Geassocieerden van het
erste uur" blijven bezorgd
Ambtenaren snuffelden
in privé-archief Luns
Unieke archeologische
vondsten in Amsterdam
NVV wil verdere
maatregelen tot
werkloosheid
Heffing op afvalwater
is doodsteek voor
strokartonfabrieken
Aantjes
Hans van
kapittelt
den Doel
Oucl-minister boos en geprikkeld
7
VRIJDAG 14 JANUARI 1972
sierschool, een HTS voor de confec-
tie-industrie, gebruikten vele meters
textiel om de Dam „aan te kleden:'
ter gelegenheid van de viering van
het 20-jarig bestaan van hun school.
Van een verslaggever
TRECHT „De werkloos-
Jdcijfers hebben het totaal van
Jp.000 ruim moeten overschrij-
3i, voordat het kabinet-Bies-
pvel een eerste gerichte maat
hei trof voor de stimulering
i de werkgelegenheid."
jit schrijft het NVV in het blad
Vakbeweging" van deze week, en
hieraan toe: „Verlangd mag
Fden dat het hierbij niet zal blij-
i. De bestrijding van de werkloos-
d zal in het beleid van de overheid
i grotere voorrang moeten krijgen
h tot dusverre.
Dpgemerkt wordt dat de 200 mil-
|n gulden voor het Noorden niet
ier dan een aanzet kan zijn tot een
ibuiging van een beleid, zoals dat
afgelopen jaren is gevoerd en dat
th nu wreekt. „Het is toch te zot",
[wordt gesteld, „dat er nu geld be-
pkbaar wordt gesteld voor nieuwe
ijecten die nog op gang moeten
tden gebracht, terwijl het werk
p andere objecten, dat was stilge-
ïd, nog steeds niet mag worden
pat". In dit verband wordt, de
pningse universiteit genoemd.
'et wordt onverantwoord geacht
iwvakkers, die vandaag de dag zo
i de slag kunnen gaan, werkloos te
en blijven omdat zij moeten wach-
tot alle voorbereidende fases van
uwe projecten, die soms vele we-
of enkele maanden duren, achter
rug zijn.
laatste tijd te zwart afgeschilderd.
Opgemerkt wordt dat de ondernemin
gen er „aardig" in zijn geslaagd het
rendement redelijk op peil te houden.
Verwacht wordt dat de lonen in
1971 met 13 procent .zijn gestegen in
plaats van 14 procent, zoals het Cen
traal Planbureau raamde. Voor 1972
verwacht het NW dat de loonsom
per werknemer met 11.5 procent zal
toenemen, terwijl dit percentage vol
gens de macro-economische verken
ningen 13.5 procent bedraagt.
Van een onzer verslaggevers
DEN HAAG De resolutie die
de parlementaire conferentie van
de Euro-Afrikaanse associatie
gaat aannemen bevat verschei
dene zinsneden, waarin de be
langen van de „geassocieerden-
van-het-eerste-uur" worden be
nadrukt, bij alles wat de toe
komst brengen moge als gevolg
van de uitbreiding van de Euro-
pese Gemeenschap.
Maar de afgevaardigde Perret uit
Niger vond het wel nodig om nog
eens krachtig te waarschuwen tegen
het „mondialismé" dat hij in de EEG
meende waar te nemen en waarbij de
bestaande associatie vaak onderge
schikt blijkt te worden. En de afge
vaardigde van Mauretanië, Ahmed
Ould Die, die in bloemrijke taal de
lof van „de horizontale en de vertica-
le solidariteit" had gezongen, waar-
I schuwde dat voor elk land van het
Gemenebest dat er eventueel bij zou
I komen, stuk voor stuk moet worden
jjj nagegaan wat zijn exportmogelijkhe
den naar de EEG zijn, en de verdra
gen daarop af te stemmen om te
voorkomen dat de bestaande geasso
cieerden er schade van ondervinden.
Daar tegenover stelde de Neder
landse afgevaardigde, mr. C. Berk
houwer, dat de vergroting van de
Europese Gemeenschap noodzakelij
kerwijs uitbreiding van de associatie
betekent. Hij vestigde de aandacht op
Indonesië, „een groot Aziatisch land
waarmee wij nauwe relaties onder
houden", dat ook na vergroting van
de gemeenschap «rbuiten zal blijven
vallen en dat zich gesteld ziet tegen
over een zekere discriminatie van de
EEG.
Mr. Berkhouwer pleitte ervoor dat
de vergrote gemeenschap in de toe
komst ook wijd open staat voor de
export van Indonesië. De Nederlandse
afgevaardigde steunde de suggestie
uit Ivoorkust om «en monetaire unie
tussen de EEG en de geassocieerde
landen in het leven te roepen, naar
het voorbeeld van de gemeenschap
van Frankrijk'met 14 van zijn vroe
gere Afrikaanse koloniën. Mr. Berk
houwer stelde voor dat de Euro-Afri
kaanse associatie op de komende
Unctad-besprekingen een gezamenlijk
beroep op alle industrielanden zou
moeten doen om geen wapens meer te
leveren aan ontwikkelingslanden.
Hij zei er moeite mee te hebben om
van de „derde wereld" te spreken. In
de daarmee bedoelde landen zijn im
mers ook rijke streken, vond hij. Bo
vendien hebben we steeds meer pro
blemen gemeenschappelijk, „zoals de
ontvolking van het platteland en de
verpaupering van de steden".
De Franse Gaullist Louis Brïot
knoopte daar dankbaar bij aan: „Wat
is die derde wereld eigenlijk? Het is
toch in ieder land zo dat de een arm
wordt geboren en de ander rijk, dat
is de natuur. Laten we ons er niet pp
blind staren of er waardeoordelen
aan ontlenen". Wel hoopte hij dat de
Britse toetreding verrijkend zou zijn,
„niet alleen fipancieel maar ook filo
sofisch?. Wie weet kan ook hij met
dat laatste zijn voordeel doen.
AMSTERDAM Afgelopen jaar
zijn in ons land 402.708 personen- en
combinatieauto's verkocht tegen
432.231 in 1970. Dit is een daling van
6,8 procent.
Deze cijfers zijn afkomstig van de
kentekenregistratie van de RAI in
Amsterdam, waar verwacht wordt
dat de verkopen dit jaar een onge
veer gelijk beeld te zien zullen geven
pis in 1971.
let NW acht overigens herstal
de economie nog dit jaar moge-
c. Het verbond meent dat er geen
evens zijn, die een al te groot pes-
lisme rechtvaardigen. „Integendeel,
zijn aanwijzingen die eén zeker
imisme voor een vrij spoedig her-
1 kunnen rechtvaardigen." De posi-
van de bedrijven is naar het oor-
:1 van het NVV in het algemeen de
Opt
imisme
oofddader postroof
krijgt vier jaar
Van een correspondent
&JTPHEN De Zutphense recht-
nk heeft vier jaar gevangenisstraf
gelegd aan de 35-jarige dumphan-
laar A.B. uit Sneek. De rechtbank
Mte bewezen, dat hij begin vorig
ar meedeed aan het kraken van de
tis in het postkantoor te Apeldoorn,
e een buit van 900.000 gulden ople
gde. De eis tegen Anton B., die van
aet af aan heeft ontkend, was vier
i half jaar gevangenisstraf,
fre tweede verdachte in de postroof,
22-jarige koopman Martin A. uit
leek, werd veroordeeld tot drie en
'f jaar gevangenisstraf met aftrek
n voorarrest. Tegen hem was vier
ar geëist.
Van een medewerker
GRONINGEN De strokarton
industrie wordt met een totale
liquidatie bedreigd als het voor
stel van het provinciaal bestuur
om de lozing van industrieel af
valwater te belasten met hoge
heffingen, wordt aangenomen.
Drieduizend werknemers komen
dan op straat te staan.
Dit zei gisteren tijdens een hoorzit
ting van de provinciale waterstaats
commissie, ir. J. J. de Jongh, voorzit
ter van de vereniging van kartonfa
brikanten.
Het Gronings provinciaal bestuur
heeft een verordening op stapel staan
waarin betaling van de vervuiling
van het oppervlaktewater wordt ge
regeld. i
Sommige fabrieken, zoals de stro
kartonfabriek „De Union" in Oude
Pekela, zouden per jaar 1.6 miljoen
gulden op tafel dienen te leggen voor
haar aandeel in de vervuiling van de
Oostgroningse kanalen.
Ir. De Jongh noemde de verorde
ning yoor de strokartonindustrie on
aanvaardbaar. Hij pleitte voor een
permanente uitzonderingspositie voor
deze bedrijfstak.
Tegen de provinciale zuiveringsver
ordening zijn 43 bezwaarschriften in
gediend. De meeste Oost-Groningse
bedrijven vinden niet alleen de voor
gestelde heffingen te hoog. maar ont
kend wordt ook het nut van dt
smeerpijp naar de Eems. Als de rege
ring de strokartonindustrie financieel
steunt, dan is zuivering bij de bron
mogelijk.
Ook de Avebe, nu nog de grootste
watervervuiler in West-Europa, zegt
geen behoefte meer te nebben aan de
smeerpijp. Volgens directeur Roelofs
heeft de aardappelmeelindustrie een
overschot aan schoon water. Zelfs het
probleem van het waswater, dat .on
geveer vijf procent van de vervuiling
oplevert, noemde de heer Roelofs bin
nen twee jaar overwinbaar. De om
wenteling bij de Avebe is mogelijk
geworden doordat de proeven in de
fabriek in Gasselternijveen zijn ge
slaagd. Men 'kan hierdoor de vervui
lende delen uit de aardappel halen
voordat de ^etmeelproduktle begint.
De regering beeft deze proeven met
elf miljoen ondersteund.
Overblijfselen van een van de ge
vonden schepen aan het Waterloo-
plein in Amsterdam. Het schip moet
volgens archeoloog prof. Glasbergen
uit een tijd vóór 1550 dateren. Op de
voorgrond de keien, waarmee het
schip was geladen.
W
Van onze parlementsredactie
DEN HAAG Rond het privé-
archief van mr. J. M. A. H. Luns
is deining ontstaan doordat amb
tenaren enkele stukken hebben
gelezen. Het gevolg was, dat
allerlei geruchten ontstonden
over de vroegere minister van
buitenlandse zaken.
De affaire bleek zo ernstig te zijn,
dat mr. Luns, (nu secretaris-generaal
van de NAVO), werd uitgenodigd
door premier Biesheuvel voor een ge
sprek. Eind oktober is deze voor mr.
Luns onverkwikkelijke zaak met de
premier en met Schmelzer uitgepraat.
Over het snuffelen in het privé-ar
chief van mr. Luns heeft het ministe
rie van buitenlandse zaken de vol
gende verklaring uitgegeven: „Enige
maanden geleden is de minister van
buitenlandse zaken gebleken, dat on
bevoegden inzage hadden genomen in
het privé-archief van mr. Luns, met
als gevolg enige volstrekt ongefun
deerde geruchten.
De minister-president en de mi
nister van buitenlandse zaken hebben
daarop mr. Luns eind oktober uitge
nodigd voor een gesprek om hem
over een en ander in te lichten en
met hem te overleggen over de vei
ligstelling van zijn archief en over de
wijze waarop deze ongefundeerde ge
ruchten de kop konden worden inge
drukt. Dit gesprek vond omstreeks
een week later plaats".
Memo's
Over zijn archief verstrekt de heer
Luns trouwens gegevens in het boek
„Luns: ik herinner mij", verzameld
door Michel van der Plas. De be
windsman vertelt in dit boek, dat hij
1.500 geschreven memo's heeft ach
tergelaten. Dte memo's geven gedach-
tenwisselingen weer met politici en
diplomaten. Luns zegt: „Vrij geregeld
maakte ik het kabinet deelgenoot van
mijn gesprekken. Het is dus niet zo,
dat in die 1.500 memoranda uitslui
tend geheime dingen staan, maar men
kan wel zeggen: sommige zijn zeer
geheim...."
Om de lezers nog nieuwsgieriger te
maken, vermeldt de heer Luns: „Ik
heb memo's samengesteld naar aan
leiding van lange gesprekken met de
huidige paus, maar deze bevinden
zich bij mij thuis, aangezien zij ge
heel vallen buiten ministeriële ver
antwoordelijkheid Hetzelfde geldt
voor sommige delicate kwesties en
een paar conflicten, waarvan ik het
Van een onzer verslaggevers
AMSTERDAM Onder de
metro-caissons op het Waterloo-
plein in Amsterdam zijn, temid
den van een woud van palen,
drie schepen gevonden, die uit
de zestiende eeuw of mogelijk
van nog vroeger dateren. Zij
vormen de obstakels, waarop bij
het afzinken van de eerste
metro-caissons is gestuit.
„Ik werd geconfronteerd met een
fraai schouwspel, volkomen uniek in
In deze tijd van vouwfietsen kan het
niet uitblijven: een vouw-mens. Hier
is hij dande 40-jarige Maurice Del-
monte, die het presteert zichzelf sa
men te persen in een glazen kistje
van 49 x 49 x 49 cm en dat door
een deurtje van 27 x 27 cm. Om nog
tenslotte alle gaatjes te vullen voor
ziet hij zich opgevouwen en wel
van het gezelschap van een slang
van aanzienlijke afmetingen.
de wereld van de archeologie", zegt
de heer J. M. Baart van het Instituut
voor pré- en protohistorie van de
Universiteit van Amsterdam, die een
onderzoek instelde naar de archeolo
gische vondsten. „Touwen, gedeelten
van tuigage, met koper beslagen
boordplanken, overnaads genagelde
scheepswanden en kromme spanten
gaven de indruk van een scheeps-
kerkhof", vertelt hij. „Eén van de
schepen was geheeld gevuld met op
gestapelde zwerfkeien, sommige met
een diamter van één meter."
Behalve de schepen werden ook
munten, aardewerk en benen schaat
sen aangetroffen, die niet later dan
uit het midden van de zestiende eeuw
dateren, ook werd er aardewerk uit
de veertiende en vijftiende eeuw ge
vonden. Eén van de munten droeg
het jaartal 1502.
Vakken
nodig achtte de waarheid erover op
papier te zetten".
Ttot slot onthult de heer Luns nog,
dat hij honderden stukken heeft ver
nietigd na zijn aftreden. Maar alles
wat van belang was. werd bewaard.
Van zijn eigen memoranda werd er
niet één vernietigd.
Privérekening
De geruchten, die na het doorsnuf
felen van het archief ontstonden, gin
gen over brieven aan leden van het
koninklijk huis en aan belangrijke
internationale politici over bijvoor
beeld de Nieuw Guinea-kwestie. Ver
der had het de aandacht getrokken,
dat mr. Luns een privérekening had
geopend in New York. Het zou om
een ƒ30.000 gaan. Maar mr. Luns zou
dit hebben gedaan na de belasting
dienst hierover te hebben ingelicht.
De vroegere minister van buiten
landse zaken moet zich zeer
geïrriteerd hebben getoond in het ge
sprek met de ministers Biesheuvel en
Schmelzer.
Overigens moet mr. Luns niet al te
zeer verrast zijn geweest over het
„raadplegen" van zijn archief, want
in het boek van Michel van der Plas
vertelt hij nog: „Er is voorts ook het
feit, dat de putflieke moraal zo zeer
gezonken is, dat mij enkele malen is
gebleken, dat linkse ambtenaren er
geen been in zien anti-gouvernemen
tele leden van het parlement in te
lichten over vertrouwelijke stukken,
in de hoop daardoor kritische vragen
aan de bewindsman vanwege het
parlement te kunnen ontlokken. Ik
heb dan ook verschillende malen vrij
belangrijke dingen geheim moeten
houden voor het ministerie met uit
zondering van enkele hoge ambtena
ren".
In het woud van palen staan naast
ronde groene palen ook zware behak-
te eikehouten palen, Zij waren op een
rij ingeheid in de lenterichting van
het caisson. Loodrecht op deze rij
staan systemen van vier palen, die
het geheel in vakken indelen.
Dit moeten, volgens de heer Baart,
zinkstukken zijn, die de grond snel
moesten ophogen. Het was in die tijd
ook gebruikelijk op deze wijze gaten
in dijken te dichten. „Een nader on
derzoek zal moeten uitwijzen of we
wellicht te maken hebben met een
oud type zeedijk", aldus de archeo
loog. Hij sluit de mogelijkheid van
een scheepswerf op deze plaats overi
gens niet uit.
Drs. H. van Regteren Altena van
het Instituut, zegt niet verbaasd te
zijn dat dergelijke resten te voor
schijn zijn gekomen. „Schepen die in
verval raakten werden kort en klein
geslagen voor het funderen van de
huizen, die tot 1550 van hout waren.
Het vroeg-middeleeuwse Amsterdam
staat op de door het zeewater hard-
geworden scheepsresten. Ze liggen op
grote diepte doordat de bodem sinds
de zestiende eeuw ongeveer twee en
een halve meter is ingeklonken".
weer actueel gemaakt. Volgens het
Instituut is hierop door de Commissie
voor Begeleiding van het Oudheid
kundige Bodemonderzoek in Amster
dam al herhaaldelijk aangedrongen.
Als de voorstellen van de commissie
niet worden verwezenlijkt zullen vol
gens het Instituut de wetenschappe
lijke mogelijkheden die zich onder
het eerste metrocaisson hebben voor
gedaan en die zich waarschijnlijk bij
nog vele volgende caissons zullen
voordoen, niet worden benut.
Prof. W. Glasbergen, directeur van
het Instituut, wijst tenslotte nog op
de vele communicatiestoornissen rond
de vondst. „Ondanks een vooronder
zoek, de monumentenwet en de bege
leidingscommissie is deze zaak pas
naar voren gekomen door publicaties
en discussies in de pers. Hierdoor
kregen we het idee, dat er iets be-
langrijkers aan de hand was, dan we
vermoeden." Hij, noemt de gang van
zaken een „te primitieve opzet van
een archeologische bereddering in één
van de belangrijkste delen van de ze
ventiende eeuwse stad."
Pensioen-onrecht (4)
Waarschijnlijk gaat het in deze dis
cussie om de speciale categorie van
ambtenaren met zeer lage pensioenen,
die momenteel 75 jaar of ouder zijn.
Deze kleine categorie heeft de korting
van de AOW van 80 pet. in 1960 te-;
ruggebracht gezien tot 56 pet 'en zelfs!
het vooruitzicht van nog tweemaal 28
pet. en de korting was voor deze
groep verdwenen. Daar komt bij, dat
deze ambtenaren de premie van de
AOW tot hun 65ste jaar hebben be
taald, want na 1962 werd de premie
door de werkgever betaald.
De AOW is een aparte wet en nie
mand had het ooit in zijn hoofd ge
haald op de ambtenarenpensioenen te
gaan korten als er geen AOW zou
zijn geweest. Thans kan het bijna als
afgedaan worden beschouwd, want er
wordt 5700 afgehouden van het
ABP. Juridisch kan dit niet, want
iedëreen krijgt de AOW.
Gouda Een gepensioneerde
van voor 1962
(naam en adres bij redactie bekend)
Pensioen-onrecht (5)
Met de opmerking van de heer J.
Dekker omtrent de mopperende amb
tenaren, die klagen over pensioens-
recht, ben ik het geheel eens. De
mopperaars mogen wel eens beden
ken, dat een deel van hun A.O.W.-
pensioen in het ongunstigste geval
20 pet. van dat bedrag een waar
devaste toeslag vormt boven hun
waardevaste pensioen. Dit pensioen
tesamen met die toeslag is het pen
sioeninkomen, dat gedeeltelijk wordt
uitbetaald door de Raad van Arbeid
in de vorm van 100 pet. A.O.W.-en
voor het overige door het Pensioen
fonds. De som van deze beide betalin
gen is altijd gelijk aan, althans nooit
minder dan het bovenbedoeld pen
sioen-inkomen. De „beruchte" inbouw
heeft nooit tot gevolg, dat minder dan
dat pensioen-inkomen wordt afgere
kend. Ieder krijgt wat hem volgens
de wet toekomt.
Laten de mopperaars het maar nare
kenen. De hiervoor nodige gegevens
zijn in hun bezit.
Den Haag J. C. de Bruyn
Actueel
De archeologische vondst heeft de
kwestie van de instelling van een Ge
meentelijke Archeologische Dienst
Van onze parlementsredactie
DEN HAAG De fractie
voorzitter van de ARP, mr.
Aantjes heeft in het jongste
nummer van het ARP-weekblad
Nederlandse Gedachten het
Kamerlid dr. Hans van den Doel
op de korrel genomen. Nadat de
heer Van den Doel vier jaar lang
kritiek heeft geleverd op oud
minister Schut (volkshuis
vesting), „bluft en blaft hij nu
weer over een zijn inziens te ver
wachten terugloop in de toekom
stige woningproduktie", zo
schrijft de fractievoorzitter.
Volgens Mr. Aantjes treft oud-mi
nister Schut geen blaam, zeker niet
nu is gebleken dat het jaar 1971 een
record te zien gaf voor de woning
bouw. Verwacht wordt dat de defini
tieve cijfers voor dat jaar ver boven
de 130.000 woningen komen te liggen,
zodat gerekend over een periode van
vier jaar ir. Schut zijn programma
ruimschoots zal hebben gerealiseerd.
„Maar", aldus mr. Aantjes, „on
danks het feit dat ir. Schut deze keer
ten goede in het vooruitzicht stelde
raasde Van den Doel maar door. Er
kwam de ene motie van afkeuring na
de andere. Schut was de enige mi
nister in het kabinet, tegen wiens be
groting de oppositie stemde. Nu blijkt
echter", zo meent Aantjes, „dat
Schut, gemeten naar de maatstaf
waarmee de PvdA en Van den Doel
hem hebben gemeten, een succes is
geweest". In dit verband neemt de
heer Aantjes het de heer Van den
Doel kwalijk dat hij niet meer praat
over woningen van de vorige periode.
„Volgende week komt volkshuis
vesting aan de orde in de Eerste Ka
mer zodat de regeringsfracties de
PvdA-fractie daar eens aan de tand
kunnen voelen. Een kans die zij zich
niet mogen laten ontglippen nu de
PvdA-fractie in de Tweede Kamer
als serieuze deelnemer in de woning-
bouwdebatten voorlopig kan worden
afgeschreven", aldus de heer Aantjes.
