STADSVERNIEWING
OP KORTE TERMIJN
Automuseum
duikt een
Briggs op
Aantal reizigers
metro afgenomen
Jesus Christ
Superstar''
roek-opera
eenmalig in
Rotterdam
E. Peereboom
spreekt voor
ondernemers
Vijfde veerboot
bij IHC Gusto
van de helling
Liberaal-joodse
gemeente
in Enschede
Hotel „De wereld"
gaat weer open
Henk van Ulsen Opvallend minder mannen
opent expositie
van Anneke Boot
gene zeres
Pleidooi van grote steden
Chemische bedrijven
DSM tijdelijk
krap in personeel
Weer straf voor
WOENSDAG 26 JANUARI 1972
DORDRECHT Onder auspiciën
ran de Kamer van Koophandel wordt
nsdag 22 februari in Kunstmin een
ijeenkomst gehouden voor het mid-
n- en kleinbedrijf. Directies en
Eigenaren van bedrijven met een per-
oneelsbestand tussen de tien en 100
jverknemers, die niel werkzaam zijn
ambacht of detailhandel, zullen
Sitvoerig worden voorgelicht over de
pogelijkheden, vooral wat betreft de
iuktontwikkeling en de samen-
erkingsvormen, die er voor hen zijn.
Drs. E. Peereboom, economisch re-
acteur van Het Parool, zal een inlei-
ng houden, waarna de ondernemers
groepjes verder met elkaar zullen
assiëren. Na afloop hiervan zal
forum, waarin zitting hebben af
vaardigden van de stichting bijzon
cursussen in Alblasserdam, de
ijksnij verheidsconsulent, de heer
Be. 'eereboom en nog enkele anderen,
rragen beantwoorden.
LEIDSCHENDAM Het wrakke
outwerk in Louwmans automuseum
i Leidschendam gaat toch niet weg.
e"n ntegendeel. Het bouwsel, dat op het
rrt"erste gezicht niets met een auto te
ennaken heeft, zou nog wel eens een
jchte auto kunnen worden of ten-
linste een voorloper daarvan. Want
e kenner, mogelijk voormalige bezit-
lani ;r van deze vijfwieler, zal onmiddel-
I jk een Briggs and Stratton uit (on-
5 eveer) 1920 herkennen. Een 1 cylin
der 4 takt, 200 cc en met een top van
km per uur over de vaderlandse
regen snellend. Het gebruik: 1 op
Amerikaanse fabriek bestaat
og, hoewel overgeschakeld op de fa-
dsviricage van gazonmaaiers. In Neder-
ind hebben er rond 1920 enkele tien-
illen gereden meestal als „de eerste
w®üto"; niet zo geweldig comfortabel,
iettemin een voor die dagen vol
waardig vervoermiddel.
'De oude Briggs bood plaats aan
iterfyee personen, op een houten chassis
be%et vier wielen. In een vijfde wiel,
fon de achterzijde los aangebouwd,
bet%t het motortje. Wiel en motor wer-
len met behulp van een handel neer-
zodra het wiel, met de hand,
antajan het lopen was gezet. Door het
aniwiel maar zachtjes neer te laten,
verd een vrij soepel wegrijden moge-
ecmtdjk gemaakt. Een andere handel was
met de carburator, waar-
emee de gastoevoer werd geregeld,
De rem was even simpel. Via het
00 empedaal werd een dwarsbalkje in
eweging gezet, waarmee de twee
khterspatbordjes op de achterwielen
hikten.
een en ander is bij Louwman
;inig over. Men hoopt ooit te verne-
m wie destijds zo'n „wagen" bezat
ie mogelijk nog originele onderde-
n heeft.
Het museum: „We kunnen de wie-
i van een kinderwagen gebruiken,
lar dat is kinderachtig. Het moet
igineel. Het motortje, het kleinste
ïtail. Het zal er ooit van komen
Hoe was het rond 1920. Topsnel-
zen ieid 35 km per uur. Dat is voor één
benzine.
Het percentage metroritten in com
binatie met openbaar vervoer als
voor- en/of natransport liep terug
van 73 naar 57. Voorts vertoonde het
aantal retourreizigers een lichte da
ling. Het percentage dagelijkse me
troreizigers daalde eveneens en wel
van 55 naar 51.
Het woon/werk verkeer daalde van
55 procent in april 1970 via 52 pro
cent in november naar 49 procent in
april 1971. Het percentage reizigers
dat tussen huis en andere doelen reist
steeg evenwel in één jaar van 36 naar
42.
Deze percentages komen ook tot
uitdrukking in het aantal metroreizi
gers per werkdag dat terugliep van
99.000 naar 93.000. De sterkste afname
werd geconstateerd bij de groep man
nelijke reizigers van 12 tot 65 jaar.
Hun aantal kwam van 38.000 tot
31.000 oftewel 7.000 ritten minder.
Het aantal ritten van reizigers die
dagelijks van de metro gebruik ma
ken, daalde met 8.000 tot 47.000. Het
aantal dat één maal per week of nog
minder frequent de metro gebruikt,
steeg met 2.500 tot 28.000 per dag. Het
lijk waarschijnlijk dat veel voorma
lige metroreizigers overgestapt zijn
op de fiets.
Automobilist
Het aantal mogelijke automobilis
ten ("keuzereizigers") bleek sinds no
vember 1970 met 2.000 te zijn geste
gen tot bijna 15.000 per dag. Deze
Buiten de spitsuren is 47 procent
van de reizigers mannelijk en 53 pro
cent vrouwelijk. Het aantal bejaar
den bedraagt buiten de spits 9 pro
cent terwijl 30 procent van de metro-
reizigers dan onderweg is van huis
naar werk of school of omgekeerd.
Buiten de spitsuren bedraagt het
aantal keuzereizigers 14 procent.
SCHIEDAM Op de werf van
IHC Gusto in Schiedam zal zaterdag
aanstaande opnieuw een schip voor
de Engelse veerdienst Townsend Tho-
resen Car Ferries Ltd te water wor
den gelaten.
De „Free Enterprise V" die ruimte
biedt aan 1200 passagiers en 300 au
to's, is de vijfde veerboot die de
scheepsbouwonderneming tünnen ze
ven jaar voor de rederij heeft ge
bouwd.
Het schip zal in de maand mei
worden ingezet op de diensten tussen
Dover en Zeebrugge en tussen Dover
en Calais. Volgende maand wordt bij
Gusto de kiel gelegd voor de „Free
Enterprise VI".
ROTTERDAM Het is niet
uitgesloten dat als de belangstel
ling voldoende groot is van de
roek-opera „Jesus Christ Super
star" meer dan één voorstelling
in ons land zal worden gegeven.
Er is er nu één gepland, name
lijk op 1 februari in het Rotter
damse sportgebouw Ahoy'. Deze
uitvoering is een concertuitvoe
ring. Het is namelijk aan deze
groep, de National Rock Opera
Company niet toegestaan de
theater-versie te brengen zoals
die al geruime tijd op Broadway
wordt gebracht.
The National Rock Opera Company
is een van de vier gezelschappen die
al honderden voorstellingen, in de
concertvorm, in Amerika hebben ge
geven. Jesus Christ Superstar is hier
niet helemaal onbekend. Vorig jaar
liet de Tros enkele delen er uit zien,
opgevoerd in de RK-Kerk van Haren,
gevolgd door een discussie tussen en
kele theologen.
Reeds toen waren er zowel felle
voorstanders- als felle tegenstanders.
Deze uitvoering werd door dezelfde
groep gezongen die de Londense stu
dio-opname voor de dubbel elpee
heeft gezongen, de groep die zelfs op
de hitlijsten kwam met één van de
songs uit de opera.
Op Broadway heeft de roek-opera
veel succes. Men verwacht zeker voor
West-Europa een nog groter succes,
vooral bij de jeugd, vandaar ook de
mogelijkheid om extra concerten uit
te voeren, maar dan vermoedelijk pas
in 1973.
In de concertuitvoering zoals die in
Rotterdam getoond zal worden zingen
de artiesten, die allen voortdurend op
het podium zijn, om beurten hun
tekstgedeelten. Ze hebben geen bij
zondere costuums aan en de coulissen
zijn eveneens zeer eenvoudig gehou
den.
Er zijn tien rollen. Er is verder een
koor en een orkest. Er is wel eens
gezegd dat het een eigentijdse bewer
king en uitvoering is van Bach's Ma
theus Passion. aangepast ook aan de
huidige problemen. Die aanpassing
slaat dan ook op de mensen die rond
Jezus hebben geleefd. Maria Magda-
Dc rol van Jezus Christus wordt
gezongen en gespeeld door Jane Do-
nohuc.
lena wordt bijvoorbeeld in de opera
ten tonele gevoerd als een groupie,
een meisje dat meetrekt met pop
groepen.
Jezus wordt in de produktie zoals
die in Ahoy' komt, gespeeld en gezon
gen door Dane Donohue, die een fra-
pante gelijkenis vertoont met Jezus
zoals hij wordt afgebeeld in oude bij
bels, kinderbijbels en andere boeken.
Maria Magdalena wordt uitgebeeld
door Joyce Gordon, Judas door Tyro
ne Bragg, Annanias en Caiafas wor
den gezongen door Andy Robinson en
Philip Duval en Herodus door Tim
Sens.
De schrijvers van de opera, Tim
Rice en Andrew Lloyd Webber heb
ben vrij nauwkeurig het Bijbelver
haal van het lijden en sterven van
Jezus gevolgd, de laatste zeven dagen
van zijn leven op aarde. Jezus is ook
in de opera het middelpunt. Hij is er
de rebel tegen de gevestigde orde.
Een scene nit de rock-opera Jesus
Christ Superstar.
Het establishment wil echter bloed
zien en Jezus wordt het slachtoffer.
Muzikaal is de opera een mengsel
van rock and roll, pop en jazz.
De prijzen van de 7500 beschikbare
plaatsen lopen uiteen van tien tot
twintig gulden. De kaartverkoop is
vanaf vandaag opengesteld. De voor
stelling duurt tweemaal tachtig mi
nuten.
Van een onzer medewerkers
ENSCHEDE De joodse gemeen
schap van Twente heeft er een nieuw
kerkgenootschap bij. Op 6 maart zul
len synagogale diensten worden ge
houden volgens de opvattingen van
de liberaal-religieuze joden. Om
streeks zestig joden uit Twente wa
ren aanwezig op een bijeenkomst
waarbij rabbijn D. Lilienthal uit Am
sterdam, rabbijn A. Soetendorp uit
Den Haag en dr. M. Goudeket, de
voorzitter van het Verbond van Libe
raal-religieuze joden in Nederland
een uiteenzetting gaven over de doel
stellingen van het liberale jodendom.
Rabbijn Lilienthal is belast met de
geestelijke leiding. Er bestaan nu vijf
liberaal-joodse gemeenten in Neder
land: Amsterdam, Rotterdam, Den
Haag, Arnhem 'en Twente.
Stille omgang in teken
van polarisatie
AMSTERDAM (KNP) De stille
omgang zal dit jaar in de nacht van
19 maart gehouden worden en in het
teken staan van de polarisatie in de
r.k. kerk van Nederland. De inhoud
van de intentie luidt, „dat liefdeloze
veroordelingszucht, die de kerk ver
deelt, in tolerante mildheid moge ver
anderen". De bisschoppen Zwartkruis
en Simonis hebben toegezegd aan de
stille omgang deel te nemen.
Van een correspondent
WAGENINGEN Het voormalige
hotel „De Wereld" in Wageningen
waar in 1945 de capitulatie van de
Duitse legers werd getekend, gaat
weer open: In de benedenverdieping
van het gebouw zullen het „studium
generale" van de landbouwhogeschool
en een cursus van de „Wageningse
werkgroep vormingswerk" gehouden
worden.
De openstelling van „De Wereld" is
mogelijk gemaakt door het bestuur
van de landbouwhogeschool, dat geld
ter beschikking heeft gesteld voor de
noodzakelijke opknapbeurt van de
benedenverdieping. Voor een algehele
restauratie mist de Hogeschool, sinds
twee jaar eigenaar van „De Wereld",
de financiële middelen. De kosten
van zo'n restauratie worden op één
miljoen gulden geschat. Wat er uit
eindelijk met het gebouw gaat gebeu
ren, is daarom nog steeds niet zeker.
AMSTERDAM. 25 jan. Contante
tirijzen: Londen 8.27%—8.27%, New
York 3.19}»—3.19s, 'a. Montreal 3.18—
3.18%, Parijs 62.11—62.16, Brussel
7.25%—7.25%. Frankfort 98.55%—
99.60%, Stockholm 66.44—66.49, Zürlch
82.64%—82.69%, Milaan 54.3254.37%,
Kopenhagen 45.63%45.68%. Oslo
47.72%—47.77%. Wenen 13.70—13.71,
Lissabon geen notering, Madrid 4.75—
5.00.
GORINCHEM Vrijdagavond 28
januari om half zeven opent de ac-
ieur Henk van Ulsen in de Stadsge
hoorzaal De Nieuwe Doelen een grote
overzichts- en verkooptentoonstelling
van schilderijen van Anneke Boot.
De tentoonstelling duurt tot 11 fe
bruari.
ROTTERDAM Een her
nieuwde enquête onder de me
troreizigers heeft aangetoond
dat het percentage mannelijke
reizigers sinds november 1970 is
gedaald van 54 naar 50*4, de
verdeling naar leeftijdsklasse
handhaafde zich op eenzelfde
niveau. Van de reizigers benut
88 procent het drukste traject
Leuvehaven-Rijnhaven. Het
aantal passagiers op de trajec
ten tussen Centraal Station en
Beurs liep iets terug.
toename werd zowel bij de mannelij
ke als bij de vrouwelijke reizigers
geconstateerd en zowel in het woon-
werk/schoolmotief als in de overige
reismotieven. De parkeerproblemen
bleken voor deze keuzereizigers iets
belangrijker te zijn geworden dan de
verkeersmoeilijkheden.
Gedurende de spitsuren is 55 pro
cent van de metroreizigers mannelijk
en 45 procent vrouwelijk. Het percen
tage bejaarden in de metro bedroeg
in de spitsuren 2l/t. 77 procent van de
reizigers is op weg van huis naar
werk of school of omgekeerd. In de
spits is 17 procent van de reizigers
"keuzereizigers".
Naast een uiteenzetting over de ri
goureuze financiële offers, die daar
mee gepaard gaan dringen zij met
klem aan op een aantal wettelijke
maatregelen, dat onder meer beoogt:
meer dwingend en wel op kortere
termijn dan tot dusver te kunnen op
treden ten opzichte van de huiseige
naren.
Met name willen zij een snellere en
meer effectieve onteigeningsprocedu
re. en daarnaast ook een recht om
huiseigenaren te dwingen tot moder
nisering en zonodig vernieuwing van
hun panden. Zij zien wel in, dat dit
geen populaire maatregelen zijn,
maar anderzijds vragen zij ook om
maatregelen, die het mogelijk maken,
dat uit onroerend gebouwd eigendom
een redelijk rendement gehaald kan
worden.
Afzonderlijk
In het gezamenlijke schrijven
wordt allereerst teruggevallen op
vroegere correspondentie en op kon
takten tijdens de kabinetsformatie
over deze stedelijke problematiek. De
vier grote steden staat een afzonder
lijke „wet op stadsvernieuwing" voor
ogen. Veel is" al voorbereid door de
werkgroep „stedelijke verkaveling".
Grote invloed willen de stadsbestu
ren inzake het verwerven van gron
den. De 20 miljoen gulden per maand,
die de vier grote steden krijgen voor
de bouw-rijpmaking van gronden en
de aankoop van gronden voor nieuwe
woningen zouden zij graag mede ge
bruiken voor stadsvernieuwingsacti
viteiten.
Men wil veel meer rechten voor het
verwerven van eigendommen in
stadskernen. Een instantie zou zich
mogen bemoeien met (snelle) onteige
ningen nadat de gemeenteraad een
plan daartoe vastgesteld heeft.
Daardoor kan men meer operationeel
te werk gaan. Al te grote individuele
rechtszekerheid moet wijken voor al
gemeen belang, zo menen zij. Men zal
bovendien meer moeten letten op
tijdsbesparingen. Voorkooprecht van
eigendommen moet wettelijk geregeld
worden.
Subsidies
Grote aandacht wordt besteed aan
het verstrekken van subsidies aan
particulieren voor woningverbetering.
Deze zullen meer doelgericht dienen
te zijn en toegestane subsidies moeten
veel eerder betaalbaar gesteld wor
den. Facultatieve huurverhogingen
zullen meer en meer moeten gaan
UTRECHT Wegens het onbe
voegd uitoefenen van de geneeskunst
heeft de rechtbank in Utrecht dins
dag de (ex-Brabantse) genezeres me
vrouw E. J. P. (52) uit Utrecht ver
oordeeld tot zesmaal drie dagen voor
waardelijke gevangenisstraf met een
proeftijd van twee jaar en zes maal
honderd gulden boete. De officier van
justitie had zes weken onvoorwaarde
lijke gevangenisstraf geëist.
Mevrouw P. was in beroep gegaan
tegen het vonnis van de kantonrech-
.ter die haar vorig jaar augustus had
veroordeeld tot 42 dagen hechtenis
waarvan 30 voorwaardelijk met een
proeftijd van twee jaar Zij was al
eerder voor hetzelfde feit veroordeeld
door de rechtbank in Breda, maar
had daarna haar praktijk weer voort
gezet.
Het wrakke bouwsel, dat in het
automuseum boven water is gekomen
en mogelijk in de originele toestand
zal worden teruggebracht.
plaatsmaken voor verplichte huur
verhogingen.
Ingegaan wordt ook op de toene
mende onevenwichtige bevolkingssa
menstelling van de stedelijke bevol
king. vooral geconcentreerd in de
stadsvernieuwingsgebieden. Tenslotte
wordt nog gewezen op de grondkos-
ten en de kleine ondernemers in de
saneringsgebieden, die het zeer moei
lijk hebben.
DEN HAAG Om „bottle-necks"
in de ontwikkeling van de perso
neelsbezetting van DSM (Staatsmij
nen) te voorkomen, zullen dit jaar
wellicht bepaalde werkzaamheden, op
de chemische bedrijven van het con
cern of op de mijn Emma/Herldrik
tijdelijk aan derden worden uitbe
steed. Dit heeft de directie van DSM
in de vergadering van de onderne
mingsraad medegedeeld.
DSM is bezig met een rationalisatie
van het produktieproces, wat een
vermindering van de personeelssterk
te met zich brengt. De rationalisatie
doeleinden voor 1971 zijn bij de che
mische bedrijven en de centrale
diensten verwezenlijkt voor wat be
treft arbeiders en hoger personeel,
niet voor wat beambten betreft. In de
sector vaste brandstoffen is de perso
neelsontwikkeling in 1971 volgens
plan verlopen.
Eind 1972 heeft DSM bij de chemi
sche bedrijven en de centrale dien
sten volgens het iationalisatieschem&
een bezetting van 10.500 man nodig.
Het is echter mogelijk dat dit aantal
er niet zal zijn.
De huidige bezetting is 11.175 man en
daarvan zullen er naar raming dit
jaar 1200 vertrekken als gevolg van
pensionering, overlijden, natuurlijk
verloop en externe bemiddeling in
het kader van de rationalisatie.
Dit betekent, dat er in de loop van
1972 nog een paar honderd arbeiders
bij de chemische bedrijven in dienst
zullen moeten treden. Deze indienst
tredingen zullen voor een deel wor
den verwezenlijkt door reeds dit jaar
een begin te maken met overplaatsin
gen van de Emma-<Hendrik naar de
chemische bedrijven. Hierdoor kan
tijdelijk krapte ontstaan, wat de di
rectie van DSM op het plan van dé
uitbesteding van werkzaamheden
heeft gebracht
DEN HAAG De B en W-coleges van Amsterdam, Den Haag,
Rotterdam en Utrecht hebben in een gezamenlijk adres aan
minister Udink van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening in
het kader van een groot stedebouwkundig congres dat vandaag in
het Congresgebouw te Den Haag wordt gehouden gepleit voor een
krachtig ter hand nemen op korte termijn van de stadsvernieu
wing in de grote steden.
