Ondanks ontvluchtingen
beleid niet veranderen
Sko! spreekt uw taal.
Proef't maar.
Peil Rijn stijgt, maar
water nog niet best
Amerikanen huldigen Chapiin
Zeeland krijgt voorlopig
geen rijksdiensten
Landelijke invoering
alarmnummer onzeker
Directeur Mesdagkliniek:
ck
Hongerstaker
zit celstraf uit
Man pleegde voor
f 80.000 aan
winkeldiefstallen
alBier
Winkeldief
aangehouden
Bijna geen werk in
Gelderland voor
textielarbeiders
Kl(
ROUW/KWARTET WOENSDAG 5 APRIL 1972
RINNENLAND
Kil
Van een onzer verslaggevers
GRONINGEN 'Het is een onthutsende en verbijsterende erva
ring als je meent te werken op basis van vertrouwen en er gebeurt
dan zoiets'. Dit zei gisteren de zenuwarts dr. A. Rengelink, direc
teur van het rijksasiel voor psychopaten 'Dr. S. van Mesdag', naar
aanleiding van de gewelddadige ontsnapping van drie gevaarlijke
patiënten uit de Mesdagkliniek.
Het personeel is ervan geschrokken
en is er door geschokt, maar wil
desondanks doorgaan op een weg die
gebaseerd is op vertrouwen. Er zul
len zo zei dr. Rengèlink dan
ook geen concrete extra maatregelen
worden genomen om herhaling te
voorkomen. Wel zullen de bestaande
regelingen kritisch en extra zorgvul
dig worden toegepast. De directeur
en zijn staf hebben aldus de heer
Rengelink gistermorgen met het
personeel en ook met de patiënten
over de zaak gesproken.
Crisis
Daarbij is, volgens de directeur ge
bleken dat én het personeel én de
patiënten menen, dat er sprake is
van een crisis-situatie en dat men
moet samenwerken om daar uit te
komen. Ook de patiënten hebben
hun medewerking toegezegd, zo zei
ons de heer Rengelink. 'De patiën
ten hebben zeer positief gereageerd
en zich gedistantieerd van het optre
den van de drie mensen die er
vandoor zijn gegaan, nadat ze twee
bewakers hadden gekneveld'.
Bij deze kneveling werd de 31-jarige
socio-therapeut H. R. Smith zo hard
handig aangepakt, dat hij een wond
aan zijn hals opliep en door adem
nood twee keer bewusteloos raakte.
Doordat de andere gedetineerden tij
dig alarmeerden kon erger worden
voorkomen. De naar het ziekenhuis
vervoerde socio-therapeut is buiten
levensgevaar. Zijn lotgenoot, de 47-
jarige groepsleider B. Hoorntje,
werd ook gebonden, maar kwam er
vanaf met een door de lip geslagen
tand.
Het Van Mesdag-asiel is de laatste
tijd weer volop in het nieuws ge
weest. In het afgelopen half jaar
ontsnapte vijf verpleegden, die ove
rigens inmiddels allemaal terug zijn.
Twee van hen gingen er de afgelo
pen drie maanden vandoor. Het
drietal dat nu is gevlucht, heeft het
totaal aantal dit jaar reeds op zes
ontvluchtingen gebracht. Daarnaast
zijn er ook nog vijf verpleegden
geweest, die misbruik maakten van
het feit dat ze een zekere mate van
vrijheid genoten en met een bewa
ker buiten de inrichting mochten.
Gewoonlijk gebeurt dit gemiddeld
vijftien keer per jaar op een aantal
ontsnappingsmogelijkheden van vijf
duizend keer. Deze patiënten komen
echter nagenoeg altijd eigener bewe
ging terug. 'Wat ons zorgen baart is
dat er nu verpleegden zijn, die weg
gaan zonder dat ze nog aan bewe
gingsvrijheid toe zijn'.
Oorzaken
Dr. Rengelink ziet twee oorzaken.
Eén daarvan is dat de psychiatrische
verpleging is geïntensiveerd. Daar
door zien een aantal mensen hun
eigen situatie scherper dan aanvan
kelijk. Ze kunnen niet meer om hun
eigen problemen heen en dit wekt
spanningen, die zich onder meer
uiten in ootvluchtingspogingenDe
andere oorzaak is van tijdelijke
aard, namelijk de ombouw van het
asiel tot een moderne en grotere
inrichting.
De drie, die er nu vandoor gegaan
zijn P. R. de R. uit Bussum, M v. d.
E. uit Utrecht en J. v. d. D uit Den
Haag, variërend in de leeftijden van
25 tot 27 jaar en veroordeeld wegens
zaken als zware mishandeling,
doodslag, afpersing en wederrechte
lijke vrijheidsberoving Na hun ont
snapping heeft dr. Rengelink hen
direct als gevaarlijk opgegeven. Vol
gens hem staat dit overigens niet
direct in verband met hot door hen
gepleegde delict en hun plaatsing in
de gesloten afdeling. De beoordeling
'gevaarlijk' heeft de heer Rengelink
gegeven od grond van het feit dat ze
gewelddadig zijn uitgebroken en
kennelijk na afspraak.
De drie riepen achtereenvolgens de
heren Hoorntje en Smith naar een
zaaltje waar ze recreëerden. Eerst
werd Hoorntje bedreigd met een
schaar uit één van de werkplaatsen
in het asiel, en vervolgens werd hij
aan bed gebonden. Daarna knevel
den ze Smith op hardhandige wijze.
Met de sleutels van de bewakers
bereikten ze een binnenplaats en
daarna hoefde alleen nog een hou
ten deur te worden opgengebroken.
De andere vier verpleegden in de
zelfde gesloten afdeling hebben niet
mee gedaan en hebben zich nader
hand ook gedistantieerd van de han
delwijze van M. v. d. E. die
enkele weken geleden al poogde uit
te breken door over een zes meter
hoge schutting te klimmen en
zijn kornuiten.
Behoefte
De heer Rengelink gelooft niet dat
de ene ontsnapping de andere uit
lokt. De grotere behoefte aan vluch
ten schrijft hij zonder meer toe aan
de intensievere behandeling.
Het werken op basis van vertrouwen
met de patiënten, zal volgens hem
moeten worden voortgezet, omdat
dit de enige mogelijkheid is om te
werken aan een redelijke terugkeer
van de verpleegden in de maatschap
pij. De ontsnappingen ziet hij als
individuele actie van enkele patiën
ten.
Minister Geertsema stelt het alarmnummer in werking.
Van onze Haagse redactie
BREDA Een beslissing over de landelijke invoering van het alarm
nummer 0011 wordt pas genomen, wanneer het zeker is dat het ge
bruik van het nummer een versnelling van de hulpverlening bete
kent en de onvolkomenheden van het tegenwoordige alarmsysteem
worden weggenomen.
Minister Geertsema (binnenlandse za
ken) heeft dit gistermiddag meege
deeld bij het ingebruiknemen van het
alarmnummer 0011 in het telefoondis
trict Breda.
Bij de proef met 0011 in het telefoon
district Tilburg is echter al gebleken,
dat ongeveer 70 procent van de alarm-
berichten, die anders via de lokale
alarmnummers binnenkwamen, nu via
0011 gemeld worden. Voor een klein
gebied als het telefoondistrict Tilburg
is dit nog wel op te vangen, aldus de
minister, maar voor een groot tele
foondistrict als Breda zal dit aanzien
lijk meer problemen op gaan leveren.
Voor de districten Rotterdam en Den
Haag zal dit probleem nog omvangrij
ker zijn. De minister waarschuwde,
dat men bet gebruik van 0011 niet
moet zien als 'het' middel tegen alle
kwalen.
Het nummer 0011 is gekozen, omdat
de cijfers 0 en 1 corresponderen met
het eerste en het laatste cijfer op de
kiesschijf. Het nummer is dus gemak
kelijk in het donker te draaien.
De opzet is, dat de 0011-meldcentrale
alleen een 'doorgeefpost' is voor de
alarmberichten. De centra zijn dus
alleen verantwoordelijk voor het vast
stellen van de plaats, waar hulp nodig
is, het vaststellen van de aard van de
hulp en het alarmeren van de juiste
hulpdiensten en er voor zorgen, dat
ze dag en nacht bereikbaar zijn
Minister Geertsema zag als probleem
het precies bepalen van de plaats,
waar hulp nodig is. Het personeel van
het 0011-centrum moet dit vragend
aan de weet zien te komen. De kans
op fouten in een groot gebied als
Breda is niet uitgesloten. Belangrijk
voor de landelijke invoering van het
klemtoonde, dat India voortdurend
elk van de 22 telefoondistricten moet
een extra uitgave worden gedaan van
drie miljoen gulden per jaar.
MIDDELBURG De provincie
Zeeland komt niet voor op het
prioriteitenlijstje voor de vesti
ging van een rijksdienst. Het
Noorden en Limburg staan bo
venaan en welke provincies daar
op volgen, moet nog bekeken
worden.
Dit ziei minister Langman gisteren in
Middelburg na een werkbezoek aan de
provinaie. Met het provinciaal bestuur
heeft hij van gedachten gewisseld
over de industrialisatie van het Wes-
terscheldebekken, de steun aan het
toerisme en recreatie en de exploita
tie van het vliegveld Midden-Zeeland.
"Bij de industrialisatie van het Wes-
terscheldebekken moet een keuze ge
maakt worden tussen de noordelijke
en de zuidelijke oever', zei de minis-
ALKMAAR De heer H. Slagter die
zich bij het huis van bewaring in
Alkmaar had gemeld om in plaats van
honderd gulden boete te betalen tien
dagen celstraf uit te zitten is daar
gisteren in hongerstaking gegaan.
Hij doet dit uit protest, naar hij zegt,
vanwege zijn onschuld. De gemeente
Zijpe heeft geweigerd een vergunning
af te geven voor de zes weekendhuis
jes en vier sta-caravans die achter
zijn huis staan, omdat dit terrein
geen recreatieve bestemming heeft.
De provincie had hem eerder wel de
vereiste ontheffingen verleend. De
kantonrechter stelde de heer Slagter
in het gelijk. In hoger beroep werd
hij echter weer veroordeeld, door de
Alkmaarse rechtbank.
RIJSWIJK De Rijswijkse politie
heeft een 52-jarige kantoorbediende
uit Rotterdam aangehouden, die in
drie jaar tijd voor 80.000 aan goede
ren stal uit winkels in de randstad.
Alle goederen zijn teruggevonden op
zijn pensionkamer in Rotterdam en in
koffers in bagagedepots van Rotter
damse stations.
De man werd betrapt toen hij bij een
warenhuis in Rijswijk een kostuum
meenam zonder te betalen. Volgens
de politie was het in 'zekere zin een
opluchting' voor de man dat hij ein
delijk was betrapt.
Hoewel hij geen administratie bij
hield van zijn winkeldiefstallen kon
hij van elk voorwerp precies zeggen
waar hij het had gestolen. Zijn klep-
tomanie had hem naar winkels ge
voerd in Leiden, Haarlem, Amster
dam, Rijswijk, Schiedam, Gouda en
Rotterdam.
ter. 'Er zal ergens een fors industrie
gebied moeten worden aangelegd,
rond het Sloe of in Zeeuws-Vlaander-
en'.
De minister verbond de vaste oever
verbinding over de Westerschelde
niet automatisch aan de industrialisa
tie van oostelijk Zeeuws-Vlaanderen.
'Als er besloten wordt tot een vaste
oeververbinding, zal Zeeuws-Vlaande-
ren meer kans maken. Maar ik draai
deze zin niet om', zei de minister.
DIENSTEN
He<t provinciaal bestuur heeft minis
ter Langman verzocht vooral aandacht
te besteden aan de dienstensectoe.
Zeeland mag niet de plaats v.an basi-
sondustrieën en basisscholen alléén
worden, is de stelling van de provin
cie. Minister Langman verzekerde, dat
wait betreft de spreiding van de rijks
diensten, Zeeland niet onder het wes
ten zal worden gerekend (waar de
rijksdiensten niet zullen worden ge
stationeerd).
ZeeLand vroeg de minister van econo
mische zaken ook om subsidie voor
het vliegveld Midden-Zeeland en enke
le commerciële recreatieprojecten.
Honderdduizendste
bezoeker voor HOT
Haags Ontmoetingscentrum voor The
aterkunsten, kortweg HOT, ontving
op de tweede Paasdag de honderddui
zendste bezoeker sinds de opening, op
31 oktober 1969. HOT is het tweee
theater van de Haagse Comedie, die
een groot deel van de voorstellingen
ook zelf verzorgt, maar ook andere,
Nederlandse en buitenlandse, gezel
schappen te gast had, en bovendien
aandacht besteedt aan muziek, dans,
poppentheater, cabaret, pantomime,
film, televisie, lezingen en kinderto
neel.
De honderdduizendste bezoeker kwam
naar de kindermusical Michiel de
Fluiter. Aantal bezoekers en voorstel
lingen zijn, van het eerste seizoen
1969-70 af voortdurend gestegen. HOT
is uitgegroeid tot een onmiskenbare
faktor in het Haagse culturele leven.
En dan nog...
de Maastrichtse sauna, nu aanlokkelijk
gemaakt voor zowel ont- als on-blote
baders.
Leonard Cohen (waarvan o.m. Her
man van Veen Suzanna en De Vluchte
ling zong) geeft zaterdagnacht 15 april
een concert in Amsterdams Concert
gebouw.
Het Prentenkabinet van het Stede
lijk Museum te Amsterdam toont van
8 april tot 22 mei ruim honderd pren
ten van de Amerikaan Jasper Johns.
Het Oog op Avontuur, korte film
van Han van Gelder, Jonne Severijen
en Hans Locher, over de graficus Mau-
rits Escher, is voorgedragen voor een
Academy Award (Oscar).
Joegoslavlsch kindertheater Bosko
Buha komt niet, zoals aangekondigd
werd, naar Carré om Amsterdams
Jeugdtheater Festival te besluiten.
Leldens toneelgroep Imperium koos
voor het zomeravond program in het
Micro-theater Een Draad in het Don
ker van Hella S. Haasse.
In het Museum Van Bommel-Van
Dam, Venlo is de presentatie van de
eigen collectie gewijzigd: in de bin
nenruimte tekeningen-ensembles en in
de omloop hoogtepunten uit de verza
meling met de nieuwe aanwinsten uit
1971.
Prent van een oude Oostindiëvaarder op de tentoonstelling.
Expositie over Rotterdam en Indië
De tentoonstelling 'Rotterdam en In
dië, die van 8 april tot 5 juni in het
Historisch Museum te Rotterdam ge
houden wordt zal aan de hand van
schilderijen, voorwerpen, prenten, en
dia's een beeld geven van de verhou
ding Indië-Nederland gedurenden de
jaren van de V.O.C.
Het middelpunt van deze expositie is
de reeks portretten van de bewindheb
bers der V.O.C. (kamer Rotterdam)
die in maart van dit jaar vanuit het
Rijksmuseum te Amsterdam naar Rot
terdam zijn overgebracht om daar een
blijvend deel van de collectie te wor
den.
Na opheffing van de V.O.C. namelijk
verhuisden die portretten geschil
derd door Pieter van der Werff
naar het departement van Koloniën in
Den Haag om tenslotte in het Rijks
museum terecht te komen. Omdat ze
vooral geschiedkundig voor Rotterdam
van belang zijn, werd al aan het eind
van de vorige eeuw geprobeerd ze
weer naar de plaats van herkomst te
brengen. Nu is het dan zover.
Verder wordt er op deze tentoonstel
ling aandacht geschonken aan de oude
beschavingen die in Indië werden aan
getroffen. het economisch aspect van
de relatie met Indië en ook de botsin
gen. die optraden bij de ontmoetingen
tussen oost en west. Een groep mooie
prenten uit de Atlas van Stolk geeft
een goed idee van de gebeurtenissen
uit die veelbewogen dagen.
Vrijdag begint in het Amsterdams
Stedelijk een tentoonstelling, die
een uitgebreide keuze, ruim honderd
prenten laat zien van het grafische
werk van de Amerikaanse kunstenaar
Jasper Johns.
Johns was een van de eersten, die in
de tijd van abstract-expressionisme
met geheel nieuwe denkbeelden kwam.
Zijn schilderijen van Amerikaanse
vlaggen, die in de tweede helft van de
vijftiger jaren over de hele wereld be
kend raakten, hebben een geweldige
uitwerking gehad.
Johns kiest als onderwerp voor zijn
werk neutrale voorwerpen waar men
in het dagelijks leven zó vaak mee ge
confronteerd wordt, dat ze geen enkele
emotie meer oproepen en tot gemeen
plaatsen zijn geworden.
Dit veroorzaakt bij de beschouwer van
het kunstwerk een irritatie in zijn ge
wone manier van kijken en roept bij
hem verontrustende vragen op over
de relatie tussen afbeelding en werke
lijkheid. Samen van Robert Rauschen-
berg hoort Johns tot de voorlopers van
de pop-art.
In 1960 begon hij met lithograferen.
Sindsdien is dat voor hem een steeds
belangrijker uitdrukkingsmiddel ge
worden. Vlaggen, letters, cijfers en
eenvoudige gebruiksvoorwerpen blij
ven de onderwerpen, waarmee hij zich
bezighoudt.
DEN HAAG In de waterstand van de Rijn, die vorige week kritiek leek te
worden, is verbetering merkbaar. Zowel het ministerie van verkeer en water
staat als de provinciale waterstaat van Zuid-Holland deelden gisteren mee, dat
dan kzlj de enorme regenval van de laatste dagen het peil met de dag stijgt.
Dit houdt echter nog niet ln dat ook de kwaliteit van het water met sprongen
vooruitgaat. De verzilting, zowel door de invloed van het binnenstromende zee
water als door dc afvalstoffen uit de Franse kali-mijnen is van zo'n ernstige
aard, dat er nog heel wat water door de Rijn moet stromen eer er gesproken
kan worden van een gezonde situatie. Deskundigen tonen zich echter optimis
tisch mits het huidige weerbeeld zich nog enige tijd handhaaft.
(ADVERTENTIE)
Van een onzer verslaggevers
AMSTERDAM Na twintig jaar
lang persona non grata in de Ver
enigde Staten te zijn geioeest, heeft
de 82-jarige Charles Chaplin gisteren
voor het eerst weer voet op Ameri
kaanse bodem gezet. Zijn bezoek, dal
hij samen met zijn vierde vrouw Oona
brengt, is het resultaat van een ver
zoeningsactie van de Amerikaanse
Academy of Motion Picture Arts and
Sciences.
De filmartiest werd in 1952 na een
laster-campagne in een aantal grote
bladen min of meer verbannen omdat
hij zich zou hebben schuldig gemaakt
aan on-Amerikaanse activiteiten.
Men verweet hem onder meer com
munistische sympathieën te hebben,
kritiek, die Chaplin zelf later steeds
weerlegd heeft.
De Amerikanen willen dit nu alle
maal weer goed maken door hem op
10 april de ere-Oscar (van de Aca
demy) uit te reiken. Bovendien krijgt
hij in Hollywood een standbeeld,
wordt de studio in Los Angeles, waar
hij sinds 1913 zijn films maakte, tot
historisch museum verklaard en krijgt
hij een bronzen Chaplin Ster, die in
gemetseld wordt in de Walk of Fame,
een straat in Hollywood, waar de on
derscheidingen van honderden be
kende sterren in het trottoir zijn aan
gebracht.
Chaplin heeft zich na lang aandrin
gen akkoord verklaard met dit hulde
betoon, maar ook te kennen gegeven,
dat hij er nog steeds niet voor voelt
Amerikaans staatsburger te worden.
Na zijn reis trekt hij zich weer rustig
terug in zijn woning in Lausanne.
Van een onzer verslaggevers
DEN HAAG De Rijswijkse re
cherche heeft de 52-jarige onge
huwde kantoorbediende A. M,
uit Rotterdam aangehouden die
de afgelopen drie jaar voor ruim
70.000 gulden aan artikelen uit
winkels en warenhuizen heeft
gestolen.
Zoals we gisteren reeds ln enkele
edities konden melden werj de man
in de kraag gegrepen toeu een oplet
tende verkoper van C en bemerkte
dat M. met twee costuum» de paska
mer in ging en er slechts met een uit
kwam. Het andere costuum had de
man onder zijn jas aangetrokken.
Gebleken is dat alle gestolen artikelen
niet verkocht zijn, noch door M. zijn
gebruikt. Hij sloeg ze op in rijn
pensionkamer. Bij gebrek aan ruimte
had hij ongeveer acht hutkoffer» met
gestolen waar gevuld en die in bewa
ring gegeven ln ba gage depots op ver*
schillende Rotterdamse station*.
Alle artikelen die hij bij zijn winkel
diefstallen bultmaakte ln de gehele
randstad zijn teruggevonden. Hierbij
zijn ondermeer 30 costuums, 30 col
berts. 20 suède jasjes, honderden boe
ken. porcelein, kristal, diplomatenkof-
fers en 25 fotocamera's. De man, die
over een fabelachtig geheugen blijkt
te beschikken, heeft de politie precies
verteld waar alles vandaan komt
OPGELUCHT
Bij het verhoor toonde de man rich
opgelucht. Zijn reactie was: 'Ik ben
blij dat Ik gepakt ben, want ik had
geen ruimte meer voor de zaak.' Hij
vertelde dat hij onder een innerlijke
drang de diefstallen pleegde.
Alle goederen zullen aan de rechtma
tige eigenaars worden teruggegeven.
In enkele gevallen ls dit niet moge
lijk, daar enkele zaken in de loop van
de laatste drie jaar failliet zijn ge
gaan. Van de diefstallen heeft M.
geen enkel voordeel gehad. Hij heeft
er zelfs geld op moeten toeleggen o.a.
voor de betaling van de bagagedepots
en de aanschaf van de koffers die hij
daar deponeerde.
Van onze correspondent
ARNHEM Geschoolde textlelarber
ders kunnen ln GelderHnd vrijwel
niet meer aan de slag Dii vooruit
zicht hebben de werkers bij de Enka
in Arnhem en Ede, waar waarschijn
lijk deze week nog de grote klap zal
vallen.
De werknemers van de Enka vermoed
den al enige tijd dat het mis zou
gaan: gisteren toonden ze zich even
wel zeer verbaasd over de grote aan
tallen die nu worden venvacht Ver
rassing was er ook over de medede
ling dat een deel van de afdeling
syn'heti'--'1vi"™'* waarschijnlijk to-
trial wordt o;gche\en.
