SAPP0R072
Pfrommer gokt goed
Ard Schenk:
openbaring
voor de pers
ARD SCHENK GOUDEN HEERSER!
Grönvold snelt
naar zilver
op 1500 meter
Proell:
Verkeerde
was...'
Annemarie
MAANDAG 7 FEBRUARI 1972
Ard Schenk op weg naar een Olympische zege en een nieuw Olympisch record op de 1500 meter: 2.02.96
was zijn winnende tijd.
probeer zoveel mogelijk kern ploegle
den te bewegen zich open te stellen.
Je moet je gewoon geven zoals je bent.
Neem Ard Schenk, die doet dat. Maar
van de andere kant heeft ieder het
recht zich voor te bereiden op de ma
nier die hem het beste dunkt'.
Voorzichtig
Ard Schenk is wellicht nog beter
dan Pfrommer in staat om Verkerk te
analyseren. De zo gemakkelijk te be
naderen Schenk is echter wat voor
zichtig als het gaat over zijn opinie
over vriend Kees Verkerk. „Ik ken
Kees al vanaf begin van zijn carrière.
Natuurlijk zijn er wat problemen ge
weest, doordat hij wat op de achter
grond raakte, maar ik geloof niet dat
Kees zich typisch anders is gaan ge
dragen. Althans niet binnen de kern
ploeg.
Verkerk zelf zegt geen directe ver
klaring te kunnen vinden, voor zijn
teleurstellende prestaties op de 1500
meter. „Ik heb geen greep op het ijs.
Al het contact is weg. Maar het feit
dat ik zo een matige tijd heb gezet op
de 5000 meter, heeft daar natuurlijk
wel degelijk mee te maken. Ook de
poule-indeling speelt een belangrijke
rol. Ard en Roar Grönvold, zitten
steeds in de eerste groep. Zij beheer
sen dit toernooi. Natuurlijk moet de
beste man de eerste keus hebben.
Maar waarom mag zo'n Koreaan,
waar nog nooit iemand van gehoord
heeft, wel in de eerste groep, terwijl
andere mensen, die toch tot geweldi
ge dingen in staat zijn, achterin wor
den gezet. Je zou bij zo'n groepsinde
ling moeten uitgaan van de tijden,
die in het voorseizoen zijn gemaakt.
Pech
Kees Verkerk, ingedeeld in de
tweede groep, had de illusie al opge
geven de tijd van Ard Schenk te ver
beteren of zelfs maar te evenaren.
Schenks tijd: 2.02,96 was ongrijpbaar.
Verkerk overschatte zichzelf niet.
Pfrommer: „Hij stelde voor weg te
gaan op een schema van 2.06,0 een
zelfde tijd als ik in mijn hoofd had.
Verkerk gokte dat hij daar iets onder
zou komen, dat hij een tijd zou ma-
joop holthausen
ken, die in ieder geval goed gènoeg
zou zijn voor een medaille". Kees
„Ik had de pech dat er iets meer
wind was. Maar dat op zich is nog
geen reden om een tijd te realiseren,
die dan zoveel achter blijft bij die
van Ard Schenk.
Schenk zelf realiseerde verreweg de
sterkste tijd. Hij had op deze 1500
meter niet de pech, dat hij evenals op
de eerste dag als eerste over de baan
moest. Zijn grootste concurrent, Roar
Grönvold, startte voor hem. Leen
Pfrommer: „Roar realiseerde een tijd
van 2.04.26. Die tijd werd het uit
gangspunt voor ons schema. Want als
Ard onder die tijd zou blijven, zou
dat naar onze mening voldoende zijn
voor goud". Schenks start was matig.
Hij realiseerde de eerste driehonderd
meter in een tijd, die achterbleef bij
die van zijn concurrenten. 27,7 voor
Schenk tegen 26,1 voor Grönvold en
26,2 voor Tveter. Ard: „de eerste 150
meter liep het niet. Ik had de Japan
ner Maeda als tegenstander, die ging
geweldig snel van start en dat was
voor mij een steun om mij aan op te
trekken. Daarna ging het gewoon erg
gemakkelijk.
kerk. Kees rijdt op goud", verklaarde
Ard angstig. Die angst leek volkomen
ten onrechte. „Schaatsen is een indi
viduele sport. Je hoopt natuurlijk dat
je wint. Maar als Kees dan eindigt op
een tijd, die boven de 2.07 ligt, dan
zou je toch wel wensen dat hij snel
ler was gegaan dan Grönvold. Daar
ben je dan weer genoeg kameraad
voor". Naast de nederlaag, die Ver
kerk leed, was er nog een grote nega
tieve uitschieter op de 1500 meter te
bespeuren. De Noor Dag Fornaess.
voor het begin van het seizoen Johs'
Tenmanns grootste troef, ging ge
ruisloos af met een tijd van 2.09,52.
Van de overige Nederlanders
bracht Jan Bols het er verreweg het
beste af. De Drent had daarbij bo
vendien de handicap te overwinnen
als eerste de baan over te moeten.
Weggegaan op een tijd van 2.06,0 ein
digde hij een halve seconde boven
zijn schema. Dat bleek voldoende
voor een vijfde plaats. Jan Bols: „Ik
heb geen reden om ontevreden te
zijn. Als ik de mannen bekijk, die
voor mij zitten, moet ik toegeven dat
het wel zo ongeveer de krachtsver
houding weergeeft. Wel ben ik ver
baasd over de matige prestaties van
Dag Fornaess. Ik had zeer zeker ge
dacht dat hij voor mij zou eindigen.
Ten slotte behoorde hij een jaar gele
den nog tot de specialisten op deze
afstand. Wat het ijs betreft: Ik heb
alle reden tot tevredenheid. Het was
stukken beter dan tijdens de 5000
Specialisten
Schenk steekt met kop en schou
ders boven de rest uit in dit Olympi
sche toernooi. Dezelfde figuur die
zich bij de klassementswedstrij-
den voordoet, is ook oj het spe
cialistische festijn waar te nemen.
De reden is, dat er buiten de 500
meter om, eenvoudig geen specialis
ten zijn. Bols: „In tegenstelling tot de
Noren hebben wij meer all-rounders.
Zij zitten wat beter in de specialisten.
Zij hebben naast specifieke sprinters,
voor de 1500 meter nog een Stiansen
en Tveter en voor de lange afstanden
Stensen en Guttormsen. Het was be
ter geweest als wij ook wat specialis
ten hier hadden gehad. Want voor
ons is een dag waarop de 500 meter
werd afgewerkt, min of meer verlo
ren geweest.
Eddy Verheyen is op de enige „ech
te" afstand, waarop hij dit toernooi
moest uitkomen, gestrand op de ne
gentiende plaats. Zijn gerechtvaar
digde excuus is uiteraard dat hij
moest rijden op een afstand, die in
feite de zijne niet is. „Ik liet de eer
ste 300 meter Stiansen teveel lopen.
Ik had hem direct bij moeten houden.
Maar dat lukte eenvoudig niet. Jam
mer, omdat die 1500 meter tenslotte
de reden van mijn aanwezigheid hier
was".
Claeson
Min of meer verrassend was
de medaille, die de Zweden in
Claeson weggristen voor specia
list Björn Tveter, Claeson had
het voordeel Grönvold als tegen
stander te hebben, hoewel hij
daaruit niet het maximale profijt
trok. Ik heb gefaald in de eerste
300 meter. Toen had ik gewoon
met Grönvold mee moeten trek
ken. Maar ik liet hem teveel lo
pen. Daardoor was mijn kans
verkeken om in de finale nog
met hem om de ritzege te kun
nen strijden.
De uitslae van de 1500 meter Is: 1. Ard
Schenk (Ned) 2.02.96 (nieuw Olympisch re
cord) (goud); 2 Roar Groen void (Noor)
2.04.26 «zilver» 3 Goeran Claeson (Zwe)
2.05,89; 4 BJoern Tveter (Noor) 2.05.94 5 Jan
Bols (Ned) 2.06.58: 6 Valerl Lavroesjkin
(Rus) 2.07.16; 7 Dan Carroll (VS) 2.07.24 8
Kees Verkerk (Ned) 2.07.43: 9 Johnny
Hoeglln (Zwe) 2.08.11; 10 Klmmo Kosklnen
(Fin) 2.08.18; 11 Sveln Erik Stiansen (Noor)
2.08.63; 12 Gerhard Zimmerman <w Did)
2.08.95; 13 Dag Fornaess (Noor) 2.09,52; 14
Gary Jonland (VS) 2.09,55; 15 Goeran Jo
hansson (Zwe) 2.09,66; 16 Johan Granath
(Zwe) 2.10,21; 17 Jouko Salakka (Fin) 2.10,22;
18 Bruno TonlolU (It) 2.10,24: 19 Eddy Ver
heyen (Ned) 2.10.96; 20 Mutsuhiko Maeda
(Jap) 2.11.09; 21 Valerl Moeratov (Rus)
2.11.83; 22 Klyomo Ito(Jap) 2.11,96; 23 Robert
Hodges (Can) 2.12,13; 24 Colin Coates (Aus)
2.12.14; 25 Bill Lanigan (VS) 2.12,31: 26 Ke
vin Sirols (Can) 2.13,99 27 Giovanni Gloder
(It) 2.14.07; 28 Seppo Haennlnen (Fin)
2.14,52; 29 David Hampton (GB) 2.14.60; 30
Clark King (VS) 2.14,83: 31 Otmar Braunec-
ker (Oost) 2.14,88; 32 Herbert Schwarz (W
Did) 2.15.42: 33 Richard Toume (Fr) 2.16,37;
34 Choeng Koe SJoeng (N Kor) 2.17.36: 35
Andrew Barron (Can) 2.17,71; 36 Leo Llntoo-
vesi (Fin) 2.18,86; 37 John Blewitt (GB)
2.18.96; 38 Dachnyam Louvsanlkhagva
(Mong) 2.20.42; 39 James Lynch (Aus) 2.26.69.
SAPPORO De Oosten
rijkers kunnen de nederlaag
van Annemarie Proell op de
afdaling van het Alpine skein
tegen de Zwitserse teenager
Marie Therese Nadig maar
moeilijk verkroppen. En daar
dreigt Kral Kahr, voormalig
coach van het Oostenrijkse
team en nu verzorger van de
Britse skiploeg, de dupe van
te worden.
Wat is het geval? Vlak voor de
start vroeg Annemarie Proell aan
Kahr of hij haar ski's in de was
wilde zetten. Dit is een erg be
langrijk karwei, want een juiste
dosering van de goede soort was
kan soms heel wat in snelheid
schelen. „Ik zat een beetje met
dat verzoek in mijn maag", zegt
Kahr nu, „maar wat kon ik an
ders doen? Annemarie smeekte
om hulp en ik heb niet gewei
gerd". Kahr voegde er aan toe
dat hij ook de ski's van Brigitte
Totschnigg en andere leden van
het Oostenrijkse team had inge
smeerd met was.
Oostenrijkse officials willen de
nederlaag van Annemarie Proell
nu schuiven op de mogelijkheid
dat er misschien een verkeerd
soort was zou zijn gebruikt. Maar
Kahr zweert dat hij de goede was
gebruikte. „Het is belachelijk om
de schuld van een nederlaag met
slechts een paar honderdsten van
een seconde verschil aan de was
te geven." Kahr was van mening
dat de Oostenrijkse ploeg tot dan
toe in Sapporo een volkomen on
geschikte was had gebruikt. In
een officiële non-stoptraining was
Annemarie Proell slechts als
tiende geëindigd, zelfs nog achter
enkele Britse dames, die zij nor
maal gesproken gemiddeld vier
seconden achter zich laat.
„De was, die Marie Therese
nadien mede aan het kampioen
schap hielp, bleek over een race
van 25 seconden een seconde
sneller dan die van Annemarie
Proell", zo zei Kahr.
Angst
Ard Schenk had na de voltooiing
van zijn 1500 m race nog maar angst
voor één man: de onberekenbare Ver
SAPPORO De tegenstelling
tussen coach Leen Pfrommer en
chef d'équipe Sjaak de Koning
is het afgelopen weekeinde in
Sapporo nog verscherpt. De in
zet was de groepsindeling op de
10.000 meter, waarop Leen
Pfrommer wenste vast te houden
aan een afspraak tijdens de Euro
pese kampioenschappen in Da-
vos. Die afspraak tussen en met
de rijders hield in dat de resul
taten bepalend zouden zijn voor
de groepsindeling op de diverse
afstanden in Sapporo. Sjaak de
Koning verzette zich daartegen
en wenste Ard Schenk op grond
van zijn prestaties op de 5000 en
1500 meter in doorgaans gunsti
ger eerste groep in te delen op
de 10 kilometer.
Ard Schenk wordt in Nederland bewonderd. Toch kent zijn
populariteit in Nederland grenzen. Kees Verkerk en Jan Bols
hijvoorbeeld kunnen in feite op een groter aantal fans rekenen
dan de 'Lange'. In het buitenland geldt echter vooral Schenk
de bewondering. Will Grimsley, de speciale correspondent
van Associated Press tijdens de Winterspelen in het Japanse
Sapporo, heeft zijn bewondering voor Ard Schenk niet onder
stoelen of banken gestoken. Het hieronder volgende artikel
verscheen op het AP-net.
Hij lijkt op een tot leven geko
men prins Valliant uit de romanti
sche verhalen. Hij is niet alleen
ontwapenend knap, hij kan zich
goed en helder uitdrukken, hij is
helder en geestig en hij schaatst
zo snel als de wind.
Ard Schenk, de „Flying Dutch
man", is zonder tegenspraak de in
dividuele held van de 11e Olympi
sche Winterspelen. Hij heeft al
twee gouden medailles gewonnen,
voor de 1500 en de 5000 meter, en
maandag gaat hij trachten een der
de te pakken te krijgen op de
10.000 meter.
Naar het stadion van Makomanai
heeft hij menigten gelokt van
tO.OOO tot 50.000 mensen om het
schaatsenrijden, een van de saaiste
sporten die er zijn, bij te wonen.
De rijders komen, rijden en gaan
heen, alles precies op tijd en net zo
opwindend als naar gras kijken om
te zien hoe het groeit, maar bij Ard
Schenk, de 28-jarige vrijgezel, is
het anders. Hij haalt ze in massa's
naar het stadion toe en de bewon
deraars, voornamelijk vrouwen,
volgen elk zijner bewegingen als
hij over het ijs glijdt met lange
gracieuze en krachtige bewegingen.
Voor de Amerikanen vertegen
woordigt hij de sex-appeal van de
voetbalster Joe Namath en het
filmidool Paul Newman, voor Euro
peanen is hij de nieuwe Jean-Clau-
de Killy. Maar voor de gastheren
de Japanners is hij een man wiens
haar persoonlijk door de zonnegod
gesponnen is.
Als het bekend wordt dat „Ard
op het ijs staat" lopen de vrouwen
afdelingen van het Olympische
dorp leeg. Schenk is een indruk
wekkende figuur. Hij is 1.90 m
lang, heeft de brede schouders van
een bokser, geen middel om van te
spreken, krachtige dijen en lange
gespierde benen die zowat door zijn
nauwsluitende broek barsten.
Geel haar omlijst zijn magere en
klassiek-gevormde gelaat. het
hangt over zijn oren haast tot zijn
schouders. Zijn ogen hebben de
kleuren van de lucht in de zomer.
Schenk heeft verleden jaar zes
nieuwe wereldrecords gehaald, in
alles van de 1.000 tot de 10.000 me
ter. Als hij in Nederland rijdt dan
zijn de straten verlaten want ieder
een kijkt naar hem op de TV. Hij
is een nationaal idool. Niet lang ge
leden werd hij geëerd met zowat
het hoogste dat zijn land te verge
ven heeft: er werd een tulp naar
hem genoemd.
Hij is een Nederlandse cowboy,
de zoon van een boer in het West-
friese koeienland. Ard is nooit ge
trouwd alhoewel zijn naam steeds
wordt genoemd in verband met de
een of andere „continentale schoon
heid".
Verleden jaar was hij verloofd en
zou gaan trouwen, maar toen zijn
meisje eiste dat hij moest kiezen
tussen getrouwd zijn en schaatsen,
koos hij het laatste.
Hij studeert en wil fysiothera
peut worden. Omdat hij 28 jaar is
vinden sommigen dat hij als
schaatsèr zijn beste tijd heeft ge
had en dringt men er wel bij hem
op aan het rijden op te geven nu
hij helemaal bovenaan staat.
„Ik heb genoten van de ervaring
naar de top te klimmen", zegt
Schenk, „en nu wil ik het meema
ken hoe het is op de weg terug. Ik
vind dat mijn publiek dat wel ver
dient".
Schenk heeft al verschillende
persconferenties doen opleven door
zijn rechtstreekse antwoorden en
zijn gevatheid. Hij zei vandaag dat
hij, nu hij de 1500 en de 5.000 me
ter heeft gewonnen hij niet ver
wacht ook de 10.000 meter te win
nen alhoewel het wereldrecord op
die afstand al op zijn naam staat.
Iemand herinnerde hém eraan
dat hij toen hij te Sapporo aan
kwam met vertrouwen had gezegd
dat hij drie gouden plakken ging
halen, en waarom dacht hij er nu
anders over, was hij zijn zelfver
trouwen kwijt?
„Waarachtig niet", zei Schenk,
„ik wil mijn concurrenten wat op-
sarren". Een Japanse verslaggever
herinnerde Schenk eraan dat hij de
avond voor hij de 5.000 meter won
gedroomd had dat hij op die af
stand nummer één zou gaan wor
den. „Hebt u iets dergelijks ook ge
droomd voor de 1500 meter van
vandaag?", vroeg de journalist. „Ik
heb gedroomd", antwoordde
Schenk, „maar ik vertel jullie niet
waarover. Alleen maar dat het
geen fluit te maken had met een
gouden medaille of met de 1500
meter".
SAPPORO Hij begon met zilver. Hij haalde op het hoogte
punt van zijn carrièrg goud en hij zou nu bijna in zijn na
dagen op zijn derde Olympische Winterspelen opnieuw vlam
men. Op de 1500 meter. ..zijn" Olympische afstand. Maar Kees
is al lang Keessie niet meer. Zeker niet deze Spelen, waar zich
steeds een verlammend gevoel van hem meester maakt. Daarom
werd de nederlaag als een afgang gevoeld. Meer nog: Als ver
nedering. Niet omdat de tyran Ard Schenk zijn tweede gouden
medaille wegsleepte, maar wel, omdat de kloof tussen Ard en
Kees zo ontstellend groot was: 4,5 seconden. Een kloof, die ook in
een klassementswedstrijd onoverbrugbaar is.
meter, 'oen er bijna niet te rijden
viel. Het klimaat hier in aanmerking
genomen waren de omstandigheden
zonder meer goed te noemen
De 29-jarige Kees Verkerk had
zich helemaal voor 1500 meter
Die tegenstelling leidde zondagmid
dag tot een protest van geëmotio
neerde De Koning bij chef de mission
Herman jonkheer Quarles van Uf-
ford. Het zou te ver gaan, te menen
dat het protest van De Koning louter
uit prestigeoverwegingen tegenover
Leen Pfrommer werd ingediend. Wel
heeft dat een rol gespeeld, getuige
ook de uitspraak van Pfrommer: „Ik
ben erg blij dat Kees Verkerk die
geweldige tijd heèft gerealiseerd. Er
is veel kritiek geweest van De Ko
ning. Ik heb een hele dag lang moe
ten horen of ik krankzinnig was."
■fe Risico
De motieven van de De Koning
om te protesteren waren te billijken,
sterker nog, zij waren op het eerste
gezicht zelfs reëeler dan de uitgangs
punten van Leen Pfrommer. Sjaak
de Koning: „Ik had de angst dat wij
door Schenk in de laatste groep te
laten starten een medaille zouden
wegschenken. Ik geloofde niet in
Verkerk, noch in Bols gezien de pres
taties van de afgelopen dagen. Maar
het weer was vandaag als door
Olympische goden gezonden. Dit ijs
was ideaal voor de glijder Kees Ver
kerk. Het maakt mij niet uit wie er
een medaille pakt, als hij maar in
Nederlandse handen terecht komt. Ik
vond het een groot risico niet Schenk
maar Verkerk in de eerste groep in
te delen. Want het had net zo goed
mis kunnen lopen. De fout is ge
maakt in Davos. Zo'n afspraak is be
lachelijk. Je kunt de Spelen niet ver
gelijken met een klassementswed-
strijd. De beste man en dat is
duidelijk Ard Schenk hoort in de
eeerste groep thuis. Hij moet in ieder
geval de beste omstandigheden heb
ben."
Leen Pfrommer heeft echter steeds
Direkt na de zege van Ard Schenk op de 1500 meter rinkelde de
telefoon in huize Schenk in Wieringerwaard. Talloze mensen wilden de
ouders van de Olympische kampioen geluk wensen.
de eenheid van het team voor ogen
gehad. Ilij heeft zich terecht coach
gevoeld van de Nederlandse ploeg,
niet alleen van de beste man. Want
hij als coach heeft te maken met in
dividuen, die samen een groep vor
men. „Ik kan niet altijd alleen naar
Schenk kijken. Dat is gevaarlijk. Je
hebt ook met anderen te maken. Je
moet rekening houden met degenen,
die onder de top zitten. Als ik alleen
maar naar Ard zou kijken, zou dat
een spanning in de ploeg opwekken.
En ten slotte moet ik ook met de
hele handel naar Oslo."
Sportief
De afspraak gemaakt in Davos
werd ook door de betrokken rijders
geëerbiedigd, inclusief door Ard
Schenk, die de sportieve grootheid
wist op te brengen niet van de af
spraak te willen afwijken. Hij maak
te daar geen geheim van. Ook De
Koning was van de wens van Schenk
op de hoogte. Desondanks ging hij
zijn nood klagen bij Herman jonkheer
Quarles van Ufford. De chef de mis
sion: ,Er is een afspraak gemaakt in
Davos, waarvan de coach deel is ge
worden. Hij heeft zich daar helemaal
achter gesteld. Ik heb daar begrip
voor. Maar ik kan ook begrip op
brengen voor de motieven van Sjaak
de Koning. Hij moet zich echter wel
realiseren dat Davos in deze zaak
duidelijke richtlijnen te zien heeft
gegeven. De coach heeft de zaak hier
zo duidelijk doorgesproken dat er
geen misverstand meer mogelijk is.
Ik vind dat de chef d'equipe dan
niet meer helemaal vrij staat. Als
het mis was gelopen had de verant
woording bij mij en bij de coach ge
legen. Ik respecteer De Koning des
te meer omdat hij het zo moeilijk
heeft gehad. Hij is na een gesprek
met Ard tenslotte met pijn in zijn
hart akkoord gegaan, zij het onder
protest. In deze unieke zaak zou ik
willeb zeggen dat Leen Pfrommer en
Sjaak de Koning beiden gelijk heb
ben. Ik vond het niet nodig om mij
tegen het duidelijk verlangen van de
rijders en de coach te verzetten. Te
meer omdat Kees Verkerk na zijn
teleurstellingen op de eerste dagen
duidelijk een steuntje nodig had."
Pfrommer heeft tenslotte gelijk ge
kregen. Hij is door de feiten in het
gelijk gesteld, al nam hij en met
hem Ard Schenk veel risico. De
coach uitte zijn blijdschap heel dui
delijk nadat Verkerk gefinisht was
door te applaudiseren. „Natuurlijk
was ik toen blij. Na die kritiek die
er allemaal was geweest, vond ik
het fijn dat de vent, die ik in de
eerste groep had gezet, die prestatie
leverde. Het was een stukje gelijk
tegenover die mensen, die het altijd
beter menen te weten."
gezet. Na het echec op de 5000
meter gold meer dan ooit voor
hem de noodzaak op de mijl een
plak weg te halen. Liefst een
gouden, maar metaal van minder
edel soort zou voor Kees vol
doende zijn geweest om hem uit
onbegrijpelijke stress-periode te
helpen. Coach Leen Pfrommer:
„Kees was gespitst op deze af
stand. Het zilver van Innsbruck
en het goud van Grenoble
speelde wel degelijk door zijn
hoofd. Technisch en conditioneel
heeft hij zich goed op dit toer
nooi voorbereid." Leen Pfrom
mer zwijgt over de derde com
ponent, die noodzakelijk is voor
succes: de mentale voorberei
ding. Verkerk houdt zich afzijdig
van het gewone gebeuren. Hij
sluit zich af. De grappen en
grollen makende Kees bestaat
niet meer. Zoals hij ook in con
tact met publiciteitsmedia een
uiterst moeilijk figuur is
geworden.
Leen Pfrommer: „Kees houdt zich
afzijdig van allerlei activiteiten. Ik
Jan Bols
