Derde kardinaal-in-ballingschap
Maloela niet terug naar Zaire
Paus Paulus geeft kerk
geen geestelijke leiding
Trouw
K wartet
Club van Rome
niet erg bekend
onder Nederlanders
Ir. J. van der Graaf in
dienst van geref bond
Komt er in Nederland
grootseminarie oude-stijl?
Informatiedag van
geref. kerken over
ontwikkelingswerk
Nieuwe wet:
van 300 naar
drie kerken
Uitgewezen pater:
veel priesters in
Angola 'informant'
vandaag
Bcroepings-
werk
lïoekeMdalagc
Tekenen van herstel
van Praagse Chr.
V redesconferentie
Onderwijzer veroordeeld
voor dood van zijn kind
TROUW/KWARTET VRIJDAG 10 M \RT 1972
KERK IIIWIiM.AMI
IRt
Van een onzer redacteuren
Het ziet er naar uit, dat het Vaticaan er naast de Oekraiense Josyf Slipyi en de Hongaar Mindszenty
een derde kardinaal-in-ballingschap bij krijgt, ditmaal een zwarte. Het is aartsbisschop Maloela van
Kinsjasa (bet vroegere Leopoldstad in bet vroegere Belgisch Kongo, dat thans Zaire beet).
Maloela mag niet terugkomen, het
groot-seminarie in Kinsjasa blijft ge
sloten en Afrique Chretienne blijft
verboden.
Op 11 februari werd hij door de paus
'voor raadpleging' naar Rome ontbo
den. Deze week heeft de Zairese rege
ring duidelijk gemaakt. Maloela niet
meer in het land terug te willen zien.
Drie bisschoppen, die zijn terugkeer
gevraagd hadden, kregen te horen, dat
hun rekwest beschouwd werd als een
vorm van pressie en als een onrecht
matige daad. Het politiek bureau van
de Zairese eenheidspartij, de revoluti
onaire volksbeweging (MRP). heeft
voorts verboden, in de kerken voor de
verbannen kardinaal te bidden. Tege
lijk zijn de afrikaniseringsmaatregelen
bekrachtigd en verscherpt.
Dit ernstige conflict tussen kerk en
staat in Zaire sinds de onafhankelijk
heid in 1960 heeft als inzet de 'cam
pagne tot terugkeer tot het voorou
derlijk eigene', die door president
Moboetoe met alle kracht wordt gesti
muleerd. Deze campagne wil alle ge
volgen van het koloniale verleden
'zaïriseren', het nationaal bewustzijn
verhogen en de natie verenigen. Na
dat reeds in 1966 de drie belangrijk
ste steden, Leopoldstad, Stanleystad
en Elisabethstad waren herdoopt in
Kinsjasa, Kisangani en Loemoembasji,
kreeg vorig jaar Kongo de nieuwe
naam Zaire.
Öp 31 december verordende Moboetoe,
dat de 'westerse' voornamen moesten
worden afgeschaft en dat ieder voort
aan authentieke Zairese namen dien
de te dragen. Zelf gaf hij het voor
beeld door zijn landgenoten te laten
weten, dat hij van nu af niet meer
Joseph Desiree heette, maar Sese Se-
ko.
Dat sprak bijzonder aan, omdat de
overgang naar het christendom in Af
rika gemarkeerd wordt door het aan
nemen van een 'christelijke' naam.
Voor het ontvangen van de doop in
de rooms-katholieke kerk is dat zelfs
noodzakelijk. In een herderlijke brief
daden worden gesteld. Wij moeten al
onze energie verzamelen om de zwak
heden. die onze opmars naar de toe
komst afremmen, te verhelpen'. De
economische moeilijkheden van Zaire
worden steeds groter.
Onafhankelijk
Kwalijk
Kardinaal Maloela
op 16 januari protesteerde kardinaal
Maloela dan ook tegen deze beslissing.
De bisschoppelijke commissie voor
evangelisatie deed een verklaring uit
gaan, waarin zij stelde, dat het dragen
van christelijke namen behoorde tot
'de eeuwenoude tradities, die de roem
van de katholieke kerk uitmaken'.
Diezelfde week oefende het r.k. week
blad Afrique Chretienne fundamen
tele kritiek op de hele Afrikaniserings-
politiek. Het blad schreef, dat de
'oorspronkelijke Afrikaanse filosofie'
wel eens niets anders zou kunnen
blijken te zijn, dan 'de uitdrukking
van een verouderde toestand en een
achterhaald sociaal leven', waaraan
men zijn tijd niet moest verspillen.
Er zijn meer dringende problemen bij
de opbouw van het land. 'Er moeten
President Moboetoe was razend. Hij
nam het de kardinaal vooral kwalijk,
dat hij zijn campagne begonnen was.
daags nadat Moboetoe voor een maand
naar Lausanne was vertrokken voor
een medische behandeling. Er volgde
een reeks maatregelen. Afrique
Chretfenne werd voor zes maanden
verboden. De drukkerij van het blad,
die ook bijbels, schoolboeken en een
jeugdblad uitgeeft, werd voor zes
maanden gesloten. Maloela werd uit
zijn bisschoppelijke .residentie gezet.
Tevens werd het groot-seminarie Jo
hannes XXIH in Kinsjasa gesloten,
oindat het nog altijd geen jeugdafde
ling van de revolutionaire volksbewe
ging had. Paus Paulus zond zijn
.staatssecretaris Casaroli naar Lausan
ne voor een langdurig onderhoud met
Moboetoe. Het gevolg was, dat hij
Maloela met spoed naar Rome ont
bood.
De onderhandelingen, die er na de
terugkeer van Moboetoe tussen de
kerk en de regering zijn gevoerd, zijn
op niets uitgelopen. Dinsdagavond
maakte het politieke bureau van de
MRP in een radio-uitzending het vol
gende bekend:
In allé kiein- en groot-seminaries
van Zaire moeten voor 1 april jeugd
afdelingen van de MRP zijn opge
richt. Seminaries, die hieraan geen
gevolg geven, worden gesloten en de
verantwoordelijke bisschop wordt ver
volgd.
Iedere Zaïrees moet bij de doop
een authentieke Zairese naam krijgen.
Priesters, die zich hieraan niet hou
den. worden vervolgd.
Volgens de Internationale Katholieke
Informatie heeft Maloela, die in 1964
aartsbisschop werd, altijd al blijk ge
geven van een onafhankelijke geest.
Toen Moboetoe het jaar 1968 uitriep
tot sociaal jaar, reageerde de kardi
naal door een preek, waarin hij de
talrijke ministers en hoge ambtenaren
aan de kaak stelde, die hun zakken
vulden ten koste van de kleine man.
In 1970 ging hij nog verder. In tegen
woordigheid van koning Boudewijn
en Moboetoe hield hij een preek,
waarin hij de leiders van zijn volk
vroeg, af te zien van anarchistische
improvisatie en waarschuwde tegen
'de aantrekkingskracht van de triomf,
het oppervlakkige, ten nadele van de
ontwikkeling van de essentiële waar
den van het persoonlijke en sociale
leven'. Een woedende Moboetoe liet
de tekst van de preek in beslag ne
men en verbood de kardinaal nog in
zijn tegenwoordigheid te preken.
Maloela keert zich ook tegen de per
soonsverheerlijking waarbij Moboetoe
steeds meer messiaanse trekken gaat
krijgen. Toen vorig jaar de gouver
neur van Kinsjasa de president aan
het publiek voorstelde en daarbij in
het Iingala de liturgische begroeting
'De Heer zij met u' zong, liet de
kardinaal in alle kerken een brief
voorlezen, waarin hij eerbied vroeg
voor de liturgische formules.
Van de kant van de regering spreekt
men vaak over de ondankbaarheid
van de kardinaal, die zijn benoeming
aan Moboetoe te danken zou hebben
gehad. Men zegt, dat hij mateloze
ambities koestert. Het is niet zeker,
of alle bisschoppen achter hem staan.
Sommigen zouden niet bereid zijn,
zich openlijk tegen de regering te
verzetten. Moboetoe zelf stelt met na
druk, dat hij zich niet keert tegen de
kerk, maar alleen 'het individu Maloe
la' heeft willen ontmaskeren.
nog meer gratie voor deze (on)men
sen. het woord 'gratie' wel heel ge
makkelijk in de mond nemen
Amsterdam J. Feenstra
Hans Ki'mg meent:
Te lang
De vergaderingen van de Tweede Ka
mer over de drie van Breda duurde
13 uren. Iedereen die wel eens een
vergadering heeft bijgewoond die
duurde van 8 tot 12 of in de middag
van 2 tot 6 uur weet dat je dan voor
pampus ligt. Dat na zo'n tijd geen
wijze besluiten meer kunnen worden
genomen. Laat de voorzitter van de
Tweede Kamer in het vervolg daaraan
denken.
Rotterdam J. D. Brakel
De redactie behoudt «ch het recht voor om
Ier opname In deze rubriek ontvangen me
ningsuitingen verkort weer tc geven. Bij
publikatle wordt met de naam van de
inzender ondertekend. Brieven kunnen wor
den gezonden aan de lieer Job. C. Franeken.
secretaris van dc hoofdredactie van Trouw-
Kwartet, Postbus 859. Amsterdam.
Goed verzorgd
De drie van Breda werden niet opge
hangen, zij worden niet afgeranseld,
cf gemarteld, niet naakt de vrieskou
in de nacht naar buiten geschopt, zij
worden in Breda niet aangevallen
door opgehitste bloedhonden enz.
enz., integendeel zij worden behoor
lijk verzorgd, gekleed en behandeld.
Ik vind, dat degenen die pleiten voor
Bejaarden (2)
De Rotterdammer
Nieuwe Haagse Courant
Nieuwe Leidse Courant
Dordts Dagblad
Uitgaven van
N.V. De Christelijke Pers
Dogolijb bestuur: B. Bol, Den
Hoog; dr. E. Bleuminlc, Paters-
wolde; mr. G. C von Dom,
Nootdorp; W. A. Fibbe, Rotter
dam; J. Looser, Utrecht; drs. J.
W. de Pous, Den Hoog; J. Smol-
lenbroek, Wossenoor.
Overige leden van hel algemeen
bestuur: K. Abmo, Amsterdam;
H. A. de Boer, IJmuiden; Th.
Brouwer. Assen; mr. dr. J. Don
ne r, Den Hoag; J. von Eibergen,
Schoorsbergen; mr. K. von
Houieo, Wogeningen; ds. O. T.
Hylkemo, Bilthoven; Jac. Huijsen,
Delft; mevrouw M. C. E. Klooster-
mon-Fortgens, Voorschoten; me
vrouw J. G. Kraayeveld-Wouters,
Heerhugowaord; prof. dr. G. N.
Lommens, Noorden; ds. F. H.
Landsman, Den Hoog,- H. de
Mooij. Rijnsburg; prof. dr. G. C
van Niftrik, Amsterdam; H. Otte-
vonger, Buitenpost; mr. dr. J.
Ozingo, Lunteren; dr. A. Veerman,
Rijswijk (Z-H); H. H. Wemmers,
Den Hoog; drs. R. Zijlstra, Ooster-
lond (Zld).
Directie:
Ing. O. Postma, F. Diemer
Hoofdredactie:
J.de Berg (waarnemend)
Hoofdkantoor N.V. De
Christelijke Pers: N.Z.
Voorburgwal 276 - 280,
Amsterdam. Postbus 859.
Telefoon 020 - 22 03 83.
Postgiro 26 92 74. Bank:
Ned. Midd. Bank (rek.nr.
69.73.60.768). Gem.giro
X 500.
Tot mijn grote verbazing lees ik dat
de politieke partijen zich zorgen ma
ken over het discrimineren van de
65+ers. Ik begrijp dit niet. Zelf beho
rend tot deze groep, vind ik het fijn
dat we z.g. 65-1- paspoorten kunnen
krijgen en straks misschien ook nog
goedkoper reizen met ander wegver
voer! ik heb er geen behoefte aan om
alle bekende voordelen, die we als
65-l-ers ontvangen, uit te meten, maar
ik denk dat er praktisch geen 65-i-er
is. die daar niet dankbaar voor is. En
daarom 65+ers let op uw zaak.
Rotterdam Joh. v. Ettinger
Vergeven
Het blijft een historische fout dat het
doodvonnis niet is uitgevoerd. Doch
gedane zaken nemen geen keer. Jezus
Christus sprak 'Vader vergeef het
hun. want zij weten niet wat zij
doen'. In het licht van deze vergeven
de uitspraak zijn de 85 voorstanders
van de motie Voogd liefdeloos ge
weest. Minister van Agt in zijn mees
terlijk betoog verdiende een 10.
Bergen N.H. P- Gootjes Czn.
Twisten
Het gaat over de drie misdadigers van
Breda. Waar zit m.i. de grote fout
van de gerezen twisten in ons volk?
De minister van justitie en prof.
Diepenhorst kunnen niet buiten de
gemaakte wet om. maar voor iedere
normale Nederlander is het een fout
in de wet. dat zij gratie kunnen
verzoeken. Dit wetsartikel moet zoda
nig gewijzigd worden, dat dergelijke
moordenaars nooit om gratie kunnen
verzoeken. De omzetting van het
doodvonnis in levenslang mag reeds
gratie genoemd worden.
Nieuw Lekkerland J. W. de Lange
Defensie
Binnenkort zal het rapport van de
commissie Van Rijckevorsel betreffen
de de defensie-inspanning worden uit
gebracht. Het zal wel worden aange
vallen. Daarbij zouden we wel eens
een paar fundamentele zaken kunnen
vergeten.
Zoals b.v. dat ons volk in overgrote
meerderheid de huidige regerings
vorm met al de eraan klevende fouten
toch niet wil inruilen voor een of
andere dictatoriale regeringsvorm. We
hebben onze vrijheid te lief.
De commissie Van Rijckevorsel tracht
te bepalen hoe hoog onze 'verzeke
ringspremie' voor het behoud van de
huidige regeringsvorm moet zijn. Om
dat nimmer precies valt te berekenen
hoe groot de dreiging van buitenaf is.
zullen de gevolgtrekkingen van het
rapport zeker bestreden worden Het
is politiek bijzonder aantrekkelijk te
beweren, dat we met minder toe kun
nen, omdat toch niemand dat kan
narekenen. Persoonlijk ben ik van
mening, dat de defensie-inspanning
momenteel te laag is. Te hopen valt
dat het rapport de nodige klaarheid
omtrent de wil van ons volk Lo.v.
zijn krijgsmacht zal brengen. Opdat
volk en krijgsmacht weten wat ze aan
elkaar hebben. Want in al het rumoer
mogen we niet vergeten, dat de
krijgsmacht de dienaar van het volk
is. Op haar beurt vraagt de krijgs
macht, dat het volk haar de middelen
verschaft de opgelegde taak goed te
vervullen.
Den Haag P. Polderman
WASHINGTON (UPI) De
Zwitserse theoloog Hans Küng
heeft in een door het Amerikaan
se maandblad 'Intellectual Digest'
gepubliceerd interview verklaard,
dat de rooms-katholieke kerk aan
het begin van Paulus' pausschap
'waarschijnlijk de grootste mate
van geloofwaardigheid bezat van
de afgelopen 500 jaar'. Maar 'Nu
wij, naar ik meen, het einde van
zijn pontificaat naderen, is de
geloofwaardigheid van de kerk
dermate gering, dat we ons niet
kunnen voorstellen hoe dit kon
gebeuren', aldus de 43-jarige
theoloog. Volgens hem geeft paus
Paulus de kerk geen geestelijke
leiding.
Volgens Küng is gebleken dat paus
Paulus 'zeer conservatief is betreffen
de alle punten waarop de katholieke
kerk zélf zou moeten veranderen'. Hij
had zich progressief getoond in kwes
ties van vrede en gerechtigheid, in
alle vraagstukken met betrekking tot
de derde wereld, en op het gebied
van de rechten van de mens 'maar
hij was niet zo erg voor diezelfde
mensenrechten binnen de kerk, of
voor veranderingen in de leer, of
voor maatregelen die de hiërarchie
zouden aantasten'.
Tegelijk levert Küng kritiek op zijn
eigen progressieve vleugel, die naar
zijn zeggen bij het nastreven van
hervormingen 'een zekere luiheid en
weinig doelgerichtheid' aan de dag
legt. Het tweede Vaticaanse Concilie
had diverse uitzonderlijk moeilijke
problemen aangepakt, maar de oplos
sing van .interne kerkelijke problemen
achterwege "?laten, en daardoor zijn
nu de moeilijkheden ontstaan. Binnen
een maand zou de kerk echter, als zij
wilde, het verlossende woord kunnen
spreken over geboortebeperking, het
priestercelibaat en de pauskeuze, en
zich bewegen in de richting van in
stelling van een lekensenaat. Volgens
Küng behoort de paus gekozen tc wor
den 'door een representatief lichaam
van priesters en leken een lichaam
dat waarlijk representatief is, niet al-
ook voor verschillende mentaliteiten
Van een onzer verslaggeefsters
A.STERDAM 17 pet. van de onder
vraagde Nederlanders weet wat de
Club van Rome is en waarmee deze
internationale groep van geleerden
zich mee bezig houdt. 27 pet. heeft
wel eens gehoord van de Club van
Rome, maar veronderstelt dat het een
organisatie van de rooms-katholieke
kerk is, bisschoppen benoemt of dat
het een club van Italiaanse geleerden
is. De overige ondervraagden (56 pet.)
heeft nog nooit gehoord van de Club
van Rome.
Dit blijkt uit een onderzoek dat het
NIPO i Nederlands instituut voor de
publieke opinie) vorige maand heeft
gehouden. Toen was de Club van
Rome Ln het nieuws geweest in ver
band met de toekomstvoorspellingen
over het (overmatige) gebruik van
energiebronnen en de gevolgen daar
van voor het milieu, de energieschaars-
te en overbevolking.
HUIZEN N.H.) Ir J. van der
Graaf te Huizen (N.H.) zal met in
gang van 1 augustus a.s. voor een
aanzienlijk deel van zijn tijd in diehst
treden van de gereformeerde bond in
de hervormde kerk. Het is voor* het
eerst, dat de gereformeerde bond een
funktionaris aantrekt.
De heer Van der Graaf zal een gedeel
telijke werkkring houden aan het
Willem de Zwijger-lyceum te.Bussum,
waaraan hij nu volledig verbonden is.
Ir. Van der Graaf is de eindredacteur
van 'De Waarheidsvriend', het officië
le blad van de gereformeerde bond,
waarin hij veel publiceert. Verder is
hij belast met andere publicistische
en organisatorische werkzaamheden.
ROME (KNP) Er gaan in Rome
sterke geruchten, dat pogingen in het
werk worden gesteld om in Nederland
te komen tot de oprichting van een
groot seminarie-oude-stijl. Men zou
ontevreden zijn over de opleiding,
welke in Nederland sedert enige jaren
geconcentreerd is in de r.-k. theologi
sche hogescholen van Amsterdam.
Utrecht, Tilburg, Nijmegen en Heer
len.
Het initiatief tot een seminarie-oude
stijl zou reeds genomen zijn door de
69-jarige Nederlandse hoogleraar aan
de katholieke universiteit van Tokio,
pater Henry van Stralen, een der
geregelde medewerkers van het con
servatieve maandblad 'Confrontatie',
en lid van de Japanse provincie van
de paters van het Goddelijk Woord.
Hij zou volgens de geruchten hiervoor
de medewerking hebben gevraagd van
een aantal Nederlandse theologen, on
der wie pater dr. Lescrauwaet uit
Tilburg, lid van de internationale the
ologencommissie en adviseur van kar
dinaal Alfrink bij de laatste bisschop
pensynode. Pater Lescrauwaet heeft
echter verzekerd dat hem geen ver
zoek tot medewerking aan dit initia
tief heeft bereikt en dat hij de initia
tiefnemer zelfs niet kent. Navraag bij
de Romeinse Curie leverde geen enkel
resultaat op.
Volgens het KRO-programma 'Kruis
punt' echter zouden de romeinse in
stanties bereid zijn personen en facili
teiten voor een seminario-oude-stijl in
Nederland te leveren. Bovendien zou
den in het vatikaan brieven zijn bin
nengekomen van theologiestudenten
in Nederland, waarin zij zeggen onte
vreden te zijn over de huidige oplei
ding en gaarne een andere opleiding
zouden willen volgen.
Hans Küng
leen voor verschillende landen maar
en verschillende leeftijden'.
De huidige kerkstructuur vormt vol
gens Küng een belemmering voor een
bijdrage aan de oplossing van de
wereldproblemen. Hij meent dat de
conflicten over het celibaat en de
verkiezing van kerkelijke functionaris
sen. zoals bisschoppen, alleen maar
zullen toenemen. Steeds meer pries
ters zullen de komende jaren weige
ren. beschaamd en stilletjes te ver
dwijnen omdat zij getrouwd zijn, en
hun stem laten horen en zeggen dat
ze willen blijven, aldus Küng. 'En er
zullen steeds meer diocesen komen
waar de geestelijkheid inziet dat het
belangrijk is wie leider is en erop aan
zal dringen dat een bisschop aftreedt
wanneer hij niet langer voor zijn taak
berekend is'.
DEN HAAG Staatssecretaris Von-
hoff van erm heeft toestemming ge
geven voor de sloop van hotel 'De
Wereld' in Wageningen, waar in de
meidagen van 1945 de capitulatie van
de Duitse troepen, in Nederland werd
ondertekend.
Tijdens de openbare vergadering van
de vaste commissie voor cultuur, re
creatie en maatschappelijk werk zei
de bewindsman dat 'De Wereld' welis
waar op de .monumentenlijst staat
maar dat van het interieur uit 1945
niets meer aanwezig is. De plannen
om van het hotel een museum te ma
ken. kunnen dan ook niet worden ver
wezenlijkt.
UTRECHT Het sekretariaat voor
ontwikkelingssamenwerking, waarin
zending en werelddiakonaat van de
gereformeerde kerken samenwerken
voor de voorlichting over het ontwik
kelingsvraagstuk, houdt een landelijke
werkdag op 22 april a.s. De plaats is
Zwolle, waar de Andreaskerk met al
zijn nevenruimten ter beschikking
staat.
Het thema van deze dag is 'De Macht
der Machtelozen', waarbij nagegaan
wordt hoe christen en kerk moeten
staan tegenover de machten, die een
ontwikkeling naar een rechtvaardiger
wereld in de weg staan. Prof. dr. II.
J. van Zuthem, hoogleraar in de soci
ologie aan de Vrije Universiteit te
Amsterdam, spreekt over 'De christen
en de machten'. Drs. A. Schippers,
.studentenpredikant te Amsterdam
over 'De christelijke gemeente en de
machten'.
Tussen de diskussie over deze onder
werpen zullen de deelnemers via een
roulering in groepen bezig zijn met
om. de volgende zaken: diskussies
met parlementariërs; wat men plaatse
lijk kan doen; wat 3e wereldwinkels
zijn en hoe ze werken; de derde
Wereldhandelskonferentie en de voor
bereidingen van de Unctad-zondag op
30 april.
Aanmeldingen vóór 5 april a.s. bij de
sekretaris voor ontwikkelingssamen
werking van de gereformeerde ker
ken, drs. C. H. Koetsier. Koningslaan
Van een onzer redacteuren
De protestanten in Zaire zitten
met een ander, bepaald niet min
der belangrijk probleem: de
nieuwe wet op de kerken, die op
oudejaarsdag 1971 door president
Moboetoe werd afgekondigd en
die op 1 april in werking treedt.
Niemand weet op het ogenblik
nog, hoe deze wet in praktijk zal
worden gebracht, maar men
vreest, dat de godsdienstvrijheid
ernstig zal worden aangetast.
Ook deze wet heeft tot doel de natie
te verenigen en de westerse invloed
terug te dringen. Zaire telt thans
meer dan driehonderd kerken en sek
ten en elk jaar komen er meer bij.
Men schat, dat er nog altijd elfhon
derd buitenlandse zendelingen wer
ken. Nog steeds komen er nieuwe
zendingen bij, die de versplintering
verder in de hand werken.
De nieuwe wet erkent nog maar drie
kerken: de rooms-katholieke kerk, de
kerk van Christus in Zaire en de drie
miljoen leden tellende kimbanguisten-
kerk.
De kerk van Christus in Zaire is
ontstaan in 1969 op een nogal merk
waardige wijze, toen de Kongolese
protestantse raad, waarin de meeste
protestantse kerken en zendingsorga
nisaties vertegenwoordigd waren, zich
zelf tot kerk proclameerde. Het zijn
vooral de protestantse kerken en groe
pen, die niet 'bij deze kerk van Chris
tus zijn aangesloten (met name de
pinkstergroepen en de 'evangelicals'),
die zich nu ernstig zorgen maken
over hun toekomst.
Dr. Jean Bokeleale, secretaris-generaal
van de kerk van Christus, ontkent,
dat hij de regering tot deze wet zou
hebben geadviseerd. Hij zegt, dat de
kerkorde van de kerk van Christus
aan alle aangesloten kerken volledige
autonomie waarborgt inzake de leer,
de interne organisatie, financiën en
betrekkingen tot zusterkerken in het
buitenland.
De wet Iaat overigens de mogelijkheid
open, dat naast de drie genoemde nog
meer kerken erkenning krijgen. Zij
moeten dan echter wel aan twee ver
eisten voldoen. In de eerste plaats
moeten hun leiders burgers van Zaire
zijn en een theologische opleiding van
minstens vier jaar hebben genoten.
Verder mag de kerk niet afgescheiden
zijn van een andere kerk. Bovendien
moet elke nieuwe kerk, die erkenning
wenst, een waarborgsom storten van
650.000 gulden.
Verschillende evangelische groepen en
pinkstergroepen proberen nu een raad
van evangelische kerken in Zaire te
stichten, 'om op deze wijze erkenning
te krijgen als vierde kerk.
Van een onzer verslaggevers
AMSTERDAM Een uit Angola uit
gewezen pater van de congregatie van
de Heilige Geest, Waldo Garcia heeft
in een interview met het blad 'Jeune
Afrique' verklaard, dat zijn werk aan
het instituut voor katholieke studies
in Nova Lisboa zinloos geworden was,
doordat de PIDE, de Portugese veilig
heidspolitie, consequent alle studiebij
eenkomsten verbood en het begrip
'oecumene' als een dekmantel voor
subversieve activiteiten beschouwde.
De reden tot zijn uitstoting was een
colloqium over pastorale verantwoor
delijkheid, georganiseerd met twee
Portugese priesters, Sanches en Don
Santos Neves, en een protestantse do
minee, Lawrence Henderson, die even
eens alledrie het land uit werden
gezet.
'De priesters van de r.k. kerk in
Angola staan van het begin af onder
zware druk van de politie om als
informant' op tetreden, aldus pater
Garcia. Velen bezwijken volgens hem
voor de druk. Katholieken die deel
moeten nemen aan militaire operaties
hebben naar hij zeide hun gewetens
nood wel eens met hem besoroken en
daardoor kwam hij op de hoogte van
gruwelijke feiten zoals verhoren,
waarbij Angolezen aan de enkels wer
den opgehangen en bij wie men de
buik met een scheermes opensneed en
door de wonde brandende alcohol
naar binnen goot; of patrouilles waar
op alle oudste zonen uit de dorpen
waar men langs kwam werden gedood,
teneinde daarmee te bewijzen dat de
amuletten van de nationalisten geen
enkele bescherming boden.
Volgens Garcia is het kerkelijk leven
geheel gesegregeerd. Er zijn exclusie
ve blanke parochies en de zwarten
worden verondersteld 'naar de missie'
te gaan voor hun godsdienstoefenin
gen. Zwarte priesters zijn verstoken
van elke beleidsverantwoordelijkheid,
hetgeen zelfs geldt voor mgr. Muaka,
de hulpbisschop van het aartsbisdom
van Luanda. Tal van zwarte priesters
zitten gevangen of zijn slachtoffers
van de PIDE geworden.
(ADVERTENTIE)
STAAT HET STIL?
Het is geen geheim dat in de laatst
vijf, zes jaar vrijwel alle kerken
Nederland in belangrijke mate
bezoek van de kerkdiensten hebl
zien teruglopen. Sociologen hebl
ons geleerd dat men niet al te gei
kelijk over de oorzaken daarvan
spreken. Dat zou wel eens compl»
kunnen liggen dan op het eerste
zicht lijkt. Ook ten aanzien van
startpunt van dit teruglopen van
kerkbezoek waarom toen?
geen eenstemmigheid. Eerst hel
de middag- en avonddiensten het
ten ontgelden, maar later werd
de morgendienst in dit proces bel
ken. De gevoelens die dit alles
mensen die bleven komen en
ook direct bij het kerkeweric bel
ken zijn opwekte zijn ook al vers
lend, van groot verdriet tot een
ken van een bevrijd worden
sleurkerkgang. Dit laatste is
waar. Wie vandaag, vooral in de
steden, nog naar de kerk gaat,
daar iets. Ik heb de gedachte dat
proces momenteel toch enigszins
stilstand is gekomen. Dit op
van bepaalde tellingen, maar
(hoewel daar blijkbaar ook
faktoren meespelen) door beril
uit West-Duitsland. Daar bleek
langs dat zich in 1971 een belanj
geringer aantal mensen aan de kei
onttrokken had dan in het jaar -
voor. Is er een windstilte gekom<
de soms stormachtige uittocht uit
kerk? Is er, zo zou men de vraag
kunnen stellen, dan bij de kerken
begin van inzicht te bespeuren
men in deze tijd kerk moet zijj
Vaak hoort men klagen over het
dat de kerk achterblijft bij de ont<
kelingen van onze cultuur en s:
leving. Die daarover klagen zou
aan te raden zijn om dit nog
opnieuw in overweging te nemen,
zou kunnen meevallen. Veel k<
stellen prijs op hun oordeel en zi
om hun inzet om dan daadwerke
samen te zoeken naar de uitbouw
dat beginnende inzicht.
\h
ke
NED. HERV. KERK
Beroepen, te Weesp: J. Broekhuis
Onstwedde.
Bedankt: voor Coevorden: C. Smit
Ruinerwold.
GEREF. KERKEN
Aangenomen: naar Hilversum: J.
C. Bouma te Heerhugowaard.
GEREF. GEMEENTEN
Beroepen: té 's-Gravenzande: F.
rinck te Den Haag-Z.
Aangenomen: naar Oosterland: W. I e
ge te Krabbendijke.
Bedankt; voor Slikkerveer en vof
Terneuzen: J. C. van Ravenswaaij
Arnhem; voor Boskoop en voj^ij
Goudswaard: E. Venema te Zwi
drecht; voor Amsterdam-N.: N.
Schreuder te Goes.
REM. BROEDERSCHAP
Aangenomen: naar Vlaardingen nir
men met Ned. Prot. Bond te Brielkf311
maj. A. C. Dorhout-Mees te Lochei
utl-
a s
i J™
da
ik
ane
BREMEN (EPD) Reeds enige tijd
tracht de nieuwe leiding van de
Praagse Christelijke Vredesconferen
tie opnieuw in gesprek te komen met
afgescheiden nationale comité's na de
moeilijkheden die zich als gevolg van
dc bezetting van Tsjechslowakije in
1968 hebben voorgedaan. De Duitser
dr. Heinz Kloppenburg werd 'in een
geest van verzoening' uitgenodigd de
volgende zitting van het werkcomité
in New Delhi bij te wonen en de
Franse protestanse theoloog Georges
Casalis die destijds als vice-presi
dent van de conferentie was afgezet
werd verzocht een referaat voor de
theologische commissie van de confe
rentie te houden.
Stemming onder deel
nemers jubileumreis
N. G. Reis V.
in Israël uitstekend
Na vier (lagen in Israël te hebben ver
toefd. if de stemming onder de 385 deel
nemers aan de jubileum-Israëlreis van de
Ned Ch: Reisvereniging uitstekend.
De deelnemers aan deze unieke reis van
de in het goud jubilerende N. C. Reis V
hebben reeds talrijke bezoeken gebracht
aan plaatsen die in de -bijbel worden ge
noemd. De declnemors maken de excur
sies per bus in groepen van 40 personen,
die elk de beschikking hebben over een
ervaren N C R V.-reisleider alsmede een
Israëlische gids. Verscheidene bijbelse
plaatsen in het gehele land werden reeds
bezocht
Een enkele deelnemer is wegens een ove
rigens niet ernsüge ziekte een dag in zijn
hotel gebleven.
Prisma-detectives. Uitg. Het Spi
trum. Utrecht, Prijs per stuk 2,75.
Weer drie nieuwe Prisma-detectivi
of eigenlijk twee, want Moord in
villapark van Edgar Wallace is
herdruk van Prisma 974. Ongehot
zoals die vooroorlogse "verhalen
Wallace blijven boeien! Over 'voorol
logs' gesproken, ik blijf het een
kort van de (weinig fraaie) niet
jasjes van de Prisma-detectives
den, dat elke informatie over de I
teur afwezig is, -en ditmaal is J
stukje op het omslag zelfs zó kluni
lig .geschreven, dat de naam van ij
vermoorde niet klopt. Niettemin:
deze Wallace wordt de liefhebb
graag aanbevolen. Horen, zien
zwijgen is een Ellery Queen
(weer) een bijzonder goeie plot,
het boeiend geschreven verhaal vo
zonder omwegen naar de ontknopi
Misschien zijri er mensen die gene
zijn een vraagteken te zetten bij d
intrige, maar ik dacht dal Que
voldoende oog en openheid had v<
de tragische kant van het geval. T
slotte: Foto's voor mevrouw van F
lip Loraine. Roemrucht tv-presenta
Hardy ziet zijn carrière de grond
geboord. Een telefoontje maakt h(
duidelijk dat zijn vrouw, zijn werk
ver èn de politie op de hoogte
gesteld van zijn omgang met een jo
meisje. Niet: we zullen dat doen,
u ons betaalt, -nee, het is al gebeu
Waarom? Door wie? Spannend, afv
selend en prikkend door de mor
van het 'establishment'. Kortom, ik 1
alle drie boeken met veel genoei
gelezen.
A
Van een correspondent
ALKMAAR De rechtbank heeft I
29-jarige onderwijzer C. J. S.
Graft veroordeeld tot negen maand
gevangenis voorwaardelijk met
proeftijd van drie jaar. Hij zal ecb
tot zolang het nodig is in een psyol
trische inrichting moeten verblijt
bepaalde de rechtbank. De onde"^
zer stond terecht in verband met
dood van een pasgeboren baby
zijn huwelijk. De rechtbank a
moord niet bewezen, wel het in hu
loze toestand achterlaten, de dood
gevolge hebbende. De uitspraak
conform de eis. De zaak is
gesloten deuren behandeld.
