Paul Litjens:
stijlvolle
hockey-gangster
heo van Toledo, Vitesse en eredivisie
Jan de Vries nu
eenling op circuits
;rwK-spits van
Excelsior heeft zich in Arnhem nog steeds niet waargemaakt
5UW/KWARTET ZATiiRDuU 29 APRIL 1972
S|i«ir( n;> Ki;>
Paul Litjens (geheel rechts) juicht. Westdijk (midden) heeft voor Kampong de beslissende tweede
treffer gescoord tegen HHYC, afgelopen weekeinde.
doet mijn tegenstander dat, nee, zo
veel persoonlijkheid heb ik nog
niet. Ik hoorde dat ik afgelopen
zondag Sandberg van HHYC hele
maal uit zijn spel schijn te hebben
gehaald door hem een tik uit te
delen. Bij zoiets sla ik nu helemaal
niet stil. Grappig dat het zo'n effect
kan hebben. Misschien moet ik toch
wat meer waarde hechten aan het
oordeel van een oude lerares van
mij, die eens bij ons kwam kijken.
Litjens, zei ze, in het veld ben je
net een gangster. Maar dan wel een
gangster met stijl. Want Litjens be
schikt over een schiettechniek. die
geknipt is om in een instructieboek
je te worden vereeuwigd Volmaak
uitgebalanceerd en zonder ook maar
een centimeter sticks gaat dat in
zijn werk.
'Het zal v/el een tegenvaller zijn
voor al mijn trainers, die ik in de
loop der jaren bij mijn clubs Uden,
Kraaien en Kampong heb gehad,
stelt Litjens relativerend. Maar ik
heb die slag volgens mij afgekeken
van een ouder zusje, dat altijd sloeg
met die typische kromme elleboog
om sticks maken te vermijden. Ik
denk er verder ook niet over n;
want dan gaat het meteen kramp
achtig. Ik ben uiteindelijk in het
Nederlands elftal gekomen omdat ik
zo hard kon lopen en schieten. Maar
de eerste wedstrijden was ik me er
wel heel goed van bewust, dat ik
ook niet meer kon dan dat. Heiko
van Staveren (ex-aanvoerder van het
Nederlands hockeyteam) heeft me
toen over het dode punt heen gehol
pen. Hij ze-i altijd: je moet je kwali
teiten uitbuiten Je moet niet letten
op wat je niet hebt. Doe dat goed
wat je hebt. Ik heb nu inderdaad
het gevoel dat 'ik ook beter ben
gaan hockeyen. In Barcelona tegen
Pakistan begon die bewustwording.
Ik ben ook mentaal gegroeid'
De behoefte van Litjens om vol
strekt eerlijk benaderd te worden
heeft ook wat normalere proporties
aangenomen. Soms werd hem ge
zegd: Je hebt goed gespeeld, maar
dan r.ln-.d lui er de volgende wed
strijd toch naast Litjens kon die
kre d o' niet begrijpen en dat had
tot gevolg dat ziin houding nog wel
oen neer.;- ei wd bestempeld
Litjens verklaart nu- 'Als je weinig
spee t. ieb je grote behoef a aan dc
groep. Tegelijk betrek je alles op je
zelf en pin je je op alle u :t.spraken
vast. Je kon weinig positief zijn om
dat je weinig meespeelde. Nu na 18
interlands ben ik zover dat ik zeg:
„Waarom moet ik altijd worden op
gesteld. Iedereen moest toch een
kans krijgen?'
De kans voor Litjens zelf om zich
ook op rechts 'in de spits waar te
maken is er volop, nu Frans Spits
zich terugtrekt op het middenveld.
Spits speelt in zijn club Amsterdam
de laatste tijd in een teruggetrokken
positie en het flitsende is sindsdien
op die oude recbtstouiiteivplaats uit
zijn spel verdwenen. Kik Thole doei
het voortreffelijk op de linksbuiten
plaats, die Litjens in Barcelona en in
Amstelveen tegen Pakistan nog be
zette. Voor coach van Grimbergen
zou een groot probleem worden op
gelost als Litjens het op rechts ook
zou maken. Vindt Litjens: 'Ik heb op
die plaats niet zo gek veel ervaring
Aleen tegen HGC heb ik daar bij
Kampong gespeeld (routinier John
Elffers had die middag een onge-
bruike zware dobber aan zijn tegen
stander). Mijn spierblessure is nu
ook wei gene/jen, zodat er wat mij
be. reft in liet Wagenerstadion we.'
wat uit dc bus kan 'komen.'
BERRY BERTELS
Real Madrid
Real Madrid dat 't contract
met trainer Michel Munor voor
't dertiende jaar heeft verlengd
zal voor een toer nee van vijf
wedstrijden, die de Spaanse
club deze zomer door Joegosla
vië en Italië gaat maken, een
bedrag van 400.000 gulden ont
vangen. De Spanjaarden spelen
vier wedstrijden in Joegoslavië:
Belgrado, Serajewo, Zagreb en
Split en één In Italië (Floren
ce). De reis- en verblijfkosten
van Real Madrid zijn bovendien
voor de clubs waar zij op be
zoek gaan.
Televisie
De Italiaanse televisie zal 'live'
en in kleur, op 29 april de
wedstrijd Italië-België uitzen
den naar de Verenigde Staten,
Canada, Afrika en de Eurovisie-
landen is in Rome bekendge
maakt. De wedstrijd die in Mi
laan wordt gespeeld, is de eer
ste ontmoeting tussen de elftal
len van Italië en België in de
kwartfinale van het toernooi
om de Europese beker voor lan
denploegen. Italië is momenteel
In het bezit van deze beker.
EREDIVISIE
VolendamFC Den Bosch
Telstar—AJax
FC Utrecht—FC Twente
FeyenoordFC Den Haag
MVV—Sparta
Go AheadExcelsior
DWSFC Groningen
NEC—NAC
PSV—Vitesse
EERSTE DIVISIE
De Graafschap—SC Cambuui
Dc VolewljckersBlauw Wil
HeerenveenDFC
RodaJC—HVC
WagenlngenHaarlem
SWAZ'67
HeraclesFortuna SC
Willem IIEindhoven
VeendamFortuna VI.
PECHelmond Sport
Geen hulp bij verdediging van wereldtitel 50 cc
TERDAM Toen Vitesse Theo van Toledo (28) kocht van Ex-
iior zat Van Toledo zelf in de Spaanse zon. Precies op de laatste
van de transferperiode maakte zijn zakenwaarnemer, Martin
pek. de transfer rond. Vitesse had lang getwijfeld een grote uit-
(130.000 gulden is veel geld voor een club als Vitesse) te doen
r een behoorlijke spits. Uiteindelijk waren het trainer Cor Brom
'•estuurslid Van Amerongen die Van Toledo naar Arnhem haal-
i Vitesse had zo werd het voorgesteld een vedette. Voor
"3e partijen is de transfer tot nu toe een grote teleurstelling ge-
Jt. Cor Brom zegt zelfs: 'Je kunt altijd een beetje miskleunen'.
Toledo startte erg ongelukkig,
is de oefenwedstrijd tegen Mo-
Vitesse won met 4-3) liep hij
ebroken arm op. Met zijn arm in
ips probeerde hij het toch in de
competitiewedstrijd tegen DWS
ie verloor met 1-0). In de twee-
:lft werd hij -uit het veld ge-
Het duurde ruim zes weken
lat Van Toledo weer hersteld
Van Toledo 'Ik had wel een
getraind, maar toch een achter
opgelopen. Tijdens de training
ik zo snel mogelijk weer heie
meedoen. Bij een felle sprint
rde ik toen een spiertje.' Dat
ende dat Van Toledo zich op
een tijdje rustig moest houden.
r fit scheurde Van Toledo weer
ipiertje en werd geplaagd door
esblessure. Van Toledo: 'Dat was
rlijk een teleurstelling voor de
in van Vitesse. Ze zeiden: heeft-
er wat. Dat kon ik begrijpen. Ze
in me niet gekocht om met bles-
rond te lopen. Het was gewoon
In die tussentijd werd Van
o wel eens ingezet maar het
niet lukken. 'Als we 1-0 achter
in werd ik ingezet. Dan moest
in gelijkmaken. Er werd veel te
'an mij verwacht. De Rotterdam-
ngens hadden altijd waardering
me. Bij Vitesse niet, omdat ik
direct voor honderd procent
Ie. Het gevolg was dat Cor
hem een aantal weken op de
rebank liet zitten. Van Toledo:
was helemaal niet nodig. Dit
n heb ik pas twee wedstrijden
ild, ik voetbal geen cent minder
dan die andere knapen.'
Intern moesten Brom en Van Ame
rongen veel kritiek incasseren. Brom:
'Dat is nu wel minder geworden.' Het
bestuur zocht zelfs contact met Mar
tin Snoeck. Typerend voor de wan
hoop bij Vitesse. Snoeck stelde Vites
se gerust en vertelde dat Van Toledo
wel degelijk goed kan voetballen. Ook
Van Toleo werd bij het bestuur
geroepen. Met hem werd naar de
oorzaak gezocht van de mindere pres
taties. Van Toledo woon t nog in
Rotterdam. Het bestuur vond uitein
delijk dat hij meer in Arnhem moest
zijn. Van Toledo: 'Zij stelden dat ik
in de kost ging bij een bestuurslid.
Daar had ik geen trek in want ik laat
mijn gezin niet een hele week alleen.'
Er werd een tussenoplossing gevon
den: Van Toledo zit nu in het week
end met zijn vrouw en twee zoontjes
in een caravan op een camping bij
Arnhem. Van Toledo: 'Dat reizen is
geen probleem voor mij. Maar ja, de
club wilde liever dat ik vlak voor een
wedstrijd in de buurt was'.
De Vitesse-aanhang liet Van Toledo
vrij snel vallen. Tijdens de thuiswed
strijden, als hij speelde, werd Van
Toledo hard uitgefloten. Van Toledo:
'Op een gegeven moment was liet
verschrikkelijk. Ik kon de trein niet
uitkomen of ze wezen me na. Dat zat
me dwars. Bij Excelsior stond ik vaak
gunstig in de publiciteit en dan krijg
je dit. Ik wilde me waarmaken, vooral
tegenover het publiek. Daarbij kwam
de transfersom en ik ben bij Vitesse
waarschijnlijk de best betaalde spe
ler.' Van Toledo voelde zich verplicht
Theo van Toledo omstuwd door bewonderaars. Dat was nog in de tijd bij Excelsior.
iets te laten zien. Toen heb ik me
duidelijk iets geforceerd op de trai
ning. Zo snel mogelijk wilde ik in het
elftal staan. Dat is stom van me
geweest'.
Cor Brom is nogal kritisch over Van
Toledo: 'Hij heeft pech gehad in het
begin. Ook heeft hij wat aanpassings
moeilijkheden gehad. De jongens hier
hebben een andere mentaliteit. Toch
geloof ik dat hij het te gemakkelijk
heeft opgenomen. Ik ben ook bang
dat hij niet altijd als een echte prof
geleefd heeft. Ik had meer van hem
verwacht, maar ik blijf hem verdedi
gen.' Over die mentaliteit zegt Van
Toledo. 'Als dit een westerse ploeg
was geweest hadden we nu niet on
deraan gestaan. Dat weet ik zeker. De
jongens in het westen voetballen veel
slimmer. Wij hebben al heel wat
onnodige punten weggegeven. Tegen
Telstar kregen we in blessuretijd nog
een doelpunt tegen. Dat mag nooit
gebeuren. Tegen NAC, vorige week
zondag, verliezen we in de laatste tien
minuten. Maar dat kan je meer aan
onkunde toeschrijven'.
Van Toledo praat nog veel over Bob
Janse en Excelsior. 'Bij Janse werd ik
gewaardeerd. Dan werkte ik een hele
wedstrijd keihard en dan vond hij het
goed. Dat gaf een prettig gevoel. Bij
Brom heb ik dat gevoel niet. Ik
geloof niet dat ik helemaal z'n vertrou
wen heb. Hij praat ook erg weinig
mot me. Dat vind ik jammer. Brom
zegt nooit waarom je niet speelt Het
is nooit zeker dat ik 's zondags mee
doe. Steeds komt hij met een andere
opstelling. Soms weten we de opstel
ling pas een paar uur voor de wed
strijd. Brom kijkt ook hoe je tijdens
de training voetbalt Bij Janse was
dat niet belangrijk. Hij telde alleen
de wedstrijd van zondag.' De laatste
weken heeft Van Toledo weer een
vaste plaats veroverd in het eerste
elftal. Drie weken geleden maakte hij
tegen Telstar zijn eerste doelpunt
voor Vitesse. 'Daar was ik erg geluk
kig mee'. Toch blijft het moeilijk
voetballen in de spits. Van Toledo: 'Ik
word weinig goed gelanceerd. Ko
Prins uitgezonderd, maar verder heeft
het middenveld geen lef. Dat heeft
ook te maken met die oosterse menta
liteit. Een verdediger zal nooit opko
men. Als ik die bal heb wil ik graag
iets positiefs doen. Bij Vitesse is dat
lang niet altijd mogelijk. Brom wil
hebben dat ik me veel beweeg en
gaten trek voor de anderen. In feite
moet ik dus als een echte spits op het
veld lopen. Maar tijdens de wedstrijd
roept Brom: 'Theo, ga die man achter
na'. Dan ben ik een bal aan het
afpakken en haast een middenvelder.
Verdedigend moet ik veel werk doen.
Op de beslissende momenten kom je
als spits toch iets tekort. Elke keer
wil ik in de spits zijn bij een aanval.
Ik heb gewoon het gevoel dat het
zonder mij fout gaat. In het begin
voetbalde ik als een echte spits, maar
dan zag ik de hele wedstrijd geen bal.
Nu moet ik ver terug en dat kost veel
kracht.'
Van Toledo vindt dat hij niet minder
speelt dan vorig seizoen bij Excelsior.
'Ik krijg bij Vitesse weinig mogelijk
heden om een doelpunt te maken
Een echt Van Toledo doelpunt wil ik
weer eens maken. Ik herinner me de
wedstrijd tegen Haarlem nog goed.
Dat ging toen ook om degradatie.
Haarlem was sterker dan Excelsior,
maar tóch maakte ik het enige doel
punt. Ik lag op de grond en er
werden een stel overtredingen ge
maakt. De bal rolde naar me toe en
staande op mijn handen schoot ik de
bal in de kruising. Iedereen lag op de
grond maar het was wel een doelpunt
Ik heb foto's dan zie je een hele
verdediging op het gras liggen inclu
sief Van Toledo. Op de achtergrond
rolt de bal in het garen'.
Van Toledo hoopt de laatste duels
(PSV, Den Bosch, NEC, Ajax) zijn
waarde te bewijzen. 'Het zou mooi
zijn als ik volgende week twee doel
punten kon maken tegen Den Bosch.
Dat zou dit seizoen toch een beetje
goedmaken'. Een prognose? Van Tole
do: 'Ik geloof dat het zinniger is om je
af te vragen of wij in de eredivisie
thuishoren'.
HARRY VERMEEGEN
n onze hockeymedewerker
'RECHT 'We moeten te-
West-Duitsland gewoon
er zelfvertrouwen hebben,'
meent international Paul
jens van Kampong, die ove-
ens samen met zijn clubge-
jt André Bolhuis een bijzon-
zwaar weekeinde tegemoet
it. Vermoedelijk vormt Lit-
"des samen met Bolhuis de
:htervleugel van het Neder-
ds hockey-elftal dat de West-
denitsers sinds lange tijd een ne-
^Jlaag moet gaan toebrengen.
het Wagenerstadion in Am-
lingjlveen is die kans zeker aan
lig, want daar heeft het Ne-
n® lands team van de laatste
reift wedstrijden er slechts een
•loren. Twee dagen later
et hetzelfde duo, maar dan
eJhet centrum van Kampongs
itra ival, proberen landskam-
ieiwen te worden tegen de hui
titelhouder HTCC.
n°l >eger zou ik er nachten wakker
/0° hebben gelegen', aldus Litjens.
r§e)r ik geloof, dat ik ai een beetje
routinier begin te worden. Vol-
Stuts mij zijn de Westduitsers wel te
ten. En het landskampioen
en p? 'We draaien bij Kampong
lol^Jï lekker'. Uitspraken die welda-
optimistisch aandoen nu vooral
vertrouwen in het Nederlands
o^al na de onverwachte nederlaag
België een geduchte knauw
ft gekregen. Litjens: 'Natuurlijk
ik ook teleurgesteld over ons
in Brussel Maar ik geloof dat
jankracht er een beetje uit was.
een aantal pelers was het wed-
itme duidelijk zoek, omdat de
ïtitie al een tijdje is afgelopen,
•en zijn juist overbelast door
lopende rit naar het landskampi-
chap. In feite zitten we in een
Iring-off periode, die in mei ge
il wordt door een complete rust.
:na wordt het keihard werken
"lünchen. Maar West-Duitsland
in tegenstander, waar we ons
op kunnen trekken. We mogen
weer eens wat laten zien'
Litjens mag worden verwaoht
;hij samen met linksbuiten Tho-
lie in Brussel schitterde de ex-
leven zal aandragen om het ma-
spel van de recente interlands
ien vergeten. Zegt Litjens: 'Ik
één ding: Dat we als spitsspe-
niet zo geïsoleerd hoeven te
als in Brussel. Want dat is
'el opgevallen. (Ik zat daar als
ve langs de lijn). Er was wei-
?P (samenhang tussen de lines. Ie-
bleef maar zo'n beetje han-
waardoor je veel solowerk
Ik hoop echt dat we steun
r^en Van de tweede lijn, wat bij
>ing bijvoorbeeld wel gebeurt'
Litjens, de 24-jarige rechten-
int uit Utrecht, is van plan er
volle 88 kilogram tegenaan te
floten om de Westduitsers, de Eu-
a<se kampioenen, een lastige mid-
Harj te bezorgen.
het toernooi om het wereld-
fectpioenschap in Barcelona is Lit-
tlalll zijn heilige respect voor de
Ihristduitsers kwijt, Zijn directe te-
jnadtander Michel, die echter het
hybiiende doelpunt voor de West-
iit iers maakte uit een strafcorner,
toen weggespeeld door Litjens,
hij deed geen enkele poging
met unfaire middelen af te
verkondigde Michel aan ieder
]het maar horen wilde: 'Die Lit-
die kan helemaal niet hoe-'
Die gebruikt alleen maar zijn
Litjens grinnikend: 'Ik ge-
"Tdat ik me nog te weinig bewust
van mijn fysieke kracht Ik
[ey wel om te winnen, maar ik
t er nog te weinig bij na Een
tóeneren van: als ik dat doe dan
Van onze speciale verslaggever
AMSTERDAM Wanneer Jan de
Vries vanmiddag op de Nürnburgring
voor de eerste maal zijn wereldtitel
in de 50 cc klasse zal verdedigen, zal
hij dat zonder de steun van Jos
Schurgers moeten doen. Van Veen,
De Vries' werkgever, heeft besloten
dat Schurgers niet meer oo de 50 cc
van Van Veen zal uitkomen. Dat bete
kent dat De Vries dit jaar zijn rond jes
moederziel alleen zal moeten draaien
Van Veen: 'Wanneer mocht blijken
dat Jan steun nodig heeft, dan kun
nen we misschien nog de hulp inroe
pen van enkele buitenlandse coureurs.
En dan denk ik in het bijzonder aan
Sheene en Saarinen die Jan vorig jaar
in de laatste Grand Prix' ook ge-
rln'nd h- V;\' Jan do Vries zélf lijkt
nauwelijks om hulp verlegen te zit
ten: 'Ach, in een race ben je toch
helemaal op jezelf aangewezen. Op
Francorchamps werd Jos Schurgers
tweede, toen heeft hij me goed ge
steund. Maar in de andere races
maakte het niet veel uit of Jos nou
wel of niet meereed".
Terwijl Jan dc Vries vorig jaar in de
winter al regelmatig in het nieuws
kwam en in de eerste de beste Grand
Prix naar een zege spoot, bleef het
dit jaar rustig rond de wereldkampi
oen. De Vries: 'Vorig jaar kwamen we
tenslotte met hele nieuwe machines,
dan is het logisch dat je in de
belangstelling staat. Dit jaar hebben
we die machines alleen maar geper
fectioneerd. Het frame, het stuur en
de vering, om een paar dingen te
noemen, daar hebben we verbeterin
gen aan aangebracht. Omdat alleen ik
nog voor Van Veen rij, kunen we de
machines helemaal op mijn maat bou
wen. Vorig jaar, met Jos, moesten we
een tussenweg nemen omdat Jos heel
wat zwaarder is dan ik'.
nil
Niettemin verliep het voorseizoen an
ders dan Jan dc Vries zich dat wel
licht had voorgesteld. In Heeswijk en
Vessem liep zijn machine nogal moei
zaam. Pas in Asten finishte De Vries
met de voorsprong van een wereld
kampioen; nummer twee werd op een
achterstand van één minuut gereden.
De Vries weer: 'Ach, je moet die
nationale races eigenlijk als een soort
training voor de Grand Prix zien. In
Heeswijk liep hij stuk en in Vessem
begon hij over te slaan. Maar dat
waren geen ernstige dingen waar we
ons erg druk over hoeven te maken.
Ik heb een paar weken geleden op
Zandvoort eens geprobeerd hoever ik
kon gaan. Wel, ik heb zeventig ron
den achter elkaar op topsnelheid ge
draaid en hij was nóg heel. Degelijk
is hij dus wel'.
Niettemin, lijkt Jan de Vries (28)
zaterdag op de Nürnburgring geen
favoriet in de eerste Grand Prix in
een serie van acht Twee jaar geleden
kwam De Vries op diezelfde Nürnburg
ring ten val. Vóór die val had hij
geen enkel risico genomen op het
levensgevaarlijke circuit. De Vries
daarover: 'Er is in die twee jaar
ontzettend veel verbeterd aan het cir
cuit. Ik geloof dat ze er zeseneenhalf
miljoen gulden tegen aan gegooid
hebben om het circuit veiliger te
krijgen. Op dit moment is het circuit
niet langer één van de gevaarlijkste.
De baan in Tsjechoslowakije is bij
voorbeeld veel gevaarlijker. Ze heb
ben op de Ring een nieuw wegdek
aangebracht, de bermen zijn verbreed
en ze hebben hele stukken met bo
men weggehaald'.
Hóezecr de Nürnburgring verbeterd Is
JAN DE VRIES
demonstreerde De Vries zelf toen hij
het nieuwe circuit uitprobeerde: 'Ik
had een snellere tijd dan vorig jaar
toen ik hier met Jos in een race
uitkwam. Dat zegt genoeg. Twee jaar
geleden wist ik ook nog te weinig
van het circuit. Als je een heuvel
opkwam, dan volgde er een bocht
waarop je soms niet eens gerekend
had. Nu ken ik het circuit beter, ik
kom niet meer voor verrassingen te
staan. Nee, ik zal me niet inhouden,
ik ga gewoon proberen te winnen'.'
Meer dan ooit start De Vries in
onzekerheid omdat Van Veen hele
maal niets van de concurrentie weet.
De Vries weer: 'Ik geloof dat Angel
Nieto toch weer de grootste concur
rent wordt. Vorig jaar reed hij ten
minste nog in voorjaarsraces, maar
dit seizoen hebben we helemaal niets
gehoord. Het is ook best mogelijk dat
Monbidelli dit jaar met een 50cc"er
komt. Vorig jaar hadden ze al een erg
snelle 125 cc, daar kunnen ze heel
gemakkelijk een 50cc-fiets van ma
ken'.
Jan de Vries lijkt er zich nauwelijks
druk om te maken. Nog altijd heeft
de kleine Fries niets van een vedette,
nog altijd maakt hij een bijna verle
gen indruk, kiest hij voorzichtig zijn
woorden. Ook wat dót betreft is An
gel Nieto zijn tegenhanger, Nieto is
altijd omgeven door fraaie 'Pitspoe
zen', rijdt in schitterende bolides en
maakt een ongenaakbare indruk. De
Vries lacht erom: 'Nieto is al twee
keer wereldkampioen, ik pas één
keer'. In elk geval heeft De Vries zich
rustiger dan ooit op het nieuwe
Grand Prix-seizoen kunnen voorberei
den: 'Sinds februari woon ik in Pur-
merend. Ik moet zeggen dat ik me
daardoor veel prettiger voel. Toen ik
nog in Sint Jacoba Parochie woonde,
zag ik m'n vrouw soms een maand
niet. Nu ben ik bijna elke avond
thuis'.
BERT NE DERLOF
