Voorlichting
helpt ons
uit het slop
eoeo
IS
dichtbij
"£0
P/y
Commentaar
De volkspartij
van De Zeeuw
Uw Kunstgebit
Het weer
Gedood op kruispunt
r- z
documen
de rijksoverheid vraagt
'4
I B
1 f i
I 1
De honger is tóch dichterbij
Slapende naar verre landen
klappen
opwindend
OUW/KWARTET DINSDAG 7 MAART 1972
RIWKMAM)
Jfot de charmes van de KVP-voorzit-
Lr, de heer De Zeeuw, behoort dat hij
n eerlijk en openhartig man is, die
v-er zijn partijpolitieke bedoelingen al-
jd al weinig misverstand heeft laten
i. Ook nu weer heeft hij, in het
niet bevangen door terughou-
indheid die had kunnen voortvloeien
fit het feit dat het gesprek over de
;omstige partijvorming met ARP en
;HU al is begonnen, in een uitvoerig
jtikel in 'Politiek perspectief' nog
tns uitgelegd hoe hij zich zijn 'open'
olkspartij voorstelt.
lijn positie in het overleg met de twee
ndere partijen ligt nu wel muurvast
/anneer het resultaat van de onder-
dingen straks op tafel ligt, zal
kunnen worden vastgesteld
de heer De Zeeuw zijn zin heeft
skregen en waar niet. Daarvoor zal
ken zijn stuk in 'Politiek perspectief'
dat overigens met enige welwillend-
teid moet worden gelezen, want een
root schrijver is de KVP-voorzitter
slechts voor de dag behoeven te
:n om dat te vergelijken met het
kkooord dat eventueel wordt gesloten.
heer De Zeeuw stelt zich dusdoende
iloot aan risico's die partijvoorzitters
Ot dusverre overdreven groot hebben
it en dat ontsiert hem zeker niet.
neemt de verwarring die de
ijpolitieke discussie in confessione
le kring kenmerkt door het artikel van
§Be heer De Zeeuw zeker niet af, nu
>k r2 stee<*s n'et duidelijk is of zijn
njtandpunt dat van zijn partij dekt. De
t yhrijver heeft gelijk als hij zegt, dat
d qn opvattingen in het verlengde liggen
I™ an voorgaande uitspraken van de
h( rganen van zijn partij, maar daar
taat tegenover dat op de partij raads-
ergadering vorig jaar november
raar hij werd verkozen, weer dingen
11 ijn gezegd die aan deze lijn tegenge-
rQI eld zijn. Trouwens: de heer De
I, eeuw heeft bij die gelegenheid opge-
ïerkt dat hij zijn verkiezing niet wilde
eschouwen als een overwinning van
J ijn standpunt en weer later heeft hij
,-a angekondigd dat hij binnen zijn partij
i ian inwendige zending ten gunste van
r0 ijn opvattingen zou gaan doen. Het
jkt nu zo langzamerhand wel gewenst
at teneinde in het leverleg met
ziuRP en CHU een minimum aan
elderheid le scheppen de heer De
i eeuw aan die inwendige zendingsar-
ia eid prioriteit moet gaan geven boven
eg et streven, beide andere partijen tot
jjn standpunt te bekeren.
ij de interne discussie in zijn partij
an de heer De Zeeuw te maken
I. rijgen met lastige vragen over de
iruikbaarheid van zijn conceptie. In de
olkspartij van de heer De Zeeuw
locten drie zaken onderscheiden wor-
len: het uitgangspunt, de politieke filo-
ofie die daaruit voortvloeit, en tenslot-
5 het werkprogramma. In de formule-
ing van het uitgangspunt wil hij behal-
e 'de christelijke inspiratiebron' dit
le KVP-jargon alleen al wekt weer
den in de kring van ARP en CHU
ook andere tot gelding laten komen.
Iet is geen nieuws dat voor dit idee
nen beide andere partijen geen aan-
ig mag worden venvacht. Wie staan-
houdt, dat het evangelie verplich-
id is voor het bedrijven van politiek,
eft aan inspiratie weinig behoefte en
I het veelal ook menen te kunnen
:llen zonder een politieke filosofie
raarin de inspiratie haar vorm moet
ijgen.
ïgen de conceptie-De Zeeuw kan
torts met vrucht worden aangevoerd
it er niets in is dat haar onderscheidt
in al lang bestaande, andere politieke
irtijen. Terwille van het naast elkaar
staan van verscheidene inspiraties of
otiveringen hoeft men zich niet tot de
trtij van de heer De Zeeuw te wen-
:n. De filosofie zoals hij die in zijn
tuk schetst ziet er met haai" personalis-
ie, solidariteit voor de zwakken, pluri-
irmiteit, dynamiek en openheid wel-
:nkend genoeg uit. maar partijen als
vdA. DS'70, WD of D'66 kunnen
et recht volhouden dat hun conceptie
die elementen in zich bergt.
De heer De Zeeuw blijft in gebreke
zijn partij die herkenbaarheid te geven
die nodig is om haar aantrekkelijk te
r maken voor grote groepen van kiezers
e en die voorwaarde is voor politieke
participatie. Vaagheid en algemeenheid
zijn dingen die niet bruikbaar zijn als
het erom gaat, de interesse van de
mensen in de publieke zaak te wekken.
(ADVERTENTIE)
zit de gehele dag
stevig op zijn plaats!
Thans is hef niet meer nodig, dat Uw kunst
gebit bij het spreken, eten, lachen of niezen
losschiet of verschuift. Een weinig Dentofix-
poeder op de gebitsplaat, en aeze onge
makken bestaan voor U niet meer; Dento-
fix geeft U een ongekend gevoel van zeker
heid en welbehagen. Aangenaam en hygië
nisch in het gebruik. Tevredenheid gegaran
deerd. Verkrijgbaar in discrete, neutrale
plastic flacons, prijs f. 2,67 bij apotheken
en drogisterijen.
Ex-directeur van RVD: groei van aantal
voorlichters gevolg van ontwikkelingen
Van een onzer verslaggevers
DEN HAAG In deze voor de Nederlandse pers bange dagen,
blijft er voor de journalisten in elk geval één lichtpuntje: het aan
tal gemeenten en organisaties dat een voorlichter aanstelt neemt
Loe. En voor deze banen worden vaak journalisten aangetrokken.
Maar de betekenis van een toenemend aantal voorlichters ligt
natuurlijk niet in de sfeer van de werkgelegenheid. Overheids-
voorlichters kunnen een uiterst belangrijke taak vervullen in de
democratisch geleide samenleving. 'Juist in deze tijd. waarin we,
wat het politiek bedrijf betreft, in het slop zitten, is goede voor
lichting één van de middelen om de zaak te redden', luidt de mening
van dr. G. J. Lammers.
Van 1952 tot 1968 was dr. Lammers
directeur van de Rijksvoorlichtings
dienst. In die functie trad hij voor
zes minister-presidenten op als pers
chef. Dr. Lammers is nu eigenlijk
meer dan ooit overtuigd van goede
overheidsvoorlichting. Dat het aan
tal voorlichters de laatste tijd
flink toeneemt, vloeit volgens hem
logisch voort uit de maatschappelijke
ontwikkeling, die duidelijk gaat naar
meer democratie.
Het verontrustende voor dr. Lammers
is nu, dat de politieke ontwikkelingen
Dr. G. J. Lammers
achterblijven bij die maatschappijver
nieuwing. 'De systemen, waarmee ons
land bestuurd wordt, zijn verouderd.
Ze passen niet meer in deze tijd. ze
werken niet meer. Het wordt mij
steeds duidelijker, dat er ingrijpende
staatsrechtelijke hervormingen nodig
zijn. Met de vorming van andere poli
tieke partijen alleen komen wij er
niet,' zegit dr. Lammers.
Hij vindt, dat er naarstig gezocht
moet worden naar een systeem van
bestuur, waardoor de burgers er nau
wer bij betrokken kunnen worden.
Hoe dat systeem er dan uit moet zien,
weet hij nog niet. Hij studeert mo
menteel op dit probleem, waarover
hij een boek gaat schrijven. 'Ik moet
eerlijk zeggen, dat ik de oplossing nu
nog niet zie,' bekent hij 'maar het
signaleren van het probleem kan ook
al belangrijk zijn'.
Belangstelling
Zolang er echter nog geen beter
systeem bestaat, moet in elk geval de
voorlichting gebruikt worden om de
belangstelling van de burgers voor
het landelijk, regionaal en plaatselijk
bestuur te kweken en levendig te
houden.
'De overheid moet de mensen de
middelen verschaffen om een oordeel
te vellen, althans mee te denken, ever
dat wat de overheid doet of wil,
doen," vindt hij. Dat geldt ook voor
het gemeentebestuur. 'Daarom is een
gemeentelijke voorlichtingsdienst, die
midden in de gemeente gaat staan om
zoveel mogelijk op vragen antwoord
te geven erg belangrijk. Dat is niet
Geen kou
Van ome weerkundige medewerker.
De maartse hagelbuien zijn buiten
onze grenzen gebleven. In plaats daar
van is de zuidoostelijke ivind voortge
gaan mei de aanvoer van betrekkelijk
zachte lucht. Pionierende eierzoekers
speuren de velden af naar het eerste
Kievitsei, dat, afgaande op de tempe-
ratuurverhoudingen van de afgelopen
weken niet lang meer op zich zal
laten wachten. Vorig jaar werd het
eerste ei op 19 maart in Heiloo ge
raapt. Stiens volgde een dag later.
Maar de eerste tien dagen van maart
1971 waren dan ook de koudste in 125
jaar geweest.
Wij hebben horen verkondigen, dat
het weer in de eerste lentemaand van
1972 gekenmerkt zal worden door ha
gel en natte sneeuw-buien. Deze pro
gnose is vermoedelijk bebaseerd op sta
tistische overwegingen aan de hand
van weeraantekeningen van dag tot
dag in een notitieboekje of almanak.
Op deze plaats is al eerder gezegd dat
voor zo'n na-winters buienoffensief
van het noordwesten uit de lucht
drukverhoudingen moeten worden om
gegooid. De depressie dienen dan
over de Noordzee naar Scandinavië
en de Oostzee door te stoten, en dat
doen ze nog steeds niet. Telkens weer
remmen ze op een punt ten westen
van Ierland af, en buigen dan om
naar het noorden of zuidoosten. De
ermee samenhangende fronten vertra
gen boven het continent en staan
bloot aan een sterke verzwakking.
Daardoor wil het ook in Duitsland en
het Midden-Europese bergland nog
niet flink regenen. De Engelse weer
kundigen verwachten tot 1 april in
plaats van maartse buien over het
algemeen weertypen uit zuidwest of
west met een gemiddeld bovennormale
temperatuur, en minder vorst en
sneeuw dan gewoonlijk
Weersgesteldheid van gisteravond 19 00 uur.
maximum-temperaturen van gisteren en
neerslag van 719 uur: Amsterdam regen
9, 1; De Bilt regen 10, 1: Deelen regen 9. 0.6:
Eelde geli bew S. 0; Eindhoven regen 10. 1;
Den Helder regren 9. 1; Luchth R'dam regen
9. 1: Twente geh bew 9. 0.2; Vlissingen re
gen 7. 4; Zd Limburg regen 10. 0.1.
Aberdeen regen 7. 0.1: Athene regen IS. S:
Barcelona halt bew 14. 0: Berlijn regen 10.
0.1: Brussel regen 7, 6: Frankfort zwaar bew
9. 0; Genève regen 7, 3: Helsinki onbew
3. 0; Innsbruck zwaar bew 10. 0; Kopen
hagen regen 3, 0.1 j Locarno half bew 5, 0:
Londen half bew 10, 2: Luxemburg regen
7, 1: Madrid geh bew 14, 0: Mallorca half
bew 18, 0; München zwaar bew 9, 0, Nice
zwaar bew 14, 0: Oslo motsneeuw —1. 6:
Parijs half bew 9. 3: Rome zwaar bew 14, 0.
Split regen 14, 3: Stockholm geh bew 0. 0:
Wenen geh bew 5. 0.6: Zurich geh bew 10. 0.
Lissabon geh bew 14. 2; Istanboel mist 12. 0;
Las Pajlnvafi geh bew 13. 0: Tel Avlv onbew
18. 0.3: Tunis zwaar bew 16. n
HOOG WATER. 8 MAART:
Vlissingen le getij «.34; 2e getij 19.23 Ha
ringvliet 8.20—20.40. Rotterdam 9.22—21.35.
Scheveningcn 7.4S—20.1». IJmutdin s.37—
21.OS. Den Helder 11.38. Uarlingen 2.02—14.17
Delfzijl 4.17—16.36.
HEESCH Op een met verkeerslich
ten beveiligd kruispunt, in het centrum
van Heesch bij Oss .werd gisteravond
de 18-jarige Isabella de Bekker uit
Npland op slag gedood toen zij met
haar bromfiets frontaal tegen een
vrachtwagencombinatie botste.
■"ilifii! "S
V
*T\-i-£-^ua6uue|>|Cio jalB(
■X1' ua6aj >)[!|3>|uEf,uee
Horizontaal woorden invullen die be
tekenen:
1 korte kous. 2 gebak, 3 boom. 4
bestelling. 5 lange nekharen van die
ren. 6 optocht, 7 snareninstrument, 8
donkere zolder in molens, 9 bijenhou
der, 10 medicijn.
OPLOSSING VAN GISTEREN:
Horizontaal: 1 maat, 4 eest, 7 kikvors,
10 steno, 12 otter. 14 tel, 15 lor, 17
Eem, 18 las, 20 urn, 21 pedel, 22 era,
24 mee, 26 ANA. 27 oro, 29 gil, 31
aster. 33 Prado, 35 evenaar. 36 Ella,
37 idee.
Verticaal: 1 mast, 2 akela, 3 tin, 4 ert,
5 ester, 6 term, S kol, 9 oor, 11
telkens, 13 eenheid. 16 order. 19 spa.
20 Ulra, 23 ratel. 25 egard. 26 Aare,
27 ore. 28 opa. 30 loge, 32 eva, 34
RAi.
'10.
mm
zs
O m
Hl m jriiehtirfl «oo> hot
Q —4 Ohtxcton met en
1 ffi rj over de provin-
q 1 bUcitettamedia;
r> open mogelijke
^rovincteal bootuur
OKMRNTVLU.* jp
AMITCADAM 3 3
1
1Z-»
§SS
2
JTE RIDDERKERK
t«ëli' vnvUtr cft (v/omli £n«i .in ■vw iL n.inv*,
MS|p
11 M -
M- f I s 1*
o L S® 2c
5 c f o a 1 jwofdt gezocht near
"d iiatieve pefaoonti|k-
JT cj igenachapoen. jour-
S S S O^ie oe'angale'img
3 f v schappelijke vraeg-
i f 1
f 5 «n bekwaam^ 1
1 ,4! x
-■ S S Tg otei'2* Q
|ou mallat
ir M MtaMvri* C«hw. InrnN
A'd* -g
inrfl lirl >rwmd dal 01
«ittm «*»rti m dal «U kan
Iwefi eh trn tan da 90 groot*** gamtinim iru
VOORLICHTINGS/V
e hclmJkatlt icrcn 1 u den
ken
e de burgerij tunrltcht
e koniaki onderhoudt met
plrtdltclijic en I jndcfijkc pr
e üc 'het ulking cn de gemer
brengt
e toorlichlingttTKiieriiuil
MaatKlwseeliA Wart
organisatietalent 5 J®*
goed redacicne. m
Ervanng m eoc S
ervanng en kenr 01
een gemeentel 01
strekken tot aant 5 Z
SALARIS: ffl
m
m/2
Psychologisch 0
procedure
éivieoeceiueeujeO ep uia e-niuesetdeu ue 6u
i
S i
los tc zien van hef democratiserings
proces'.
Op de vraag of gemeentelijke voor
lichtingsdiensten ook van betekenis
kunnen zijn voor allerlei actiegroe
pen. die buiten de gemeenteraad öm
opkomen vdor bepaalde belangen, zegt
dr. Lammers: 'De voorlichtingsdienst
mag in elk geval alle inlichtingen
verstrekken, waarom gevraagd wordt.
Ik heb altijd op het standpunt ge
staan, dat de voorlichter zich nooit
moet afvragen, wat men wil doen met
de informatie die hij geeft. Het fei
tenmateriaal, dat hij gêeft. moét goed
zijn. Het oordeel, dat de mensen vel
len over die feiten, is voor de voor
lichtingsdienst niet het belangrijkst'.
Spreekbuizen
Nu staan juist heel veel van die
actievoerders nogal wantrouwend te
genover "voorlichtingsdiensten. Zij
zien ze als spreekbuizen van de over
heid. waaruit alleen gekleurde,] niet
neutrale informatie komt.
Dr. Lammers gelooft echter niet, dat
een minister of een wethouder een
voorlichtingsdienst echt wil en kan
gebruiken om het publiek te bewer
ken.
Lammers: 'Dat heeft korte benen. Dat
wreekt zich in een minimum van tijd,
in de eerste plaats bp de bestuurder
zelf. Als hij een .arrtbt.elijk apparaat
gaat gebruiken voor politieke propa
ganda, dan wordt hij als politiek
persoon afhankelijk van dat apparaat;
bovendien wordt hij gauw tot de orde
geroepen, door het parlement, door de
gemeenteraad of door de pers. Maar
wat erger is: het duurt niet lang of
de publiciteitsmedia en dus het pu
bliek krijge»- door dat de voorlichter
zich laat gebruiken en dan is het
vertrouwen weg. Hij wordt niet mger
geloofd door het publiek. Dat vind ik
veel kwalijker.'
Iets anders is het wanneer de voor
lichter duidelijk wordt gekoppeld aan
de bestuurder. Voorwaarde is dan dat
de voorlichter ook opstapt als die
bestuurder aftreedt. Diens opvolger
brengt dan weer zijn eigen voorlich
ter mee. In België kent men dat
systeem. Dr. Lammers is er niet voor
maar vindt dit systeem in elk geval
eerlijk, omda^ iedereen dan kan we
ten dat de man politiek geëngageerd
is. Maar hij vindt, dat daarmee de
overheidsvoorlichting wel gedenatu
reerd wordt. Me devalueert de voor-
Lichting, er ontstaat geen vertrou
wensbasis met het publiek. Er zal dan
onmiddellijk behoefte ontstaan aan
een instantie, die wel objectieve, on
gekleurde voorlichting geeft.'
'Verkopen'
komende. En het is erg belangrijk,
dat ze komt.'
'Public relations'
Iets wat ogenschijnlijk vrij dicht bij
voorlichting ligt is het begrip 'public
relations'. Een goede Nederlandse ver
taling bestaat niet. De eenvoudigste
omschrijving van public relations is
waarschijnlijk wel: de techniek om
een goede relatie te onderhouden met
de groepen, waarvan je afhankelijk
bent of waarmee je in elk geval erg
veel te maken hebt.
Dr. Lammers houdt niet van het
woord 'public relations' in verband
met de overheidsvoorlichting. 'Alles
wat de overheid doet is in feite 'public
relations', omdat ze het voor het pu
bliek doet.' zegt hij. Als een bedrijf
probeert zijn klanten zo vriendelijk
niogelijk tegemoet te treden, zijn
postpapier zo leuk mogelijk maakt,
zijn brieven zo goed mogelijk formu
leert etc., dan heet dat public relati
ons. Voor de overheid is het alleen
maar een kwestie van behoorlijk be
stuur als ze probeert de burgers cor
rect te behandelen, op hun gemak te
stellen en goed voor te lichten. Dr.
Lammers vindt, dat de voorlichtings
dienst daarbij een belangrijke rol kan
spelen. Ook hiermee kan de kloof
tussen overheid en burgerij verkleind
worden. In haar contacten met de
burgers mag de voorlichtingsdienst
best gebruik maken van technieken,
die de public relations in het bedrijfs
leven heeft ontwikkeld. Als het er om
gaat een bepaalde maatregel bekend
te maken, mag daarvoor bijvoorbeeld
wel een 'reclame-spot' op de televisie
gebruikt worden. Maar als het over
maatregelen gaat. die nog een politiek
strijdpunt vormen, moet de voorlich
tingsdienst objectiviteit voor alles
stellen en grote terughoudendheid be
trachten. Dr. Lammers is er zeker
van, dat die objectiviteit voldoende
bewaakt wordt door de veelkleurig
heid van parlement, provinciale sta
ten. gemeenteraden en de pers.
'Besluitvorming moet altijd op zo zui
ver mogelijke informatie berusten. De
overheidsvoorlichters moeten dat al
tijd goed voor ogen houden.' aldus dr
Lammers.
door drs. Rob Foppema
Sinds eergisteren ben ik aanzien
lijk ongeruster geworden over de
wereldvoedselproduktie. Zo'n oor
deel kan vrij snel veranderen, om
dat de beschikbare feiten zo talrijk
en onoiyerzichtelijk zijn dat je toch
grotendeels op het gevoel je weg
moet zoeken. Ergens tussen de
voorspellingen van een schielijke
ondergang van de wereld en de
redeneringen dat elk onheil best is
op te vangen, moet de waarheid
liggen. Wdür precies, is moeilijk te
ontdekken zolang een groot aantal
verstandige mensen het daarover
oneens is. Wat mij zondag zo onge
rust maakte was dat twee verstan
dige mensen, van wie je dat niet
zou verwachten, het wèl eens wa
ren.
Om te proberen achter die moeilijk
grijpbare waarheid te komen had
mijn collega Gerald Leach van het
Britse zondagsblad The Observer
een gesprek gearrangeerd tussen
een optimist en een pessimist. De
optimist was Norman Borlaug, die
in 1970 de Nobelprijs voor de
vrede kreeg voor zijn bijdrage aan
het kweken van tarewsoorten met
een veel hogere opbrengst. Deze
landbouwkundige ontwikkeling, in
de wandeling de 'groene revolutie'
genoemd, heeft in nog geen tien
jaar inderdaad v kleine wonderen
verricht. Dat er op het ogenblik
geen 'eten voor India'-actie wordt
gehouden is voor een belangrijk
deel te danken aan een verdubbe
ling van de graanproduktie in dat
land sinds 1965.
De pessimist was de Zweedse Ame
rikaan Georg Borgstrom. hoogle
raar in de voedingswetenschap
Michigan, auteur van een aantal
boeken over hel voedsel- en bevol
kingsprobleem.
Het benauwende was, dat Borlaug
en Borgstrom het op geen enkel
punt duidelijk met elkaar oneens
waren.
De groene revolutie, zei Borlaug,
is een verschijnsel van beperkte
omvang, dat in een beperkt aantal
landen een net merkbare vooruit
gang oplevert. Het kan ons alleen
maar een klein beetje uitstel ge
ven, een beetje tijd om de bevol
kingsgroei tot een redelijk niveau
terug te brengen.
We hebben een redelijke kans, zei
Borgstrom, om het de rest van
deze eeuw met een voedselproduk-
t ie uit te zingen, op voorwaarde
dat we nu, nog in de jaren zeven
tig, overgaan tot strikte beheersing
van de bevolkingsgroei. Daar was
Borlaug het mee eens.
Beperkingen
De twee grote beperkende factoren
voor die voedselproduktie ,zijn wa
ter en kunstmest (in die volgorde).
Water is een allebeheersende voor
waarde op korte term ijn. Zowel
produktieverhoging op de 'bestaan
de landbouwgronden als het ont
ginnen van nieuwe gebieden hangt
af van de beschikbaarheid van wa
ter. Bevloeiing helpt, zegt Borg
strom, maar je moet wel in de
gaten houden dat tot nog toe de
vorming van nieuwe woestijnen
vijfmaal zo snel gegaan is als het
aanleggen van irrigatiesystemen
Bevloeiing kost kapitaal en dat
kapitaal komt eenvoudig niet snel
genoeg op tafel. En afgezien daar
van, het zal ook nog in passende
mate moeten regenen. Gemiddeld
eens in de vijf jaar brengt de
tropische moesson in India te veel
of juist te weinig regen. Eens tn
de tien jaar wordt de situatie
kritiek Eens in de vijftien jaar
achter elkaar. Als dat in een groot
deel van de tropen gebeurt en de
voedselvoorraden zijn al klein,
dan krijg je onvermijdelijk hon
gersnood op grote schaal. De mens
heid is maar twee jaar van de
hongersnood verwijderd.
Kunstmest is de andere beperken
de factor, die volgens beide des
kundigen politiek een even grote
of zelfs grotere rol zal gaan spelen
als aardolie en andere hulpbron
nen. Dat betreft dan vooral de
stikstof meststoffen, waarvan de
produktie erg veel energie kost.
Borlaugs enige hoop is het kweken
van voedselgewassen die met hulp
van bacteriën stikstof uit de lucht
kunnen binden zoals boontjes
en lupine dat van nature al doen.
'Dat is onze enige hoop tenzij je
de wereldbeschaving nü wilt af
schrijven'.
Fosfaat
Een andere noodzakelijke meststof
is fosfaat. Borgstrom: we kunnen
het nog een jaar of dertig uit
mijnen halen, daarna raakt het op.
Gebruikt fosfaat laten we op het
ogenblik in hoofdzaak met het ri
oolwater in zee lopen. De enige
oplossing is dat dat rioolwater in
een kringloopproces wordt opgeno
men, dat het fosfaat weer op het
land terechtkomt. Dat is onmisbaar
in de onmiddellijke toekomst.
Tenslotte een paar opmerkingen
over de eiwit produktie. die voor
het wereldvoedselprobleem van bij
na overheersend belang is. Borg
strom: de helft van de vis die uit
de oceanen wordt gevangen, gaat
in de vorm van vismeel naar var
kens en kippen in de rijke landen.
Dat maakt varkens, kippen en eie
ren voor ons goedkoop. Maar dat
blijft niet zo. De hongerige wereld
zal zijn eigen eiwitten willen hou
den.
Variant
Er is een opmerkelijke variant op
dit patroon: China heeft driemaal
zoveel varkens als de Verenigde
Staten, maar in de verste verte
niet zoveel varkensvoer. Maar
daar eten varkens en kippen huis
houdelijk afval en letterlijk
menselijke uitwerpselen. In ónze
produktiewijze eten zij voedsel dat
mensen in leven zou kunnen hou
den. Maar voorzover dat geïmpor
teerd wordt uit de hongerlanden
zal dat de langste tijd geduurd
hebben.
Borlaug ziet nog een andere oplos
sing voor het eilwitprobleem: als
wij het vereiste onderzoek ertegen
aan gooien kunnen wij soya-varië-
feiten kweken met hoge opbrengst,
die geschikt zijn voor verbouw in
de tropen. Op het ogenblik hebben
we alleen soorten die in gematigde
streken groeien zoals de Ameri
kaanse mais- en soyazone, waar in
de afgelopen 35 jaar geweldige
vooruitgang is geboekt. Een zelfde
ontwikkeling moeten we in de der
de wereld stimuleren. Ik schreeuw
al jaren om zulk onderzoek. Ik
weet dat het mogelijk is. Op het
ogenblik beginnen ze eindelijk iets
te doen. Maar we wachten weer op
de crisis voordat we in beweging
komen.
LOWiETJE
990
Er zijn voorlichters, die onomwonden
zeggen, dat het tot hun taak behoort
om het beleid'Aran de overheid waar
voor ze zitten 'te ondersteunen' of
zelfs 'te verkopen.' Dr Lammers is
het hier absoluut niet mee eens
Hij neemt aan, dat de regering deze
kant niet op wil en dat in ieder geval
het parlenient.'';de gemeenteraden en
de pers in staat zullen zijn deze
stroming ondetf de voorlichters 111
toom te houden. Hij gelooft trouwens
niet. dal een «kinder gelukkig beleid
te redden is «jet voorlichting. 'Nee.
mijn ervaring is juist andersom. Een
goed beleid, den goede maatregel
komt soms nie^ tot zijn recht door
slechte, gebrekkige voorlichting. Maar
een slecht bereid is niet goed te
maken met voorlichting.'
Een voorlichteivmoet zich volgens dr.
Lammers nooit -wagen aan de 'verde
diging' van eei^ beleid Dat behoort
tot de taak van 4de politicus. Die doet
er goed aan dietaak ook zelf op zich
te nemen en niet over te laten aan
voorlichters of Woordvoerders. Direct
contact tussen (bestuurders en be
stuurden is abskfluut noodzakelijk.
Nu fs éen voorlichter bij zijn werk in
belangrijke mate afhankelijk van wat
de bestuurders ijn kwestie kwijt wil
len. Is de, bereidheid om gegevens
prijs te geven aan de openbaarheid
erg groot? f
Dr. Lammers 'Er bestaat Ui 1 het
bestuurlijk' apparaat, vooral bij de
ambtenaren, wel enige terughoudend
heid. Ik vind. dat de openbaarheid,
dat wil zeggen het aantal vergaderin
gen en dergelijke dat openbaar is. wel
zou kunnen worden uitgebreid. Daar
naast is er dan de openheid, dat is de
mate van bereidheid van een bestuur
der om zijn overwegingen, de gege
vens, waarop hij zijn beleid baseert,
openbaar te maken. De meeste be
stuurders zijn daarmee wel erg voor
zichtig en dat is wel begrijpelijk voor
al in het stadium van de voorberei
ding van het beleid. Maar de bereid
heid neemt wel toe. Die openheid is
Somk lijkt het er wel wat op. of
iedereen alleen nog maar per vlieg
tuig op vakantie gaat en of er voor
dat doel geen tremen meer bestaan.
Misschien is dat ook wel de reden,
dat reisbureaus, spoorwegen en Wa-
gons-Lits Nederland deze maand sa
men de 'showtrein' door het land
laten rijden om iedereen met de neus
op lekker slapen, lekker eten, idem
drinken en alleen in de Hotelplan
Expres het 'café internationaal' en
alle andere comfort te drukken dat
een vakantietrein biedt
Wat er in de showtrein te zien is, is
terug te vinden in de zgn. forfaitaire
treinen, waarvoor de reziger bij het
reisbureau niet alleen een retourtje
koopt, maar een heel vakantie-arran
gement, compleet met verblijf ergens
ui het buitenland. Die treinen rijden
bijvoorbeeld op de Bergland Expres,
Zonexpres, Pyreneo en Hotelplan
Expres, meestal 's nachts, zodat een
goed bed geen overbodige luxe is.
Tien tot twaalf keer per week ver
trekt zon trein naar het zonnige
zuiden en diverse bergstreken.
In de showtrein is o.a. te zien, hoe
een 'rijdende hotelkamer' er uitziet,
bewoonbaar op een eerste klas
kaartje, een T2-slaapwagen, waarin
men op een tweedeklas kaartje kan
reizen of een couchette en nog veel
meer, en zijn er inlichtingen te krijgen
over alle mogelijkheden en prijzen.
Vandaag staat de showtrein op het
station Utrecht te kijk, morgen in
Hilversum en vervolgens in Zwolle
(9 maart), Groningen (10), Enschede
(13), Deventer (14), Arnhem (15),
Den Bosch (16), Eindhoven (17),
Maastricht (20), Breda (21), Rot
terdam (20). Delft (23) en Den Hang
(24). Op al die dagen mag iedereen ei
tussen twee en acht uur in rond
neuzen.
Met deze trein, zegt de NS, willen we
laten zien dat wij er ook nog zijn. We
zitten in een periode van een renais
sance van het treinvervoer. Als het
goed is. moet de bezoeker dus wel een
beetje onder de indruk komen.
Oorvijgen en nog veel hardere klap
pen uitdelen is voor 33 procent van
de Westduitsers een doodgewone ma
nier om hun kinderen groot te bren
gen. Voor 45 procent is slaan alleen
in het uiterste geval verantwoord,
maar niet meer dan 19 procent is er
echt tegen. Blijkbaar zitten de afram
melingen onze buren wel een beetje
hoog want aan het Qind van deze
maand besteedt de Westduitse televi
sie (WDR' er drie kwartier aan om
met ouders en deskundigen de kwes
tie 'mag je je kind eigenlijk wel
slaan?' uit te praten.
Nu is Duitsland niet het enige land,
waar kinderen met harde hand opge
voed worden. In ons eigen land zïjn
de maatschappij van de geneeskunst
1200 gevallen van ernstige kindermis
handeling in even zoveel gezinnen
bekend, ten gevolge waarvan 120 kin
deren zijn overleden. In werkelijkheid
zijn het er vermoedelijk meer, omdat
de huisartsen in het algemeen zwaar
aan hun ambtsgeheim tillen.
Anita Tsjoean, een knap Chinees
meisje van 19 jaar, wil wel eens wat
anders. Zij is nu secretaresse in de
Maleisische hoofdstad Koeala Loem-
poer. maar hoopt binnenkort een op-
winderder baan te krijgen. Zij heeft
gesolliciteerd naar de functie van beul
in de gevangenis van Singapore, een
baan voor hele dagen.
Volgens Anita, die detectives van
Agatha Christie verslindt, is beul een
eenvoudige baan om aan de kost te
komen. 'Ik geloof da* je alleen maar
een handle hoeft over te halen', zei ze
opgewekt. Het is overigens niet hele
maal zeker dat ze het begeerde baan
tje ook krijgt In de advertentie werd
de voorkeur uitgesproken voor een
man, die vertrouwd was met terecht
stellingsprocedures. In Singapore wor
den ter dood veroordeelden opgehan
gen.
