Dagdromen
in het
Odenwald
Caravan heeft weinig
zorg nodig
Waardebonnen bij
goedkope reizen mogen
ook verzilverd worden
Hoe warm het
ver kan zijn
Laat schade door
specialist repareren
CARAVAN-SERVICE
Vlakbij 'Autobahn'rustgebied van formaat
De toerist-op-doorreis rijdt er gemakkelijk aan'voorbij. De drukte
van de Autobahn laat geen tijd en blik toe op het land achter de
horizon. Er staan ook geen wegwijzers. Tóch zegt iedere Duitser op
het stukje grond van honderd kilometer in het vierkant tussen
Darmstadt en Heidelberg: "dit is het tweede paradijs". En de toe
ristenbureaus roepen op: "stap hier eens uit die auto, bezoek
onze dorpen in de heuvels, proef de wijnen van het Odenwald en
onderga de rust van een nog onontdekt vakantiegebied'.
Vergaand chauvinisme van een op
bezoek en geld beluste toeristenin
dustrie? Of «de roep van een streek,
die zich onrecht voelt aangedaan
omdat zij evenveel recht meent te
hebben op een eigen toeristenstroom
als het Rijndal, het Zwarte Woud of
Beieren: traditionele trekkers voor
nog elk jaar groeiende groepen
Duitsland-gangers?
Wie de horden door Rildesheims
Drosselgasse zag joelen, de overvolle
salonboten zag aanleggen in de wijn-
dorpen, biertonnenjool moest onder
gaan in de op toerisme ingestelde
feestzalen van Beieren, zal beamen:
de rust zoekende vakantieganger zal
deze meer dan déér vinden in het
Odenwald. In het ongerepte land,
dat al eeuwen van zijn historie lijkt
te liggen dromen, in de pittoreske
dorpjes, die zo maar lijken te zijn
neergestrooid op het groentapijt van
wouden en velden.
Romantiek
En wie daarvan in alle rust wil
proeven, hoeft tussen Darmstadt en
Heidelberg .alleen maar even linksaf
te slaan, de groene heuvels in te
rijden en op de kaart te zoeken naar
dorpen als Bensheim, Lindenfels,
Bad König, Michelstadt of Erbach:
nog maar een greep uit de veelheid
van nederzettingen.
Stuk voor stuk trekkers voor wie
attractie weet te proeven. Bensheim
bijvoorbeeld: een tot ver over de
grenzen bekend wijngebied met
wijnkelders, waar de gast gratis kan
proeven, de Rivièra van het Oden
wald, waar citroenen, sinaasappels
en bananen zich koesteren in de
onverwacht warme zon en de
druiven vijf weken eerder rijpen
dan elders. Een gebied, waarin de
oude dorpen met hun 'fachwerk-
huizen, hun schilderachtige straat
jes en pleintjes nog de stille roman
tiek brengen, die in andere vakan
tiedorpen door massale toeristenstro
men allang verdwenen is.
In het Odenwald worden die attrac
ties-voor-fijnproevers royaal gelar
deerd met legendes en historie.
Want die bezit dit vergeten stukje
Duitsland nog rijkelijk. Ze worden
levend gehouden door een aantal
ir.drukwekkende burchten. De Breu-
berg in Neustadt, de burcht in Lin
denfels, het slot in Erbach en dat in
Bensheim zijn er maar enkele voor
beelden van.
Slechts luttele kilometers van de
drukke Autobahn, waarover miljoe
nen naar het zuiden jakkeren, doet
die rust en romantiek wat onwezen
lijk aan. In het Odenwald géén
autostromen en géén industriën. De
enige is de ivoorbewerking, maar
dat is meer een vorm van huisvlijt
dan van groot-industrie. Wél een
extra-attractie overigens voor de toe
rist. want die kan in de werkplaat
sen de resultaten van het exclusieve
handwerken komen bekijken en
(duur) kopen. Voor de rest is het
Odenwald een puur landbouwgebied.
Dat kenmerk én het feit, dat de
streek nog vrij onontdekt is, be
tekent, dat de toerist, die in het
Odenwald vertier zoekt daarnaar
vergeefs zal zoeken. Hij vindt er
slechts de rust, een streek waar hij
nog ongestoord kan dagdromen. Of
dat nu is op het dorpsterrasjes, in
de uitgestrekte bossen of op het
terras van het staalbad in Bad
König, waar hij 5 raison van 800
gulden in de maand zijn bloedcircu
latie kan laten stimuleren.
Het is een land, dat vroeg naar bed
gaat en vroeg opstaat. Een land van
boeren, dat de toerist, die ervan
houdt, alles biedt voor een ontspan
nende vakantie. Zeker wanneer men
zijn intrek neemt in een van de vele
'Bauernhöfe', die hun deuren wagen
wijd openzetten voor de toerist.
Boerderijen
Bierjool in Duitsland, zo wil het de traditie. Maar zonder dat heeft
het land ook zijn andere attracties: rustieke dorpspleintjes met
hun vakwerkhuizen in streken, waar de vakantieganger nog al
leen kan zijn.
Vooral dat laatste i§ een attractie,
die Duitsland veel meer dan andere
landen biedt. En niet alleen in het
Odenwald. Ook in de landstreek
Kurhessen-Waldeck vindt men de
laatste jaren veel boeren, die hun
hof voor zeer redelijke prijzen be
schikbaar stellen voor de vakantie
ganger.
Voor veel van die agrariërs ls dat
een noodzaak omdat het boerenbe
drijf, net als in Nederland, elk jaar
minder rendabel wordt: de inkom
sten, die men via de toerist ver
dient, zijn er meer dan ooit tevoren
welkom.
Voor de buitenlandse vakantiegan
ger betekent dat een belangrijke
mogelijkheid voor een exclusieve
vakantie méér. Niet alleen omdat de
pensionprijzen over het algemeen la
ger zijn dan die van de hotels,
vooral ook omdat men er gemakke-
lijkker met gezinnen terecht kan.
Juist voor mensen met kinderen is
het een ideale vakantiebesteding om
dat ze er wat te doen hebben: de
kinderen kunnen mee het land op,
helpen de boer, mogen paardrijden,
kortom, ze kunnen met alle facetten
van het boerenbedrijf kennismaken.
Voor de ouders betekent dat: meer
eigen vrijheid en minder omkijken
naar de kinderen. Voor wie eens
wat anders wil dan een vakantie aan
zuidelijke costa's is dit in de prak
tijk een aantrekkelijk alternatief
gebleken: goedkoop en redelijk dicht
bij huis.
Haast
Alleen: wie deze zomer nog de boer
op wil, zal haast moeten maken. Het
aantal bedden is beperkt en de
meeste aanvragen worden al vroeg
ingediend. Als men zeker wil zijn
van een bed op de boerenhof, is het
raadzaam nu al contact op te nemen
met het Duits Reis- en Informatie
bureau i n Amsterdam, waar men
graag de adressen verstrekt.
Daarnaast beschikt men ook over
alle andere informaties over activi
teiten, waarmee de landstreken in
Duitsland hun toeristen willen trek
ken. Onder meer ook (en dat geldt
met name voor Kurhessen-Waldeck)
over de mogelijkheden voor speciale
arrangementen: een drieweeks ver
blijf, tijdens welk men gratis zijn
autorijbewijs kan halen, of een
vakantie, waarin men gratis schil
derles krijgt of een arrangement,
dat behalve in een donzen hotelbed
en een dagelijkse 'Bauemsplatte'
ook voorziet in een gratis zweef-
vliegcursus.
Dat alles wordt tegen relatief
matige prijzen geleverd op een
afstand van nog geen vijf uur auto
rijden van de Randstad. Voor hen,
die uitgekeken zijn op zon en zand:
iets om over na te denken.
Voor veel aspirant-caravanners blijkt
dót nog vaak een koop stagnerende
vraag te zijn: waar moet dat huis op
wielen buiten het vakantieseizoen
worden geparkeerd?
Bij de ANWB wuift men dat pro*
hleem luchtig weg met de constate
ring. dat er in Nederland nog stal
lingsmogelijkheden genoeg zijn. De
hond zelf verstrekt er de adressen
voor en ook in dagbladen en perio
dieken worden nog steeds voldoende
overwinteringsplaatsen aangeboden
om de vraag te dekken.
Dat die stalling een dure zaak zou
zijn, ontkent men bij de ANWB.
Althans: als men maar even wil
zoeken en niet op de eerste de beste
aanbieding ingaat. Want er is een
nogal groot verschil in prijzen: voor
7.50 gulden per maand kan men de
caravan kwijt, maar ook voor 60
gulden!
Dat laatste bedrag noemen deskundi
gen bij de bond een volstrekt onno
dige uitgave. Weliswaar krijgt men
voor dat geld npeestal wel een keuri
ge box (vaak in de stad), die goed
is afgesloten, maar zegt men in
Den Haag die luxe heeft een
caravan eigenlijk helemaal niet no
dig. Sterker nog: het is niet goed,
want een caravan moet kunnen
doortrekken, hij moet luchten en in
gesloten boxen is dat meestal onmo
gelijk.
Het grote probleem met caravans is
zeggen deskundigen de con-
densvorming. Die moet vooral in de
winter, als de wagen lange tijd on
gebruikt staat, voorkomen worden.
Daarom wordt ook altijd aangeraden
het dakluik in de winter open te
laten. En daarom ook adviseren vak
mensen hem nooit in een afgesloten
ruimte te zetten. Een afdak is mooi
genoeg: als hij maar beschermd is
tegen de directe invloeden van het
weer.
De ondergrond is evenmin van veel
belang. Een betonnen vloertje mag
dan aantrekkelijk lijken, op gras
brengt de caravan even gemakkelijk
de winter door.
De ANWB wil daarmee maar zeg
gen, dat het vakantiehuis op wielen
helemaal niet met zoveel zorgen om
ringd hoeft te worden als velen wel
denken. In ieder geval heeft men er
veel minder omkijken naar dan de
auto. Niet alleen door de afwezig
heid van een motor, vooral omdat er
verhoudingsgewijs bijna nooit meer
dan een paar duizend kilometer per
jaar mee wordt gereden.
Het enige waar men voor moet zor
gen is dat de wiellagers voor de
zomer in het vet worden gezet (door
de langdurige winterstalling bestaat
de kans, dat het vet verzuurd is) en
dat de remmen worden gecontro
leerd (die kunnen in de winter zijn
vastgeraakt). Kan men dat niet zelf,
wel, raadpleeg dan een automonteur;
die heeft het karwei in een handom
draai gefikst. Voor de rest heeft
men de caravan dan alleen nog
maar te wassen.
Wat meer onderhoud vragen, uiter
aard, de sta-caravans, de vaak zeer
luxe uitgevoerde huizen op wielen,
die het hele jaar door in de open
lucht blijven staan. Maar ook dat
valt wel mee.
Als men zo'n stacaravan per sé naar
een stalling wil brengen, dient men
echter wél de nodige voorzieningen
te treffen. Dit geldt met name het
transport, zelfs wanneer dit per trai
ler gebeurt. Door de grote lengte
heeft de caravan namelijk gauw de
neiging te gaan knikken, wat snel
lekkages tot gevolg kan hebben. Dit
probleem ondervangt men door er
op toe te zien, dat onder alle vier
de hoeken een steun wordt aange
bracht. Meestal echter laat men zo'n
reuzen-caravan in de winter gewoon
op zijn plaats. Als daar althans toe
stemming van de gemeente voor is.
Wat dat laatste betreft: het gebeurt
nog wel eens, dat gemeenten slechts
een vergunning voor een bepaalde
tijd van het jaar geven; dat hangt af
van de gemeenteverordeningen, die
van gemeente tot gemeente vaak
verschillen.
In het landelijk deel van Zuid-Hol
land bijvoorbeeld, mag men zonder
ontheffing van Gedeputeerde Staten
geen standplaats innemen, ook al
staat men op eigen grond. Op elk
gemeentehuis in de provincie ligt
een kaart ter inzage, waarop men
kan zien welk gedeelte van de ge
meente wordt aangeduid als lande
lijk gebied. Overtreedt men de voor
schriften. dan loopt men het risico,
dat de caravan onder politiedwang
wordt weggesleept
In veel andere gemeenten is het
gewoonte, dat de vergunning maar
voor de periode van 1 april tot 1
november wordt afgegeven. Niet zel
den ook wil men bij een aanvraag
voor een vergunning eerst een fol
der; van de wagen zien om te voor
komen, dat de gemeente een 'kip
penhok' binnen haar grenzen krijgt.
Heeft men een caravan op het oog.
dan is het dus zinvol zich eerst goed
op de hoogte te stellen, van de
mogelijkheden, die men ter beschik
king heeft.
Hééft men die nagegaan en hééft
men het geld voor het reserveren
van de sta-plaats (500 tot 1500 gul
den per jaar!), dan is het zaak zeer
vroeg te reserveren. Liefst al in
december, want de praktijk heeft
geleerd, dat men wanneer men in
het voorjaar bij een camping aan
klopt in veel gevallen te laat is.
Vrijwel alle campings hebben maar
een beperkt gedeelte van hun grond
beschikbaar voor permanente recre
anten. En als die ruimte op is,
wordt 'nea' verkocht
Nu de folders zeg maar boekwerken van de reisbureaus
weer in volle pracht de attracties van hun bestemmingen tonen,
is dót een zaak om even in het oog te houden: ga niet alléén af
op alles wat zo uitdagend en vet onder de aandacht wordt gebracht.
Lees behalve de romantische verhalen ook de kleine letters, de
algemene voorwaarden (voor of achter in de gidsen), waarin de
bureaus daartoe verplicht door de Algemene Nederlandse Ver
eniging van Reisbureaus (ANVR) vertellen wat in de prijs is
begrepen en wat niet. Daarmee voorkomt men in ieder geval onaan
gename financiële verrassingen als men eenmaal heeft geboekt.
Hoewel de laatste jaren de goedkope
verkoop-slogans wat uit de gidsen
zijn verdwenen en steeds meer bu
reaus op het gebied van de voorlich
ting waarheidsgetrouwere informatie
geven, verdient het aanbeveling ook
nu nog verdacht te blijven op de
addertjes onder het gras. Eén daar
van vormen de prijzen. Advies: ga
nooit alléén af op de vetgedrukte
bedragen. In de meeste gevallen zijn
dit slechts de 'vanaf-tarieven', gel
dend voor de minst aantrekkelijke
seizoenen, voor de kamers zonder
bad of douche en voor de hotels op
vaak verre afstand van het strand.
Wil men iets beters of in een ande
re periode, dan blijken die prijzen
vaak ineens een stuk hoger dan do
folder doet vermoeden.
achtergronden van de gecompliceer
de tarieven-strijd in de reisbranche
wellicht wél. Voor degenen, die de
weg in het doolhof kennen niet.
Verzilveren
Want en dét is de meeste toeris
ten niet bekend die waardebon
nen hoeft men niet te verzilveren
door er een excursie ter plaatse mee
te boeken. Het staat de vakantiegan
ger helemaal vrij om wanneer hij
geen prijs stelt op excursies of sou
venirbonnen dat teveel betaalde
bedrag ter plaatse in baar geld te
innen. Die mogelijkheid wordt in de
folders niet naar voren gébracht
Niet omdat de reisbureaus dat niet
willen, maar omdat ze dat niet mo
gen. Van de RLD niet. Een houding,
die overigens begrijpelijk is, omdat
deze rijksdienst er alles aan gelegen
is de nationale luchtvaartmaatschap
pij KLM te besohermen. Hoewel rij
een open oog heeft voor de belan
gen van het goedkope sociaal toeris
me, laat men ook de belangen van
de lijndienstmaatschappij zwaar we
gen. En die zijn helemaal niet ge
baat met goedkope vakantievluchten
naar Europese bestemmingen, waar
voor men officieel vaak meer dan
het dubbele moet betalen. En dén
heeft men alléén nog maar de reis
sec.
Voor de vakantieganger is het maar
een weet: er blijken nog altijd ma
zen om door dat hechte net van
bepalingen heen te glippen.
Vliegtarieven
Vaak ook spelen de voorwaarden
van de Rijksluchtvaartdienst bij de
prijsvaststelling een belangrijke rol.
Deze (overheids) dienst bepaalt na
melijk, dat 'all-in-reizen' binnen Eu
ropa niet goedkoper mogen zijn
(tenzij ontheffing wordt verleend)
dan 60 procent van de corresponde
rende IATA-vliegtarieven. Dit bete
kent, dat wanneer een normaal vlieg-
retour Amsterdam-Barcelona 470
gulden kost, de touroperator (rei-
zenmaker) een 'all-in'-reis (inclusief
en maaltijden) naar deze plaats niet
goedkoper mag adverteren dan 280
gulden.
Hoewel de meeste tarieven niet on
der deze minimum-limiet komen,
rijn er steeds weer enkele bureaus,
die er wél in slagen hun prijzen zó
laag te houden, dat men daarmee in
strijd "komt met de RLD-bepalingen.
Om dit op te vangen compenseert
men het verschil tussen eigen tarie
ven en de officiële minima door
waardebonnen te verstrekken voor
bijvoorbeeld excursies of souveniers.
In de folders staan dan echter wél
de eigen 'vanaf-tarieven' vetge
drukt.
Misleidende reclame? Voor de va
kantieganger zonder kennis van de
De meesten, die er in de zomermaan
den op uit trekken, doen dat behalve
om het verlangen naar 'eens wat an
ders' te bevredigen, vooral óók om
de zon te zoeken, wat warmer weer
dan het wisselvallige klimaat in eigen
land. Voor deze zonaanbidders dit
staatje, waarin van de belangrijkste
vakantiegebieden de gemiddelde tem
peraturen zijn aangegeven voor de
maanden mei, juli en september
Costa Brava
Costa del Sol
Algarve (Portugal)
Franse Rivièra
Italiaanse Rivièra
.Marokko (kust)
Joegoslavië
Rome
Sicilië
Tunesië (kust)
Griekenland
Luxemburg
Zwitserland (noorden)
Zwitserland (zuiden)
mei Juli
sept.
22
27
26
23
29
27
17
20
21
16
21
20
19
25
23
23
27
27
22
31
27
23
31
28
28
30
28
23
31
29
25
32
28
21
26
21
18
23
19
21
28
24
Oostenrijk (midden)
Oostenrijk (oosten)
Duitsland (zuiden)
Frankrijk
(zuidelijke westkust
Kreta
Israël
Tsjechoslowakije
Hongarije
Roemenië en
Bulgarije (kust)
Denemarken
Noorwegen (zuiden)
Zweden
(zuidel. merengebie
Finland
Engeland (midden)
Jersey
Amsterdam
Uiteraard zijn deze temperaturen
maar gemiddelden. Hoewel ze zijn op
gesteld op basis van jarenlange erva
ringen, kunnen zich vrij grote afwij
kingen voordoen. Ondanks die voor
komende grilligheid geven ze wel een
indicatie, waaraan de vakantieganger
wat kan hebben.
21
26
21
19
24
19
17
22
18
21
27
24
24
30
28
28
31
31
13
23
19
22
28
23
21
29
24
16
21
17
17
23
16
14
21
16
13
22
14
16
21
17
16
21
19
17
21
19
Schade aan de caravan? Laat hem
dan door een deskundige repareren,
want herstel van een beschadigde
caravan vróégt specialisme. Het ma
teriaal, waarvan zo'n huis op wielen
is vervaardigd, is van heel andere
soort dan dat van auto's, zodat men
er zeker niet bij elke garage of
plaatwerkerij mee terecht kan.
Nederland telt ongeveer 90 van die
specialisten allen leden van de
FOCWA (de vereniging van onder
nemers in het carrosseriebedrijf).
die voor deze tak van het ambacht
een aparte opleiding hebben gekre
gen.
Zij zijn het ook, bij wie men het
best voor de periodieke doorsmeer-
beurt (om de 3000 km) terecht kan:
behalve die beurt controleren zij
namelijk gelijk ook de andere on
derdelen (onderstel, emmen, ver
lichting, koppeling enz.)
De specialisten zijn herkenbaar aan
het groene gevelschild met het op
schrift 'Caravan-service'. Hun adres
sen verstrekt de Focwa (postbus
1050, Oegstgeest - tel. 01710-54944).
