Veertig jaar
op de bres
voor de
ehr, pers
ostmuseum te klein
voor activiteiten
VEEL
ies:
Muziekschool (drie jaar oud)
telt al 800 leerlingen
Frans clen Adel weet van geen ophouden
-etco
trilogie
ZATERDAG 27 N0VEM3ER 1971
VUREN Frans den Adel (73) uit Vuren, gelegen
onder de rook van Gorkum, viert woensdag, 1 december een
opmerkelijk jubileum als krantebezorger! Veertig iaar lang,
dag in dag uit, wind, regen en sneeuw trotserend en precies
op tijd heeft hij ons blad bezorgd! Elke agent van een dag
bladbedrijf wéét uit ervaring hoe moeilijk het is om in deze
welvaartstijd een goede bezorger te vinden. En als men er
dan één gevonden heeft, is het vaak voor enkele maanden
of een jaar. Maar zovele jaren achtereen de krant bezorgen
mag toch wel als een unicum voor ons land genoemd wor
den. Veertig jaar stond Frans den Adel op de bres vóór de
christelijke pers.
re{
tuiEN HAAG „In de gehele museumwereld leeft op het ogenblik
dat men moet komen tot een algemene differentiatie.
ie^* houdt in, dat de taak van een museum, dus ook die van het
zich in steeds sterkere mate richt op een meer bewuste
er öjöeiding van het publiek. Er moeten in het museum ruimtes
rd en voor een zogenaamde studiecollectie, voor lokalen waarin
de ndere aktiviteiten plaats vinden en voor zalen voor een alge-
va,, n overzicht. Maar tegelijkertijd moeten we streven naar een
inep gratie. Dat wil zeggen dat al deze aktiviteiten onder één dak, in
-g 20 gebouw moeten worden ondergebracht,
fenn
om in Den Haag terecht te kunnen
dan moeten we misschien wel naar
een andere plaats in Nederland ver
huizen. We zijn uiteindelijk een na
tionaal museum en dus beslist niet
aan Den Haag gebonden."
„Is de krant er al? 't Is al tegen
vijven! Oh, fijn daar komt ie an".
Deze samenspraak wordt in de mid
daguren in héél wat huiskamers ge
voerd.
In de snel vallende schemering van
de herfstmiddag gaat een kleine ver
trouwde gestalte aan het raam voor
bij. Vertrouwd, want elke dag *-kan
men deze trouwe bezorger door de
vriendelijke straten van het landelij
ke Vuren zien dwalen. „Dag Frans,
heb je goed nieuws voor ons", weer
klinkt het onder aan de Dijk.
Roeping
Dr heer Frans den Andel (zeg alsje
blief mar gewoon Frans) is niet zo
maar een bezorger van onze krant
geweest. Hij voelde zich met alle ve
zels van zijn bestan aan ons blad
verbonden en zag in zijn dagelijks
werk van bezorger een roeping.
De uren, die hij naast het dagelijk
se bezorgen van ons blad aan het
agentschap heeft besteed, laten zich
nauwelijks in getallen vangen. Als
bezorger-agent was hij een onver
moeibaar en vurig propagandist en
menig pas getrouwd paartje kreeg na
de predikant al heel ras Frans over
de vloer.
Praatstoel
te richten. In die tijd telde deze ge
meente slechts tien postabonnees. Op
1 december van dat jaar werd Frans
den Adel officieel als agent-bezorger
aangesteld. Niet te bedenken, dat hij
dat veertig jaar zou volhouden.
Als Frans eenmaal op zün praat
stoel zit, is hij nauwelijks meer te
stuiten en tuitelen zijn verhalen vro
lijk door zijn proper woninkje.
„Hoe vindt u m'n huisje eigenlijk?"
vraagt Frans enthousiast, terwijl
we z'n woning van kelder tot vliering
moeten observeren. Na vele jaren aan
de Waaldijk gewoond te hebben,
woont hij nu sedert enige dagen in
een prachtige bejaardenwoning aan de
Molenlaan. Over die veertig jaar kan
Franse den Andel smakelijk vertellen
en menige anecdote zou het in een
boekje met cursiefjes goetf doen.
Frans weet ook nog precies hoe hij
agentbezorger geworden is.
„Op een donkere novembermidddag
1931 kreeg ik, toen ik bezig was met
wat baggerwerk in de Vurense pol
der, bezoek van een propagandist van
de christelijke pers. Deze sprak toen
over de mogelijkheid om een agent
schap van de krant in deze plaats op
Moeilijk
„Die eerste jaren" zo vertelde
Den Adel ons, terwijl zijn ogen langs
het tuinpad van zijn woning glijden,
„waren bijzonder moeilijk en teleur
stellend".
Aangezien er nooit voor de christe
lijke pers een aktie was gevoerd, was
het met de neutrale kranten goed ge
steld. Zo kwamen we voor de oorlog
van '40 nooit boven de vijftig abon
nees.
In het jaar 1941 hield ons blad op
met verschijnen omdat men krach
tens de levensbeschouwing niet lan
ger wenste te schrijven wat door de
NSB werd Voorgeschoteld. Na de oor
log kreeg de krant prachtige kansen.
Al snel steeg het aantal abonnees tot
boven de honderdzesstig in Vuren en
lange tijd bleef het rond dit aantal
hangen. Gezien de geestelijke struc
tuur van ons dorp, maakte de krant
heus geen slechte beurt".
nieu
I dit dan op een zodanige wjjze,
i defcn gemakkelijke overgang van de
anleg&aar de andere activiteit mogelijk
het °°'t mag de toestand zo worden
de bezoekers als het ware in
verdeeld worden. Deze inde-
zou ideaal zijn, maar het pro-
■tt is echter dat de ruimte daar-
armi ontbreekt", aldus dr. R. E. J.
.r, directeur van het Nederlands
'derinuscum.
pjjl vervolgt: „Deze differentiatie
'fen we al wel ten dele kunnen
foeren. Zo hebben we een studie-
^tie, die is ondergebracht in een
uw aan de Trompstraat. Daar
I oir naast gewoon geïnteresseerden
Lvlfcamelijk studenten van de H.T.S.
rote voordeel is dat ze naast de
meteen een praktische vor
krijgen, ze kunnen zich namelijk
"ïpen in het tentoongestelde
'friaal.
I, der hebben we hier in de Zee-
ook al een ruimte voor bij-
bij voire activiteiten. Dat is de zaal
kinderen spelenderwijs bezig
net de telefoon. Aan de hand
opdrachten die de instructie
leren ze de regels die gelden
het voeren van een goed en
ijk telefoongesprek.
.zijn daarbij verschillende op-
;n uitgedacht. Zo wordt vaak
'an de kinderen uit de groep
die voor politie-agent mag
Een ander moest hem dan
en en met eigen woorden ver
dat er bijvoorbeeld een on-
is gebeurd. Op een bord staan
;els aangegeven, die dan door
assegenootjes gevolgd kunnen
ilCCn' zodat ze er allemaal wat
eren. Ook is er een paneel
ichtjes waar de fasen bij een
>kaal gesprek getoond worden",
tweede ruimte voor bijzondere
eiten is in voorbereiding Op
(venste etage in dit gebouw
n binnenkort 1100 glazen pa-
aangebracht waarachter zo'n
mog 1 postzegels uit de wereld ten-
Steld worden. Ook deze ruim-
eft een educatief karakter. De
tkelingen in de wereld weer-
len zich namelijk in de post-
- zodat de kinderen op een vrij
EVTII lelijke wijze vertrouwd raken
iet wereldgebeuren,
heer Weber: „Ik denk hierbij
rbeeld aan postzegels, die wor-
itgegeven bij het overlijden van
en nu bijvoorbeeld
de kinderpostzegelactie die in
:ken van de milieuzorg staat.
atie.
jkheids
Tot nu toe waren al deze zegels op
geborgen in een brandkast en dat is
zonde van dit prachtige materiaal.
Door het instellen van deze afde
ling moeten weer andere zaken wor
den verplaatst en soms worden in
gekrompen want we kunnen nu een
maal niet meer uitbreiden. Als we
dan nog bedenken dat we graag een
technische werkplaats ten be
hoeve van onze bezoekers en waar ze
dan zelf bezig zijn met telegraaf- en
telefoontechnieken hebben en dat
onze collectie door het voortschrei-
den van de techniek steeds maar
groter wordt dan betekent dat, dat
we er niet onderuit kunnen om naar
een grotere huisvesting uit te kijken.
En die huisvesting moet dan wel
aan de eis voldoen dat alles in een
gebouw kan worden ondergebracht.
Daarbij speelt wel door ons hoofd dat
het niet gemakkelijk zal zijn om iets
in Den Haag te kunnen vinden, maar
we vertrouwen erop dat de overheid
ons een handje zal helpen. Mocht ech
ter blijken dat het niet mogelijk is
Propaganda
„Ik heb als propagandist er steeds
voor gewaakt om niet af te geven op
de neutrale pers. Alleen als 't noodza
kelijk werd, wees ik wel eens op de
houding van die pers tijdens het
NSB-bewind, waarbij een der groots
te dagbladen als straf een verschij
ningsverbod van drie-en-een-half
jaar kreeg.
Frans weet best, dat ook de christe
lijke pers niet volmaakt is. Dat zal
geen enkele krant, hoe reformatorisch
ook, in deze zondige wereld ooit be
reiken".
Frans heeft het wel wat moeilijk
gehad met de geestelijke devaluatie
van de krant, zoals hij zelf zegt.
„Maar ik wacht ervoor om alle schuld
op de leiding van de krant te schui
ven, ook zal dat van christelijke zijde
wel eens gedaan worden. Mijns in
ziens ligt veel meer de schuld bij een
groot percentage van ons christelijk
volksdeel inclusief de geestelijkheid.
Als die hun roeping hadden verstaan,
had er nooit vandaag aan de dag een
reformatorisch dagblad, behoeven te
verschijnen".
aangeland, raakt hij nauwelijks meer
uitgepraat. „Een groot percentage van
ons christelijk volksdeel is meer geïn
teresseerd bij het algemene nieuws,
sport en zakelijkheid, dan bij de
geestelijke worsteling van onze da
gen" zegt hij.
„Ik acht het daarom van groot be
lang, dat ons blad nog veel nieuws
brengt van kerk, school, zending,
evangelisatie, christelijke politieke
organisaties in de ruimste zin van het
woord".
Wanneer we ons weer tot het on
derwerp bepalen en de veertig lange
jaren memoreren, terwijl toch de
meeste bezorgers met maanden reke
nen, zegt hij bijzonder dankbaar te
zijn voor hetgeen hij voor de krant
heeft mogen doen.
„Elke dag ging ik hem op de Grote
Markt in Gorinchem halen en dan via
Laag Dalem tot aan de uiterste grens
van de Waaldijk te Vuren bezorgen",
zegt hij laconiek alle zwaarwichtig
heid rond zijn jubileum wegwuivend.
In die afgelopen periode is de heer
Den Andel vrijwel nooit door ziekte
verhinderd geweest om de krant rond
te brengen.
„Ik hb, geloof, maar één keer de
krant niet kunnen bezorgen. Dat was
in die enorme storm bij de waters
nood van '53. Toen was het écht té
gek, meneer".
f OM TE GEVEN
EN TE VRAGEN
Worsteling
Vooral wanneer Frans den Adel bij
het geestelijk leven in onze dagen is
ZOETERMEER Neuriënd
en zwaaiend werkt 39-jarige J. G.
van Eek de partituur door van
zijn symfonie in a, die 15 decem
ber de wereldpremière moet be
leven, gespeeld door leerlingen
van de Zoetermeerse muziek
school in de jaaruitvoering. Van
Eek, nauwelijks herkenbaar als
directeur ener muziekschool,
langzaam ontdooiend, bekend de
symfonie speciaal voor dit doel
te hebben gecomponeerd. Ge
makkelijk in het gehoor, niet
moeilijk uit te voeren. Eventueel
later te gebruiken in het Zoeter
meerse amateur symfonie-orkest,
dat mogelijk dit jaar nog wordt
opgericht.
De muziekschool begon drie jaar
aarzelend met 13 leerlingen. Dit jaar
zijn het er 600, volgend jaar 800 en
dan moet men zich wél vóór 1 de
cember hebben opgegeven. „An
ders loopt het lesrooster in de soep".
Met de uitbreiding stroomt Zoe-
termeer ook vol met jongere en
oudere inwoners die „iets aan mu
ziek willen doen.' Dat kan zijn in
de immense flatgebouwen; zij wo
nen ook in de gemakkelijkere hele
huizen. Of een flat de muziekbe
oefening in de weg staat?
Van Eek: „Dal is flauwekul. Als
je op een flat niet na acht uur 's
avonds speelt, heeft er geen hond last
van. Het zal in een andere flat hoor
baar zjjn. misschien ja. Maar is dat
zo erg, bü alle keukengeruis en an
dere geluiden?
Directeur Van Eek heeft in de af
gelopen drie jaar nog niemand bij
zich gehad die met de lessen op
hield omdat het niet ging, in de
flats. „Integendeel. Je merkt dat de
invloed van de TV minder wordt;
men wordt TV moe, ze gaan weer'
eens een instrument pakken."
De beat-rage wordt op Zoeter
meerse muziekschool voornamelijk
als steun gezien. „Dit is de eeuw
van het ritme. Alles komt terug; de
lange haren, de lange rokken en het
ritme ook. Ritme, waaruit de mu
ziek is ontstaan. En wat nu als 17-
of 20-jarige achter de elektrische
gitaar zit, wil op iets oudere leef
tijd méér en beter. Er zijn er nu bij,
die een klassieke piano-opleiding
krijgen maar voor zichzelf jazzmu
ziek spelen. Dat komt wel goed."
Overigens heeft Van Eek wél een
persoonlijke bepaling toegevoegd aan
de toelatingseisen. Leerlingen bene
den de 21 jaar die piano willen stu
deren, daarvoor nog niets aan mu
ziek hebben gedaan, worden verplicht
ook een uur theorie te doen. „Dat
werkt als een rem op de toestroom.
Zo hou je de gouden over, de leer
lingen die werkelijk komen om iets
te leren voor later."
De Zoetermeerse muziekschool be
schikt over 19 leerkrachten, die les
kunnen geven voor elk instrument.
Akkoord, er zijn nog geen leerlin
gen voor, maar wanneer iemand zich
voor fagot opgeeft, heeft hij morgen
les. Het probleem van de instrumen
ten wordt langzamerhand steeds be
ter opgelost. Met steun van de ge
meente worden de financiële lasten
lichter.
Het ligt voorts in de bedoeling, om
begin volgend jaar de Zoetermeerse
muziekschool te vergroten tot een
streekmuziekschool. Dan zullen,
behalve Zoetermeer, deelnemen de
gemeenten Berkel-Rodenrijs, Moer-
kapelle-Benthuizen en Bleiswijk. Nu
reeds komen uit deze gemeenten
leerlingen naar Zoetermeer; die ge
meenten zullen volgend jaar ook
meedragen in de kosten.
Dan is ook een verbouwing moge
lijk. De zes grote lokalen worden ver
bouwd tot twaalf kleinere, een klein
lokaal blijft behouden, een belendend
gymlokaal kan worden gebruikt als
permanente balletzaal. De tandarts
verhuist naar een torenflat en laat
derhalve ruimte achter.
Mot deze ontwikkeling, die moge
lijk dependances zal opleveren in de
buitenwijken, wordt beantwoord aan
de behoefte die in en rond Zoeter
meer steeds sterker gaat leven aan
muzikale vorming. Negentig procent
van de aanmeldingen bestaat uit
leerlingen onder de 21 jaar. De
overige tien procent zo'n 80
zijn ouderen die vroeger eens iets
hebben gespeeld of nu de kans
schoon zien.
Van Eek: „Niemand is te oud om
nog iets te leren. Natuurlek heeft dat
dan zyn consequenties en daarvoor
waarschuwen wjj ook. Maar niets is
echt onmogelijk. Óf je moet doof zyn
of zo."
Dit is de reden, waarom directeur
Van Eek er zeker van is, dat Zoe
termeer binnenkort zijn eigen sym
fonie-orkest krijgt, met een eigen
bestuur en onafhankelijk van de
muziekschool. „Wel moet het steeds
mogelijk zijn, dat leerlingen van de
school in het orkest worden opgeno
men."
Men zal er van horen op de avond
van de jaaruitvoering, waaraan de
leerlingen nu hard werken. Aan veel
is gedacht, de avond zal vooral dui
delijk moeten maken, waarvoor de
school opleidt en wat de resultaten
zün.
Dit ..kan niet gering zijn. Drom
men kinderen bevolken 's middags
JOS VAN MANEN-PIETERS
DRIELUIK
gebonden 17,90
ANNIE OOSTERBROEK
DUTSCHUN
DAGERAAD TRILOGIE
gebonden 17,90
Verkrijgbaar bij de boekhandel
KOK
KAMPEND
de schdol, met Orff-instrumenten,
gemaakt voor de kinderhand. Of ze
zingen en niet eens zo vals.
Van Eek, ook solo-trombonist van
de Kon. Militaire Kapel, dirigent,
componist, zegt 24 uur per dag te
besteden aan de school, bemand met
19 leerkrachten die allen „iets meer
doen dan waarvoor ze worden be-
Het klinkend resultaat wordt ge
leverd woensdag 15 december om
zeven uur in het bad- cn sport
centrum aan de Van Stolberglaan,
toegaig gratis. Kinderen van 4 tot
12 jaar werken voor de pauze aan het
programma mee, getuigschriften
het bewijs worden uitgereikt; tct
slot van de avond wordt, voor het
eerst, een uitvoering gegeven door
een volledig symfonieorkest.
Dat straks hét Zoetermeerse sym
fonie-orkest moet zjjn. Er is belang
stelling voldoende, Zoetermeer groeit
en groeit groeit met de muziek
méé.
