Cage in Cage out, in
Den Haag en Amsterdam
Concertgebouworkest
(gratis te horen)
trok zelfs kinderen
Kerkelijke bijdragen
niet aangepast aan
stijging inkomen
Ethiek op achtergrond in
nieuwe abortuswetgeving
r
Toehoorders het bos in op teleurstellend dagje
Trouw
Kwartet
Ouderwetse
roek-avond met
Jerry Lewis
Verder onderzoek
naar dalend kerkbezoek
Minder leerlingen op
r.k. scholen in V.S.
Evangelisten in
Libye vrijgelaten
Paus mag kandidatenlijst
naast zich neerleggen
Beroepiiigs-
werk
vandaag
±1,
Ji
TROUW/KWARTET MAANDAG 15 MEI 1972
Kerk/Knnst
T2//Kst0
doorR. N. DEGENS
DEN HAAG-AMSTERDAM 'Misschien vinden sommige mensen mijn stem wel muzikaler dan
mijn muziek.' Met dat antwoord op een vraag uit het publiek (waarom hij zoveel over zijn eigen mu
ziek praatte) stuurde de nu bijna 60-jarige, in blue-jeans geklede, vriendelijk bebaarde John Cage
zaterdagavond in het Haagse Congresgebouw andermaal een geïnteresseerde, of geïrriteerde, toehoor
der het bos in.
Het was tegen het einde van een
nogal teleurstellend dagje dat onder
deel uitmaakte van wat men hoopvol
het 'Cage-projekt had genoemd, dat
bestond uit een drietal concerten
met muziek van Cage en andere
Amerikaanse componisten, plus toe
lichtingen door, en eventueel discus
sie met. Cage zelf.
Het begon 's middags in het HOT,
waar een klein groepje geïnteresseer
den berend bleek muisstil te luisteren
naar ongeveer een halfuur monotoon
pianospel van Cage, daarna op de
verwachte momenten te lachen om
zijn befaamde losse (maar diepgaan
de) gedachten die hij van een papier
tje voorlas, en tenslotte een half uur
naar een fimpje te kijken waarop
niets anders te zien was dan een vel
notenpapier waarop de schrijvende
hand van de meester de partituur van
'Cheap imitation' voltooide. Dat
filmpje werd de meesten halverwege
toch wel te bar; zij verkozen het
straatgewoel, waarin je volgens Cage
ook zoveel muziek kan ontdekken.
In het kader van het Cage-projekt
(opgezet door Mobiel Ensemble Ne
derland, Residentie Orkest, NOS en
enkele geldgevende instanties) zou
Cheap Imitation 's avonds in het Con
gresgebouw voor het eerst in orkest
versie worden uitgevoerd, door het
Mobiel Ensemble, na een concert door
het Residentie Orkest waar Cage's
Concerto for prepared piano (soliste
Doris Hays) en werken van Brown,
Brant en Varèse onder leiding van de
Amerikaanse dirigent Richard Duffalo
gespeeld werden. Daar tussendoor was
dan gelegenheid tot discussie, die zo
als gebruikelijk, pijnlijk eenzijdig ver
liep, maar waarbij het publiek ver
nam, dat 'Cheap Imitation' een ver
dunde versie is van 'Iocrates' uit 1918
van Eric Satie.
De pianoversie (die Cage 'met één
vinger' 's middags in het HOT had
zitten spelen) werd later door hem
geïnstrumenteerd en die zou men nu
te horen krijgen. Het ging niet door.
want de muziek was te laat en incom
pleet aangekomen. We moesten het
daarom doen met een soort repetitie
van het eerste deel, met Cage zelf
naast dirigent Jan Stulen om te zeg
gen hoe hij het allemaal wilde hebben.
'Echt Cage'
En hoewel sommigen dit nu helemaal
'echt Cage' vonden, was het in feite
wel de definitieve afgang voor die
dag, van het Cage-projekt Niet van
het fenomeen Cage. Want door of
ondanks zijn teleurstellend optreden,
is zijn image volledig overeind geble
ven. De image van een componist die
door zijn radicale omverwerping van
'law and order' in de muziek voor
anderen een weg baande naar een
manier van componeren waarbij veel
of alles aan het toeval wordt overgela
ten en waarbij de componist zich
beperkt tot het geven van summiere
aanwijzingen, suggesties. Cage zelf
ging in dit opzicht tot het uiterste
toen hij een driedelig stuk schreef
voor instrumenten naar keuze, waar
bij in geen van de drie delen enig
geluid wordt gemaakt, en waarvan de
speelduur door toeval of iets anders
wordt bepaald.
Met dat alles en nog veel meer heeft
John Cage zichzelf wel een unieke
plaats in de muziekgeschiedenis van
deze eeuw gegeven. Hij heeft ook
mensen aan het denken gezet over
wat muziek is of zou kunnen zijn.
Maar terwijl hij en degenen die zijn
ideeën verder uitwerkten op zoek wa
ren naar muziek van het zuiverste
water, lieten ze de gewone muzieklief
hebbers omkomen van dorst.
Inclusief
Dat laatste slaat beslist niet op de
jongens die het 'inklusieve konsert'
De Rotterdammer
Nieuwe Haagse Courant
Nieuwe Leidse Courant
Dordts Dagblad
Uitgaven van
N.V. De Christelijke Pers
Directie:
Ing. O. Postma, F. Diemer
Hoofdredactie:
J.de Berg waarnemend)
Hoofdkantoor N.V. De
Christelijke Pers: N.Z.
Voorburgwal 27Ó - 280,
Amsterdam. Postbus 859.
Telefoon 020 - 22 03 83.
Postgiro 26 92 74. Bank:
Ned. Midd. Bank (rek.nr.
69.73.60.768)oem.giro
X 500.
John Cage in de tijd dat hij zijn
muziek zonder geluid schreet
van vrijdagavond en -nacht in het
Amsterdamse Carré in elkaar gezet
hadden. Dankzij een extra subsidie
van dertig mille hadden ze daarvoor
een hele stoet muzikanten kunnen
engageren die bereid waren ergens
tussen negen uur 's avonds en vier
uur 's nachts uiteraard tegen beta
ling de veters in het keurslijf van
het Nederlandse concertleven wat te
helpen lospeuteren. Ook al doordat
wie het horen wilde er geen cent
voor behoefde te betalen, zat Carré zo
tegen elven al tot de nok vol. (Toch
altijd nog maar driekwart van de
toehoorders bij een ordentelijk abon
nementsconcert in het Concertge
bouw, dat wel). Zoals in de Brakke
Grond, waar de manifestaties vroeger
gehouden werden, was het binnenko
men en gaan naar believen, maar in
plaats van blijven staan en dringen,
kon hier iedereen zitten, en daardoor
leek het toch weer meer op een
gewoon concert.
Alternatief
Voor het overige was het weer hele
maal alternatief, met in de piste een
lekker rotzooisfeerte van elektroni
sche apparatuur en mensen in Water-
loopleinkleding, met constant klim
mend en dalend volkje op de levens
gevaarlijke trappen van het amphi
theater en vooral met de meest uit
eenlopende soorten muziek en muzi
kanten in 'bonte afwisseling' achter
elkaar: van Stockhausens 'Mixtur'
(eerste uitvoering in Nederland) door
een ensemble van het Haags Conser
vatorium onder componist-dirigent-pi
anist Reinbert de Leeuw, tot de finale
van Dvoraks symfonie 'Aus der neuen
Welt' gespeeld door de harmonie uit
Beek en Donk. En van het Sanctus en
door Jac. Kort
AMSTERDAM Op het laatste con
cert van de C-serie van het Concertge
bouworkest olv Bernard Haitink met
als solisten Gustav Leonhardt. orgel
en Jon Haakon Austbo, piano, werden
werken ten gehore gebracht van De
Leeuw, Graun, Messiaen en Stra-
winsky.
De C-serie, waarop nogal wordt afge
weken van de platgetreden (repertoi
re) paden, is tot nu toe, wat het
aantal bezoekers betreft, geen succes
geweest. Om de zaal vol (Ier) te krij
gen, maar méér nog om het volgende
seizoen een grotere belangstelling te
verwenen, had men deze zondagmid
dag voor iedereen de deur opengezet
Gratis. Het resultaat was in ieder
geval, dat het nu gezellig druk was
met veel mensen (en kinderen) die
zelden in het gebouw komen. De tijd
zal leren of dat nieuwe abonnees
oplevert.
Ton de Leeuws Symfonie voor blazers
(1963) is als openingsstuk niet be
paald attractief. Klankvlakken die in
en over elkaar schuiven en nog enke
le van deze gebruiksaanwijzingen in
het programma kunnen niet verhelen,
dat het resultaat een vrij groezelig en
tamelijk vervelend stuk is.
Daarmee vergeleken was Carl Heln-
rich Graun's Orgelconcert geen
openbaring dat niet, maar toch wel
een werkje, dat enige charme bezit.
De charme v«n een hofkapel uit de
18e eeuw. waarvoor een van die hon
derden kapelmeesters uit die tijd hun
vakkundige Unterhaltungsmusik'
schreven. Gustav Leonhard had er
veel succes mee en dat is ook een
punt
Als ik Messiaens toelichtingen lees.
word ik altijd kriebelig. Vogels uit
oerwouden die ik nimmer zal betre
den, voert hij ten tonele en hun
geluiden worden via ingewikkelde
transformatieprocédé's enz. enz.
Maar als je Oiseaux exotiques voor
piano, blazers en slagwerk hoort, ver-
Bernard Haitink
geet je dit alles en word je geboeid
door een virtuose pianosolo van de
jonge solist Austbo en het muzikan-
teske geheel dat uit de samenwerking
van piano, blazers en slagwerk ont
staat. Sommige werken konden beter
zonder toelichting worden uitge
voerd
De Sacre du printemps is dit seizoen
reeds eerder door Haitink gespeeld.
Het is een van die werken die hem
op het lijf geschreven zijn. Een beter
slot van de C-serie was nauwelijks
denkbaar geweest.
Agnus Dei uit een mis van Dufay
(Kees Ottens Styntagma Musicum) tot
de wereldpremière van 'De Volhar
ding* van Louis Andriessen.
In navolging van de succesvolle Ame
rikaan Terry Riley gooit Andriessen
het in dit stuk op het doordrammen
in constant tempo en met vrij con
stante geluidssterkte van een paar
tonen die door piano, drie trompet
ten, drie saxen en drie trombones
worden geproduceerd. Na een kwar
tier leidt dit tot een soort gehoorshal-
lucinatie waarin je dingen hoort die
niet gespeeld worden en waarbij ook
dingen gespeeld worden die je niet
(meer) hoort. Uithoudingsvermogen
van de uitvoerenden en geduld van de
toehoorders worden zwaar op de proef
gesteld. Na twintig minuten (schat
ik) begon het roepen om ophouden
en het applaudisseren om de zaak te
verstoren. Maar Louis (aan de piano)
en de blazers ramden onverdroten
door. Aan het eind waren de toejui-
chers onder aanvoering van Harry
Mulisch die zich naar gewoonte goed
zichtbaar had opgesteld in de
meerderheid en werd een klein eindje
herhaald.
Harmonie
Tegen dat succes viel het beleefdhedds-
applausje voor de popgroep Solution
helemaal in het niet. Maar bijna even
veel succes had de harmonie uit Beek
en Donk, met een stuk van Willem
Breuker, maar vooral met de Neue
Welt van Dvorak, die bij de inzet van
het hoofdthema met donderend her-
kenningsapplaus werd begroet. En
hun toegift een blues-improvisatie
wekte laaiend enthousiasme.
Met wisselend succes maar met per
manente aandacht werden onder meer
nog een bewerking van de Sonate
Pathétique van Beethoven (door het
Ned. Blazersensemble) plus Signale
ment van Peter Schat (Slagwerkgroep
Amsterdam) plus het oratorium 'Rosa
van Luxemburg' (door Het Leven),
plus het optreden van de Instant
Comwsers Pool, plua een paar korte
filmpjes ontvangen.
Het opmerkelijke van zo'n avond is
wel dat er voor de ingekeerde muziek
die Syntagma Musicum speelt, even
intense belangstelling blijkt te zijn
als voor het regelrecht-voor-z'n-raap-
effectwerk van Andriessens Volhar
ding. Of daarmee bewezen is dat we
met ons muziekleven de kant van
deze inklusief-konserten op moeten,
blijft voorlopig een vraag. Maar er
blijkt toch wel enig verband tussen
de animo voor deze soort manifesta
ties en de levensfilosofie van John
Cage die hij dit weekeinde tijdens
zijn 'verschijning' in Den Haag in een
nogal flauw 'naamgrapje' samenvatte:
'Get out, in whatever cage you ever
have been'.
Van een onzer verslaggevers
UTRECHT Een van de grondoorzaken van de financiële problemen
van de kerk is dat de kerkelijke bijdragen minder stijgen dan de in
komens van de mensen die bijdragen. Hierop attendeerde voorzitter
mr. J. W. Harbers zaterdag in Utrecht in zijn jaarrede op de alge
mene vergadering van de vereniging van kerkvoogdijen in de her
vormde kerk.
Jerry Lee Lewis voor zijn rock-
concert in het Concertgebouw.
AMSTERDAM - Ingeklemd tussen
dergelijke eigentijdse attracties als
Grateful Dead (afgelopen woensdag)
en de Folk Tandem Joni Mitchell-
Gibson Browne (zondagavond) vond
zaterdagnacht het optreden plaats van
Jerry Lee Lewis, één van de uitvin
ders van de popmuziek, die samen
met lieden als Elvis Presley, Carl
Perkins en Johnne Cash onder leiding
van Sam Philips (eigenaar van het
legendarische Sun Label) aan het
eind van de jaren '50 de toenmalige
hegemonie van het suikerwerk en fon
dantwezen doorbrak.
Lewis (voor het eerst in ons land) ls
ongeveer de enige van de eerste gene
ratie rockers, die nog oorspronkelijk
bezig is. Terwijl Cash en Perkins
langgeleden naar de country-muziek
overstapten en hoogstens bij wijze
van curiositeit nog wel eens een stuk
je onvervalste rock 'n roll ten beste
gaven, Elvis Presley de commercie
oraarmede en de rest vroegtijdig het
leven liet, hield Jerry Lee zijn kuif
op de juiste plaats en dezelfde karak
teristieke 'hamerende' piano in stel
ling als waarmee hij destijds in 1957
met 'Whole lot of shaking going on'
zijn eerste succes noteerde.
The Killer
Zelfs kon hij rustig vijf Jaar country-
muziek maken zonder dat maar iets
zeker in de ogen van zijn taloze
doorgewinterde fans van zijn ge
zicht te verliezen: hij bleef en blijft
dezelfde genadeloze rocker die met
zijn viriele bonk spijkerharde herrie
zijn publiek volkomen aan zijn voeten
kan krijgen.
Het concert van zaterdagnacht vormde
daarop geen uitzondering. 'The Kil
ler', zoals Lewis zichzelf tegenwoordig
pleegt te noemen, wierp zijn schaduw
reeds vooruit, toen zijn publiek (veel
ouderen, teleurstellend weinig geculti
veerde kuiven) in het voorprogramma
de banjoïst Derroll Adams binnen
vier nummers van het podium hoon
de. Ieder ander zou in diens plaats
hetzelfde overkomen zijn. Niemand
moest het wagen enige inbreuk te
maken op het nostalgisch getinte ge
beuren: men kwam voor Jerry Lee
Lewis en was bereid daar op een
bijna fanatieke wijze uiting aan te
geven; geen gezeur verder.
Klompen
Na de pauze ging het eigenlijke ge
deelte van het spektakel van start met
een soort rock 'n roll-popourri door
de Memphis Neats: Lewis' zes man
sterke begeleidingsgroep, die het hele
optreden door wat stug zou opereren
al was hun taak eigenlijk niet meer
dan het leggen van de 'volumineuze'
basis waarop Jerry Lee zijn uitsteken
de pianopatronen kon opbouwen. En
dat gebeurde enige tijd later, toen het
fenomeen onder oorverdovende toejui
chingen en ingeleid door zijn zuster
Linda Gale Lewis op de tonen van
Little Richard-klassieker 'Tutti Frutti'
zeer martiaal de trap afkwam (een
knaap van een Havanna tussen de
kiezen, een paar klompen als een
trofee boven het hoofd geheven) en
een serie korte stoten op de toetsen
losliet Het begio van een uitmunten
de rockshow, waarin al het moois van
vroeger, misschien wat slordig (Lewis
was duidelijk aangeschoten) maar
niet minder direct en energiek het
publiek in werd geknald. Met als
spaarzame rustpunten een enkel num-
meo in het country- of gospelidioom
(The Old Rugges Cross, Your Chea
ting Haert onder meer).
Dat publiek reageerde zoals in tijden
niet meer mocht worden aange
schouwd. Stoelen kwamen er niet aan
te pas. De door Lewis gespuide ener
gie (naast zang en toetsenwerk ook
een dosis acrobatiek: het fenomeen
speelt ook plano met rechtervoet en
achterwerk) kon kennelijk alleen
staande verwerkt worden, terwijl wat
voortvarender lieden het podium be
klommen om vervolgens een num
mertje hogeschool-rock 'n roll-dansen
weg te geven. Na afloop was het de
ster niet vergund de kleedkamer op
te zoeken zonder enige honderden
handen te hebben geschud en door
menigeen ferm op de schouders te
zijn gedreind. Kortom, een vrolijke
boel alles bij elkaar als uit de beste
dagen van de rock and roll: uitsteken
de keiharde muziek en een uiterst
swingend publiek. Kom daar vandaag
de dag maar eens om.
AMSTERDAM De Vrije Universi
teit gaat een voortgezet onderzoek
instellen naar de ontwikkeling van de
kerkgang in de gereformeerde kerken.
Het onderzoek wordt uitgevoerd door
het Instituut voor praktische theolo
gie, dat zich al geruime tijd bezig
houdt met onderzoekingen op kerke
lijk gebied. Bij de sterke daling van
het kerkbezoek die overal wordt ge
constateerd, ontbreekt het aan kennis
van de factoren die hier werkzaam
zijn.
Het is zonneklaar, aldus mr. Harbers,
dat degenen die bijdragen, hun bij
drage niet naar evenredigheid van de
stijging van hun inkomen aanpassen.
Hij maakte deze opmerking nadat hij
er o m. op gewezen had dat sinds 1
Januari 1969 de salariskosten met on
geveer 42,5 pet gestegen zijn. Het
einde van deze stijgingen is nog niet
in zicht en over het inflatoire karak
ter van dit proces bestaat bij niemand
twijfel, zo voegde mr. Harbers eraan
toe. Het zou naar zijn mening een
goede zaak zijn, indien de hervormde
synode zich met een oproep tot bezin
ning zou richten tot volk en overheid
en alle bij het te voeren financieel-
economisch beleid betrokken partijen
zou bepalen bij hun immense ver
antwoordelijkheid! Mr. Harbers dacht
dat de voor het formuleren en funde
ren van een dergelijke oproep beno
digde maatschappelijke en financieel-
economische kennis 'in onze kerk stel
lig in ruime mate beschikbaar' was.
Geldwerving
Top-organen
Over de landelijke geldwervingsactie
'Trouw moet blijken' zei mr. Harbers
dat de resultaten daarvan in zeer veel
gevallen de verwachtingen verre heb
ben overtroffen. Hij bracht hulde aan
ds. W. H. den Ouden, wiens enthousi
asme van bijzonder grote betekenis is
geweest voor het slagen van deze
actie; ook memoreerde hij de belang
rijke verdiensten op het gebied van
de publiciteit van ds. T. D. van Soest.
Inmiddels wordt al hard gewerkt aan
de nieuwe actie die vrijwel zeker in
januari 1973 gehouden zal worden,
waarschijnlijk gecoördineerd met ac
ties van andere kerken. Mr. Harbers
hoopte dat die kervoogdijen die nu
verstek lieten gaan, bij de komende
actie niet zullen achterblijven, 'opdat
zij zullen delen niet alleen in de
materiële, doch evenzeer in de immate
riële vruchten, die een actie als deze
in zo rijke mate blijkt af te werpen'.
Twee procent
De voorzitter sprak ook over de twee
procents-bijdrage voor de ontwikke-
In zijn rede stond mr. Harbers ook
stil bij het beraad over de herstruktu-
rering van de top-organen van de
hervormde kerk. Naar zijn mening
moet worden voorkomen 'dat te veel
bestuursverantwoordelljkheden wor
den gelegd op de schouders van één
functionaris, zoals thans met betrek
king tot de secretaris-generaal onzer
kerk toch min of meer het geval is.
Door het steeds gecompliceerder wor
den der problemen, met name ook op
organisatorisch en financieel-econo-
misch terrein, komt het ons gewenst
voor de zware verantwoordelijkheden
aan de top over enkele functionaris
sen te verdelen, op zodanige wijze,
dat daardoor de bestuurskracht van
de kerk niet wordt geschaad. Dat aan
de financieel-economisehe sector bij
deze herstructurering een duidelijke,
wellicht zelfs zeer zware aandacht
moet worden gegeven, ligt in de situ
atie waarin wij thans zijn komen te
verkeren voor de hand'. Overigens
wilde mr. Harbers er op bedacht zijn
dat de verantwoordelijkheid niet zo
wordt verdeeld, dat in feite niemand
meer verantwoording draagt.
NIJMEGEN (KNP) De r.k. kerk
heeft in recente uitspraken gezegd:
abortus provocatus ds onder die en
die voorwaarden geoorloofd, maar ze
heeft altijd al aanvaard, dat in bepaal
de situaties het leven van de foetus
mag worden opgeofferd ten gunste
van de moeder, indien haar leven of
gezondheid ernstig wordt bedreigd.
Het is in strijd met de waarheid als
men beweert, dat de kerk elk afbre
ken van het menselijk leven-in-ont-
wlkkeiing ten gunste van ernstige
belangen van de betrokken vrouw al
tijd en op absolute wijze als moord
zou hebben veroordeeld'.
Aldus dr. Paul Sporken, ethicus en
directeur van het Mgr. Bekkerscen-
trum van de Nijmeegse universiteit,
in een artikel over de abortus in het
r.k. weekblad De Bazuin van 14 mei
aanstaande. In dit artikel gaat dr.
Sporken in op de standpunten over de-
abortus, zoals deze door de KVP, de
gezamenlijke christelijke partijen en
door de regeringspartijen geformu
leerd zijn, en uiteindelijk In het zo
genaamde regeerakkoord hun weer
slag hebben gekregen. Als ethicus
vindt hij het niet gelukkig, dat in
deze standpuntbepaling zo sterk de
nadruk wordt gelegd op de 'medisch-
sociale indicatie'. Ethisch gaat het
volgens dr. Sporken niet om de vraag,
of er sprake is van deze of die
indicatie, maar of jien eerlijk kan
zeggen: in deze situatie hebben wij
geen andere mogelijkheid dan die van
abortus provocatus. Fen dergelijke
ethische benadering brengt ook met
WASHINGTON (RNS) De rooms-
katholieke scholen in de Verenigde
Staten hebben de laatste vijf jaar 25
procent van hun leerlingental verlo
ren. Oeze sterke daling wordt geweten
aan de gestegen kosten, een gebrek
aan leerkrachten en aan een verander
de houding bij de ouders sinds het
tweede Vaticaanse concilie.
Tien procent van de Amerikaanse
leerplichtige jeugd gaat naar niet-
openbare scholen. Deze scholen ont
vangen geen overheidssubsidie.
Daardoor bedragen de kosten voor de
ouders thans gemiddeld 300 dollar per
kind op een lagere school en bedui
dend meer voor het voortgezet onder
wijs. Van de bijzondere scholen is 85
procent rooms-katholiek.
LONDEN Vier medewerkers van
Operatie Mobilisatie, die vorig Jaar
augustus in Libye werden gear
resteerd en tot vier jaar gevangenis
straf werden veroordeeld, omdat zij
evangeliën in het Arabisch hadden ver
spreid, zijn onverwacht vrijgelaten.
De vier (twee Amerikanen, een Belg
en een Libanees) vormden een van de
tien vrijwilligersteams, die vorig jaar
zomer waren uitgezonden vanuit het
hoofdkwartier van Operatie Mobilisa
tie in Libanon, om te evangeliseren
in Arabische landen. Voordat zij naar
Libye kwamen, hadden zij eerst in
Tunesië gewerkt. Libye heeft zeer
strenge wetten tegen proselitisme.
zich mee, dat men zich niet kan
beperken tot een verruiming van de
abortus-wetgeving, maar meer
aandacht gaat besteden aan andere
mogelijkheden om ongewenste zwan
gerschap te voorkomen, zoals seksuele
opvoeding en anti-conceptie. Het
houdt ook in, dat men eerst moet
proberen het probleem langs andere
wegen op te lossen, bijvoorbeeld door
hulpverlening op psychologisch, soci
aal en financieel niveau.
Ook dr. Sporken acht een correctie op
de bestaande wetgeving gewenst, maar
naar zijn mening is de rechtsbescher
ming zoals die volgens het huidige
regeerakkoord aan het ongeboren le
ven wordt geboden, minimaal en zelfs
te gering.
ROME/DEN HAAG (KNP) Paus
Paulus heeft vastgesteld dat aan de
benoeming van een nieuwe bisschop
voortaan uitvoerige consultaties van
de betrokken bisschoppenconferentie
zullen voorafgaan. Ook 'eenvoudige
gelovigen' zullen in dit overleg be
trokken worden. Overigens behoudt
de paus het recht om de kandidaten
lijst naast zich neer te leggen en een
ander te benoemen.
De nieuwe voorschriften van de paus
tasten het voorrecht van de kapittels
der Nederlandse r.k. bisdommen om
bij een bisschopsvakature een voor
dracht van drie kandidaten te mogen
indienen, niet aan.
NED. HERVORMDE KERK
Beroepen: te Oudshoorn, R. Oort te
Den Helder; te Krabbendijke, J. B.
Cats te 's-Gravendeel; te Vaassen
(toez.), C. J. Baart te Raamsdonks-
veer; te Huizen (N.H.), A. J. de Jong
te Leiden.
Aangenomen: naar 's-Heerenhoek/
Nieuwdorp (toez.), drs. C. Haas, kand.
te Leiden, die bedankte voor Omme-
landerwijk/Meeden.
Bedankt: voor Jutrijp/Hommerts, J.
G. Barnhoorn te Harderwijk; voor
Twello, J. van 't Kruis te Wijk bij
Duurstede.
GEREFORMEERDE KERKEN
Beroepen: te Nieuw-Vennep, N. Wijn
gaarden te Barendrecht; te Holwerd,
J. Lems, kand. aldaar, die dit beroep
heeft aangenomen.
Beroepbaar: kand. J. Lems te Hol
werd.
CHR. GEREF. KERKEN
Beroepen: te Rijnsburg, J. H. Vele-
ma te Apeldoorn.
GEREF. GEMEENTEN
Aangenomen: naar Genemuiden, M.
G. Mauw te Oudemirdum, die bedank
te voor Waardenburg.
Bedankt: voor Nieuw-Beijerland, J.
van Haaren te Amersfoort
EEN MENS TE ZIJN OP AARDE
"Vee-
pk
an
lingssamenwerking. 'Wij hebben', al
dus mr. Harbers, 'tot nu toe steeds
gesteld, dat de situatie waarin de
gemeenten verkeren, veelal geen fi
nanciële ruimte laat voor de gevraagde
twee procent. Wij zijn echter wel
degelijk met de generale synode van
mening, dat hier voor de christenheid
en derhalve ook voor onze kerk een
duidelijke taak ligt. En dit te meer,
nu de wereldlijke overheden met be
trekking tot het gebod der naasten
liefde andermaal lijken te falen. Het
is misschien voorbarig, maar toch
heeft naar mijn mening de aktie
'Trouw moet blijken' ons geleerd, dat
hier een grotere potentie in de ge
meenten aanwezig is, dan velen van
ons vaak voor mogelijk hielden. Het
wil mij voorkomen dat wij, doorgaan
de op deze weg, ook voor de proble
matiek rondom de bijdrage voor ont
wikkelingssamenwerking een oplos
sing zullen kunnen vinden', aldus mr.
Harbers.
Als in Genesis 1 verteld is dat
landdieren geschapen zijn komen
mededelingen die uit het verlui
springen. Nu wordt de mens gesd n°
pen. Dat begint meteen al als er sta:
'En God zeide: Laat ons mensen n
kenNiet meer "Daar zij', of 'd
de aarde voortbrenge maar
plechtige uitspraak, die er volg»
prof. van Selms op wijst dat God ro )n
zich zelf op een bijzondere wijze
rade gaat Dat zou dan de beteken
van het meervoud kunnen zijn. 1
gaat van het 'Indrukwekkend getui|ia
nis van monotheïsme' van het sch<
pingsverhaal uit en ziet hierin
soort overwegende verdubbeling
verwijst dan naar 3:22 en 11:7. DuiJe.°®
lijk is dat nu het hoogtepunt kot
Het zij in bescheidenheid gezegd. 1
mens komt op het toneel. Of ldevi
de mensen, want de mens Is e
abstractie. De mens is de mens m
anderen, zie 2:18: Het ls niet goed d
de mens alleen zij. Dat heeft w«
weinig te maken met de vraag of
individu of de gemeenschap v
opgaat, het zegt iets van ons gestn
tureerd zijn, ons aangelegd zijn op pV
ander. Een volgend uitspringend ge
ven is de schepping naar Gods bet
als onze gelijkenis. Dat wordt van
dieren niet gezegd en moet ongetv
feld het belangrijkste unieke geget ,Ll
worden geacht. De mens heeft
van God, iets dat God vertegem
digt op aarde en dat moet
waarmaken in zijn heersen over
dieren, in zijn handelen met het
schapene. Hij mag zoiets als ondert
ning zijn. Dat hij over andere mens
moet heersen horen we niet Man |eei
vrouw schiep Hij hen. De verhoudi al.
tussen die twee is volledig 'na
elkaar'; van minder of meer is gc ,j°v
sprake. Wel van Gods zegen er*
beiden en van een opdracht die
samen ontvangen. De 'lege* aa
moet met mensen gevuld. Er is sp
ke van een talrijk worden. De god
lijke mogelijkheden van mensen
allemaal van elkaar verschillen
ieder hun eigenheid hebben is oi
puttelijik. En daar zijn dan die woJ
den van 'een mens te zijn op aard ng
oerwoorden die ons leven bedoelen
richten en hoop te geven. Wij moj
er zijn, met elkaar, voor elkaar ond
de krachtgevende en oriënterende
genende) woorden Gods. Daar ond reel
uit te lopen betekent de duistern kei
(Genesis 1, 26—28). rm
:t
rloi
„org
-^an
1 I
ard
e ld
ede
lijft
,3
KW i
cht
n
elli:
a J
1 oen
ide
'gjLPl
id eer
et
BOEKENETALAGE
'Seksuele energie' door Robert 8.
Ropp. Ultg. De Arbeiderspers te Aper
sterdam. 240 blz. Prijs ƒ14,90. va
end
'De natuur zelf is sex-bezetenZ4sse
Robert S. de Ropp in zijn boek Sek ,P1
ele energie. Als er één mechanis at<
bestaat, waarvan we zeker kunn 5I
zijn, dat we het zullen aantreffen
wat voor vorm van leven ook, dan
het wel het seksuele mechanisme.
Amerikaanse biochemicus Ropp
gint zijn boek met het beschrijf r,
van microsex (het 'seksuele levi li
van cellen, virussen en bacteriëi
gaat dan over op het beschrijven v 1
het seksuele gedrag van insecten, r
tlelen, zoogdiren en mensen (de la
sten beschrijft hij aan de hand van
bevindingen van de sexuologen M
ters en Johnson) en hij eindigt n
een paar hoofdstukken over het sek SID
ele gedragspatroon in verschiller >rdt
culturen en tijdperken. De lezer he BW:
dan inmiddels kennis kunn enneni ees
van een bonte opsomming van liefd n
riten, orgiën en perversiteiten, le
alleen één gemeenschappelijk uitgan
punt hebben: de dwingende krai
van de seksuele energie. Is er spri ei
van een blokkering van de seksu orzi
energie dan, zo waarschuwt de Rc 'rge
liggen er schuldcomplexen, angs
en zinsbegoochelingen op de loer.
de onderdrukking van de seksualit
kent hij met name de kerk con
quent beschreven als de 'Schuld-c
tus' een grote rol toe. Nu zijn
in de kerkgeschiedenis natuurlijk
noeg aanleidingen te vinden. De
meenschap tussen man en vrouw
nu eenmaal vaak beschreven als
louter wellustig gebeuren; kerkvai
Hiëronymus duldde het huwelijk allr
nog omdat hierdoor de wereld
nieuw voorzien zou worden van ml
den; masturbatie was een zware zo«
en de inquisitie zond enkele tiend
zenden heksen verdacht van sek
ele gemeenschap met de duivel E.,
naar de brandstapel. Wat dat betrlexai
liggen de anti-clericale voorbeeldt
voor het oprapen en dat heeft
Ropp dan ook ijverig gedaan.
De auteur geeft overigens geen
deel over seksueel afwijkend gedr doel
voor hem is elke seksuele uiting te
hoe bizar ook niets meer dan den;
variatie. Als antwoord op degenen ndin
zich bij de veroordeling van seksu note
afwijkend (lees: onnatuurlijk) gedi
beroepen op 'de natuur' of 'de natu
wet' laat hij een stoet dieren de re' erat
passeren die zich heel natuurlijk
allerlei perversiteiten te buiten 1
(sprinkhanen, die elkaar tijdens
copulatie verorberen etc.).
Van het verhaal over 'de bijtjes en
bloempjes' als inleiding tot de seks
le voorlichting blijven alleen
bloempjes over. De dar wordt nat
lijk na de vereniging met de bij
koningin gecasteerd. Een weinig
schikt voorbeeld dus om duidelijk
maken wat sex is. Het boek eind
met een soort oproep tot het gei
van een seksuele opvoeding, wall
de seksuele energie als een positit
bezielende kracht wordt beschrev
Een tamelijk tam einde van een o
rigens boeiend boek.
SANTIAGO De roomi-katholU
kerk in Chili noteert 'n buitengewo
stijging van het aantal roepingen,
het seminarie van Santiago heeft o
begin 1972 twee maal zoveel aanvt
gen geregistreerd als vorig jaax.
mdi
von
D
Vo
I
