VERKIEZINGSSTRIJD IN VS AL ONTBRAND Bhoetto beslist over Rachman Riad gaat nog deze maand naar Peking China legt nadruk op internationaal overleg Betogers in Belfast negeren marsverbod Executies in Perzië Finnen naar de stembus Hoofdredacteur in Zambia aan de kant gezet BENDE ROOFT HOTEL LEEG Nixon een uur lang op tv Politieke gevangenen in Lesotho vrij MAANDAG 3 jANUAR' 1972 TEHERAN (Reuter) In Tabriz, In het noordwesten van Perzië, zijn gisteren acht mensen door een vuur peloton terechtgesteld. Zij waren ter dood veroordeeld wegens moord en plundering in een naburig dorp. Er waren 115 personen in staat van be schuldiging gesteld, van wie de meesten gevangenisstraffen kregen. Bij de overval op het dorp in de buurt waren 29 personen gedood. Het Perzische blad Kahyan heeft bericht dat er in Irak 16 Perzen zijn gedood door de Iraakse politie tijdens betogingen in dat land tegen de on derdrukking van de vrijheid van godsdienst. De melding van het ge beurde was afkomstig van Perzen, die door de Iraakse autoriteiten de Perzi sche grens zijn overgezet. Radio Teheran heeft verklaard dat er nu 60.000 Perzische staatsburgers uit Irak naar hun land zijn terugge stuurd, onder wie vrouwen en kinde ren die om Perzië te bereiken lange marsen door hevige koude moesten maken. De betrekkingen tussen Perzië en Irak zijn al geruime tijd zeer gespan nen. onder meer door een lang sle pend conflict over de navigatierech- ten in de monding van de rivieren de Eufraat en de Tigris. De relaties wer den nog verslechterd nadat Perzië drie kleine eilandjes bezette in de Perzische Golf. Ook Irak liet rechten gelden op deze strategisch belangrij ke eilandjes. HELSINKI (Reuter) In Finland zijn ruim drie miljoen kiezers giste ren gestart met de keuze van een nieuwe volksvertegenwoordiging. Volgens waarnemers zullen er wei nig ingrijpende veranderingen optre den in het 200 zetels tellende, uit één kamer bestaande, Finse parlement. Algemene verkiezingen werden noodzakelijk nadat Ahtï Karjalainen in oktober zijn ontslag nam als pre mier van de vier-partijencoalitie. Karja'ainen, die zelf de centrumpar tij vertegenwoordigde in de coalitie, vertrok door de onenigheid over de landbouwpolitiek. De Finse boeren eisen forse verhoging van de priizen van de landbouwprodukten, wat voor de regering onaanvaardbaar was. In de periode van oktober tot ja nuari heeft Teuvo Aura. die burge meester van Helsinki is, het premier schap waargenomen. In het oude Finse parlement waren de zetels als volgt verdeeld: sociaal democraten 52 zetels, conservatieven 37, communisten 36 centrumpartij 36. agrarische partij 18. Zweedse par tij 12, liberalen 8 en christelijk ver bond 1. Omdat geen der partijen de absolute meerderheid heeft was men voor de vorming van een kabinet steeds aangewezen op meerpartijen- coalities. Oostpakistaanse vluchtelingen stap pen hier met hun schamele bezittin gen in een militaire trein, die de mensen uit India weer terug zal brengen naar hun oude woonplaats, de republiek Bangla Desj. LOESAKA (UPI) President Ken neth Kaoenda van Zambia heeft za terdag de hoofdredacteur ontslagen van het gezaghebbende dagblad Ti mes of Zambia. De hoofdredacteur, Doenstan Kamana, was tevens redac tioneel leider van het zondagblad Sunday Times of Zambia. Kamana is uit zijn functie gezet omdat hij herhaaldelijk in hoofdarti kelen ongezouten kritiek heeft gele verd op de Zambiaanse regering. Hij is vervangen door Vernon Mwaanga, die permanent vertegenwoordiger van Zambia was bij de Verenigde Naties. Mwaanga, die zijn benoeming via de -adio hoorde, heeft verklaard dat de functiewisseling voor hem als een „volslagen verrassing" is gekomen. Zeven mensen zijn om het leven ge komen en achttien gewond bij een botsing tussen twee railbussen van de Duitse spoorwegen. NEW YORK (AP) Vier of vijf bandieten hebben gistermorgen vroeg in het vermaarde Hotel Pierre te New York de hotelkluis leeggehaald en een buit gemaakt van naar schat ting ruim 1 miljoen dollar in baar geld en juwelen. Vérmoed wordt dat hier dezelfde bende aan het werk was die met •kerst het Drake-hotel te New York overviel en uit de brandkast 15.000 dollar roofde. Het was zeker „vakwerk". De de- tectives van het hotel werden opge vangen en met handboeien vastge maakt. Toen de tweede ploeg be schermers in dienst trad, onderging die hetzelfde lot. De juiste waarde van het geroofde kan nog niet worden vastgesteld tot dat alle gasten, van wie een aantal afwezig was, precies kunnen gaan zeggen wat er voor hen in de kluizen van het vermaarde hotel was opge borgen. De Westduitse bondskanselier Willy Brandt heeft de jaarwisseling in alle rust gevierd in de Amerikaanse staat Florida. Brandt is nog enkele dagen in de VS gebleven na zijn topoverleg met president Nixon. Een belangrijk deel van nieuwjaarsdag besteedde Brandt lezend bij het zwembad van zijn hotel in Longboat Key, waar hij toevallig werd geflankeerd door een onbe- kende pootjebadende hotelgast. Boekowsky wordt ervan beschul digd 'anti-sowjet laster' te hebben verspreid. Dat zou zijn gebeurd in de vorm van een brief aan westerse psychiaters, die door Boekowsky wa ren gevraagd aandacht te besteden aan het gebruik in de Sowjet-Unie critici het zwijgen op te leggen door hen naar een psychiatrische kliniek te sturen. MASEROE (Reuter) De regering van het Afrikaanse staatje Lesotho heeft vandaag amnestie verleend aan 50 politieke gevangenen, die bijna twee jaar geleden na afkondiging van de noodtoestand waren gearresteerd. Zo'n 50 andere politieke gevangen, onder wie oppositieleider Ntsoe Mok- hehle, waren al eerder vrijgelaten. Volgens de regering van Lesotho maakt de amnestie deel uit van het beleid van verzoening in het land. BELFAST (AP, Reuter, UPI) Duizenden Noordierse rooms- katholieken zijn gisteren de stra ten van Belfast opgetrokken om te betogen tegen de internering, voor gelijke burgerrechten en tegen de protestantse regering van premier Brian Faulkner. De Noordierse regering had eerder op een enkele uitzondering na alle marsen in Ulster verboden. CAIRO (AP, Reuter, UPI) Machmoed Riad, de Egyptische minister van buitenlandse zaken, gaat nog deze maand naar Pe king. Dit heeft een woordvoer der van Riad's ministerie giste ren bekendgemaakt. Het eerste bezoek van een Egypti sche minister van buitenlandse zaken aan China is zaterdag gearrangeerd tijdens een bijeenkomst tussen Riad en de Chinese ambassadeur in Cairo Tsjai Tsjin Min. Egypte heeft sinds 1956 diplomatie ke betrekkingen met China. Sinds dien zijn de relaties tussen beide lan den geleidelijk uitgebouwd. Tijdens het bewind van wijlen president Nas ser heeft de Chinese premier Tsjoe En-lai drie keer een bezoek aan Egypte gebracht. Egypte, heeft vorig jaar met China een akkoord gesloten over uitbreiding van de handel van 48 miljoen dollar tot 69 miljoen dol lar. China heeft sedert zijn intrede in de VN krachtig het Arabische standpunt bepleit. Volgens waarnemers zou het be zoek van Riad belangrijk kunnen zijn, nu de Sowjet-Unie zijn invloed in de Egyptische en Arabische wereld sterk heeft vergroot. Volgens hen is het niet onmogelijk dat Cairo gebruik wil maken van de Chinees-Russische tegenstellingen om te forse druk van Moskou op Egypte af te remmen. Het bezoek van Riad aan Peking zou een dergelijke politiek kunnen inluiden. In Washington is vrijdag officieel meegedeeld dat de VS de leverantie van Phantom-jachtbommenwerpers aan Israël zal hervatten. Volgens Amerikaanse persberichten zou Israël bereid zijn als tegenprestatie zijn eisen aan de Arabische landen wat te matigen. Blijkens deze berichten zou Jeruzalem willen instemmen met een beperkte terugtrekking van troepen van het front aan het Suezkanaal. Een dergelijke concessie zou, als zij gekoppeld is aan een Israëlische be reidheid tot onderhandelen, de Egyp tische president Sadat kunnen helpen bij het overreden van de andere Ara bische leiders. Deze hebben er steeds op aangedrongen het conflict in het Midden-Oosten op korte termijn mili tair op te lossen. Een zegsman van de Egyptische re gering heeft de hervatting van de le veranties van Phantoms „een ernstige escalatie in de crisis in het Midden- Oosten" genoemd. Volgens de zegs man zal dit Israël stijven in zijn wei gering de resoluties van de VN uit te voeren, die onder meer terugtrekking inhouden van Israëlische troepen uit de bezette Arabische gebieden. De Palestijnse guerillaleider Jasser Arafat heeft zaterdag onthuld dat „Lybische commando's nu schouder aan schouder vechten met andere commando's en deelnemen aan opera ties in (door Israël) bezette gebieden". Arafat zei dit tijdens een rede ter herdenking van de zevende verjaar dag van de „Palestijnse Revolutie", in Tripoli. Arabische guerrilla's zijn vrijdag op twee plaatsen vanuit Libanon Is raël binnengedrongen en hebben daar aanslagen op Israëlisrhe voertuigen gepleegd. Dit is in Tel Aviv meege deeld. Het Britse leger en de Noordierse politie zijn gisteren onmiddellijk naar de marsroute getrokken om te voor komen dat de demonstranten door woedende protestanten zouden wor den aangevallen. De betogers werden door de politie en de militairen niet uiteengejaagd. Wel werden zij ge dwongen op de trottoirs te blijven. Op spandoeken en protestborden stonden leuzen geschilderd, die va rieerden van „bevrijdt de geïnterneer den nu" tot „maak een einde aan de militaire dictatuur". Kinderen zongen „Ierland zal eens vrij worden" en vrouwen brachten de nazi-groet aan de Engelse soldaten en schreeuwden „Heil Hitier". De jaarwisseling in Belfast is ge paard gegaan met zes bomaanslagen. Er vielen geen gewonden, maar wel werd aanzienlijke schade aangericht. In Strabane, ten zuiden van London derry, ontploften eveneens drie bom men, die alleen materiële schade aan richtten. In Belfast zijn driehonderd kinde ren vrijdag op het nippertje ontko men aan een bomaanslag. Zij zaten in de bioscoop, toen achter het gebouw een auto werd aangetroffen met vijf tig kg. springstof. De auto ontplofte toen de bioscoop nog maar nauwelijks was ontruimd. Zeven voorbijgangers werden licht gewond. De aanslag was gericht tegen een hotel vlak bij de bioscoop. De schade is groot. Gisterochtend vroeg hebben Brit se troepen in Belfast een man neer geschoten. Dit gebeurde nadat vier mannen waren gearresteerd tijdens een ruzie in een club, waarna de mi litairen wer-den aangevallen. Het is niet bekend of de neergeschoten man nog in leven is. Hij werd onmiddel lijk door zijn kameraden afgevoerd en is niet teruggevonden. Zaterdagavond heeft een Engelse soldaat per ongeluk een 17-jarig meisje in de rug geschoten met zijn machinepistool, aldus een Britse le- gerwoordvoeder. Het meisje is er ernstig aan toe en is met spoed ge opereerd. Het machinepistool zou per ongeluk zijn afgegaan in een café in Dungannon. ongeveer 60 km. ten westen van Belfast. Bloedig jaar In totaal zijn er in 1971 in Ulster 173 personen gedood, van wie 114 burgers, 43 militairen, 11 politieman nen en vijf leden van de Noordierse militie. Het is het grootste aantal slachtoffers als gevolg van de bur gertwisten binnen 'n jaar sinds Ul ster in 1921 autonoom deel werd van het Britse Verenigd Koninkrijk. PEKING (UPI, Reuter, AP) China heeft, in een belangrijke politieke koerswijziging, ver klaard dat internationale ge schillen opgelost moeten worden „via consultaties". Jarenlang was het belangrijkste thema van de Chinese buitenlandse politiek „gewapende strijd". De oproep tot 'overleg' over belang rijke internationale kwesties werd gedaan in het traditionele nieuw jaarshoofdartikel, dat gezamenlijk werd gepubliceerd door het partij- dagblad, het theoretische blad en de krant voor de strijdkrachten. Een an der opmerkelijk punt in het hoofdar tikel was het noemen van getallen, in plaats van procenten, in het verslag over de produktie van het afgelopen jaar. In het hoofdartikel werd partijlei der Mao Tse-toeng geciteerd: „Inter nationale zaken moeten door alle be trokken partijen opgelost worden via besprekingenHet gaf geen specifie ke voorbeelden, maar waarschijnlijk heeft Peking hiermee de zegen gege ven aan onderhandelingen over de oorlog in Vietnam en andere belang rijke kwesties. Hoewel het oude the ma 'gewapende strijd' ook nog opge voerd werd in het hoofdartikel, werd meer nadruk gelegd op 'overleg' en voor een duidelijkere stem voor 'de landen van de derde wereld'. „Voorzitter Mao leert: Kwesties in de wereld vereisen overleg. De bin nenlandse zaken van een land moeten geregeld worden door de bevolking van dat land en internationale kwesties moeten geregeld worden door alle betrokkenen door overleg. Zij mogen niet alleen besloten wor den door de twee grote mogendhe den", aldus het hoofdartikel, dat in andere passages deze Grote Twee, maar vooral de Sowjet-Unie, er nog eens flink van langs gaf. Bedreigingen Maar ook Rusland viel in het weekblad Sowjet-China hard aan, door het land eraan te herinneren dat het, dank zij Rusland, viermaal was gered van een Amerikaanse atoom- aanval. Volgens de officiële Russische uitgave wilden de VS China aanval len in 1949 tijdens de Chinese revo lutie, tijdens de Koreaanse oor log van 1950-1953, in 1958 tijdens de crisis in de Straat van Formosa en tijdens de oorlog in Vietnam. „De eni ge reden waarom zij het niet hebben gedaan is de politiek en de militaire kracht van de USSR', aldus het weekblad. Het artikel leek echter voorname lijk China (en niet Amerika) te her inneren aan de nucleaire kracht van de Sowjet-Unie. Peking heeft in de afgelopen jaren Rusland er meer dan eens van beschuldigd gedreigd te hebben met militaire en nucleaire aanvallen. De Russen hebben raket ten naar het Verre Oosten gebracht, langs de grens met China, en zouden een raketketen hebben opgesteld in Mongolië, aan de grens met de Chine se provincie Singkiang. waar China's kern-installaties staan opgesteld. De Chinezen hebben eveneens raketten opgesteld langs de grens met de Sow jet-Unie. Studie Radio-Peking heeft inmiddels ge meld, dat „burgers en militairen in heel China ccn verdiepte studie van de belangrijkste richtlijnen van voor zitter Mao Tse-toeng voor het jaar 1972 begonnen zijn". De instructies waren vervat in een hoofdartikel van de drie grote kranten in Peking waar in de nadruk werd gelegd op de noodzaak de eenheid in het gehele land te bewaren. „Zodra het hoofdar tikel bekend werd hebben de menig ten revolutionaire arbeiders, boeren, soldaten,kaders en intellectuelen in de 29 provincies, in de gemeenten en in de autonome gebieden zich gestort in een verdiepte studie van de richt lijn", aldus radio-Peking. Twee niet Chinese kranten hebben inmiddels uit verschillende bron nen gemeld, dat I.in Piao, de eens als Mao's kroonprins gedoodverfde maarschalk, dood is. Volgens het Britse blad The Observer is hij inder daad omgekomen bij een vliegtuigon geluk in Mongolië. Zijn correspondent in Moskou meldde dat „medische des kundigen" de resten hebben gerecon strueerd van negen met kogels door zeefde lichamen, die in het vliegtuig waren gevonden. De functionarissen waren er „vrijwel zeker" van dat Lin Pias en diens vrouw zich onder de slachtoffers bévonden. Vermoord Het in Hongkong verschijnende Sing Tao Jo Pao heeft via een reizi ger. die familie is van een hoge Chi nese legerfunctionaris, vernomen, dat Lin vermoord was door een hoge Chi nese officier, die in opdracht handel de. Lin Piao en zijn gezin werden met touwen vastgebonden en in een vliegtuig gesleurd. Dit was het toestel dat neerstortte in Mongolië. De moord werd uitgevoerd onder leiding van Toeng-hslng, de chef van Mao's lijfwacht en onderminister van open bare veiligheid, aldus deze lezing. WASHINGTON (Reuter, AP, UPI) Hoewel het Amerikaan se verkiezingsjaar 1972 nog maar zeer jong is, lijkt de strijd voor de presidentsverkiezingen in no vember al in volle kracht los gebroken te zijn, nu president Nixon zich gisternacht een uur lang rechtstreeks voor de tv liet interviewen en senator Muskie morgen officieel zijn kandida tuur zal bekendmaken. iHoewel president Nixon de officiële bekendmaking voor zijn herverkie zing nog even zal uitstellen nie mand twijfelt eraan dat hij een twee de ambtstermijn ambieert is het tv-interview bedoeld om Nixon de kans te geven zijn prestaties van de afgelopen drie jaar uiteen te zetten. Het interview vond plaats om half vier vannacht onze tijd, op het mo ment dat- in Amerika de meeste kij kers voor hun toestellen zitten. Een zittend president heeft het grote voordeel dat hij aandacht genoeg krijgt van pers en tv, terwijl zijn rivalen bijna nauwelijks op het scherm komen, tenzij zij dure zend tijd kopen of het geluk hebben in het journaal te verschijnen. Morgen Muskie Senator Edmund Muskie, de Demo cratische senator die momenteel de beste kans gegeven wordt om presi dent Nixon te verslaan, zal morgen zijn kandidatuur aankondigen tijdens een tv-uitzending van tien minuten, waarvan de kosten worden betaald uit zijn campagne pot. Een weeklater zal senator Hubert Humphrey, die in 1968 ook al tegen Nixon in het krijt trad, zijn kandidatuur aankondigen. President Nixon zal ongetwijfeld wachten, totdat hij zijn uur gekomen acht en hij meent dat zijn aankondi ging het grootste effect zal hebben. Het is zeker dat Nixons aanhangers vandaag zijn naam zullen inschrijven voor de eerste voorverkiezingen, die er in Amerika worden gehouden (New Hampshire, 7 maart), maar daarmee is hij nog geen officieel kan didaat. iHoewel Nixon met veel ple zier kan kijken naar het gedrang van de presidentskandidaten binnen de Democratische partij, heeft hij ook te maken met revolte in eigen gelede ren. Bij de voorverkiezingen in New Hampshire heeft hij een linkse (Paul Sacharow actief ten gunste van Wladiniir Boekowsky MOSKOU (AP, Reuter, UPI) De Russische kerngeleerde Andrej Sacharow heeft de rechtbank in Mos kou per brief verzocht drie vroegere patiënten uit een psychiatrisohe kli niek als getuige te aanvaarden in het proces dat binnenkort zal worden ge voerd tegen de 29-jarige Wladimir Boekowsky. McCloskey van California) en een rechtse rivaal (John Ashbrook van Ohio). Vier jaar geleden dwongen de voorverkiezingen in New Hampshire president Lyndon Johnson tot aftre den, doordat Gene McCarthy de pu blieke onmin met de president aan toonde. Bij de Democraten hebben tot nu toe de volgende personen blijk ge geven het presidentschap te ambië ren: Edmund Muskie, Hubert Humphrey, George McGovern, Gene Mc-Carthy, Henry Jackson, burge meester Sam Yorty van Los Angeles en het zwarte congreslid Shirley Chisholm. In dit brede veld is koploper Ed mund Muskie gedwongen een over tuigende overwinning te behalen op zijn rivalen. Achter de schermen is hij reeds lange tijd bezig steun te veroveren van allerhande partijbazen uit de Democratische partij. Volgens de opiniepeilingen heeft hij de grootste kans om president Nixon te verslaan in november. In populariteit wordt hij alleen overtroffen door Ed ward Kennedy, die echter constant zegt dit jaar geen belangstelling te hebben voor het presidentschap. Muskies twee grootste rivalen Humphrey en de gematigd conserva tieve senator Henry Jackson heb ben zich niet laten inschrijven voor de voorverkiezingen in New Hamp shire, omdat zij er kennelijk de voor keur aan geven Muskie op meer neu traal terrein te bestrijden. New Hampshire grenst aan Muskies eigen staat, Maine. Ook John Lindsay en Gene Mc-Carthy zullen zich in New Hampshire afzijdig te houden. Tegen Humphrey Humphrey hoopt ziin aantrekkings kracht te bewijzen tijdens de voor- verkiezinven in Florida, die op 14 maart gehouden worden, en in Wis consin, drie weken later. Vooral in Wisconsin, waar de voormalige vice- president steeds zeer populair is ge weest, hebben Muskie en McGovern hard gewerkt om Humphrey een ver pletterende (en mogelijk definitieve) nederlaag toe te bi mge t. KARATSJI (AP, Reuter, UPI) President Bhoetto van Paki stan zal vandaag een bekend making doen over de toekomst van de gevangen Oostbengaalse leider sjeik Moedjiboer Rach man. Of hij de sjeik zondermeer zal laten gaan is niet bekend. In een kort gesprek met een AP- correspondent ontkende de president dat hij tegen het Amerikaanse week blad Time gezegd had dat Rachman 'binnen enkele dagen' zou vrijkomen. Volgens Time had de president ge zegd: „Hij kan gaan waar hij wil, onvoorwaardelijk. Ik hoop slechts dat de vlam van Pakistan in zijn hart zal blijven branden". Gisteren confereerde Bhoetto met zijn adviseurs en de gouverneurs van de vier provincies van West-Pakistan en natuurlijk werd er gespeculeerd dat het onderwerp van gesprek sjeik Moedjib was. Ingelichte functionaris sen zeiden dat er belangrijke beslis singen werden genomen. Eerder op de dag had Bhoetto de overneming door de regering bekend gemaakt van alle grote industrieën in het land. Tot die industrieën behoren die van ijzer en staal, zware machi nes, zware elektrische apparatuur, motorvoertuigen, tractors, petro-che- micaliën en openbare nutsbedrijven als elektriciteitsbedrijven. De maatre gel zal niet van invloed zijn op bui tenlandse investeringen. Overigens nam Bhoetto ook niet het woord 'na tionaliseren' in de mond. Volksregering De stap past in Bhoetto's campagne tegen de '22 families' die het me rendeel van Pakistans rijkdom be heersen. „Er is nu een volksregering. Het is een regering van het volk, dat een stem heeft over zijn eigen toe komst", zo verklaarde de president Over schadeloosstellingen sprak hij niet. Indira Gandhi van India heeft gis teren gezegd dat haar land in staat is Bangladesj alles te leveren wat het nodig heeft voor de wederopbouw. India is een groot land dat binnen twee jaar self-supporting is, zo zei de premier. „We kunnen ons ramp na ramp tolereren", zo pochte ze. Hier mee sprak ze eerdere beweringen te gen dat de vluchtelingenstroom uit Oost-Pakistan 'een ondraagbare fi nanciële last' voor India betekende.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1972 | | pagina 7