Dagtekst voor Brand
voor Pedro
Vrede: het broze kind van
liefde en gerechtigheid
Platteland krijgt meer
niet-agrarisch aspect
Nederland besmet met
nieuw heidendom
Kritiek op ontwerpwe
regeling lijkbezorging
Puzzelhoek
Kerstboodschap van Blake
Bevers Naudé
moet gebouw uil
door apartheid
COMMENTAREN
De haan en de zonsopgang
Sep*
onering
Druggebruik
op middelbare
school in 1970
verdubbeld
Een woord voor vandaag
BEROEPiNGSWERK
2
DONDERDAG 23 DECEMBER
Driehoek-puzzel
Horizontaal woorden invullen dic.be-
1. medeklinker, 2. spil van een wiel, 3.
knaagdier, 4. breekbaar, 5. marterach
tig roofdier, 6. prijslijst
Bij juiste invulling vormen de begin
letters de naam van een vis.
Oplossing vorige puzzel
L grendel, 2. profeet 3. krakeel, 4.
pienter, 5. passant, 6. uitgaaf, 7. respect
GRANAAT.
(Van een onzer verslaggevers)
GENÈVE Er is meer nodig dan goede wil om de vrede te vesti
gen.'Er is meer nodig dan macht om haar te handhaven. Vrede is
het broze kind van liefde en gerechtigheid. Het kan alleen leven in
een klimaat van ootmoed, gevoeligheid en inlevingsvermogen, van
liefde voor gewone mensen en een diepe eerbied voor het leven. Dat
is wat de christelijke kerken met Kerstfeest vieren. Aldus dr. Eugene
Carson Blake, de secretaris-generaal van de wereldraad van kerken,
in zijn kerstboodschap, vermoedelijk zijn laatste, want volgend jaar
zal zijn opvolger worden gekozen.
j
DEN HAAG (ANP) Omdat in het
gebouw van het Christelijk Instituut
in Johannesburg negers gebruik heb
ben gemaakt van toiletten, die alleen
voor blanken bestemd zijn, heeft de
eigenaar van het gebouw tegen fe
bruari 1972 de huur opgezegd aan Het
Christelijk Instituut.
Dominee C. F. Bevers Naudé, het
hoofd van het Christelijk Instituut,
dat zich in Zuid-Afrika tegen de
apartheid keert, ziet zich nu genood
zaakt de bouw van het nieuwe Oecu
menische Centrum- in Johannesburg
"af te wachten.
Deze nieuwbouw ten behoeve van
het Christelijk Instituut wordt voor
het grootste deel gefinancierd door de
Evangelische Kerk in West-Duits-
land.
Blake vervolgt: Er is niets senti
menteels aan de melding van God,
die zijn macht opzij gezet heeft door
een mens te worden, en ook nog een
arm mens. Alle lieflijke kinderliede
ren en alle folklore over de hele we
reld kunnen de harde werkelijkheid
van de oorspronkelijke gebeurtenis
alleen sprake van een nieuwgeboren
niet verduisteren. Want daarin is niet
kind en van engelen, maar ook van
machtsmisbruik, dakloosheid, misère
en maatschappelijke uitstoting.
Het vraagt moed om deze geschie
denis te herdenken. Want één ding is
meteen wel duidelijk: om deel aan dit
feest te kunnen hebben, zal men zelf
een vredestichter moeten worden. Als
wij de Vredesvorst niet willen
kwijtraken in onze kerstvieringen,
dan moeten wij Hem achterna naar
die plaatsen, waar de vrede het bit
terst nodig is.
Bevel en belofte
Het Kerstfeest eist een verbintenis,
niet om oorlogen te winnen, maar om
vrede te bewerkstelligen en te bewa
ren. Het is de tijd om onze politieke
activiteiten nog eens te overzien, èn
ons huishoudbudget èn de manier,
waarop wij onze tegenstanders be
schrijven en onze belangen verdedi
gen. Voor allen die Christus als hun
Heer aannemen, ligt hier een bevel
en een belofte.
En voor alle mensen is het een be
de, afkomstig van hen die geen vrede
kennen. In 1971 heeft de mensheid
Kwartet - Trouw
De Rotterdammer
Nieuwe Haagse Courant
Nieuwe Leidse Courant
Dordts Dagblad
Trouw
Commissie van hoofdredactie:
J. de Berg (voorzitter),
H. P. Ester, G. J. Brinkman,
J. van Hofwegen.
9?
ROME (KNP) Volgens de ka
tholieke wereldbond voor bijbelapos-
tolaat is Nederland samen met Dene
marken een land, dat besmet is met
het nieuw-heidendom.
De wereldbond heeft een studiebij
eenkomst gehouden om wegen te vin
den, het bijbelapostolaat te bedrijven
onder degenen, die in gebieden Teven,
welke „nog wel christelijk worden
genoemd, maar Christus niet volgen."
Deze nieuw-heidense-wereld, aldus
de wereldbond, kenmerkt zich door
een gering gebruik van de bijbel en
door een onverschillige, zo niet apa
thische houding tegenover iedere
geïnstitutionaliseerde godsdienst. Als
bijzonder door het nieuwe heidendom
geïnfecteerde landen noemt het com
muniqué Nederland en Denemarken
en verder de Verenigde Staten, maar
ook jonge christen-gemeenten in
Afrika.
Van een onzer verslaggevers
ZEIST Bij de inrichting
van het platteland zullen in de
toekomst de niet-agrarische be
langen steeds meer nadruk krij
gen. Aan de nieuwe wet op de
landinrichting, die in de maak is
en die waarschijnlijk de ruilver-
kavelingswet gaat vervangen,
zal dit duidelijk te merken zijn.
Ir. J. M. Koopman, directeur van
de Cultuur-Technische Dienst, zei
gisteren op een conferentie van de
CBTB in Zeist, dat het doel van de
nieuwe wet zal zijn behartiging van
agrarische en niet-agrarische belan
gen. Deze laatste groep wordt in de
ruilverkavelingswet niet genoemd.
BELANGEN
De al vele malen gewraakte stem
mingsprocedure, die bij ruilverkave
lingen wordt gevolgd, zal in de nieu
we wet waarschijnlijk niet terugke
ren. Ir. Koopman zei gisteren, dat hij
niet wist hoe een nieuwe procedure
er eventueel zou moeten uitzien.
Ir. Koopman verheelde voor de
CBTB-ers niet, dat de belangen van
de landbouw en van natuur- en land
schapsbehoud vaak kunnen botsen.
De landbouw is er mee gediend, dat
bij een ruilverkaveling de waterbe
heersing in het gebied wordt verbe
terd, de ontsluiting van de agrarische
bedrijven zo goed mogelijk wordt en
de kavels groter worden.
De deining en de uitbarsting van geweld rondom
de stemming over een ruilverkaveling in Tubbergen
zijn beslist niet nodig geweest om aan te tonen dat
de thans geldende wet op de ruilverkavelingen op
heel wat punten verouderd is. Als de leider van de
actie, drs. Huub Wenniger zich achteraf rechtvaar
digend op de borst slaat omdat hij nu dan zou
hebben aangetoond hoe vreemd de stemprocedure
is, maakt hij dezelfde fout als de haan uit de fabel
die ook dacht dat de zon op zijn gekraai opging.
De fouten hadden al heel wat mensen vóór hem
ontdekt en daarom is al geruime tijd een nieuwe
wet in voorbereiding; een wet op de landinrichting
waarin bij ruilverkaveling of herinrichting van het
land ook andere dan de agrarische belangen zullen
worden gewogen en mede bepalend zullen zijn.
Deze praktijk is trouwens onder de oude wet
al gegroeid. Terecht is van agrarische zijde daarop
gewezen toen tijdens de jongste verkiezings
campagne Drees jr. het zg. profijtbeginsel kritisch
wilde toepassen op de activiteiten van allerlei
agrarische technische diensten.
Het is nu al heel gebruikelijk dat er meer pro
jecten worden opgezet die meer dan één doel en
belang nastreven. Het is zonder meer duidelijk dat
bijvoorbeeld met een betere ontsluiting van een
streek door nieuwe wegen niet uitsluitend de boeren
gediend zijn (heel dikwijls schieten er op een ruil
verkaveling ook recreatieve objecten over), even
min worden ze uitsluitend uitgevoerd ten gerieve
van de in de agrarische sector werkende minder
heid van ons volk.
Juist zou zijn dat in een dergelijke wet de be
slissing over zaken als deze wordt onttrokken aan
de grondeigenaren. Een dergelijk recht toe te
kennen aan de grondeigenaren (het nu geldende
gebruik) is op zichzelf al onbillijk omdat in veel
gevallen de grondgebruiker nog meer belangheb
bende is dan de grondeigenaar, maar ook deze
en dat moet niet uit het oog verloren worden
vertegenwoordigt dikwijls slechts een deelbelang.
De nieuwe wet zou dit alles kunnen oplossen
door de beslissing over dergelijke herindelingen
van land te leggen in handen van politieke en be
sturende lichamen als de provincie. Dan kunnen
Hoewel alle vragen rondom de zg. PZEM-
kwestie (de bouw van een kostbare bungalow
voor bedrijfsdirecteur Bogerd en de houding van
de provinciale autoriteiten tegenover deze direc
teur) nog niet beantwoord zijn, is er geen reden
sceptisch te staan tegenover de beslissing van de
Middelburgse officier van justitie om geen straf
vervolging in te stellen.
Op 10 juni van dit jaar is in deze commentaar-
rubriek een aantal kritische vragen gesteld over
deze zaak met daarbij de kanttekening „Om mis
verstand te voorkomen: de vragen worden niet
gesteld om zonder meer te suggereren dat er straf
rechtelijk moet worden vervolgd".
ook de belangen van andere betrokkenen (niet-
grondeigenaar, niet-grondgebruiker) worden ge
wogen. Een dergelijke politieke beslissing past
trouwens meer in de Nederlandse democratische
traditie, die voorziet in een democratie van het
gemachtigde vertrouwen.
Een dergelijke opzet maakt de landbouw tot een
deelbelang. Het is daarom goed dat bij de tech
nische voorbereiding ook andere belanghebbenden
betrokken worden; de planologen voor de ruimte
lijke ordening, maar ook de recreatiezoekers en
-brengers, de landschapsbeschermers en niet in de
laatste plaats de wetenschap (want hoeveel weten
schappelijk interessant landschap is er niet door
ruilverkaveling verloren gegaan?).
Een dergelijke voorbereiding moet geen farce
worden in die zin dat de betrokken partijen slechts
passief kunnen kennisnemen van wat voor het ge
heel of onderdelen reeds is bekokstoofd, zonder dat
er nog iets op essentiële punten teruggedraaid kan
worden.
Daarom is het van het grootste belang dat bij de
hele voorbereidingsprocedure steeds alle alter
natieven worden geproduceerd en ook steeds weer
de bereidheid aanwezig is, als daar behoefte aan
bestaat, alternatieven onder ogen te zien. Het moet
steeds mogelijk zijn, dat buitenstaanders dat
amateurs de gehele zaak kunnen overzien en be
oordelen. Een oplossing van het probleem van de
controle door uitbreiding van het aantal voor
bereidende technocraten met controlerende inge
wijden doet onrecht aan het principe van het
gemachtigde vertrouwen, dat openheid en lenigheid
veronderstelt.
Het gaat in wezen (en daarmee brengen wij de
zaak misschien bij de stedeling terug) bij besluit
vormingen als deze om precies dezelfde principes
die gelden of moeten gelden bij sanering of her
structurering van stadswijken.
Een laatste vraag (die wij vooralsnog maar on
beantwoord zullen laten, hoe boeiend hij ook is)
bij welke instantie of welk ministerie moet de
voorbereiding en de coördinatie en afweging van
dergelijke deelbelangen nu worden gelegd of het
nu gaat om plattelands- of stadssanering?
Het zal' duidelijk zijn dat de kritische vragen
toen niet gesteld werden uit behoefte om bloed
aan de paal te zien, maar slechts (mede) uit de
behoefte dat althans ook de strafrechtelijke kant
van deze zaak zou worden onderzocht.
Dat is nu gebeurd door een met deskundigen
versterkt justitieel apparaat en door het horen
van 63 getuigen. De grondigheid van het onder
zoek is boven alle twijfel verheven. Dat de sepo
nering op formele gronden is geschied, is nog geen
reden om over „de doofpot" te spreken, want in
dit opzicht onderscheiden zich bedrijfsdirecteuren
niet van wie dan ook: onzekerheid en twijfel
werken in het voordeel van de verdachte.
Bij alle drie punten kunnen het
landschap en de natuur-wetenschap-
pelijk belangrijke gebieden worden
aangetast.
LANDSCHAP
Hij voorspelde, dat men in gebie
den, waar modernisering van de
landbouw moeilijk is door te voeren
zonder dat het landschap wezenlijk
wordt aangetast, in toenemende mate
voor beheersovereenkomsten zal wor
den gekozen.
Hierbij wordt overeengekomen dat
de boer bij het voeren van zijn be
drijf nadrukkelijk het landschap be
schermt. Als hem dat treft in zijn
inkomen, doordat hij bijvoorbeeld
niet tot de meest doelmatige bedrijfs
voering kan komen, wordt hij scha
deloos gesteld.
De Chr. Mavoschool, Nassaulaan,
(Haarlem, zamelde ƒ315.in voor de
actie „Giro voor Pedro". De Ichthus-
school vöor chr. mavo in Alphen aan
de Rijn bracht het fantastische be
drag van ƒ500.bijeen. We zijn
thans: voor de hulpverlening aan bei
de protestantse scholen van de
Spaanse Evangelische Kerk in Ma
drid op weg naar de 70.000.—
Een kleine minderheid staat daar
opde bres voor protestants-christelyk
ke onderwijs. Laat dit streven, aan de
vooravond van het kerstfeest, ons
mogen aanspreken. Daarom
vragen we degenen, die om welke
den dan ook, nog niet hebben bijge
dragen om een kerstgift: Actie „Giro
voor Pedro".
Giften kunnen worden overge
maakt op het postgironummer van de
NV De Christelijke Pers te Amster
dam: 1-69-09 68. Bijdragen zijn ook
welkom via het banknummer van de
Chr. Pers bij de Ned. Middenstands-
bank, hoofdkantoor in de hoofdstad:
6-97-36 60-768. Vermelden svp.: Giro
voor Pedro.
DEN HAAG Het druggebruik op
de middelbare scholen in Nederland
is het afgelopen jaar bijna verdub
beld. vergeleken bij 1969. Ruim 73
procent van de scholieren heeft hasj
of marihuana gerookt, waarvan 14
procent regelmatig. Ruim 33 procent
van de hasjgebruikers is hiermee het
laatste half jaar gestopt. Dat is onge
veer tien procent meer dan in 1969.
Deze cijfers zijn afkomstig van een
onderzoek, dat de Groningse hoogle
raar in de criminologie, prof. W.
Buikhuisen en zijn medewerker drs.
H. Timmerman in 1971 hebben inge
steld onder middelbare scholieren in
Nederland. De resultaten van dit on
derzoek zijn gepubliceerd in het Ne
derlands Tijdschrift voor Criminolo
gie. Zij hebben in ruim dertig plaat
sen in Nederland op tweehonderd
middelbare scholen (MMS, HAVO,
HBS-a, HBS-b, atheneum en gymna
sium) ruim 1750 scholieren geën
quêteerd.
26,7 procent van de gebruikers,
heeft wel eens kennis gemaakt met
hard-drugs, al dan niet in combinatie
met hasjiesj. In 1969 was dit percen
tage 35,2.
Na hasjiesj zijn amfetaminen en
LSD de meest populaire verdovende
middelen. Het gebruik daarvan is ten
opzichte van twee jaar geleden onge
veer gelijk gebleven. Dit jaar ge
bruikte 14,7 procent wel eens amfeta
minen (in 1969 13.7 procent) en 11.7
procent LSD (in 1969 12,3 procent).
Het laatste halfiaar hield 41.7 procent
van de LSD-gebruikers ermee op en
ruim 56 procent van de gebruikers
van opiaten.
Het druggebruik blijkt evenals in
1969. het grootst te zijn op kunstscho
len (ruim 50 procent van de scholie
ren). Op de HTS en de middelbare
scholen is het percentage eebruikers
praktisch aan elkaar gelijk (18,5 en
18.8 procent). In de derde klassen van
de middelbare scholen worden aan
merkelijk minder drugs gebruikt dan
in de eindexamenklassen.
De onderzoekers zijn van mening,
dat het druggebruik in Nederland
zich niet in ongunstige zin ontwik
keld heeft. Volgens hen zou het drug
gebruik wel eens op wee kunnen zijn
naar een verzadigingspunt.
We lezen vandaag: 2 Samuel 7:17-19; 25-29.
NED HERVORMDE KERK
Aangenomen het beroep door de
gen. syn. tot pred. buiteng. werkz.
(vlootpred.)A. M. Kalkman te Eiber
gen; naar Oostelijk Flevoland (wijkg.
Lelystad); H. P. Swets te Lunteren;
maar Zeist: drs. E. Verwaal te Ke-
thel; naar Loosduinen (geest. verz.
psych, inr. Bloemendaal)H. v. d.
Linden te Groningen.
Bedankt: voor Amersfoort: H. Jon-
gerden te Veenendaal; voor Ouder
kerk a. d. IJssel; J. C. Schuurman te
Putten; voor Ede H. A. van Slooten
te Nij kerk.
GEREF. KERKEN
Beroepen te Amstelveen-Noord/-
Buitenveldert: D. Kloppenburg te
Drachten.
GEREF. KERKEN (VRIJG BV)
Beroepen te Amsterdam-Zuid: J.
M. Smelik te Rotterdam-Overschie.
CHR. GEREF. KERKEN
Bedankt: voor Zwolle, dr. J. de
Vuyst te Zutphen.
GEREF. GEMEENTEN
Beroepen te Sunnyside (V.S.): D.
Hakkenberg te Dordrecht.
Van een verslaggever
DEN HAAG Veel kritiek op de
ontwerp-wet op de lijkbezorging is
binnengekomen bij de bijzondere Ka
mercommissie die de behandeling van
het ontwerp voorbereidt.
Naast negatieve reacties van parti
culieren kwam kritiek van de „Stich
ting Nederlandse Centrale voor het
Begrafeniswezen", van een aantal
kerkelijke gemeenten in ons land en
van de „deputaten bij de hoge over
heid van de Gereformeerde gemeen
ten in Nederland".
Ook de Vereniging van Nederland
se Gemeenten heeft „ernstige bezwa
ren" tegen de voorgestelde regeling
geuit. De vereniging betreurt het on
der meer dat in de nieuwe bepalingen
de verlenging van het recht op een
eigen graf op verzoek van rechtheb
bende imperatief is gesteld. Op deze
wijze wordt volgens de vereniging de
bepaling die het tegengaan van het
vestigen van altijddurende graf
ten inhoudt illusoir, althans vezi
De vereniging acht een verderg
regeling van het begrip „recht 0j
eigen graf" gewenst.
Uit de particuliere reacties 1
dat men bevreesd is voor het aa
ten van verkregen rechten. Er
aangedrongen op het behouden
ven van „eigen" graven, zolar:
rechthebbenden op dat graf bi
zijn. Het ontruimen van g
waarvoor in het verleden
grafrechten verleend werden,
onjuist genoemd.
Ook blijkt ernstig bezwaar
staan tegen de mogelijkheid v
alsnog cremeren van stoffelijk
ten, die na ruiming van eei
worden opgegraven. Ook de i
ontwerp neergelegde mogelij khe
het bestemmen van lijken van
voorbeeld onvermogenden voor
ding in een universiteit ontmoet
kritiek.
Na Gideon volgen twee richters, wier namen slechts in een
gel of twee worden afgedaan. Maar dan komt weer een uitvo
ger verhaal, misschien wel het merkwaardigste uit het gei
boek, het verhaal van Jefta.
De man wordt een held genoemd, maar er is een bijsman
aan. Zijn geboorte achtervolgt hem. Hij is door zijn eigen fa
lieleden uitgestoten. Hij heeft zelfs zijn land moeten verlaten,
in de ogen van het verbondsvolk zijn de mannen die hij om
heen heeft vergaderd „lichtzinnige mannen".
Maar ajs de nood aan de man komt'heeft Israël Jefta na
De bezwaren wegen niet op tegen zijn leiders gaven, zijn ken
$n zijn ervaring. En weer zien we in Jefta de weerschijn van
Ander, van de Messias.
Zoals Israël tegen Jefta aanzag, zo heeft het tegen Chrl
aangezien.
Met de oudsten van Israël in die dagen van Jefta moeten
duidelijk maken dat er geen ander is die kan verlossen. W,
wie Hem als Verlosser heeft leren kennen, zal zich niet meer i
ten aan Zijn afkomst. Hij zal beseffen dat Christus van God
geven is. Geloof brengt ons tot aanvaarding van de maagdek
geboorte, niet de aanvaarding daarvan tot geloof.
weer miljoenèn het slachtoffer zien
worden van agressie en terreur. Of
1972 een jaar van vredestichting zal
worden, hangt van ons allen samen
af.
Door H. Biersteker
Ook al waarschuwen dominees vaak te
gen het gebruik van bijbelse dagteksten als
rechtstreeks persoonlijk op te vatten mede
delingen, bisschop Kurt Scharf van West-
Berlijl had er eentje die hij niet onder stoe
len of banken kon steken. Want wat vond de
ze evangelische voorman, die hevig meeleeft
met Brandts oostwaartse verzoeningspolitiek
en die zeer beducht is dat de oppositie roet
in het eten zal gooien? Op de dag dat.de toe
kenning van de Nobelprijs voor de vrede aan
Brandt bekend werd luidde de aan de orde
zijnde dagtekst: „Ik zal u rust geven van al
uw vijanden" (2 Samuel 1 vs. 11).
Hij liet niet na om dat bij de eerstvolgende ge
legenheid aan Willy Brandt te vertellen. De bonds
kanselier op zijn beurt kon dat goed gebruiken
voor de rede die hij half december in Stockholm
moest houden bij de aanvaarding van de prijs. Hij
besloot er zelfs zijn toespraak mee en leverde min
zaam het volgende commentaar: „Welnu, dat zal
wel niemand onder ons durven hopen. Maar we
zouden al een aardig eind op weg zijn als enkelen
van zijn binnenlandse politieke vijanden. Maar
dragen de vérvulling van deze belofte niet in de
weg gaan staan". Daarmee trok hij een conclusie
uit die dagtekst, die bisschop Scharf zeker niet be
doeld had. Scharf was natuurlijk getroffen door het
feit, dat op de dag van deze tekst Brandt via die
toekenning van de Nobelprijs een zekere rust kreeg
van diegenen die evenals ik verantwoordelijkheid
Brandt keek wel uit om dat in Stockholm te zeggen.
Als een goed politicus gaf hij niet deze persoonlijke
KANSELIER BRANDT: EINDELIJK RUST.
Dr. E. C. BLAKE
BISSCHOP SCHARF: DAGTEKST.
„toepassing" maar een veel bredere, waarbij hij zijn i
binnenlandse tegenstanders hartelijk inlijfde in een n
gezamenlijke verantwoordelijkheid voor de vredes-
politiek.
Volgens een verslag van de Evangelische Presse-
dienst werden in Brandts toespraak „op verschei-
dene plaatsen de christelijke bestanddelen van de
vredespolitiek der huidige Bondsregering duidelijk".
Zo verklaarde hij onder meer, dat de huidige ethi
sche en sociale begrippen „voorgevormd en ge
stempeld" zijn door tweeduizend jaar christendom.
„Ondanks vele dwalingen onder het veldteken der
rechtvaardige oorlog zijn toch telkens weer nieuwe
pogingen en inspanningen te zien om tot vrede in
deze wereld te komen. „De overgang van de klas
sieke machtspolitiek naar de zakelijke vredespoli
tiek die de Bondsrepubliek volgt is een verande
ring van doel en methode. Een vergelijk tussen de
belangen inplaats van de doorzetting ervan. Die
verandering zal volgens Brandt moeten leiden uit
„het geheiligde egoïsme der natie" naar een Euro
pese en een mondiale binnenlandse politiek, die
zich verantwoordelijk weet voor een menswaardig
bestaan van allen. Het gaat naar hij zei ook voor
de mensen binnen het bereik van het christendom
niet alleen om de vrede in de eeuwigheid maar ook
om de vrede in de tijd." De vrede is het thema van
het Nieuwe Testament, dat daarmee tegelijk een
verlangen van de mens tot uitdrukking brengt. De
vrede op aarde is een belofte waarop men niet hoeft
te zitten wachten, maar die men zelf door zijn
daden naderbij moet brengen.
Tot zover de preek van de sociaal-democraat die
ons buurland regeert. Wie hem horizontalistisch
vindt, moet dat maar aan bisschop Scharf schrijven.
Misschien vindt deze er wel weer een dagtekst op.
