Twee pleidooien voor
prinselijke functie
Soembanese kerk vraagt
hulp in verband met
ernstige hongersnood
Skol spreekt uw taal.
Proeft maar.
vandaag
Trouw
K wartet
Kerkelijke luchtbrug
Bangladesj lamgelegd
Zairese bisschoppen
doen concessie
Duitse theologen:
geef Angela Davis
eredoctoraat
Concilie van Taizé
begint zomer 1974
Wij ontvingen
Beroepings-
werk
$1
Boekenetalag
TROUW/KWARTET DONDERDAG 20 APRIL 1972
Van een onzer redacteuren
UTRECHT Het Indonesische eiland Soemba kampt al enkele maanden met een ernstige hon
gersnood. Doordat er bij het begin van de planttijd (in december en januari) bijna geen regen is ge
vallen, is alle aanplant van rijst en mais afgestorven door de droogte. De kerk van Soemba heeft een
beroep gedaan op de gereformeerde kerken in Nederland om te helpen.
Volgens een brief van de Soembanese
kerk zijn er in Waingapoe en omge
ving reeds honderden kinderen ge
storven als gevolg van de abnormale
warmte en door voedselgebrek. In het
binnenland zou de toestand nog ern
stiger zijn.
De bodem van Soemba, een van de
eilanden ten oosten van Java, is niet
erg vruchtbaar. Men is sterk vaan de
regen afhankelijk.
Bovendien ligt het eiland nogal geïso
leerd. De mensen zijn zeer arm en
leven van de ene oogst naar de andere.
De armoede wordt het ergste gevoeld
vlak voor de nieuwe oogst, die ge
woonlijk in de maanden juni-juli
wordt binnengehaald. Elk jaar ont
staat er dan een kleine hongerperio-
de, waarin velen hun huizen verlaten
en kortere of langere tijd de bossen
intrekken om voedsel te zoeken Vrij
geregeld, zo eens in de vier jaar,
komt echter de regen te laat of te
onregelmatig, of valt er onvoldoende
regen. Dan komt er een echte hon
gersnood.
De opbrengst van de rijstoogst was al
enkele jaren achtergebleven bij de
verwachtingen, maar stelde vooral vo
rig jaar teleur. Als gevolg daarvan
was men eind vorig jaar veel eerder
dan gewoonlijk bezig met het planten
van de mais, in Waingapoe al in
november.
Maar toen viel er bijna de hele de
cembermaand geen regen. De mais die
het nog kwijnend volhield, was ge
dwongen te bloeien bij een hoogte
van 30-50 centimeter. Op het moment
dat de mais bloeide, hield juist de
korte regenperiode eind december op
en de mais verpulverde volkomen. Er
is nu geen mais meer beschikbaar, dat
als zaaizaad zou kunnen dienen, wan
neer de regen komt
De rijstteelt was nog meer bedroe
vend. De landbouwers zetten twee
keer jonge planten uit maar tever
geefs. Bij het uitzetten van de plan
ten viel er geen regen. De planten
verdroogden en stierven af. Toen er
tussen Kerst en Oudejaar regen was
gevallen, plantten de landbouwers
weer jonge aanplant, maar in januari
was het nog warmer en ook deze
speciale aanplant ging dood.
Men tracht op allerlei manieren nog
wat binnen te krijgen van de oogst al
zijn het dan alleen maar de bladeren,
die gegeten kunnen worden en de
maisstengels. Ook in de bossen is niet
veel eetbaars meer te vinden. Daarbij
doet zich ook nog een muizenplaag
voor.
In heel Oostlndië is de regen uitge
bleven (merkwaardig terwijl Java in
diezelfde tijd overstroomd werd door
bandjirs), maar de toestand is het
ergst op Soemba. De honger wordt
het zwaarste gevoeld in het binnen
land, maar ook in Waingapoe is de
prijs van de rijst al opgelopen tot
52.50 roepia per kilo. Men rekent, dat
deze hongertoestand in ieder geval zal
duren tot februari 1973.
'Renmeesterschap'
De 'raad van het rentmeesterschap'
van de christelijke kerk op Soemba
heeft een beroep gedaan op alle ker
kleden, om de resterende regentijd,
waarvan men hoopt, dat die eindelijk
toch zal komen, zo goed mogelijk te
gebruiken voor het planten van bonen
en groenten en het beplanten van de
zijkanten van de rivieren.
Verder heeft deze raad een beroep op
de overheid gedaan om de nog aanwe
zige bibit (het plantmateriaal) te ver
delen onder de bevolking. Ook heeft
men de regering verzocht om doeltref
fende maatregel envoor het rondzwer
vende vee en gevraagd de werktijden
voor de gotong rojong (arbeid tot
nut van het algemeen) dit jaar in te
korten, zodat de bevolking voldoende
gelegenheid krijgt om de sawahs en
tuinen te bewerken. Daarnaast heeft
men de gereformeerde kerken in Ne
derland om hulp gevraagd.
Werelddiakonaat
Het gereformeerd werelddiakonaat re
kent op korte termijn zeker 24.000
gulden nodig te hebben om via de
kerk van Soemba voedsel te geven
aan hen, die niet in staat zijn om te
werken, zoals zieken, gehandicapten
en kinderen, terwijl het aan allen die
wel kunnen werken, werkgelegenheid
zal bieden, waarbij gedeeltelijk beta
ling in voedsel plaatsvindt. Deze
werkgelegenheid richt zich onder
meer op de verbetering van de opslag
ruimten voor de oogst, zodat er in
de toekomst minder verloren gaat en
op het herstel van de wegen, zodat
het vervoer gemakkelijker geregeld
kan worden.
Daarnaast helpt het werelddiakonaat
al geruime tijd bij pogingen om op
langere termijn de situatie op Soemba
te verbeteren. Dat gebeurt door mid
del van het landbouwtrainingscen-
trum te Lewa (dat het werelddiako
naat dit jaar twee ton kost), terwijl
het ook helpt bij het herstel van de
hoofdweg op Soemba. Deze 120 kilo
meter lange weg nadert zijn voltooi
ing. De laatste aanlegkosten zullen
80.000 gulden bedragen. (Gironummer
2211 t.n.v. Algemeen Diakonaal Bu
reau Koningslaan 7, Utrecht).
De christelijke kerk van Soemba heeft een distributieapparaat opgezet.
Het hoofdartikel, genaamd 'Prins Claus', dat in Trouw/Kwartet van gisteren werd gepubliceerd,
heeft de Leidse hoogleraar in de theologie prof. dr. H. Berkhof en het Tweede-Kamerlid dr. B. de
Gaay Fortman (PPR) reden gegeven tot een kritische reactie. Wij drukken hun commentaar hieron
der af. red. Trouw.
De redactie behoudt zlcli bet recht voor om
ter opname In dei«- rubriek ontvangen roe-
ninïMiiiingen verkort weer te geven. BIJ
publlkalie wordt met dc naam van de
inzender ondertekend. Brieven kunnen wor-
den gezonden aan de heer .loh. C. f rancken.
secretaris van dc hoofdredactie van Trouw-
Kwarlct. Postbus 8S9. Amsterdam.
Opcenten
Minister Stuyt (milieuhygiëne) is van
plan opcenten te heffen op brandstof
fen ter bestrijding van luchtverontrei
niging. Dan volgt de opsomming van
diverse bradstoffen die gebruikt wor
den en alle eraan medewerken de
lucht te verontreinigen. De minister
neemt de stelling in 'de verontreini-
ger betaalt'. Op zichzelf geen ongezon
de stelling. Tenslotte moet op aardgas
ook betaald worden, hoewel dit het
milieu niet verontreinigt. Maar nu
komt het. Er moet op betaald worden,
omdat deze energiebron betrekkelijk
schaars begint te worden. Als dat zo
is, waarom dan gas aan diverse omrin
gende landen leveren? Waarom dure
pijpleidingen aangelegd? Waarom de
mensen bij de vondst wijsgemaakt dat
de voorraad schier onbeperkt is?
Kreeg de bevolking (als onmondige
kinderen) sprookjes voorgeschoteld?
Delft
C. Gerritsen
Eindexamens
Het gebeurt nogal eens, dat in de eind-
examen-verslagen die overigens zeer
op prijs worden gesteld, foutieve op
merkingen staan. In Trouw/Kwartet 13
april jl. gaat het over examen analy
tische meetkunde en goniometrie en
schrijft men: De tweede opgave betrof
een stelsel kegelsneden de ana
lytische meetkunde leverde het volgen
de vraagstuk enz. Een en ander moet
zijn: de tweede en de derde opgave
waren beide analytische meetkunde;
de tweede opgave ging over twee ke
gelsneden, de laatste opgave betrof een
stelsel kegelsneden.
Ede R. Kooistra, leraar VHMO
Inkorisekwent
Met verwondering heb ik de afgelo
pen dagen gelezen, hoe sommige poli
tici hun opstelling in de abortuskwes
tie rechtvaardigen. Ofschoon zij abor
tus principieel veroordelen, menen zij
toch aan een wettelijke liberalisering
daarvan te moeten meewerken. En
wel: uit respect voor de overtuiging
van medeburgers. Hierbij wordt toch
wel een onbegrijpelijke inkonsekwen-
tie begaan. Want men aarzelt niet om
met allerlei politieke sancties bepaal
de groepen van burgers in andere
landen tegen hun overtuiging in
tot maatschappelijke 'gelijkberechti
ging' te pressen, d.w.z. tot verwerke
lijking van gelijke menswaardigheid
voor allen. Voorzeker een loffelijk
streven! Als het er echter om gaat, in
eigen land de mensvernietigende
abortus te weren, krijgt men opeens
politieke scrupules.
Vught Th. v. d. Heuvel
ook In Nederland, in andere vormen
zich uit. Minder waardering heb ik
voor het stuk van 'vijf gewezen zende
lingen en wetenschappelijk werkers
die tussen zes en twee jaar temidden
van de Afrikaanse bevolking leefden
en werkten'. Waarom hebben deze na
zes en twee jaar hun werk aldaar
gestaakt? Dit getuigt niet van de
ernstige bereidheid hun taak tot een
afgerond levenswerk te maken en
moet hen manen tot grote bescheiden
heid die echter niet blijkt uit hun
commentaar dat overigens beneden de
maat is en het betoog van prof.
Siertsema niet weerlegt. Prof. Siertsc-
ma en ook de lezers hebben recht op
commentaren van beter gehalte. De
door prof. Siërtsema aangesneden pro
blemen zijn te ernstig dan dat zij met
demagogische kreten zonder innerlij
ke waarde kunnen worden afgedaan.
Den Haag
mr. L. van Heijningen
Krijgsdienst
Dr. Gijsen spreekt met niet mis te
verstane woorden het Vaticaan's credo
uit inzake het abortus-vraagstuk. Doch
hoe is het met het leven van haar
beminde gelovigen en in de protes
tantse religie met de door de vrouw
ter wereld gebrachte kinderen, die in
nog onvolwassen leeftijd verplicht ge
leerd worden In de krijgsdienst, om
wat eerst een vrucht was en nu tot
volwassenheid groeit, in oorlogen te
vernietigen? Als de kerk abortus ver
biedt op straffe van, dan is die kerk
impliciet van Christus' wege verplicht
haar beminde gelovigen de krijgs
dienst, onder wat voor omstandighe
den, te verbieden.
Ommen
J. Wezenaar
Oude stijl (1)
Apartheid
Het artikel van prof. B Siertsema gaf
blijk van een weloverwogen en eerlijk
oordeel inzake de zgn. Apartheidspoli
tiek In Zuid-Afrika en het racisme dat
De Rotterdammer
Nieuwe Haagse Courant
Nieuwe Leidse Courant
Dordts Dagblad
llitgaven van
N.V. De Christelijke Pers
Directie:
Ing. O. Postma, F. Diemer
Hoofdredactie:
J.de Berg (waarnemend)
Dagelijks bestuur-. B. Bol, Den
Hoog; dr. E. Bleumink, Palen-
wolde; mr. G. C. van Dam,
Nootdorpj W. A. Fibbe, Rotter
dam; J. lonser. Utrecht; drs. J.
W. de Pouj, Den Hoog; J. Smol-
lenbroek, Wassenoar.
Overige leden van het algemeen
bestuur; K. Abma, Amsterdam;
H. A. de Boer, IJmuiden; Th.
Brouwer, Assen; mr. dr. J. Don-
ner, Den Haag; J. van Eibergen,
Schaarsbergen; mr. K. van
Houten, Wogeningen; ds. O. T.
Hylkemo, Billhoven; Joc. Huijsen,
Delft; mevrouw M. C. E. Klooster-
mon-Fortgens, Voorschoten; me
vrouw J. G. Krooyeveld-Wouteri,
Heerhugowoord; prof. dr. G. N.
Lommens, Noorden,- ds. F. H.
Londsmon, Den Hoog; H. de
Mooij, Rijnsburg; prof. dr. G. C.
von Niflrik, Amsterdam; H. Olle-
vonger, Buitenpost; mr. dr. J.
Ozinga, lunleren; dr. A. Veermon,
Rijswijk (Z-H)j H. H. Wemmen,
Den Hoog; drs. R. Zijlstro, Ooster-
land (Zld).
Hoofdkantoor N.V. De
Christelijke Pers: N.Z.
Voorburgwal 276 - 280,
Amsterdam. Postbus 859.
Telefoon 020 - 22 03 83.
Postgiro 26 92 74. Bank:
Ned. Midd. Bank (rek.nr.
69.73.60.768)Gem.giro
X 500.
Is de gereformeerde kerkdiehst oude
stijl in Apeldoorn alleen gehouden
om oude broeders en zusters een
soort zoethoudertje te geven? Ik krijg
de indruk van wel. Jammer! Hoewel
ik kan verzekeren dat ook jongere
mensen heimwee hebben naar een
'ouderwetse' kerkdienst. En dan niet
alleen naar de omlijsting, maar naar
een dienst, waar niet de 'medemense
lijkheid' hoogtij viert, maar waar het
Sola Gratia de boventoon voert. Wan
neer dat Sola Gratia voor ons weer
een realiteit wordt, zullen wij die
'medemenselijkheid' niet anders dan
kunnen betrachten, hoewel het soms
een bovenmenselijke opgave lijkt. En
wat de oude berijming betreft heeft
men wel bijzonder waardevolle dingen
weggedaan. Ik denk bv. aan psalm 89:
7 en 8. Dit is maar een klein
voorbeeld. Ze zijn nooit te vervangen!
Nogmaals, niet alleen de ouderen mis
sen ze. Zullen wij ons goed bezinnen
alvorens ook onze belijdenisgeschrif
ten in de vuilnisbak te laten verdwij
nen?
Utrecht
mevr. C. H. Kottier-Mulder
Terwijl ik meestal de rubriek Com
mentaar met veel instemming lees,
heb ik me hooglijk verbaasd over uw
stukje Prins Claus van 19 april. Ik
stel er drieërlei tegenover:
1. Als het zo is, zoals u stelt, dat prins
Claus niet zijn eigen mening naar voren
brengt, maar alleen als voorzitter van
een democratisch fungerend gezel -
schap nog wel door de regering be
noemd) naar buiten optreedt, is de
persoonlijke opvatting van de prins
dus niet in het geding en uw conclu
sie mijn inziens niet logisch.
2. Bij de huidige actie tegen het
voorzitterschap van prins Claus gaat
het niet zozeer om het spel als wel
om de knikkers. Men gaat de wenk
brauwen fronsen, nu de nationale com
missie voor ontwikkelingssamenwer
king met de daad beginselen gaat
uitvoeren, die regering en parlement
tot nu toe met de mond hebben
beleden.
3. Meer in het algemeen: Wordt het
geen tijd dat Nederland zijn enge
principes over het optreden van leden
van het koningshuis laat varen? Over
al in de wereld zijn presidenten
staatshoofden die voorheen zeer ge
prononceerd in de politiek zijn opger
treden. Ik vind dat verre van ideaal,
maar wij hebben nu het tegengestelde
uiterste. Maar alswe de activiteiten
van leden van het koningshuis (ik
zonder de Koningin zelf natuurlijk
uit) beperken tot zaken die geen
politiek aspect hebben, dan blijkt er
in de moderne wereld heel weinig
voor hen over om zich voor in te
zetten. Ik beschouw dat als een scha
de voor volk en koningshuis. In een
volwassen democratie als de Neder
landse moet het anders kunnen.
Prof. dr. H. Berkhof
(Eén motie bij punt 1: dat prins
Claus 'niet zijn eigen mening naar
voren brengt', hebben wij niet ge
schreven. Wij hebben alleen die mo
gelijkheid niet willen (en kunnen)
uitsluiten. Red. Trouw
De strekking van het hoofdartikel in
Trouw van woensdag stemt overeen
met het antwoord dat minister-presi
dent Biesheuvel mij gaf op vragen
over de positie van prins Claus als
voorzitter van de nationale commissie
ontwikkelingsstrategie. De minister
president bleek mijn mening te delen
dat de besluitvorming in de nationale
commissie op democratische wijze tot
stand komt.
'Niettemin', zo schreef hij, 'dient in
ons constitutionele bestel te worden
vermeden, dat leden van het konink
lijk huis betrokken raken bij contro
versiële kwesties'. Ik vrees dat aanvaar
ding van het criterium controversieel
(Biesheuvel) of boven de kritiek en
buiten de discussie (Trouw) tot ge
volg zal hebben dat leden van het
koninklijk huis gedwongen zullen
worden tot nietsdoen. Ook het openen
van nieuwe wegen (die immers al te
vaak mooi landschap vernietigen) en
fabrieken (denk aan Péchiner in Zee
land) zijn controversiële activiteiten
geworden. Ons dilemma is nu, dat
ook niets doen controversieel is.
Velen in ons land verwachten van het
koninklijk huis en niet allen om
dat de leden daarvan een salaris krij
gen dat het een maatschappelijke
bijdrage levert Activiteiten, zoals het
voorzitterschap van een commissie,
waarin de besluitvorming op een de
mocratische wijze tot stand komt, vor
men mijns inziens nog de beste gele
genheid om de leden van het konink
lijk huis deel te doen nemen aan
'normale werkzaamheden'.
In het geval van prins Claus wordt
van de regering slechts gevraagd dat
zij de verantwoordelijkheid aanvaardt
voor zijn voorzitterschap als zodanig.
Als bepaalde besluiten van de natio
nale commissie in discussie komen,
kan zij (het voorbeeld van de heer
Lanser volgende) er op wijzen dat de
discussie niet op de voorzitter mag
worden toegespitst.
'Het gevaar is niet denkbeeldig', stelt
het hoofdartikel, 'dat deze kwestie
een startpunt wordt voor een discus
sie over de plaats van het koning
schap in ons staatsbestel'. Ik ben bang
dat die discussie pas echt in alle
hevigheid zal losbreken, als prins
Claus genoopt wordt tot aftreden. Ve
len zullen daaruit immers de conclu
sie trekken dat leden van het konink
lijk huis wel mogen meewerken aan
het behoud van de bestaande toe
stand, maar niet aan maatschappelijke
verandering.
In een interview voor Brandpunt gaf
prins Claus een visie op het ontwik
kelingsvraagstuk die helaas nog niet
door iedere Nederlander gedeeld
wordt. Maar hij deed dit op een wijze
die bij de mensen die het in wezen
niet met hem eens zijn respect af
dwong. Nu de ontwikkelingssamen
werking voor prins Claus een zaak
blijkt te zijn die uit het hart komt,
moeten wij hem de gelegenheid geven
zijn visie om te zetten in 'normale
werkzaamheden'.
Als het er tevens om gaat de persoon
van de prins zoveel mogelijk buiten
discussie te houden, dan is het voor
zitterschap van de nationale commis
sie ontwikkelingsstrategie wellicht de
beste oplossing.
Dc. B. de Gaaij Fortman
ADVERTENTIE
Oude stijl (2)
Wat de gereformeerde kerkdienst 'ou
de stijl' te Apeldoorn betreft behoe
ven we niet zover uit de buurt te
zoeken om iets te vinden dat hartver
warmend aandoet. Uit de hervormde
kerkdiensten te Katwijk aan Zee
ademt een soortgelijke geest. De voor
lezer is er niet meer bij en de
psalmen en gezangen die gezongen
worden vindt men in de hervormde
bundel 1938. De resultaten? Propvolle
kerkdiensten bezocht door ouderen
en jongeren. Thans is men doende
met de stichting van een 9e en 10e
predikantsplaats. (20 jaar geleden wa
ren er hoogstens 4). Heeft dit alles
wellicht ook iets te zeggen tot de
zoekers naar vernieuwing en aanpas
sing van de kerkdiensten?
Noord wijk
J. v. d. Putte
Prikkebeen op prikkeltoer
Dat het oude verhaal van de avon
tuurlijke vlindervanger na 125 jaar
opnieuw tot leven gebracht werd leek
mij een reden tot blijdschap. Helaas
stelde de eerste uitzending van de
nieuwe serie erg teleur. De tekst van
Goevemeur was heus zo slecht niet
ondanks de 'verdringing' van geliefde
Elvire door zuster Ursula. Ik vraag
me af met welk doel Prikkebeen op
de film rondwandelt op poedelnaakte
heuvelachtige reuzinnen. Mocht dit in
de ongekuiste oorspronkelijke uitgave
tot zijn dagelijkse gewoonten behoren
dan lijkt het mij beter de uitzending
op een later tijdstip te zetten. Het
weerzien van de, nu bewegende, hout
gravures is enig, maar de 'springle
vende' aangepaste vlinderman lijkt
meer op een gefrustreerde playboy
die het spoor bijster raakte dan op
onze gezellige Victoriaanse Prikke
been. Jammer voor de jeugdige kij
kertjes.
Wagenlngen
mevr. M. P. v. Houten-Chardon
§88^
DACCA (EPD) De kerkelijke
luchtbrug in Bangladesj Is door een
tyfoon lamgelegd. Drie vliegtuigen
werden beschadigd, terwijl het vlieg
veld van Dacca voorlopig onbruikbaar
is. Het herstel aan de toestellen zal
minstens twee weken duren, omdat de
vervangende onderdelen uit Noorwe
gen moeten komen. De gezamenlijke
kerkelijke hulpinstanties hebben voor
Bangladesj een hulpprogramma opge
steld ter grootte van 42 miljoen gul
den. Transportproblemen vormen
daarbij de grootste moeilijkheid.
KINSJASA (KNP) De r.k. bisschop
pen van Zaire hebben toegegeven aan
de eis van de regering, dat er aan elk
seminarie een jeugdafdeling moet ko
men van de eenheidspartij, de revolu
tionaire volksbeweging, voor de poli
tieke opvoeding van de toekomstige
priesters. Als gevolg hiervan mag het
seminarie Johannes XXIII te Kinsjasa
worden heropend. De bisschoppen
hebben de verzekering gekregen, dat
de vrijheid van godsdienstige vorming
op de seminaries niet zal worden
aangetast.
FRANKFORT (EPD) Enkele hoog
leraren en het merendeel van de
studenten van de theologische facul
teit van de universiteit van Frankfort
willen Angela Davis, die in de Vere
nigde Staten terecht staat onder ver
denking van medeplichtigheid aan
moord, voordragen voor een eredocto
raat.
Als motivering wordt aangevoerd, dat
zij, -hoewel zij niet tot een kerk
behoort, het doordenken van het pro
bleem van de minderheden op een
christelijke voorbeeldige manier heeft
verbonden met haar eigen levensprak
tijk. Angela Davis heeft in Frankfort
gestudeerd.
TAIZé (EPS) Het wereld jongeren-
concilie, dat georganiseerd wordt door
de gemeenschap van Taizé, zal reeds
in de zomer van 1974 beginnen. Dit
deelde de prior van Taizé, Roger
Schütz, mee in een ontmoeting waar
meer dan zestienduizend jongeren uit
tachtig landen bijeen waren.
Katholieke universiteit? deel II: reac
ties en meningen. Uitg. Paul Braand,
Bussum, 164 pag., prs ƒ9,90. We heb
ben hier reacties op Schillebeeckx'
rapport over de vraag naar een r.k.
universiteit, o.m. ook van de hervorm
de theologen Berkhof en Sperna Wei
land.
La Rivière Voorhoeve. Zwolle. De-
Dulles. Ook ditmaal fragmenten uit
blz. - 15,90.
De vechtende Téméraire, door John.
Winton. Een Engelse onderzeeboot wil
onderzoeken. Regelrechte sponnage.
Rivière Voorhoeve, Zwolle. 290 blz. -
Uitg. Hollandia. Gïllustreerd met 25
foto's en 103 tekeningen. Vertaling
Sterrenbeeldenatlas, door J. Klepesta
met kaartjes van A. RUhl. Bewerkt
door dr. T. de Goot medewerker Ster-
rekundig Instituut te Utrecht. Uit. La
Ricière Voorhoeve, Zwolle. 290 blz -
10,90.
De zeilen van kleine wedstrijdsche
pen, door Jeremy Howatd-Williams.
Uitg. Hollandia. Geillustreerd met 25
foto's en 103 tekeningrn. Vertaling
van J. Straus. 152 Blz - 17.90.
De derde weg (de psychologie van
Maslow) door F. Globe. Uitg. Lemni-
scaat, Rotterdam. 132 blz -ƒ 13.50.
UNCTAD-ZORGEN
De UNCTAD-conferentie waa
gaat om de wereldhandelsprot
is nu in volle gang. Zondag jl. ,g
we dn de kerk het verhaal van
en Abel. Opnieuw maakte de er
van God aan Kaïn: Waar is uw a,|
der? de meeste indruk op mij, j
het antwoord van Kaïn is niet n e(
onthullend: Ben ik mijns bn jc
herder? Gebruikt Kaïn een woo^,
ling? Abel was een herder. Ee w(
der, die blijkbaar niet voldoend
zichzelf kon zorgen. De voon
die hij voor de kudde gewend ,st
nemen zullen effectiever gewee de
dan die hij in het uur van het w
toen Kaïn zijn hanJd (met de sf'i
ophief, voor zichzelf genomen ge
Toch moet Kaïn er iets van get?'
hebben, dat hij zijns broeders i
behoorde te zijn. Hoe kwam h ni
ders op de gedachte? Hij ha h
kunnen antwoorden: ik weet hel ci
Hij antwoordt met een wedei
Er ligt iets in van zijn verzet te
de gedachte dat de ene mens vo n
ander op moet komen, nu hij zc
tegendeel van het opkomen voote
broer gedaan heeft. Door zijn de:
slag ziet hij ineens de situatitgdi
zich. Hij is geen herder vooi i
broeder geweest, maar een do( d
and. En dan komt zijn medal
wereldbeschouwing daarna. De pit
wil zeggen: dat ben ik immerftm
Wie zegt mij dat, dat ik vooryai
broeder moet opkomen? Waarjuu
dat? Dat kan de bedoeling nic
Kaïn wil niet dat dit de bedoel
Zijn opvatting verhardt zich i
wedervraag tot die van het str^I
individualisme. Ieder moet maai
zichzelf zorgen. Dat had Abel kt
lijk niet voldoende gedaan. Hij
misschien zelfs niet aan gedac
zich te wapenen tegen zijn broe^;
werd daardoor een geslagen her n.'
zijn bloed begon 'van de aardig
te roepen. Nog roept dat bloer
Abel tot vandaag. De kerk van de
•tus weet het antwoord op dat i
een andere 'geslagen Herder1.
nam niet voldoende voorzorg!
wees ze zelfs af. Hij geloofde
was 'niet bezorgd', omdat Hij [j
in beslag genomen werd do<
zorgen voor ons. Hij beleed i
bloed, de herder van zijn broe^'
zijn. En wat zal de Unctad,*
zoveel 'christenen' aanwezig f
doen?
NED. HERV. KERK P
Beroepen: te IJsselstein J. Koa" E
Werkendam; te Lunteren A.
te Delft, te Maarssen W. Verb^
Benschop.
Bedankt: voor Heteren L. v.
te Renswoude; voor Nieuwerkei
IJssel C. v. d. Bergh te Katwi :x
Zee; voor St Annaland G. van
te Genemuiden.
Toegelaten: tot evangeliebediei lb
D. Heijbroek Rietveldseweg 28 :an
lemborg; G. H. v. d. Graaf Ad L
van Gentstraat 65 bis te Utrecf"-
ook beroepbaar is.
CHR. GEREF. KERKEN
Beroepen: te Dordrecht G. Ban
Scheveningen; te Veenwoude
Visser te Broeksterwoude.
Bedankt: voor Middelburg A
Veer te Nieuwe Pekela.
GEREF. KERKEN (VRIJGEJ&LJ
Aangenomen: naar Ba^rn H.
brink te Almkerk.
Het wereldberoemde orgel i
Haarlemse Sint Bavokerk, zoals
suiker staat nagemaakt bij Rinf
'Op de grens van sociologie en
atrie' door dr. Roger Bastide
Paul Brand te Bussum. 284 blz
19,90.
In zijn boek geeft dr. Bastid
overzicht van de psychiatrische
logie: een jonge wetenschap
Frankrijk is ontstaan en in A
tot ontwikkeling gekomen. Hei
valt uiteen in drie delen. All
behandelt hij de algemene th
sche en methodische problemei
volgens doet hij verslag van v<
len empirische onderzoekingen
terrein van de sociologie en t
probeert hij tot een betere th
sche omschrijving van deze
schap te komen. Sociale psychia
volgens dr. Bastide de wetensch
het zieke sociale gedrag van n
met psychische afwijkingen en
•danig bestudeert de sociale p
trie de invloed van sociale fa
als gezinsplanning, behuizing,
misch niveau, spanningen a
mend uit het beroep, godsdien
op gedragsstoornissen. De vraag
erfelijke factoren of sociale fa
doorslaggevend zijn bij het oi
van een gedragsstoornis vei
daarbij in het niet. Het gaat n
de sociale of constitutionele oo
van krankzinnigheid, maar om
zinnigheid als sociaal verscl
Een patiënt kan slechts kranl
zijn in verhouding tot de maal
pij waarin hij leeft. Ook de psyi
zal zich bewust moeten zijn v
feit dat hij afhankelijk is v
maatschappij, want de maatsi
stelt voor hem vast wat gees
is en welk doel hij moet nas
om een ideale behandeling te k
geven; de patiënt vormt zo gezi
minst belangrijke aspect in
systeem van de krankzinnigheid