^0
IOC stelt met Rodriguez weer voorbeeld
München
1972
corruptie
verspilling
waanzin
9
Rekenen
te zware
opgave
voor
Olympiërs
UW/KWARTET ZATERDAG 3 JUNI 197
Sport T23 K23
WHEN 'Donkere wolken
ken', zo stelde een (anonie-
Duitse schrijver 36 jaar ge
il vast, 'hoven Europa sa-
Gelukkig echter ivas Duits
in die dagen 'een eiland van
e' en het was dan ook begrij-
jfc dat de Jeugd van de We-
naar juist dat eiland stroom-
Jrj>m het Feest van Olympia te
en. Een feest dat zich, om het
rdgebruik van die dagen even
te houden, 'in een heerlijke
teringontvouwde een
t dat niets dan superlatieven
ie. En dat alles niet in de
ite plaats door de ovema-
•Jtelijke aanwezigheid van de
wiens waanzin model stond
het onder hakenkruizen be
en nazi-feest: Olympisch be
rmheer Adolf Hitler. Hij riep
eugd van de Wereld tot zich
hij ook verzocht de jeugd
g te komen,
verzoek wordt dit jaar, 36
nadien, ingewilligd. In au-
us stromen tegen de tiuee
miljoen mensen naar het Feest
van de 20e Olympiade in
München. De Jeugd van de We
reld zal dan weer, volgens de
strenge bepalingen nog steeds
voor niemendal, mogen optreden
in wat het kostbaarste sportcircus
ter wereld lijkt, maar dat voor de
grondlegger, de Franse baron
Pierre de Coubertin niets minder
dan een religie was.
Met die inwilliging probeert men
in Duitsland vooral ook de schan
de van Berlijn 1936 uit te wissen.
De Spelen werden toen tot een
persoonlijke propagandastunt
van Adolf Hitler, die kort daarna
de wereld in een gruwelijke oor
log stortte. Berlijn 1936 was een
voorbode, maar (zo stelt de West-
duitse auteur Gerhard Schwe-
renz) 'niets was de enthousiaste
massa in de stadions en de are
na's van 1936 vreemder dan de
gedachte dat zij de voorbereidin
gen voor de dood van 50 miljoen
mensen bejubelden'.
door
Hans Schmrt
In München ivil men deze zomer
bewijzen dat het in Duitsland ook
anders kan. Tegenover het bom
bastische, het brallerige en het
strenge 'feest' van 1936 plaatst
München vrolijkheid en onge
dwongenheid. Duitslands nieuwe
gezicht spiegelt zich in een feest
van eenvoud en openheid. Een
spiegel echter die barsten
vertoont. Want met de uitgangs
stelling dat het goedkoop en ge
zellig moet blijven, is op on
gehoorde wijze de hand gelicht.
Wat miljoenen waren, roerden
miljarden en dat alles mede
ook voor het nationaal prestige,
terwille roaarvan onder leiding
van grootindustrieel Josef Nee-
kermann miljoenen in sportmen
sen zijn geïnvesteerd. Want de
slag in München is er vooral ook
een tussen de jeugd van het kapi
talistische en het socialistische
deel van het land dat eens dui
zend jaar had moeten bestaan.
In de Bondsrepubliek wordt tot
veler ergernis bij herhaling ge
wezen op de barsten bladen
als Der Spiegel en Stern keren
zich tegen wat zou kunnen worden
samengevat als de Olympiade van
korruptie, verspilling en waanzin.
Een enkeling ook zet zijn gram
en verontrusting om in omvang
rijke publicaties. Zo zette de
sociologe Ulrike Prokop uiteen
wat De Coubertin nu eigenlijk
met zijn Spelen voor ogen stond,
zo legden journalist Hans-Horst
Henschen en student Reinhard
Wetter uiteen welk een katastro-
fe de Olympiade voor München
betekent en zo konfronteerde uit
geverij Marz het Duitse publiek
opnieuw met de Spelen van 1936.
In een aantal artikelen zal de
komende weken op de gram en
verontrusting van vooral deze
mensen worden ingegaan.
JCHEN HEEFT IETS van een
ukte hybride een slordige
sing van een Beiers dorp en
wereldstad. Het ligt in het
van Beieren, waar bierdrin-
en vingertrekken nog steeds
ifde en tot wedstrijd ver
in volksvermaken zijn.
chen is echter geenszins bui
de wereld blijven staan: het
E]lt overspoeld door buitenlan-
die zich in de stad aan de
vestigen (München telt
,000 gastarbeiders) of op
[reis naar andere streken zich
t één of meer nachten in de
I te ruste willen begeven.
ademt tweeslachtigheid: het
de immense ondergrondse bier-
donkerbruine van ge-
liw vervulde herbergen en het
naar Schweinebraten maar
je massa tegen het middernachte
uur naar boven komt, gaan de
en discotheeks open. De Dirndl
jaan ieder hand vier halve-liter-
lin gerstenat draagt, maakt dan
Is voor de wat minder stevige
tease-danseres het trefwoord
is dan vervangen door Duitslands
Jvste toverwoord, sex. Wat wèl
t is het niet aflatende gejank van
oorns van de politie-wagens.
kiosken van München liggen
dan ergens anders de tot druk-
4 verheven kreten van rechts-
ren om orde, rust en recht voor de
kun Heimat verdrevenen hun
ge-tij fers echter zinken in het
bij die van de Turkse, Joegoslavi-
Marokkaanse en Griekse kran-
)ruitgang
ipild
Bi e:
l-l re'
MÜNCHEN BOUWT AAN
ZIJN 'GROTE LEUGEN'
was beraamd en precies evenveel als
de totale Spelen van 1960 in Rome
hebben gekost. Krankzinnige stijgin
gen die München 1972 tot een miljar
den-project hebben gemaakt. De eer
ste schatting voor het Feest bedroeg
in 1965 520 miljoen Mark; drfe jaar
later was het 800 miljoen; weer een
jaar later, in 1969, kwam men op 1.15
miljard uit; met Kerstmis 1970 werd
het definitieve eindbedrag op 1.35
miljard Mark gesteld en in oktober
1971 werd het symbolische bedrag van
1972 miljard genoemd. Aan dat be
drag houden de organisatoren vast
ondanks berichten dat de uitgaven
reeds tot tegen de 3 miljard zijn
gestegen. Zekerheid hierover zal ver
moedelijk pas lang na de Spelen te
krijgen zijn.
Overigens geven al deze bedragen een
vertekende indruk van de werkelijke
kosten. Het Olympisch dorp bijvoor
beeld wordt grotendeels door particu
liere ondernemingen gefinancierd en
valt daarom ook voor dat deel buiten
de offciciële kosten. Hetzelfde geldt
voor de investeringen van de West-
duitse PTT. die zoYi 600 miljoen
Mark uitgaf voor telefoonaansluitin
gen, kleurentelevisies voor verslagge
vers. satelliet-verbindingen enz. Niet
meegèrekend zijn ook de bijdragen van
het leger, dat zo'n 20.000 soldaten ter
beschikking stelt. Stern schat deze
steun op zo'n 130 miljoen Mark. En
tenslotte mogen ook de kosten voor
de U-Rahn niet worden vergeten: een
slordige anderhalf miljard Mark.
De inkomsten (uit toegangskaarten,
tel evïsie-rechtenOlympia-penningen,
loterijen e.d.) zijn bij lange na niet
toereikend om de officiële onkosten
te dekken. Hoeveel het de stad
München, de staat Beieren maar ook
de inwoners van alle andere West-
duLtse staten heeft gekost om dit
Feest te mogen organiseren, laat zich
niet becijferen. Zeker niet wanneer
dat wordt overgelaten aan de slechtste
cijferaars ter wereld, die van de
Olympiade i<n MUnchen-
ademt ook nadrukkelijk
;gang: het heeft een onder
en het heeft een universiteit
I wordt geprotesteerd en die
It bezet de Leopoldstrasse doet
look meer aan een Parijse boule-
denken. Het nadrukkelijkst ech-
fnanifesteert de vooruitgang zich
het eind van die nieuw aangeleg-
jj-Bahn, die eindigt onder het
desenfeld: daar ligt, aan de voet
.et gigantische BMW-complex en
ijden van de zes tot acht
>ken tellende Georg Brauchle-
de sportstad waar in augustus
van de 20e Olympiade wordt
Aan een meertje en gedeelte-
ider een rupsdak van drie vier-
kilometer liggen de zwemhal,
uthal en het vorige week offi-
gebruik genomen stadion,
de andere kant van de autoweg
(bereikbaar via een drietal via-
3fcn) het betonnen dorp waar de
holmensen worden ondergebracht
(indrukwekkend park, hoewel het
jgrauw aandoet.
4et eerste gezicht niet zo verwon-
^jjk, want beton en doorzichtig
nc ogen nu eenmaal nooit vrolijk
fan het groen dat in zo ruime
l moet worden aangebracht, is een
nog niet in de Beierse bodem
Nog minder verwonderlijk
dit echter wanneer je weet dat
icht boven München tot de sme-
van de Bondsrepubliek kan
gerekend wat dat betekent
bijvoorbeeld de toeristen die
weg naar het zuiden in het
-gebied de autoraampjes dicht-
drommels goed. München
per jaar dan ook 300 uur zon
dan gemiddeld in de omge-
De auto's die langs het stadion
dragen daar het hunne toe bij
./enals de over het complex vlie-
le, van München-Riem opgestegen
io-jets. Daarover wordt echter
(getreurd waren er in Mexico,
jaar terug, immers ook geen
emen met de lucht? Er gebeurde
toch ook niets en als er wel iets
ïrde, hielp zo'n zuurstoffles toch
t? Welnu
Het dak een jaar voor de Spelen. Rechts overdekt 't het zwembad; links de sporthal. Op de achtergrond het Olympische dorp.
HET ORGANISATIECOMITé heeft een
ontstellende moeite gehad met reke
nen. Enkele voorbeelden van de mis
rekeningen:
Voor een bedrag van 18 miljoen
bood architect Behnisch uit Stuttgart
een dak van staal en plastic aan. In
1969 toen dat ontwerp werd gekozen,
waren de kosten 80 miljoen de
uiteindelijke bouwkosten bleken 180
miljoen. De staalconstructie heeft een
garantie van twee jaar; het plastic-dak
dat overigens grauw zal worden
tien jaar;
Olympisch Stadion: stijging van
70.08 naar 84.49 miljoen;
Basketbalhal: stijging van 13 naar
18 miljoen;
Worstelhal: stijging van 6 naar 25
miljoen, terwijl voor deze hal op het
jaarbeursterrein na de Spelen 10 mil
joen aan verbouwingskosten moet
worden opgebracht;
Wielerbaan: stijging van 12.4 naar
26 miljoen. Bovendien is de baan
(van afzelia-hout, kosten per meter:
2291 Mark) 7.268 meter te kort!;
Schietterrein: stijging van 14.2
naar 24 miljoen; gebouwd zonder ver
gunning;
Roeibaan: stijging van 34 naar 60
miljoen.
Het Olympisch dorp valt enigszins
buiten dit lijstje, maar een koopflat
in het mannendorp (de grond is van
de staat Beieren gekocht voor 40 in
plaats van 50 miljoen Mark) kost per
vierkante meter momenteel tegen de
2.000 Mark in plaats van de aangekon
digde 1247. De huurprijzen zijn per
m2 van 6.22 naar 14.35 Mark gestegen;
het vrouwendorp is twee keer zo duur
(totaal 300 miljoen Mark) geworden
en het persdorp, waarvan de flats ook
verkocht worden 'doet' per m2 onge
veer 1600 Mark.
Het lijkt op het eerste gezicht een
grote grap maar wel een schrijnen
de, voor wie de nood van de stad
München kent. Wanneer het geld
wordt geplaatst tegenover de behoef
ten waarin de stad niet kan voorzien,
krijgt het Feest van de Jeugd van de
Wereld plotseling een luguber aan
zien. Enkele voorbeelden:
Op het Oberwiesenfeld is per km2
meer geïnvesteerd dan de afgelopen
De werkzaamheden aan het gigantische dak van staal en plastic, dat
180 miljoen Mark heeft gekost. Op de achtergrond de Olympische
toren.
tien jaar door de staat Beieren aan
bejaardenzorg is uitgegeven;
Het dak kost 180 miljoen, maar er
is een tekort van 30.000 kinderspeel
plaatsen. die per stuk ongeveer 5.000
Mark kosten;
Het ruiterstadion is gebouwd met
alle komfort omdat de ruiters (men
sen uit de rijkere klassen) daar nu
eenmaal aan zijn gewend. Voor die 40
miljoen Mark echter hadden de stads
wijken Neuhausen en Moosach het
scholencomplex gekregen dat ze nu
missen. Ouders uit die wijk hebben al
aangekondigd tijdens de Spelen op
straat te zullen bedelen.
De PTT heeft 600 miljoen Mark
geïnvesteerd, maar 12.000 inwoners
van München wachten nog op tele
foonaansluiting;
De bouwplannen voor zes scholen
zijn in de ijskast geduwd;
Hoop het stijgende tekort aan
ziekenhuisbedden het hoofd te kun
nen bieden bestaat niet
Daarnaast kampt Mündhen nog met
vele andere problemen, zoals de lucht
verontreiniging (jaarlijks komen 2350
ton giftige autogassen en 100.000 ton
industrie-stof in de lucht), de krank
zinnige grondspeculaties (speculatie
winsten tot 27.000 procent) en de
toenemende stroom gastarbeiders. 'Er
zijn', volgens burgemeester Hans-Jo-
chen Vogel, 'reeds Griekse huizen-
blokken en Turkse straten'. München
is bang voor het ontstaan van getto's
geld voor oplossingen heeft de stad
echter niet
Dit is het eerste artikel over de
Spelen In München uit een serie van
vijf.
chen is trots maar het week-
Stern schrijft dat er miljarden
verspild en voor twee inwoners
München. Hans-Horst Henschen
teinhard Wetter, is de gehele
iedenis een onder de vlag met
ijf ringen gedekte waanzinnige
g, die een mens op de zenuwen
werken. Terwijl München jaren-
de wereld lokte door enerzijds
le traditie en anderzijds op de
elende vooruitgang van de stad
ijzen, werd tegelijkertijd aan de
e leugen' gebouwd. Volgens
I>Daume, voorzitter van het orga-
mstpe-comité, zouden de Spelen met
bescheidenheid worden georgani-
en zou München iedere neiging
rerdrijving weerstaan. Münchens
cmeester Vogel deed zes jaar te-
-etafeelfs de toezegging dat München,
leer de Spelen die van 1960 en
zouden overtreffen, die Spelen
niet zou organiseren.
München heeft een dak van
en plastic dat 180 miljoen Mark
gekost tien keer zoveel als
Van een onzer verslaggevers
AMSTERDAM Het bestuur van
het Internationaal Olympisch Co
mité heeft zich de afgelopen week
in Lausanne gebogen over een
reeks problemen. Het mag nau
welijks verbazing wekken dat de
onderwerpen die in de thuishaven
van de Olympische beweging, de
villa Mon Repos, zijn besproken,
weer de nodige stof hebben doen
opwaaien.
In de eerste plaats boog het IOC-
bestuur zich over zaken die het ama
teurisme raken en zoals gebruike
lijk leverde de interpreatie van het
omstreden artikel 26 weer veel ver
warring en een 'slachtoffer' op. Ter
wijl met het onlangs nog aangepaste
maar daardoor zeker niet duidelijker
geworden artikel 26 in de praktijk
voortdurend de hand wordt gelicht,
lijkt 'het IOC door het stellen van een
voorbeeld te willen bewijzen dat de
reglementen géén holle woorden zijn.
uitgesloten
In Sapporo werd daarom de Oosten
rijkse skiër Karl Schranz wegens het
overtreden van de amateurbepalingen
uitgesloten tijdens de bijeenkomst
in Lausanna werd over de Colombiaan
se wielrenner M. Rodriguez eenzelf
de vonnis uitgesproken. De houder
van het wereld-uurrecord en wereld
kampioen achtervolging zou höbben
toegestaan dat zijtn foto's voor recla
medoeleinden werden gebruikt, terwijl
hij ook terwille van de commercie
een bepaald shirt zou hebben gedra
gen. Aangezien het Olympisch comité
van zijn land nog niet weet hoe het
moet bewijzen dat Rodriguez van die
opbrengsten geen cent heeft gezien
(bij ons weet het NOC wèl aan te
tonen dat Ard Schenk geen cent ziet
van wat hij met het poseren voor
posters verdient), zal Rodriguez niet
mogen starten in München.
Protesten zuilen, zo heeft het IOC al
laten weten, wel worden behandeld,
maar weinig kans maken. En daarmee
is de kous af en halen vele atleten
weer opgelucht adem. Want de kans
dat naast Rodriguez (en de om dezelf
de reden uitgesloten schutter Vic
Preston uit Kenia) nog meer sport
mensen zullen worden geweerd, lijkt
klein. Tot degenen die weer onbekom
merd met hun Olympische voorberei
dingen zullen doorgaan, behoren een
aantal Scandinavische zeilers (onder
wie de Deen Paul Elvstroem), over
wie de afgelopen week ook gesproken
wat betreft de financiën kampt de
stad met moeilijkheden. De stad was
in Lausanne vertegenwoordigd met
een delegatie van zes man, die een
rapport van 279 bladzijden bij zich
denver
Ec.i tweede probleem waarmee het
IOC- zich geconfronteerd zag. is Den
ver. waar dn 1976 de winterspelen
moeten worden gehouden. De Ameri
kaanse stad heeft, om het voorzichtig
te zeggen, bij de verwerving van de
Spelen niet geheel open kaart espeeld.
Zo werden trucfoto's getoond, om te
verbergen dat de afstanden tussen de
diverse piste's te groot zijn. Ook
Volgens de Zwitserse Journalist Hugo Stein-
egger heeft China het voornemen weer Md
te worden van het IOC. De Chinezen zouden
deze stap overwegen om ook de Olympisch*
Spelen te kunnen organiseren. China, dat
zich in 1958 terugtrok uit de Olympische be- bTUndSQG
weging, zou het Canadese Olymulsche coml-
té hebben benaderd om voor te stellen
China toe te laten en Taiwan uit het IOC te
stoten.
ter nogal gereserveerd tegenover de
plannen van de organisatoren in Den
ver. Zo zullen de noordse nummers
250 kilometer buiten Denver plaats
vinden en de alpine nummers 110 kilo
meter buiten de stad worden gehou
den. Ook de bobslee-bond is boos op
de organisatoren, die vanwege de te
hoge kosten voor de bouw van een
baan, hebben voorgesteld het onder
deel viormamsbob van het programma
te schrappen.
had en die het IOC ervan wilde
overtuigen dat het daarin Denver alle
maal best meevalt.
Mare Hodler, de voorzitter van de
internationale ski-federatie, staat ech-
De besloten en met geheimzinnigheid
omgeven bijeenkomst in de Zwitserse
villa stond onder leiding van de man
die binnen de Olympische beweging
al zoveel jaren zoveel opschudding
veroorzaakt, Avery Brundage. De 84-
jarige Amerikaan kwam voor deze
bijeenkomst over uit Beieren, waar hij
reeds enige tijd verblijft en met de
penschef van de Spelen in München,
Hans Klein, werkt aan een autobio
grafie.
Tussen de bedrijven door verscheen
de steenrijke voorvechter van het
amateurisme nog even voor de West-
duitse televisie. Wat de Olympische
Spelen en de Olympische beweging
betreft, keurde Brundage niets dan lof:
de wijze waarop de Spelen worden
georganiseerd, is door de samenwer
king tussen de mensen een voorbeeld
voor de politiek, terwijl de Olympi
sche beweging zelf zich met succes
heeft verdedigd tegen aanvallen van
de commercie en de politiek. Hoewel
hij zelden ingaat op persoonlijke vra
gen, wüilde Brundage wel kwijt dat hij
vroeger de kans heeft gehad politicus
te worden. Hij was gevraagd kandi
daat te worden voor het burgemees
terschap van Chicago en het gouver
neurschap van dc staat Illinois. Hij
heeft toen echter nee gezegd, omdat
het IOC-werk belangrijker was voor
de wereld Op de vraag waarom hij
geen president van de Verenigde Sta
ten was geworden, antwoordde hij: Tk
heb te veel eigen ideeën om ooit op
zo'n positie terecht te komen'. De
sportwereld zal dat kunnen beamen,
