Rekening voor ontvuiling
is toch voor consument
Driekoningenavond
met zorg gebracht
Composities uit 27
landen bij Gaudeamus
Politie vordert weinig
met zaak-Vahrmeijer
^Vreemde stoffen in milieu eisen nieuwe aanpak
[eer nodig dan
incidentele
naatregelen'
„Volkscongres"
in Groningen
Burgemeester mist
(weer) ambtsketen
Marinepersoneel
op Antillen
wil meer geld
5
MA AN© AG 13 SEPTEMBER 1971
door
Rob Foppema
Er is een tijd geweest (nog niet
:ns zo vreselijk lang geleden)
it de bezorgheid over milieu-
•rvuiling beperkt was tot een
il klein groepje. Een handvol
ituurliefhebbers en biologen
zich, tot verbazing van de
it van de mensheid, bezorgd
wor laakten over buitenissige din-
en oen als het terugdringen van het
liet uitekruid en de afname van het
°or0<antal dwarsgestreepte grijskop-
sters.
eple Zij waren roependen in de woe-
totdat het steeds meer mensen
erke ng opvallen, dat de wereld inder-
do ad steeds meer op een woestijn
ng lijken en dat de vissen met hun
iik naar boven in rivieren dreven
stai i dat het nog stonk ook.
we Toen die mensen en dat waren
zijn en kleine groepjes meer hun
em verhieven hoorden zij van in-
iudt striële zijde dat het allemaal" zo'n
in art niet liep, en dat het van de
kerki onomische vooruitgang kwam, en
g wa t nooit iemand bewezen had dat
•Gou' t minderen van de dwarsgestreepte
^erel ijskoplijster iets met vervuiling te
a iken had.
Ook dit stadium ligt alweer voor
Ve n groot deel achter ons. Mensen die
epen dat het stinkt worden tegen-
wrdig serieus genomen. Het is de
iustrie duidelijk geworden mede
or overheidsmaatregelen dié weer
inspireerd werden door roepende
msen dat ze schoon, of in ieder
val schoner moet werken.
Dat betekent niet dat alles nu di-
i jtt beter wordt. Ten eerste wordt er
V I it de rekening voor het ontvuHen
1 I een onduidelijke manier heen en
er geschoven. De overheid hanteert
centrale filosofie bij haar maatre-
R. [en de zinspreuk „de vervuiler be-
ilt". Daarmee bedoelt de overheid
zij zélf niet betaalt.
"aar de roepende mensen denken
zij ook niet hoeven te betalen,
it zij zijn niet de vervuilers, dat
die vieze fabrieken. Dat zou be
ien dat de bedrijfswinst van elke
meming wordt verminderd in
:edigheid met het vuil dat zij
nceert.
moge voor sommigen een aan-
5, za.Lkkelijke gedachte zijn, het zou wel
einde betekenen voor een hele se-
iTofl'bedrijfstakken-
eugd
andere opeet worden die stoffen uit
eindelijk op wereldschaal verspreid.
En dus weten we niet wat we doen.
Er is wel onderzoek gedaan naar de
giftige werking in een paar proefdie
ren, met in het achterhoofd de vraag
naar de schadelijkheid voor de mens.
Maar dat betekent dat we in heel an
dere organismen verrassingen kunnen
verwachten.
Om een voorbeeld te noemen: nie
mand weet of misschien raderdiertjes
overgevoelig zijn voor PCB's (rader
diertjes zijn heel kleine waterorga
nismen, die massaal in plankton kun
nen voorkomen en weer als voedsel
dienen voor vissen). En als we zoiets
merken kan het al te laat zijn. De
PCB's zijn al overal, en de rader
diertjes zouden gewoon kunnen uit
sterven.
Als er iets fout gaat is het niet
meer te corrigeren, en dat laat voor
mij maar één mogelijke conclusie
open: deze stoffen moeten niet ge
bruikt worden.
Dr. Beek haakte daarop in. Stoffen
die bestemd zijn om door mensen op
gegeten te worden, zei hij, moeten
volgens de geldende regels uitgebreid
onderzocht worden op hun giftige
eigenschappen. De vraag doet zich nu
voor, of je stoffen die je niet als
voedsel verkoopt, maar die wel in het
milieu terechtkomen en dus door an
dere organismen worden opgegeten,
niet ook eerst op giftige eigenschap
pen moet onderzoeken.
Ik vind van wel, zei^dA Beek.
Nu kan men prof* Van Genderen
nog tot de bezorgde biologen'rekenen
(voor wie het verschil tussen gelijk
hebben en gelijk krijgen vaak ter
gend groot is), voor dr. Beek geldt dat
niet. En dat geeft een beetje moed.
Maar met het nieuwe beginsel voor
milieubeheer dat de heer Beek voor
stelde zijn we er natuurlijk niet, al
zou het morgen aanvaard worden.
Heel moeilijk is het, zei hij, om bij te
sturen als een stof die je sinds jaar
en dag gebruikt, het milieu blijkt aan
te tasten. (Zoals met de PCB's het
geval is).
Een abrupt verbod is ongewenst.
Als er al vervangingsmiddelen voor
handen zijn, weet je toch niet wat je
doet. De eigenschappen van zo'n ver
vangingsmiddel zijn meestal nog
slechter bekend. Je schept met een
verbod dan een onbekende toestand,
waarin je later wéér moet bijsturen
en zo blijf je aan de gang.
Uit het congres kwam een prak
tisch voorbeeld naar voren. In
scheepsverven zouden PCB's vervan
gen kunnen worden door de verwante
PCP's (polychloorparafinen). Maar
we hebben geen idee, zei de verfman,
wat PCP's in het milieu doen*.
Prof. Van Genderen: „Mijn eerste
indruk is dat ze minder schadelijk
zullen zijn. Maar ik weet het niet, en
de fabrikant van PCP weet het ook
niet. Maar die fabrikant hoort zoiets
te weten. We moeten zo ver zien te
komen, dat afnemers van chemicaliën
dit soort informatie van hun leveran
ciers verlangen".
Maar dat soort informatie is niet
zomaar uit de grond te stampen. We
hebben een geweldige achtedstand in
te lopen. Een van de mensen die dat
heel scherp ziet is prof. dr. G. J. M.
van der Kerk, directeur van het
Utrechtse TNO-instituut voor organi
sche scheikunde. Een paar maanden
geleden hiéld hij een rede die in be-
leidskringen nog wel, enige tijd zal
doorklinken.
Hij zei toen, dat de verminderde
onderzoekinspanningen van de in
dustrie zijn inziens voor een deel
blijvend waren, en dat zijn instituut
(en soortgelijke instellingen) zich
meer zou moeten gaan richten op on-
De
boel)
gen,
dag.
2, 8.
2, 4.li
nice.
fE' it is natuurlijk onzin. Wie uitein-
9.30, ijk' betaalt is de consument, want
looo: ondernemer ,zal het ontvuilen in
^z'ólprijzen doorberekenen. Als men
taais rijfswinsten wil verlagen (en dat
vrji-- len denkbaar politiek streven) dan
u7it91 !t dat niet langs de achterdeur
i de milieuhygiëne gebeuren maar
roon door de vennootschapsbelas-
7, te verhogen of zo. En als we
bBne lucht willen, moeten we beta-
di. 2.1
l
Ziai"t ehalve het geschuif met de reke-
J is er een tweede moeilijkheid
sex op een veel ingrijpender manier
J weg terug naar een schone omge-
ïsfa.i en een gezonde natuur blok-
rt. Die moeilijkheid is kort en
word schien wat gedramatiseerd sarr.en
evam vatten: wij weten eigenlijk niet
,m 8 we doen.
tal v welsprekend voorbeeld was
&ngs in Naarden te beleven, waar
gelijknamige chemische fabriek
kend afval in een meertje depo-
<inC X Toen dat plotseling een affaire
d, informeerde de gemeente wat
nu eigenlijk werd weggegooid,
d 7 fabriek schreef een beleefd briefje
Mari: ig dat ze dat onmogelijk konden
Cla ellen: „dan zouden we het halve
Jo dboek der organische chemie
Wo tten overschrijven",
Hei: heb het boze vermoeden dat de
G ;n niet wisten wélke helft van het
d v A dboek daar het water in ging.
staan hoe ongezond elk van die
Dijk, miljoen verschillende stoffen
en Lr de daar ook bivakkerende vo-
Abravissen en waterplanten is. Het
Hindi kennelijk wel mee, want massale
Nic fte is nog niemand opgevallen,
jaai aar bij de milieubescherming re-
toer, Bn we nog bijna altijd op die klei-
j en voordjes als „kennelijk". Want we
idrik8 611 eigenlijk niet wat we doen.
at we op die manier niet kunnen
Niö ^?an is een opvatting die geluk-
niet alleen bij een paar bezorgde
0gen heerst' De laatste tijd zijn
twee gelegenheden stellingnames
ïvallen van mensen die in en voor
Industrie van gewicht zijn en die
h grote voorzichtigheid aandrongen.
1 het KNCV-congres in Hilver-
j? ontstond in een vergadering over
P's (de industriële hulpstoffen die
[Wijken zeehonden en watervogels
.....f, de dood te bedreigen) een ge-
i nrlntenwisseling tussen de Utrechtse
Jcialist op dit terrein prof. dr. H.
tl Genderen en de directeur van
lynilever researchlaboratorium dr.
W. Beek.
Je hebben te maken, zei prof. Van
pieren (over die PCB's) met vol-
|kt lichaamsvreemde stoffen, die
f ook in het lichaam niet kunnen
Tjfen afgebroken. Door hun chemi-
eigenschappen lossen ze goed op
Vetweefsel, en daar blijven ze zit-
Doordat het ene organisme het
ROTTERDAM De Internationale
Muziekweek van de Stichting Gau
deamus is ook dit jaar weer van start
gegaan met de intentie een aantal
eigentijdse werken aan het publiek te
presenteren.
Internationaal is waarlijk geen loze
kreet, want uit niet minder dan 27
landen, waaronder Australië. Brazilië.
Korea, Nieuw-Zeeland, Rusland en
Japan kwamen in totaal 124 composi
ties naar ons land waar zij door een
Fransman, een Italiaan, een Neder
lander en een Joegoslaa zijn geselec
teerd en aan het eind van de muziek
week mogelijk zullen worden be
kroond. Mensen voor wie de muziek
slechts is „een feest der herinnering"
gelijk een Frans spreekwoord be
weert hadden in De Doelen te Rotter
dam niets te zoeken.
In plaats van Beethoven, Schubert
en Tsjaikowski, kwamen aan bod
Franco Oppo (een 36-jarige Italiaan),
Leonid Grabowscy (een evenoude
Rus), Marko Rudzjak (een Joego
slaaf), Edoardo Kusnir uit Argentinië
en Robert Snyder uit de U.S. Het
gaat Gaudeamus niet om de herinne
ring maar om het avontuur.
Het eerste werk Digressione (uit
weiding) van Franco Oppo dat werd
uitgevoerd door het Utrechts Sympho-
nie Orkest (dirigent Paul Hupperts)
en het Klein Radio Vrouwenkoor (in
gestudeerd door Frans Müller) was
zeer kort, slechts 31/* minuut, maar
het had naar mijn mening het meest
te zeggen. Mede door de subtiele wij
ze waarop de vrouwenstemmen met
de klank van het orkest waren ver
smolten. Oppo is een lyrisch talent
met een sterk ontwikkeld gevoel voor
klankkleur.
In La Mer van Grabowscy werd
getracht op zogenaamd eigentijdse
manier nog eens over te doen wat
Debussy reeds eerder op onvolprezen
wijze tot stand bracht. De spreekstem
(Meindert Kraak) die als het ware de
hoorder duidelijk moest maken wat
hij hoorde gaf het werk het karakter
van een declamatorium uit de Ro
mantische periode. Het Radiokoor
kan daar met gesis, handgeklap en
geroep weinig aan veranderen.
Rudzjak's Vitae Arbor gespeeld
door de organist Charles de Wolff be
gon met toonclusters en zeer onheil
spellend maar het liep tenslotte alle
maal nog heel goed en bijna tonaal af
en dat voor eigentijdse muziek. Aan
de laatste twee „werken" De Bakke
rij van Kusnir en Occasion B van
Snyder kwam geen mensenhand meer
te pas.
Twee geluidsboxen lieten horen
wat er zoal te dotn is met „gefilterde
meningen van drie zaagtandgolven
gearticuleerd en frekwentie-gemo-
derzoek ten dienste van het milieube
heer.
Een opmerkelijke uitspraak van
een man die beroepshalve nauwe bin
dingen heeft met het industriële
speurwerk.
In een gesprek lichtte prof. Van der
Kerk zijn ideeën onlangs als volgt
toe. De explosieve ontwikkeling van
nieuwe chemische produkten die we
de afgelopen tijd hebben meegemaakt
op basis van al even formidabele
onderzoekprogramma's heeft twee
gevolgen die zich nu vrij plotseling
voordoen.
Ten eerste het verschijnsel dat nog
meer onderzoek voor het ontwikkelen
van nog meer nieuwe produkten in
veel gevallen niet meer rendabel is.
Je zou dat de wet van de verminde
rende meeropbrengst kunnen noemen.
Ten tweede het inzicht dat het on
derzoek in het verleden te zeer ge
richt is geweest op het gewenste re
sultaat, onder verwaarlozing van bij
verschijnselen die men niet ver
wachtte. Die bijverschijnselen waren
er daarom wel degelijk, en ze vormen
nu een belangrijk onderdeel van het
milieuprobleem.
En we zien dus nu een sterke toe
name van de behoefte aan onderzoek
hoe we de al verworven kennis en
kunde op de beste manier kunnen ge
bruiken. De wetenschap moet zich
niet meer met oogkleppen opstellen,
alleen gericht op het directe doel, de
wetenschap moet alle kanten op gaan
kijken, en dus ook het onverwachte
zien.
Dat is een hele omwenteling en de
moeilijkheid op dit moment is, dat de
maatschappij nog geen organen heeft
om aan die behoefte te voldoen, om
deze nieuwe vorm van toegepast na
tuurwetenschappelijk onderzoek te
verrichten.
Voor de industrie ziet prof. Van der
Kerk hier geen grote rol weggelegd.
Zij heeft haar verleden tegen. De
daar gegroeide filosofie is juist wél
doelgericht, en bovendien gericht op
het maken van winst. Tastbare winst,
niet de ongrijpbare voordelen voor de
maatschappij als geheel, die het re
sultaat moeten zijn van het onder
zoek naar het onvenvachte bijver
schijnsel.
Het nieuwe onderzoek is een taak
voor de overheid, meent prof. Van
der Kerk. En daarom komt het aardig
uit dat de overheid beschikt over
de organisatie TNO, een instrument
dat in rincipe wél geschikt is voor het
nieuwe onderzoek waaraan de maat
schappij nu behoefte heeft.
De Utrechtse hoogleraar verwacht
(en hoopt) dat binnen enkele jaren de
beleidsombuiging zich voltrekt die dit
instrument in staat stelt om antwoor
den- te gaan verschaffen in siutaties
waarin we nu nog moeten bekennen:
we weten eigenlijk niet wat we doen.
Enige duizenden mensen zijn zaterdag en zondag op
de been geweest om de stoomlocomotief te zien, die
door het land reed ter gelegenheid van het 40-jarig
bestaan van de Nederlandsche Vereeniging van Be
langstellenden in het Spoor- en Tramwegwezen. De
stoomloc was gehuurd van de Westduitse spoorwegen,
maar de 14 rijtuigen, die er achter gekoppeld waren,
waren Nederlands.
Ongeveer 1100 mensen hebben de jubileumrit mee-
gemaakt. Het ging van Amsterdam via Woerden naar
Rotterdam en vandaar via Den Haag naar Amsterdam
terug. In de beide pleisterplaatsen maakten de passa
giers ritten in verschillende tramtypes. De stoomloc
trok overal veel bekijks en is onderweg honderden
keren gefotografeerd. Het stoomtijdperk is in Neder
land in 1953 afgesloten.
Er deed zich bij dit festijn voor spoorwegliefhebbers
ook een ongeluk voor: een tramstel botste bij het ver
laten van de remise op een ander tramstel. Daarbij
werd niemand gewond, maar een oud tramstel uit 191-7
liep wel aanzienlijke schade op. Dit rijtuig was de
afgelopen maanden juist helemaal opgeknapt door een
aantal vrijwilligers.
Van een verslaggever
OUDE PEKELA Een aantal Gro
ninger actiecomité's heeft zaterdag
in Oude Pekela besloten een volks
congres te organiseren om het volk
gelegenheid te geven zich uit te spre
ken over de economische moeilijkhe
den, waarmee Groningen te kampen
heeft. Politieke partijen zullen niet
worden uitgenodigd voor dit congres,
omdat „het buiten de politiek moet
blijven", zoals Wet communistisch Ka
merlid Fré Meis het formuleerde. Het
doel van het congres is zo veel moge
lijk macht te bundelen om met meer
kra ht eisen aan de regering te kun
nen stellen.
Wanneer het congres zal worden
gehouden is nog niet bekend. Een
werkcommissie zal over enkele, we
ken een manifest verspreiden en ac
ties voeren om geld voor de organisa
tie van het congres te krijgen.
Van een onzer verslaggevers
AMSTERDAM In het
onderzoek naar de doodsoorzaak
van de 63-jarige fabrieksarbeider
Cornelis Vahrmeijer, die ^orige
week verminkt en geheel ont
kleed in het water van de
Westerkeersluis werd gevonden,
zit nog steeds weinig schot. De
Amstetrdamse politie heeft in
middels een' uitgebreid bulletin
met" bijzonderheden over het
slachtoffer verspreid in de buurt
van het Haarlemmerplein.
Bruikbare tips zijn er tot nu toe
niet binnengekomen.
Toen Cornells Vahrmeijer donder-
W. Gerkeers'.uis te Am
sterdam werd aangetroffen, hield de
recherche no*? rekening met de moge
lijkheid dat de verwondingen van de
omgekomen man waren veroorzaakt
door scheepsschroeven. Nu de kleding
van de man onvindbaar blijft en vol-
gensde sectie een aantal wonden
reeds voor zijn dood zijn toegebracht,
houdt de moordbrigade van de Am
sterdamse recherche ernstig rekening
met een misdrijf.
Dit vermoeden wordt nog versterkt
door het feit dat er op een stenen
'trapje naast een brug bij het Haar
lemmerplein bloedsporen zijn gevon
den. De vraag of dit bloed afkomstig
is van de heer Vahrmeijer, die op
weg naar huis deze brug waar
schijnlijk is gepasseerd, is nog in on
derzoek. Overigens is de anatoom-pa
tholoog dr. J. Zeldenrust er niet in
geslaagd de juiste doodsoorzaak vast
te stellen. Daarvoor heeft het slacht
offer te lang in het water gelegen.
De heer Vahrmeijer werd reeds vo
rige week zondagavond door zijn fa
milie als vermist opgegeven. Vast
staat dat hij die avond in enkele ca-
fé's in de buurt van het Haarlemmer
plein een stevige borrel heeft gedron
ken. Vanaf 23.15 uur zondagavond tot
donderdagmorgen, toen hij in de
Westerkeersluis werd aangetroffen,
ontbreekt elk spoor.
De recherche hoopt daarom op tips
van mensen, die de heer Vahrmeijer
of diens kleding in de tussenliggende
periode hebben gezien. Hij droeg een
donkerblauw pak met een klein ruit
je, de pantalon was aan de onderzijde
iets ingekopt. Voorts droeg hij een
oranje-roze overhemd (Shirt masters)
duleerd met versterkers en oscillato-
ren met variabele voltage en een
eveneens variabele functiegenerator".
Maar dat wisten we allemaal al.
Het elektronisch materiaal is volko
men ontdekt, het wachten is slechts
op de meester die er na Berio c.s.
nieuwe muziek mee maakt. Kusnir en
Snyder lijken dat (nog) niet të zijn.
Door EV. GROLLE
DEN HAAG Liefde in het land der gekken". Hoe het dan daar
toegaat heeft Shakespeare in zijn „Driekoningenavond" meeslepend
uiteengezet. Het is vanouds een successtuk juist omdat het zo
veelzijdig is. Het biedt gelegenheid voor heerlijk kluchtspel, maar
ook voor verstilde lyriek, voor vrolijkheid, maar ook voor melan
cholie, voor kostelijke verwikkelingen, maar ook voor echte levens
wijsheid want nergens heeft Shakespeare zo duidelijk gemaakt,
dat men beter een wijze gek kan hebben (en die zijn er) dan een
gekgeworden wijze (en die zijn er meer dan men denkt)
zonder das, zwarte lage schoenen,
maat 42, grijze nylon sokken en wit
ondergoed met een fijne ribbel. Ver
der had hij bij zich een portemonnaie
met knipsluiting met ongeveer hon
derd gulden, een stortingsbewijs van
de giro, een sleutelbos, een zakkam,
een garantiebewijs van een viswerp-
molen en een pakje zware Van Nelle
shag.Volgens de politie leidde de heer
Vahrmeijer een gewoon leven. Hij
dronk, maar niet overmatig. Volgens
cie caféhouder die hem voor zover be
kend het laatste zag, was hij nog
goed in staat naar huis te lopen.
De Amsterdamse politie hoopt op
tips van mensen die de dood gevon
den C. Vahrmeijer vorige week nog
hebben gezien.
HEETEREN De nieuwe ambts
keten van de burgemeester van Hee-
teren is door inbrekers uit het ge
meentehuis ontvreemd. Het vorige
exemplaar trof twee jaar geleden een
zelfde lot; die inbraak is nooit opge
helderd.
Behalve de ketting werden deze
keer medailles en goederen ter waar-
,de van 2500 gulden meegenomen. De
schade door het openbreken van kas
ten en bureaus' is aanzienlijk. De po
litie is de daders nog niet op het
spoor.
Het stuk is zo veelzijdig omdat de
liefde zo veelzijdig is. Als renaissan
cemens wist Shakespeare, dat de lief
de bitter-zoet is, aldoor wisselend van
kleur als een opaal.
Liefde was voor hem gecompliceer
der dan voor velen van tegenwoordig
die willen wijsmaken dat liefde al
leen maar „lekker" is. Vandaar dat er
zoveel melancholie in „Driekoningen
avond" zit.
Regisseur Hans Croiset heeft dit in
zijn opvoering bij de Haagse comedie
goed begrepen. Hij heeft niet alleen
zijn aandacht gericht op de vrolijke
snaken jonker Tobias, Andries Bib-
berwang en kamenier Maria, maar
ook zijn aandacht gegeven aan de ly
rische momenten in het stuk, aan de
melancholieke hertog Orsino en de in
tweedstrijd verkerende Olivia, en
uiteraard vooral veel aandacht aan
le levenswijze nar Feste. Maar en
hier ligt de zwakte van zijn met zorg
gebrachte regie juist bij deze meer
serieuze personages kwamen de moei
lijkheden van de ingewikkelde Sha-
kespeare-teksten sterk naar voren.
Men had meer moeten leren van
Jules Croiset. die als drinkebroer To
bias de moeilijke tekst losjesweg over
het voetlicht gooide, nonchalant en
ontspannen, en juist daardoor die
tekst makkelijker te volgen maakte.
Hij was de mee3t pittoreske figuur
van de avond, een echte alstaff. Zijn
voorbeeld werd eminent gevolgd door
Guido de Moor als Andries Bibber-
wang (een hoogst opmerkelijke kolde
rieke prestatie). Ook Do van Stek
voelde zich als de kamenier Maria
op haar gemak. Maar de prijs voor de
beste acteursprestatie gaat toch wei
naar Joris Diels als de stijve dienaar
Malvolio. Door Harry Wich was hij in
een vorige-eeuwse pandjesjas gesto
ken met een vest en een stropdas en
hij paste helemaal in het dwaas ge
heel.. De plechtigheid werd er zeer
door versterkt.
Harry Wich had voor een heel fijn
(Van onze correspondent)
DEN HELDER Volgens de Ver
eniging voor Belangenbehartiging van
Schepelingen bij de Zeemacht verdie
nen de marinemensen in de Neder
landse Antillen zo weinig, dat ver
scheidene van hen bijbaantjes moeten
nemen om rond te kunnen komen.
In het Algemeen Marine Weekblad
staat een hoofdartikel, over deze sa
larissen en daarin wordt aangedron
gen op snelle maatregelen, die een
eind moeten maken aan de situatie.
Het salaris van het marineperso
neel in de Antillen bestaat uit twee
gedeelten: het normale (in Nederland
geldende) salaris en een buitenland
toelage. Men is er in het verleden van
uit gegaan, dat de militair, in de An
tillen normaal moet kunnen leven en
ook nog een bedrag moet kunnen re
serveren voor zijn terugkeer in Ne
derland. Maar de praktijk is. dat
loonsverhogingen in feite in minde
ring worden gebracht op de toelage,
zodat het eindbedrag bijna gelijk ge
bleven is. Daarentegen zijn de kosten
van levensonderhoud op de Antillen
wel gestegen, zodat veel marinemen
sen nu erg krap zitten. Met name de
jonggehuwden en de ongehuwden
hebben het moeilijk volgens de VBZ.
decor gezorgd: op de grond een groot
espenblad waarop alles zich rustiek
en ongedwongen kon afspelen, met op
de achtergrond twee enorme bewe
gende bladeren die kunstig als coulis
sen werkten, een heerlijke vondst, al
leen de herfstachtige kleur was niet
zo goed gekozen, want „Driekonin
genavond" is allerminst een herfst-
stuk.
De kostuums van Harry Wich de
den het ook heel goed. alleen had
hertog Orsino een vorstelijker ge
waad verdiend, want Jaap Wieringa
stond er nu wat al te schamel bij en
juist hij verdiende versterking.
Van de medespelende diene zeker
Anne-Wil Blankers (als Cesario/Vio-
la), en Trins Snijders als Olivia ge
noemd te worden. De nar Henk van
Ulsen viel me tegen, van hem had ik
meer tekstvaardigheid verwacht.
Trouwens een soepeler omgaan, min
der harkerigheid is in het algemeen
gewenst, want de opvoering krijgt nu
ten onrechte enigszins het odium van
traagheid. Niettemin een met zorg ge
regisseerde opvoering van een juweel
van een stuk. Jurriaan Andriessen
had voor waardige muziek gezorgd en
de vertaling van Dolf Verspoor was
actueel bijgewerkt, onder andere door
de invoering van het woord „profijt
beginsel".
Ev. Grollc
Hongerstaking voor
vrijlating gevangen
student in Pakistan
DEN HAAG Acht leden van het
actiecomité „Jaap Walg Vrij" hebben
het afgelopen weekeinde een hon
gerstaking van 24 uur gehouden voor
de Pakistaanse ambassade in Den
Haag.
Zij deden dit om te pleiten voor de
vrijlating van de 23-jarige Amster
damse student Jaap Walg, die eind
augustus in Karachi werd veroor
deeld tot twee jaar gevangenisstraf.
Hij werd eind februari aangehouden
in de buurt van een Pakistaanse
luchtmachtbasis.
Volgens de hongerstakers is hij het
onschuldige slachtoffer geworden van
zijn „vliegtuigmanie". Jaap Walg zou
niet wegens spionage zijn veroor
deeld, maar het actiecomité weet niet
waarvoor dan wel. Bij de ambassade
gaven de hongerstakers een brief af,
waarin de vrijlating van Jaap Walg
werd gevraagd. Het actiecomilé is be
zig met een handtekeningenactie. De
handtekeningen zullen samen met
een petitie over enkele weken aan de
Pakistaanse ambassadeur worden
aangeboden.
Literaire prijs voor
dichtende gevangene
ROME (AP) Alfredo Bonazzi, die
levenslange gevangenisstraf uitzit we
gens een in 1960 te Milaan gepleegde
moord, heeft opnieuw een Italiaanse
poëzieprijs gewonnen, de vierde in twee
jaar. Zijn jongste werk, getiteld „Blauw
levenslang", kreeg zaterdag de eerste
prijs in de Castelforte-prijsvraag. De
jury noemde het werk een bijzonder
menselijk document met grote literaire
kwaliteiten. De prijs werd uitgereikt
aan de verloofde van de gevangen dich
ter, Laura Mocellin. Zij is van hem
gaan houden na zijn gedichten te heb
ben gelezen en heeft zich per brief met
hem verloofd.
