eervolle vrede'
'Maria Stuart' is
boeiend en recht
toe recht aan
nwar Sadat wil garanties
an Russische leiders
FILMPREMIÈRES VAN DEZE WEEK|
'Goin' down the road'
bescheiden en eerlijk
merikanen blijven Noord-Vietnam bestoken
DE STANDAARD herdrukt
Geen vervolging voor
man die met zwaard stak
Filmbeeldjes
)lTW TCWARTET VRIJDAG 28 APRIL 1972
Binnenland/buitenland T13/K17
i "Y" 1
BHINGTON (UPI, Reuter, AP) Met gehoon van de 'duiven* en applaus van de 'havikken'
b toespraak van president Nixon ontvangen, waarin hij een verdere terugtrekking van Ameri-
kse militairen uit Vietnam, hervatting van de Parijse vredesbesprekingen en voortdurende aan-
van de Amerikaanse marine en luchtmar ht op Noord-Vietnam aankondigde.
datum, waarop de Amerikaanse
troepen Vietnam verlaten zullen
n, heeft de president nog steeds
;enoemd. Wel voorzag Nixon 'de
waarop g een Amerikanen meer
deen zullen zijn' in het conflict.
1 juli zullen 20.000 soldaten van
og in Zuid-Vietnam aanwezige
worden teruggetrokken. Maar
ir daarna zal gebeuren liet de
ent in het midden. Ook stelde
esident geen nieuwe termijn in
ooruitzicht, waarop hij nieuwe
rekkingen zal aankondigingen,
verleden heeft de president dat
eeds gedaan.
;1 Nixon grondtroepen terug
stuurt hij tegelijkertijd meer
sschepen, "liegtuigen en perso-
aaar Indo-China ter ondersteu-
an de intensieve bombardemen-
Noord-Vietnam en de aanvallen-
epen in Zuid-Vietnam. 'Wij zul-
et verslagen worden,' deelde de
ent mee. 'Wij zullen onzb vrien-
de Zuidivtietnamezen-red.) nooit
ommunistische agressie uitleve-
)e Amerikaanse opperbevelheb-
in Zuid-Vietnam, Greighton
is, had enkele weken van harde
maar een uiteindelijke neder-
oor de tegenstanderd, voorspeld,
VS de Zuidvietnamezen in de
en op zee blijven steunen. Tot-
inoi zijn agressie staakt .zullen
merikaanse aanvallen op het
in voortgaan.
ibardementen
de Parijse vredesbesprekingen
5xon: 'Wij hervatten die niet
maar om nog meer holle propa-
I en bombast van de Noordviet-
e en Viet-Cong-afvaardfeging te
i maar om verder te gaan met
(bouwende werk van het sluiten
tede. Het eerst aan de orde
de vijand te bewegen zijn inval
jl-Vietnam te staken en om de
leaanse krijgsgevanenen terug te
r. De president vervolgde: 'Ik
Jt voorstel de bombardementen
brd-Vietnam te staken als voor-
i voor terugkeer naar de onder-
ingstafel vierkant afgewezen,
bben dat idee al eens eerder
e VS verkocht, in 1968. Wij
[dat idee niet nogmaals',
jeheime vredesinitiatieven sprak
iniet en hij noemde slechts kort
peime bezoek van Kissinger aan
u. dat tot speculatie heeft ge-
St de presidentiële adviseur de
onder druk heeft gezet bij
Vietnam op een vredesregeling
dringen. Kissinger wees op een
iferentie op het feit, dat Le
io. lid van het Noordvietname-
tburo terugkeerde naar Parijs,
waardoor de weg was vrijgekomen
voor verdere geheime onderhandelin
gen.
Met een emotioneel-achtig pleidooi
aan het einde van zijn toespraak,
herinnerde Nixon eraan, dat het een
verkiezingsjaar is. 'Laten wij ons als
één natie verenigen dn een ferme en
verstandige politiek- van vrede niet
de vrede van overgave, maar vrede
met eer niet een vrede voor onze
tijd, maar een vrede voor de komende
generaties. Toekomstige presidenten
zullen geen respect verdienen en krij
gen, wanneer zij de miljoenen men
sen. die op de VS hebben vertrouwd
in de oorlog in Vietnam in de steek
laten, zei hij. Wanneer de VS hen zou
verraden 'zou dat gelijk staan aan het
afzien van onze moraal, het ampute
ren van ons leiderschap onder de
landen en zou dat een uitnodiging
aan de machtigen betekenen de zwak
ken over de hele wereld tot hun
prooi te maken'.
Volgens de president was de enige
hoop van de Viet Cong en van Hanoi,
nu ze niet in staat geweest waren
Zuid-Vietnam, politiek of militair te
veroveren, 'om in het Congres van de
Verenigde Staten de overwinning te
behalen'.
'Nu wij het einde van deze lange en
moeilijke worsteling naderen, moeten
wij standvastig staan en niet wanke
len, want alles wat wij hebben geris
keerd en alles wat wij in maanden
gewonnen hebben, hangt in de ko
mende weken en maanden aan een
zijden draad. Als wij onze vrienden
nu laten vallen, laten wij zonder
<mige twijfel onszelf en onze toekomst
vallen. Als wij koppig volhouden zal
de geschiedenis Amerika danken voor
zijn moed en visie in deze beproeven
de tijd', aldus de president.
'Politiek bedrog'
George McGovern, de Democratische
presidentskandidaat, was één van de
eersten die reageerden: 'Het is een
stuk politiek bedrog en weloverwogen
verdraaiingen om het gezicht van de
president en de functie van generaal
Thieu te redden', meende hij. 'Het
bombarderen van Vietnam is een wre
de grap, die onze gevangenen in Ha
noi in gevaar brengt, onschuldige bur
gers doodt, verdere aanvallen op onze
achtergebleven soldaten aanmoedigt
en de portemonaie van elke Ameri
kaanse arbeider en belastingbetaler
plukt'.
De Republikeinse fractieleider in het
Huis van Afgevaardigden, Gerald
Ford, was veel beter te spreken over
de rede: 'De president demonstreert
een koelheid en een moed, die belof
ten inhoudt voor de toekomst. Hij zal
niet van zijn doel van vrede in Viet
nam worden afgebracht door de
Noordvietnamezen of zijn politieke
critici in het hinnenland'.
'Richard Nixon praat als Lyndon
Johnson', merkte senator Cranston op.
'Het enige nieuwe element is dat de
oude beweringen dat alles prima gaat
worden gedaan in het oog van een
ramp op het slagveld'. De senator
vond het onzin dat het Amerikaanse
congres en volk nu op de proef wer
den gesteld. De Zuidvietnamezen wor
den op de proef gesteld en het blijkt
dat ze het zonder de Amerikanen niet
af kunnen,' zo zei hij.
'Meer oorlog'
ipt ischi bezoek aan Moskou begonnen
COU (AP, Reuter, UPI) De Egyptische president Anwar Sadat is gisteren in Moskou aan-
pen voor overleg met de Russische leiders. Algemeen wordt aangenomen, dat Sadat naar de
bclie hoofdstad is gereisd om van de Sowjet-leiding de verzekering te krijgen, dat de positie van
niet zal worden ondergraven door Russisch-Amerikaanse plannen voor een akkoord in het
tn-Oosten tijdens het komende bezoek van Nixon aan Moskou.
i het tweede bezoek, dat presi-
idat aan de Sowjet-Unie brengt,
ht men ook, dat hij er bij de
op aan zal dringen de wapen-
jties te vergroten met het óog
Amerikaanse wapenleveranties
jaël.
jhe waarnemers melden, dat Sa-
I Russische leiders zelf heeft
;t hem voor Nixons bezoek aan
Bisehe hoofdstad te ontvangen,
hij zich er van wil vergewissen
I Sowjet-Unie een krachtig
Iit zal innemen ten aanzien
Midden-Oosten en de Israëli
zetting van Arabische gebie-
r Kosygin, lid van het politbu-
feslow en de ministers van oui-
pe zaken Gromiko begroetten
<p het vliegveld. De Egyptische
nt werd vergezeld door zijn
(e veiligheidsadviseur Hafez Is-
n minister van buitenlandse
ttoerad Ghaleb.
Sident heeft zijn bezoek laten
Ban door enig verbaal vuur-
D liet hij dinsdagavond weten,
door Israël bezette gebieden
I jaar absoluut zullen zijn her-
Het bezoek van de Egyptische
at aan Moskou komt ook op
tnent, waarop verschillende po-
worden ondernomen om de
ïhe crisis in het Midden-Oos-
de wereld te helpen.
HEVEN
ratten onder meer het bezoek
Israëlische premier Golda Meir
fcmenië voor overleg met par-
j Ceausescu, die onlangs Cairo
en een bemiddelaarsrol zou
in. Daarnaast ligt er het om-
plan van de Jordaanse koning
n om de beide Jordaanoevers
tiigen in een federaal konin-
resident Sadat heeft Hoesseins
nder meer verworpen en de
Ingen met Jordanië verbroken,
uleren onbevestigde berichten
Arabische wereld, dat koning
n binnenkort Moskou zou be-
of dat de Amerikanen zouden
n de Russen voor zijn plan te
Het semi-officiële Egyptische
Al Achram berichtte gisteren,
ït binnenkort met een alterna
tief plan zal komen voor Hoesseins
voorstel.
In politieke kringen in Jeruzalem is
gisteren bekendgemaakt, dat secreta
ris-generaal Kurt Waldheim van de
Verenigde Naties in een gesprek met
de Israëlische ambassadeur bij de VN,
Josef Tekoa, het denkbeeld zou heb
ben geopperd van een Israëlisch-Ara-
bische conferentie onder zijn leiding.
Deze conferentie, waaraan Israël,
Egypte, Jordanië en Syrië zouden
moeten deelnemen, zou in een neutra
le stad gehouden moeten worden.
De Palestijnse guerrillaleider Jasser
Arafat heeft gisteren verklaard, dat
de Palestijnse guerrillabeweging uit
communistische landen wapens heeft
gekregen ter vervanging van het ma
teriaal, dat zij in 1970 in hun strijd
tegen de Jordaanse regeringsstrijd
krachten hebben verloren. In een
vraaggesprek met een Libanese krant
zei Arafat, dat de Palestijnen dankzij
deze nieuwe wapens 'hun revolutie
kunnen voortzetten en alle zionisti
sche en Amerikaanse plannen kunnen
afwijzen'.
ADVERTENTIE
Honderd jaar geleden verscheen het eerste nummer van Dr. Abr.
Kuyper's DE STANDAARD.
Vijf nummers uit die eeuw zijn facsimile herdrukt. Met hoofdar
tikel, familie-advertenties, gemengde berichten, Kamerverslagen
enz.
it 1 april 1872 Het eerste nummer
it 3 april 1903 De spoonvegstaking
Troelstra in de 2e Kamer
it 9 november 1920
met o.a. overlijden van Dr. A. Kuypcr.
it 15 mei 1940 Het einde
Dr. H. Colijn over het vertrek van de regering
naar Engeland
it 15 december 1944 Het laatste nummer
Men leze tussen de regels door!
Bestel deze facsimile uitgave door overschijving van ƒ3,90 plus
ƒ0,60 porto ƒ4,50 op postrekeningnummer 269274, Chr. Pers te
A'dam onder vermelding 'DE STANDAARD"
door Ber Huising
In en rondom het leven van Maria Stuart ging het om macht. Daar
voor werd getrouwd, gekuipt, gehuild,, verraden, gevochten, ge
vangen, gemoord. Maria van Schotland verloor. Elizabeth van En
geland hield haar negentien jaar gevangen en liet haar in 1587
onthoofden.
Haar tragische lot en haar standvas
tigheid, in haar roomse geloof onder
meer, zijn romantisch en idealistisch
gedramatiseerd (Vondel, Schiller),
maar in werkelijkheid was zij het,
ook niet onschuldige, slachtoffer van
het spel dat zij zelf meespeelde, met
een onbeheerste hartstocht
Zij werd koningin van Schotland toen
zij negen maanden was, en koningin
van Frankrijk op haar zestiende jaar.
Door haar huwelijk met Frans n, die
twee jaar later stief
Maria kwam weer naar Schotland,
waar haar halfbroer, de bastaard Ja
mes, de macht wilde behouden. Zij
Gumshoe
Senator Frank Church zei: Als Nixons
Vietnamiseringspolitiek betekent dat
we onze luchtmacht en marine moe
ten inschakelen om Zuid-Vietnam te
beschermen tegen elke aanval van het
noorden, wanneer zullen dan onze
piloten en matrozen worden bevrijd
van het juk van deze oorlog. Ik dacht
dat Vietnamisering betekende dat de
oorlog overgedragen werd aan Viet-
namezen. Totdat we dat doen, kan ik
deze politiek geen succes noemen'.
Een woordvoerder van de National
Peace Action Coalition, een van de
belangrijkste vredesgroepen in de VS,
omschreef Nixons rede als 'meer har
de onderhandelingen, meer dreige
menten, meer bombardementen, meer
doden, meer oorlog'.
La Calif fa
liet hem gevangen zetten. In 1565
huwde zij haar neef Darnley, die de
heerser wilde zijn en daarom haar
gunsteling en raadsman David Riccio,
een pauselijke afgezant, liet ombren
gen. Toen er een troonopvolger op
komst was werd overbodige en gevaar
lijke Darnley vermoord, onder leiding
van graaf Bothwell, waarmee Maria
terstond trouwde, ofschoon hij al ge
huwd was. Bothwell werd een jaar
later verslagen en Maria moest, zon
der hem en haar zoontje James, naar
Engeland vluchten. En daar viel zij
in handen van haar hatende en geha
te tegenstandster Elisabeth. Die haar
tenslotte wegens samenzwering liet
ombrengen.
Achter deze intriges en botsingen za
ten natuurlijk de politieke belangen
van staten, adel, katholieken en pro
testanten.
John Hale, die voor producer Hal B.
Wallis het scenario schreef, heeft dat
ook wel aangeduid, maar doordat hij,
met een Shakespeareaanse bondigheid,
alle dramatische gebeurtenissen moest
samenvatten, komt het in de film
toch voornamelijk op de personen,
dus de spelers, aan.
Vanessa Redgrave is een mooie, bewo
gen, onevenwichtige maar aan het slot
waardige, Maria. Glenda Johnson staat
daar sterk tegenover als de harde,
beheerste, wilskrachtige en tenslotte
eenzaam verouderende, Elizabeth. To-
mothy Dalton is opvallend goed als de
onbetrouwbare, verdorven Darnley.
Krachtige figuren zijn Nigel Daven
port als Bothwell, en Trevor Howard
als een sluwe raadsman van Elizabeth.
Zo'n twintig andere rollen zijn uitste
kend bezet.
Landschappen en kastelen in Schot
land, Engeland en Frankrijk zijn de
historische grond. Kostuums, inte
rieurs en menigten figuranten geven
het beeld van die tijd. Mooi gefoto
grafeerd door Christopher Challis.
Charles Jarrot heeft het grote
schouwspel, en de menselijke drama's,
best geregisseerd. Bij dertig jaar ge
schiedenis in een paar uur wordt het
wel hollen en springen van de ene
hevigheid naar de andere. Tijd voor
subtiele stemmingen is er niet, maar
de geschiedenis is boeiend en, in deze
weergave, zo rauw als zij in werkelijk
heid ongeveer was.
(Amsterdam Du Midi 14 j.).
Op zijn 31ste verjaardag geeft Eddie
Ginley fervent minnaar van de boe
ken van Dashiell Hammett en Ray
mond Chandler en de films met
Humphrey Bogart, zichzelf een pre
sentje: hij zet een advertentie in de
krant waarin hij zich aanbiedt a Is
'gumshoe', als particulier detective.
Groot is zijn verbazing als de telefoon
begint te rinkelen en de klanten ko
men. Verbijstering en koelbloedigheid
wisselen elkaar af wanneer hij wordt
meegesleurd in een maalstroom van
sinistere situaties.
De film van Stephen Frears, geba
seerd op een origineel scenario van
Neville Smith, is een heerlijke pasti
che van en een hommage aan de
beroemde 'private eye'-films uit de
jaren veertig. De vreemde, lugubere
figuren, de flitsend-snelle, op grau
wende toon uitgesproken en van lou
ter oud slang opgebouwde dialoog, de
mysterieuze 'dames' de van gecompli
ceerdheid bijna niet te volgen plot
het is er allemaal. Het malle en leuke
is, dat het verhaal zich niet afspeelt
in het Amerika van de jaren dertig
en veertig, maar in Londen en Liver
pool, nü.
Het is een film vol knipoogjes naar
het verleden en vol nauwelijks gepa-
rodieërd jeugdsentiment voor de mid
delbaren en ouderen. Maar de jonge
ren zullen er ongetwijfeld ook hun
plezier aan beleven.
Over het spel van Albert Finney in
de hoofdrol niets dan goeds.
W. W. B.
Amsterdam Calypso, 14 jr.
Peter en Joey zien het in hun dorpje
niet meer zitten, en trekken welge
moed 'down the road' naar Toronto,
de grote stad. Daar zijn betere baan
tjes, hogere lonen, meer genoegens en
meiden zat, denken ze.
Vergeet het maar. Na lang zoeken
zijn ze blij dat ze kisten mogen
sjouwen in een fabriek, voor tachtig
'bucks'. Het plezier zit er voorname
lijk ook in bier. De sexy secretaresse
laat zich door Peter niet versieren, en
Joey moet al gauw trouwen met een
serveerstertje. En als hij zich op afbe
taling heeft ingericht, worden ze
werkloos. Dat wordt hokken met z'n
drieën op een huurkamertje. De ver
standhouding wordt er niet beter op.
Auto's wassen en reclame rondbren
gen brengt niet genoeg in. Na een
winkeldiefstal, waarbij ze de bediende
wat te hard neerslaan, en ook nog op
straat gezet, vluchten Peter en Joey
verder 'down the road'.
Wat de Italiaanse regisseur Alberto
Bevilacgua ons met zijn film La Calif-
fa wenst te vertellen blijft groten
deels verborgen in de schaduwen van
semi-surrealistische incompetentie, 't
Gaat over Doberto, een voormalig
arbeider die met ijzeren vuist een
industrie-imperium heeft gebouwd.
En over La Califfa, een wild vrouws
persoon uit de werkende stand dat
hem voortdurend in de weg loopt en
tenslotte zijn liefde wint, zoveel is
wel duidelijk. Maar veel meer ook
niet. La Califfa verschijnt voortdu
rend bij de meest onwaarschijnlijke
gelegenheden, geheime vergaderingen
van het consortium en grote diners
en zo. Ook sluit zij zich samen met
Doberto, op in een lift zonder lucht
en smijt zij als aanvoerster van een
troep verbolgen vrouwen, televisie
toestellen en wasmachines in de
plomp. Is dat alles werkelijkheid?
Dan behoeft het wel enige toelichting.
Of zijn het droombeelden? Bevilacqua
mag het weten.
Het einde, de dood van Doberto, is
ook al even duidelijk en even interes
sant als koffiedik. De mens is slecht
en als hij goed dreigt te worden moet
hij dood. dat zal misschien de moraal
wel zijn. Of niet.
Maar geen woorden meer aan verspil
len, ook al spelen Ugo Tognazzi en
Romy Schneider de hoofdrollen.
W. W.-B.
Amsterdam-Kriterion, 18 jr.
Van een verslaggever
DEN HAAG De 32-jarige chauffeur
J. van K. uit Noordwijk, die in de
nacht van 14 op 15 augustus 1971 op
een camping op het Kaageiland de 33-
jarige autohandelaar Harry Jansen uit
Wassenaar een dodelijke sfeek met
een zwaard toebracht, is ontslagen
van rechtsvervolging.
De officier van justitie achtte bewe
zen dat de man uit noodweer heeft
gehandeld. Het vonnis was conform
de eis.
De chauffeur heeft op de camping
ruzie gehad met een groep luidruchti
ge bezoekers. Hij wilde dat ze stil
waren. De reactie was echter dat hij
een klap kreeg en bedreigd werd. Uit
zijn caravan haalde hij twee zwaar
den, om de groep af te schrikken.
Het slachtoffer Harry Jansen was ech
ter in bokshouding op Van K. toegelo
pen. Daarbij moet de dodelijke steek
zijn toegebracht. Het zwaard ging
door het hart van de autohandelaar.
Jean Paul Belmondo aan het stunten in The Burglars
The Burglars
Henri Verneuil, de Franse regisseur
die zoveel flair in zijn films doet en
zo goed overweg kan met zijn (mees
tal beroemde) acteurs, heeft met The
Burglars, een smeuiig werkje aan zijn
lijst van avonturen-thrillers toege
voegd.
In een land ergens in het Nabije
Oosten zitten Jean-Paul Belmondo als
Azad hoofd van een bende sympathie
ke smaragden-dieven en Omar Sharif
The Navigator
In The Navigator, van Buster Keaton
en Donald Crisp, in 1924 gemaakt,
zijn Buster en alles wat hem over
komt, bijna nachtmerrie-achtig ko
misch. Dwaas afwezig en onbewogen
komt hij slaperig op een o nbemand
schip terecht, en drijft hij daarmee de
volgende morgen op de oceaan. Alleen
het meisje dat hem afwees is toevallig
ook aan boord. Ze hollen heel wat af
voor zij elkaar vinden, want zo'n
schip is een doolhof van gangen, dek
ken, deuren en trappen, vol boosaar
dige dingen die zo'n mannetje als
Buster bedreigen. Maar hij gaat ze
moedig, verward, mechanisch bezeten,
en hoogkomisch te lijf. Hij redt zich
zelf, en zijn bruid Kathryn McGuire,
telkens weer van doodsgevaren, op, in
en onder het water. Hij worstelt met
touwen, ladders, tegenslagen, eetgerei,
kannibalen, dekstoelen, vuurwerk...
nou ja met alles. En met angsten,
want zo'n schip is spookachtig, met
klappende deuren, een grammofoon
die toevallig aangaat, en allerlei dooie
dingen die onverklaarbaar bewegen.
Buster Keatons wereld is een absurde,
een bijna surrealistische en een vijan
dige bovendien, maar hij handhaaft
zich, met een verbeten moed, een
komische volharding een acrobatische
beweeglijkheid, en een strak bleek
gezicht Keatons humor, lichamelijk
en geestelijk, is bij het poëtische af.
The Navigator is daar een meesterlijk
voorbeeld van.
(Wordt in de komende maanden ver
toond in filmliga's, filmkringen en
The Movies)
BH.
als Abel Zacharia, een corrupte poli
tiechef, elkaar voortdurend achterna.
Dat levert op: voortreffelijk stunt
werk, voor een deel door Belmondo
zelf gedaan, enorm snelle actie, lekker
spel en, als gevolg van dit alles
tezamen, grote spanning en veel ver
maak. Het begin, de grote kraak, is
meteen raak, inzinkingen blijven uit.
Een vergelijking met de James Bond
films is onontkoombaar en daarbij
valt op, hoeveel frisser, origineler,
ingenieuzer en aardiger deze Burg
lars! is. Van harte aanbevolen voor
een gezellig avondje uit.
W.W.-B.
A msterdam-City
Lumière-Rotterdam 14 jr.
Haxan
Hëxen is een film over heksen, in
1921 door Benjamin Christensen ge
maakt, en toen, maar dat is ook al
weer lang geleden, in vele landen
verboden, zonder dat wij nu nog be
grijpen waarom. Vermoedelijk viel
het toen hier en daar niet goed, dat
de heksenvervolgingen van vroeger
duivelser waren dan de hekserij.
Christensen begon dokumentair, met
oude afbeeldingen en feiten, en liet
allerlei heksenverhalen naspelen.
Film en filmtrucjes hadden in die
tijd ook nog iets van magie, en het
was op z'n minst romantisch te zien
hoe er op bezemstelen door de lucht
werd gevlogen, en hoe vrouwen, oude
lelijke en jonge mooie, zich met de
satanische gedrochten vermaakten in
griezelige nachten. Nu is het wat
simpel ouderwets géworden, maar
daardoor ook wel weer boeiend. Uit
spattingen en martelingen werden
nog zeer voorzichtig en fatsoenlijk
behandeld. Maar Christensen was wel
duidelijk over de inquisiteurs, die
onschuldigen tot bekennen, en de
brandstapel, brachten. Terwijl de hek
sen van toen niet anders waren dan
de neurotici en hysterici van nu.
Waar hij ook nog even naïef wat van
toonde. De oude film is nu van mu
ziek en frans commentaar voorzien.
(Wordt in de komende maanden ver
toond in filmkringen -liga's en The
Movies)
BH.
Glenda Jackson als Elizabeth in
'Maria Stuart'
Vrouwelijke
vampiers
Misschien maken ze het nog een keer.
Helemaal hulpeloos is de film niet,
maar toch wel neerslachtig. En zo te
zien zuiver oprecht. Regisseur Donald
Shebib heeft in Canada al vele docu
mentaires gemaakt, en met deze speel
film werkte hij goedkoop, ter plaatse,
en zo echt mogelijk. Opvallend artis
tiek is hij niet, en zijn cameraman
was niet best. Maar zijn spelers had
hij mee. Doug McGrath als Peter, die
niet gauw tevreden is en koppig door
wil zetten, en Paul Bradley als de
goedige, gauw berustende Joey, zijn
zulke gewone jonge losse arbeiders
helemaal. Jayne Eastwood is even na
tuurlijk als Joey's vrouw. Donald She
bib heeft hen, en vele anderen, zo
waarachtig in hun dagelijkse leven
gezet, dat begrijpend meeleven gemak
kelijk gaat Dat maakt deze beschei
den, eerlijke film bijzonder innemend.
(Amsterdam LeidsepleLn theater
14 j.).
In de trein en in het lege luxe hotel
in winters Ostende hangt om het
jonge bruidspaar meteen al een drei
ging, nog voor de geheimzinnige,
mooie eeuwig, jonge hongaarse gravin
met haar knappe slavinnetje daar aan
komen.
Dat komt doordat de Belgische regis
seur Harry Kumel, sinds Monsieur
Hawarden, een meester werd in het
scheppen van een sfeer. Met enkele
woorden en vooral met de melankolie-
ke beelden, de details in close-up en
het ritme van zijn montage. Daarbij
had hij Ed van der Enden aan de
camera en die schildert precies de
stemmingen die Kumel nodig heeft.
Voorlopig heerst er onrust in de stilte
en verlatenheid. Maar de spanning
van wat zou dat zijn? neemt voortdu
rend toe. En omdat de film op die
nieuwsgierigheid is ingesteld, zullen
wij die hier niet bevredigen. Die
gravin is dezelfde nog die eeuwen
geleden al maagdenbloed dronk en ze
heeft het nu op het blonde bruidje
voorzien. Er komen aangeduide eroti
sche, lesbische en sadistische verhou
dingen aan te pas. Er vloeit bloed. Er
worden wat lijken weggewerkt. Grie
zelig genoeg dus, maar nergens valt
Kumel terug in de romantische hum
bug van vele andere vampierfilms.
Hij blijft hedendaags en uiterlijk net
jes. Dat maakt de zaak nog wel zo
mysterieus. Temeer doordat Delphine
Seyrig als de gravin een zeer mooie,
elegante, poeslieve en misdadige fata
le vrouw is, die enigszins doet denken
aan Mariene Dietirch in haar vroeger
jaren. Daniele Quimet is de bruid,
John Karlen de onbeheerste bruide
gom, Andrea Rau het verleidelijke
meisje, en Paul Esser een goed ver
ontruste oude hotelportier. In een
bijscène is Fons Rademakers nog te
zien als een brok zeer decadente en
gelse adel.
B. H.
(Amsterdam-Cineac Damrak, 18 j).
The Landlord
Wanneer Elgar Enders, een jongeman
uit een rijke, super-Amerikaanse blan
ke familie een afbraakpand in Harlem
koopt om het naar eigen psychedeli
sche zin te verbouwen, zijn er wel
enige verwikkelingen met de huur
ders te verwachten. Zij vormen een
gemeleerd, kleurrijk gezelschap, waar
in de Black Panthers natuurlijk niet
ontbreken. De huisbaas wordt vertroe
teld (door Marge, de gezellige waar
zegster), gehoond (door de militante
professor Duboise) en bijna met een
bijl vermoord door de echtgenoot,
wiens vrouw hij onder invloed van
alles en npg wat zwanger heeft ge
maakt Op dat punt neemt de film,
tot dusver een geestige, parodistische
Komedie, niet gespeend van surrealis
tische vervreemding en met heerlijke
hoogtepunten, zoals het bezoek van
Elgar's malle, mondaine moeder aan
Marge, een navrante wending. De
dreiging wordt voelbaar, de grote
kloof wordt niet langer met fratsen
overspeeld, de huisbaas leert wat er
gebeurt in de kelders en schoolloka
len, waar zwarte kinderen voor de
guerrilla worden getraind. Hij leert
ook, dat een bijna blank kind een
afschuwelijke schandvlek kan zijn
voor een zwarte moeder. Het loopt
wel goed af. Hij neemt het kind, zijn
kind, mee naar zijn vriendin, een
bijna blanke, zodat het kleurenschema
weer enigszins wordt rechtgetrokken.
The Landlord is een intrigerende
film, waarin gedistingeerde kolder bij
na ongemerkt overgaat in bittere
ernst en visa versa. Een enkele keer
valt de regisseur bij het volvoeren
van dit kunststukje van het slappe
koord. De scène waarin de bedrogen
echtgenoot met een zenuwinzinking
wordt weggevoerd is een misser, maar
daarna herstelt de film zich weer. Hal
Ashby heeft hem geregisseerd, maar
producer Norman Jewison (regisseur
van The Cincinatti Kid, The Russians
are coming, In the heat of the night,
Fiddler on the Roof) zal het wel niet
bij produceren alleen gelaten hebben.
W. Wlelek-Berg.
Amsterdam-Alhambra, 18 j.
Filmmuseum sluit op woensdag
10 mei het seizoen af met een keuze
uit de prijswinnaars van het korte-
filmfestival Oberhausen.
Filmmuseum verhuist op 2 mei
eindelijk naar Paviljoen Vondelpark,
tel. 141646: oude adres en telefoon
nummers vervallen; alleen Dokumen-
tatie blijft nog in de Nieuwe Doelen
straat.
Filmmuseum hoopt dat het in het
begin van het komende jaar in het
Paviljoen Vondelpark ook (meer)
Filmmuseum- en Cinemateek-voorstel
lingen te geven.
Cineclub en The Movies organise
ren van 1 tot 7 mei in clubhuizen en
scholen een filmweek over Vietnam,
met o.m. Ivens Laos-film, Greene's
Inside North Vietnam, In the Year of
the Pig van di Antonio, en nieuwe
Newsreels.
Den Bosch krijgt, van 11 tot 14
mei, in de stadsschouwburg, het Bene
lux Filmfestival, met amateurfilms,
ook uit Frankrijk en Duitsland, en
een 'cinelect'-programma met de bij
zondere films uit de jaren 1960-70.