KERN
Plannen voor verset al klaar
vóór onderwijsbegroting er is
EEN INQUISITIE IN AKEN
stichting
Oorlogsgraven
25 jaar
Synodepraeses schrijft
hervormde predikanten
brief ter bemoediging
UIT DE
KERKBLADEN
AMSTERDAM, INITIATIEF-DEMONSTRATIE OP 2.» Zendingsblad
SEPTEMBER - GESTEEND DOOR VEEE ORGANISATIES nu opinieblad
Puzzelhoek
Het weer in Europa
Een woord voor vandaag
Fe Brc
DS. J. G. VAN ZANTEmmort
E kar
KWARTET I TROUW
De Rotterdammer
Nieuwe Haagse Courant Hij n<
Nieuwe Leidse Courant bez
D.^rdts Dagblad
Trouw
Commissie van hoofdredactl
J.. de Berg (voorzitter),
H. P. Ester, G. J. Brinkffli
J. van Hofwegen.
^amer
e wees
rawerl
Ds. Ho
°g veel
•ngl m
Namen
leuwcn
houder
pienwe
In het r.k. weekblad De Bazuin schrijft Nico
Versluis:
„De Werkgemeenschap van solidaire priesters en
leken in West-Duitsland heeft de volledige docu
mentatie uitgegeven van een kerkelijk proces, dat
in mei 1970 tegen twee priesters van het bisdom
Aken, kapelaan C. Henkei en pastoor J. Domsel,
werd aangespannen (SOG-Papiere 71/4, Viktoria-
Allee 47. 5100 Aachen).
In dit proces waarvan de kranten reeds mel
ding hebben gemaakt, werden deze priesters be
schuldigd van ontering van de heilige eucharistie
en van ketterij. Omdat een dergelijk kerkelijk
strafproces alleen per brief wordt gevoerd, kan
men in het gepubliceerde dossier alle fasen van
dit merkwaardige, om niet te zeggen absurde in-
quisitiegericht volgen. De beschuldigingen luid
den, dat kapelaan Henkei tijdens een eucharistie
viering op een camping bij de opening van het
jachtseizoen de kelk niet zou hebben schoonge
maakt. zodat daarin enkele druppels geconsa
creerde wijn moesten zijn achtegebleven. terwijl
pastoor Domsel meer dan eens een schaal met
eucharistisch brood na de misviering in de hostie
bus zou hebben teruggestort. Deze beschuldigin
gen die door twee uitgesproken kwezelachtige que
rulanten werden uitgebracht, hebben aanleiding
gegeven tot de samenstelling van een officieel,
kerkelijk tribunaal van vier personen, onder wie
twee doctores in de theologie en het kerkelijk
recht, zonder dat eerst geprobeerd is om in een
gewoon gesprek met de betrokkenen de feitelijke
toedracht van een en ander te achterhalen.
Na een uitvoerige, ambtelijke briefwisseling die
duurde van mei tot december 1970 en waaraan
ettelijke tientallen werkuren moeten zijn besteed,
werd tenslotte in een slotzitting van het tribunaal
„die op 11 december 1970. 's middags om 15.00 uur
in het kantoor van het officialaat van het bisdom
Aken plaatsvond", vastgesteld, dat bij gebrek aan
enig deugdelijk bewijs beide priesters van alle
schuld werden vrijgesproken.
Als men de eerste verbijstering over een derge
lijk onwaarschijnlijk gebeuren te boven is ge
komen en de gepubliceerde stukken nader be
studeert. vallen enkele uitlatingen op die mis
schien kunnen verklaren hoe in 1970 in het bis
dom Aken de geest van de inquisitie opnieuw tot
leven is kunnen komen. In de getuigenverklarin
gen wordt namelijk het gewraakte gedrag van de
betrokken priesters met een zekere hardnekkig
heid in verband gebracht met hun belangstelling
voor de .hollandischen Katechismus" en met het
gebruik van de hollandischen Kanones" tijdens de
eucharistieviering. Op grond daarvan wordt ver
ondersteld, dat zij in hun opvatting van de eucha
ristie afwijken van de officiële leer van de kerk
en wordt de wijze waarop zij de eucharistie vieren
door enkele kerkgangers met de nodige argwaan
bekeken.
Hoewel in de officiële uitspraak van de kerke
lijke rechtbank in Aken dit gebruik van de Nieu
we Katechismus of van de Nederlandse kanon-
teksten niet wordt genoemd of veroordeeld, krijgt
men toch sterk de indruk, dat deze hele Kafka
iaanse affaire begonnen is uit vrees dat de „Ne
derlandse bacil" reeds tot in Aken was doorge
drongen en om te voorkomen dat de verderfelijkt
opvattingen van vlak over de grens ook in het
bisdom Aken ingang zouden gaan vinden."
In De Kandelaar, het maandblad van de Neder
landse vereniging van vrijzinnige zondagsscholen,
bepleit medewerker K. G. de Noord, de dominee
niet verre te houden van de invloedrijke wereld
van de zondagsschool, integendeel:
„Het is al weer heel wat jaren geleden, dat één
van mijn ambtsbroeders zich op een bar koude
middag vóór Kerstmis aan het kerkje van zijn
eerste gemeente vervoegde, om zijn diensten aan
te bieden bij de voorbereiding van het zondags
schoolfeest. Hij had begrepen, dat er dienaangaan
de wat van hem verwacht werd. Dat bleek echter
nauwelijks het geval. De snoepjes en de krente-
bollen waren al besteld, het verhaal was al uitge
zocht: Hegge Hannes, net als voor drie jaar! Do
minee begon daarom maar de boom op te sieren,
maar merkte dat achter zijn rug de ballen werden
verhangen en de kaarsen verplaatst. Het antwoord
op zijn vraag of hij het verkeerd deed was be
scheiden doch beslist. De dames hadden al zoveel
kerstfeestën over de grijze kuiven voelen stormen,
dat ze het roer niet uit handen gaven, zeker niet
als het om de boom ging, die mooiste was van de
omgeving. Op het Kerstfeest heeft mijn collega
toen gemediteerd over het kribbekind en lovende
woorden gesproken over de leiding van de zon
dagsschool, die zoveel werk "had verzet. Maar de
leiding zelf had nog jaren de mond er vol van dat
de dominee hen had laten ploeteren op die be
wuste middag en'was gaan schaatsen. Hijzelf heeft
zijn contacten voortaan, ook in andere gemeenten,
beperkt gezien tot het kribbekind en een lovend
woord tot de leiding.
Het zijn vaak twee werelden, als de befaamde
koninckskinderen die malkander zo lief hadden,
maar vanwege het diepe water niet bij elkaar
konden komen; de wereld van de zondagsschool
en de dominees. En dan te bedenken dat Comenius
gezegd heeft: „Dat alleen is vast en blijvend in
een mens, wat hij in zijn eerste levensjaren heeft
opgenomen."
Dat betekent dat dominees preken kunnen wat
ze willen, maar ze zullen moéten aansluiten bij
wat de zondagsschool aan fundament heeft ge
legd. Een goede verstandhouding van beide is van
levensbelang voor de kerk en voor de mensen.
Daarom, dames en heren, haal die dominee er
toch bij in het komend seizoen. Hij weet iets van
de bijbel en hij heeft allerlei contacten en ideeën.
In ieder geval vormt hij een schakel naar het reli
gieuze voorland van uw kinderen. En u, dominee,
ze hebben u echt heel nodig bij de zondagsschool.
Natuurlijk hebt het druk, wie heeft dat niet,
maar denk eens aan later aan het vervolg op uw
werk. De kinderen van nu staan toch al zo op de
tocht. Een boom versieren kunnen velen mensen,
maar een stekje opkweken vraagt liefde."
Kruiswoord-puzzel
Horizontaal: 1 faam. 8. volksnaam
van de kauw. 9. eenjarig kalf. 10. na
schrift (afk.), 12. steensoort. 13. moeras-
vogel. 15. nieuw. 17. tijdrekening. 19
plaats in Gelderland, 21. torenkraai
(few.). 23. wisoelborgtocht, 24 oude
lengtemaat, 25. elk, 26. Railroad (afk.),
27. plaats In België. 29 tijding. 31 Noor
se god. 32. plaats in N.Br. 34 vogel
eigenschap, 35. opstootje. 37. droogoven
(Z.N.). 39. radio omroep (afk.), 41. kool-
itof die medicinaal wordt gebruikt. 43.
Oiyth. figuur, 44. witte wortel.
Verticaal: 1. rondhout. 2. kweekgras
(Z N 3. verbond, 4. geheel de uwe (afk
Lat.), 5. tijdperk. 6. baan voor balspel, 7.
Voegwoord. 8. kaarsdrager, 11. richt
snoer, 12 pret, 14. vreemde munt. 16.
god van de wind, 18. ruiterfeest, 20. bij,
22. boom, 23. behoeftig. 28. Europeaan.
30. zangstem. 32. kasteel. 33. haven op de
kust van Labrador. 36. plaat* in dc
N'.O.P 38 bevel. 40. voorzetsel. 42. rech
ten inbegrepen. 43. maanstand.
Oplossing vorige puzzel
Hor.: 1. alt. 4 patent. 9 para, 11 dreg,
12. karveel. 1« lel. 17 lt. 13 spinet, 21.
bee. 22. TEE. 23 kanaal. 25. e.k 27. pen.
28. materie. 31. solo, 32. oele. 34 passer,
35. rib.
Vert.: 1. AP.. 2 lak. 3. tralie. 5. adé, 6.
trek. 7 eel, 8. N G.. 10 aren. 13. vlek. 14,
Stele. 15. aster. 17. Lea, 19. pek. 20. tape.
11. banier, 24. Nero, 26. mals. 2& mos. 29.
toe, 30. Eli. 31. sa. 33 eb.
Van onze onderwijsredactie
AMSTERDAM Op 25 sep
tember krijgt de regering een
eerste voorproefje van het verzet
dat in alle sectoren van het on
derwijs op gang komt tegen de
dreigende bezuinigingen. Vanuit
Amsterdam wordt op die dag
een demonstratie georganiseerd
met als voornaamste eis; kleine
re klassen in kleuter- en basis
onderwijs. Maar het ziet er naar
uit dat deze demonstratie zal uit
groeien tot een veel breder on-
derwijsfront.
Nog voor de onderwijsbegroting be
kend is liggen de plannen voor het
verzet al klaar. Dat levert natuurlijk
wel de nodige problemen op. Daarom
hebben de landelijke onderwijzersor
ganisaties ook besloten de actie niet
te steunen. Zij vinden het voorbarig
nu al spandoeken te maken als je nog
niet eens weet wat er op prinsjesdag
uit de bus komt.
Maar de Amsterdamse afdelingen
van de onderwijzersbonden zitten wel
|*in het complot. Samen met de ouder-
raden van het katholiek en openbaar
onderwijs hebben ze zich verenigd in
het Aktiecomité Amsterdams Onder
wijs.
Jacques Bos (openbare ouderraad),
onderwijzer C. van der Vlies (protes-
tans-christelijke onderwijzersbond) en
onderwijzer W. Haggenüirg (katho
liek onderwijzers gezelschap) zijn het
er roerend over eens dat er op 25
september genoeg te demonstreren
zal zijn. Jacques Bos; „Als het kleu-
tergeld niet omhoog gaat. verzinnen
ze wel weer wat anders."
Van der Vlies en Haggenburg ver
zekeren dat het hoofddoel van de de
monstratie (kleinere klassen) in ieder
geval goed ls. Zij vinden de aankon
diging in de regeringsverklaring dat
de leerlingenschaal in kleuter- en ba
sisonderwijs met twee punten omlaag
zal gaan in de komende vier jaar niet
genoeg. Er is meer nodig dan inciden
tele maatregelen, zeggen ze. De rege
ring moet een totaalplan maken waar
in ook gezorgd wordt voor voldoende
lokalen en leerkrachten. Het is al
meer gebeurd dat verkleining van de
klassen ineens niet door kon gaan
omdat er te weinig onderwijzers, te
weinig lokalen of te weinig geld was.
Daarom moet er een politiek op lange
termijn komen. Dat is des te belang
rijker omdat de leerkrachten van alle
kanten belaagd worden door mensen
die onderwijsvernieuwing vragen.
Dat willen ze zelf ook, maar dan
moet er wel voldoende gel<j zijn voor
nieuwe leermiddelen, deskundige be
geleiding en bijscholing. Reden ge
noeg om op 25 september naar Den
te gaan. De Amsterdammers
gaan bovendien in goed gezelschap,
want behalve prof. <lr. L. van Gelder
gaat ook de Amsterdamse wethouder
van onderwijs, drs. R. van der Velde,
mee.
Het Amsterdamse initiatief wordt
inmiddels gesteund door vele organi
saties; de katholieke werkende jonge
ren, de NVV-jongeren, het ANVJ, de
studentenraden van universiteiten, de
Unie van studenten aan hogere tech
nische scholen, verschillende opposi
tiepartijen en vooral ook door plaat
selijke comité's die elders gevormd
zijn. Zo zijn er actiecomité's in Breda,
Tilburg, Rotterdam, Limburg, Gro
ningen en Delft.
In Breda zal in navolging van Am
sterdam eveneens een handtekenin-
genaktie worden gehouden. Op een
vergadering van een zestigtal geïnte
resseerden is vorige week afgespro-
DEN HAAG Koningin
Juliana heeft zaterdagmiddag
in Den Haag de herdenkings
bijeenkomst bijgewoond bij het
vijfentwintigjarig bestaan van
de Oorlogsgravenstichting.
De presidente gedurende al die ja
ren. mevrouw H. G. van Anrooyde
Kempenaer, schetste in een toespraak
werk en taak van de stichting. Zij
was de avond tevoren benoemd tot
ridder in de orde van de Nederlandse
Leeuw, en onderscheiden met het
kruis van verdienste van het Neder
landse rode kruis. Mevrouw Van An
rooyde Kempenaer legde het voor
zitterschap aan het eind van de bij
eenkomst neer; zij werd opgevolgd
door mr. O. E. Baron van Boetzelaer.
Tijdens het uitspreken van haar
herdenkingsrede overhandigde zij de
ambassadeur van Israël in Den Haag
symbolisch het dertigdelige boekwerk
met de namen van joodse Nederlan
ders die tijdens de tweede wereldoor
log zijn vermoord.
Naast tweeduizend nabestaanden
waren op de bijeenkomst in Den
Delftse leerkrachten, ouders, studen
ten en politici vinden elkaar in het
verzet tegen de bezuinigingen op on
derwijs
ken dat het comité in de komende
weken vooral ook het plaatselijke on
derwijs onder de loep zal nemen.
Behalve de fracties van PvdA, D66,
PSP en CPN sympathiseert ook de
NKV-afdeling in Breda met de actie.
Als de onderwijsverbetering in het
gedrang komt, zullen de vakvereni
gingen direct in het geweer moeten
komen, zei de NKV-er Aarts op de
vergadering van vorige week. Vanuit
Breda probeert men de basis van de
Amsterdamse demonstratie te verbre
den tot andere takken van onderwijs:
het part-time onderwijs voor wer
kende jongeren, de opleiding en bij
scholing van leerkrachten en de scho
lenbouw.
Edelsmit Chris Meesters, contact
persoon van het actiecomité (dat ver
der testaat uit twee huisschilders:
spandoeken maken is in Breda dus
geen probleem), vindt het niet zo erg
dat de plannen van de nieuwe rege
ring nog niet in details bekend zijn.
„De situatie is ook zonder bezuiniging
al rijp voor demonstraties", zegt hij.
Hij heeft de bussen voor Den Haag al
gereserveérd.
Dat het niet altijd makkelijk is om
werkelijk één gesloten front te for
meren, bleek afgelopen donderdag
ook nog eens in Delft, waar een zes
tigtal mensen uit het onderwijs (vor
mingsleiders. studenten, onderwijzers,
kleuterleidsters, leraren, leerlingen,
gemeenteraadsleden en ouders) de
tactiek bespraken.
Het meest opvallend was de aarze
ling bij de leraren van het middel
baar onderwijs. We weten nog niet
wat de regering gaat doen, zeiden ze,
dus hoeven we nu nog niet tot actie
over te gaan. Maar schoolhoofd Ro-
mijn van de Jac. P. Thijssenschool las
deze collega's echter de les. „U kijkt
veel te veel naar uw eigen school.
Wanneer het middelbaar onderwijs
buiten schot blijft wilt u uw handen
niet vuil maken aan een actie. Maar
u vergeet dat alles met elkaar samen
hangt. Slecht basisonderwijs bete
kent slecht voortgezet onderwijs en
slecht voortgezet onderwijs wreekt
zich aan de universiteit
Het PSP-raadslid Geerze voegde
daaraan toe: „We weten dan mis
schien niet precies waar de klappen
vallen, maar dat er in het onderwijs
klappen vallen staat wel vast." De
eerste voorboden van de hezuinigin-
gen zijn er trouwens al. Een verte
genwoordiger van het vormingswerk
aan werkende Jongeren vertelde iets
over de gebrekkige uitvoering van
per 1 augustus ingevoerde partiële
leerplicht voor 15-jarigen. Doordat cr
te weinig vormingsleiders en institu
ten zijn en doordat de werkgever niet
verplicht is de onderwijsdag uit te
betalen, komt er weinig terecht van
die formele leerplicht. Vorige week
hebben de vormingswerkers in ut-
trecht besloten actie te gaan voeren
wanneer de regering het vormings
werk nog verder gaat beperken
Minder sympathie bestond er bij de
vergadering voor de klachten van
studenten over de bouw- en perso-
nec'sslop aan universiteiten. Volgens
>ommieen kon de universiteit het in
derdaad wel wat zuiniger aan doen.
Tenslotte b'eek men het eens over de
minimum-eis dat kleuter-, basis- en
voortgezet onderwijs en het onder-
v';9 aan de werkende jongeren onge-
mo-'d gelaten moeten worden Wat er
verder, landelijk of plaatselijk, ge
daan kan worden zal een werkgroep
van onderwijzers en studenten nu
oadpr bekijken. Het ziet er naar uit
dat Delft zich niet onbetuigd zal laten
wanneer het onderwijs op prinsjesdag
het kind van de rekening wordt.
Nu stellen al die plaatselijke acties
oo zichzelf misschien niet zo heel veel
voor. Een regering hoeft zich natuur-
'i>!c niets aan te trekken van. een
handje vol Delftenaren. Groningers of
T'lburgenaren die op het Binnenhof
demonstreren. Maar onze indruk is
wel drt er meer aan de hand ls. De
schrik zit er joed in en de bereidheid
om actie te voeren als het echt mis
gaat lijkt groot. De regering zal het
enoeimes uiterst voorzichtig moeten
hanteren als zij niet geconfronteerd
wil worden met een massaal verzet
van studenten, leraren, onderwijzers,
kleuterleidsters werkende Jongeren
cr ven'-«fcsleldèrk
Amsterdam
Brussel
Frankfort
Genève
Innsbruck
Kopenhagen
Londen
Luxemburg
Madrid
Majorca
MÜnchcn
Nice
Parijs
Home
Wenen
Zürich
zw. bew.
geh. bew.
zw. bew.
licht bew.
licht bew.
onbew.
licht bew.
motregen
bew.
bew.
bew.
onweer
onbew.
regen
bew.
onbew.
BAARX Het gereformeerde zen
dingsblad is een zendings-opinieblad
geworden. Met ingang van het sep
tembernummer heeft het een nieuw
aanzien en formaat, een nieuwe aiaam
en een veel gevarieerder inhoud ge
kregen.
Het is de tweede maal dat dit blad,
nu in zijn 69e jaargang, van naam
verandert. Oorspronkelijk heette het
..Het Zendingsblad", na de jongste
wereldoorlog werd de naam vereen
voudigd tot „Zending". Nu is gekozen
voor de letters ZD. in de lijn met
namen van vernieuwde kerkbladen
zoals ELK (luthers), DC (baptist) en
OK (oud-katholiek) en nieuwe poli
tieke partijen. Volgens de colofon in
het zojuist verschenen september
nummer werd deze eigentijdse naam
gekozen omdat deze letters het begin
van de woorden .zending" en
„dienst" vormen. Aan die twee taken
wil ZD (oplage 187.500) zich wijden.
Het blad zal in het vervolg (niet te
lange) reacties van lezers opnemen.
Iedere maand geeft een van de re
dacteuren commentaar op een actuele
ontwikkeling in het zendingswerk.
Twee pagina's zullen gewijd zijn aan
nieuws uil andere zer?dingen en lan
den waar de gereformeerde zending
niet werkt, en drie pagina's zijn uit
getrokken voor het eigen directe zen-
dingsnieuws.
Op Zijn opdracht om onze vijanden lief te hebben laat Jezus vol
gen: „opdat gij kinderen moogt zijn van Uw Vader, die in de
hemelen is" De Heer legt een heel nauw verband tussen ons per
soonlijk heil en onze omgeving. Wij zijn zo gewooh die twee din
gen van elkaar te scheiden. We zoeken vergeving, de zekerheid
van het geloof, een nieuwe verhouding tot God fin vergelen onze
verhouding tot de medemens. Wie een kind van God wil zijn,
moet in zijn medemensen familieleden ontdekken. Niet slechts in
de gelovigen, maar ook in degenen die zeggen het niet te doen.
Een kind aardt naar zijn vader Een kind van God moet aarden
naar zijn hemelse Vader
En dit is het wonderlijke van Gods liefde. Hij voert geen vriend
jespolitiek. Gods hart gaat ook uit naar wie Hem de rug toeke
ren. En die liefde moet ook openbaar worden in ons leven. Dat is
moeilijk. Dat brengen we niet op Paulus geeft de oplossing. Aan
de Romeinen schrijft hij dal de Heilige Geest die liefde in ons
hart uitstort.
Haag premier Biesheuvel en de mi
nisters Geertsema en De Koster aan
wezig, en verder de oud-goeverneur-
generaal van het voormalige Neder
lands Oost-Indië jhr. mr. A. W. L.
Tjarda van Starkenborgh Stachou-
wer. Ook de vice-president van de
Raad van State dr. L. J M. Beel
voerde het woord.
Onderhandelingen
V aticaan-Hongarij e
EOEDAPEST. (KNP) Gedurende
v:jf dagen heeft mgr. Cheli van het
pauselijke staatssecretariaat in Boe
dapest besprekinigen gevoerd met de
Hongaarse regering en bisschoppen.
Ovex de inhoud der besprekingen is
niets bekend gemaakt. Aangenomen
wordt, dat de besprekingen betrek
king hebben gehad op het grote knel-
probleem, de bisschopsbenoeming, en
verder op de regeringsinmenging bij
de priesterbenoemingen, het gods
dienstonderwijs en de politieke acti
viteiten van de Hongaarse priesters.
Sedert 1964 bestaat er een „gedeelte
lijke overeenkomst" tussen Hongarije
en het Vaticaan, maar dit regelt de
bovenvermelde kwesties echter nog
met.
Benoeming: Mr. J. M. de Graaf te Am-
hem. chef kabinet van de commissaris der
Koningin in Gelderland, is per 1 november
benoemd tot directeur-generaal bij het mi
nisterie vin binnenlandse zaken, waar hl)
belast zal worden met de leiding van de
directie openbare orde en. veiligheid als
opvolger van mr. F R. MIJnlieff. die om
gezondheidsredenen zijn ambtelijke werk
zaamheden moest neerleggen.
Wc lezen vandaag: Ezechiël36: 1—11
DEN HAAG Als praeses
van de generale synode heeft
ds. J. A. G. van Zanten zich per-
brief gewend tot de predikanten
van de Nederlandse Hervormde
Kerk en meer in het bijzonder
tot diegene die 'evenals ieder an
der mens, een woord van bemoe
diging nodig heeft'.
Die behoefte is er „zeker in deze
tijd", aldus de hervormde synode-
Koningin Juliana heeft zaterdag op paleis Huis ten Bosch het bestuur en de buitenlandse gasten van de Nederland
se Oorlogsgravenstichting ontvangen. Dezestichting werd 25 jaar geleden opgericht.
praeses, „want niemand onzer ont-
kojnt aan de bezorgdheid, dat het
Woord van God in onze dagen soms
ledig schijnt weer te keren en dat het
kerkelijk leven lijkt op een eiland, da;
dagelijks verder afkalft. De ontker.
kelijking en ontkerstening en de som. LE
onafzienbare taken, die daaruit voort er
vloeien, leiden tot onrust, vermoeid ema
heid en gelfs moedeloosheid. Niet a! amc
leen bij predikanten, maar ook in d 3
gemeenten, die zij dienen."
„Het zou van kortzichtigheid getui e(
gen", aldus ds. Van Zanten, „als wi ,jde
meenden, dat wij, om zo te zeggen, d
eersten zijn in de geschiedenis van d ni
christelijke kerk, die ons menigmaa ..(rsj
zwak en moedeloos voelen. Uit dijrej.
bijbel weten wij immers, dat profitere
en apostelen datzelfde gekend hetJ_De
ben, en ook dat de gemeenten, hoe
soms ook om haar geloof geprt
werden, bemoediging nodig hebl
gehad. De gemeenten èn degenen
haar leiding hebben gegeven, hebl
de eeuwen door geleefd in de gel
kenheid van het bestaan.
De vraag is wel: hoe kunnen
weer die veerkracht en geloofsspon]
taniteit vinden, die ons even ontsparf
nend als intensief en met vreugd
doën arbeiden in de dienst van hjV
evangelie en ons ervoor behoeden
teleurstellingen en tegenheden op e
verkeerde wijze af te reageren? VI
de apostel Paulus schrijft in Rom
nen 5 kan in deze tijd van helpen
betekenis en kracht zijn: wij word irerl
via de verdrukking, langs de volh; e j,,
ding, door de karaktertrouw, terugi
dreven tot die hoop, die niet b
schaamt, omdat zij geboren wordt
de liefde van God, die door de Heilijota
Geest in onze harten is uitgestort."
„Wij zullen", zo merkt de prae;
van de hervormde synode ook op
zijn brief aan de predikanten, „1
moeten (of mogen) doen met dezelf oud»
of mogelijk zelfs met een afneme
aantal ambtsdragers en in menig
val met een steeds verder inee
schrompelende gemeente. Dat neei
niet weg, dat over dit alles toch
glans van de hoop kan liggen. I
te meer, als wij ons te binnen wil
laten brengen, de belofte van
Heer: „Ik ben met u al de dagen
aan de voleinding van de wereld",
wanneer Hij, de levende Heer er
dan is er de bron van kracht, i
haar werking doet gevoelen, gaam
weg verder. De vreugde daaroi
hebben niet alleen predikanten no<
de gemeenten kunnen haar event
ontberen. Graag bid ik
vreugde in de Heer" toe, „die uw
vlucht is". (Neh. 8:11b)."
g'
lissii
eed
e ve
„if1 w
