Driekwart ARP
tegen open partij
Niet de huidskleur
maar de levensgewoonten
Onrecht teruggebracht
tot probleem van hygiëne
PSttff
Mgr. Gijsen blijft bij zijn
verklaring over abortus
Trouw
Kwartet
Kamper schooldag
over 'spiritualiteit'
Gereformeerd jeugdwerk
roept op tot steun
vandaag
Beroepings-
werk
h
Kind op bromfiets gedood
Geref. synode over
Küitert, Wurmbrand
en 'Samen op weg'
Boekenetalage
TROUW/KWARTET VRIJDAG 14 APRIL 1972
KEKK/BIIVNEIVLAX»
DEN HAAG Ruim driekwart (76.3 procent) van de ARP-leden
wijst de gedachte dat een christelijke partij zich moet kunnen om
vormen tot een open partij waarin ook niet-christenen die wel tot
eenzelfde praktische politieke opstelling komen worden opgeno
men, van de hand.
Dit blijkt uit de uitkomsten van de
2.594 (van de 10.000 verzonden) terug
ontvangen vragenlijsten, welke wer
den ingevuld naar aanleiding van het
gespreksgroepenonderwerp 'Een alge
mene (christelijke) volkspartij?'
Een nog iets groter percentage, name
lijk 76.6 pet. gaf ook het 'nee' op de
vraag of christenen en niet-christenen
elkaar moeten kunnen vinden op een
program van aktie in één partij, waar
van de beginselen zedelijke van chris
tendom en humanisme de basis zijn.
SAMENWERKING
De vraag 'moet naar uw mening de
samenwerking met de CHU en KVP
in de toekomst worden geïntensi
veerd' werd door 74.3 pet. met ja
beantwoord. Daarentegen zei 21.4 pet.
nee, terwijl 43 pet. geen mening had,
dan wel geen of geen geldig antwoord
gaf. Dat neemt niet weg dat ruim
de helft toch niet naar één partij wil.
Op de vraag 'uitgaande van de stel
ling dat het tot een nauwere samen
werking komt, wilt u dan naar één
partij in 1975' antwoordde 54.4 pet.
met nee. De voorstanders bereikten
een score van 36.7 pet. en daarnaast
had 8.9 pet. geen oordeel of antwoord.
Ongeveer in dezelfde lijn liggen de
antwoorden op de vraag of de drie
confessionele partijen bij de volgende
landelijke verkiezingen met één geza
menlijke kandidatenlijst moeten uit
komen. Bijna de helft (48.7 pet. )zei
nee, waartegenover 41.2 pet. ja-stem-
mers stonden en 10.1 pet. geen me
ning had.
De deelnemers blijken nagenoeg alle
van mening dat er verband moet
bestaan tussen geloofsovertuiging en
politiek, namelijk ruim 98 pet. Op de
vraag of er in ons land toekomst
aanwezig wordt geacht voor een poli
tieke partij die als partij haar bezig-
zijn wil toetsen aan het Evangelie, zei
ruim 91 pet. ja.
De slotvraag, of de ARP erin is
geslaagd een aantal evangelische no
ties te vertalen in praktische politieke
voorstellen, haalde 67.5 pet. ja-stem
men. terwijl 8.1 pct^. nee liet horen,
en 24.4 cpt. geen mening of geen
antwoord had.
Van de 2.594 deelnemers waren er
2.285 lid van de ARP. 61 Arjoslid, 57
Arjos- en ARP lid. 156 geen lid van
de ARP, terwijl er 35 geen opgave
deden.
De redactie behoudt iich het recht voor om
ter opname ln deze rubriek ontvangen me
ningsuitingen verkort weer tc geven. BIJ
publlkatle wordt met de naam van de
Inzender ondertekend. Brieven kunnen wor
den gezonden aan de heer Joh. C. Francken.
secretaris van de hoofdredactie van Trouw-
Kwartet. Postbus 859. Amsterdam.
Eenheid
Uit het interview met prof. Van Nif
trik (Trouw/Kwartet 6 april) zou ik
het volgende willen citeren: 'Ik dacht,
dat de gereformeerde kerken dezelfde
problemen hebben als de hervormde
kerk. Ze willen, dat is duidelijk, de
boel bij elkaar huuden, en ze zijn
daarom uiterst voorzichtig met oorde
len en veroordelen'. Mi. wordt in
bovengenoemd citaat de vergissing ge
maakt, dat mensen voor goden wor
den aangezien, van wie men immers
kan zeggen, dat zij niet gegriefd mo
gen worden, opdat zij niet in toorn
ontbranden, en zich in gramschap af
keren. Op deze wijze wordt de een
heid inderdaad een probleem, want
goden zijn nu eenmaal zeer veel
eisend, en worden veeleisender naar
mate meer aan hun verlangs wordt
voldaan. Dan komt de eenheid pas
goed in gevaar.
Daarom moeten wij een ander een
heidsbegrip gaan hanteren, namelijk
een eenheid die niet van ons afhangt,
maar die ons ln Christus gegeven
De Rotterdammer
Nieuwe Haagse Courant
Nieuwe Leidse Courant
Dordts Dagblad
Uitgaven van
N.V. De Christelijke Pers
Dogelijlu bestuur: B. Bol, Den
Haag; dr. E. Bleumink, Poters-
woldt; mr. G. C. von Dom,
Nootdorp; W. A. Fibbe, Rotfer-
dom; J. Lonser, Utrecht; drs. J.
W. de Pous. Den Hoog; J. Smal-
lenbroek. Wassenaar.
Overige leden von het olgemeen
bestuur: K. Abmo, Amsterdom;
H. A. de Boer, IJmuiden; Th.
Brouwer, Assen; mr. dr. J. Don
nar, Den Hoog; J. von Eibergen,
Schoorsbergen; mr. K. von
Houten, Wogeningen; ds. O. T.
Hylkemo, Bilthoven; Joc. Huijsen,
Delft; mevrouw M. C E. Klooster-
mon-Fortgens, Voorschoten; me
vrouw J. G. Krooyeveld-Wouters,
Heerhugowoord; prof. dr. G. N.
lommens, Noorden,- ds. F. H.
Londsmon, Den Hoog; H. de
Mooij, Rijnsburg; prol. dr. G. C.
von Niftrik, Amsterdam; H. Otle-
vonger, Buitenpost; mr. dr. J.
Ozingo, lunteren; dr. A. Veermon,
Rijswijk (Z-H); H. H. Wemmers,
Den Haag; drs. R. Zijlstra, Oosler-
lond (Zld).
Directie:
Ing. O. Postma, F. Diemer
Hoofdredactie:
J.de Berg (waarnemend)
Hoofdkantoor N.V. De
Christelijke Pers: N.Z.
Voorburgwal 276 - 280,
Amsterdam. Postbus 859.
Telefoon 020 - 22 03 83.
Postgiro 26 92 74. Bank:
Ned. Midd. Bank (rek.nr.
69.73.60.768). (Jem.giro
X 500.
wordt, en die wij niet ongedaan kun
nen maken, want Hij is God, en niet
wij. Dan zal de uiterste voorzichtig
heid plaats kunnen maken voor een
uiterste openheid die elkaar overi
gens niet behoeven uit te sluiten
zodat wij niet gespaard worden, maar
gelouterd, teneinde werkelijk één te
worden.
Apeldoorn
J. Tiemens
Contactorgaan
Naar aanleiding van een bericht in
Trouw/Het Kwartet (74) 'Centraal
contactorgaan voor onderwijs inge
steld' zou de Raad van Leraren graag
willen opmerken dat op de bewuste
bijeenkomst ten departemente door
vertegenwoordigers van de lerarenor
ganisaties bezwaren naar voren zijn
gebracht tegen de instelling van de
CCOO. De Raad heeft dc ministers
dan ook doen weten dat zijns inziens
in het overlegorgaan in elk geval de
docenten- en schoolleidersorganisaties
rechtstreeks vertegenwoordigd dienen
te zijn. De Raad van Leraren heeft de
minister tevens meegedeeld dat de
basis zeer wankel is, indien het beleid
niet tenminste door een grote meer
derheid van het betrokken veld wordt
aanvaard en met instemming uitge
voerd. De Raad heeft een structuur
voorgesteld waarbij het tamelijk klei
ne centrale overlegorgaan de ter tafel
liggende problematiek na bespreking
verwijst naar subcomissies die tel
kens een sector of geleding beheren
en bij monde van hun vertegenwoor
diger geargumenteerd advies uitbren
gen aan het centrale orgaan.
II. van Balkum,
P.R.O. Raad van Leraren,
Dordrecht
Niet eigenmachtig
Als de geestelijke leidslieden samen
komen, hebben ze te spreken in op
dracht van hun Zender Jezus Chris
tus, het Hoofd der kerk. En wanneer
daar door sommigen een leugentaal
wordt gesproken, zoals dood is dod,
geen histriciteit van Adam en Eva
enz. kan men daar geen gemeenschap
mee hebben. Veel kerkelijke leiders
willen God aanpassen bij de wereldse
en humanistische neigingen van onze
tijd. Maar een ieder moet weten, dat
geen historiciteit van Adam en Eva
machtige uitlegging toelaat. De Heili
ge Geest is de grote opruimer in ons
leven. Hij jaagt de boze geesten uit
ons hart en reinigt van zonde. Mis
schien moet de kerk, wij persoonlijk
door diepe dalen en langs steile rot
sen maar dan kan de kerk kerk van
Jezus Christus zijn.
Numansdorp A. v. Gameren
Prof. Van Niftrik
Prof. Van Niftrik noemt de felle
reactie van dr. Buskes in verband met
liet 'Getuigenis' bar en boos
(Trouw/Kwartet d.d. 6 april jl) en
verklaart dat die hem sprakeloos
heeft gemaakt. Daar is niet veel van
te bemerken, want integendeel toont
hïj zich telkens weer 'geweldig ver
rast' over de 'tienduizenden instem
mende reacties'. Men zou zich tel
kens weer kunnen afvragen of prof.
Van Niftrik en zijn tienduizenden
ooit hebben bedacht, dat honderddui
zenden jongeren en ouderen niet rea
geerden maar ronduit de balen heb
ben van het geharrewar en gekrakeel
tussen theologen en zich er geen zier
voor interesseren of de gereformeerde
gezindte (gek woord eigenlijk) al dan
niet gestalte gaat krijgen. Maar die
ernstig trachten en wanneer de
kerk ze daarvoor niet de ruimte laat,
dan maar naast (niet zonder) de kerk
aan het evangelie van Jezus Messi
as gestalte en vooral inhoud te geven.
Elke zoodag weer geboeid door Karei
Eykman, Aart Staartjes en Bert Bou-
man met hun 'Woord voor Woord'
slaak ik dikwijls de verzuchting: zou
den Van Niftrik en zijn legioenen
hier ook wel eens naar kijken en, dat
is belangrijker, luisteren? En het al
lerbelangrijkste: er wat van leren?
B. Kok Zwolle
KAMPEN De traditionele 'school
dag' van de theologische hogeschool
der gereformeerde kerken te Kampen
is op donderdag 18 mei in de Burg-
walkerk aldaar (aanvangstijd: kwart
over tien). Het onderwerp is: spiritua
liteit, en de inleiders zijn: de Gro
ningse hervormde theoloog prof. dr.
P. H. Roscam Abbing en de emeritus
predikant P. N. Kruyswijk uit Haar
lem.
In de discussie over liet pro
gramma ter bestrijding van het
racisme in de gereformeerde
synode heeft de minderheids
nota van prof. dr. B. Siertsema
een belangrijke rol gespeeld.
Omdat zij van oordeel is, dat
deze nota in onze berichtgeving
onvoldoende uit de verf is ge
komen, verzocht mej. Siertse
ma ons de bijgaande verkorte
weergave ervan alsnog op te ne
men. Tevens ontvingen wij een
reactie op haar opvattingen
van vijf gewezen zendelingen
en wetenschappelijke werkers
die tussen zes en twee jaar te
midden van de Afrikaanse be
volking leefden en werkten.
Het valt mij op dat in de berichtge
ving en discussie over mijn (op
verzoek van anderen) aan de synode
geschreven brief over 'racisme',
thans bekend als 'minderheidsnota',
steeds slechts mijn latere toelichtin
gen op en illustraties van het in die
nota gestelde ter sprake komen, zon
der dat op de nota zelf wordt inge
gaan. Voor een juiste beoordeling
van die illustraties is dat toch wel
onmisbaar. Mijn 'minderheidsnota'
bevatte nl. enkele kritische opmer
kingen over 't veelal vage en naieve
gebruik van de term 'racisme' zon
der dat daarbij met 'n woord wordt
gerept over de oorzaken van 'racis
me'. En het zijn die oorzaken en
nu geeft ik verder woordelijk de
inhoud van mijn nota' 'die moe
ten worden bestreden wil men 'ra
cisme' bestrijden. Er wordt zoveel
aan 'racisme' toegeschreven wat in
feite geen onverdraagzaamheid is
van rassen onderling, maar 'n onver
draaglijkheid van hun wederzijdse
gewoonten. Vooral wij in de westerse
wereld slaan zo gemakkelijk 'n toon
aan van kritiek op wat we 'racisme'
noemen, terwijl wij geen enkel be
sef hebben van de problematiek die
aan rachsme ten grondslag ligt
Tot voor kort was dit zeker zo;
nu ons land overspoeld is met hon
derdduizenden gastarbeiders, waar
er nog dagelijks meer bij komen, nu
beginnen wij zo nu en dan eens met
die problematiek in aanraking te
komen. Wij herkennen die niet als
dezelfde als in de landen die er
reeds meer dan een eeuw mee wor
stelen, laat staan dat wij zouden
beseffen, dat onze houding er tegen
over dezelfde is. Toch zijn zij de
zelfde.
'Beestachtig'
De huisvesting en verzorging van
gastarbeiders is in Nederland, vol
gens onze eigen kranten, "beestach
tig'. Maar als in Gorkum (of was
het Dordrecht?) 't gemeentebestuur
voorstelt 'n wijk uit te breiden met
een aantal woonblokken voor die
gastarbeiders, protesteren de aan
grenzende wijken luidkeels en met
ingezonden stukken in de krant:
'Geen Surinamers en Antillianen
naast onze wijk: dan zijn onze vrou
wen en dochters niet meer veilig op
straat!' En in Amsterdam sluit een
bekend koffiehuis z'n deuren voor
Turken, die er voor een kopje koffie
een hele ochtend met z'n dertigen
plachten te zitten zodat er geen
mens meer bij kon. En in Den Haag
wordt in de Tweede Kamer de vrees
geuit voor een 'stroom van kleurlin
gen' (uit de Gemenebest-landen). En
in Delfzijl moet nodig 'n stuk
strand (lees: kust, BS) worden vrij
gehouden voor Nederlanders, omdat
een Nederlandse vrouw er niet meer
baden kan wegens de vele zuiderlin
gen die niet van haar af kunnen
blijven. En in Steenwijk waarschuwt
de politie bankiers en winkeliers
'om het aantal stroppen te vermin
deren', tegen Noord-Afrikanen en
Pakistani's 'enz'. Allemaal apartheids-
maatregelen.
'Maar bij óns komen die verbodsbor
den en ingezonden stukken niet
voort uit rassendiscriminatie zeg
gen wij 'welnee'!, die plaatsen we
om 't gedrag van die lieden. En wij
gaan voort ernstig de landen te
vermanen die hetzelfde doen, en 't
komt niet in ons op, dat de verbods
borden en andere maatregelen ook
in die andere landen wel eens de
zelfde oorzaak konden hebben als
bij ons: niet de huidskleur, maar
het voor de blanke overdraaglijke
gedrag van mensen (N.B. NIET van
de mensen!) met die huidskleur. En
wij blijven maar roepen om snelle
'verzoening' en om 'fondsen' voor
bestrijding van 'racisme', terwijl de
wérkelijke bestrijding ervan: 't weg
nemen van de verschillen in gedrag,
geen kwestie is van geld of verzoe
ning, maar van geduldige, mogelijk
nog eeuwen vergende, opvoeding en
omvorming van de mensen zelf
Conclusie
Conclusie: 1) Ons geld en onze ener
gie zijn beter besteed aan zending
en evangelisatie dan aan bewegingen
die dieopvoeding en omvorming
onvermijdelijk moeten vertragen en
anderszins schaden. 2) Wij moeten
ophouden de zedemeester te spelen
tegen andere landen die worstelen
met een probleem dat wij niet ken
nen en waarvoor wij, voorzover wij
het leren kennen, geen andere op
lossing kunnen vinden dan zij, laat
staan 'n betere. Zolang dit zo is,
zullen onze vermaningen hun te
recht in de oren klinken als goed
koop geschreeuw van een stuurman
aan de wal, of, wat erger is, als
verwijten van de pot aan de ketel.
Tot zover mijn 'nota'.
Bij de beoordeling van deputaten-
rapport plus minderheidsnota's heeft
de commissie Kwast met mij 'n
gesprek gehad, waarin ik op hun
verzoek nog 'n aantal konkrete voor
beelden gaf van de door mij ge
noemde problemen. Zij waren deze
keer genomen uit mijn ervaringen
in Afrika, waar ik 'n flat bewoonde
in 'n voor de helft door Afrikanen
bewoond blok in 'n typisch akkultu-
ratie-gebied: de Campus van 'n uni
versiteit. Ik was daar tegen 't advies
van m'n 'blanke' collega's ingetrok
ken, maar ontdekte al gauw, hoe
bepaalde ervaringen die men als
'normaal-behorend-bij-dit-volk' accep
teert wanneer men zich als vreemde
ling, bv. als wetenschappelijk onder
zoeker of zendeling, in de rimboe
begeeft ('en als je er niet tegen
kunt moet je er maar niet gaan
zitten"), moeilijker te verdragen zijn
wanneer zij zich aan de eigen le
venssfeer thuis opdringen, zich voor
doen binnen de kring van eigen
'Europese' woon- en werkomgeving
met z'n 'Europese' prestatie- en an
dere eisen. En dat dit niets met
kleur- of rassenverschil te maken
heeft noch met enig superioriteits
gevoel, maar alles met verschillen in
gedrag en
leefwijze en waardestelsels. Natuur
lijk zijn eir bij zulke oordelen altijd
generalisaties in 't spel: 'n 'andere
kuituur' kan zich manifesteren bin
nen eenzelfde volk (hippies), en om
gekeerd gedragen niet alle leden
van 'n volk zich zoals de meerder
heid of zoals zij die ons opvallen en
die daardoor dat volk voor ons type
ren. Er zijn zeker gevallen van bo
vengenoemd samen leven en werken
waarbij geen conflicten ontstaan; ik
heb ze zelf ervaren.
Sinds Kain en Abel
Maar de normale gang van zaken is
sinds Kaïn en Abel dat zij wél
ontstaan, ('t Woord 'normaal' houdt
hier geen waarde-oordeel in maar
een frequentie-oordeel, te verifiëren
door ieder die acht slaat op de
feiten). Hollandse huisvrouwen wor
den boos als hun buurvrouw haar
etensresten uit 't raam gooit zodat
er mieren en kakkerlakken uit haar
tuin in hun keuken komen; 'n En
gelse kan geen wreedheid tegen die
ren zien en heeft in Afrika vele
ergernissen daarover; en zo komt
het in de (integrerende') Engelse en
Amerikaanse industriesteden regel
matig voor dat, zodra er in 'n 'blan
ke' straat één huis aan 'n 'gekleurd'
gezin wordt verkocht of verhuurd,
die hele straat binnen twee jaar
'gekleurd is, doordat steeds de
'blanke' buren vanwege genoemde
'onverdraaglijkheid' van wederzijdse
gewoonten, uit die straat zijn wegge
trokken en vervangen door 'gekleur
de'. Dit kan men afkeuren' en be
treuren, men kan zicfc 'gegriefd' en
'gekwetst' (Verkuyl) voelen als het
wordt vermeld, het feit ligt er. En
men lost het problee mniel op door
te ontkennen dat het bestaat of door
erover te zwijgen, men lost het op
door het met nadruk te signaleren
zodat er wat aan kan worden ge
daan. Bijvoorbeeld door voorlopig 'n
zekere mate van apartheid in te
stellen. En door opvoeding en on
derwijs. Niet door geweld.
Voor hem, over hem, zonder
hem.
Van 'rechten' heb ik geen verstand,
roept de een, ik ben genie-ojficier,
architect, artist, arbeidsman, prui
kenmaker. .Heel wel. Ge zijt er
niet minder om. Maar verschuil u
niet achter die specialiteit, om bij
voorkomende gelegenheid niet te we
ten wat RECHT is (Multatuli).
Multatuli rekende af met heren die
zich als deskundigen voordeden op
grond van anecdotische ervaringen.
'Z'n eigen zoon lunchte op 'n plan
tage aan de Kommewijne, en kon in
zuiver neger-engelsch verzekeren dat
hij iets niet wist. Zou dan de vader
niet weten hoe die emancipatiekwes
tie in elkaar steekt. Frits-zelf had
nu 'n footboy met dikke lippen en
witte tanden. Zou dan Fritsjes va
der geen verstand hebben van sla
vernij? Prof. Siertsema heeft zelf
gewoond op de campus van een
filiaal van de Universiteit van Lon
den te Ibadan (in Afrika), in een
flat met Afrikanen, mogen haar er
varingen dan niet tellen in onze
oordeelvorming over apartheid in
Zuid-Afrika? Ze had last van kak
kerlakken in de keuken, van onge
wassen slapers onder de trap, van
lawaaiige buren in de nacht. Wie
mag nu nog twijfelen? Apartheid is
een cultureel probleem geworden
dat wij kunnen invoelen via onge
dierte thuis, luchtjes in de zitkamer
en zwoele zuiderlingen in Gorkum.
En wat voor farizeeën zijn wij zelf
niet die de balk in eigen oog niet
zien en vallen over een paar Zuidaf-
rikaanse splinters. Het onrecht, na
melijk dat de minderheid met ge
weld zijn wil op legt aan de meer
derheid, dat blijkt plotseling geredu
ceerd tot een probleem van lijfshy-
giëne. De deskundige heeft alles
voor ons vertaald in termen van
huis, tuin en keuken. En niemand
die zegt wat gezegd had moeten
worden: Hoe lief en hoe onnozel!
Broeders, terug tot het punt van de
agenda: de apartheid in Zuid-Afrika.
Toekomst
Want het gaat natuurlijk NIET om
culturele verscheidenheid, maar om
het recht van de meerderheid om
mee te beslissen over de toekomst
van eigen land en volk. Het gaat er
niet om of men zich al dan niet
superieur voelt met of zonder kak
kerlakken, maar of men zich als
superieur, dat wil zeggen als macht
hebber mag gedragen ten koste van
machteloze. En daarbij gaat het om
hele concrete belangen die vertaal
baar zijn in Dollars of Rands, meer
Rands dan de hele campus in Iba
dan gekost heeft.
Tegenover de ervaringen van prof.
Siertsema die onovertuigender wor
den naarmate zij exacter samengevat
kunnen worden in de term flatneu
rose, kunnen wij als gewezen zende
lingen en wetenschappelijke werkers
in Afrika talloze tegengestelde erva
ringen plaatsen. Wij weten uit ei
gen ervaring dat Afrikanen in staat
zijn door het botte gedrag van Eu
ropeanen heen de goede intentie te
ontdekken, en vice versa. Waarom
deze ervaringen beschrijven?. Wij
weten dat prof. Siertsema geliefd
was onder de Afrikaanse studenten,
ondanks de gestoorde nachtrust. Wij
waarderen haar erom. Maar het doet
totaal niet ter zake in dit verband.
Het gaat hier niet om haar of om
ons, maar om blanke bewoners van
Zuid-Afrika die uit welbegrepen ei
genbelang apart willen blijven van
de Afrikanen, die weigeren hen ooit
recht te geven om mee te beslissn
over de toekomst van hun beider
woongebied. Het gaat om blanken
die tot elke prijs (dure onderwijs
programma's. ontwikkelingspro
gramma's, huizenbouw en ev. zelfs
industrialisatie van de thuislanden)
apart willen blijven en de Afrika
nen tot apartheid zullen dwingen,
desnoods per mitrailleur. En het
gaat om onze houding daar tegen
over, in synode, kerk, en volk.
DRIEBERGEN In een brief aan de
gereformeerden in ons land roepen
vier oud-voorzitters van het gerefor
meerde jeugdwerk op tot steun. De
ondertekenaars van de brief, ds. M. J.
v.d. Veen-Schenkeveld, dr. J. L. P.
Brants, prof. dr. G. N. Lammens en
de heer C. de Niet, zijn van mening,
dat naast zending, evangelisatie en
werelddiakonaat, ook het gereformeer
de jeugdwerk de steun van vele gere
formeerden dient te ontvangen.
'Wij vragen u te investeren in de
toekomst van uw kinderen, in de
toekomst van kerk en samenleving',
aldus de ondertekenaars. Bij het gere
formeerde jeugdwerk zijn ruim 80.000
jongeren betrokken, dat is ruim één
tiende van het aantal leden van de
gereformeerde kerken in Nederland.
Het verzoek om financiële hulp (dona
teur voor een tientje per jaar) wordt
gesteund door een comité van aanbe
veling, waarin minister-president
Biesheuvel zitting seeft.
Op zondag 16 april zal een radiopro
gramma over gereformeerd jeugdwerk
worden uitgezonden, via het Convent
van Kerken.
(Hilversum I, van 18.00 tot 18.30
uur).
TEHERAN (Reuter) In het zuiden
van Perzië, waar maandag duizenden
mensen door een zware aardbeving
het leven hebben verloren, deden zich
gisteren drie nieuwe schokken voor.
Een ervan werd hevig genoemd. Over
de schade en slachtoffers is nog niets
bekend. De schokken deden zich voor
bij de maandag verwoeste dorpen
Ghir en Karzin in de provincie Fars.
ROTTERDAM 'Ik handhaaf mijn verklaring dat een katholieke
politicus niet mag meewerken aan de totstandkoming van een wet
geving, waarbij abortus provocatus wordt toegestaan', zei mgr. Gijsen
toen hem gevraagd werd naar zijn reactie op de kritiek, welke zijn
opmerkingen in een interview met De Limburger hadden uitgelokt.
De bisschop van Roermond had nl.
opgemerkt dat een .rk. minister, die
meewerkt aan een dergelijke wettelij
ke regeling van het abortusvraagstuk,
zich niet langer katholiek mag noe
men. Tegenover het KNP heeft mgr.
Gijsen nu zijn verklaring in de juiste
contekst willen plaatsen. Dr. Gïjsen:
'Ik heb op zeker moment gezegd, dat
ik van mening ben, dat een katholiek
n'importe welke partij hij aanhangt,
toch steeds moet weten, dat hij als
katholiek moet spreken en handelen.
Óp een vraag van de interviewer of
dit ook geldt voor bijvoorbeeld een
vraagstuk als abortus, heb ik geant
woord: wanneer er inderdaad in Ne
derland een mildering van de abortus
wetgeving zou komen, die voor een
katholiek onaanvaardbaar is, dan zal
een katholiek, van welke partij hij
ook is, naar mijn mening steeds als
katholiek tegen moeten zijn. Omdat
abortus provocatus in de strikte zin
van het woord altijd doden is van de
meest zwakke mens. die denkbaar is.
Het tweede vatikaanse concilie heeft
dat zeer uitdrukkelijk bevestigd en
vrijwel alle bisschoppen van heel de
wereld. Wij weten dat de abortus
provocatus (die uitgevoerd wordt om
een mens niet tot leven te laten
komen) altijd moord is. En daar kan
een katholiek, ook niet om politieke
redenen, hoe dan ook aan meewerken.
In zoverre handhaaf ik dus mijn uit
lating.
Ik heb dus niet over een minister
gesproken, in zoverre is het onjuist
wat in de krant staat. Ik heb het dus
over politici gehad. Ik heb gezegd, dat
politici, die toch menen aan een voor
katholieken onverantwoorde milde
ring 'van de abortuswetgeving mee te
werken, dat die zich moeten afvragen
of zij zich nog wel katholiek mogen
noemen. Hij zal bij zichzelf te rade
moeten gaan. Hij zal zich moeten
afvragen of zijn geweten in dit op
zicht voldoende gevormd is, zoals dat
van hem verwacht kan worden. Dat
handhaaf ik dus ook'.
Twee broers
Door een misverstand is in de rubriek
De kerk in de wereld in ons blad van
gisteren de naam van de gebroeders
Von Weizsëcker verkeerd gespeld, na
melijk sz, inplaats van zs. Voorts
hebben wij in een foto-onderschrift
de atoomfysicus en filosoof Carl Frie-
drich uitgegeven voor zijn broer Ri
chard.
i°°ó K
De man kwam recht op mij af. Oir
ik hem niet kende en hij zijn
uitstrekte keek ik onwillekeurig
terom; hij moest iemand anders
doelen. Maar daar was geen spr,D*'
van. Hij hield mij nu met bt
handen bij mijn schouders vast
schudde mij heftig heen en wi
Nee, doe maar niet alsof je me
meer kent, Renkema! Op dit moi
wist ik het heel zeker: hij had
verkeerde voor. Want zo heet ik
Hii zag mijn bevreemding en
zakte plotseling zijn hele houding I."
verraste herkenning ineen. Ik
met hem te doen. Je voelt je niet I
als je iemand hebt aangesproken
de mening een oude bekende voor
te hebben. Ik kon er uit eigen ei
ring inkomen. Maar ik was beslo
hem te helpen. Ik zei: 't Is nl Jj
zoiets is mij ook wel eens overkon £t
Je voelt je enorm genomen, n
daar is geen enkele reden voor.
fleurde hij op. We bleven even
de praat Hij had geen haast en
ook niet Hij ging mij nu uitlegjgf
wie Renkema was. Een oude vrif
van hem, met wie hij nog ln
illegaliteit gezeten had. Het ging
nog moeite kosten om weer van hjEII
af te komen, want de herinnering
die dagen zat hem hoog, dat was
duidelijk. Hij begon een omstank
verhaal over een nachtelijke to ii
over de IJsselbrug. Omdat we aam m<
kelïjk midden op het trottoir ston ari
duwde hij me langzaamaan naar lor
huizenkant daar stonden we rusti de
en werden we niet gestoord d
geïrriteerde voorbijgangers die
om ons heen moesten lopen. Een
liet zelfs even de arm van zijn vro
los en zo casseerde de echtelieden
een ieder aan een kant. Hij verte 11
maar door. Ik had geen haast, merz
ik begon het langzamerhand wel hi;
noeg te vinden. Wat had ik tensltjsui
met Renkema te maken? Ik kende
hele Renkema niet. En zijn ven
was ook verder weinig boeiend,
vendien begon ik nu te merken
hij eigenlijk een vervelende m
van vertellen had. Na elk zinnetje
hij eigenlijk een vervelende maf
ook al met een vraagteken, zodal
telkens verplicht was om op en n
of heen en weer te knikken, 1.
minste wat ik doen kon. Langza e
heb ik me van hem losgemaakt. 1
eigenlijk ben ik hem nog niet k\\
Een man die er een geweldige behé
te aan had om iemand iets te vei
len.
mJor
'ie
"fa
rk
el
rw
Van een correspondent
MIDDENSCHOUWEN Het drie-ja-
rige jongetje Arnold Jasperse uit Ker-
kwerve gemeente Middenschouwen,
Zeeland) is bij een verkeersongeluk
omgekomen. Hij zat -bij zijn moeder
achter op de bromfiets. De vrouw
wilde linksaf slaan maar werd gegre
pen door een achterop komende auto.
Het kind was op slag dood. De vrouw
liep lichte verwondingen op.
Van een onzer verslaggevers
UTRECHT De generale synode van
de gereformeerde kerken komt weer
bijen op 25, 26, 27 en 28 april
Woensdagmiddag en -avond 26 april
komt de kwestie van het voortgezet
gesprek met prof. dr. H. M. Kuitert
weer aan de orde. Donderdagmiddag
27 april behandelt de synode het
rapport van de hervormd-gerefor-
meerde werkgroep 'Samen op weg', de
avond' van de 27ste staat de activiteit
van ds. Wurmbrand op de agenda, in
verband met een bij de synode bin
nengekomen verzoek om deze predi
kant, of liever: de ondergrondse kerk
te steunen. Vrijdag de 28ste tenslotte
komen de ethische punten uit de
ingediende bezwaarschriften aan de
orde (gesignaleerde verschuivingen in
de moraal e.d.).
NED. HERV. KERK
Beroepen: te Blauwkapel-Groenek
G. H. van Kooten te Delft.
Preekbevoegdheid: K. D. Jenner,
ninginnestr. 7 te Dordrecht; G. Nal m
Ursinger Kerkweg 17 te Havelte;
H. Westerhuis, Eekhoomlaan 1
Harderwijk; J. Kooistra, Tsjerkbi|
ren 7 te Kubaard; C. Wismeyer,
chelerstr. 16 te Breda; C. de Jon
Heiwég 269 te Nijmegen; N. M.
Niemeijer, Langbroekerdijk 28
Overlangbroek; W. A. Jumelet, KoiJJ"
ring 10 te Bruinisse; M. Postma, I na
densklpsterdijk 10 te Workum.
Beroepbaar: kand. C. van Andel, l4va
erstraat 20, Utrecht.
GEREF. KERKEN
Bedankt: voor Uithoorn: R. J. Beuli'r!
ma te Groningen-Z.
GEREF. KERKEN fVRIJG.)
Beroepen: te Arnhem: H. van Omnf^1-
te Zaandam (buiten verb.).
GEREF. GEMEENTEN
Beroepen: te Veen: P. Blok te Diifoëi
land.
Bedankt: voor Klaaswaal en Utree 5
J. C. Weststrate te Meliskerke: v i
Wageningen: M. Heerschap te St.
tharines (Canada).
GEREF. GEMEENTEN IN NED
Beroepen: te Alblasserdam: A. W
te Veenendaal.
7 da
ave: 1
Gyorgy Kardos De 7
vau Abraham Bogatir. Uitgave:
reldbibliotheek, Amsterdam - Ant«ft«
pen. Prijs: ƒ16,90.
De oude, uit Rusland uitgeweken,
braham Bogatir, leidt 'n tragisch
ven op zijn kwetsbare boerenbedjom
ning, ergens in Israël, ten tijde i
het Britse mandaat. Hij wil ni
liever dan ongestoord z'n akkerU iscii
bewerken, vluchten voor z'n fami Le
problemen, voor z'n kijvende, om^1
draagzame vrouw, voor z'n gekgeu
den zoon en zaaien en oogsten met
de stilte de herinnering aan z'n lie
lingszoon, die door een Britse la jn
mijn de dood heeft gevonden. RD
gebeurtenissen in de jaren veer 'nj
zijn echter turbulent. Abraham rae fdë
als zovele landbouwers, onvermij rdo
lijk betrokken, bij de guerrilla van
volk, het niets ontziende verzet tej
de Engelsen. De complicaties wordi'in
vergroot door de komst van een j< ,onf
gen, David, die Abraham als ond|Jb!j!
duiker opneemt. Het meesterlijk
telde verhaal geeft niet alleen i
goed inzicht in het fanatieke veri
van de piepjonge staat, maar m a.a]
uit door meeslepende dialogen. r—
gespreksstof in deze roman is
een ongelooflijke trefzekerheid. De r
teur trekt vrijwel alle jiddische rej èiö
ters open. Dat laatste maakt di
paperback niet primair tot een o (|j;
logsboek, maar vooral tot een tin 4."
lend sociaal document. Weliswaar d|'a
het zoveelste boek over Israël, 1
een dat er ontegenzeggelijk
springt.
rfOM
