Kritiek op nota militair tuchtrecht SALT-akkoord N.-Vietnamezen thans zuidwaarts Speeltoren dreigt om te vallen: buurt geëvacueerd von uw hobby FAMA In deze krant Zonnig op slot in Ohio Zowel bij vrijwilligers als dienstplichtigen J. Edgar Hoover (FBI) overleden Drie doden bij verkeersongeluk President van Nicaragua 'draagt macht over' Eerste maanstenen Apollo 16 uitgepakt Commissie Pearce zwarte Rhodesiërs tegen overeenkomst UW KRANT IS NU W EL OCHTENDBLAD MAAR.. WETEN UW KENNISSEN HET AL? vernieuwd en uitgebreid vul de bon hiernaast in I Plaats: 1 Nieuwe Leicis e Courant CHRISTELIJK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMGEVING „Stantvastich is gheblevan mijn hért in teghanspoatl" -jÜAG 3 MEI iy?2 53ste jaargang H«.begin aquarium- een degelijk advies!! alles voor huisdieren Breestraat 3, LEIDEN, tel. 33311 Steenstraat 37 Postbus 76 Telefoon 31441 Gironr. 269274 t.n.v. N.V. De Christelijke Pers, Amsterdam Abonnement 7,90 per maand, per kwartaal 23,35 Afd. Bezorging vanaf 08.30 uur. Van een onzer verslaggevers EDAM Het instortingsgevaar, dat gisteren de uit 1545 daterende speeltoren van Edam bedreigde, was gisteravond volgens deskun digen geweken. Niettemin hadden nog 20 personen, wonende binnen een straal van 100 meter van de toren, het advies van de politie opgevolgd om te evacueren. Ze hebben de nacht doorge bracht in een hotel, dat de gemeente voor dat doel had gehuurd. De verzakking en het overhellen van de toren is het gevolg van het slopen van een in 1883 tegen de speeltoren aangebouwd kerkje. Met dit karwei werd zes weken geleden begonnen in opdracht van het ge meentebestuur, dat was geadviseerd door een commissie van deskundi gen van provinciale waterstaat, de rijksdienst van Monumentenzorg en het ingenieursbureau W. C. Stam te Castricum. Omwonenden maakten zich al die tijd zorgen over het afbreken van drie 25 meter hoge steunberen. De 70-jarige Edammer sloper C. Tjeerdes waarschuwde: 'Sloop die steunberen weg en de rest komt vanzelf omlaag.' Burge meester J. H. Kok beriep zich giste ren op zijn adviseurs: 'De stelling was dat de aanbouw aan de toren hing en dat de toren niet op de aanbouw steunde. Het was onze be doeling van de vrijkomende ruimte om de toren een plantsoen te ma ken.' Pas in 1980 aldus de burge meester zou er een nieuw gebouw om de toren komen. Gistermorgen om tien uur werd de burgemeester echter gewaarschuwd, dat een diepe scheur in de zuidelijke muur van de toren was ontdekt. Bovendien zou de toren overhellen. Edammers wo nende aan de Voorhaven ontdekten zelfs dat de toren was 'gedraaid': de wijzerplaat van de torenklok aan de westzijde was voor hun gedeeltelijk zichtbaar geworden. Burgemeester Kok trof alle noodzakelijke maatre gelen. De politie sloot de Kleine Kerkstraat rond de toren af voor het verkeer en de bewoners van de daar staande huizen werd geadvi seerd te evacueren. De sloop werd gestaakt en het klok kenspel (gewicht 5047 kg) stilgezet. De BB-afdeling van de Zaanstreek- Waterland, die toevallig oefende in de Wieringermeer, werd gealar meerd en kwam met vier reddings ploegen, 45 man, naar Edam. Een algehele evacuatie bleek niet nodig te zijn, nadat was begonnen met uitvoering van een gisteren ont worpen plan van de adviescommis sie: 1) het aanbrengen van 20 meter hoge stalen stutbalken aan de over hellende noordzijde; 2) het op 15 meter hoogte aanbrengen van een 'krans* van stalen balken: het zoge naamde 'inpakken' van de toren; 3) een onderzoek naar de mogelijkhe den van de verbetering van de fun dering. In de loop van de dag stel den landmeters bovendien twee meet instrumenten op, zogenaamde theo dolieten, die elke beweging van de toren direct zouden registreren. GLASPLAAT De scheur was gistermorgen om half negen ontdekt door een van de slo pers. De heer G. Bij 't Vuur, wonen de aan de Kleine Kerkstraat 20. bracht vervolgens een glasplaat op de scheur aan, die het na drie kwartier met een helder knappend geluid begaf. Dit was voor hem het bewijs dat de JCheur snel groter werd; ook hij waarschuwde de open bare dienst gemeentewerken. Vol gens deze dienst zou dit knappen ook kunnen zijn veroorzaakt door het smelten in de zon van het kit, waarmee de glasplaat was aange bracht. Een woordvoerder van een Edam mer actiegroep zei ons dat de Rijks dienst voor Monumentenzorg slechts toestemming tot slopen had gegeven op conditie dat een ingenieursbu reau eerst zou onderzoeken of do sloop mogelijk was. Het betreffende bureau van ir. Stam uit Castricum was echter pas vorige week met dit onderzoek begonnen. De heer H. De ladderwagen van de brandweer van Purmerend kwam naar Edam teneinde de dienst openbare werken de mogelijkheid te geven de scheu ren van dichtbij tc onderzoeken. Jansen, districtsarchitect van Monu mentenzorg in Noord-Holland gaf hierop als commentaar: 'We hadden twee voorwaarden gesteld. Ten eer ste dat er na de sloop van de noordelijke steunbeer die vorig jaar al was gescheurd, onmiddellijk een nieuwe zou worden aangebracht en ten tweede dat tijdens het slopen van de aanbouw de gevolgen zouden worden berekend.' De heer Jansen voerde als kritiek aan dat in dc laatste fase van het slopen te zwaar materiaal door de sloper is gebruikt. DACCA (Reuter) In Dacca werdt gevreesd, dat de orkaan die zondag de provincie Mymensing in bet noorden van Bangladesj teisterde, tenminste driehonderd mensen het le ven heeft gekost. Nixon en Breznjew onderhandelen zelf Zogezegd J. Edgar Hoover transformeerde de FBI van een stel slappelingen, mislukkelingen en slampampers in een van 's werelds doeltref fendste politie-organisaties. Maar het zou hypocriet zijn te verzwij gen, dat hij de laatste tijd zijn boekje te buiten ging. Journalist Jack Anderson, die eerder Hoover beschuldigde van het speuren in het liefdes leven van prominente Ameri kanen. Vrij zonnig en op de meeste plaatsen droog. Zwakke tot matige wind, in hoofdzaak tus sen noord en oost. Maximum temperaturen van 14 gr. aan de kust tot 22 in het binnenland. MORGEN EN OVERMORGEN: Aanhoudend mooi lenteweer. Morgen zon op: 05.05 onder: 20.10 maan op: 01.04 onder: 08.57 Veel vraag naar scheepjes in flessen Binnenland i -■ Evangelie als bron politieke nu onna rond inspiratie niet te vervangen 5 «F Westen levert nieuws over HELSINKI, WASHINGTON (UPI, Reuter) Een SALT-akkoord arme landen 7 staat voor de deur. Toen Amerika's ambassadeur Gerard C, Smith Geen schertsburgemeester 9 gistermiddag in Helsinki terugkwam wilde hij zoals gebruikelijk niets Buitenland loslaten. Maar perschef Ronald Ziegler van het Witte Huis was eer der in Washington duidelijk genoeg geweest. Nieuwe Russische bases u o President Nixon heeft de afgelopen in H;gypte weken vertrouwelijk contact gehad u met de Russische partijleider Leonid Kerk Breznjew. Op grond van die contacten is de president tot de overtuiging Op zoek naar betere gekomen, dat de vooruitzichten op 0 een akkoord over wederzijdse beper- psaimnerijming Z king van de kernbewapening aanzien- Navigators en de bijbel 2 li;jk ziin verbeterd. Dat was de boodschap die Ziegler KUnSt maandagavond (gisterochtend vroeg, onze tijd) voor de verzamelde journa- Concertgebouworkest listen had- De president ziet die mo- 1 1 gelijkheden voor een akkoord op klaar voor seizoen 6 grond van de nieuwe instructies die c hij ambassadeur Smith meegeeft naar opOft Helsinki, en de nieuwe instructies die naar hij gelooft de Sowj et-regering zal Kurt Linder verstrekken aan haar hoofdonderhan- i i delaar, Wladimir Semjonow. zoekt liet avontuur 11 Hieruit werd begrepen dat de beide supermachten het nu in hoofdlijnen tconomle eens zijn over de inhoud van een akkoord. Trouwens het bekendmaken Omzet Gist-Brocades van het geheime contact tussen Nixon i ir i en Breznjew wijst ook op overeen- naii miljara Id stemming. Het is moeilijk denkbaar BoekcncuuBe6" dat deze openbaring zonder Russische stnps, feuilietön"::':::::::::::::::::::::::::::::: 6 instemming zou zijn gedaan. itadio- en tv-programma's c Betekent deze mededeling, vroegen de Commentaar7 journalisten aan Ziegler, dat de Rus- Dichtbij en verder 7 sen er nu mee instemmen ook de wetenschap techniek 7 wederzijdse vloten van onderzeeboten met kernraketten te bevriezen? Daar wilde de perschef geen antwoord op geven. Maar wel wilde hij kwijt dat de regeling tussen Breznjew en Nixon rzaLaar» een 'verbrediQ8 va" het terrein van OlClllUUoocil ZcLLvll de bevriezing van aanvalswapens' tot gevolg had gehad. Aalgemeen werd aangenomen dat deze formulering on geveer 'ja' moest betekenen. De rakëtten van het Polaris-type wa ren een van de moeilijkste struikel blokken voor SALT. Amerika heeft er meer rondvaren dan de Sowj et-Unie, maar op de Russische werven worden in fors tempo nieuwe gebouwd. De Russen voelden er dus weinig voor om de onderzeese raketmachten te betrekken in een voorlopig bevrie- zingsakoord voor aanvalswapens. Wat dat betreft was men het over de te land opgestelde raketten wel ongeveer eens, en ook de bevriezing van de anti-raketsystemen (ABM) leverde weinig moeilijkheden meer op, aldus diplomatieke waarnemers. Welke Amerikaanse concessie tegeno ver het Russische toegeven op het onder-waterfront staat, is nog geheel onduidelijk. Maar naar veler verwach ting zullen tijdens Nixons bezoek aan Moskou, dat 22 mei begint, de kaarten op tafel komen in de vorm van een complete overeenkomst die de heren dan kunnen ondertekenen. Officieel durft nog niemand te zeggen dat het nu inderdaad zo vlot zal gaan. en hier heb ik een schip bij nacht CLEVELAND (Reuter) Een fede rale rechter heeft bevolen dat alle kiesbureaus in de omgeving van de Amerikaanse stad Cleveland open moeten blijven tot middernacht, nadat ontdekt was dat 127 kiesbureaus 's morgens gesloten waren. In de staat Ohio, waarin Cleveland ligt, werden gisteren voorverkiezingen gehouden. Aanhangers van senator Humphrey liepen naar de rechter, toen ze dit ontdekten. Cleveland is één van de dichtst bevolkte delen van Ohio en er wonen veel negers, op wier stemmen Humphrey hoopt. Humphrey toonde zich zeer verontwaardigd. 'Ik zal een advocaat in de arm nemen om uit te zoeken wat hier in hemelsnaam aan de hand is. Dit ls ongehoord'. Ook in het kamp van George McGo- vern, Humphrey's voornaamste tegen stander in deze staat, werd schande gesproken. RITA Tekendrift niet te stuiten Van onze Haagse redactie DEN HAAG In de krijgsmacht bestaat kritiek op de nota herziening militair tuchtrecht van mi nister De Koster, met name omdat in deze nota de militaire commandant zijn strafbevoegdheid voor tuchtrechtelijke vergrijpen blijft behouden. Deze kritiek bestaat zowel bij de dienstplichtigen als bïj de vrijwillig dienende onderofficieren in het leger. Dit blijkt uit de stukken die belan genverenigingen van deze groeperin gen hebben gestuurd aan de Tweede Kamer, die vandaag een hoorzitting over de nota houdt. Zo stelt de Koninklijke vereniging van onderofficieren 'Ons Belang' dat het tuchtrecht in de nota toch een verlengstuk van het strafrecht voor zaken met minder importantie blijft. 'Het is daarom logisch de onafhanke lijke militaire tuchtrechter in dat soort gevallen in te schakelen,' aldus Ons Belang'. De katholieke onderofficieren vereni ging 'Sint Martinus' verzet zich tegen de opvatting dat krijgstuchtelijke vrij heidsstraffen als laatste middel om de interne orde te handhaven noodzake lijk zijn als andere sancties geen ef fect hebben. 'Als andere sancties niet we-ken, dan is er sprake van een WASHINGTON (UPI, Reuter) J. Edgar Hoover, de controversiële direc teur van de Amerikaanse federale po litie, FBI, is gisteren onverwacht ge storven op 77-jarige leeftijd. President Nixon, een persoonlijke vriend van Hoover, beval dat alle vlaggen op regeringsgebouwen halfstok moesten hangen. Hoover leidde sinds 1924 de FBI. Volgens Nixon kon gezegd worden dat Hoover reeds tijdens zijn leven een legende was. "Voor miljoenen was hij het symbool en verwezenlijking van de waarden, waaraan hij het meest hechtte: moed, patriottisme, toewij ding aan zijn vaderland en een gra nieten eerlijkheid en integriteit', al dus de geschokte Nixon. Het lichaam van de bejaarde FBI-chef werd 's morgens gevonden door zijn huishoudster. Völgens de arts is hij een natuurlijke dood gestorven. Wie Hoovers opvolger zal worden is niet bekend. De tweede man van de FBI, Clyde Tolson, is 71 jaar en niet erg gezond meer. De laatste tijd werd er sterk op aangedrongen de FBI een jongere, meer bij-de-tijdse leider te geven. Naar later bekend is gemaakt is Hoo ver overleden aan hoge bloeddruk. Het Huis van Afgevaardigden heeft inmiddels een resolutie aangenmoen om he tlichaam van Hoover op te ba ren in het Kapitool, een eer die slechts voor presidenten en leidende Ameri kanen is gereserveerd. Zie ook pagina 8. HOORN Bij een verkeersongeluk op de rijksweg 7 in Berkhout (NH) zijn gistermorgen drie mensen om het leven gekomen. De slachtoffers zijn de 27-jarige vrachtautochaufeur F. J Kwast uit Enkhuizen en, zoals gister avond pas werd vastgesteld, de 70- jarige P. Bouquet en de 65-jarige A. Zwebe, beiden uit Amsterdam. Het ongeluk gebeurde toen een met betonpalen geladen truck met opleg ger tegen de achterkant van een perso nenauto met-caravan reed, waarvan de bestuuder snelheid verminderde. De truck met oplegger reed de linkerweg helft op, kwam in botsing met de tegemoetkomende vrachtauto en vloog in brand. De bestuurder van de vracht auto en de twee inzittenden van de personenauto die op de ontstane cha os inreed overleden ter plaatse. motivatieprobleem in plaats van een disciplinair probleem,' aldus St. Mar tinus. De katholieke onderofficieren menen dat vrijheidsstraffen slechts door de onafhankelijke militaire rech ter moeten kunnen worden opgelegd. Dit standpunt wordt ook gedeeld door de landelijke korporaalsvereniging, een groep die zichzelf omschrijft als 'de categorie waarin de meeste klap pen vallen.' De korporaals zijn er ook tegen dat geldstraffen door lagere commandanten worden opgelegd. Opschorting De WDM concentreert haar kritiek op de nota ook op de gehandhaafde strafbevoegdheid van de commandant en voorts op het feit dat een straf niet wordt opgeschort als een beroep aanhangig is gemaakt.' 'Het beginsel van opschorting is nu juist het meest rechtvaardige van ons rechtsstelsel,' aldus de WDM. De nationale christen onderofficiers vereniging is tegen een automatische opschorting van de straf bij hoger beroep. Zij wil dit principe wel toe passen bij hoge geldboetes, omdat de ze de militair in financiële moeilijk heden kunnen brengen. 'eDstrafvan heden kunnen brengen. 'De straf van geldboete wordt niet verlicht door het uitstel van een beroep', aldus de NCOV. Ongeveer tien organisaties zul len vandaag hun standpunt over de nota op de hearing toelichten. Slag om Hoee kan elk ogenblik beginnen SAIGON, WASHINGTON (Reuter, UPI, AP) Noordvietnamezen en Viet Congstrijders hebben na hun successen in noordelijk Zuid- Vietnam, waar zij maandag Quang Tri veroverden, hun opmars in zuidelijke richting voortgezet. Hun volgende doel is vrijwel zeker de oude keizerlijke hoofdstad Hoee. Gisteren zijn reeds op twintig kilome ter ten zuiden van Quang Tri Noord- vietnamese tanks waargenomen. De verdedigers van Quang Tri trokken in grote wanorde terug naar het zuiden. Vele gooiden wapens en uniformen weg en mengden zich onder de dui zenden vluchtende burgers. Zelfs de trek uit Hoee naar het weer zuidelij ker gelegen Danang is al begonnen. De radio van de Viet Cong meldde gisteravond, dat haar troepen de hele MANAGUA (UPI) Generaal Anasta- sio Somoza is maandagavond na een ambtstermijn van vijf jaar als presi dent van Nicaragua afgetreden en heeft zijn bevoegdheden overgedragen aan een driemanschap. Somoza zei, dat hij het tijd vond voor een 'nieuw tijdperk voor Nicaragua'. Dit neemt niet weg, dat hij opperbe velhebber van de strijdkrachten en voorzitter van de dominerende liberale partij blijft. De familie Somoza regeert Nicaragua al ruim dertig jaar. De generaal, die zich waarschijnlijk in september 1974 voor een nieuwe ambtsperiode beschikbaar zal stellen, noemde de machtsoverdracht aan het triumviraat 'een triomf van de dialoog tussen politieke partijen'. HOUSTON (Reuter) 'Ze zien er allemaal onderling duidelijk verschil lend uit, en ze verschillen in zekere mate van alle voorgaande monsters.' Dat was de eerste officiële uitspraak over de eerste vier uitgepakte stenen die John Young en Charles Duke op de maan hebben opgeraapt, gisteren in Houston. Na zorgvuldig afstoffen deed de structuur van het materiaal het meest denken aan wat Apollo 14 vorig jaar meebracht, maar de kleur was duidelijk lichter. provincie Quang Tri hebben bevrijd en dat duizenden Zuidvietnamese mi litairen zijn gedood of gevangen geno men en honderden tanks zijn vernie tigd. In Danag zei een hoge Ameri kaanse functionaris, dat de slag om Hoee elk ogenblik kan beginnen. Het Zuidvietnamese blad Tsjinh Loean meldde gisteren, dat generaal Xoean Lam, bevelhebber van het eerste mili taire gebied, waarin Quang Tri en Hoee liggen, van zijn functie is onthe ven en naar Saigon is ontboden. Ge neraal Troeong volgt hem op. In het centrale bergland van Zuid- Vietnam blijft de druk van Noordviet namezen en Viet Congstrijders onver minderd zwaar. De Zuidvietnamezen hebben de artilleriebasis Lima op veertien km ten noorden van de be dreigde provinciehoofdstad Kontoem moeten ontruimen. Kontoem ligt thans onder artillerievuur. In het cen trale kustgebied dreigen de Zuidviet namese militairen in de provincie Binh Ninh te worden overrompeld. Zij verloren reeds drie steden in dit gebied. SPOEDOVERLEG De op alle fronten snel verslechteren de situatie heeft geleid tot overleg op het hoogste niveau in Saigon. De Amerikaanse ambassadeur Bunker en opperbevelhebber Abrams voerden gisteren spoedoverleg met de Zuid vietnamese president Thieu. In Washington gaf de woordvoerder van buitenlandse zaken, Charles Bray toe, dat de militaire situatie in Viet nam zeer ernstig is en hij zinspeelde er op. dat de Amerikanen zich op nieuw van het Parijse overleg zouden kunnen terugtrekken. Bray: 'Onze toe komstige deelname aan dit overleg zal afhangen van de antwoorden, die de communisten geven op Porters vragen van vorige week'. William Porter, de Amerikaanse delegatieleider in Parijs, wacht nog steeds op een antwoord op zijn vraag of Hanoi en de Viet Cong bereid zijn allereerst serieus te dis cussiëren over stopzetting van hun offensief. Ook Jerry Friedheim, woordvoerder van het Pentagon, zei gisteren, dat de situatie in Zuid-Viet- nam 'ongetwijfeld zeer ernstig is'. LONDEN (AFP) De commissie- Pearce, die een onderzoek heeft inge steld naar de reactie van de negerbe volking in Rhodesië op het tussen de Rhodesische en de Britse regering ge sloten akkoord, zegt in haar rapport over dit onderzoek, dat 'de Rhodes! sche bevolking dit akkoord in haai geheel verwerpt'. Dit is uit goedln£e- lichtc bronnen in Londen vernomen* In het rapport, dat deze week aar de Britse minister van buitenlandse zaken, Douglas Home, zal worden overhandigd, wordt gesteld, dat de voornaamste reden van het 'neen' van de negerbevolking tegen het akkoord het wantrouwen tegenover het blanke bewind van Ian Smith is. De regering- Smith zou het akkoord moeten uitvoe ren. Zie verder het hoofdartikel op pag. 7 en het achtergrondverhaal op pag. 8. LAAT HEN NU DIT OCHTENDBLAD VOOR "UW OMGEVING" LEZEN Als u ze NU opgeeft als abonnee, dan bespaart u voor hen 3M gulden aan abonne mentsgeld. De eerste 2 weken krijgen zij bij wijze van kennismaking de krant gratis! En u ontvangt een leuke attentie! Een postzegel is niet nodig als u op de enveloppe schrijft: NIEUWE LEIDSE COURANT ANTWOORDNUMMER 267 LEIDEN noteer ais betaalt per: ff#f r 1 w nieuwe abonnee: kwartaal ID maand Naam: I Adres: Plaats: IDe nieuwe abonnee ontvangt de krant 14 daven gratis, en bespaart ca. gulden abonncments- geId- Opgegeven door: Naam: Adres: Ilk ontvang als beloning bet aangekruiste PI mapje poet- ("1 P'etlne f~l Inndwv papier met (fleeaen- pa>aa>iiui L enveloppen onderzeilen mot i»t >•-* echeeifle dji>

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1972 | | pagina 1