blijkt, dat in de tweede
helft van 1971 bijna tweemaal zoveel
gereformeerden vrijgemaakt werden
(238). dan omgekeerd (126). Ook won
nen de vrijgemaakte kerken in het
grensverkeer met de hervormde kerk
(64 tegen 61).
In zijn jaaroverzicht schrijft prof. J.
Kamphuis, dat het in c'.e 'gebonden
gereformeerde kerken' de verontrus
ten zijn, 'die op het nadrukkelijkste
de Afscheiding van 1834 en de Dole
antie van 1886 verloochenen', door
hun streven naar e organisatie van
een gereformeerde modaliteit binnen
de gereformeerde kerken, een parallel
dus van de gereformeerde bond bin
nen de hervormde kerk. Prof. Kamp
huis: 'De kanalisatie van de veront
rusting is de dood voor de reformatie.
Er is schriftuurlijke verontrusting
over deze gekanaliseerde ett gefrus
treerde verontrusting nodig!'
De vrijgemaakten verloren ln deze
periode nog 461 leden naar de buiten-
verbanders, tegen 130 die terugkeer
den. Tachtig vrijgemaakten werden
christelijk gereformeerd, tegen 13, die
in omgekeerde richting gingen.
Perspectief
Aan het slot van zijn jaaroverzicht
schrijft prof. Kamphuis, terugziend op
de Vrijmaking: 'Hoe weinig konden
we toen, in 1946, vermoeden, hoe onze
weg geleid zou worden in het naoor
logse Nederland, in een post-christelij-
ke wereld. Eén ding was duidelijk:
het ging niet om onbetekende details
of om vrijblijvende meningen in de
vrijmaking van de kerk. Het ging om
de vergadering van de gelovigen on
der het genadig regiment van Chris
tus, de Heer. Na een kwart eeuw
blijkt, meer dan we ooit konden ver
moeden, die rechte en oecumenische
vergadering van de kinderen Gods het
enig perspectief in een ontkerstend
land. Maar dan ook een perspectief op
de verste einder!'
Handboek 1972 ten dienste van de
gereformeerde kerken in Nederland,
onder redactie van prof. J. Kamphuis.
Uitgave Oosterbaan en Le Cointre,
Goes (239 blz.; 'prijs ƒ5,65).
Van een onzer verslaggevers
UTRECHT De gemeenschappe
lijke zitting van de hervormde en
de gereformeerde synode zal in
mei 1973 worden gehouden. Dit
schrijft ds. M. Groenenberg in
'Hervormd Utrecht'.
Hij zet uiteen, dat dit uitstel een
gevolg is van de gedeformeerde ma
nier van synode-houden. De 'synode
van Dordrecht 1971/72' moet in no
vember worden beëindigd, waarna
volgend jaar een nieuwe synode geko
zen wordt. Deze methode brengt mee,
dat de zittende synode allés op alles
moet zetten, om echt in november
klaar te komen. Ze heeft dan geen
tijd om nog eens extra bijeen te
komen in een zitting met de hervorm
den samen. Mien vond het ook juister
niet te vergaderen met een 'aflopen
de' synode.
Tijdens de gezamenlijke zitting zul
len. gelijk bekend, de punten aan de
orde komen, die dit jaar bespro
ken werden Ln de synodes afzonder
lijk bij de behandeling van het rap
port van de werkgroep 'Samen op
weg'. Deze werkgroep heeft opdracht
gekregen, een voorstel te ontwerpen
voor een agenda.
HET GROTE KRUIS
Met verbazing zullen velen
genomen hebben van de plechtifW»-
waarbij de Franse president
dou het grote kruis (44 meter 1
in Colombey-les deux églises ter F
dachtenis van zijn voorganger,
dent De Gaulle 'onthuld' heeft.I
kan zich afvragen of de tijdr"
pompeuze gedenktekens niet vooMj
voorbij is, maar nog meer zal mf^
vraag niet kunnen onderdrukk®
het kruis zelf een geschikt tekf
om aan de Franse president teri
denken. Dat De Gaulle een gi|
katholiek was ls ledereen bekend!
hij grote betekenis gehad heeftEN
de geschiedenis van het verzet p
de Duitse onderdrukker in het
meen en van het Franse volk f
bijzonder zal niemand kunnen onl
nen. Over de laatste jaren vanf
bewind kan men gemengde gev<
hebben. Vooral zijn promoveret
de gedachte aan een leidende roll
het Franse volk in het nieuwe Elf
is hem niet door iedereen, en tej
ln dank afgenomen. Soms mei
wij dat hij in een fout gevallend jj]
waarin er meer vielen die de
tyrannle verdreven om de ander] ±J
te richten. Maar het zal ieder r
mens ontgaan wat dit alles
het kruis van de Man van Nazarer
maken heeft. Als één ding zek(
dan is het dat Hij niet de 1
gehad heeft om verbonden te w<P
met de een of andere machtss*
Zoals Hij op aarde was, weerlo<
zonder verzet tegen die Hem aa
len, zo is Hij nog in de wereld,
kan een immens kruis opricht^
het teken van zijn verzoenend
en sterven misbruiken om er
grootheid of die van zijn volk
hoog te houden, maar niemand C'J
menen dat men dan in zijn
handelt. Wat is ermee gewonnen f
neer men uren gaans ver zijn 1
kan opmerken, als mensen niet b^vJ
zijn het Hem na te dragen? Ik
niet gelezen dat de kerk in dit &ER
geprotesteerd heeft. Zo'n protest^ gii
zeker op z'n plaats geweest. Het var
een definitief teken geweest zijngschi
het feit dat de kerk haar triomfale Vc
metterdaad afgelegd heeft. Toele
we
]_gec
Tich
genu
Jinar
en 1
NED. HERV. KERK
Beroepen: te Hoorn (toez.): C. t,
Antonides te Terborg.
Bedankt: voor Zeist: J. C. SchuuE
te Putten. zat
GEREF. KERKEN (VRIJG.). rstcl
Bedankt: voor Emmen: D. Grutt«h—
Iiuizum.
CHR. GEREF. KERKEN
Bedankt: voor Rotterdam-W.: P.
Zonneveld te Leerdam.
GEREF. GEMEENTEN
tg. di
Fels
Fijzi
8C
io,
f 13
Beroepen: te Werkendam: J. C.
strate te Meliskerke.
GEREF. KERKEN
Préparatoir: geëxumineerd en bei®®^
baar verklaard volgens art. 6 KO: I
Sonneveld, Borneostraat 42, Vlaaf
gen (verb. ber.).
17.
roo.
MUI
'Heeft Jezus zichzelf voor dc 1
gehouden?' door ds. Willem S. 1
kot. Van Goreum's Thcol. Bibliollf
nr. XLV. Prijs ingenaaid: /22,50.p"
De hervormde ds. F. Mooi te Haren (Gr.) las het
verslag van het gesprek dat het breed moderamen
van de hervormde synode heeft gehad met de
hoofdbesturen van de confessionele vereniging en
van de gereformeerde bond in de hervormde kerk.
Ds. Mooi merkte op dat een van de gesprekspart
ners van oordeel was dat de oude belijdenisge
schriften antwoorden geven op moderne vragen.
En dan schrijft ds. Mooi (niet te verwarren met
dr. R. J. Mooi, algemeen secretaris van de synode)
in Hervormd Nederland:
'Als Iemand uit het moderamen van de synode dit
toch wel betwijfelt, wondt nog eens met nadruk
gesteld, dat de mensheid de eeuwen door slechts
leeft uit een pear waarheden èn een paar ketterij
en, die voortdurend in nieuwe gedaanten terugko
men. Wie zegt. dat er steeds totaal nieuwe
problemen bijkomen, leeft vanuit een evolutionis
tische waan.
De omvangrijke en zware schelp van een oer-
oester, tussen de zestig en tachtig miljoen jaren
oud. ligt hier bij mij binnen handbereik als een
tastbaar signaal uit de wereld van de evolutie.
Waarom moet een theologie-pTOfeseor nu zo nodig
over evolutionistische 'waan' spreken? Men kan
natuurlijk In een dichterlijke opwelling met het
boek 'Prediker' verzuchten dat er niets nieuws is
onder de zon en op een bepealde manier is dat
ook waar. maar het is geen algemeen geldig
dogma. Het wil niet zeggen, dat er op een andere
manier niet telkens weer geheel nieuwe vragen,
uitdagingen en problemen zich voordoen in de
geschiedenis, ook in de kerkgeschiedenis en in de
theologie, die bepaald niet kunnen worden afge
daan met allerlei oude uitspraken (die ook een
maal nieuw waren!). In de laatste twintig eeuwen
hebben, om maar eens iets te noemen, de boek
drukkunst, de ontwikkeling van de wetenschap en
de techniek, het marxisme, de televisie, geweldige
stroomversnellingen in de culturele evolutie te
weeggebracht. Het is gewoon onzin te veronder
stellen dat dit alles de gelovende mens onberoerd
zou (moeten) laten, of dat dit niet geheel nieuwe
problemen ook voor de kerk en de theologie zou
meebrengen. Problemen, waarop uiteraard geen
pasklaar antwoord beschikbaar is ln de belijdenis
geschriften of in de bijbel.
Wat is dat eigenlijk voor verwatenheid sorry,
maar zo heeft het me vanaf mijn Jeugd al vaak
getroffen en een snelheid om te (ver)oordelen,
waarmee sommige theologen echte vragen, bloed
serieuze vragen van mensen van nu of van
gisteren afsnijden. En ook morgen weer, als de
Geest van Christus het niet verhindert, mensen
met een kluitje in het riet zullen sturen, totdat
de feiten de onaantastbare en onwankelbare leer
zo evident achterhalen, dat de kerken er niet
meer omheen kunnen om bijvoorbeeld Galilei of
Fedde Schurer postuum nog schoorvoetend enigs
zins. te rehabiliteren. Dezelfde kerken, die hun
het zwijgen hebben opgelegd, omdat ze iets
'nieuws' aan de orde stelden, of dingen vroegen,
die op dat moment niet pasten in het beleid en in
het belijden.
En als we deze twee enigszins willekeurige namen
noemen, dan denken we daarbij tevens aan dui
zenden, die misschien niet geëxcommuniceerd wer
den, maar wier vragen evenmin aan de orde
mochten komen, die overdonderd zijn door dog
ma's of teksten, door gemeenplaatsen en 'waarhe
den' en antwoorden, die niet sloegen op hun
vragen. Duizenden mensen die murw geworden
maar niet verder hebben gevraagd, óf die min of
meer geruisloos zijn verdwenen buiten het bereik
van de predikers die steeds maar de 'paar waarhe
den' verkondigden en de 'paar ketterijen' bestre
den, ze vielen of omdat het hen niet meer raakte,
Vit de kerkbladen
noch het één, noch het ander: arbeiders met hun
vragen en noden, kunstenaars, jongeren, intellec
tuelen, middenstanders, mannen en vrouwen,
mensen'.
De gereformeerde kerken hebben geruime tijd
geleden een brief gestuurd naar de wereldraad
van kerken, waarin zij zorg over de verwaarlozing
van de rechten van de mens in Oost-Europa
hebben uitgesproken. Onlangs is hierop een uit
voerig antwoord gekomen uit Genève, van secreta
ris-generaal dr. Blake (we hebben daarover uitvoe
rig bericht). In het Gereformeerd Weekblad geeft
prof. dr. Herman N. Ridderbos Blake's brief weer
en besluit dan aldus:
Men kan zoals ondergetekende, van mening zijn,
dat niet Iedere passage uit deze brief even over
tuigend is. Met name de vraag, in hoeverre de
gemeenschap ('fellowship') tussen de kerken on
derling in rekening gebracht moet worden bij de
kritiek, die men op elkanders politieke positie
bepaling heeft, blijft een moeilijk punt. Laat ons
echter niet vergeten, dat wij als geref. kerken
hetzelfde probleem kennen ln onze omgang met
de Zuidafrikaanse kerken. Maar voorts schijnt mij
niet aan de redelijkheid van het argument te
ontkomen, dat men bij Iedere actie die men
meent te moeten ondernemen, zich moet afvragen,
wat zij zou kunnen uitwerken en langs welke
wegen men het meeste resultaat kan verwachten.
Ik denk ook, dat dit niet alleen geldt voor acties
met betrekking tot de discriminatie in de Oosteu-
ropese landen, maar niet minder .an hetgeen men
tegen andere, nlet-athei'stische regeringen, meent
te moeten ondernemen. Het valt niet te ontken
nen, dat bepaalde acties langzamerhand het karak
ter aannemen van hetze's tégen bepaalde landen
en daardoor weinig geschikt meer 'ijn de onder
drukte minderheden metterdaad nog te helpen-
Concluderend ben ik van mening, dat de brief
van de geref. kerken aan de wereldraad geen slag
in de lucht geweest is, maar mede door het
antwoord van dr. Blake, er in meer dan één
opzicht en in meer dan één richting toe kan
bijdragen, dat de kerken in hun aandeel in de
strijd tegen allerlei soort van discriminatie hun
zelfstandigheid en onafhankelijkheid van oordeel
bewaren en niet-ter ene zijde oogluikend tolere
ren. wat zij aan de andere kant met grote
gestrengheid verwerpen'.
In Hervormd Delft schrijft ds. J. F. van Woerden:
'Laatst kreeg de kerkeraad een brief van iemand
die als nieuw-ingekomene in de wijk was uitgeno
digd een begroetingsdienst in de Marcuskerk mee
te maken. De brief kwam hierop neer: schrapt u
mij maar, niet dat ik niet geloof, maar voor de
kerk heb ik geen belangstelling.
Zo'n brief is geen uitzondering. Maar de ouder
ling die hem in handen kreeg had er op een of
andere manier geen vrede mee en schreef een
brief terug, waarin hij een gesprek voorstelde.
Onmiddellijk volgde een positieve reactie.
Een jonge vrouw bleek samen te zonen met een
vriendin. Beiden bleken bewustgelovig en beiden
hadden wel degelijk behoefte aan contact met de
kerk. In een vorige gemeente echter hadden ze
een ellendige ervaring gehad. Toen zij. in een
gesprek met de predikant ervoor uitkwamen dat
zij homofiel gericht waren, was zijn antwoord dat
zij dan in zware zonde leefden. De doop, die aan
een van hen zou worden bediend, sprong daarop
af. In de gemeente voelden zij zich voortaan
buiten gesloten. Erkend moet worden dat dominee
hen niet zomaar losliet. Hij las hen voor wat in
de bijbel'over homo-sexualiteit geschreven staat
en drong aan op bekering. 'Geef je over aan Jezus
en Hij maakt je vrij'.
Ik herinner me een woord van pater Pire: een
goedbedoelend mens, zonder deskundigheid, kan
catastrofes aanrichten. Dat woord lijkt mij hier
van toepassing. Wie ook maar iets weet van wat
homofilie is. beseft hoeveel schade een dergelijke
goedbedoelde zielzorg kan aanrichten in het leven
van gemeenteleden die, buiten hun schuld, op een
bepaald punt anders zijn dan anderen'.
>lvi
s»kre
De vraag naar het Messi
zelfbewustzijn van Jezus
in discussie, omdat Bultmann
zijn leerlingen dit radicaal ontken,
Het is dan ook tegen de school |25(
Bultmann dat de schrijver zich k C i
en met argumenten, die vaak zo i uió
zijn, dat het verweer niet eenvo t
zal zijn. Dat de schriftbeschoui
daarin een belangrijke rol spie~h
spreekt wel vanzelf, maar belani 82
is m.l. ook. dat Duvekot de hou L*
van Bultmann c.s. verklaart uit j 2
opvatting van het Oude Testan >-3«
dat voor christenen geen He j
Schrift is. Breed bespreekt de sc 7 1
ver de verschillende namen, die
Jezus gegeven worden: de naam
Hijzelf steeds gebruikt, 'Zoon
mensen', verder 'Messias'. 'Knecht
Heren', 'Zoon van Got'.', 'Zoon
David
Bijzonder trof mij wat geschri^»,:
werd over de 'Ik ben' teksten, en f
speciaal over Marcus 14:62. De ve 2^.:,
derstelling, dat daarop met name Si
veroordeling van het sanhedrin «r
wege godslastering berust ls zeker
overwegen waard
Ik heb dit ongeveer 350 blz. telU iw
boek met bijzondere interesse gele
en weet zeker, dat wie het gaat b< .jj]
deren, daar evenmin als ik spijt
zal hebben Het boek is door
Gorcum met smaak en zorg uitg ten
ven. Ik heb b.v. zeer vVinig drukst
ten gevonden.
C.®
ntj<
SNEEK De onlusten in dc Oos ntj.
rikaanse staat Boeroendi hebben jjb1
gens rapporten, die de baptisten |r
reldalliantie bereikten, ook siach bij
fers geëist onder de drieduizend b
tisten in het land. Van het ne itv
Afrikaanse leden tellende uitvoer '«n
comité van de unie van baptistei
meenten in Boeroendi zijn de al
meen secretaris pastor Emanuel
mirwarno en twee anderen 'met
kerheid vermoord'. Twee anderen
snapten uit het land; drie zijn get
gengenomen.
ird
I
