Hinder gastarbeiders
leiden tot
luiting van bedrijven
Sociaal probleem abortus is onderschat
voor een eigen huis.
Werkende jongeren
worden gehandicapt
door diploma-eisen
fjezin tegen boom: drie
oden en zwaargewonde
het staat in
de ster i
CW na peiling bij vijf bedrijven:
Stookolie goedkoper
Kerncentrale van
Dodewaard gaat
paar weken dicht
Burgemeester voor orkest
Actie voor Spaanse dienstweigeraars
Peiger n.v. blijft
stakers weigeren
Het weer
Algemene Bank Nederland
Vice-voorzitster NVSH bij opening kliniek
HA
jUW KWARTET MAANDAG 15 MEI 1972
liiniK'iiI.-miI
t:i ks
||n een verslaggever
N HAAG Als de werving van buitenlandse werknemers drastisch zou worden verminderd, zou
produktievermindering, onderbezetting, gedeeltelijke of gehele sluiting van onze bedrijven tot ge
il kunnen hebben. Wij kunnen de buitenlanders niet missen, zolang er geen vervangend Nederlands
jjnbod aanwezig is en dat Nederlandse aanbod is voorlopig niet te verwachten, ook niet met behulp
hogere beloningen, zoals ook in het verleden als geprobeerd is.
antwoord kreeg het Nederlands
istelijk Werkgeversverbond op
i vraag aan vijf Nederlandse be-
n met buitenlandse werknemers
het personeel, wat de conse-
ïtie zou zijn van een eventuele
stische beperking van de werving
buitenlandse arbeiders. Deze
werd gesteld naar aanleiding
en recente studie van het Cen-
Planbureau inzake de economi-
effecten voor Nederland van de
rving van buitenlandse arbeiders,
planbureau had o.a. geconclu
deerd, dat de ondernemers meer van
de buitenlandse arbeidskrachten profi
teren dan de Nederlandse werkne
mers.
De vijf geïnterviewde bedrijven waren
Berghaus N.V. (confectiebedrijf met
1.250 werknemers in Nederland, waar
van 390 buitenlanders, het DAF-con-
cern met 12.000 werknemers, waarvan
600 buitenlanders, Gevetex Textielglas
in Etten-Leur (producent van glastex
tielmaterialen) met 380 werknemers,
waarvan 152 buitenlanders, Breda-
Oranjeboom(bier) met 1450 werkne-
auto van het verongelukte Belgische echtpaar was totaal vernield
het ongeluk in Gilze. De brandweer is ruim een uur bezig geweest
slachtoffers uit het wrak te halen.
a een verslaggever
iEDA In de Brabantse gemeente Gilze zijn zaterdagavond drie
insen omgekomen bij een verkeersongeval.
dini
7-41
eco
and
eno
nog onbekende oorzaak raakte gistermorgen oorzaak van een auto
wagen, bestuurd door de heer P. ongeluk, waarbij de 43-jarige F. Rouw
J. Zilles van de weg. De bestuur-
n (38), zijn vrouw (35) en hun
r;®:htertje Katherine (10) kwamen
rbij om het leven. Een vierde
ittende, een achtjarig zoontje van
echtpaar Zilles, is levensgevaarlijk
rond in een Tilburgs ziekenhuis
jenomen. Het gezin Zilles was af-
mstig uit Sint Lambert in België.
STELRODE Eveneens in Noord
abant, in de gemeente Nistelrode,
zaterdagmiddag twee jonge men-
gedood, toen de auto, waarin zij
len, slipte, omsloeg en tegen een
am botste. De twee slachtoffers wa
de 18-jarige M..H. J. Sommers uit
corrstelrode en zijn 17-jarige verloofde
SPJ juffrouw A. M. C. van Grinsven uit
urc eswijk-Dinther. Een neefje, dat ook
17.0 de auto zat, is zwaar gewond in
1 ziekenhuis opgenomen.
ro Jam Een overstekende eend was
ADVERTENTIE
uit Edam om het leven kwam. Hij
was een van de inzittenden*van een
auto, waarvan de bestuurder plotse
ling remde, toen de eend met haar
jongen de weg overstak. De auto
raakte in een slip en belandde in een
sloot, waarbij de heer Rouw op slag
werd gedood.
ZUID BEVERLAND De 80-jarige
heer J. Barendregt uit Zuid-Beijer-
land is zondag overleden aan de ge
volgen van een verkeersongeluk van
zaterdag. Hij was toen bij het overste
ken van de weg geschept door een
auto.
OOSTERWOLDE Op de Gratings-
weg in de gemeente Ooststellingwerf
is in de nacht van zaterdag op zondag
de 24-jarige O. Sipkema uit Waske-
meer met zijn auto geslipt en om het
leven gekomen.
GRONINGEN Op rijksweg 42, tus
sen Scheemde en Zuidbroek, is de 58-
jarige automobilist W. Klootsema uit
Groningen op slag gedood, toen zijn
auto na een inhaalmanoeuvre slipte
en tegen een boom botste.
STAPHORST Een verkeersongeluk
heeft gistermiddag het leven gekost
aan de acht maanden oude baby van
de familie Schoenmaker uit Staphorst.
Het kind was bij haar ouders in de
auto die op een kruispunt in botsing
kwam met de wagen van de Staphor
ster tandarts H. van der Wal. Deze
moest met verwondingen in een zie
kenhuis worden opgenomen. De heer
en mevrouw Schoenamaker en een
zwager werden ernstig gewond en zijn
eveneens naar een ziekenhuis overge
bracht.
mers, waarvan 173 buitenlanders en
Mosa in Maastricht (aardewerk) met
ruim 1000 werknemers, waarvan ruim
100 buitenlanders.
'Bittere noodzaak'
Volgens het chr. werkgeversverbond
illustreren de antwoorden van deze
bedrijven duidelijk, dat het aantrek
ken van buitenlanders voor veel be
drijven een bittere noodzaak is en
geen weelde, waaruit het bedrijfsle
ven extra (hoge) winsten probeert te
halen, zoals veelvuldig en, volgens het
verbond, ten onrechte, wodt gesugge
reerd.
Het in dienst nemen van buitenlan
ders brengt, volgens de ondervraagde
bedrijven, extra kosten met zich mee.
Van de vijf bedrijven was alleen de
directie van Gevetex in staat op dit
punt exacte bedragen te geven: de
wervingskosten bedragen, volgens dit
bedrijf, 400 gulden per man. Elke wer
ving kost daarenboven nog 5000 gul
den. Daar komen verder bij 400 gul
den reiskosten per jaar en 3.000 gul
den huisvestingsvergoeding per man.
Aan extra voorzieningen komen daar,
volgens Gevetex, nog twee tolken a
50.000 gulden per jaar bij en 5.500
gulden aan extra drukkosten van
cao's en instructies in de vreemde
talen.
Breda-Oranjeboom is jaarlijks per bui
tenlandse werknemer een aantal dui
zenden guldens extra kwijt aan wer
ving, huisvesting en recreatie. Mosa
schat de extra kosten in het eerste
jaar op 5.000 gulden per man en in
de volgende jaren op 4.500 per man.
Bij drastische beperking van de wer
ving van buitenlandse arbeiders zal
Gevetex geheel moeten sluiten omdat
70 procent van de echte produktie-
werkers buitenlanders zijn. Bij de
andere vier ondernemingen zal de
produktie dalen en zullen Nederlan
ders op straat komen te staan.
ROTTERDAM Met ingang van
maandag zullen de maximumprijzen
voor zware stookoliën worden ver
laagd met 1.60 per 1000 liter. Dit
hebben de gezamenlijke oliemaat
schappijen besloten.
ARNHEM De Kernreactor in Do
dewaard wordt voor onderzoek en on
derhoud enkele weken gesloten. Na
mens de directie van de Gemeen
schappelijke Kernenergiecentrale Ne
derland N.V. werd meegedeeld dat
men de aansluiting van pijpleidingen
aan het reactorvat nader wil onder
zoeken.
In januari van dit jaar deden zich bij
enkele aansluitingen haarscheurtjes
voor, waardoor meer radioactief ver
ontreinigd water naar buiten kwam
dan de zeer geringe hoeveelheid die
ook bij normaal bedrijf onvermijde
lijk is.
De scheurtjes zijn inmiddels gedicht
en sindsdien hebben zich geen verde
re moeilijkheden voorgedaan, aldus de
directie. Maar men vindt het toch
verstandig, ook de andere aansluitin
gen aan een onderzoek te onderwer
pen.
Nu den centrale toch wordt stilgelegd
gaat men meteen ook andere onder
houdswerkzaamheden uitvoeren. De
directie weet nog niet hoe lang de
centrale buiten bedrijf zal blijven,
maar het wordt tenminste enkele we
ken. Het etxra onderzoek zou kunnen
samenhangen met het feit dat de
centrale in Dodewaard nadrukkelijk
bedoeld is om ervaring op te doen
met deze vorm van energieopwekking.
In de elektriciteitsvoorziening speelt
de centrale een ondergeschikte rol.
Nieuwe voorzitster van KW J:
Van een verslaggever
SOESTERBERG De nieuwe voorzitster van de oiganisatie van
katholieke werkende jongeren. Gerdie Scheffer, heeft zich gisteren
fel gekant tegen de 'diploma-drempels die juist de werkende jonge
ren steeds opnieuw voor een gesloten deur zetten.'
Tijdens het jaarlijkse havenpromenadeconcert door het Rotterdams Philharmo-
nisch Orkest heeft burgemeester W. Thomassen zaterdagavond in De Doelen het
dirigentenplatform beklommen. Hij leidde vandaar, tot groot enthousiasme van
de zaal, een feestmars die honderd jaar geleden werd geschreven ter gelegen
heid van de ingebruikneming van de Nieuwe Waterweg.
AMSTERDAM Leden van de actie
Pepe Nederland hebben zaterdagmid
dag in Amsterdam de aandacht van
het winkelende publiek gevraagd voor
Spanje, waar 200 dienstweigeraars in
de gevangenis zitten. De meesten van
hen zijn Jehova's Getuigen. Dienst
weigeraars worden in Spanje nog
steeds niet erkend. Er is geen wet
waarop mensen met principiële gewe
tensbezwaren een beroep kunnen
doen als zij opkomen. Gewetensbe
zwaarden kunnen tot hun 38ste jaar
jaar opgesloten blijven.
Nederlandse leden van de internatio
nale actie Pepe, die deze misstand nu
al twee jaar door middel van allerlei
acties aan de orde stelt, voeren met
zes roeiboten door de wateren van de
Amsterdamse binnenstad. Via een me
gafoon werd een pamflet voorgelezen
dat tegelijkertijd op straat werd rond
gedeeld.
Op een vergadering van de centrale
raad van de KWJ zei ze, dat voor
steeds meer banen en opleidingen di-
plomaeisen worden gesteld, die iedere
mogelijkheid tot verdere ontplooing
en onderwijs voor de werkende jonge
ren afkappen. 'Men zegt als het ware
steeds: afblijven, daarvoor ben jij te
dom, daarvoor heb je te weinig on
dergrond.'
Een van de voorwaarden die de KWJ
zal stellen aan de aanvaarding van de
haar aangeboden plaats in het bestuur
Van onze correspondent
EMMEN Wij blijven bij ons stand
punt dat een terugkeer van alle werk
nemers inclusief de heer A. Platje in
verband met de menselijke verhoudin
gen in ons bedrijf niet mogelijk is.
Wel willen we een aantal mensen
terugnemen, maar dat zal mede in
overleg moeten gebeuren met onze
huidige medewerkers.
Dit is het standpunt van directeur L.
Bood van het electrotechnisch bedrijf
Peiger N.V. te Emmen naar aanlei
ding van het door ir. Bosma uitge
brachte rapport over het conflict bij
dit Emmer bedrijf. De heer Bood
betreurt zeer, dat het door de tweede
voorzitter van het NW, Arie de
Boon, voorgestelde overleg moedwillig
werd getorpedeerd. Ondernemingsraad
en loonharmonisatie zijn volgens de
heer Bood geen punten in het conflict
meer.
In de afgelopen week is in het bedrijf
uit de 75 werkwilligen een uit vijf
man bestaande bedrijfscommissie ge
vormd, die graag wil worden betrok
ken bij eventuele plannen tot terug
keer van stakende werknemers. Deze
commissie wil eveneens omtrent alle
facetten van het conflict worden inge
licht.
Dit zei de heer W. van der Graaf, de
public-relationsfunctionaris bij Peiger
NV, ons gisteravond.
van het nieuwe leerlingstelsel voor
winkelpersoneel is dan ook, dat de
toelatingseisen geschiktheidseisen
worden. Als men uitgaat van een
vooropleiding huishoudschool of LTS
zoals de bedoeling is worden de
jongens en meisjes die deze vooroplei
ding niet hebben gehad, volgens de
KWJ gedegradeerd tot werksters en
schoonmakers, tot tweederangs ver
koopsters.
Verder meent de KWJ, dat de leer-
en arbeidsovereenkomst niet aan el
kaar gekoppeld mogen worden. De
opleiding zal in hoofdzaak gericht
moeten zijn op een algemene per
soonsvorming.
Gerdie Scheffer zei, dat 'de mokerslag
van de diplomaeisen' ook dreigt voor
de vormingsleiders van de werkende
jongeren. 'De neiging, alleen te gelo
ven in de geschiktheid van een vor
mingsleider als die een diploma socia
le academie heeft, neemt steeds toe.
Als de besturen de praktijk eens in
duiken zouden ze volgens de KWJ tot
de ontdekking komen dat er geen
enkel bewijs is, dat vormingsleiders
zonder papiertje niet voldoen.'
'Beroepskrachten in het vormings
werk die aansluiten bij de werkende
jongeren, zullen de taal van die jon
geren moeten spreken en zich in hun
situatie moeten kunnen verplaatsen.
Mensen die zelf uit het arbeidersmi
lieu komen en zelf ervaren hebben
wat het betekent om op het vijftiende
of zestiende jaar te gaan werken,
kunnen het beste aan deze eisen vol
doen', aldus Gerdie Scheffer.
ADVERTENTIE
Geld
De Algemene Bank Nederland wil U aan geldmiddelen
helpen om een huis te kopen. Alle kantoren van de
bank kunnen U een hypothecaire lening aanbieden, die
wordt verleend door de Algemene Bank voor Hypothecair
Krediet, een dochteronderneming van de ABN.
Onze rente is heel redelijk, momenteel 87«%>en een
afsluitprovisie van 1°/..
Wij verstrekken U graag nadere inlichtingen.
«NP/KNMI 11.00 15-1
Nog steeds te houd
Van ome weerkundige medewerker
De luchtdrukverdeling blijft ongun
stig voor een flinke opkikker van de
temperatuur. Tussen een hogedrukge-
bied boven Noordwest-Europa en de
oceaan (tijdelijk was het 1040 milli
bar sterk, nu 1035 millibar) en een
lagedrukgebied van Polen tot Noord-
Afrika, voeren noordoostelijke winden
in de eerste helft van deze week vrij
koude lucht aan. Hogere temperatu
ren dan 12 a 14 graden Celsius zijn
hierin nauwelijks mogelijk. De kans
op nachtvorst wordt pas groter zodra
de wind luier wordt en de opklarin
gen 's nachts breder. Het noorden en
noordwesten hebben tijdens het week
einde al flink wat zon gehad. Maar
het zuidoosten en plaatselijk Midden-
Nederland hadden nog regen van sto
ringen in Midden-Europa waarvan de
uitlopers tot Nederland reikten. Zon
dagmiddag heerste er vooral in Oost-
Brabant en Limburg naargeestig
weer. Om vier uur wees de thermome
ter in Maastricht niet hoger dan 8
graden Celsius. Ook in het midden en
zuiden zullen er nu echter weer op
klaringen komen. Naar aanleiding
van ons anecdotisch verhaaltje over
de IJsheiligen merkt een lezer uit
Amsterdam op, dat het de afgelopen
ruim tien jaar in IJsheiligenperiode
van 11 tot 14 mei slechts sporadisch
kou-invallen zijn geweest, daarente
gen veel vaker een stijging van tem
peratuur. KNMI-gegevens over het
tijdvak 1961 t/m 1971 bevestigen dit.
Enkele markante voorbeelden: 12 mei
1964 29.3 graad Celsius in Maastricht,
14 mei 1965: 28 graden in Limburg, 12
en 13 mei 1966: boven 20 graden, 11
mei 1967: bijna 29 graden in Limburg,
13 mei 1969 een piek van 32.7 in het
Limburgse Buchten, 11 mei 1970: bo
ven 20 graden en 12 mei 1971 op
nieuw 28 graden in Limburg, elders
zomerse temperaturen van 25 graden
en hoger.
Van een verslaggever
DEN HAAG 'De ministers, die het wetsontwerp op de abortus hebben voorbe
reid, hebben blijkbaar niet ingezien, dat h et bier in de eerste plaats gaat om een so
ciaal probleem, waarbij het tegengaan van het verschijnsel 'ongewenst kind' als een
van de belangrijkste zaken geldt.
ienneker-roosendaal
De ministers hebben klaarblij
kelijk meer aandacht gehad
voor de strafbaarheid van een
abortus, die tot stand is geko
men zonder voorafgaand team
overleg: er zijn in het wets
ontwerp tenminste negen
nieuwe strafbare feiten ge
schapen met straffen, vari
ërend van een boete van een
half miljoen gulden tot gevan
genisstraffen van drie maan
den voor de artsen, die de
abortus gepleegd hebben'.
Dit zei mevrouw J. van der
Spek-Tromp Meester, vice-
voorzitster van de NVSH zater
dag ter gelegenheid van de
opening van de eerste NVSH-
abortuskliniek in Den Haag.
Mevrouw Van der Spek zei
verder, dat de NVSH het, uit
gaand van het standpunt dat
ook op dit punt voor de
vrouw zelfbeschikkingsrecht
geldt, volkomen onaanvaard
baar vindt, dat een arts straf
baar zou kunnen zijn als ge
volg van het uitvoeren van
een abortus zonder vooraf
gaand overleg met een zoge
naamd abortusteam.
Overigens meende mevrouw
Van der Spek, dat een aparte
kliniek voor zwangerschapson
derbreking niet nodig zou
moeten zijn. 'Daarom is de ope
ning van een dergelijke kli
niek beslist geen blijde ge
beurtenis, maar een noodzake
lijkheid, die bestaat omdat er
op dit punt een vacuüm in de
hulpverlening is'.
Zij vond het jammer, dat de
abortus in Nederland in het
vlak getrokken is van de poli
tieke koehandel, omdat de di
recte hulpverlening hierdoor
ernstig belemmerd wordt. Zij
deelde mee, dat haar bij het
sluiten van het regeerakkoord
van de kant van de WD en
CHU was verzekerd, dat abor
tus-poliklinieken onder de er
kende ziekeninrichtingen zou
den vallen, waarin volgens het
wetsontwerp, abortus dient te
geschieden. Later is ook het
standpunt van DS 70 in grote
lijnen bekend geworden. Me
vrouw Van der Spek meende
te mogen concluderen, dat op
het ogenblik drie van de vijf
regeringspartijen geen princi
piële bezwaren meer hebben
tegen abortus-poliklinieken.
Over de eveneens in het wets
ontwerp genoemde registra-
zei ze, dat deze, wanneer ze
niet strikt anoniem is, door de
NVSH als schadelijk voor de
hulpverlening van de hand
wordt gewezen.
De Rotterdamse zenuwarts, C.
Th. van Schaik, bestuurslid
van de Stimezo, zei, dat de
huidige abortuscentra voor
beelden voor een moderne ge
zondheidszorg zijn, omdat er
niet aan 'vakidiotisme' wordt
gedaan, maar in goede samen
werking wordt gewerkt, waar
door het ideaal van een inte
grale geneeskunde met psycho
somatische aanpak wordt be
naderd. Dokter Van Schaik zei
dat de huidige situatie in ons
land werd bereikt, doordat
duizenden vrouwen naar En
geland konden. Eenzelfde taak
tieplicht van abortus-gevallen,
zag hij thans weggelegd voor
Nederland. 'Hoe meer buiten
landers zij helpen, des te eer
der zullen de buitenlandse po
litici redelijk en verstandig
worden',- meende hij.
Speciale kliniek
Dat in de Nederlandse klinie
ken de Nederlandse vrouwen
voorgaan, maakt de kwestie
van de hulp aan buitenlandse
vrouwen moeilijk. Ais beste
oplossing hiervoor stelde hij
voor het stichten in ons land
van speciale abortus-klinieken,
waar buitenlandse vrowen
kunnen worden behandeld.
Hij achtte het heel goed mo
gelijk voor de hulpverlening
in deze klinieken ook buiten
landse artsen aan te trekken.
HAOEl
BEWOLKINQ
tt MAX.TEM».
10 MIN. TEMP.
WINDRICHTINQ
Weersgesteldheid van gisteravond 19.00 uur.
maximum-temperaturen van gisteren en neer
slag van 0.700-19.00 u.
Amsterdam half bew 13. 0; De BUt zwaar
bcw 13. 0; Doelen zwaar bew 11. 1; Eelde
licht bew 12. 0; Eindhoven geheel bcw 11, 2;
Den Helder licht bew 12. 0; Luchth. R'dam
half bew 14. 0; Twcnto geheel bcw 12. 0;
Vllsslngen licht bcw 13. 0; Zd. Limburg ge
heel bcw 9. 4; Aberdeen geheel bew 9. 0.6;
Barcelona geheel bew 14. 0; Berlijn geheel
bew 10. 0; Bordeaux zwaar bcw 13, 0.8; Brus
sel geheel bew 11, 3; Frankfort zwaar bew
11. 0; Genfcve zwaar bcw 15. 0.3; Helsinki ge
heel bew li, o.l: Innsbruck zwaar bew 19.
0: Kopenhagen zwaar bew 13. 0.2; Lissabon
onbewolkt 17. 0: Locarno zwaar bew 14. 1;
Londen geheel bew 15. 0: Luxemburg zwaar
bew 9. 0; Madrid zwaar bew 12. 0; Malaga
half bew 22. 0.3: Mallorea geheel bew 15, 9;
Münchcn zwaar bcw 14. 0.5; Nice zwaar bew
16. 11: Oslo onbewolkt 12, 0; Parijs geheel
bew 12. 0; Rome regen 18. 3: Split licht bew
22. 0: Stockholm licht bew 13. 0: Wenen
zwaar bew 19. 0: Zllrich zwaar bcw li, 2:
Casa Blanca half bew 18. 0; Las Palmas
zwaar bew 21. 0: Tel Aviv half bcw 22. 0;
Tunis zwaar bew 27. 0.
