spelregels
HOtSU'
ULflfJSJ
kandidaatstelling
partijconventies
1
J
voorverkiezingen
Jelte Rep (idee) en Peter van Roon (vormgeving) maakten voor u dit
leerzame dobbelspel, dat de Amerikaanse presidentsverkiezingen in hun
geheel nabootst.
Het spel kan worden gespeeld door tenminste zes personen, maar liefst
meer. Twee van hen. Republikeinen, doen niet mee aan de voorverkie
zingen. Zij zijn zo populair, dat ze meteen doorgaan naar de Republikeinse
conventie (vakje 75). Zijn de Republikeinen bij u thuis zo onpopulair, dat
niemand zich voor hen wil uitgeven, dan kunt u ook met z'n allen deel
nemen aan de Democratische voorverkiezingen. Na de conventies moeten
er echter wel twee teams zijn, zodat dan afhankelijk van het spel-
resultaat en eventueel door het lot twee Republikeinen dienen te worden
aangewezen.
Iedere deelnemer moet een dik chèque-boek hebben, waarmee hij de pot
betaalt, en tevens potlood en papier om het aantal gewonnen gedelegeer
den te noteren.
Er wordt gespeeld met een dobbelsteen. Het aantal geworpen ogen bepaalt
hoeveel vakjes de pion van een deelnemer mag oprukken.
Tip: Om het nog realistischer te laten verlopen, moet u af en toe ook eens
vals spelen.
1. U stelt zich kandidaat voor de
presidentsnominatie van de partij
van uw keuze. Die keuze is echter
zeer beperkt, want er zijn slechts
twee partijen in Amerika, die kans
maken op het Witte Huis. De zitten-
de president is een Republikein, die
*4? zich niet druk hoeft te maken over
ff. voorverkiezingen en zonder meer op
*.1Éde conventie de nominatie zal krij-
<fgen. Hij volgt dan ook de korte,
route. De Democraten zullen echter
om die nominatie moeten vechten, i
U kunt zich ook kandidaat stellen
van een derde of zelfs vierde partij;
75. Met veel fanfare trekt u naar
de partijconventie. De Republikeinen
naar San Diego, California (21
23 augustus) met het enige doel
om president Nixon hartstochtelijk
toe te juichen. Deze deelnemer kiest
een koppelgenoot, met wie hij nu
verder zal spelen. Het koppel gaat
op zijn startplaats staan, totdat de
Democraten hun conventie hebben
beëindigd.
De Republikeinse conventie is een
saaie bedoening, vergeleken bij die
van de Democraten, die naar Miami
Beach, Florida (10—14 juli) gaan.
Alle kandidaten hebben zorgelijk in
hun verkiezingskas gekeken en heb
ben optelsommetjes gemaakt hoe
veel gedelegeerden achter hen
staan. Als een deelnemer kan re
kenen op de steun van meer dan
1508 gedelegeerden, dan is hij de
nieuwe Democratische presidents
kandidaat. Nadat hij een kandidaat
voor het vice-presidentschap uitge
kozen heeft en heeft geijverd voor
een hem passend partijprogramma
(dat hier tevens wórdt opgesteld)
kunnen zij aan de eindstrijd begin
nen tegen hun Republikeinse tegen
standers, die reeds met ongeduld
op hen staan fd^/achten.
Het Republikeinse koppel, dat reeds
aan de macht is, Is In het voordeel
en mag dan ook als eerste de dob
belsteen werpen. De keuze van een'
koppelgenoot is zeer belangrijk met
het oog op het evenwicht van het
zogenaamde 'ticket'. Komt u uit het
oosten, dan zou de tweede man uit
hef westen moeten komen. Maar
[ook op andere vlakken (religie,
ideologie, sexappea), etc.) moet
voor evenwicht worden gezorgd. Tol
aan de verkiezingsdag moet o sa
men strijden: dat wil zeggen, dat u
beiden ieder éénmaal met de dob
belsteen gooit, het aantal ogen
door 2 deelt en het resultaat naar
beneden' afrondt.
Heeft geen van de Democratische
deelnemers een meerderheid van
1509 stemmen, dan verandert het
hele scenario en kan het een leven
dige boel worden. U wacht tot de
andere kandidaten ook gearriveerd
zijn en stuurt dan uw assistenten
weg om in de spreekwoordelijke
'met rook gevulde kamers' politieke
koehandel te bedrijven en delega
ties om te praten. U zit krap bij kas
en wil straks nog verder, zodat u
alleen maar beloften hebt te doen.
U kunt hen 't vice-presidentschap of
ministersposten aanbieden. U kunt
contracten beloven aan bepaalde
staten. U kuntmaar goed, dat.
laten we maar verder aan uw poli
tieke instincten over.
Een of twee kandidaten, die het
totaal oneens zijn met de uiteinde
lijk gekozen presidentskandidaat,
kunnen met kwade koppen de con
ventie verlaten en onder eigen
vaandel verder strijden. Ook zi)
zorgen voor een koppelgenoot en
spelen dus samen verder op de
zelfde wijze als de anderen. Deze
onafhankelijke kandidaten hebben
niet zo één, twee, drie een hechte
organisatie opgebouwd en zij moe
ten dan ook drie beurten overslaan,
voordat ze aan de eindstrijd kunnen
beginnen. Maar ook voor het Demo
cratische koppel betekent dit een
geheel nieuwe situatie. Na een
beurt overslaan heeft het zijn draai
boek veranderd en kan het de
achtervolging op het Republikeinse
koppel inzettej
dan neemt u niet deel aan de voor-
verkiezingen en wacht tot de con
venties (70) tot u zich in de strijd
mengt. Ondertussen voert u uw cam
pagne in het hele land, hetgeen
natuurlijk veel geld kost. U stort
1000 gulden in de pot.
Als Democraat stapt u, met een
goede make-up, voor de tv-came-
ra's, vertelt dat het een grote puin
hoop is in Amerika en dat u bereid
bent om het land het broodnodige
leiderschap te geven. U kiest een
pakkende slogan en betaalt uw
eerste uitgaven voor uw verkiezings
staf, reclameboodschappen, reiskos
ten, etc.: 50,-— In de pot.
Nog even uw personalia voor de
pers, die de komende tien maanden
(en hopelijk voor u nog veel
langer) achter u zal aanlopen: U
bent tenminste 35 jaar oud, woont
tenminste 14 jaar in de Verenigde
Staten en bent Amerikaan van ge
boorte. Natuurlijk bent u zeer wel
gesteld, want anders kunt u zich dit
spelletje niet veroorloven. Verder
moet u getrouwd zijn en een leuk
gezinnetje hebben, want dat zien
de kiezers graag. U bent overigens
al een jaar of zo in de weer met
reizen door binnen- en buitenland
om uw status op te vijzelen, uw
gezicht in de kranten te krijgen,
belangrijke politici te bezoeken en
geld bij elkaar te krijgen. Want met
eén paar tientjes komt u er niet."
Met een dobbelsteen begeeft u zich
op weg naar de voorverkiezingen.
Hf
i
K
Uw doel is een meerderheid van gedelegeerden achter u te krijgen tijdens
de nationale partijconventie. Bij uw Democratische partij zijn er 3016
afgevaardigden en u hebt dus 1509 stemmen nodig voor uw nominatie.
Twee-derde van deze stemmen staat op het spel tijdens de voorverkie
zingen, waarbij de kiezers van een bepaalde staat hun voorkeur voor een
kandidaat uitspreken óf alleen maar gedelegeerden kiezen, die aan
hangers zijn van een bepaalde kandidaat. In sommige voorverkiezingen
worden beide stemmingen gecombineerd. Soms zijn de gedelegeerden niet
eens gebonden het 'advies' van de kiezers over te nemen en in het
algemeen staan de door u duur bevochten gedelegeerden slechts drie,
twee of meer één stemming achter u.
De verdeling van de gedelegeerden, die wij bij dit spel gemaakt hebben,
is natuurlijk hypothetisch. De totalen zijn wel in overeenstemming met
de werkelijkheid.
Dit jaar vinden in 23 staten voorverkiezingen plaats, een ongekend aantal.
U moet daarom goed opletten, dat u niet platzak op de conventie aan
komt, want stelt u zich eens voor dat u nog verder moetl
5. De eerste voorverkiezing: New
Hampshire, 7 maart. Hier valt niet
veel te verdienen, maar wel veel uit
te geven, want het is van psycho
logisch belang hier een goed figuur
te slaan. U stort 100,in de pot.
De winnaar krijgt 14 stemmen, num
mer twee 4 en de rest niets.
8. Florida, 14 maart. U bent mo
reel verplicht hier mee te doen, aan
gezien de staat hier alle potentiële
kandidaten op de stembiljetten zet.
Terugtrekken is wel mogelijk, maar
dat doet u natuurlijk niet. Begrijpe
lijk dat het een dure strijd wordt
200,-— in de pot). De winnaar
krijgt 70 stemmen, de tweede 11 en
de rest niets.
Tip: als u hier beneden de vijfde
plaats eindigt, kunt u beter op
geven.
11. U bent in Illinois (21 maart)
en moet hier flink uw best doen,
want dit is niet alleen de geboorte-
staat van Abraham Lincoln, maar
ook een sleutelstaat, die bij de pre
sidentsverkiezingen alle kanten op
kan gaan. Het wordt dus weer een
dure campagne: 200,in de pot.
De winnaar krijgt 100 stemmen, de
tweede 40, de derde 20 en de
vierde 10. Maar bedenk dat deze
stemmen niet bindend zijn. De deel
nemers (behalve Humphrey) sturen
een kistje goede sigaren naar bur
gemeester Daley van Chicago, want
dat is iemand die je te vriend moet
houden 2,in de pot).
14. Wisconsin, 4 april. Ook hier is
het oppassen geblazen, want alle
kandidaten werden hier ingeschre
ven. De mogelijkheid bestond echter
u terug te trekken. Bovendien is dit
een 'open' voorverkiezing, hetgeen
betekent dat ook Republikeinen bij
de Democratische voorverkiezingen
kunnen stemmen. Zij kunnen dus de
kandidaat stemmen, die door Nixon
het gemakkelijkst verslagen kan
worden. Gekke toestand, daarom
zuinig met het geld 50,in de
pot). De winnaar krijgt 55 stemmen,
de tweede 12.
16. Uw verkiezingskas begint aar
dig leeg te raken en u moet daar
om een beurt overslaan om bezoe
ken te brengen aan geldschieters en
te spreken op enkele verkiezings
diners. U krijgt 300,uit de pot.
17. Massachusetts, 25 april. Een
belangrijke staat. Wees royaal met
geld: f 300,— in de pot. U kunt
proberen de hulp te krijgen van
Kennedy, maar dat zal u wel niet
lukken. De winnaar krijgt hier alle
stemmen» 102.
18. Tegelijk met Massachusetts
vinden in Pennsylvania voorverkie
zingen plaats, waar nog meer stem
men te verdienen zijn. U spaart
daarom kosten noch moeite:
400,— in de pot en u poseert met
lachende metaalarbeiders. De win
naar krijgt 150 Stemmen, de tweede
30 en de derde 2.
20. Op 2 mei vinden op vier
plaatsen voorverkiezingen plaats. U
bent beland bij die van het District
of Columbia, oftewel de hoofdstad
Washington, waar echter niet veel
stemmen te verdienen zijn. De win
naar krijgt alle 15 stemmen. Voor
de inwoners van Washington is hét
waarschijnlijk leuker dan voor u,
want zij hebben alleen bij presi
dentsverkiezingen het recht om te
stemmen.
21. Indiana, 2 mei. In deze niet
onbelangrijke staat geeft u 200,—
aan de pot. De eerste krijgt hier
60 stemmen, de tweede 16.
22. Alabama, eveneens 2 mei: de
thuisstaat van Wallace. Progressieve
kandidaten kunnen hier beter weg
blijven, want met alleen de steun
van de zwarte bevolking redt u hel
niet. 100,— in de pot. 35 stem
men voor de winnaar, 2 voor de
tweede. De kiezers konden hier niet
op u stemmen, alleen op gedele
geerden.
23. Gelukkig, u bent in Ohio (2
mei), want hier vallen flink wat
stemmen te verdienen. U gaat er
flink tegenaan, want deze staat kan
ook in november belangrijk zijn. De
campagne kost u 400,maar
als winnaar krijgt u dan ook 130
stemmen, de tweede 23. Ook hier
stond uw naam niet op het stem
biljet, maar alleen de namen van
gedelegeerden.
25. Tennessee, 4 mei, een staat
met een zuidelijke inslag. Besteed
hier niet te veel geld: 50,naar
de pot. 30 stemmen voor de win
naar, de tweede 19,
27. North Carolina, 6 mei. U moet
oppassen voor oververmoeidheid.
Dit is namelijk de zesde voorverkie
zing in mei en het is nog maar de
zesde. Steek hier maar uw stan-;
daard-speeches af, anders begin
nen de journalisten ook vermoeid
te raken en dat is hef ergste wat
u kan overkomen. U besteedt
50,— en krijgt als eerste Demo
craat 50 en als tweede 14 stemmen..
28. U knijpt er even tussen uit om
wat partijbazen onder de kin te
kietelen. Het kost u 100 gulden aan
sigaren, maar u krijgt er 120 stem
men voor terug.
30. Nebraska, 9 mei. U gaat do
boer op. Het is hier nogal uitge
strekt en dat is maar goed ook,
want alle kandidaten staan hier op
het stembiljet (en niemand kan daar
onderuit). De campagne kost u
100,De winnaar krijgt 15, de
tweede 9 stemmen.
31. West Virginia, ook 9 mei. Hier
zijn wat meer stemmen te verdienen
dan in Nebraska, maar het zet niet
veel zoden aan de dijk. Bovendien
zijn de gedelegeerden hier niet aan
u gebonden. U besteedt 50,— en
de winnaar verdient 25 stemmen, de
tweede 10.
32. Daar zit u dan moedeloos met
het ochtendblad op uw schoot. Ja,
u heeft zich lelijk versproken en u
wat al te veel laten gaan. Derge
lijke woorden verwachten de kiezers
niet van kandidaten, 't Is menselijk,
dat wel, maar u verspeelt er wel
uw kansen mee. U moet vier beurten
overslaan en met 400,— in de pot
'u een nieuw imago trachten te ko
pen. Toch vonden we u wel aardig.
33. Maryland, 16 mei. Wij zijn In
Agnews staat, maar ga hier niet als
een Agnew tekeer, want dat deed
hij ook niet toen hij nog gouverneur
was. Er gaan 80 gulden in de pot
(u moet zuinig zijn, want straks
komt het vuurwerk!) en de Demo
cratische winnaar krijgt 40 stemmen,-
de tweede 13.
34. Michigan, ook. 16 mei. Hier
zult u veel oud-Hollanders ontmoe
ten, maar ook vete anderen, want
er wonen hier veel mensen. U geeft
flink wat uit» 100 gulden in de pot,
maar als u wint, krijgt u 100 stem
men en de tweede 32 stemmen.
37. Oregon,mei. U heeft zich
hier niet ingeschreven, dat werd
voor u gedaan en u kan op geen
vjfc wv
enkele manier van de stembiljetten
•afkomen, zodat u ook de naam van
Kennedy zult tegenkomen. Met zo
veel kandidaten kost u dat weer
flink wat geld: 100,in de pot
en het is hier alles of niets, want de
winnaar krijgt alle stemmen: 34.
38. Rhode Island, ook 23 mei.
Zuinig aan hier: 40 gulden in de
pot. De Democratische winnaar
krijgt alle stemmen: 22.
41. U hebt groot gelijk: u gaat
.eens heerlijk uitrusten in de zon.
Zodoende spaart u energie voor de
voorverkiezingen in de twee groot
ste staten: California en New York.
De kiezers zien liever een bruin ge
zicht dan iemand met wallen onder
de ogen. Het wordt u makkelijk ge
maakt. U slaat twee beurten over,
maar mag eerst 7 plaatsen op
schuiven.
50. South Dakota, 6 juni. U ziet
hier niet vee! persmensen, want die
zitten vandaag natuurlijk allemaal
In California. Er valt hier niet veel
eer te behalen, temeer daar de
namen van de kandidaten niet eens
op het stembiljet staan, f 25,— In
de pot. De winnaar krijgt alle 17
stemmen.
51. New Mexico, 6 juni. Wat doet
u nou in de woestijn als u in Cali
fornia had kunnen zijn? Verstandig
dat u niet veel uitgaf: 20,— In de
pot. Democraat 1 en 2 krijgen resp.
14 en 4 stemmen.
52. California, 6 juni. U geeft hièr^
ontzettend veel geld uit (500 in de
pot), want u weet dat u, als u hier
wint, alle stemmen krijgt. En dat
zijn er nogal wat: 271. Bovendien
met de conventie voor de deur, kan
uw zege hier wel eens overslaan
naar Miami. Wees wel voorzichtig,
vier jaar geleden werd de winnende
Democraat hier vermoord.
53. New Jersey, 6 juni. De buit is
hier wat bescheidener dan in Cali
fornia, maar toch de moeite waard.
De eerste Democraat wint 80 stem
men, de tweede 29. Uw campagne
kostte hier 30 gulden.
58. Met New York en de con
ventie voor u, hebt u zich laten over
halen tot een tv-debat met uw con
currenten. U slaat een beurt over.
Want u wilt zich goed voorbereiden.
U iet zich voor de spiegel en leert
wat kwinkslagen uit uw hoofd. Aan
make-up geeft^u 30,— uit.
63. New York, 20 juni» een span
nende dag voor u, want New York
■is de grootste staat. U hebt ontzet
tend veel geld uitgegeven: 600,—
in de pot, want een overwinning
vlak voor de conventie is nooit weg.
In tegenstelling tot California moe
ten hier de stemmen wel verdeeld
worden. Als winnaar krijgt u 200
stemmen, de tweede krijgt er 50 en
de derde 28. Overigens konden de
kiezers hier niet stemmen op een
kandidaat, alleen maar op gedele-.
De conventies zijn voorbij, u hebt
luw strategie uitgestippeld en beslo
ten welke staten belangrijk zijn. U
hebt uw staf uitgebreid en uw
agenda geregeld. Legertjes helpers
zijn voor u op pad gegaan voor
allerhande activiteiten: uitdelen van
folders, 'zending' bedrijven aan de
deur of via de telefoon, het be
leggen van bijeenkomsten en ga
maar door.
80. Een vermoeiende dag in een
tv-studio. U maakt een serie tv-
reclames over een aantal van uw
verkiezingsonderwerpen. Het kost u
een hele dag en 1000 in de pot.
(Dat is overigens nog niets verge
leken bij wat in werkelijkheid ge
beurt. In 1968 besteedde Nixon na
de conventie 25 miljoen dollar,
Humphrey 10 miljoen en Wallace
9 miljoen. Dit jaar wordt Nixons
gehele campagne op 35 a 40 mil
joen dollar geschat.)
85. Labor Day. Nu gaat het pas
goed beginnen.. Bij een opiniepeiling
blijkt u 8 procentpunten op uw te
genstanders achter te liggen. Dit
knaagt aan uw winnaars-imago en
u moet twee plaatsen achteruit.
90. Heel vervelend, maar uw kop
pelgenoot heeft een baby, die hij
wilde kussen, uit zijn handen laten
vallen. Het arme zieltje ligt met een
hersenschudding in het ziekenhuis
en het verhaal staat op de voor
pagina van iedere krant. En wilt u
met zo'n man heel Amerika onder
*w hoede nemen? Het is een ern-
stlge terugslag voor u. U moet twee
beurten overslaan.
96. Aan de vooravond van de ver
kiezingen verschijnt u in een tv-
debat, maar u bent allemaal zo
zenuwachtig dat de woordenstrijd
onbeslist blijft. Toch kost het u een
lieve cent: 800,naar de pot.
97. De laatste opiniepeiling. U ligt
drie procenten achter op uw tegen
stander. Niet slecht Toch één plaats
achteruit.
mu
93. Een. obscuur blad heeft ge
meld, dat u als jongen een ruit In
gegooid hebt bij de burgemeester,
door een rood stoplicht bent ge-
l reden en verliefd bent geweest op
een meisje dat nu in een inrichting
k .verblijft. Het zijn allemaal leugens,
I maar toch knaagt het aan uw po-
I pulariteit. Eén plaats achteruit.
98. Als u als eerste hier bent aan
gekomen: gefeliciteerd.. U hebt de
meeste stemmen gekregen op de
verkiezingsdag: 7 november 1972.
U bent doodop, terwijl u voor dc tv
het tellen van de stemmen volgt.
Maar daar gaat het, zoals u natuur
lijk bekend is, niet om. Want de
kiezers hebben in uw land, dat er
prat op gaat een ware democratie
te zijn, niet het recht hun eigen
president te kiezen. Dat doen kies
mannen voor hen en deze kiesman
nen zijn vandaag gekozen, niet u.
Desondanks blijkt vandaag dat u
inderdaad de winnaar bent.
tOC
99. 18 december: de 538 gekozen
kiesmannen komen bijeen om de
nieuwe president te kiezen. Elke
staat vaardigt evenveel kiesmannen
af als hij leden van het Huis van
Afgevaardigden plus leden van de
Senaat heeft. De presidentskandi
daat, die de meerderheid heeft be
haald in een staat, krijgt alle kies
stemmen uit die staat ('the winner
takes all'). De kandidaat die meer
dan 269 stemmen krijgt, is winnaar.
Kan er geen meerderheid gevonden
worden, dan stemmen het Huis van
Agevaardigden en de Senaat, die
Op 6 januari 1973 bijeenkomen om
de stemmen van de kiesmannen te
tellen.
100. 20 januari 1973. In de snij
dende koude legt u in Washington
tijdens een plechtige bijeenkomst uw
ambtseed af en houdt uw inaugurale
rede. Uw ambtstermijn als één van
de machtigste mannen ter wereld is
begonnen.
