Hoop op overbrugging van tegenstellingen Pastoraat en nader onderricht Boekenetalage Crisis in samenwerking Suriname-zending Trouw K wart et Missiologencongres Geen 'apart' loon voor de predikant Nog geen uitspraak bisschoppen over studentengemeente Gijsen: Rome niet altijd gelukkig met rk Nederland Drs. Deddens leidt Hattemse synode Theologische docenten aan 'Baarn' gevraagd Beroepings- werk Man vermist TROUW/KWARTET WOENSDAG 12 APRIL 1972 KERK/BIMEXLAND Hervormde predikanten over Getuigenis Van een onzer verslaggevers UTRECHT Het Getuigenis met alles wat daarop gevolgd is, heeft tot nu toe het polariseringspro- ces in de hervormde kerk alleen nog maar versterkt. Een werkelijk gesprek is nog steeds niet op gang gekomen. Toch blijft de hoop, dat men elkaar zal kunnen vinden. Dit was de teneur van de forum discussie, die gisteren op de hervormde predikan tenconferentie werd gehouden. De hoop werd vooral gewekt door twee Leidse hoogleraren. Prof. dr. J. N. Bakhuizen van den Brink, een van de eerste adhesiebetuigers aan het Getuigenis, zei: 'Ik heb goede hoop, dat als eerst de misverstanden uit de weg geruimd zijn, wij elkaar kunnen vinden en als broeders in Christus verder kunnen komen'. Prof. dr. A. J. Rasker, die zichzelf rekende als een van degenen, tegen wie het Getuige nis gericht is, zei van zijn kant over de polarisatie: 'Niemand zit op een van de twee polen. Het moet mogelijk zijn, elkaar ergens in het spannings veld daartussen nog bijtijds te vinden, voordat het voor kerk en wereld niet meer hoeft'. Van polarisatie getuigde overigens ook de moeilijke voorbereiding voor dit forumgesprek, waarvan voorzitter ds. J. T. Wiersma (Wassenaar) vertel de. Het was volstrekt niet de bedoe ling, om bij de samenstelling van het forum de opstellers van het Getuige nis te passeren. Dit agendapunt was al gepland, toen er nog de verwach ting was, dat de synode in haar februarizitting haar boodschap ter be moediging aan de gemeente naar aan leiding van het Getuigenis zou vast stellen. Daarom was het de bedoeling, het forum samen te stellen uit leden van de synodale commissie, die deze boodschap had voorbereid. Toen som mige commissieleden niet konden, werd getracht enkele opstellers of geestverwanten van het Getuigenis te krijgen, maar tot ons verdriet stuiten wij in dit stadium op een muur van verontschuldigende onwelwillendheid, aldus ds. Wierma. Het forum bestond nu uit de commissieleden dr. C. P. van Andel (Zoetermeer) en ds. M. van den Bosch (Goes), aangevuld met drs. K. Blei (Haarlem) en de remon strant ds. E. P. Meijering (Amers foort). Dr. Van Andel vond het belijden in het Getuigenis eenzijdig intellectualis tisch gehanteerd. Het bijbels belijden heeft vele aspecten. Het staat in het nieuwe testament altijd in een litur gisch kader (belijden is lofprijzen) èn het raakt altijd de hele existentie van de mens. Hij betreurde het ook, dat het Getuigenis niet in discussie ging met degenen, die het bestrijdt. Het veroordeelt dwalingen zonder hun waarheidselementen te honoreren. 'Al leen in de discussie met Sölle, Sperna Weiland, De Pree komen we verder. Hun theologie is beslist niet de mij ne, maar toch heb ik veel van hen geleerd.' Drs. Blei had als bezwaar tegen het Getuigenis, dat het juist geen 'getui genis", geen levende evangelieverkon diging was, maar een leerstelligheid, een in systeem gewrongen evangelie. Zijn bezwaar was niet de eenzijdig heid. Was het maar eenzijdig. Het is juist zo alzijdig. Het zet alles veel te rechtop en wil alles veilig stellen in rechte formuleringen. Maar God is niet een systematisch God. maar een levende God. Op ds. Van den Bosch was het Getui genis weer net omgekeerd aangeko men, als een preek, waarin de dogma tiek scheef getrokken was. Het parti cularisme verslindt het universalisme met als gevolg een gevaar van zelfge noegzaamheid en onvoldoende besef ten. Daarbij kwam geen radioactief afval vrij. Nu wel uiteraard. Waarom thans geen protest van PSP. PPR, VPRO. Hier en Nu, Kuitert, Verkuyl c.s.? Meet men dan toch met twee maten? Rotterdam G. J. de Bree Wurmbrand De redactie behoudt zich het recht voor om ter opname ln deze rubriek ontvangen me ningsuitingen verkort weer to geven. BIJ fiubllkatlc wordt met de naam van do nzender ondertekend. Brieven kunnen wor den gezonden aan de lieer Joh. C. Francken. «ecrelarlj van de hoofdredactie van Trouw- Kwartet, Postbus 859. Amsterdam- Geen protest Enige weken geleden hebben we ge wachtNog steeds lazen we in Trouw geen protest tegen de ontplof fing van een kernbom in de damp kring op 18 maart 1972 door rood- China. Indertijd protesteerden velen JOnQSWSSrCl o.a. prof. Kuitert, tegen een onder grondse proef van de VS op de Aleoe- In deze rubriek (8 april) schrijft ds. Wurmbrand o.a. 'Laat hem (ds. Cseh) eens wagen te ontkennen dat de Grieks-katholieke kerk in Roemenië verboden is'. En verder: 'Het bijbelge nootschap en de YMCA zijn verboden. Maar bijbels van het bijbelgenoot schap worden binnen gesmokkeld'. In 'De wereld in', het kwartaalblad van het Nederlands Bijbelgenootschap van maart 1972 is het volgende te lezen: Opnieuw Roemenië. In Boekarest ver schijnt dezer dagen een nieuwe oplage van de bijbel voor de orthodoxe kerk. In 1968 werden er in het land 100.000 exemplaren gedrukt. De secretaris van het bijbelgenootschap van Australië was erbij toen onlangs een geheel nieuwe oplage van 60.000 bijbels ter perse ging'. Wie spreekt hier nu on waarheid: het Nederlands Bijbelge nootschap of ds. Wurmbrand? Hilversum R. Kraaij De Rotterdammer Nieuwe Haagse Courant Nieuwe Leidse Courant Dordts Dagblad Uitgaven van N.V. De Christelijke Pers Dagelijb bestuur: B. Bol, Den Hoog; dr. E. Bleumink, Poteo- wolde; mr. G. C van Dom, Nootdorp; W. A. Fibbe, Rotter dam; J. Lanter, Utrecht; dr*. J. W. de Pout, Den Hoog; J. Smal- lenbroek, Watienaar. Overige leden van het algemeen betfuuri K. Abmo, Amtrerdom; H. A. de Boer, IJmuiden; Th. Brouwer, Atten; mr. dr. J. Don- ner. Den Haag; J. van Eibergen, Schoenbergen; mr. K. von Houten, Wageningen; ds. O. T. Hylkema, Bilthoven; Joc. Huijten, Delft; mevrouw M. C E. Klooster- mon-Fortgenj, Voorschoten; me vrouw J. G. Kraoyeveld-Wouten, Heerhugowaard; prof. dr. G. N. Lamment, Noorden,- ds. F. H. Landtman, Den Haog; H. de Mooij, Rijntburg; prof. dr. G. C von Niftrik, Amtterdom; H. Otte- vanger, Buitenpotti mr. dr. J. Ozingo, Lunteren; dr. A. Veerman, Rijswijk (Z-H); H. H. Wemmen, Den Haog; dn. R. Zijlitro, Ootter- lond (Zld). Directie: Ing. O. Postma, F. Diemer Hoofdredactie: J.de Berg (waarnemend) Hoofdkantoor N.V. De Christelijke Pers: N.Z. Voorburgwal 276 - 280, Amsterdam. Postbus 859. Telefoon 020 - 22 03 83. Postgiro 26 92 74. Bank: Ned. Midd. Bank (rek.nr. 69.73.60.768). Gem.giro X 500. Met de tv-recensie over het televisie programma 'Een van de acht' kan ik het niet helemaal eens zijn. Ik miste iets, nl. over het onderdeel van 'Leen Jongewaard'. Zijn lied met refrein dat door de zaal meegeklapt werd vind ik zo Godonterend en pijnlijk voor het christelijk deel van ons Nederlandse volk dat ik niet kon nalaten de Vara hierover te schrijven. Overigens veel waardering voor ons dagblad, maar dit moest mij van het hart Zaandam mevr. Brömstrup-Beukman Bangladesj Laat de regering als die bereid is mee te werken aan ae hulpverlening aan Bangladesj. goed opletten wat er gaat gebeuren. Rusland zit er op te wach ten, zijn bergingsschepen zijn er al, nu nog het geld van Nederland. Onze bergingsvloot ligt stil met het mo dernste materiaal. Als wij er toch niet mogen komen met ons bergings materiaal stuur dan het geld naar Veere (Zeeland), daar lopen ze nog een sluis met een handspaak open te draaien. Scheveningen M. Mös West-Berlijn van solidariteit met de wereld en de rest van de kerk. Ds. Meijering kon heel wat van het Getuigenis beamen, al zou hij het nimmer zo geformu leerd hebben, maar zijn grote bezwaar was, dat de opstellers de stromingen die zij bestrijden, niet meer herkend hebben ook in hun eigen hart. Uit de zaal kwamen vervolgens toch nog enkele geestverwanten van het Getuigenis naar voren. Prof. Bakhui zen van den Brink betreurde het bijzonder, dat de theologische discus sie van de afgelopen maanden bijzon der onbelangrijk was en werd be heerst door misververstand en ver dachtmaking. Het Getuigenis is niet de weg van inkwisitie opgegaan en beschuldigt niemand persoonlijk. Het wil alleen positief een ingrijpende correctie aangeven van de weg, waar op de kerk zich nu bevindt. Tegen over ons activisme hebben wij veel meer verborgen leven in de zin van Psalm 25 nodig. Het is pure zelfover schatting te denken, dat het even wicht tussen die beiden nog niet is verstoord. Ds. S. Kooistra (Rotterdam) bestreed dr. Van Andels mening, dat het Ge tuigenis het liturgisch moment zou hebben verwaarloosd. Het pleit juist in zijn eerste punt al voor herstel van de eredienst. Zijn ervaring in het pastoraat onder de van de kerk ver vreemden was, dat zij veel meer bezig zijn met de kernvragen aangaande de verhouding tot God. dan dat zij in de knoop zitten over de maatschappijkri tische functie van de kerk. Prof. Rasker betreurde het, dat zij, die de maatschappijkritische functie van het evangelie normatief stellen (waartoe hij zichzelf rekende), door het Getuigenis allemaal in de hoek van Sölle en De Pree worden gescho ven. Hij zag verder een frappante parallel met de opkomst van het oud modernisme in de hervormde kerk, 130 jaar geleden. Toen zag men God als de Idee en Jezus als de Ideale Mens en nu is God de Crisis en Jezus de Oerrevolutionair. Het optimisme in de ontwikkeling van de mens toen vindt zijn parallel in de maatschappij kritiek van nu. Moeten we nu weer een eeuw wachten, voordat we naar elkaar gaan luisteren?, vroeg hij. Tenslotte nog een opmerking van ds. Wiersma: had het Getuigenis niet moe ten beginnen met een paragraaf over de predestinatie? Het maakt een groot verschil, of je de predestinatie ziet als de verkiezing van de enkeling (dan is de kerk de ark en ligt de wereld in het boze) of als Gods verkiezing van zijn schepping in Christus. In het laatste geval gaat het God om de wereld en is de kerk het lofprijzende, missionaire, diakonale instrumentari um om Gods ja te verkondigen. Dan komt de enkeling er ook aan te pas. DRIEBERGEN Van 19 tot 22 au gustus zal in 'Kerk en Wereld' een internationaal congres voor missiolo- gie worden gehouden. Er worden cir ca honderd deelnemers verwacht Het thema zal zijn 'zending te midden van religies en secularisatie'. Het zal het derde congres zijn van deze aard. Het eerste werd in 1968 in Birmingham gehouden, het tweede in 1970 in Oslo. Het congres in Driebergen gaat uit van de 'International Association for Mission Studies', waarvan missiologen uit alle werelddelen lid kunnen wor den, rooms-katholieke zowel als pro testanten. Bezwaren tegen presentatie in Nederland Van een onzer verslaggevers AMSTERDAM De hervormde en gereformeerde zendingsorganen hebben hun adviserende en gastleden uit het bestuur van het Zeister zendingsgenootschap (de Surinaamse-zending) teruggetrokken. D.Ruitenberg UTRECHT Moet de predikant, wiens taak het is te waarschuwen tegen de machten, tegen vereenzelvi ging met het establishment, niet ook in zijn wijze van gehonoreerd-worden uitgedrukt zien, dat hij niet tot deze wereld behoort, maar dat hij zich op een andere orde richt? Zo stelde ds. L. H. Ruitenberg in Utrecht de vraag op de jaarvergadering van de (inter kerkelijke) bond van Nederlandse predikanten en zijn antwoord was ontkennend: geen 'apart' loon voor de predikant. Ds. Ruitenberg wees er op dat de bij'bel heel nuchter stelt dat de voor gangers behoorlijk betaald moeten worden. Hij had nog een ander, z.i. zwaar argument, waarom de predikant zich in zijn salariëring niet buiten de maatschappelijke orde moet opstellen: de predikant is geen profeet, hij zal, om werkelijk te kunnen communice ren en zijn werk behoorlijk te kun nen doen. gewoon mens met de men sen moeten zijn, óók in _zijn maat schappelijk bestaan; hij mag niet doen alsof hij, dienaar des Woords. een apart mensensoort is, dat buiten de sociaal-economische werkelijkheid staat. Uit het jaarverslag van de bond blijkt dat het ledental van 2271 gestegen is tot 2316; de meeste leden zijn her vormd: 1470 dienstdoende en 296 eme riti-predikanten. DEN HAAG De Nederlandse bis schoppen hegen gisteren in hun nor male veertiendaagse vergadering ge sproken over de kwestie van de Leid se studentengemeente, waar (ook) een gehuwde priester pleegt voor te gaan. Tot een verklaring is het niet geko men; men wil eerst met de betrokke nen gepraat hebben, zo vernemen wij. De bisschoppen hebben niet gehan deld over het abortusvraagstuk, of beter: over de uitspraken hierover die mgr. Gijsen, de bisschop van Roer mond, hierover heeft gedaan en die in rk. kring nogal beroering teweeg hebben gebracht. Mgr. Gijsen heeft namelijk in een interview met het dagblad De Limburger te kennen ge geven, in alle gevallen tegen abortus te zijn en dat katholieke ministers die meewerken aan een wettelijke rege ling van het abortusvraagstuk, zich niet langer katholiek mogen noemen. Deze uitspraak wijkt enigszins af van de bisschoppelijke brief over abortus van enige tijd geleden: op 24 fébruari verleden jaar merkte het rk. episco paat in een verklaring op dat er ernstige conflictsituaties kunnen voor komen. waarin men noodgedwongen over het behoud van menselijk leven moet beslissen. Met andere woorden: het leven van anderen (van de moe der) kan in bepaalde gevallen concur rerend optreden. Ter toelichting van deze stap hebben de raad voor de zending van de Nederlandse hervormde kerk, het hoofdbestuur van de gereformeerde zendingsbond en de generale deputa- ten voor de zending van de gerefor meerde kerken de volgende gemeen schappelijke verklaring opgesteld. Zoals bekend zal zijn worden de be langen van het zendingswerk in Suri name wat Nederland betreft, behar tigd door het Zendingsgenootschap der evangelische broedergemeente (Zeister zendingsgenootschap). Sedert verscheidene jaren hadden de raad voor de zending van de Nederlandse hervormde kerk, het hoofdbstuur van de gereformeerde zendingsbond en generale deputaten voor de zen ding van de gereformeerde kerken contact met dit werk door middel van enkele adviserende en gast-leden in het Zeister zendingsbestuur, terwijl het Idenburgfonds vele jaren lang in de gereformeerde kerken gelden heeft ingezameld voor het werk in Surina me, die speciaal ter beschikking wer den gesteld voor het werk onder de Javanen. Dit contact voldeed weder zijds niet Er leefden bij de hervorm de en gereformeerde zending bezwa ren, met name ten aanzien van de samenwerking met de kerk in Surina me en de wijze van presentatie in Nederland. Hierover is een en ander maal uitvoerig gesproken, helaas zon der resultaat. Daarom hebben de hervormde en ge reformeerde zending, na diverse be- Van een verslaggever GELEEN 'Ik geloof wel anders zou ik inderdaad met een plank voor mijn hoofd lopen dat mijn benoe ming voor 'n deel te zien is in 't licht van het feit dat de wereldkerk niet altijd even gelukkig is geweest met een bepaalde manier van katholiek zijn in Nederland', verklaarde mgr. Gijsen, de nieuwe bisschop van Roer mond, in Geleen tijdens een foruma vond onder leiding van de heer Fons Hermans, directeur van de Geleense volksuniversiteit. Mgr. Gijsen achtte het ideaal, dat het héle katholieke volksdeel een bisschop moet kiezen, in de praktijk gewoon niet haalbaar. Hij zei voorts het treu rig te vinden als men beweert dat Rome, dat zich hier niet kan verdedi gen, bij de benoeming politiek heeft bedreven. Mgr. Gijsen vertelde ook dat hij zich de afgelopen maanden vaak machteloos gevoeld had 'tegeno ver mensen die alleen boordevol wan trouwen tegenover me zaten'. sprekingen met 'Zeist' aan het Zeister zendingsbestuur medegedeeld, dat er naar hun gedachte met name meer inzicht in en medeberaad over het werk in Suriname zou moeten worden bereikt. Aanleiding hiertoe was er temeer, omdat de (intussen zelfstan dig geworden) kerk van Suriname tot de hervormde en gereformeerde zen ding een verzoek heeft gericht tot samenwerking. Ook het feit, dat velen in de hervormde kerk en in de gere formeerde kerken (terecht) het werk in Suriname een warm hart toedragen deed de hervormde en gereformeerde zendingsorganen hiertoe besluiten. Het Zeister zendingsbestuur heeft verklaard, dat het graag tijd wil heb ben voor intern beraad, zowel in eigen kring als in de broedergemeen ten in Nederland en in de kerkpro- vicie als geheel. Om het Zeister zendingsbestuur daartoe volledig de gelegenheid te geven zonder dat de hervormde en gereformeerde zending verantwoordelijk zijn voor het gevoer de beleid is afgesproken dat de advi serende en gastleden van de hervorm de en gereformeerde zijde uit het Zeister zendingsbestuur zullen wor den teruggetrokken, zodat de samen werking in deze voorlopig wordt opge schort. Zowel van de kant van 'Zeist' als van hervormde en gereformeerde kant is de hoop uitgesproken, dat het interne beraad van 'Zeist' en het daarna te heropenen overleg zal kunnen leiden tot een goede vorm van samenwer king, waardoor het werk in Suriname goede voortgang kan vinden. Van de kant van het Idenburgfonds is toege zegd, dat voor dit jaar de gelden voor het werk onder de Javanen in elk geval ter beschikking zullen worden gesteld. HATTEM De generale synode van de gereformeerde kerken (vrijge maakt) heeft drs. .D. Deddens uit Leeuwarden tot haar praeses gekozen. Assessor werd ds. J. Kok uit Amers foort, eerste scriba ds. N. Bruin uit Groningen en tweede scriba ds. D. Vreugdenhil uit Velp. - Allen maakten zij reeds eerder deel uit van een synode-moderamen. Drs. Deddens presideerde het laatste ge deelte van de synode van Delfshaven 1964 alsmede de synode van Amers foort 1967. Ds. Kok was praeses van de synode van Hoogeveen 1970. Het was een unicum, dat de opening van de synode gisteren werd bijge woond door een officiële deputatie van het Hattemse gemeentebestuur. De beide wethouders en de gemeente secretarissen waren aanwezig. De synode werd toegesproken door prof. Sang Dong Han, rector van het theologisch seminarie in Poesan van de 74.000 zielen tellende Korea presbyteriaanse kerk. Prof. Sang sprak in het Koreaans. waarbij hij werd vertaald door een Koreaans pre dikant. Hij zei, dat zijn kerft strijd tegen de valse leer, maar bemoedigd wordt door de steun van de gerefor meerde kerken (vrijgemaakte). BAARN De gereformeerde zending heeft verzoeken ontvangen uit West- Irian en Brazilië om theologische do centen te sturen. De synode van de christelijke kerk van West-Iran heeft gevraagd om een nieuw-testamenticus voor de theologische school van Abe- pura. De presbyteriaanse kerk van Brazilië heeft een kerkhistoricus nodig voor de theologische school van Reci fe. - bli; p: fda I^rits Hopman, in 1932 op 55-jJg5( leeftijd gestorven, is, hoewel voorzitter van de Maatschappij Letterkunde, nooit een groot aujüec geworden. Zijn werk heeft niet bekendheid gekregen die hij zelf gewenst had. Hier en daar duikt een enkel verhaal van hem op jer verder kan men het uitgewerkt 1 ment van een dagboek 'De proef wel eens tegenkomen. Ook dit ment stelt ons vragen. Wat te d< van de held van het verhaal, toegekomen aan het meest opwin de ogenblik van zijn leven, nl. waarin hij de geliefde die hem i verstootte toch ten langen leste krijgt, dan enkele bladzijden wijdt, niet aan haar schoonheid i aan de bijzonderheden van een dens museum en de wijk Soho? man was een gelovig mens. Daar tuigt dit dagboek van. Er vindt een ontwikkeling plaats van een s 1st spinozistische Godsbeschouwing tojie aanvaarding van God als Vader, zijn leven leidt. De lezing van dagboek bevorderde Hopman bij niet weinig door een opmerking sb meteen op de eerste bladzijde. F moet ergens in de wereld een 2 r num te vinden zijn, dat het le belangrijk maakt en een glorie op dingen legt, als op enkele verklai dagen in den kindertijd'. Naar arcanum, naar dat verborgene, is 1 man duidelijk op zoek geweest en die ene zin zal hij verwoord hebfce: wat velen beweegt om, evenals hij er zoek te gaan: er moet een geheim dat het leven belangrijk maakt kerk heeft dat geheim gevierd en viering op de afgelopen zondag b< r ten (beloken pasen). Maar dat ne r niet weg dat het geheim zelf aanw ra blijft in de presentie van de leve Heer in Geest en Woord. Hij is het arcanum der wereld. Men mot naar zoeken en het is dichterbij men denkt. Hetgeen Jaap den Boef beweerde in zijn artikel over bezoek van Westber- lijners aan de DDR is enigszins bezij den de waarheid (Trouw/Kwartet 8 april '72). Hij schreef: 'Hoogstens sla gen zij (dit zijn de Oostduitsers) er in een reisje naar Polen of Tsjecho- slowakije te maken of als ze veel geluk hebben nog wat verder de Warschau- pactlanden in'. In de eerste plaats: De Oostduitsers mogen naar alle Oostbloklanden. Dit heeft niets met geluk te maken, al leen met geld. Ik heb Oostduitsers gesproken die al enkele jaren achter een naar Bugarije en Hongarije ge weest waren. In 1970 gingen er 81.665 Oostduitsers naar Bulgarije. Rotterdam J. Boele Inflatie Ik ben het eens met de heer W. de Smalen uit Nieuwendam en vraag me af of de regering bezig is om de inflatie te bestrijden of te bevorde ren? Ik meen van het laatste. Wan neer zal de regering eens ingrijpen in de prijzen, melk duurder, brood duur der. en wat dacht u van een huurver hoging ingevoerd voor woningen van 40 jaar en ouder van 15 pet per jl. april. Schande dat vele mensen met lage inkomens hier getroffen worden. Wat gaat de regering doen tegen deze verkapte huurverhogingen, wat gaat ze doen voor de werklozen of moeten er eerst weer eens 200.000 op de keien staan'' Honselaarsdijk P. Landman NED. HERV. KERK Beroepen: te Ede: H. Jongerden Veenendaal; te Ridderkerk: J. M. Meij te Woerden; te Hoevelaken: H. v. Kooten te Delft; te Waani' burg: kand. D. D. Lucas te Utrecht Aangenomen- naar Lunteren: F. Bi wer te Honseiersdijk; naar Terhe a. Zee: G. Bos te Hoornaar; n Tholen: kand. A. de Reuver te W F dinxveen, die bedankte vo,or As Bruchem-Kerkwijk, Hagestein, N< deloos, Papendrecht, Poederooien, kerom, Veen, Zetten-Andelst en Z termeer. Bedankt: voor Ede: C. v.d. Bergh Katwijk a. Zee. GEREF. KERKEN Beroepen: te Oosterbeek-DoorwerthjSï v.d. Klist te Midwolde. Aangenomen: naar Hollandseveld Warner te Kamerik; naar Oude Pe^| la: G. Zeeman te Lioessens. CHR. GEREF. KERKEN Beroepen: te Gorinchem: A. Bijkc kand. te Zaandam; te Den Haag-Ri k wijk: W. J. Quist te Opperdoes; Kerkwerve: P. Roos te Middelhan i te Assen: J. Kruis te Zwaagwestein w te Haamstede-Zierikzee: A. v.d. Ve 11 te Nw Pekela, die bedankte v< Utrecht-C. GEREF. GEMEENTEN Aangenomen: naar Krabbendijke: Hoogerland te Werdendam. die dankte voor Scherpenisse. door dr. C. Rijnsdorp De serie Theologie en Gemeente, een uitgave van J. H. Kok NV te Kampen, bedoelt leiding te geven op basis van de H. Schrift en en binnen het kader van de gereformeerde confessie. Mijn taak is de nummers 2 en 3 kondigen, t.w. dr. B. Rietveld. De geloofspraktijk (100 blz., 7,90) en dr. B. Wentsel, De koers van de kerk ln een horizontalistisch tijdperk, deel 1 (111 blz., 8,50). Op dit laatstgenoemde werk komt dus nog een vervolg. Dr. Rietveld houdt een uitvoerig pleidooi voor een persoonlijke geloofsbeleving. Hij acht het van actuele betekenis om een accent (niet hèt accent) op de geloofspraktijk te leggen In een tweede hoofdstuk ziet hij de gevaren van zulk een accent onder het oog. Hij herinnert aan de waarschuwingen van Schilder en wijst zowel het extreme piëtisme als vormen van modern mysti cisme af. Toch is, zegt hij in hoofdstuk Hl, een individuele geloofspraktijk in goede zin moge lijk, en wel in de aanraking van Godswege en in de persoonlijke reactie daarop. 'Het gaat mij niet om het beleden geloof, maar om het beleefde geloof (bi. 53). Hoofdstuk TV geeft dan een uitwerking van de geloofspraktijk, waarbij men niet uit de samenleving en haar problemen deserteert, maar wel dieper tast dan de opper vlakkige activiteit Tenslotte besprekt de auteur de wijdere verbanden, waarbinnen het persoon lijk geloof gestalte moet krijgen- Rietvelds boek is overwegend pastoraal, een soort persoonlijk herderlijk schrijven. Het wil schrikreacties wegnemen, helpen wennen aan verontrustende verschijnselen door die te be schrijven en daaraan namen te geven. Terecht ziet hij de individualiteit bedreigd, ook in geloofszaken. Hij voert als het ware op zijn studeerkamer een lang, kundig en gemoedelijk gesprek met een gemeentelid van enige ontwik keling die het niet meer ziet. De uitvoerigheid van zijn uiteenzettingen kan worden gerecht vaardigd door de geruststellende sfeer die zo tot stand komt Hier geen openlucht-concert, maar binnenkamer-muziek Het boek van dr. Wentsel vertoont een heel andere opzet. Het geeft een systematische uiteen zetting van een wetenschappelijke achtergrond uit. Het werkt met voetnoten en uitgebreide lectuuropgaven Dr. Rietveld geeft informatie met de bedoeling te troosten, dr. Wentsel wil inzicht (en daardoor ook troost) verschaffen door uitvoerig te informeren. Hij zegt daarover het volgende: We kunnen de huidige onzekerheid niet over schreeuwen of wegcommanderen. We kunnen wel trachten de diagnose van de onzekerheids ziekte te stellen en een geneesmiddel daarvoor te zoeken. De polarisatieversohijnselen binnen de kerk moeten worden doorbroken. De kerk is tegelijk een belijdende èen belijdeniskerk. Ons streven is gemeente en godgeleerden dicht bij elkaar te houden. Herbronning (teruggaan tot de bronnen) is daarbij noodzakelijk. Als oorza ken van de huidige geloofscrisis noemt dr. Wentsel voorts de massale ontkerkelijking, het conflict tussen geloof en wetenschap, de wen ding in het denken aangaande God, de wending van het verticalisme naar het horizontalisme en de nieuwe visie op de kerk. De afstand tussen verleden en heden wordt pijnlijk beseft, ook al omdat de hedendaagse mens' sterk modieus is ingesteld. Ook de oecumene is oorzaak van verwarring. De uitlegging van de bijbel wordt sterk door de wijsbegeerte beïnvloed. Het dogma is in het geding. We leven in een open kleine wereld. Om de polariteitsbeweging te door breken moeten we uitgaan van de betrouwbaar heid van God en van daar uit het totaal van de openbaring èn van het geschrevene benaderen. In verdere hoofdstukken behandelt de schrijver vier golven van verontwaardiging (tegen goedko pe genade, tegen neovrijzinnigheid. tegen hori zontalisme maar ook tegen een introverte kerk), vervolgens speciaal het horizontalisme, de afval, de mondigheid en de taak van de kerk, de grote tegenstelling in deze wereld, waarbij géén zwart wit schema mag worden gehanteerd, maar wel op een fundamenteel verschil tussen kerk en wereld moet worden gewezen. Het laatste (acht ste) hoofdstuk behandelt dan de huidige theolo gie en de tegestelling. Dit is natuurlijk niet meer dan een bladeren in dit compact geschreven, uitvoerig gedocumen teerde werk dat zich tot studieuze lezers richt. In het debat tussen traditie en vernieuwing is het e en wettige bezigheid, dat sommigen de traditie niet willen loslaten, zonder dat tot in bijzonderheden haar houdbaarheid wordt onder zocht. Wanneer dit zo serieus en gedetailleerd gebeurt als hier, kan zulk een onderzoek de gemeente alleen maar ten goede komen. Daarbij is niet alleen aan de gereformeerde kerken gedacht, maar aan elke groepering die 'de ver bondenheid aan het belijden van de kerk, zoals dit gestalte kreeg bij de reformatorische belijde nisgeschriften' (zie de achterkant van het boek) wil handhaven. De Achillespees is naar mijn gevoelen het spreken over 'de kerk', waarbij de concrete kerkelijke situatie in het midden wordt gelaten. De auteurs kunnen natuurlijk zeggen: dat is vers twee en valt buiten ons bestek. Maar hoe kan men diepgaand willen analyseren zonder het primaire vraagstuk van de verscheurdheid van de kerk met naam en toenaam onder de ogen te zien? Welke kerk wordt in deze serie bedoeld? Wordt de eigen kerk gezien als exclusief of representatief? Als de enig-ware of als de beste? Wekt men onbedoeld niet de indruk dat vóór alles de status quo moet worden geconsolideerd? Als men door dr. Rietveld in zijn gemoed geraakt is en door dr. Wentsel meer in bijzon derheden kijk op de hedendaagse stromingen heeft gekregen, kan de lezer het dan helpen dat vlees en hart roepen om een profetische stem, die niet alleen maar geruststelt en onderwijst, maar schuldig verklaart en alle kerken oproept tot een volstrekte ommekeer? De profeten. Christus en de apostelen zochten geen even- wichtsconstructies. maar proclameerden het heil en riepen op tot radicale gehoorzaamheid. Daarom ervaar ik, niet wat de auteurs bedoelen en schrijven, maar de opzet van deze serie als een belemmering voor een dieper gaande refor matie dan die van de zestiende eeuw. Besmette lading door Richard Cal son. Uitgave: Elsevier Nederland. In het raam van het Israëlisch-Ai* bisch conflict heeft Callison een thi 'r Ier geconstrueerd, die de uitgever i niet overdreven kwalificatie 'sto i kluisterend' heeft meegegeven. H'i avonturenverhaal speelt zich overv gend af op de Middellandse zee. I gegeven is, dat Israël door een aardl ving is getroffen en dat de voedsel 0! tuatie er zorgwekkend is. De were stuurt schepen met graan, zelfs Egyp biedt een lading aan Maar tevorl is er een zwaar bewaakt Schots Lab ratorium voor bacteriologische oorlo voering overvallen; het levensgeval lijke miltvuur-B is verdwenen. De bewaking is vermoord en gesne velde overvallers onherkenbaar maakt. Het dodelijke gif moet ai boord worden gebracht van een graa schip, op weg naar een Israëliscl haven. Dat gebeurt: een spectaculai entering met veel slachtoffers in vol zee. Een fanatieke Egyptenaar lei deze campagne en vergiftigt graan. Geheim agent Brevet Cabl die als passagier aan boord was, dui als verstekeling onder in b schip. De spanning stijgt op iede bladzij, ook als de Britse Marine pi beert in te grijpen. De climax letterlijk en figuurlijk explosief. Lil hebbers zullen bij lezing niet gestooi willen worden! Rl Van onze correspondent MEPPEL De 31-jarige Jan Han huis uit Meppel wordt sinds zondag vond vermist. Sedert een hoofdoper tie van enkele maanden geleden wi de heer Hamhuis wat zwaarmoedi Zondagavond bij terugkomst van zij ouders bleek, dat hij verdwenen waa.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1972 | | pagina 2