Sporthilfe, Westduits antwoord op DDR
5 Dagen
Brussel
f161.-
lerhard Hetz op glibberige wegen
8-Daa?:2
vakanties
(neigen land
07/KWARTET ZATERDAG 13 ZVIEI 1972
Sport T21/K21
TERDAM Hij is pas negen-
intig jaar, Gerhard Hetz. Toch
de steenharde, evenveel beju-
als gekritiseerde Westduitse
ntrainer direct na de Olympi-
Spelen in München afscheid
de topsport nemen. Dat zegt hij
linste. Maar Hetz is wat dèt
eft onberekenbaar.
965 zette Gerhard Hetz op een
ander niveau een punt achter
carrière. Hij stopte met zijn
•ve zwémcarrière en maakte in
mpo zijn opleiding aan de fa-
ze Sporthochschule in Keulen
Hetz was inmiddels aanzienlijk
er geworden. De om zijn on
bare mentaliteit bekend staande
elslagzwemmer bracht tenslotte
indrpkwekkend brok ervaring
zich mee. 'Afzien' is 'de self
e man uit Hof' nooit vreemd
eest. Maar tijdens de Olympische
en in Tokio (1964) moest hij
pen incasseren, die voor het
sfront in West-Duitsland
al vraagtekens betekenden. De
malige wereldrecordhou-
der/sportman-van-het-jaar sleepte op
de 400 meter niet het verwachte
goud op het droge. Hetz was ziek,
agina, en daarom werd het slechts
brons. Hij beëindigde een paar
maanden later de actieve sport.
Maar niet voordat hij in Bremen
zijn rivalen van Tokio nog éen
keer vernietigend had verslagen.
Dèt is Gerhard Hetz. Keihard voor
zichzelf, keihard voor anderen. Voor
sportbestuurders bijvoorbeeld. Deze
heeft hij jarenlang met niet mis te
verstane verwijten om de oren
geslagen. Zie ook bijgaand artikel.
Hetz spaart nu ook zijn pupillen
niet. Maar zijn successen als trainer
houden zijn critici op een afstand.
Toch zegt hij: 'Ik ben een milde
trainer. Ik werk een overwogen pro
gramma af, dat zelfs voor sommigen
te weinig betekent. Maar in de hui
dige constellatie van de westerse
sportwereld kan ik moeilijk meer
eisen'.
Hetz veroverde in 1968 als debu
terend trainer de Westduitse club-
titel met de SV Bochum. De jaren
daarna herhaalde hij deze prestatie
met de SV Bonn. Voor de Olympi
sche zwemploeg hoopt hij straks
'vijf tot acht, maar ik denk zes'
heren af te leveren.
Alleen heren. Want Hetz veraf
schuwt vrouwen in de topsport, bij
het zwemmen vooral. Niet alleen
'omdat het zo weinig voorstelt',
maar hij heeft èndere, grotere be
zwaren. 'Ik heb zelf sinds enkele
weken een dochtertje. Maar ik zal
haar nooit aanraden topzwemster te
worden. Dat kan ik nu niet meer
verantwoorden. Als vader niet. maar
ook niet als trainer. Als je nu als
zwemster de top wilt bereiken, dan
betekent dat. dat je lichaam sterk
zal veranderen. Ik heb de ontwikke
ling van nabij meegemaakt. In 1960.
Rome. was tachtig procent van de
deelnemende zwemsters nog echt
mooi. Een stuk of drie konden zo
naar Hollywood. Vier jaar later, in
Tokio, zag slechts de helft van de
zwemsters er nog goed uit. In Mexi
co waren er nog twee. De krachttrai
ning (toegegeven: die is noodzake
lijk) had zijn werk gedaan. Maar
deze ontwikkeling houdt wel een
negatieve propaganda voor de zwem-
sport in'.
Gerhard Hetz heeft in Bonn een
florerende zwemschool opgebouwd.
Daarop wil hij zich na München
volledig gaan concentreren. Een aan
bod om bondscoach in zijn land te
worden heeft hij resoluut
afgeslagen. Hetz: 'Ik heb er gewoon
geen zin meer in. Ik heb vier jaar
lang twaalf uur per dag gewerkt. Ik
ga nu wat meer aan mijn gezin
denken'.
Het kader waarin de gedachten van
Hetz kunnen worden geplaatst, is in
grote lijnen hetzelfde waarheen de
Westduitse sport zich lijkt te ont
wikkelen. Een ontwikkeling die mo-
ge'ijk is geworden door de financiële
injecties van de Sporthilfe. Op deze
pagina ook kritische kanttekeningen
bij het doel van deze activiteiten
van de Westduitse industrie; activi
teiten die lijken mee te helpen ook
de tweede Spelen op Duitse bodem
tot een politiek gebeuren te maken.
TAAT MOET SPORT
HANDEN NEMEN'
Gerhard Hetz in de tijd (1964) dat hij zelf nog topsporter was.
r Gerrit den Ambtman
wlitiek gekleurde prestige-slag
de deelnemende naties staat
yaar niet op het programma van
ympische Spelen, maar deze zal
in München toch een belna-
onderdeel blijken van het zes-
iagen durende sportfestijn. De
stellingen in de wereld zullen
t Olympusche arena nog eens
onderlijnd worden. Nu al staat
dat de strijd zidh dit keer zal
tsen rond de op eremetaal ja-
vertegenwoordigers van de bei-
ujtslanden, ,de DDR en de
republiek.
mde oorlog' is inmiddels al
irig van start gegaan. In het
van de over en weer geuitte
ïldigingen passen dan ook
et de felle aantijgingen van
ird Hetz. De succesvolle West-
zwemtrainer weet zeker hij
S- telfs voor de opponent vernieti-
8. i bewijzen te bezitten dat de
aamde Oostbloklanden de door
vertegenwoordigers veroverde
Hes met klinkende munt zullen
•eren.
Hetz (29) zal buiten hef
;veld van de immer op over-
jen van de amateur-bepalingen
mde IOC-voorzitter Avery Brun-
e Oosteuropese topsporter voor
zijn prestatie weer rijkelijk betaald
worden. De beschuldiging van Hetz
komt niet onverwacht en is niet
nieuw. De Westduitse sportwereld
heeft zichde laatste tijd ijverig
gewapend ,om de vooral Oostduitse
beschuldigingen te kunnen blokkeren.
Want nergens is zoveel kritiek op het
Westduitse 'steunfonds', de Sporthilfe.
uitgesproken als in de DDR. Hetz:
*We zijn met een soort witboek bezig.
Straks kunnen we iedere aanval niet
alleen afstoppen, maar ook met feiten
weerleggen. Wij kunnen aantonen,
dat in Oosteuropese landen de ama
teurs betaald worden'.
gulle hand
De met gulle hand uitdelende Spor
thilfe in West-Duitsland is in de eer
ste plaats opgericht om de topsporters
van dat land tijdens hun 'eigen'
Olympische Spelen zo sterk mogelijk
te presenteren. Maar óók om de ach
terstand op de op vele fronten
heersende Oostduitse sportmensen
niet nog groter te laten worden. In
München zal echter blijken, dat het 33np3K
gat niet alléén met geld te dichten is.
Gerhard Hetz vormt de spreekbuis
van een groep, die bewust andere
wegen wil inslaan. Hoe glibberig ze
vaak ook mogen lijken. Hetz: 'Ons
bestel is te democraliscn om de race
op topniveau vol te kunnen nouden.
Daarom zal de staat de leiding over
moeten nemen. Over een jaar of
twaalf, misschien wel eerder, zal tach
tig procent van de Olympische me
dailles naar deelnemers uit Oost-Eu
ropa gaan. Daarom moeten we ons nu
gaan afvragen, of we in de toekomst
nog serieus mee willen doen. Zoja,
dan moeten we snel handelen'.
In Oost-Duitsland heeft de staat ook
de sportieve touwtjes stevig in han
den. De diverse sportbonden zijn niet
meer dan uitvoerders van de plannen,
die specialisten in hogere sferen uit
gedacht en betaald hebben. De talrij
ke op sportbeoefening afgestemde
scholen, het wetenschappelijk onder
zoek, de opleiding van trainers, de
nazorg,dit alles staat onder supervisie
van 'Berlijn'.
Hetz wil ook in zijn land een derge
lijke aanpak. 'Omdat de sportbonden
nu lang genoeg hebben bewezen de
zaken niet aan te kunnen. De sport
krijgt te weinig aandacht. En het
geld, dat uiteindelijk beschikbaar
komt, wordt verkeerd besteed'. Hetz
noemt hiervan als voorbeeld het
sportcentrum, dat enkele jaren gele
den bij Bonn is gebouwd. De fraaie
accommodatie bezjt een capaciteit van
tachtig bedden. Slechts vijf boksers
en vier zwemmers van de ongetwij-
eld grote Westduitse afvaardiging
v,oor de Spelen zijn daar nu on
dergebracht. De kosten bedragen hier
door 650 Mark per maand. 'In zo'n
zaak moet de staat ingrijpen', vindt
Hetz. 'Maar de politici zijn bang. De
Deutsche Sport Bund telt twee mil
joen leden. Dat zijn stemmen, die ze
nodig hebben. Ze denken in een eng
gebied. Alles is afgestemd op het
winnen van zieltjes. In ons systeem
moet je nu eenmaal stemmen ver
zamelen om je te kunnen ahndhaven.
Er is angst om ooL bij ons de staats-
sport in te voeren. Men is bang voor
de mening van de wereld. Maar 1936.
de Spelen van Berlijn, is toch al lang
verleden tijd? Zoiets is nu ondenk
baar geworden?'
Hetz pleit voor een nieuwe opzet van
de sport dat als maatschappelijk ver
schijnsel een steeds belangrijker posi
tie gaat innemen. Hij refereert voor
die drastische reorganisatie aan hel
'Wirtsohaftswunder'. dat in zijn land
is gesignaleerd.
Hetz: 'Voor de toekoniot van de sport
is een bedrijfsmatige aanpak de enig
juiste weg. De bonden zelf hebben
overvloedig bewezen de zaken niet
meer aan te kunnen. De functiona
rissen blijven twintig of zelfs dertig
jaar op hun post zitten. Ook als ze
voortdurend falen. Daarom zullen
vakmensen die posities moeten over
nemen. Betaalde krachten, van wie
topprestaties verwacht en geëist mo
gen worden. Zodra die directeuren en
managers niet voor hun taak be
rekend blijken, moeten ze vertrekken.
Deskundigeheid is een noodzaak ge
worden. Ook het sportbedrijf kan niet
langer door amateurs geleid worden*.
sporthilfe
West-Duitsland koestert de Sporthilfe.
Het fonds, dat op particulier initiatief
tot stand is gekomen, heeft inmiddels
miljoenen uitgegeven aan de maat
schappelijke en sociale begeleiding
van topsporters. Maar de financiële
steun is voorlopig niet meer dan een
reddingsgordel gebleken. De organisa
tie springt nogal wild om met de
beschikbare gelden en in de Westduit
se sportwereld is steeds luider de
kritiek hoorbaar, dat de Sporthilfe
zijn doel voorbij dreigt te schieten.
Hetz hierover: 'Sommigen vinden, dat
de wijze waarop de Sporthilfe nu
helpt, moreel niet juist is. Dat er
gewoon van betaling van de sportmen
sen sprake is. Tegelijkertijd is ook
gebleken, dat zo'n geldelijke tege
moetkoming een noodzaak is. Die
paar honderd Mark is niet het belan
grijkste. Het gaat erom, dat een top
sporter niet ontstellend veel geld bij
zijn training, zijn speciale voeding en
zijn reiskosten moet leggen. .Natuur
lijk heeft de Hilfe de ideale vorm nog
niet gevonden. Er zijn topsporters,
die hoerdoor tot gemakzucht gedreven
worden. Als iemand één goede presta
tie levert kan hij immers weer maan
denlang op een vergoeding rekenen,
aan de andere kant zie je ook topspor
ters. die zeer nadrukkelijk door ver
beterde prestaties van de faciliteiten
profiteren. Voor hen is dit fonds
zonder meer een succes. Ik ben er wel
van overtuigd, dat er nu nog teveel
sportmensen meedelen uit die pot.
Daarom zal de steunstraks voor een
select gezelschap gereserveerd moeten
worden. De trainers en de absolute
top hebben in de eerste plaats finan
ciële tegemoetkomingen nodig. Die
groepen zullen Uiteraard het geld
waard moeten blijken. Het rendement
is nu nog te klein. Voor mij is het
genoeg als er bijvoorbeeld vijftig atle
ten, vijftig zwemmers en vijftig talen
ten van alle andere sjorten geholpen
worden'.
legalisering
De Oosteuropese landen betalen hun
amateurs, die internationaal opballen-
de prestaties leveren. De blonde
zwemtrainer veroordeelt het principe
van die beloning niet. Sterker nog. Al
jaren houdt hij een vurig pleidooi
voor 'legalisering' van Olympische
toestanden, die zich nu nog achter de
schermen afspelen. 'Het gros van de
topamateurs is in feite semi-prof.
Waarom is de hele sportwereld niet
ir Hans Schmit
iai-d Hetz is géén mooi-prater en daarmee onderscheidt hij zich
'Ëijk van degenen die verantwoordelijk zijn voor het Olympische
fei, dat deze zomer op een voormalig excercitieterrein in Mün-
wordt gehouden. Zorgvuldig vermijden de organisatoren iedere
(ting die het Feest een politiek tintje zou kunnen geven. Een
zo gemakkelijke taak voor een land dat bij een voorgaande ge-
iheid de Spelen tot een afschrikwekkende politieke manifestatie
kte. Maar de organisatoren omzeilen die moeilijkheid door een
plijking met de nazistische manifestatie van 36 jaar terug in
ijn openlijk te trekken. Wat nu, in München, uit de bus moet
en, is een Feest dat weliswaar miljarden heeft gekost maar dat
zal kenmerken door een vreugdevolle en ongedwongen verbroe-
ng-
evenals ten tijde van Hitler is
lergelijke taal niet zonder reto-
woorden als vrede en vrijheid,
iaal-bewustzijn en vaderland dui-
Dok in 1972 weer op. Je kunt
met je klompen aanvoelen dat
ADVERTENTIE
Volledig verzorgd, dus
Inclusief hotel,
haaltüden, reizen en
fxeursies.
er, zoals gebruikelijk, méér op het
spel staat dan die 'verbroedering van
de sportieve elite' (Willi Daume,
voorzitter van het organisatie-comité).
Gerhard Hetz zegt onomwonden
waarom het dan wèl gaat: in gespierde
taal wijst hij op de noodzaak de
Duitsers van achter het Gordijn, uit
de DDR, tenminste bij te houden. En
wanneer dat niet lukt, moet de staat
de touwtjes maar in handen nemen
om een enkeling, gesteund met vele
marken, nog beter in staat te stellen
meer te presteren dan voorheen. Ger
hard Hetz is jong en ambitieus en
bezeten van de gedachte beter te
moeten zijn dan een ander; zeker als
die ander uit het buurland DDR
komt. Hij is bereid daarvoor het de
mocratische bestel op de helling te
zetten hoewel hij ook de daarmee
nauwelijks te rijmen opvatting ver
kondigt dat 1936, de Spelen van Ber
lijn, ondenkbaar is geworden.
gebeurt, want de daarvoor verant
woordelijken zijn allen groot-industrië
len. De 'kleine man' mag uitsluitend
trots zijn wanneer hij, volgepropt met
allerlei lekkers waarvan de aanschaf
een luttele pfenning extra voor de
topsport betekende, mag toezien wel
ke successen 'zijn' atleten op het
Oberwiesenfeld behalen.
'afgestotsn'
v.a. f 189.-
v.a. f 237.-
v.a. f 265.-
v.a. f244.-
v.a, f 275.-
v.a. f 273.-
v.a. f259.-
v.a. f 260.-
Prijzen vanaf elk station
p Nederland.
Vraag op uw station de
brochure „8-Daagse
NS-Vakantiereizen 1972".
beloningen
Gerhard Hetz zegt de vernietigende
bewijzen te bezitten dat in Oost-Euro
pa de hand wordt gelicht met de
amateurbepalingen; dat de sportmen
sen voor hun prestaties worden
beloond. In zijn eigen land gebeurt
belonen dat vóórdat de uiteindelijke
prestaties worden verricht. De afgelo
pen jaren zijn duizenden topsporters
op vorstelijke (en als legaal be
schouwde) wijze gesteund. De Sport
hilfe, een stichting waarvoor vliegrei
zen-miljonair Joseph Neckermann ver
antwoordelijk is, pompte meer dan 35
miljoen DM in de voorbereiding op
deze (en latere) Olympische Spelen.
Het geld kwam in handen van enkele
duizenden topsporters; een aantal dat
Hetz graag nog meer zag beperkt
zodat topsport een nog elitairder ka
rakter krijgt.
Voorlopig is het nog niet zo ver en
JOSEPH NECKERMANN
West-Duitsland wacht met spanning
wat het rendement is van de investe
ringen in die honderden topsporters
die zijn overgebleven. Het geld
waarmee Joseph Neckermann het pad
van die topsporters bestrooide, komt
niet alleen uit de zak van deze paard
rijdende weldoener: ongeveer de
helft is opgebracht door het bedrijfs
leven; de rest komt uit de zakken van
de 'kleine man'. Die echter niets te
zeggen heeft over wat er met dat geld
In West-Duitsland is de algemene
vreugde over deze gulle geverij bij
sommigen verdrongen door de vraag
wat de industrie nu wel in die sport
mag zien en waarom het zo belangrijk
is dat de prestatie-sport steeds maar
weer wordt bevorderd. Bovendien
lijkt de groep sportieve industriëlen
een steeds vastere greep op de West
duitse sportwereld èn sportmensen te
krijgen. De bonden en de atleten
worden steeds afhankelijker van de
instantie die het geld verdeelt. Geld
dat uitsluitend wordt geïnvesteerd
wanneer op prestaties kan worden
gerekend. Wanneer een atleet uit de
Olympische selectie van zijn bond
wordt gezet, wordt de subsidie-kraan
(je kunt van de Sporthilfe bedragen
van 1000 DM in de maand krijgen)
rigoreus dichtgedraaid. Vorig jaar zijn
zo 700 sportmensen 'afgestoten'. Er
leeft dan ook bij sommige sportmen
sen de angst uit de selectie te worden
gegooid. Toen vorig jaar de roeier
Hen een hartaanval kreeg en twee
andere roeiers in een ziekenhuis
moesten worden opgenomen, ontkwam
de voorzitter van de rocibond niet
aan de opmerking dat topsporters zich
te sterk zouden kunnen belasten uit
angst de steun van de Sporthilfe te
moeten missen.
Een poging om net verschijnsel Sport
hilfe te analyseren, onderneemt
Franz Dwertmann, die onder de titel
'Sporthilfe: eine gemeinnützige Ein-
richtung" een bijdrage levert aan het
onlangs verschenen boek 'Sport in der
Klassengesellschaft' van Gerhard Vin-
nai (uitgegeven bij Fischer Bücherei
in Frankfurt). Op de vraag waarom
de industrie zo geïnteresseerd is in de
sport, ligt het antwoord voor de hand:
sommige takken van industrie zijn
direct betrokken bij de sport: sport-
kleding, uitrusting, maar ook reisbu-
reau's en drankenfabrikanten bij
voorbeeld hebben belangen in de
sport. Maar ook niet bij de sport
betrokken bedrijven hebben in Joseph
Neckermann's fonds gestort en, daar
hebben zij geen twijfel over laten
bestaan, zij deden dat geenszins uit
ideële overwegingen.
Om tc zien wat dan wel de motieven
zijn, heeft Franz Dwertmann onder
meer gezocht in het blad van de
Westduitse werkgevers, Die Arbeitge-
ber, waarin Joseph Neckermann bij
tijd en wijle zijn gedachten neerzet.
Neckermann meent dat de topsport
een nationaal uithangbord is en niet
alleen voor jonge naties. Staat en
maatschappij zien zich. meer dan ooit.
vertegenwoordigd in hun topsporters.
In een 'bedel-brief' schrijft Necker
mann: 'Het sportieve succes geldt he
den ten dage als een graadmeter voor
het prestatie-vermogen van een volk'.
Toen de Westduitse atletiekploeg vo
rig jaar naar de Europese kampioen
schappen in Helsinki vertrok, hield
Neckermann de atleten voor dat zij
op dat kampioenschap ook als de
representaten van Westduitse indus
trie optraden.
Er worden vele nobele motieven
aangedragen door de Sporthilfe zelf.
Zo zou de topsport de sportieve instel
ling van een volk bevorderen en zou
topsport ook de breedte-sport stimule
ren. Hiervan echter is nog nooit iets
gebleken. Met de steun zoals die nu
wordt gegeven, krijgen ook sociaal
zwakkeren een kans en in de sport, zo
vindt Neckermann, moeten alle socia
le verschillen worden uitgewist.
Dwertmann antwoordt direct met een
tegenvraag: waarom zou dat uitwissen
alleen maar betrekking op de sport
hebben?
prestige
eerlijk en waarom maken we er niet
gewoon het predikaat volledig profes
sionalisme van?' vraagt hij zich af.
'Dit zal tevens de nu scheve verhou
dingen weer enigszins rechttrekken'.
Een an de grootste troeven, die Ger
hard Hetz in München op de start
blokken hoopt te bengen, is het vrij-
eslagtalent Gerhard Schiller. Nu al
weet zijn eerzuchtige trainer, dat
Schiller zijn capaciteiten straks niet
volledig zal uitbuiten. Hetz: 'Laat ik
vooropstellen, dat democratisch gere
geerde landen als West-Duitsland en
Nederland tegenoverhet geld, dat in
de topsprot circuleert veel te kritisch
en te voorzichtig staan. In het oost-
blok maken ze daar geen probleem
van. Ze betalen gewoon. Als ik miljo
nair was, dan wist ik zeker, dat
Schiller in München een medaille zou
winnen. Nu is voor hem op de 100
meter een tijd van 53.6 seconde nog
een wonder. Maar ala je hem bij wijze
van spreken 100.000 Mark belooft voor
het winnen vaneen gouden medaille,
dan weet ik zeker dat hij straks 52.5
zal zwemmen. Hij bezit namelijk het
talent. Alleen hij is te lui om daarvan
met een keiharde, geconcentreerde
training van maanden te profiteren.
Misschien is zoiets in het algemeen
wel een voordeel. Dit hebben we in
ieder geval op de Oosteuropese landen
voor: bij ons bestaat geen dwang. Wij
kunnen niet nebevlen, dat onze zwem
mers iedere avond om negen uur naar
bed moeten. Daar kunnen ze dat wel.
Want ze hebben een machtige stok
achter de deur: wie niet luistert of
wie zich niet voor meer dan honderd
procent voor zijn sport wil inzetten
kan terug naar de fabriek of naar de
werkplaats. Dan worden hem abrupt
alle faciliteiten ontnomen. Dat is een
groot deel van hün motivatie'.
motivatie
Het toverwoord in de topsport, bij
het zwemmen vooral, is die motivatie.
Alleen als er geld aan de finaish
wacht kanvolgens Hetz de 'democrati
sche' topsporter in de toekomst nog
gestimuleerd en geïnspireerd worden.
Weer vergelijkt hij met Oost-Europa:
'We hebben de talenten lang bezig
kunnen houden door over eergevoel,
roem en buitenlandse reizen te
praten. Maar dat is nu niet meer
voldoende. Er moeten motivaties over
geld komen. Van die dreigende ont
wikkeling kunnen èn mogen we ons
niet afsluiten. Binnen afzienbare tijd.
twintig jaar misschien, zal de winnaar
vaneen gouden medaille tijdens de
Olympische Spelen 50.000 Mark ont
vangen. In Oost-Europa is geld al een
stevige motivatie. Net als degenen,
die jarenlang met succes topsport be
drijven later verzekert zijn van een
goede baan en andere faciliteiten. Ze
krijgen een orde van verdienste. En
dat betekent, dat ze hun verdere
leven gratis gebruik mogen maken
van het openbaar vervoer en dat op
andere aantrekkelijke zaken kunnen
rekenen. Ze hebben daar duidelijk
voordeel van hun sportcarrière. Ik
kn zwemmers van vroeger, die daar
nu als een vorst leven.'
ADVERTENTIE
Hoewel het nationaal prestige telkens
naar voren komt als een motief dat
bij de Sporthilfe geen rol mag spelen,
lijkt dat prestige echter wel degelijk
mee te spelen. Het oog is hierbij
meestal naar het oosten gericht. Nec
kermann spreekt in een van zijn bij
dragen aan Die Arbeitgeber van
'maatschappelijk/politieke concurren
tie met de socialistische landen' en in
acties die grote maatschappijen voe
ren (en waarvoor vaak gratis publika-
tie-ruimte werd aangeboden) komt
het nationaal prestige en de politiek
vaak om de deur kijken. Enkele
daarbij gebruikte teksten: 'Hij stoot
niet verder omdat hij Marxist is maar
omdat hij beter kan trainen'. Onder
het vertrokken gezicht van een Chine
se tafeltennisser staat de volgende
tekst afgedrukt: "Vandaag speelt uw
zoon nog voor Manfred Germar en
Martin Lauer. Moet hij morgen zijn
voorbeeld ergens anders zoeken?'
Uitgaan, winkelen, eten
en drinken in het Parijs
van België
Uitstekend verzorgd.
Alle informaties in de
brochure 8-Daagse
NS-Vakantiereizen '72",
verkrijgbaar op de
stations.
voordel® uit met NS
