delangenbehartiging van de
^est naar andere minister
Theodorakis mag wel
zingen, niet praten
Minimum nu voor
alle laagstbetaalden
Margarinereseareli
staat op hoog peil
PATRIA
LT
Nelissen te zwaar belast
Morgenstern: Welvaart daalt
Leven over 30 jaar
moeilijker dan nu
Gif geen gevaar
voor visserij
Geen verzilting
door uitdiepen
Nieuwe Waterweg
Hulp in huishouding krijgt te weinig
Strijd tegen
de pokken
bijna gewonnen
Kleuterleidsters:
geen driejarigen
op kleuterscholen
Jongerencomité
voor Europese
veiligheid
Invasie van
ft rek) mezen
in Nederland
DONDERDAG 20 JANUARI 1972
Van onze parlementsredactie
DEN HAAG Minister Nelissen (financiën) heeft het kabinet
verzocht hem te ontslaan van de behartiging van de belangen van
Suriname en de Nederlandse Antillen, waarmee hij als vice-premier
is belast.
jury Dresselhuys wordt zaterdag 65
jar. De dag daarop gaat in Theater
"Gfrré in Amsterdam de 100ste voor-
illing van de muzikale comedie 'En
naar bed', waarin Mary
jesselhuys met Conny Stuart de
Iofdrol speelt. Voor deze muzikale
pduktie van Annie M. G. Schmidt
Harry Bannink bestaat een nog
verflauwde belangstelling die het
eater Carré tot en met de laatste
orstelling op 30 januari elke avond
ould zal houden. Daarna volgt
i toernee door Nederland met voor
gingen in o.a. Deventer, Apel-
Middelburg. Breda. Utrecht,
tIversum, Roosendaal, DelftLeeu-
arden, Enschede, Arnhem, Heerlen,
uburg en Stadskanaal. Deze toernee
tot en met 1 juni.
De regering overweegt nu of een
ander lid van het kabinet met de za
ken van de West kan worden belast,
zo werd gisteren van de zijde van de
rij ksvoorlichtingsdienst meegedeeld.
Minister Nelissen verwacht dat de
ze taak in de komende tijd veel
aandacht zal vragen, waardoor hij dit
moeilijk zal kunnen combineren met
zijn functie als minister van finan
ciën. Aan de orde is onder meer de
wijziging, c.q. opheffing van het ko
ninkrijksstatuut. Premier Biesheuvel
oriënteert zich tijdens zijn bezoek
aan de West op wie men daar als
opvolger wenst.
Gevoelig
Sinds het optreden van het kabi
net- Da Quay in 1959 is het een ge
woonte geworden dat een vice-minis
ter-president zich met de zaken van
de West belast. De bijbehorende ori-
tefeuille heeft het kabinet van de vi
ce-minister-president speciaal belast
met de zaken van de West. Zaken
van de West werden achtereenvol
gens behartigd door drs. Korthals,
mr. Biesheuvel en drs. Bakker. Het is
zeer de vraag of bij de benoeming
van een opvolger deze gewoonte kan
worden voortgezet. Tweede vice-pre
mier is namelijk minister Geertsema
(binnenlandse zaken) en men is er tot
nu toe van uitgegaan dat een minis
terschap van binnenlandse zaken niet
met de zaken van de West is te ver
enigen, voornamelijk omdat hierop in
de West gevoelig zou worden gerea
geerd. De West is geen binnenlandse
aangelegenheid vindt men daar. Om
weer andere redenen, voornamelijk
eekc
Y0] BRUSSEL (ANP) De be-
Amerikaanse economist,
^t)scar Morgenstern, is van me-
ir~Wg, dat het onmogelijk zal zijn
gehele wereldbevolking, die
.elvaart te geven, die moméri-
,ei geldt voor een klein dèel van
e mensheid.
lip-
5,IU Tijdens een lezing in Brussel heeft
dat met voorbeelden duidelijk ge-
aakt. Als, zo zei hij, in het jaar 2000
Ple"e Chinese bevolking (die dan uit een
aaroiljard zielen bestaat) het huidige
merikaanse welvaartspeil bereikt
hebben, betekent dit, dat er 400
liljoen auto's in China zouden rond-
jden. Daarvoor is niet alleen onvol-
aende brandstof, er is niet eens
lurstof genoeg om de verbrandings-
)toren te laten werken.
Morgenstern, die in 1944 beroemd
erd, toen hij samen met Neumann
jn Theory of Games and Economie
ehaviour" publiceerde, meent, dat de
vensstandaard van de mens eerder
hl dalen dan zal stijgen. Het leven
44M i'er 20 a 30 jaar zal veel moeilijker
jn dan nu.
Een fundamenteel probleem vindt
Frjij. dat er een „faseverschil" is opge-
eden tussen moeilijkheden en oplos-
relingen, dat wil zeggen, dat het ont-
rikkelingstempo van de problemen,
ie zich voordoen hoger ligt dan het
ntwikkelingstempo van de oplossin-
die de mens ervoor vindt.
PESSIMISTISCH
Morgenstern toonde zich zeer pessi-
listisch over de mogelijkheden van
wetenschap en haar toepassingen
m tijdig de grote sociale en eco-
omische problemen van de wereld
p te lossen. Hij is van mening, dat
"roblemen, zoals de huidige monetai-
crisis en de economische recessie,
leine problemen zijn in vergelijking
;t wat de mensheid nog te wachten
ontwikkelingen in de Verenigde Sta
ten, Europa en Japan, die sterk ge
bonden zijn aan de oliebevoorrading,
de weerslag zullen ondervinden van
het versneld verbruiken van de olie
voorraden en de daarmee gepaard
gaande milieuvervuiling.
Hij schat, dat de huidige wereldbe
volking van 3,5 miljard mensen, in
het jaar 2000 verdubbeld zal zijn. Hij
acht het onmogelijk, dat zo'n grote
bevolking het huidige levenspeil van
de rijke landen bereikt. Misschien
moeten we wennen aan het. idee, dat
op een dag „geboortepremie" vervan
gen wordt door „geboortebelasting",
aldus de Amerikaan.
politieke, komen voor zo'n functie ook
niet in aanmerking de minister van
buitenlandse zaken en de minister
president zelf. Deze laatste zit de ko-
ninkrijksraad voor en zou. wanneer
hij belast zou zijn met de zaken van
de West, partij zijn als zich geschil
len voordoen.
Lurdinois
Als meest waarschijnlijke kandi
daat wordt in Den Haag genoemd mi
nister Lardinois (landbouw) die even
als minister Nelissen lid is van de
KVP. Een mogelijkheid is ook dat
voor deze functie een nieuwe minister
zal worden benoemd, dit vooral ge
zien tegen de achtergrond van de toe
nemende werkzaamheden die aan de
ze functie zijn verbonden. Politiek
gezien zal dit echter niet gemakkelijk
zijn, omdat daarmee de verdeelsleutel
van het kabinet ter sprake zal ko
men. In zo'n g-sval kan nog tot de
benoeming van een staatssecretaris
worden besloten, maar het is zeer de
vraag of men daarmee in de West
genoegen neemt. Men hecht daar
kennelijk aan de status dat een vice-
minister-president zich met deze za
ken bezighoudt.
AMSTERDAM De Nederlandse
visserij zal vermoedelijk geen kwalij
ke gevolgen ondervinden van de gro
te hoeveelheid vergif die in de weste
lijke aanlooproute van Het Kanaal te
water is geraakt toen het Spaanse
vrachtschip Germania op 21 decem
ber zonk.
Dit is althans de verwachting van
prof. dr. P. Korringa, directeur van
het rijksinstituut voor visserijonder-
zoek te IJmuiden. Nederlanders vis
sen niet in het thans bedreigde ge
bied.
Langs de Britse zuidkust heerst als
gevolg van de honderden vaten die
ronddrijven (de Germania had 3000
vaten chemicaliën aan boor) de
noodtoestand. Enkele vaten bevatten
ethylcyanide en ethyl-acetaat, brand
bare stoffen die giftige dampen ver
spreiden. Het Engelse ministerie van
landbouw en visserij, overweegt een
verbod uit te vaardigen om te vissen
in een strook van 80 mijl uit de zuid
kust.
De Germania had ook vaten met
dimethylamine aan boord, een orga
nische stof, die vluchtig en explosief
is. Verwacht wordt dat het gif nog
maandenlang extra waakzaamheid
langs de Engelse kusten nodig zal
maken.
De Amerikaanse economist meent.
|at binnen 20 tot 30 jaar de huidige
Van onze Haagse redactie
DEN HAAG De verdieping van
Nieuwe Waterweg ten behoeve
in de bereikbaarheid van enkele
iavens zal geen ongunstig effect heb-
)en op het tegengaan van het met het
nnenletij binnendringende zout. Minister
rees (verkeer en waterstaat) zegt dit
i antwoord op schriftelijke vragen
'an het Kamerlid Tuijnman (VVD).
Verdiepingswerken worden op het
igenhlik uitgevoerd ten behoeve van
le bereikbaarheid van het Botlekge-
•ied. Volgens minister Drees gaat het
sier slechts om de opruiming van en-
r" kele ondiepten en zandbanken. De
V toegestane diepte wordt daarbij niet
Pverschreden. zodat dit geen effect
lal hebben bij de verzilting. Meer
troomopwaarts zal binnenkort de
Waterweg ook verder worden uitge
diept, zulks ten behoeve van de be
reikbaarheid van de Waalhaven en
le Margriethaven. Voor deze verdie-
'ing zullen compenserende maatrege-
en worden getroffen. In andere ri-
[iertakken zal de bodem hoger ge-
[akt worden.
Van een onzer verslaggevers
AMSTERDAM De Griek
se componist en bestrijder van
de kolonelsregering in Grie
kenland Mikis Theodorakis zal
bij zijn komst naar ons land
(aanstaande zondag) wél mo
gen zingen maar verder z'n
mond moeten houden. De mi
nisteries van buitenlandse za
ken en justitie hebben Theodo
rakis, via zijn impresario Lou
van Rees, eraan herinnerd dat
hij zich zal moeten onthouden
van politieke uitspraken.
Drie socialistische Kamerleden
hebben gisteren reeds de ministers
gevraagd of zij geheel zelfstandig
op het idee gekomen zijn Theodo
rakis het stilzwijgen op te leggen of
dat dit gebeurd is op uitdrukkelijk
verzoek van de Griekse regering.
De Kamerleden vinden dat de mi
nisters van justitie en buitenlandse
zaken met deze maatregel „hand
en spandiensten bewijzen aan het
Griekse bewind".
Theodorakis, die in Griekenland
drieëneenhalf jaar in gevangenissen
en verbanning verbleef, komt naar
Nederland voor een serie concerten.
Zoals iedere buitenlander, zal ook
Theodorakis bij zijn aankomst in
Nederland een circulaire van het
ministerie van justitie overhandigd
krijgen waarin ondermeer staat dat
hij zich zal dienen te onthouden
van uitlatingen die gevaren opleve
ren voor de orde en de nationale
veiligheid.
Letterlijk staat in de circulaire:
„Bij het houden van een voordracht
of spreekuur dient u zich te ont
houden van uitlatingen die gevaar
opleveren voor de openbare rust, de
openbare orde of de nationale vei
ligheid. Hieronder worden mede
verstaan uitlatingen die gevaar op
leveren voor verstoring van de Ne
derlandse democratische samenle
ving dan wel een bedreiging vor
men voor de goede betrekkingen
van het koninkrijk met andere mo
gendheden".
Bij overtreding van dit artikel
kan een buitenlander tot ongewen
ste vreemdeling worden verklaard.
De Amsterdamse vreemdelingen
dienst heeft op aandrang van het
ministerie van justitie het theater
bureau Lou van Rees nog eens op
dit artikel gewezen. Het blijkt
trouwens dat Theodorakis bij de
Theodorakis: krijgt een circulaire
ondertekening van z'n contract met
Lou van Rees, beloofd heeft zich op
geen enkele manier over politieke
zaken uit te laten, hoewel de mees
te van Theodorakis' liederen poli
tiek geladen zijn.
Om moeilijkheden met de vreem
delingendienst te vermijden hééft
Van Rees de persconferentie afge
last en zullen ook de opnamen van
KRO's Brandpunt niet doorgaan-
Het is tot dusver één keer voorge
komen dat een buitenlander op
grond van het artikel in de circu
laire van het ministerie ongewenst
is verklaard. Dat was Rudi Dutsch-
ke.
Theodorakis zal bij zijn verblijf
in Nederland optreden in het Con
certgebouw in Amsterdam (zondag),
de Doelen in Rotterdam (maandag),
het Jaarbeurscentrum in Utrecht
(dinsdag), het Congresgebouw in
Den Haag (woensdag) en de Marti
nihal in Groningen (donderdag). Hij
verblijft op dit ogenblik in België
waar hij concerten geeft.
Een rood Bermuda ensemble met een rood, wit en blauw gestreept vest-
jasje uit de nieuwe voorjaars en zomercollectie 1972 van de Parijse cou
turier Louis Feraud.
Van onze redacteur wetenschappen
ZEIST Dat margarine een
gezond voedingsmiddel is, dat
smaakt en raakt zoals de fabri
kanten dat bedoelden, is hele
maal niet zo vanzelfsprekend,
bleek gisteren in het Centraal
Instituut voor Voedingsonder
zoek TNO (CIVO) in Zeist.
Het produktschap voor margarine,
vetten en oliën reikte voor het
eerst zijn gouden legpenning uit
aan twee onderzoekers die aan deze
prestatie belangrijk hebben bijgedra
gen.
Dat onderzoek kwam goed op gang
in 1958 naar aanleiding van een epi
demie van maag-darmklachten in
West-Duitsland waarvan men de oor
zaak zocht in bedorven margarine,
naar later bleek ten onrechte. Als be
langrijk neveneffect van de toen
ontwikkelde normen voor micro-bio
logische zuiverheid van margarine,
konden de nog al eens voorkomende
klachten over bederf, schimmel, ran
zigheid, zepigheid geheel worden op
gelost.
En het aardige is, zei de verse leg-
penningbezitter prof. dr. D. A. A.
Mossel, dat de bonden van margari
nefabrikanten toen de onmiddellijke
Gedood bij botsing
tegen tram
GRONINGEN Op de Postdijk in
Grootegast is de 43-jarige heer J.
Wijkstra uit Surhuisterveen (Acht-
karspelen) met zijn auto tegen een de
weg kruisende tram gebotst, en met
zijn auto in een sloot beland. Hij
overleed ter plaatse.
NORG Op de Eenerstraat in
Norg is gistermiddag een personen
auto als gevolg van de gladheid in
een bocht geslipt en in een sloot te
recht gekomen. Een der drie inzitten
den. de 33-jarige mevrouw A. Boers-
Britstra uit Veenendaal overleed ter
plaatse. De bestuurder werd zwaar
gewond. Zijn dochtertje licht.
GENEVE De Wereldgezondheids
organisatie acht het mogelijk dat de
pokken binnen twee of drie jaar ner
gens in de wereld meer zal voor
komen.
De organisatie constateert dat se
dert het begin van de bestrijdings-
campagne in 1967 het aantal gevallen
van pokken is teruggelopen van 2.5
miljoen tot ongeveer 150.000.
In 1967 werd de ziekte nog in 42
landen geconstateerd tegen in 1971
nog maar in 17 landen. Eind 1971 wa
ren er nog maar zeven landen waar
nog verdere besmettingen plaatsvon
den.
Nog maar vier gebieden twee in
Azië en twee in Afrika blijven
zorg baren, terwijl de ziekte op het
Amerikaanse continent schijnt te zijn
verdwenen.
De Wereldgezondheidsorganisatie
meent dan ook dat er. als de cam
pagne op het huidige niveau wordt
voortgezet, binnen twee of drie jaar
geen gevallen van pokken meer zul
len voorkomen.
problemen waren opgelost, de kraan
niet dichtdraaiden. Wij konden door
gaan met het onderzoek, met als re
sultaat dat wij nu in Nederland een
controlesysteem hebben ontwikkeld
en een kennis vergaard waar men in
het buitenland jaloers op is.
Structuur
Behalve de zuiverheid van de
grondstoffen van margarine en de
hygiëne bij het produktieproces,
blijkt ook de structuur van het eind-
produkt van belang te zijn. Een pakje
margarine is in beginsel een kluit vet
met daarin zeer kleine regelmatig
verdeelde vochtdruppeltjes. De mi
cro-organismen die bederf veroorza
ken zitten bijna altijd in de vocht
druppeltjes, waarin zij voedingsstof
fen vinden. Hoe kleiner nu die drup
peltjes, hoe minder kans op groot
scheeps bederf: schimmels of bacte-
rieën hebben een klein druppeltje al
gauw „leeggegeten" en kunnen dan
niet door het vet heen „oversteken"
naar een volgend vochtdruppeltje.
In grotere druppeltjes kunnen de be-
derforganismen enige tijd voortwoe
keren en dan loopt het proces wel uit
de hand.
De andere onderscheiden onderzoe
ker, ir. G. Tuijnenburg Muijs, is
werkzaam bij Unilever. Hij speelde
een hoofdrol aan de industriële kant
van het onderzoek, dat verder werd
verricht in het CIVO.
Van onze parlementsredactie
DEN HAAG In de Neder
landse gezinnen verdient de hulp
in de huishouding dikwijls veel
minder dan het wettelijk voor
geschreven minimumloon van
187,80 per week of 813,80 per
maand. Binnenkort zullen echter
de laatste van de door minister
van sociale zaken verleende dis
pensaties om het volledige mi
nimumloon uit te betalen niet
meer geldig zijn.
Dat betekent dat dan alle laagstbe
taalden in Nederland, ongeacht be
roep of sexe, aanspraak maken op het
minimumloon. Een uitzondering blijft
bestaan voor gehandicapte werkne
mers of werkneemsters.
Over het onwettig achterblijven in
rtc betaling heeft minister Boersma
(sociale zaken) tijdens de behandeling
van zijn begroting zijn ongerustheid
uitgesproken. Hij doelde toen vooral
op het huishoudelijk personeel.
Het Centraal Bureau voor de Sta
tistiek gaat na, hoeveel Nederlandse
werknemers op 30 november 1971 niet
meer verdienden dan het minimum
loon. Inmiddels probeert het ministe
rie van sociale zaken zoveel mogelijk
met behulp van brochures en folders
de werkgevers én werknemers op de
hoogte te stellen van de rechten van
de laagstbetaalden. Er bestaat echter
geen speciale voorlichting voor het
Van onze onderwijsredaktie
ZEIST Onder kleuterleidsters in
ons land is een handtekeningenactie
gestart tegen het voorstel om het
kleuteronderwijs voor driejarigen
door middel van expérimenten open te
stellen. Twee leidsters hebben een
brief aan de leden van de Eerste Ka
mer gestuurd waarin ze met klem
vragen niet in te gaan op het besluit
dat de Tweede Kamer op grond van
een motie heeft genomen.
Volgens de kleuterleidsters (die op
een erg korte termijn al 147 handte
keningen van kleuterleidsters verza
melden die het met hen eens zijn) is
het uit onderwijskundig oogpunt zeer
ongewenst experimenten met. drieja
rigen op de kleuterscholen te laten
plaatsvinden, omdat kinderen van die
leeftijd nog niet passen in de speel
werksfeer van de kleuterschool. Drie
jarige peuters hebben grotere ruim
ten nodig, andere materialen, een an
dere dagindeling en een andere aan
pak, waarvoor kleuterleidsters geen
opleiding gehad hebben.
Het opnemen van die kinderen bin
nen het kleuteronderwijs zou zoveel
geld kosten vanwege die extra voor
zieningen, dat de kleuterleidsters ,zich
afvragen of dat geld, als het al be
schikbaar is, niet beter gebruikt kan
worden voor de verbetering van het
kleuteronderwijs, zodat alle kinderen
twee jaar lang optimaal aandacht en
onderwijs zouden kunnen krijgen. De
kleuterleidsters willen dat de Eerste
Kamerleden voldoende garanties van.
de minister vragen, of anders tegen
zullen stemmen.
Fietser overreden
TILBURG De 62-jarige heer F.
Leij ten is omgekomen toen hij met
zijn fiets tegen een geparkeerde auto
reed en daama door een vrachtauto
werd overreden.
huishoudelijk personeel. De moeilijk
heid is, dat de hulpen in de gezinnen
via de gebruikelijke kanalen van het
bedrijfsleven niet zijn te bereiken.
Nodig zou zijn een huis-aan-huis fol
der of een actie via de massamedia.
RECHTER
Volgens de wet, waarop nu geen
dispensaties meer mogelijk zijn, moet
bij drie dagen achtereen werken het
evenredig deel van het minimumloon
worden betaald. Het voorgeschreven
tarief is ƒ4,50 per uur bij een werk
tijd van 42 uur per week. Per dag
komt dat neer op ƒ37,80. Werkne
mers, die het minimumloon niet be
taald krijgen, kunnen via de vakbe
weging of het ministerie van sociale
zaken stappen ondernemen. In het
uiterste geval kan men zijn „baas"
via een civiele procedure voor de
kantonrechter dwingen zijn wettelij
ke verplichtingen na te komen.
Van onze Haagse redactie
E'EN HAAG Sinds kort is in Ne
derland, in navolging van 26 andere
West- en Oosteuropese landen een
jongerencomité. voor Europese veilig
heid en samenwerking opgericht. Dit
comité wil op een breed front discus
sies stimuleren over Europese veilig
heidsconferentie. In het comité is een
meerderheid van de in Nederland be
staande (jongeren) organisaties met
politieke belangstelling vertegen
woordigd, onder meer de Arjos, Anti-
Apartheidsbeweging Nederland, Dolle
Mina, Kerk en Vrede, Bond van Vrij
heidsrechten, F.J.G.
In de 26 andere Europese landen,
waaronder de U.S.S.R., de D.D.R.,
Groot Brittanië en Frankrijk, bestaan
al langer dergelijke nationale comi
tés. Het is de bedoeling dat al deze
comités tezamen in juni van dit jaar
in Brussel een bijeenkomst houden
om de organisatie van de Europese
veiligheidsconferentie een extra sti
mulans te geven.
Het Britse huis Pam Lovelock heeft dc collectie voor het komende voorjaar
getoond. Links een broekpak in een blauw-witte prince de Wales-ruit en
rechts een pak in donkergrijs flanel met een witte poltondstreep. Bij dit pa!:
hoort een trui in witte crêpe.
„Protestloze" film
over reis Hirohito
TOKIO (AP) De officiële docu
mentaire over de historische reis van
keizer Hirohito door Europa zal vanaf
1 februari in de bioscopen van Japan
worden vertoond. De opnamen van de
protesten tegen hem in Nederland
zijn echter weggelaten, zo heeft de
keizerlijke hofhouding bekendge
maakt. Waarom deze opnamen zijn
weggelaten werd echter in het mid
den gelaten.
Japanse journalisten, die bij de
keizerlijke hofhouding zijn geacdi-
teerd, hebben na een voorvertoning
van de documentaire felle kritiek ge
leverd dat de protesten in Nederland
uit de film zijn weggelaten.
De film zal ook in het buitenland
worden vertoond. De data daarvoor
zijn nog niet vastgesteld.
Van een verslaggever
AMSTERDAM De laatste
weken beleeft Nederland een on
gekend grote invasie van Russi
sche kool- en pimpelmezen. De
vogeltjes zijn behalve uit Rus
land, ook afkomstig uit Polen en
Oost-Duitsland. Hetvogeltrek
station in Arnhem heeft uit ver
schillende plaatsen in Nederland
ringetjes opgestuurd gekregen,
die afkomstig zijn van dode vo
geltjes. Uit de ringetjes blijkt
dat de vogels afkomstig waren
uit Litauen.
Volgens het vogeltrekstation
moeten er een paar honderddui
zend mezen uit Oost-Europa naar
het westen zijn gevlogen. Dat is
een zeer uitzonderlijke zaak, vol
gens het Arnhemse station, om
dat deze vogels over het alge
meen niet als trekvogels wor
den beschouwd. Er is nog geen
verklaring voor de massale trek
naar het westen. De mogelijkheid
bestaat, dat er in Oost-Europa in
de laatste jaren een overbevol
king aan mezen is ontstaan, zo
dat de vogels ter plaatse onvol
doende voedsel kunnen vinden.
Weliswaar is de afstand tussen
Litauen en Amsterdam hemels
breed ongeveer 1600 kilometer,
maar de meesjes, die volgens 'net
vogeltrekstation niet meer dan
40 kilometer per dag afleggen,
zullen de reis niet in een rechte
lijn hebben volbracht. Zij moeten
meer dan 2000 kilometer hebben
gevlogen, een trektocht, waar
over ze ongeveer twee maanden
zullen hebben gedaan.
