bemocratie
in Turkije
misbruikt
door reactie
George S. McGovern
te eerlijk om
president te worden
ri {OUW/KWARTET ZATERDAG 29 APRIL 1972
Buitenland TI7/K17
oor Michael Stein
irige maand werd in Ankara profes-
Ugur Alacakatan gearresteerd tij-
ïis een informeel soupertje, waar
k de minister van toerisme bij
izat. Reden was, zoals later bleek,
t deze prominente criminoloog met
t plan rondliep een vereniging op
richten voor de afschaffing van de
Ddstraf. wat hem door de autoritei-
zeer kwalijk genomen werd. Want
ids enige maanden wachten enige
itallen jonge mannen op de vol-
■kking van hun doodvonnis door de
llrop. De overheid en het parlement
n er zeer op gebrand hen en even-
ïle andere onruststokers op te han-
teneinde voor eens en altijd
idelijk te maken, dat recht en orde
het land zijn weergekeerd,
ids vorig jaar maart een aantal
neraals het conservatieve kabinet-
mirel met een ultimatum tot aftre-
n dwongen en de nieuwe regering
im het land onder het wakende oog
n de militairen mocht besturen, is
terreur troef in Turkije. Het in-
jpen van het leger werd onder
»er gerechtvaardigd met de aankoti-
;ing. dat het om zich heen grijpen-
terrorisme van rechts en links de
moest worden ingedrukt. Maar in
praktijk kreeg vooral links het te
rduren, omdat zoals een generaal
stelde 'terwijl wij onze grenzen
j-dedigen, de vijand ons van binnen-
tracht te vernietigen.' De binnen-
idse vijand, die nu door de. Turkse
llitairen bestreden moest worden,
s de links-revolutionaire jeugdbe-
ging Dev-Genc, waaruit het terro-
tische Turkse Volksbevrijdingsleger
ortkwam; de inmiddels verboden
'klaarde marxistische Turkse Arbei-
rspartij, die wij socialistisch zouden
amen; en voorts alle intellectuelen
i zeer lichtrose tot vuurrood. Zij
en zouden door buitenlandse mo-
ïdheden gebruikt en betaald zijn
de maatschappelijke orde in Tur-
e kapot te maken.
die reden bevinden zich nu hon-
rden journalisten, professoren, stu
iten, kunstenaars, vakbondsbestuur-
rs, advokaten en zelfs officieren in
cachot. Zij allen zouden aan dit
'ame komplot van buitenaf hun bes
krachten hebben gegeven.
ommunistische
opaganda
arom werd professor Mumtaz Soy-
voormalig rector van de faculteit
>r politieke en sociale wetenschap-
i in Ankara vorig jaar december
zes jaar en acht maanden gevange-
veroordeeld. Hij zou in zijn boek
troductie tot de Grondwet', dat no-
bene al sinds 1969 op diverse
ulteiten als verplichte leerstof
:d gebruikt, 'communistische pro-
landa' hebben bedreven, een straf-
ir feit dat de autoriteiten nooit
'der was opgevallen. Daarom ook
rd de journalist Cetin Altan tot
lerhalf jaar gevangenisstraf veroor-
;ld en vier maanden verbanning,
dat hij over de 50e verjaardag van
Sowjet-revolutie had bericht. Daar-
vindt men bij geen enkele Turkse
ellectueel thuis nog een boek in
bibliotheek over marxisme, guer-
a-strijd, moderne revolutionaire
O omingen en dergelijke. Uit een
jpunt van persoonlijke veiligheid
s het verstandiger om vorig jaar
soort literatuur te verbranden of
verstoppen.
De grootste woede van de overheid
geldt de Turkse variant van de Tupa-
maros. het Leger voor de Bevrijding
van de Turkse Volkeren (waarmee
zowel het Turkse als het Koerdische
volk worden bedoeld). Deze stadsguer-
rilleros waren vorig jaar mei verant
woordelijk voor de ontvoering van en
de moord op de Israëlische consul in
Istanboel. Afgezien daarvan hebben zij
zich aan een indrukwekkende reeks
brandstichtingen, bomaanslagen, bank
overvallen en ontvoeringen schuldig
gemaakt. Na de kidnapping van de
arie buitenlandse NAVO-technici be
gin deze maand die resulteerde in het
bloedbad van Kizildere, is er geen
twijfel meer aan, dat binnen zeer
korte tijd een aantal jonge leden van
dit Volksbevrijdingsleger aan de galg
hun leven zullen eindigen.
Hoe schizofreen de overheid reageert
op de eveneens waanzinnige terroristi
sche acties van het Volksbevrijdings
leger (dat overigens over voldoende
contanten bleek te beschikken om
zich riante huizen in Ankara, Istan
boel en Ismir aan te schaffen), bleek
wel uit het verbod aan een Duitse
toneelgroep, drie weken geleden, om
het stuk van Bertold Brecht 'Angst
en Lijden in het Derde Rijk' op de
planken te brengen.
Vies woord
Communisme is een zeer vies woord
in Turkije. Dat is niet zo vreemd,
omdat de Turken en de Russen eeu
wenlang eikaars aartsvijanden zijn ge
weest en de Sowjet-Unie voor de
gemiddelde Turk niets anders bete
kent dan de voortzetting van het
oude, imperialistische Rusland, dat
zich van de Turkse gebieden meester
wilde maken. Bovendien staat in het
fel islamitische Turkije het commu
nisme gelijk aan atheïsme en ver
vloekte godloochenarij. Maar het aan
tal actieve leden van het Volksbevrij
dingsleger heeft volgens de officiële
opgaven nooit meer dan 500 bedragen
en hun passieve sympathisanten wa
ren niet sterker dan tienduizend man.
Waarom zijn dan alle Turkse politici
het erover eens dat de wat infantiele
Volksbevrijdingsbweging zo'n gevaar
vormt en het land in een zeer ernsti
ge crisis verkeert?
De nu alweer afgetreden premier Er
im heeft vorig jaar het antwoord op
deze vraag in één zin gegeven: 'Tur
kije kan niet door de stem van de
meerderheid worden geregeerd, maar
alleen door de samenwerking van de
elite en de invloedrijke groepen, met
name door coöperatie tussen het leger
en de intellectuelen.' Hij kwam tot
deze conclusie, omdat het leger en de
intelligentsia de enige maatschappelij
ke groepen in Turkije zijn, die er
garant voor staan, dat het land niet
terugvalt in de islamitische, uiterst
conservatieve theocratie van weleer.
Maar voor het gros van de bevolking
tweederde van de ongeveer 36
miljoen Turken leeft op het platte
land zijn de Kemalistisohe ideeën
van Ataturk, die de moderne staat op
westerse grondslag heeft gevestigd,
nog steeds vreemd. Zeer orthodoxe
islamieten, als zij zijn, is voor hen de
gemeenschap der gelovigen haast
synoniem met de gemeenschap der
burgers. Dit culturele klimaat vormt
voor behoudende reactionaire, theo
cratisch- en fascistisch-gezinde politici
een ideaal jachtterrein om kiezers te
vangen. Dus worden de traditionele
waarschuwing van president Johnson in 1964 aan de Turkse regering om
prus niet binnen te vallen, ter bescherming van de toen bedreigde Turks-
"prische minderheid, had felle anti-Amerikaanse reacties ten gevolge. De na-
i°0Tnalistische gevoelens, die zich tot die tijd tegen de oude erfvijanden Rusland
®ra Griekenland hadden gekeerd, werden nu tegen Amerika gericht. Met name
i links-revolutionaire studentenbeweging Dev-Genc en het Turkse Volksbevrij-
fgslcgcr hebben aan die gevoelens uitdrukking gegeven.
Mustafa Kemal Ataturkde stichter
van het moderne, geseculariseerde
Turkije, die in 1923 de Turkse Repu
bliek uitriep. Sinds zijn dood in 193S
inzichten van de boerenbevolking nog
eens gestijfd door de conservatieve
partij-politici in Ankara, die allerlei
irreële beloften aan hun kiezers plegen
te doen.
Die beloften zijn zo irreëel omdat
de moderne Turkse staat door het
leger vanaf 1923 in leven werd geroe
pen. Dat leger dat streng in de laïcis-
tische opvattingen van de grondvester
Ataturk gelooft, zal nimmer toestaan,
dat de revolutie van destijds onge
daan gemaakt wordt. Evenmin de in
telligentsia, die zich na eeuwen van
afzondering in de laatste decennia op
de ideeën van het Westen heeft gestort
en deze heeft ingedronken.
Democratisch model
Omdat op grond van het voorbeeld
van de Westeuropese nationale staat
na de tweede wereldoorlog ook de
democratie in Turkije werd inge
voerd, was het voor rechts een gemak
kelijke zaak de verkiezingen te win
nen en aan de regering te komen. De
minderheidsgroepen die veranderin
gen op cultureel, maatschappelijk,
econèihisch, sociaal en politiek niveau
wilden doorvoeren en de lijn van
Ataturk voortzetten, werden daaren
tegen haast automatisch verslagen. De
meerderheid van de plattelandsbevol
king is er de oorzaak van ook door
de sociale en economische pressies
van resp. islamitische geestelijken en
platielandskapitalisten dat de be
staande orde niet verder in haar ei
gen voordeel veranderd werd. Dus
werd de Republikleinse Volkspartij van
Attaturks naaste medewerker, de nu
88-jarige Ismet Inönti, die de erfenis
van Ataturk zou voortzetten, versla
gen door de Democratische Partij.
Nadat het leger, geheel volgens de
'Kemalistische 'tradities in 1960 het
bewind van Menderes ten val had
gebracht, omdat dit hoe langer hoe
corrupter, dictatorialer en theocrati-
scher was geworden en daarmee de
republikeinse erfenis van Ataturk
had verraden, veranderde het beeld
niet. Want de militairen probeerden
de macht zo snel mogelijk weer aan
de burgers over te dragen geheel
volgens het nette Westeuropese voor
beeld, dat men voor ogen had
zodat bij de verkiezingen van 1961 de
volgelingen van de inmiddels o pge-
hangen Menderes opnieuw, zij het nu
onder een andere vlag de Gerech-
ligheidspartij de macht herover
den. Onder druk van de militairen en
de intelligentsia kwamen er nog enige
coalitie-regeringen met de verslagen
Volksrepublikeinen tot stand, maar
daarna regeerde de Gerechtigheidspar-
tij alleen
Tijdens deze regeringsperiode werd
een 19e eeuws liberaal-kapitalistisch
systeem consequent gevolgd, met alle
gevolgen vandien. In de steden wer
den de ondernemers rijker, in de
oorpen de boeren armer. Aan de
hoogst noodzakelijke hervormingen op
het gebied van de landbouw werd
praktisch niets gedaan. De Turkse
landbouw is enerzijds oneconomisch,
omdat te vele boeren te kleine stuk
ken grond bewerken; anderzijds be
staat er in het westen van het land
grootgrondbezit, waardoor de landei
genaars. tussenhandelaren en expor
teurs goed verdienen, maar niet de
landloze boeren, d.w.z. 17 procent van
de boerenbevolking. In Zuidoost-Ana-
tolie is het percentage landloze boeren
zelfs tussen de 50 en 85 procent. De
industrie bleef voor het grootste deel
'n zaak van het privé-anitiatief, terwijl
de staatsbedrijven onproduktief werk
ten. Voeg hier nog bij dat de inflatie
versnelde en de produktie volgens de
algemeen als niet reëel aanvaarde be
cijfering van de regering slechts 4.8
procent toenam tegenover een bevol
kingsaanwas van drie procent. Aange
zien de overheidsambtenaren inder
daad te weinig verdienden, werd een
loonsverhoging blindelings ingevoerd,
zonder de kosten te berekenen, zodat
van het staatsbudget van vorig jaar
van 12.5 miljard gulden, 44 procent
uitsluitend aan personeelsuitgaven be
steed werd.
Terroristische acties
Deze ernstige sociaal-economische toe
stand kreeg nog een extra impuls,
omdat de urbanisatie een 6tedelijk
proletariaat creëerde, dat in toenemen
de mate de sociale en culturele ban
den met de dorpsgemeenschap ver
loor. Zo waren er in 1950 slechts vier
steden van meer dan 100.000 inwoners
en zijn er nu meer dan twintig.
door Jelte Rep
'4
Sena;
worstelen zijn opvolgers met het pro
bleem. hoe en in welke richting zij
zijn 'Kemalistische' ideeën moeten uit
werken.
Als gevolg van al deze factoren kwa
men aan de rechterkant allerlei para
militaire groepen tot leven die een
mengsel van fascistische en theocrati
sche leuzen propageerden en zich ten
doel stelden het huns inziens te link
se bewind van Demirel omver te wer
pen. Aan de linker zijde ontstond de
Dev-Genc, praktisch geheel uit studen
ten gerecruteerd. Studenten, die uit
de dorpen afkomstig, niet aan het
consumptie-patroon van de grote stad
konden deelnemen, omdat ze te arm
daarvoor waren; Koerdische studen
ten, die tegen hun sociale en culture
le discriminatie opkwamen officieel
bestaan er geen Koerden in Turkije,
maar slechts Bergturken, wier aantal
volgens de regering drie miljoen is en
volgens de Koerden zelf zes tot zeven
miljoen. Tenslotte de kinderen uit de
gepriviligeerde klassen in de grote
steden, die de vermoeiende Ataturk-
cultus, die nog steeds volop in Tur
kije bedreven wordt, moe waren.
De mei-revolutie in Frankrijk en do
opkomst van de Palestijnse comman
do-beweging, die zich beide van linkse
leuzen bedienden, hadden een enorme
aantrekkingskracht op de Dev-Genc.
Toen de Turkse Arbeiderspartij bij de
verkiezingen van 1969 als enige echt-
linkse partij, opnieuw niet aan bod
kwam, kreeg de idee van een marxis
tische revolutie steeds meer aanhang.
Dat werd nog eens gestimuleerd door
de terroristische acties, die de ultra
rechtse groeperingen tegen links uit
voerden en die door de regering De
mirel min of meer oogluikend werden
getolereerd. In linkse kring zag men
nog slechts één mogelijkheid om het
land te redden: een coup van het le
ger, dat zich traditoneel voor de repu
blikeinse vernieuwingen had ingezet
Linkse ideeën
In het leger zelf waren intussen ook
al allerlei linkse ideeën geslopen. De
jonge officieren konden zich in hun
garnizoensplaatsen, verspreid over het
land, het beste overtuigen van de
misère van de plattelandsbevolking. En
toen de strijdkrachten vorig jaar
maart inderdaad de regering-Demirel
afzetten, slaakte links een zucht van
verlichting.
Maar nauwelijks was men uitgezucht,
of men begreep dat niet de revolutio
naire nieuwlichters de macht hadden
gegrepen, maar de naar orde en rust
en westerse democratie strevende op-
per-officieren, die reformistisch dach
ten. volgens het patroon van Kemalis
tische ideeën van Ataturk. De nieuwe
premier Nihat Erim. uit de rechter
vleugel van de Republikeinse Volks
partij. zou niet aileen orde en rust
scheppen, maar ook de noodzakelijke
hervormingen op allerlei gebied, door
voeren. waar men zo lang al op
wachtte.
Natuurlijk slaagde Erim niet. Welis
waar werden met terreurmethoden
de orde en de rust hersteld, maar het
leger bleef op twee gedachten hinken:
enerzijds wilde het wel ingrijpen, an
derzijds niet rechtstreeks het bestuur
aan zich trekken. Wèl een krachtige
regering vormen, maar niet het demo
cratische model van het westen opge
ven. Dus zorgde de democratisch ge
kozen meerderheid in het parlement,
dat de sociaal-economische hervor
mingsvoorstellen geblokkeerd of ont
kracht werden.
Steeds meer concessies moest Erim
doen aan zijn hervormingsijver.
Steeds duidelijker werd het de conser
vatieve politici, dat het leger niet
bereid was zelf de macht over t e
nemen. De impasse werd totaal, toen
vorige maand de partijen en bloc de
regeringsvoorstellen afwezen om het
kabinet extra volmachten te geven,
hervormingen door te voeren en de
politieke activiteiten van de partijen
voor enige tijd te bevriezen. Er bleef
Erim toen niets anders over dan af te
treden.
De droeve conclusie die uit deze situ
atie kan worden getrokken, is dat wie
het goed met Turkije voor heeft, de
democratische instellingen van min
der belang vindt dan de sociale veran
deringen. Een conclusie, die de rege-
ring-Allende in Chili met man en
macht probeert te voorkomen. De
krampachtige terreur van vandaag in
Turkije is het gevolg van het uitstel
van een levensbelangrijke beslissing:
of men de sociale veranderingen van
onderop tegen de zin in van de
traditioneel denkende bevolking
moet doorvoeren; of dat men de voor
keur geeft aan een langzame ontwik
keling. die nog jaren van misère met
zich meebrengt.
is de fatsoenlijkste man in de
Sefiaat feitelijk is hij de enige',
heeft senator Robert Kennedy van
hem gezegd. Niemand, zelfs zijn
grootste vijand niet. durft zijn eerlijk
heid en zijn oprechtheid in twijfel te
trekken. Maar desondanks heeft sena
tor George McGovern de grootste
moeite de Amerikaanse kiezers te
doen geloven, dat hij een serieuze
kandidaat is voor het presidentschap.
Juist zijn fatsoen vormt de grootste
handicap bij het verwezenlijken van
zijn presidentiële ambities.
'Ik vind het rot om te zeggen', zegt
een bewonderaar van de senator,
'maar George is juist teveel christen.
Je moet in staat zijn te haten bij dit
soort zaken en hij heeft nog niet
geleerd om te haten'. George McGo
vern zou te fatsoenlijk zijn om een
kans te hebben in de wedren naar het
Witte Huis. Aan het begin van de
voorverkiezingen nadat hij ruim
een jaar als officieel kandidaat door 't
land was gereisd voor een energieke
en moedige verkiezingscampagne
bedroeg zijn populariteit volgens de
opiniepeilingen slechts een magere
zes procent.
Hoezeer ook gerespecteerd om zijn
eerlijkheid en oprechtheid, een imago
van naïviteit bleef de senator omrin
gen. Dacht hij werkelijk dat je zonder
ellebogenwerk en zonder sluwheid het
Witte Huis kan bereiken? Dergelijke
gedachten kunnen alleen maar opko
men in het brein van zo'n jongen uit
de prairie; van zo'n knaap, die te lang
heeft liggen kijken naar de wolken
boven de uitgestrekte einders van
South Dakota, zo werd gespot. Hoewel
het waar is dat McGovern tijdens de
depressie-jaren opgroeide in een
klein, saai boerendorp, heeft hij altijd
stevig met beide benen op de grond
gestaan.
Hij kreeg een strenge opvoeding,
waarbij de bijbel centraal stond. Va
der Joseph gebruikte hem om er zijn
prekeh Uit te maken en George leerde
er uit lézen. Later, op de middelbare
school *èn op de universiteit, toonde
George zich een eerste klas redetwis
ter, maar zijn ambities gingen toen
nog niet verder dan een predikant
schap Toen de tweede wereldoorlog
uitbrak» meldde George zich aan als
piloot (hoewel hij bang was voor
vliegen) en voerde in Zuid-Europa 35
bombardementsvluchten uit. Voor zijn
betoonde dapperheid kreeg hij een
onderscheiding.
Na de oorlog, een kort predikantschap
en drie jaar, hoogleraarschap in de
geschiedenis, werd McGovern als se
cretaris van de kleine Democratische
partij van South Dakota full-time po
liticus. De titel was aantrekkelijker
dan het werk. maar het stelde hem in
staat de voorbereidingen te treffen
van een succesvolle verkiezingsstrijd
om een zetel in het Huis van Afge
vaardigden. Dat was in 1956. Zes jaar
later kwam McGovern in de Senaat,
zette me tegen de gehele veronderstel
ling van het ministerie van defensie,
dat de defensie van een land alleen in
militaire termen gemeten kan wor
den. Ik argumenteerde dat je een
criterium moest ontwikkelen, waarbij
rekening gehouden moet worden met
hoe sterk we zijn op het gebied van
onderwijs, van gezondheidszorg, hoe
sterk de economie is, hoe de toestand
in de steden is, wat de verhoudingen
tussen de verschillende groeperingen
in onze maatschappij zijn. Zijn zij in
evenwicht met elkaar of is er een
binnenlandse oorlog gaande, die het
land meer verzwakt dan een dreiging
van buitenaf?' De kandidaat voegt
eraan toe: 'Tijdens de jaren '60 heb
ben alle andere Democratische kandi
daten gestemd voor de aanvragen van
het departement van defensie. Ik heb
consequent gestemd om de militaire
uitgaven te beperken'.
Hubert Humphrey, Edmund Muskie
en Henry Jackson, die zich nu tijdens
de verkiezingen tegen de oorlog in
Vietnam hebben verklaard, stemden
zelfs nog in oktober 1971 tegen een
amendement, waarin Amerikaanse
bombardementen op Indo-China ver
boden werden, behalve als de presi
dent meende dat ze de veilige terug
trekking van de Amerikaanse troepen
direct dienden. Deze houding ontlokte
bij Ramsey Clark, de oud-minister
van justitie, de opmerking: 'Als eind
1971 iemand nog steeds stemt voor
die bombardementen, dan geloof ik
werkelijk, dat hij nog steeds niet
begrepen heeft en dat betekent dat
■hij een geweldig trage leerling is
wat de diepe nationale afkeuring over
de oorlog in Indo-China werkelijk
voorstelt'.
McGoverns vroege en scherpe verzet
tegen de oorlog in Vietnam heeft hem
bij velen tot de 'Vietnam-kandidaat'
gemaakt, wiens ster wel moest dalen,
toen de oorlog op een laag pitje was
gezet. Maar een dergelijke veronder
stelling doet groot onrecht aan de
verdere staat van dienst van McGo
vern. De senator 'ontdekte' het schan
daal van de honger in Amerika en
confronteerde zijn landgenoten ermee.
Hij waarschuwde al jaren geleden
voor rampzalige werkloosheid, als niet
doelbewust werd omgeschakeld van
een oorlogs- naar een vredesproduk-
tie. Hij hervormde de regels voor de
politieke conventie, waarmee hij do
macht besnoeide van partijbonzen,
men helpen waren de scholieren en
studenten, die vier jaar geleden Euge
ne McCarthy naar voren hadden ge
duwd. Met name toen Lindsay uit de
race stapte, stroomden ze toe. Zelfs de
dochter van Robert Kennedy kwam
zich aanmelden. 'Dit soort campagne
heeft een tijdje nodig om te ontbran
den', legt McGovern uit. 'Zij heeft
haar eigen dynamiek. Maar zij pleegt
te slagen'.
Juist omdat McGovern zich zo vroeg
kandidaat had gesteld (januari 1971)
kon hij in alle rust de voorbereidin
gen voor de grote strijd treffen. Hij
bouwde een uiterst professionele orga
nisatie op in het hele land. Hij ver
diepte zich zorgvuldig in de nationale
problemen en werkte zeer gedetail
leerde oplossingen uit Toen de ver
kiezingsstrijd ontbrandde, de andere
kandidaten tcrzelend positie kozen en
dikwijls moesten terugvallen op de
fraaie volzinnen van hun tekst
schrijvers, kon McGovern de kiezers
geen bla-bla maar doordachte blauw
drukken voor Amerika's toekomst
aanbieden.
Het mooiste stukje huiswerk van
McGovern is een lijvig alternatief de
fensie-budget, dat de militaire uitga
ven met maar liefst 40 procent, of te
wel 32 miljard dollar, besnoeit. 'Onze
militaire en buitenlandse verplichtin
gen zijn in strijd met onze ernstiger
binnenlandse problemen', meent hij.
Volgens McGovern moet de oorlog in
Vietnam onmiddellijk worden gestopt
('Bij de inauguratie zal ik meedelen
dat we op die en die dag gewoon
Vietnam verlaten'), de troepensterkte
in Europa aanzienlijk verminderd
worden en het anti-raket-schild in
Amerika opgeheven worden. 'Ik praat
niet over het opdoeken van onze de
fensie', zegt McGoveri 'Met 50 mil
jard dollar heb je een zeer krachtige
militaire macht'.
Verder wil McGovern de mazen in de
belastingwetten dichten, de gunstige
belastingfaciliteiten voor grote indus
trieën beëindigen en erfenissen groter
dan een half miljoen zwaarder belas
ten. Hiermee krijgt hij, volgens zijn
berekeningen, jaarlijks een bedrag
van circa 120 miljard dollar tot zijn
beschikking, dat hij dan wil steken in
regeringsprogramma's voor huisves
ting, openbaar vervoer, milieu-verbe
tering en voor vermindering van de
eigendomsbelasting, verruiming van
de sociale uitkeringen en aan een
gegarandeerd jaar-inkomen van 1000
dollar voor iedere Amerikaan.
Deze voorstellen klinken de arbeiders
als muziek in de oren. Natuurlijk is
McGovern niet de enige, die hen een
fraaie toekomst belooft, maar hij is
wel de enige, die bekeken heeft of
het inderdaad mogelijk is. Juist op de
stem van de kleine man is McGovern
uit. 'Mijn hele theorie is dat de
kleine man, die werkt als bediende,
in de fabriek of op de boerderij, net
Senator George S. McGovern
waar hij zich meteen al druk maakte
over dezelfde onderwerpen, die hem
thans nog steeds bezi^ houden: de
bnverzadigbare defensie-budgetten, de
nucleaire wapen-wedloop, de politiek
ten opzichte van de derde wereld, de
honger en de omschakeling van een
porlogs- naar een vredeseconomie.
het erom gaat belangrijke kwes-
tifl vroeg te ontdekken, dan noemen
McGoverns tegenstanders hem
klein genie. Bovendien kiest de
senator dan steeds die zijde in een
bepaald conflict, die later politiek het
meest rendabel is 'Ik geloof dat de
posities, die ik heb ingenomen in de
afgelopen acht jaar. de posities zijn
geworden, die het Amerikaanse volk
is gaan innemen', zegt de senator zelf.
Het fraaiste voorbeeld hiervan is de
oorlog in Vietnam, die door McGo
vern 'een politiek van morele en
politieke ineenstorting' werd ge
noemd, lang voordat de meeste andere
Democraten de belangrijkheid van die
kwestie hadden ontdekt: 1963. Ook
was McGovern één van de eersten, die
de begrotingen van het Pentagon niet
als heilige koeien wensten te behan
delen.
'Reeds in 1963 verzette ik me tegen
het militaire budget', zegt McGovern
nu met enige trots. 'Ik begon amen
dementen in te dienen die vroegen
om aanzienlijke besnoeiingen. Ik ver
vakbonden, geldschieters en noem
maar op.
Merkwaardig, dat begin 1972 slechts
een handjevol Amerikanen een goede
presidentskandidaat in hem zagen.
Hoewel hij 14 jaar volksvertegenwoor
diger is, vier jaar geleden een kort
stondige presidentskandidaat was. dik
wijls de strijd tegen de oorlog in
Vietnam en tegen sociale onrechtvaar
digheden aanvoert en reeds een jaar
officieel presidentskandidaat is. was
zes procent de hoogste score die hij
in populariteitspeilingen behaalde.
Maar dat is snel aan het veranderen.
Nu, met nog maar zes van de 23
voorverkiezingen achter de rug, wor
den McGovern minstens zoveel kansen
gegeven als Humphrey en Muskie.
Kennelijk waren slechts een paar on
verwachte successen voldoende om
een einde te maken aan de mythe, dat
McGovern niet kan winnen.
'De campagne, die ik van plan ben te
voeren, zal berusten op oprechtheid
en verstand', had McGovern bij zijn
vroege kandidatuur gezegd. 'En zo'n
soort campagne kost tijd'. Temeer
daar McGovern binnen de partij niet
veel vrienden heeft (daarvoor is hij
een te radicale hervormer) en hij ook
de machtige vakbonden (met hun of
ficieus veto-recht over de nominatie)
tegen zich heeft. Wie hem wel kwa-
zo belangrijk is als de gouverneur en
net zoveel familieleden en vrienden
heeft. Laat de koploper maar de offi
ciële ondersteuningen verzamelen. Die
kleine man is het geheim van mijn
succes'. De oprechtheid van McGovern
spreekt ook velen aan, wier wantrou
wen over de betrouwbaaarheid van de
regering-Nixon vergroot is door de
reeks onthullingen van schandaal
journalist Jack Anderson. Is 'Tricky
Dicky' nog niet dood?
'Het zou verrukkelijk zijn, wakker te
worden in een land met McGovern als
president', mijmerde onlangs een re
dacteur van de New York Post, om te
leven in een land waar de uitvoeren
de macht in handen is van een man,
die de waarheid vertelt. In een twee
strijd tussen McGovern en N'ixon is er
geen enkel argument te bedenken om
de baan terug te geven aan Nixon.
McGovern zal niet de China politiek
terugdraaien of de oorlog escaleren.
Maar hij zal de waarheid vertellen en
een goede dosis waarheid is het enige
wat dit land kan redden'.
Temidden van al die oude gezichten,
lijkt George S. McGovern met zijn
idealistische eerlijkheid en oprecht
heid een welkome verfrissing. Het is
evenwel nog te vroeg om prognoses te
doen over zijn kansen, maar het is
helaas wel een feit dat idealisten het
in de politiek bijzonder moeilijk heb
ben.
I