IRA: TOTALE OORLOG Nederlanders voorstander ontwikkelingshulp ïE van meer Pakistan vooi VN-optreden Gespannen situatie op het kookpunt Grote verbittering na dood twee vrouwen Spaanse politie levert slag met betogers Zuidafrikaanse politii houdt grote razzia O'Connell terug in Nrd-Ierland Kissinger langer in Peking VS werkt aan een nieuwe afstandsraket ft r0 Ficlel Castr ernstig ziel Brandt wil snel gesprek met Pompido Bemiddelingsaanbod Oe Thant 6 maainoag 25 oktober 1971 BELFAST (Reuter, AP, UPI) Het doodschieten van twee vrouwen en drie mannen door Britse militairen heeft in Noord-Ier- land grote verbittering gewekt. Het geheime Ierse leger, de IRA, heeft inmiddels aangekondigd dat de vijf bloedig gewroken zullen worden. Het wordt in Duitsland kennelijk steeds moeilijker om de kinderen met Kerstmis of verjaardag met een aardig presentje te verras sen. Dit is bijvoorbeeld een leuk stukje speelgoed. Uitgerust met een 7.5 pk motor kan het de alleszins redelijke snelheid van 50 km per uur behalen. Het heeft één nadeeltje: het prijsje. Want het voertuig moet het be scheiden fortuin van 2000 gulden opbrengen. En voor dat geld mag het nog niet op de openbare weg verschijnen ook Vooral de dood van de twee vrou wen heeft de gespannen situatie in Ulster opnieuw op het kookpunt ge bracht. IRA-leiders zeiden dat nu de „totale oorlog" zou uitbreken. Onze strijd is nu in alle delen van het be zette noorden van defensief offensief geworden. De slotfase zal heviger worden dan alles wat er 'tot nu toe is gebeurd," verklaarde een IRA-ieider in de Ierse hoofdstad Dublin. Vooral het feit, dat de Britse mili tairen van beide schietpartijen lezin gen geven, die door ooggetuigen in twijfel worden getrokken, heeft do woede opgewekt van de bevolking. Volgens het leger waren de twee vrouwen, die zaterdag in een rijdende auto werden doodgeschoten, gekleed in mannenkleren. De vrouwen keerden echter 'terug van een feestje en op foto's die van een van de slachtoffers in de zon dagsbladen verschenen, was van die mannenkleren niets te zien. Volgens het legér zou uit de auto ook gescho ten zijn op de militairen. Maar in de auto zijn geen wapens aangetroffen. Een ooggetuige heeft gisteren ver klaard er zeker van te zijn dat er vanuit de auto ni«t geschoten is. Be halve de twee omgekomen vrouwen, twee zusters van 30 en 19 jaar. van wie de oudste vier kinderen had, za ten nog twee vrouwen in de auto. Een van hen kreeg een kogel in een been, de ander bleef ongedeerd. Gerard Meehan, de schoonvader van de 30-jarige vrouw, zei gisteren: „De beschrijving die het leger over het gebeurde geeft, is volkomen be lachelijk. De vrouwen waren niet als mannen gekleed. Mijn schoondochter droeg een witte broek en een blouse. Haar zuster Dorthy Maguire, droeg ook een lange broek." De lezingen over de schietpartij in Newry, waarbij drie mannen omkwa men. lopen ook nogal uiteen. Eerst liet het leger weten, dat de drie man nen gedood waren tijdens een schiet partij met het leger. Later werd ech ter bekend gemaakt dat de mannen doodgeschoten waren toen ze een bankoverval wilden plegen en wei gerden te blijven staan, toen hen dat bevolen werd; na een tweede somma tie zou het vuur pas op hen geopend zijn. Maar gisteren werd bekend dat de drie mannen ongewapend waren. Zij zouden een man overvallen heb ben, die een tas met geld in een nachtkluis van een bank wilde zetten. Scherpschutters van het leger, die op een dak in de buurt zaten, zagen dit en schoten de overvallers neer. aldus een andere lezing. Een vierde man zou ontkomen zijn. Inmiddels hebben leden van het Lag-erhuis en van het Ierse parlement een onderzoek gelast naar de beide schietpartijen. BELFAST (AP) De ierse IRA- leider David O'Connell, die op het vas teland van Europa werd gezocht in verband met de te Amsterdam inbe- slaggenomen wapens die voor het Ierse republikeinse leger zouden zijn bestemd, is terug in zijn land. Samen met een 23-jarige „mede werkster", Moira McGuire, had hij per taxi Nederland verlaten, was per trein door België naar Frankrijk ge reisd en vandaar teruggegaan naar Ierland. In een Parijs blad stond een artikel over het tweetal plus een foto van O'Connell en McGuire, genomen toen deze daar op een café-terras zaten. In het verslag staat dat de Ier op 24 september zijn land had verlaten met ponden bij zich tot een totale waarde van 240.000 dollar. Dat geld was in Ierland en in de V.S. bijeen gebracht „op elke manier, behalve door bankroof". Het grootste bedrag was evenwel nog intact geweest toen O'Connell de terugreis naar zijn land aanvaardde-. Hij had opdracht gekregen, aldus het interview, in Oost-Europa te gaan toekijken naar wapens, „En ik heb zaken gedaan met beroepswapen handelaren". PEKING (Reuter) De pres'den- tië'e adviseur Henrv Kissinger, die in Peking het bezoek van president Nixon voorbereidt, is daar langer ge bleven dan werd verwacht. Aangeno men "werd dat hi.i zaterdag uit Peking zou vertrekken, maar niets wees gis teravond op het vertrek van de dele gatie. Buitenlandse correspondenten hel> ben de Amerikaanse delegatie inmid dels uit het oog verloren. Voorzover bekend heeft Kissinger tot dusver tien geheime besprekingen gevoerd met premier Tsjoe En Lai. De presi dentiële Boeing 707 waarmee de dele gatie reist voerde zondagochtend een aantal opstijg- en landingsoefeningen uit. gistermiddag stond het toestel weer normaal geparkeerd op het vliegveld van Peking. Behalve de vijf doden zijn er in Ulster het afgelopen weekeinde ook een aantal gewonden gevallen. In Belfast hebben leden van de IRA gisteren het vuur geopend op een Britse patrouille. Drie militairen werden gewond, een ernstig. Bij een overval op een café door vijf gewa pende mannen, is een politieman ge wond geraakt. In Belfast was de toestand gister avond uiterst explosief. Grote menig ten verzamelden zich op straat en be spraken de gebeurtenissen van de laatste uren. Het leger patrouilleerde door de straten. Waarnemers vrees den, dat er maar een kleinigheid meer hoefde te gebeuren en op grote schaal zouden gevechten uitbreken. WASHINGTON (AFP) De Ver enigde Staten werken aan een lange- afstandraket die verscheidene atoom koppen afvuurt vanuit onderzeeboten Onderminister David Packard maakte dat gisteren op een persconferentie bekend. De reikwijdte zou „zeer veel groter" zijn dan de 5000 kilometer van de nieuwe (tienkoppige) Posei don, die nu de oude polarisraketten geleidelijk vervangt. Het project, zei Packard, past in het streven van de Amerikaanse ma rine, haar strategische positie te be houden ongeacht het resultaat van het SALT-o verleg met Rusland Voor de aanloop van de ontwikkeling van een lange-afstandraket voor on derzeeboten werden de afgelopen ja ren op de defensiebegroting zeer be scheiden bedragen uitgetrokken. Militaire kringen in Amerika tonen zich de laatste maanden erg ongerust over het idee dat Rusland binnen en kele jaren net ,zo veel onderzeeboten met atoomraketten zal hebben als Amerika. Veel deskundigen zijn ech ter van mening dat de getalsverhou ding binnen vrij ruime grenzen niets aan het militaire evenwicht toe of af doet. JOHANNESBURG (RTR) In de tweede, grote landelijke actie van dit jaar heeft de Zuidafrikaanse politie dit weekeinde gelijktijdig invallen gedaan in huizen van meer dan hon derd personen in zeven steden. Mins tens één arrestatie werd verricht. De invallen werden gisteren uitge voerd door teams van drie man van de veiligheidspolitie die gewapend waren met volmachten gebaseerd op de wet tot het uitroeien van terroris me en het onderdrukken van com munistische activiteiten. Ze vonden alle plaats tussen 04.00 en 05.00 uur in de ochtend en waren gericht tegen woningen van studen ten en kerkelijke leiders, hoogleraren, journalisten en andere vooraanstaan de personen in Johannesburg en Kaapstad en vijf andere steden in het gebied van de Oostkust. David Davis In Durban werd de 24-jarige stu dent David Davis gearresteerd. Te vens werden enkele documenten uit zijn huis meegenomen. De reden voor de arrestatie was maandagmorgen nog niet bekend en niemand kreeg toestemming Davis te bezoeken. Ge neraal Joubert, hoofd van de Zuid- afrikaans-3 politie, zei de opdracht tot de invallen te hebben gegeven op grond van bepaalde informatie. Een groot aantal mensen was volgens hem ondervraagd en het onderzoek werd no's voortgezet. Bij de personen die het doelwit van de politie zijn geweest bevinden zich de Anglicaanse deken van Port Eliza beth. Philip Russell, de hoogleraren aan de universiteiten van Kaapsrad en G"nhamstown, de uitgever van het avondblad van Port Elizabeth, John Sutherland, Pater Cosmas Desmond, een rooms-katholieke priester di maandenlang huisarrest heeft Winna Mandele, de vrouw van j vroegere nationalistische leider son Mandele. Volgens de beric was de politie bij de jongste invi voornamelijk bezig met het ondei THE ken van boeken. Op 25 februari van dit jaar c ver! nam de Zuidafrikaanse politie land zelfde uitgebreide actie tegen hall jekei ligieuze, religieuze en students i eer enigingen in het kader van het Ath derzoek in het proces tegen Gon eken! ffrench-Beytagh, de Anglicaanse eet ken van Johannesburg. :kse de po-i emi' ind rf m idsla scha ïun zang de jken de Gri W Tc de LONDEN (Reuter, AFP; Fidel Castro is volgens het dense blad Sunday Telegi ernstig ziek. De leider van Cubaanse revolutie zou li aan een aandoening van de r "enj ter luchtpijptak. In een ziekenhuis in Havana zoi een radiotherapeutische behani ondergaan. Castro zou deze hebben opgelopen, toen hij in ren vijftig de Cubaanse guei leidde. De Cubaanse pers zou niet ziekte van Castro mogen schri; De premier verscheen afgelopen dag voor het laatst in het openl toen hij een delegatie van jonge sische communisten ontving. Morgen arriveert de Russische mier Aleksj Ko9pgin in Havana een bezoek aan Cuba. Er hebben ook geruchten de r<(| gedaan, dat Castro Chili zou be ken. Daar is nog niets over bel gemaakt. Van een onzer verslaggevers DEN HAAG Nederland staat positief tegenover ontwikke lingssamenwerking. Tenminste 91 procent is voorstander van nog meer (47 procent) of evenveel (44 procent) ontwikkelingshulp vanuit Nederland. Slechts zes procent is van mening, dat deze hulp moet worden verminderd. Dit blijkt uit een onderzoek, dal het Nipo deze zomer heeft ingesteld onder 3007 Nederlanders van 13 jaar en ouder in opdracht van de Nationale Commissie Ontwikkelingsstrategie 1970-1980. Doel was allereerst een onderzoek naar de kennis van het Nederlandse volk omtrent de feitelijke aspecten van de ontwikkelingsproblematiek met inbegrip van de oplossingen, die men voor mogelijk houdt en daar- BARCELONA (Reuter, AP, UPI) De politie van de Spaan se stad Barcelona heeft zater dagavond slag geleverd met dui zenden demonstrerende arbei ders. Er werd met molotow- cocktails gegooid en zeker een politiewagen ging in vlammen op. Er zouden meer dan twintig mensen gearresteerd zijn. De arbeiders betoogden uit solidari- tei; met de stakers van de SEAT - automobielfabrieken in Barcelona. De staking in deze fabriek duurt nu al meer dan een week. De directie heeft di mensen van de avondploeg, die Vrijdagavond weigerden het werk te hernatten, zonder doorbetaling van loon geschorst. De staking is begon nen om de eis kracht bij te zetten dat de arbeiders die ontslagen zijn, omdat zij in juni meegedaan hebben aan een 5taking, weer in dienst worden geno men. ARRESTATIES De organisatoren van de staking hadden opgeroepen tot een massale demonstratie op een groot plein in he; centrum van'de stad. Negentien arbeiders van de SEAT - fabriek, die vorige week maandag zijn gearresteerd, zullen voor een mi- iitaire rechtbank moeten verschijnen. Zi j worden beschuldigd van aanval len op de Spaanse politie, die deel u'.tmeakt van de Spaanse strijdkrach ten. Vijf andere arbeiders zullen zich voor de rechtbank voor openbare or- di moeten verantwoorden. STRENG Bphalve bij- de SEAT - fabriek duurt de staking in de kolenmijnen van Asturië ook voort. Daar hebben ongeveer tienduizend mijnwerkers het werk neergelegd. De provinciale autoriteiten in de mijnprovincie heb ben de plaatselijke middenstand ge waarschuwd, dat er „met de grootst mogelijke strengheid" opgetreden zal woiden tegen sympathiebetuigingen me; de stakende mijnwerkers. De waarschuwing kwam, nadat een aan tal winkels en bedrijven overdag hun deuren hadden gesloten als blijk van meeleven met de stakers, die hogere lonen eisen. AMNESTIE Drie voormalige Spaanse ministers en zes hoge ambtenaren, die betrok- ke zijn geweest bij het Matesa- schandaal, hebben van het Spaanse hooggerechtshof amnestie gekregen. Dai gebeurde krachtens de algemene amnestie die generaal Franco op 1 oklobci heeft afgekondigd. Het Man- tesa-schandaal kwam in augustus 1969 aan het licht. Er werden toen drie directeuren van de Matesa-tex- tielfabriek gearresteerd. Gebleken was dat de onderneming in het kader van exportbevordering grote kredie ten had gekregen van de staat zonder daarvoor echter machines voor tex- uelLcwerking aan het buitenland te leverei: Het geld was gebruikt om aandeien in buitenlandse textielfa brieken te kopen. naast ook een onderzoek naar de hou ding van het Nederlandse volk tégen over de ontwikkelingssamenwerking. De uitslag van dit Nipo-onderzoek gaat lijnrecht in tegen één van de conclusies uit* een onderzoek van de NV v/h Nederlandse Stichting voor Statistiek, dat eveneens afgelopen zo mer werd gehouden. Hierin werd ge steld, dat de meeste Nedrlanders uit ideële overwegingen wel voor ont wikkelingshulp zijn, maar verder vinden, dat hieraan geen hoger per centage van het nationaal inkomen moet worden besteed. Bij het éne woordje „Ontwikke lingshulp", aldus het Nipo-ondérzoek, denkt de Nederlander vooral aan Premier Kosygin van de Sowjetnnie. die momenteel Canada bezoekt, heeft afgelopen weekeinde in Vancouver een ijshockey-wedstrijd bijgewoond. Voor de wedstrijd vertelde de Rus sische leider aan een van de aan voerders van de clubs aan welke kwaliteiten een goede ijshockeystick moet voldoen. „hulp bieden (31 procent), armoede, gebrek, honger (22 procent) en de mensen en gebieden, die geholpen moeten worden (30 procent)'. Bedrijfsleven Hogere belastinf^n voor meer ont wikkelingshulp zijn impopulair. Een beter idee vindt men bezuinigingen om meer geld voor ontwikkelings hulp te krijgen. Daarbij wordt vooral gedach. aan defensie-uitgaven (23 procent) en kunstsubsidies (10 pro cent). Van de ondervraagden ziet de overgrote meerderheid de ontwikke lingssamenwerking als een inspan ning op lange'termijn, terwijl 12 pro cent verwacht, dat wezenlijke ont wikkeling al in de naaste toekomst wordt bereikt. Op de vraag, hoe de ontwikkeling binnen de ontwikkelingslanden zou kunnen worden bevorderd, antwoordt 71 procent door geleidelijke verande ring, 21 procent door snelle verande ring zonder gewapende strijd en twee procent door snelle verandering met gewapende machtsstrijd. Het publiek rangschikt „uit het hoofd" onder meer India, Pakistan en Nigeria veelal bij de minst ontwik kelde gebieden en onder meer Indo nesië en Egypte bij de wat verder gevorderde ontwikkelingslanden. Ne derland wordt door 79 procent (des gevraagd) als een van de rijke landen gezien, terwijl daarnaast de VS, West-Duitsland en Zweden worden genoemd. Ons land zou vooral het beste kun nen helpen door deskundigen te stu ren (39 procent), onderwijs en vakon derwijs te verschaffen (25 procent), financiële steun (21 procent), mate riaal/werktuigen zenden (13 procent) en medische hulp (11 procent). Voor grotere 'moorten uit ontwikke'ings- landen. indien daaronder de Neder landse werkgelegenheid zou lijden, is men minder geporteerd. Bezuinigingen Men meent, dat internationale or ganisaties (zoals VN en Wereld Voed sel Organisatie) op het ogenblik het meest voor de ontwikkeling doen. In de rijke landen zi.in vooral de over heid en missie/zending actief op ont wikkelingsgebied. Overheidsinstanties (52 procent) en internationale organi saties (49 procent) vindt men ook de meest aangewezen instanties. De ker ken (missie en zending) worden onder meer door 23 procent als aangewezen instantie gekozen, het bedrijfsleven door slechts 12 procent. Van de ondervraagden antwoordt 25 procent spontaan, dat ontwikke lingshulp verkeerd terecht komt, 44 procent van het publiek meent onder meer „voor een klein deel bij de mensen in de ontwikkelingslanden" en/of „bij allerlei instanties en amb tenaren, die het zelf opmaken" en/of „bij een kleine bovenlaag, die het zelf opmaakt". 56 procent heeft op dit punt helemaal geen twijfel of be zorgdheid. Zulke twijfels zijn het ge ringst bij de jongeren en komen het meest voor onder de oudere onder vraagden. In het westen van ons land meent 48 Drocent. dat er ook in Nederland „ontwikkelingsgebieden'' bestaan, vereelijkbaar met de ontwikkelings landen. In de drie noordelijke provin cies vindt slechts 27 procent dat, hoe wel Groningen en Drenthe het meest als binnenlands „ontwikkelingsge bied" genoemd worden. De ideeën hierover blijken evenwel van zeer geringe invloed op de standpunten inzake het verschaffen van Neder landse hulp aan de ontwikkelingslan den. Informatie Het meest is het publiek over de ontwikkelingssamenwerking te weten gekomen via de televisie (84 procent) en de kranten (62 - procent). Minder via tijdschriften (28 procent) en radio (27 procent). Voor de ondervraagden van 13 tot en met 17 jaar is de school (70 procent) de belangrijkste informa tiebron, op de televisie na. Ongeveer de helft van het publiek is geïnteresseerd in meer informatie over de ontwikkelingssamenwerking. Men wil vooral meer weten over de resultaten ervan, de financiële verde ling en het beheer en de ontwikke lingsproblemen in de arme landen. Ruim de helft van de ondervraagden meent te weten, dat de politieke par tij van zijn of haar keuze iets over ontwikkelingssamenwerking in het partijprogramma heeft, maar wat daarin stond weten slechts weinigen. PARIJS (AFP/DPA) Bonds selier Willy Brandt heeft presi Georges Pompidou van Frankrij c" een brief om een spoedige bije komst gevraagd. Het gesprek moeten worden gehouden, voord: sc^_ twee staatslieden elkaar begin gend jaar in het raam van het r matige Frans-Westduitse overleg moeten. De Franse radio verklaarde inp011 commentaar, dat er gunstige per; tieven zijn voor het uit de weg men van de tegenstellingen ti Bonn en Parijs op monetair gel pa: ligh pre tijl< idei 964 zich die BRUSSEL, NEW DELHI, KAR ATS JI (Reuter, UPI, AP, AFPCn In antwoord op een aanbod van de secretaris-generaal van de T en enigde Naties, Oe Thant, heeft Pakistan zich bereid verklaart, di goede diensten te aanvaarden ter vermindering van de spannu met India. Officiële zegslieden in New Delhi hebben verklaard, dat India ook een boodschap van Oe Thant heeft ont vangen. Dat was voor het vertrek van premier Indira Gandhi naar Brussel voor een wereldreis, van welke zij pas op 13 november zal terugkeren. De zegslieden achtten het zeer on waarschijnlijk, dat de regering van mevrouw Gandhi positief .op de boodschap van Oe Thant zal reage ren. Pakistan had al eerder voorstellen van de VN in verband met het con flict in met India aanvaard, waaron der de mogelijkheid, de zich in India bevindende vluchtelingen uit Oost- Pakistan onder toezicht van interna tionale waarnemers naar hun land te doen terugkeren. Dit plan werd door Inda verworpen. Bij aankomst in Brussel (gistermid dag) verklaarde mevrouw Gandhi, dat India niet van plan is, het geschil met Pakistan aan de Verenigde Na ties of het (vroeger Britse) Gemene best voor te leggen. Tijdens een tus senlanding in Beiroet ontkende zij voornemens te zijn, het conflict aan hangig te maken bij de Veiligheids raad. STEUN Het doel van de reis van mevrouw Gandhi (die haar ook in Oostenrijk, Engeland, de Verenigde Staten, Frank rijk en West-Duitsland zal brengen) is de positie van India in het conflict met Pakistan uiteen te zetten. In Brussel, waar zij werd verwelkomd door premier Gaston Eyskens, zei de Indiase premier, dat „de meeste- lan den met inbegrip van Engeland en Zuid-Amerika achter India staan". Voordat mevrouw Gandhi uit New Delhi vertrok leek het of zij op het laatste ogenblik toch haar wereldreis zou afgelasten. Er werd zelfs gespe culeerd, dat de premier de noodtoe stand zou uitroepen, omdat honderd duizenden reservisten waren opgeroe pen. Om een eind te maken aan de geruchten hield mevrouw Gandhi een korte radio-toespraak. Zij vroeg de bevolking, verenigd en waakzaam te blijven. „We spreken niet in ergernis of haast. Het land is in gevaar. In de huidige omstandig heden komt het mij belangrijk voor, de leiders van andere landen te ont- Premier Indira Gandhi tijdens het uitspreken van een ral en televisietoespraak waarin zij terdag de bevolking opriep kaZzj blijven. moeten voor een uitwisseling van dachten, waarin de ernst van de tuatie duidelijk naar voren zal men". RUSTIG De rustige toon van haar spraak, die na alle speculaties als anticlimax kwam, wordt door di matieke waarnemers in New D ook gezien als een poging, de lan die zij gaat bezoeken de stellige druk te geven, dat India kalm b en niets zal doen om vijandelijkhe met Pakistan uit te lokken. Mevrouw Gandhi zal niet all proberen de regeringsleiders te ov tuigen, dat zij druk op Pakistan m ten uitoefenen om een politieke re ling voor Oost-Pakistan te treffen, zal ook aandringen, op groter scl dan totdusver hulp te verlenen de meer dan negen miljoen vluel lingen, die nu in India zijn. In Brussel noemde mevrouw beschuldiging van president Jat Khan van Pakistan, als zou India VN ondermijnen door tussenbeide komen in de binnenlandse aangt ij. genheden van Pakistan en de bei] king van Kasjmir uitoefening van recht van zelfbeschikking te wei de ren. onzin. 1 19 (Vi

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1971 | | pagina 6