Debat in geref. synode
over anti-racismefonds
Magere oogst
synodaal debat
oorlogsvraagstuk
Geref. synode stelt nieuwe
ondertekeningsformulieren vast
Trouw
Kwartet
Studie over
kindercommunie
Morgen géén debat
over zaak-Kuitert
Studie over wijze
van bescherming
persoonsgegevens
Confessionele bonden
eisen stakingsuitkering
Theologen grijpen
minst naar drugs
Nieuwe secretaris-generaal
van r.k. kerkprovincie
V
vandaag
BeroepingS"
werk
Oecumenische hulp
voor Bangla Desj
Boekenetalage
TROUW/KWARTET DONDERDAG 2 MAART 1972
KERK ItlWFM AMt 2
Van een onzer verslaggevers
LUNTEREN De belangrijkste bezwaren die gistermiddag in de gereformeerde 'synode tegen het
programma ter bestrijding van het racisme van de wereldraad van kerken werden uitgesproken wa
ren het politieke karakter ervan, liet sanctioneren van geweld en de mogelijke afsnijding van de
dialoog met de blanke Afrikaner kerken, waartoe de gereformeerde kerken meer geroepen zouden
zijn dan enige andere lidkerk van de wereldraad.
Van een onzer verslaggevers
LUNTEREN De gereformeerde synode heeft gisteren, zij het niet
met grote geestdrift, ja gezegd tegen een aantal uitgangspunten en
overwegingen inzake het oorlogsvraagstuk, waarover het betrokken
deputaatschap en de synodale commissie van rapport het eens waren.
Er was ook een subtiel maar belang
rijk verschil tussen de aanbeveling
van de betrokken deputaten om de
steun aan slachtoffers van het racisme
zoveel mogelijk te zoeken 'binnen het
kader' van het wereldraad-programma
onder bekendmaking van alle vra
gen en reserves en de aanbeveling
van de synodale rapporteurs om deze
steun zoveel mogelijk te verlenen 'in
overleg met' het wereldraad-program
ma.
In de discussie kwam al dadelijk een
tegenvoorstel op van ds. L. L. van der
Vliet uit Hoogeveen (gesteund door
de leden drs. A. M. van der Zanden,
ds. P. Riemersma, ds. P. van Til en
drs. A. J. de Bakker) om geen gelden
meer ter beschikking te stellen van
het wereldraad-programma. Volgens
de indiener van het voorstel zou zo'n
besluit ook veel logischer aansluiten
bij de inhoud van de overwegingen
van de rapporteurs die ernstige be
zwaren tegen het wereldraad-program
ma naar voren hadden gebracht.
Prof. dr. C. Augustijn had zich gesto
ten aan wat hij zag als een teneur in
het commissie-rapport, namelijk dat
de kerk zich hier in een wespennest
steekt. Wil de kerk zich daarmee de
handen schoon houden in een situatie
van duidelijk onrecht?, zo vroeg hij.
Ds. D. II Borgers uit Soest meende
dat er niet zo maar geiden aan de
zendingsbegroting hadden mogen wor
den onttrokken zonder te weten of de
gemeente er ook achter stond. De
gekleurden in Afrika hebben alle
steun in de wereldopinie, de kerk zou
De redactie behoudt zich het recht voor om
(er opname In tittC rubriek ontvangen me
ningsuitingen verkort weer te geven. BI)
publlkalic wordt met de naam van de
inzender ondertekend. Brieven kunnen wor
den gezonden aan de heer Job. C. Francken.
secretaris van de hooldredactie van Trouw-
Kwartel, Postbus 859. Amkierdam.
Bejaarden
De heer Egas is ondersteboven van
één brief van een weduwe, die niet
meer zo ruim kan leven als ze vroe
ger gewend was. Ze kan geen mooi
boek meer kopen. Mag ik er op wij
zen dat er in Nederland nog 700.000
werkers zijn die minder dan 10.000
verdienen en daar dan alles zelf van
moeten betalen, nl: 1500,- AOW-
premie, 687.- inkomstenbelasting.
1200 ziekenfondspremie en 500
andere noodzakelijke verzekeringen.
Blijft over om te leven 6.113 dat is
De Rotterdammer
Nieuwe Haagse Courant
Nieuwe Leidse Courant
Dordts Dagblad
Uitgaven van
N.V. De Christelijke Pers
Dag«li|ks bestuur: B. Bol. Pen
Hoog,- dr. E. Bleumink, Poters-
wolde; mr. G. C. van Dom,
Nootdorp: W. A. Fibbe, Rotter
dam; J. Lonser, Utrecht; dri. J.
W. de Pou», Den Hoog; J. Smal-
lenbroek. Wassenaar.
Overige leden von het algemeen
bestuur: K. Abmo, Amsterdom;
H. A. de Boer, IJmuiden; Th.
Brouwer, Assen; mr. dr. J. Don-
ner, Den Hoog; J. von Eibergen,
Schaarsbergen; mr. K. von
Houten, Wageningen,- ds. O. T.
Hylkemo, Bilthoven; Joc. Huijsen,
Delft; mevrouw M. C. E. Klooster-
mon-Fortgens. Voorschoten; me
vrouw J. G. Kroayeveld-Wouters,
Heerhugowaard; prof. dr. G. N.
Lammens, Noorden; ds. F. H.
londsmon. Den Hoog; H d«
Mooij, Rijnsburg; prof. dr. G. C.
von Niftrik, Amsterdam; H. Otle-
vonger. Buitenpost; mr. dr. J.
Ozmga, lunteren; dr. A. Veermon,
R |sw,|k (Z-H); H. H. Wemmers.
Den Hoog; drs. R. Zijlstra, Oosfer-
lond (Zld).
Directie:
Ing. O. Postma, F. Diemer
Hoofdredactie:
J.de Berg (waarnemend)
Hoofdkantoor N.V. De
Christelijke Pers: N.Z.
Voorburgwal 276 - 280,
Amsterdam. Postbus 859.
Telefoon 020 - 22 03 83.
Postgiro 26 92 74. Bank:
Ned. Midd. Bank (rek.nr.
69.73.60.768). Gem.giro
X 500.
Prof. dr. B. Siertscma
daart>m eens beter kunnen letten op
de gediscrimineerde minderheden in
Letland. Litauen en het KrLmschier-
eiland. vond lnj. Maar ds. I. de Jong
uit Den Bosch bespeurde in de bezwa
ren tegen het wereldraad-programma
een neiging 'om het gebod van God
uitermate problematisch te maker» ten
einde er van af te weeen'; Die com
plicaties zijn echter volgens ouderling
J. D. de Koning uit Apeldoorn
heel reëel, gezien het feit datde
waarschijnlijk minder dan die -wedu
we aan de gemeenschap kost. Er zijn
verder genoeg bejaarden die met hun
AOW en verzorging in het teltitis
volkomen tevreden zijn en wél rond
komen. Velen hebben het beter dan
vroeger. De heer Egas wil nu die
700.000 werkers van hun armoede nog
Ï4 pet. meer premie laten betalen- om
genoemde weduwe en haar Iqtgenoten
in welvaart en zonder enige zorg te
laten leven. En dat heet dan 'sociale
rechtvaardigheid'. Het is maar net
van welke kant men de zaak bekijkt.
Den Haag J. B. Blom
Koninginnekerk
Aan de beraadslagingen rond de ver
koop van de Koninginnekerk hebben
alle er bij betrokken kerkelijke in
stanties deelgenomen. Het besluit tot
de verkoop is door alle daarvoor ver
antwoordelijke kerkelijke lichamen
gezamenlijk genomen. Daarom missen
de beschuldigingon, hier en daar
geuit aan het adres van het college
van gecommitteerden tot de zaken
van de hervormde gemeente Rotter
dam iedere grond, om maar te zwij
gen van verdachtmakingen, gericht
tot enkele leden van dit college per
soonlijk.
Het ministerie van predikanten
van
de Hervormde Gemeente Rot
terdam
Korting AOW
De ambtenarenpensioenen worden
niet uit de belastingelclen, maar uit
de opbrengst van het kapitaal van het
Algemeen Burgerlijk Pensioenfonds
betaald. Dit enorme kapitaal van
meer dan 20 miljard, is verkregen uit
de korting van 80 pet. van de AOW
op de pensioenen. Deze korting Le-
draag thans voor het merendeel van
de ongeeer 200.000 gepensioneerden
478,80 per maand. En dat loopt
lekker op! Weet men dat tengevolge
daarvan voor enige duizenden gepen
sioneerden het pensioen reeds geheel
is 'weggekort'. en dat ook 80 pet. van
de AOW vakantieuitkering in mei en
eventueel volgende maanden op het
pensioen wordt gekort?
Weesp W. G. Willemsem
Bijstand
De heer Egas mag zich dan In het
zakgeld hebben vergist, met z'n ideeën
ben ik het gloeiend eens. Ik woon in
een bejaardenhuis en sta er financieel
zeer gunstig voor. Maar met deze
forse prijsstijgingen die niemand van
ons had voorzien, moeten wij ons op
dc gewoonste dingen drastisch bezui
nigen. Dat bencgmt alle glans van
het leven. Ik heb altijd goed ver
diend, flink gespaard voor de oude
dag. En zul je dan straks moeten
leven van zakgeld? Ik vind het ge
woon vernederend. Ik hoop. dat do
ideeën van de heer Egas werkelijkheid
mogen worden. Weg met die bij
standswet. Er moet een volksverzeke
ring tegen bejaardenhuizen komen.
Voor de overheid maakt het niets uit
Voor ons alles
Groningen
Mej. Fr. v.d. Meu/cn
Paraplu en harnas
In het rapport 'Samen op weg* wordt
de herv. kerk vergeleken met een
superparaplu en de geref kerken met
een harnas. Geen wonder: beide zijn
symbolen van geborgenheid en be
scherming. Ook ik voelde mij weige
borgen onder moeders paraplu totdat
35 jaar geleden de oecumenische ge
dachte in mij geboren werd en ik,
wakker wordend, steeds meer ervoer
dat er onder die paraplu geen water
dichte levensbeschouwing op te hou
wen was. Er groeide te veel onkruid
tussen de tarwe en nu de synodale
heren met wieden begonnen zijn
blijkt veel onkruid taaie wortels te
hebben. Zullen we zo ooit tot de
synthese tussen westerse en oosterse
godsdiensten komen? En toch kan
deze ons leiden naar een verantwoor
de levensbeschouwing die vele onge
rijmdheden en 'minder links' in deze
turbulente wereld verklaren zal. En
laat niemand vrezen dat dc glorie van
God of Christus schade zal leiden.
Amsterdam S. G. Pauws
bevrijdingsbewegingen ook elkaar on
derling bestrijden.
Bezorgd was dr. H. B. Weijland uit
Arnhem over de gekleurde, niet ob
jectieve informatie die ook bij dit
programma een rol zou spelen en
waardoor de portemoruiaic van de
gewone gemeenteleden 'dichtschroeit'.
De grote vraag van hem was: Hoe kun
je de mensen die in Angola en Mo
zambique tussen de wielen liggen hel
pen zonder in strijd te komen met de
internationale rechtsorde? Is de we
reldraad niet bezig de duivel van het
kolonialisme uit te drijven met Beël
zebub namelijk de wreedste van alle
oorlogen, de burgerorlog?
Het pleidooi van ds. G. Y. Vellenga
uit Apeldoorn om niet aan dit pro
gramma mee te doen omdat de blanke
Africaner kerken anders de dialoog
met de gereformeerde kerken zeker
zullen verbreken vond geen gehoor
bij prof. dr. J. T. Bakker die zei dat
dc gereformeerde kerken zich daar
door niet mogen laten chanteren. 'De
mensen die in de machtsverhoudingen
in de wereld boven liggen kunnen
zich de luxe permitteren om zich af
te vragen wat nu precies racisme is,
zoals in dit rapport gebeurt, maar de
onderliggenden die dit racisme dage
lijks ervaren hebben daar uiteraard
geen belangstelling voor. Dat zij nu
geweld gebruiken is nadat zij tiental
len jaren alles hebben geprobeerd en
het siert de wereldraad dat hij deze
situatie heeft onderkend', aldus prof.
Bakker.
Op dat laatste ging ds. R. J. van der
Veen door die de synode dringend
verzocht eens kennis te nemen van de
blijdschap in de zwarte Afrikaanse
kerken over het program van de we
reldraad. Hij beschreef het program
ma als een verzoeningsmodel in de
grote polarisatie in de wereid van
vandaag, waarvoor we een kleine pola
risatie in de blanke wereld graag over
moeten hebben. Dat men hiermee bui
ten de internationale rechtsorde zou
komen bestreed hij: de Vefenigde Na
ties hebben juist opgeroepen tot ac
ties als deze.
Récht tegenover hen stelde prof. dr.
B. Siertsema zich op die een minder
heidsnota had geschreven waarin zij
het programma verweet geen enkel
oog te hebben voor 'de practische
problemen van het samenleven van
verschillende rassen'. Als docente aan
de universiteit van Ibadan in Nigeria
had zij die problemen die voortvloei
en uit totaal verschillende levenswijzen
duidelijk ervaren, zo betoogde zij. Het
gaat om verandering van eeuwenoude
■gedragspatronen en 'ontwikkelingshulp
kan slechts succes hebben als de ge
kleurde rassen hun levenspatronen
aanpassen aan die van de blanken, zei
zij. Wij moeten volgens haar ophou
den met 'heilig oorlogje spelen' met
Zuid-Afrika waar men met deze pro
blemen honderd jaar ervaring heeft
en ze naar beste weten probeert op te
lossen. Apartheid is naar zij zei niet
door God verordineerd, maar het
wordt ook niet door God veroordeeld.
Ook vermaning aah het adres van de
blanke Afrikaner kerken verwierp zij:
Wij zullen ons gezien onze eigen
bejegening van gastarbeiders, Surina-
mers en Zuidmolukkers uiterst be
scheiden moeten opstellen.
Een interessante opmerking in het
debat waaraan 's middags vierentwin
tig sprekers deelnamen was van ds. J.
C. Baumfalk uit Amsterdam-Oost, die
constateerde dat diegenen die zich bij
de behandeling van het oorlogsvraag
stuk uiterst beducht hadden getQond
om de dreiging met geweld prijs te
geven, juist opponeerden tegen kerke
lijke steun aan bewegingen die in
zuidelijke Afrika hun toevlucht ge
zocht hebben tot geweld.
Tot besluitvorming was het na afloop
van de middagzitting nog niet geko
men.
In 1969 sprak de gereformeerde syno
de van Sneek uit dat er geen bezwaar
tegen was om de 'volledige instem
ming' uit te spreken ook al had men
bedenkingen tegen de 'wijze van in
kleding en betoogtrant' van dé zeven
tiende eeuwse belijdenisgeschriften,
de drie formulieren van enigheid. De
thans bijeen zijnde synode heeft over
wogen dat er 'genuanceerd bevestt-'
gend' geantwoord wordt op de vraag,
of er nog andere factoren dan die van
inkleding en betoogtrant zijn, die een
'volledige instemming1 in de weg'
staan. Moeten we dan aan die drie
formulieren gaan knutselen? Nee. zei
de synode, die klassieke geschriften
laten we staan zoals zij zijn, daar
blijven we af.
Wat dan? Het woordje Volledig* weg
schrappen? Dat biedt geen oplossing:
net alsof je de gevraagde instemming
naar hartelust kunt beperken. Van
daar dat een commissie ad hoc, met
de Velsense ds. A. C. van Nood als
rapporteur, zich moest zetten aan het
Opstellen van nieuwe ondertekenings-
formuljeren.
In de voorgestelde en door de synode
aanvaarde formulieren staat (nS de
erkenning dat men de Heilige Schrift
LUNTEREN De gereformeerde
kerken gaan studie maken van het
vraagstuk van de zgn. kindercommu
nie: de gereformeerde synode heeft
besloten (en daarmee een telkens op
nieuw opbloeiende synodale discussie
afgesloten) een deputaatschap te be
noemen om 'zich te bezinnen op de
principiële vraag, of ook kinderen van
de gemeente tot de maaltijd des He
ren mogen worden toegelaten'.
Omdat ook andere kerken met hetzelf
de probleem zitten en de hervormde
kerk er al ingedoken is, moeten de te
benoemen deputaten overleg plegen
met de instanties van de hervormde
kerk en eventueel van andere kerken,
die zich hiermee bezig houden.
De synode heeft liever niet dat plaat
selijke kerken hangende het onder
zoek overgaan tot het praktiseren van
kindercommunie en zij besloot de ker
keraden te-herinneren aan de kerkor
de, die géén ruimte daarvoor laat. Het
is vooral de Rotterdamse ds. P. Rie
mersma geweest die op dit laatste
sterk aandrong.
Van een onzer verslaggevers
LUNTEREN Morgen zal de gerefor
meerde synode, in tegenstelling tot
wat haar agendum vermeldde, niet
spreken over de rapporten» welke de
deputaten voor liet voortgezet gesprek
met prof. dr. H. M. Kuitert bij haar
ingediend hadden (en waarover wij jl.
maandag berichtten). De zaak-Kuitert
komt deze week dus niet meer in be
handeling.
Van i een„ verslaggever
DEN HAAG De ministers Van Agt
(justitie) en Langnian (ecohomische
zaken) hebben een staatscommissie in
gesteld, die advies moet uitbrengen
over de vraag welke wettelijke of
andere maatregelen wenselijk zijn ter
bescherming van de persoonlijke le
venssfeer in verband met het gebruik
van geautomatiseerde registratiesyste
men voor persoonsgegevens.
De 'commissie, voorgezeten door de
Leidse hoogleraar staatsrecht prof.
mr. T. Koopmans, moet ook adviseren
over toe te passen maatregelen op een
andere persoonsregistratie, met name
als daaruit gegevens aan derden ple
gen te worden verstrekt.
Van een verslaggever
UTRECHT De vijf confessionele
bonden die betrokken waren bij het
conflict om de metaal-cao hebben de
werf Gusto in Schiedam geschreven
dat een civiele procedure zal worden
aangespannen, wanneer het bedrijf
niet overgaat tot uitbetaling yan niet-
gewerkte uren aan werkwillige werk
nemers die door de stakingsactie het
werken werd belet.
Volgens een woordvoerder van de In
dustriebond NKV gaat het niet om
een proefproces. De vijf confessionele
bonden staan er volgens deze woord
voerder op. dat er aah werkwilligen
wordt uitbetaald.
BONN (EPD) Ondfér de studenten
aan de universiteit Van Bonn grijpen
de theologen het minst haar drugs.
Dat blijkt uit een onderzoek, dat drie
artsen vorig jaar hebben verricht.
Volgens dit onderzont heeft een op
de vijf studenten in Bonn ervaring
met drugs. Onder de studenten in de
geesteswetenschappen komt het mees
te druggebruik voor. Daarna volgen
de medische studenten.
erkent als 'het Woord van God, de
gezaghebbende openbaring van het
Evangelie Gods in Jezus Christus', en
daarom als enige regel voor geloof en
leven) het volgende:
'Wij beloven ons. in enigheid des
waren geloofs, trouw te zullen houden
aan het belijden der kerk. dat de
vaderen tot uitdrukking hebben ge
bracht in de drie algemene belijdenis
geschriften en in de drie formulieren
van enigheid'.
Toelichting
Uit de toelichting, welke ds. Van
Npod in zijn rapport gaf, citeren wij
het volgende:
het (was) stellig niet de bedoe
ling in het nieuwe formulier alles op
losse schroeven te zetten en de moge
lijkheid te openen voor een onbeperk
te .vrijheid van opvatting over het
geen in de belijdenisgeschriften is
■uitgesproken!
Van harte staat uw commissie achter
•de mening van de deputaten voor de
bmdina aan de hbhjdenis, dat trouw
aan de belijdenis altijd een wezenlijk
jkenmerk van de gereformeerde ker-
De synode moet nog praten over die
punten, waarvan vaststaat dat er geen
eenstemmigheid over bereikt zal wor
den, d.w.z. men moet er nog over
beslissen of men akkoord gaat met de
manier, waarop deputaten en commis
sieleden die punten in hun gezamen
lijk voorstel omschreven hebben. Kort
om. de oogst van dit zoveelste syno
daal debat over het oorlogsprobleera
is nog wat magertjes.
De verleiding was tamelijk groot om,
gezien het gebrek aan overeenstem
ming, te zeggen: wij weten het niet
en wij houden er mee op (een Voor
stel van drs. A. J. de Bakker uit
Zuidland), of in plaats van een uit
spraak te doen verder te studeren
(een voorstel van ouderling N. J. de
Koning te Apeldoorn). In de vorige
zitting bleken er onoverbrugbare ver
schillen tussen het deputatenrapport
en het verderstrekkende voorstel van
de synodale rapporteurs. Men was
toen dankbaar dat de deputaten en de
rapporteurs de vrijwel hopeloos ge
achte taak ondernamen om samen met
één rapport te komen.
De vreugde van rapporteur ds. A. Th.
Besselaar uit Eindhoven, dat dit nu
wel gelukt was, werd door velen in de
synode niet meer gedeeld toen zij het
produkt zelf bekeken. Het werd door
velen vaag en algemeen genoemd,
maar door anderen weer te veel ten
derend in één richting. Toch werden
de gezamenlijke uitgangspunten en
overwegingen van de rapporteurs en
de deputaten na kleine amenderingen
aanvaard.
Uitgangspunten
Deze luiden als volgt:
Oorlog komt voort uit de zondige
verdorvenheid vaq het mensenhart en
vindt mede zijn ooi-zaak in een situa
tie van geestelijke, sociale en/of eco
nomische onderdrukking, die evenzeer
als de oorlog zelf in strijd is met
Gods bedoeling met mens en wereld
(12 stemmen tegen).
Een wereld'orde' waarbij volken met
geweld en oorlogsdreiging tegenover
elkaar staan, is satanisch van aard en
kan in Gods oog niet bestaan (15
stemmen tegen).
De huidige bewapening die kan leiden
tot ongebreidelde massavernietinging
doordringt ons te dieper van het
besef op welke heilloze wegen wij zijn
verdwaald. Wanneer wij vanuit het
evangelie over oorlog en vrede spre
ken moet de roep klinken zowel om
zich tot God te bekeren en de enige
weg te gaan die Jezus Christus ons
wijst, als ook om alle geestelijke,
sociale en economische onderdrukkin
gen en ongerechtigheid weg te doen.
Deze beide aspecten van de verkondi
ging mogen nooit van elkaar losge
maakt of tegen elkaar uitgespeeld
worden.
Omdat met name de overheid van
Godswege de opdracht heeft het on
recht in deze wereld tegen te gaan
heeft zij daarbij recht op onze voorbe
de en onze gehoorzaamheid. Daarnaast
weet de kerk dat men God meer
gehoorzaam moet zijn dan de mensen
en dat dit zijn consequenties kan
hebben in onze verhouding tot de
overheid.
De gemeente dient te leven vanuit
het evangelie van de verhoogde Heer
aan wie alle machten onderworpen
zijn; zij verkondigt dat wij ons niet
mogen laten beheersen door angst,
haat en egoïsme, maar dat wij in
Christus mogen leven vanuit de liefde
en de vergeving.
Verkondiging
Onze kerken hebben de opdracht door
de verkondiging van het bevrijdend
evangelie van Christus zowel enkeling
ken is geweest en dat dit ook voor de
toekomst van onze kerken een indls-
cutabel uitgangspunt zal moeten blij
ven. Daarom zal de belofte, dat men
zich trouw aan het belijden der kerk
zal houden, onder géén beding uit het
ondertekeningsformulier mogen ver
dwijnen. Maar niemand zal~ ontken
nen dat, zoals reeds Calvijn het uit
drukte *le hoofdstukken van de ware
leer niet alle 'van één gestalte' unius
formae) zijn. Er zijn er die bij allen
ontwijfelbaar moeten vaststaan. Maar
er zijn er ook, ten aanzien waarvan
men onderling van gevoelen kan ver
schillen. zonder dat de eenheid des
geloofs wordt aangetast of er direct
sprake is van een op duidelijke wijze
ingaan tegen de Heilige Schrift. Maar
of dit in werkelijkheid het geval is
zal niet ter beoordeling staan aan het
afzonderlijk kerklid, maar aan de ge
meenschap der kerk zoals 'deze zich
manifesteert in haar vergaderingen.
Wanneer er gevraagd wordt, dat men
zich trouw zal houden aan het belij
den, dan mag verwacht worden, dat
ieder zich van de volle zwaarte van
dit woord 'trouw' bewust zal zijn en
dat ieder daar dan ook op aangespro
ken mag en moet worden.
Dit betekent geen onbeperkte vrij
heid. maar het veronderstelt wel een
genuanceerde beoordeling door de
kerkelijke vergadering, die hierin
moet handelen en .haar. toezicht moet
uitoefenen.' Aldus de commissie bij
monde van haar rapporteur.
In de discussie bleek dat sommigen
enige moeite hadden met het feit dat
niet over de 'belijdenis', maar over
het 'belijden' der kerk werd gespro-
Prof. mr. I. A. Diepenhorst
als gemeenschap op te roepen tot
bekering en dus ook tot ontmaskering
en bestrijding van de 'wortels van de
doodslag', zoals haat, wrok. heers
zucht, imperialisme, onrechtvaardige
sociale tegenstellingen, discriminatie,
racisme en alles wat de gerechtigheid
en de internationale verhoudingen
verbreekt of in de weg staat.
Veel meer en veel intenser dan tot
nu toe zullen wij ons moeten inzetten
om internationaal en nationaal ge
rechtigheid te bevorderen in geeste
lijk, sociaal en economisch opzicht.
Alles moet in het werk worden ge
steld om zo spoedig mogelijk te ko
men tot een werkelijk rechtvaardige
wereldorde en met name om de im
passe van de demonische dreiging van
een oorlog met massavernietigingswa
pens te doorbreken.
Tot zover de aanvaarde overwegingen
en uitspraken. Aan de orde moeten
nog komen de concept-uitspraken,
waarin uitdrukking gegeven wordt
(via de omschrijving: sommigen me
nen. .anderen zijn van oordeel) aan
gebrek aan eenstemmigheid. Hier valt
met name te denken aan een al dan
niet compleet néé tegen de atoombe
wapening.
Zij nog gemeld, dat vooral' prof. dr. I.
A. Diepenhorst de synode vermaande,
de handen niet in de schoot te leggen
ten aanzien van een van de meest
brandende vragen van deze tijd. Hij
was blij met de typering van prof.
Verkuyl, die het op tafel liggende
voorstel niet profetisch noemde, maar
wel pastoraal en priesterlijk voor
mensen in gewetensnood.
Van een verslaggever
UTRECHT De bisschoppenconfe
rentie van de r.k. kerk in Nederland
heeft tot Secretaris-generaal van de
kerkprovincie benoemd dr. P. C. M. J.
Vriens ofm Cap. Pater Vri^ils, thans
hoofdlegeraalmoezenier, zal zijn nieu
we functie op 1 september a.s. aan
vaarden. als opvolger van dr. L. J. M.
Steeg, die vanaf 1968 het secretariaat
van de bisschoppenconferentie leidt.
Prof. dr. J. Plomp
ken. Uit het antwoord van ds. Van
Nood: de belijdenisgeschriften zijn
wel richtinggevend voor het belijden
der kerk, maar het belijden is actueel,
we belijden in de situatie van van
daag en dat kan meebrengen dat be
paalde gedeelten uit de belijdenis een
sterker accent krijgen en andere weer
minder. Prof. dr. J. Plomp, Kampen:
wézenlijk is er niets veranderd. Prof.
dr. Nic. H. Ridderbos. Amsterdam:
vergeet niet dat er vroeger ook al
enige speelruimte was, er werd ge
sproken over de leer, vervat in
enz.
MISERERE
Zij die het dinsdag jl. tot diep in de
nacht bij de televisie hebben kunnen
uithouden zullen die donkere uren
niet licht vergeten. De discussies over
de vrijlating van de drie van Breda
groeiden uit tot een gesprek in de
nacht. Zeven en twintig jaar na het
einde van de oorlog waren daar bijna
honderdvijftig mensen bijeen om met
elkaar te spreken hoe het nu verder
moest met de eens. na de oorlog,
begonnen rechtspleging. Een verbijs
terende zaak, een teken bijna. Een
-teken van de onontwarbaarheid van
de si,tuatie waarin wij mensen ons
kunnen werken wanneer wij beginnen
onze conflicten met geweld tot een
oplossing te brengen. Misschien werd
zelden zo duidelijk wat oorlog en
geweld betekenen als in die nacht,
toen miljoenen gevangenen waren van
deze ingewikkelde problematiek. Ik
kan er geen kritiek op hebben, want
wie daar niet voor staat om als parle
mentariër te moeten beslissen, blijft
toch in zekere zin toeschouwer. En ik
wil ook maar niet meer denken aan
de geluiden die van het Binnenhof
werden doorgegeven. Stemmen vol
bitterheid en tomeloze haat Er waren
"woorden in de discussie die diep trof
fen. woorden ook van erkenning van
schuld en tekort. Die klonken vaak
nog het meest sympathiek, van welke
kant ze ook kwamen. Want die nacht
werden we allen geconfronteerd met
ons menselijk tekort. Er mag, zoals ze
clat vroeger noemden, een zaakgerech-
tigheid zijn, en daar mogen mensen
zich op beroepen, maar wie heeft die
nacht eigenlijk nog dieper verdriet
moeten hebben, om wat wij samen
van dit leven maken en niet maken,
achterblijven bij wat verwacht mag
worden, tekort schieten. Het was een
nacht om in de duisternis een 'mise
rere', ontferm U, te bidden. Een
nacht om daarom, niet licht te verge
ten.
NED. HERV. KERK
Beroepen: te Oosterland: H. P. v. d.
Horst, vic. te Utrecht.
Aangenomen: naar Brake!kand. M.
Verduin te Gouda, die bedankte voor
Bruchem-Kerkwijk, Goudswaard, Hoe
velaken. Papend recht, Randwijk, Nieu
we Tonge en voor Zetten-Andelst. i
GEREF. KERKEN
Beroepen: te Delden: kand. P. Kuizin-
ga te Dokkum (godsdienstleraar).
Aangenomen: naar Werkendam: G. de
Jong te Dokkum, die bedankte voor
Hoek van Holland.
GEREF. KERKEN (VRIJG.)
Beroepen: te Driebergen-Rijssenburg:
C. v. d. Jagt te Doetinchem-Doesburg;
te Emmen: H. D. van Herksen te
Heemse; te Den Haag-Loosduinen: L.
Douw te Enschede-ZW.
GEREF. GEMEENTEN
Beroepen: te Leerdam: M. G. Mouw te
Oudemirdum te Mijdrecht: W. C. La-
main te Grand Rapid (USA).
Bedankt: voor Hilversum: L. Blok te
Beekbergen.
UTRECHT De stichting oecumeni
sche hulp aan kerken en vluchtelingen
te Utrecht heeft 60.000 dollar ter be
schikking van de wereldraad van ker
ken gesteld yoor het hulpprogramma
dat de raad ten behoeve van Bangla-
desj heeft opgesteld. Met dit program
ma is een bedrag gemoeid van 13 mil
joen dollar.
Ook heeft de stichting de verantwoor
delijkheid op zich genomen om op
korte termijn een medisch team naar
Bangladesj te zenden.
Len Deighton: 'Bommen los', Elsevier,
Amsterdam. 437 blz., (ƒ19,50).
Een verzonnen verhaal, dat de gruwe
lijke waarheid verrassend weergeeft
en de lezer boven op de harde werke
lijkheid van de luchtoorlog drukt.
Zevenhonderd Engelse bommenwer
pers lossen hun dodelijke lading
(eerst na een paar honderd bladzij
den), 10.000 ton explosie ven en fosfor
regenen neer op de Duitse plaats
Altgarten.
De voorbereidingen tot dit bombarde
ment en het resultaat van de vergis
sing het Ruhrgebied was het doel
laat Deighton gedurende 24 uur op
zeer knappe en huiveringwekkende
wijze meebeleven. Geen detail is de
auteur ontgaan, hij begon in 1944 aan
dit werk en raadpleegde documenten.
Flitsend en scherp zijn de dialogen,
we drinken met de overlevenden een
slokje regeringsrum na afloop van het
gruwelijke werk en horen als het
ware de klap van het gemeentestem
pel van Altgarten op de uitgescheurde
blaadjes van schoolschriften. Want de
voorraad overlijdensacten is op. Alles
resulteert in een verschrikkelijk goed
boek, dat geheel afwijkt van het gen
re spionageverhalen dat de auteur tot
dusverre, ook met groot succes,
schreef. Dit maal dus een ander gege
ven, een meedogenloze veroordeling
van de oorlog. Grote gedeelten lazen
wij tweemaal niet omdat ze onbegrij
pelijk waren. Maar om de bijna vol
maakte en boeiende verteltrant.
G.L
Van een onzer verslaggevers
LUNTEREN De gereformeerde synode heeft nieuwe onderteke
ningsformulieren vastgesteld voor predikanten, voor proponenten
en voor hoogleraren en andere docenten in de theologie. Door dit
formulier te ondertekenen belooft men, zich trouw aan het belijden
der kerk te houden. Dit is overigens op zichzelf niets nieuws. Nieuw
is dat niet meer uitdrukkelijk 'volledige instemming' met de belijde
nisgeschriften gevraagd wordt.
j
