onze grens erkend Inhoud Berlijn-akkoord Politieke crisis in Joegoslavië Veiligheidsrai Britten, Ieren en Denen klaar voor entree in EEG Poolse politburo is drastisch gezuiverd doet nil mee aan meuwi strijd met Israël Hoessein Ds. Jesse Jackson T~\T~YT~fc tv -■ p weg bij Operatie JJIJK l BOIIÏI heClt HU Broodmand' Nixon krijgt zijn zin, hooggerechtshof VS weer voltallig MA 3 13 D.EG5M3a CHICAGO (Reuter) Jesse Jack son.' de succesvolle burgerrechten- leider uit Chicago, is zaterdag af getreden als leider van de Operatie Broodmand, de economische organi satie van de negerorganisatie SCLC. De militante negerpredikant stond naast Martin Luteer King, toen die in 1968 in Memphis werd vermoord. Op de wekelijkse bijeenkomst van Operatie Broodmand deed hij zijn 3.000 koppen tellende gehoor ver stommen, door zijn aftreden bekend te maken. Een week tevoren was hij officieel geschorst voor 60 dagen door Ralph Abernathy, de opvolger van Martin Luther King, omdat hij herhaalde malen de beleidslijnen van de organisatie geschonden zou hebben. Jackson maakte het nieuws bekend met tranen in de ogen. Daarop be sloot het bestuur van de SCLC-af- deling in Chicago en dat van Operatie Broodmand in hun gefïeel af te treden. Jaskson. die met Operatie Broodmand veel heeft gedaan om arme zwarten te voeden en werk te geven, heeft laten doorschemeren dat hij een nieuwe neger-organisatie wil opzetten. BERLIJN (AP, Reuter, UPl) „Voor de eerste maal heeft de Bondsrepubliek Duitsland in een verdrag de staatsgrenzen van de DDR met West-Duitsland en West-Berlijn moeten erkennen, terwijl het duidelijk is dat Ber lijn de hoofdstad van de Duitse Democratische Republiek is". Dit schrijft het Oostduitse partij blad Neues Deutschland in een com mentaar op de akkoorden die zater dag zijn geparafeerd door West-Ber lijn en de DDR en West-Duitsland en de DDR. Daarin is in hoofdzaak het verkeer van personen en goederen tussen de verschillende gebieden ge regeld. De Westduitse regering heeft aan gekondigd dat vandaag het ratifica tieproces in werking wordt gesteld van de reeds ondertekende niet-aan- valsverdragen met Polen en de Sow- jet-Unie. Ratificatie is pas mogelijk als de meerderheid van de Westduitse Bondsdag (parlement) de verdragen goedkeurt. De Westduitse regeringswoordvoer der Conrad Ahlers heeft verklaard dat de verdragen eerst aan de Bonds raad (een soort Eerste Kamer die uit vertegenwoordigers van de Westduit se deelstaten bestaat) worden voorge legd. Deze zal zes weken over de ver dragen discussiëren. In deze raad is de christen-demo cratische oppositie in de meerderheid. Maar de regering Brandt heeft zich op het standpunt gesteld dat de Bondsraad de ratificatie van de ver dragen met Warschau en Moskou niet mag tegenhouden. Eind januari, begin februari zal de Bondsdag beginnen met beraadsla gingen over beide verdragen. Bonn heeft als voorwaarde voor ratificatie van de niet-aanvalsverdragen gesteld dat de Grote Vier. inclusief de Sow- jet-Unie de inter-Duitse akkoorden over Berlijn moeten hebben goedge keurd. De Sowjet-Unie had aanvan kelijk geëist dat bekrachtiging van de Berlijn-akkoorden alleen mogelijk is als er zekerheid is dat de Westduitse BERLIJN (Reuter, UPI) In West-Berlijn zijn zaterdag tij dens twee korte plechtigheden de twee inter-Duitse verdragen geparafeerd, die een uitwerking zijn van het eerder besloten Viermogendheden-akkoord over Berlijn. In dit Viermogendheden-akkoord wa ren de belangrijkste punten: de Vier Mogendheden, de VS, En geland, Frankrijk en de Sowjet-Unie zullen streven naar het wegnemen van spanning en tegengaan van complicaties in het betrokken gebied; geen dreiging met of gebruik van geweld en oplossen van geschillen met vreedzame middelen; het respecteren van eikaars indivi duele en gezamenlijke rechten, die on veranderd blijven; de situatie in het gebied zal on danks verschillende standpunten niet eenzijdig worden veranderd;- de Sowjet-Unie verklaart dat weg-, spoor- en waterverkeer van goederen en personen tussen West-Duitsland en West-Berlijn onbelemmerd en gemak kelijker zal kunnen doorgaan; Engeland, Frankrijk en de VS ver klaren dat de banden tussen West- Duitsland en West-Berlijn worden ge handhaafd en ontwikkeld; de Sowjet-Unie verklaart dat de verbinding van West-Berlijn met Oost- Berlijn en de DDR wordt verbeterd. Westberlijners krijgen toestemming in het oosten te reizen onder dezelfde voorwaarden als andere personen; West-Duitsland zal Westberlijners die in de Sowjet-Unie reizen consulair vertegenwoordigen de Sowjet-Unie krijgt toestemming in West-Berlijn een consulaat-gene raal te vestigen; transitoverkeer van en naar West- Berlijn zal niet worden geïnspecteerd als het voor vertrek verzegeld is. Indi viduele reizigers behoeven alleen iden titeitskaarten aan de Oostduitse grens te tonen en worden niet gefouilleerd, gearresteerd of uitgesloten; de Westduitse wetgeving blijft voor West-Berlijn van kracht. Het Westduit se parlement mag er echter niet bijeen komen. De Westduitse president, rege ring, parlementaire partijen en commis sies mogen in Berlijn komen, mits geen constitutionele daden worden verricht, die direct Westduits gezag betekenen over Berlijn. In de uitwerking van dit Viermo gendheden-akkoord is in de overeen komst tussen West-Duitsland en de DDR in hoofdzaak bepaald: het reizigersverkeer tussen de Bondsrepubliek en West-Berlijn wordt alleen doorzocht of teruggestuurd als er sprake is van misbruik of indien mis bruik zeer waarschijnlijk is. Dat houdt onder meer in dat personen die de DDR zijn ontvlucht er niet meer binnen mo gen komen; de normale grenscontrole zal be perkt blijven tot het controleren van papieren. In het akkoord tussen het Westber- lijnse stadsbestuur en de Oostduitse re gering is onder meer vastgesteld: Westberlijners mogen in het alge meen één keer per jaar of meerdere keren, met een maximum aantal van 30 dagen, naar Oost-Berlijn en de DDR reizen; Westberlijners mogen slechts bij uitzondering hun auto gebruiken, onder meer als hun reisdoel verder dan 100 km. van West-Berlijn ligt; toestemming voor reizen wordt ver leend om humanitaire, godsdienstige, culturele, toeristische of familierede nen; Westberlijners die naar het oosten willen reizen moeten bij de grensover gangen visa aanvragen tegen betaling van vijf mark voor een bezoek van dag en vijftien mark voor langere reizen; bij een bezoek van een dag moet in de DDR minstens vijf mark worden omgewisseld. Bij langere bezoeken tien mark per persoon per dag; toeristenreizen kunnen worden ge regeld via speciale bureaus; meningsverschillen of andere pro blemen worden opgelost door een ge mengde commissie van ambtenaren uit West-Berlijn en Oost-Berlijn. Bondsdag de niet-aanvalsverdragen ratificeert. Maar als compromis hebben Bonn en Moskou later afgesproken dat West-Duitsland het ratificatieproces op gang zet zodra de Grote Vier de inter-Duitse akkoorden over Berlijn hebben goedgekeurd, en dat de Sow jet-Unie het uiteindelijke totaal-ver drag over Berlijn pas bekrachtigt zo dra er zekerheid is van een Westduit se parlementaire meerderheid voor de ratificatie van de twee niet-aanvals verdragen. De Westduitse christen-democrati sche oppositie (CDU en CSU) heeft de zaterdag geparafeerde akkoorden over Berlijn fel aangevallen. Richard Stiicklen, de plaatsvervangende frac tieleider van de CDU in de Bondsdag, heeft verklaard dat de twee Duits- landen de taak hadden het in septem ber gesloten Viermogendhedenak- koord over Berlijn nader uit te wer ken en af te ronden. „Er is echter geen sprake van een dergelijke af ronding. Men moet eerder spreken van een ondermijning van het Vier mogendheden-akkoord. In het bijzonder als men denkt aan de hoogst twijfelachtige bepalingen over het misbruik van de doorgangs wegen". aldus Stiicklen, die fractie leider Rainer Barzel vervangt, omdat deze thans een bezoek aan Moskou brengt. De zogeheten „misbruik-clausule" in de overeenkomst over het West duitse verkeer van en naar West- Berlijn stelt de Oostduitsers in staat in sommige gevallen in het verkeer op de doorgangswegen in te grijpen. In het Westberlijnse stadsbestuur heeft de fractie van de CDU aange kondigd een motie van wantrouwen in te dienen tegen burgemeester Klaus Schütz. Volgens de CDU heeft Schütz onaanvaardbare voorwaarden aanvaard en de parafering overhaast van het akkoord, waarin de toelating is geregeld van Westberlijners naar Oost-Berlijn en de DDR. De Westduitse onderhandelaar E- gon Bahr heeft zaterdag verklaard dat Westberlijners met kerst niet naar het oostelijke stadsdeel zullen kunnen gaan. Bahr zei dat de Oostduitsers niet genoeg tijd hebh*en om een pas- jesregeling technisch voor te berei den. De DDR had laten weten dat 6 de cember de uiterste datum was voor het begin van voorbereidingen van een pasjesregeling voor aanstaande kerst WARSCHAU (AP, Reuter, UPI) De Poolse partijleider Edward Gierek heeft zijn positie drastisch versterkt. Het centrale comité van de partij heeft presi dent Jozef Cyrankiewicz, minis ter van buitenlandse zaken Ste fan Jedrychowski en de al eer der in ongenade gevalleh oud-mi nister van binnenlandse zaken Mieczyslaw Moczar verwijderd uit het politburo, het hoogste uit voerende orgaan van de partij. Zij zijn alle drie vervangen door nauwe medewerkers van Gierek, een voormalige mijnwerker, die aan de macht kwam na de ernstige „brood- rellen" in een aantal Poolse havenste den, waarbij tientallen personen wer den gedood. Naast de zuivering in de top heeft Gierek ook in het centrale comité en het partij-secretariaat zijn aanhang versterkt. Het centrale comité is van 91 tot 115 leden uitgebreid terwijl het partijsecretariaat nu elf in plaats van zeven leden telt. De wijzigingen vormen een grote overwinning voor Gierek. die het Zesde Partijcongres steun had ge vraagd voor zijn plannen de lonen te verhogen, de levensstandaard op te vijzelen en de slechte economische si tuatie in zijn land te verbeteren. Weggezuiverd Na de onlusten van vorig jaar was de 60-jarige Cyrankiewicz al wegge zuiverd van zijn post van premier naar de minder belangrijke functie van staatshoofd. Hij had na een pre mierschap van 21 jaar de naam ge kregen dat hij „niet weg te zuiveren" was. Zowel Cvrar\kiewicz als de 61-jarige minister van buitenlandse zaken Jedrychowski zagen hun in vloed drastisch tanen nadat partijlei der Gomoelka door Gierek vervangen was. Generaal Morzar, voormalig minis ter van binnenlandse zaken en hoofd van de veiligheidsdienst was eerder al weggewerkt. Hij werd geruime tijd beschouwd als mededinger naar de functie van partijleider. De drie weggezuiverde topfunctio narissen blijver, nog lid van het cen trale comité. In het eveneens elf leden tellende politburo zijn vier nieuwe leden ge kozen die allen het volledige vertrou wen van Gierek genieten. Het zijn Hrnryk Jablonski (62), oud-minister van onderwijs, minister van defensie Wojcieck Jaroezelski (48), Mieczyslaw Jagielski (47). ex-minister van land bouw en minister van binnenlandse zaken Francizek Szlachcic (51). Volgens diplomaten maakt Jablons ki de meeste kans Pools staatshoofd te worden. WASHINGTON (Aeuter) Het Amerikaanse Hooggerechtshof is weer voltallig, nu de Amerikaanse Senaat akkoord is gegaan met de benoeming van William Rehnquist als opvolger van rechter John Har lan. De uitslag van de stemming was 6826 stemmen. Eerder vorige week had de Senaat de benoeming goedge keurd van Lewis Powell als opvolger van rechter Hugo Black. De uitslag van die stemming was 891 stem men. Nixon heeft nu vier van de negen leden van het Hof voorgedragen en heeft zodoende een sterke vleugel gecreëerd, die zijn wetsvisie aan hangt. Op Rehnquist was veel kritiek uitgeoefend. Onder andere werd be weerd, dat hy een voorstander van rassendiscriminatie is. Rehnquist staat bekend als een aanhanger van Orde en Gezag en is een goede vriend van Barry Goldwater. Hij is voorstander van het gebruik van elektronische apparatuur voor het bespioneren van „politieke extre misten", zelfs zonder voorafgaande toestemming van de rechter. Ook heeft hij meermalen verklaard dat de president het recht moet hebben de oorlog in Vietnam te voeren zon der inmenging van het Congres. In mei 1969 sprak hij over de „nieuwe barbaren", die op universiteiten en bij openbare demonstraties kunnen worden aangetroffen. ALKMAAR Door een vals bom alarm moesten de ruim 250 bezoekers van motel Alkmaar zaterdagavond hun sfeervolle diner en hun dansje onderbreken om het motel te ontrui men. Bij de Alkmaarse politie was een anonieme bommelding binnengeko men. Het ding zou ongeveer kwart voor elf exploderen aldus de stem door de telefoon, maar bij een gron dig onderzoek werd echter geen bom gevonden. BELGRADO (DPA, AFP, Reu ter, UPI) In Joegoslavië is een ernstige politieke crisis ont staan nu de top van de partij in Kroatië is afgetreden na zware kritiek die op de partijleiding van deze deelrepubliek is uitge oefend door president Tito. De voorzitster van de Kroatisch partij, mevrouw Sawka Datsewits- Koetsar, Mika Tripaio, die lid van het uitvoerend bureau van het staatspre- sidium is en de Kroatische partijse cretaris Pero Pirker hadden hun be sluit om af te treden aan het centrale comité voorgelegd. Het besluit is aan het begin van de vergadering van het comité goedgekeurd. Politieke waarnemers zien deze ge beurtenis als de ontknoping van een politieke crisis die als de ernstigste kan worden beschouwd sinds de breuk met Stalin in 1948. Nagenoeg het gehele bestuur van -le Kroatische partij heeft zich terug getrokken nadat Tito het ervan had beschuldigd het ontstaan van een na tionalistische beweging in Kroatië te hebben toegelaten. De enige Kroati sche leider die is aangebleven is Wla- dimir Bakarits, een oude strijdmak ker van Tito. De crisis in Joegoslavië heerste al twee jaar achter de schermen. Zij werd acuut door een grote manifesta tie van studenten aan de universiteit van Zagreb, die betoogden en staak ten uit protest tegen het feit dat Kroatië volgens hen van wordt be roofd van het grootste deel van de verdiensten uit de handel met het buitenland. President Tito heeft gisteren gene- raal-majoor Janko Bobetko, lid van de Kroatische partij uit zijn militaire functie geschorst. Bobetko had even als de Kroatische partijleiding kritiek op zijn politieke houding gekregen. President Jomo Kenyatta, voi eerste maal tijdens zijn loopbfli uniform als opperbevelhebber de strijdkrachten in Kenya, ju grafeerd tijdens de parade op hankelijkheidsdag gisteren, hem zijn echtgenote Mama Kenyatta. Vervolg van pagina 1 Volgens evacuees wordt in nog niet gevochten. Britse transportvliegtuigen hebben rui buitenlanders uit Dacca gehasi vertelden dat er een permanet gaansverbod geldt en dat zich 1 vliegveld wilde taferelen haddi gespeeld. Ongeveer 60 mertsen j bagage moesten achterblijven, het toestel anders niet kon ops Toen het laatste vliegtuig klemde zich een man vast c buitenkant van de deur. Hij viel grond, toen het vliegtuig wegre Indiase troepen rukken op Dacca vanuit het noorden en Hoever de para's van de sta is niet bekend. Zondagmorge ren ze Dacca tot op 30 km gei De Pakistaanse militairen in maken zich op tot een v< verdediging van de hoofdstad schatting zijn er 30.000 mil Radio-Pakistan zei gisteren verdedigende garnizoen, dat aantal en uitrusting betreft minderheid waren, maar wat en moed betreft in de meerd Overgave Dat de situatie van de Pakisl militairen in het oosten niet kleurig is, bleek wel uit het tele dat generaal Farman Ali, name civiele gouverneur van Oost-Pai aan Oe Thant stuurde. Hij daarin om hulp bij de eva van de Pakistaanse troepen uit Pakistan en maakte de vooi den voor overgave bekend. K< het verzenden van het telegran zocht de Pakistaanse VN-verc woordiger de brief te negeren loofde hij een brief van pn Jachja Khan. Van het westelijke front -j sporadische actie gemeld, hoen J voor kort felle gevechten werdi meld vanuit Kasjmir. Ter zee 1 1 Pakistan zijn eerste succes mi in de grond boren van een I2 fregat door een Pakistaanse O' zeeër. India heeft het feit toege t India heeft gedreigd het vli van Karatsji te bombardere e buitenlandse toestellen dat t 1 gebruik voor aanvoer van otn tuig. Het vliegveld wordt ontzii a buitenlanders de kans te gei evacueren. u e NEW YORK. CAIRO (Reuter, AP, UPI) Koning Hoessein van Jordanië meent dat de Ara bische staten niet gereed zijn voor een oorlog met Israël en heeft verklaard dat zijn land zich niet in een nieuwe strijd zal laten meesleuren. De vorst zei dit in een vraagge sprek met de New York Times. „Ik heb het recht niet om iemand apders mee te sleuren in een oorlog en nie mand anders heeft het recht ons erin te sleuren. Wij zijn tot geen enkele stap bereid, tenzij wij overtuigd zijn van de redelijkheid en logica van de actie", zo zei Hoessein in het inter view. Zijn interviewer meldde dat de ko ning zijn zelfverzekerdheid, die na de moofd op zijn premier Wasfi Teil ver dwenen was, weer had herkregen, hoewel hij nog steeds verbitterd was. Toen hem gevraagd werd naar de vooruitzichten op verzoening met de Palestijnse commando-organisaties, snauwde hij: „Wij zullen niet de hand schudden van hen, die het bloed van Wasfi hebben vergoten. Elke hernieuwing van de besprekingen is uitgesloten tot de moord geheel zal zijn opgelost." Desondanks heeft Hoessein gisteren het doodvonnis tegen vier Palestij- nen, die schuldig waren bevonden aan sabotage en staatsondermi activiteiten, veranderd in 15 jajv vangenisstraf. In een kennelijke reactie op seins uitlatingen, meldde het p reau voor het Midden-Oosten g ei dat de Egyptische troepen in |ai zijn de overwinning te behalen t< volgende oorlog tegen Israël 1 de Egyptische troepen staan f pelen om het Suez-kanaal steken. „De strijdkrachten hebben a'r noodzakelijke peil bereikt, van een overwinning -in de str 2.: vor7Dtomn 7/1 m o 1 rl rl O Viiat f) 1! verzekeren," zo meldde het o 2J persbureau. „Zij hebben een kende strijdvaardigheid en eei moreel. De troepen zijn voorbereid eventualiteiten en iedereen wat geduldig het moment af, waat s de vijand zal ontmoeten. Er i alternatief voor een oorlog en wel voorbereid." Volgens Golda Meir heeft president Nixon de verzekert rir", kregen, dat als Egypte Israël o[ er bedreigt de Verenigde Staten zullen steunen. Tijdens haar I kingen met de Amerikaanse pn ie- heeft zij „een grotere mate 1 grip dan tevoren" bereikt. De „ruzies en misverstandei im sen Israël en Amerika waren de weg geruimd, zo verklaarde é"1 die Amerika „onze grootste noemde. Nog steeds geen president ROME (Reuter, AFP) Ook de zesde stemronde, gisteren in het Ita liaanse parlement, heeft geen nieuwe president opgeleverd, terwijl er ook nog geen aanwijzingen zijn dat de impasse snel doorbroken zal worden. De socialist Francesco de Martino heeft nog steeds de leiding en kreeg gisteren zijn hoogste aantal stemmen: 413, maar hij moet er 505 hebben om president te worden. Oud-premier Fanfani is nog steeds tweede, maar zag zijn steun slinken van 385 stemmen naar 378 stemmen. De enige belangrijke ontwikkeling is dat de neofascisten en de monarchis ten, die over 50 stemmen beschikken, hun steun aan hun eigen kandidaat introkken en blanco stemden. Op de ze manier wezen zij erop dat er over hun stemmen onderhandeld kan wor den door de andere kandidaten. Overigens is er nog geen tijdsre- cord gevestigd. In 1964 duurde het 21 stemronden en dertien dagen om Sa- ragat tot president te kiezen. Engeland, Ierland en Denemarken hebben met de EEG-landen afgespro ken dat het toetredingsverdrag tussen 12 en 17 ianuari, maar uiterlijk 17 januari in Brussel zal worden onder tekend. Frankrijk heeft zaterdag geweigerd mee te werken aan het opstellen van instructies voor de EEG-commissie, die deze week economisch overleg zal beemnen met de VS. Na een debat van zes uur zijn de zes het in princi pe wel eens geworden over een be ginselverklaring over de vooruitzich ten voor de handel. In deze verklaring is onder meer vastgelegd dat over de EEG-land- bouwpolitiek niet met de VS kan worden onderhandeld. Over handelsconcessies zal deze week met de VS echter niet kunnen worden onderhandeld. De Franse mi nister van buitenlandse zaken Mauri ce Schumann weigerde na overleg met oresident PomDidou in te gaan on het voorstel van de vijf andere EEG-landen om de EEG-commissie opdracht te geven vandaag met de Amerikanen te onderhandelen over handelsconcessies voor citrusvruchten en tabak. Aangenomen wordt dat Frankrijk wil wachten tot de eerste resultaten bekend worden van het overleg tus sen president Nixon en Pompidou, dat vandaag op de Azoren begint. In de strijd tegen ontsierende benzi nepompen heeft een benzinemaat schappij de volgende oplossing ge vonden. De benzine komt nu ohder uit een plantenbak. Of de planten daar gelukkig mee zijn valt echter te betwijfelen, afgaand op het stru weel op de foto. BRUSSEL (AP, ANP, Reuter, UPI) Engeland, Ierland en Denemarken hebben gisteren het laatste belangrijke obstakel uit de weg geruimd, dat de definitie ve toetreding van deze landen tot de EEG nog in de weg stond. De drie landen zijn erin geslaagd met de zes EEG-landen een over eenkomst te bereiken over rege ling van de visserij. Noorwegen heeft zich ook nu niet kunnen regelen met voorstellen die zijn gedaan ter oplossing van het vis serij vraagstuk. Kern van de proble men was de eis van de EEG dat vis sers van de lidstaten in eikaars terri toriale wateren mogen vissen, Daarbij wilde de EEG een overgangsregeling toestaan voor nieuwe lidstaten, die voor een belangrijk deel van de vis vangst leven. Zaterdag is Engeland met een toe geeflijk voorstel gekomen, waarin wordt bepaald dat de Europese Com missie voor het verstrijken van de overgangspeirode (31 december 1982) een verslag over de visserij moet uit brengen aan de EEG-raad van minis ters. In dit verslag zal de visserij worden doorgelicht aan de hand van de economische en sociale situatie in de desbetreffende gebieden, aan de hand van de visstand in de betrokken gebieden en bovendien met inachtne ming van de doelstellingen van het EEG-visserijbeleid. Aan de'hand van dit verslag zal de dan optredende EEG-Raad de "egel in gen moeten be studeren. die eventueel moeten wor den vastgesteld met het oog op de uitzonderingen die ook na het ver strijken van de overgangsperiode moeten gelden. De Noorse minister van handel Per Kleppe heeft verklaard dat zijn land over een speciaal protocol voor de visserij zal onderhandelen. Hij achtte de uitkomst van de onderhandelingen teleurstellend.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1971 | | pagina 8