Rheden is nog niet uit
het huisvuil-probleem
Indonesiërs riepen:
Leve de Koningin
éÈÊÈJÊÊ
Weekend-
retour
Klacht over de
Europese Hof
Gastarbeiders moeten
samen een vuist maken
Koninklijk paar
legt kransen
Stimulans nodig
voor dragen helm
door bromfietsers
Beraad over rechtspositie
Gratis vakantie
voor 2 miljoenste
mi
Uit de Haagse hof geplukt
Door fusie van
Geesink veertig
man ontslagen
Directeur op non-
actief na chaos
in boekhouding
dagretour f L-
9
VRIJDAG 27 AUGUSTUS 1971
an een onzer verslaggevers
RHEDEN Het gemeentebestuur vail
heden gaat zich de komende weken nog-
aals uitgebreid over het huisvuil van de
[glomeratie Arnhem buigen. Dank zij een
(orstel van orde in een raadsvergadering van
;ze week moeten b en w, die zich reeds
lang met deze onwelriekende zaak hebben
iziggehouden, opnieuw een dergelijke
initentie ondergaan.
Het gemeentebestuur had toestemming gevraagd
de zogenaamde Stikke Trui in Rheden, een
idafgraving, als stortplaats voor het vuil aan te
jzen. Maar er werden zo veel bezwaren (onder-
:und door 3500 handtekeningen) tegen deze oplos-
ig gelanceerd, dat B. en W. het voorstel uit de
ad om de zaak een maand aan te houden en naar
n alternatief te zoeken, aanvaardden.
Bekeken zal nu worden of er een noodoplossing
vonden kan worden in die zin dat het vuil de
■stkomende tien jaar naar de VAM in Drenthe
Dracht wordt, in welke tijd dan te onderzoeken
of de partnergemeenten samen een vuilverbran-
ïgsinstallatie kunnen bouwen.
De Stikke Trui is een zandafgraving dicht bij het
rp Rheden. Wat Trui in dit verband betekent,
n geen mens ons op redelijke wijze verklaren,
ikke is te herleiden tot stik of steil en dat zou
dan slaan op de steile wanden van de kuil. Vroeger
was het terrein in handen van geërfden, die er grind
en dergelijke mochten graven. Tegenwoordig is de
Vereniging tot Behoud van Natuurmonumenten ei
genaresse. Toen een ambtelijke werkgroep, ingesteld
door de provincie Gelderland, tot de conclusie kwam
dat deze plaats wel geschikt was voor het storten
van het vuil uit de agglomeratie en zich daarmee
akkoord verklaarde, hebben velen zich de ogen uit
gewreven. Hoe kon men nu zo'n fraai stuk natuur
voor dit doel opofferen?
Naarmate de raadsvergadering naderde, kwam er
meer actie. Het waren met name de makelaars G.
Franke en R. Franke, vader en zoon, wonend op
het landgoed Snippendaal nabij de Stikke Trui, die
de vezel van de volksziel gingen bespelen. Er kwa
men ingezonden stukken, enige duizenden mensen
protesteerden schriftelijk en groepen jongelui gin
gen met spandoeken („Lazer op met je vuil in Rhe-
den's kuil") lopen, en dat ging tot dinsdagavond zo
door.
Demagogisch
r? r
Zelfs Wim Kan heeft op het Rhedense plan ge
reageerd Wethouder H. J. Beuke vindt het alle
maal een beetje „demagogisch", zoals er geopereerd
wordt in een tijd waarin milieu-kwesties onmiddel
lijk in het emotionele worden getrokken. Een van
de reacties was: „Stort het vuil maar in de tuin van
de voorstanders". Die voorstanders waren in het
algemeen de leden van (Te PAK-fractie. Protestants-
christelijken, KVP en VVD stelden zich gemiddeld
meer kritisch-aiwachtend op.
De heer Beuke vertelt, dat, naar de mensen van
Natuurmonumenten menen, het storten van vuil
in de Stikke Trui uit een oogpunt van natuurbe
houd geenszins bezwaarlijk is. Het vuil wordt in
het nu nog al verbrokkelde terrein afgedekt met
een laag uit het omringende bos ter dikte van een
meter. De verwachting is dat over een aantal jaren
de aanvankelijke figuratie van het landschap zich
daardoor gaat herstellen, zodat het mooier wordt
dan het nu is. „Ik wijs", aldus de heer Beuke, „de
bewering af dat Arnhem bij deze aangelegenheid
een heel dikke vinger in d^ pap heeft. Wij hebben
echt onze eigen tien vingers in de pap".
De heer Franke jr. meent dat Arnhem als grootste
vuilleverancier van de acht samenwerkende ge
meenten wel degelijk de eerste partij blaast. „Het is
geen Rhedense zaak, het is een Arnhemse zaak".
Arnhem wil geen troep in de stad hebben. Over de
raadsvergadering is de heer Franke tevreden, al
heeft hij niet de illusie dat het gevaar voor de
Stikke Trui is afgewend. Hij zegt dat een brief van
de VAM die op een gegeven ogenblik op de proppen
kwam, als een bom insloeg.
„Hoewel iedereen altijd had beweerd dat er geen
alternatief, geen andere oplossing, was, bleek nu dat
de VAM in maart Arnhem al een offerte heeft ge
daan voor het vervoeren van het vuil, maar daar
is nooit op gereageerd".
Mevrouw Soeharto helpt de Koningin
met het omdoen van de gouden cein
tuur, die de vorstin gisteren ten ge
schenke kreeg.
(Van een verslaggever)
UTRECHT Drie Nederlandse
ienstplichtigen, die bezwaren hebben
•gen de bestraffingsprocedure bij
irijgstuchtelijke vergrijpen, hebben
tn klacht ingediend bij het Europese
of van justitie in Straatsburg.
Zij menen dat de wet op de krijgs-
tacht in strijd is met het door Neder-
pnd geratificeerde Verdrag tot be-
Icherming van de rechten van de
^pens en de fundamentele vrijheden;
MHet Verdrag van Rome. Dit omdat
■■trijgstuchtelijke vergrijpen worden
flV estraft door de directe meerdere, en
iet door de onafhankelijke rechter,
laat men in beroep dan wordt het
ergrijp beoordeeld door een hogere
fficier en gaat men weer in beroep
an komt het Hoog Militair Gerechts-
of eraan te pas, echter achter geslo-
»n deuren en zonder dat men zich
:an voorzien van deskundige juridi-
iche bijstand.
De drie klagers worden op juii-
lisch gebied bijgestaan door de Ver-
higing van Dienstplichtige Militaire
VVDM).
Van een verslaggever
DEN HAAG Volgens het eerste
kamerlid ir. N. F. I. Schwarz (D'66)
bestaat er bij de bromfietsers „van de
hoogste gevarenklasse" (de leeftijds
groep van 16 tot 21 jaar) weerstand
tegen het dragen van een helm. Het
kamerlid zou willen dat door middel
van voorlichting en propaganda deze
weerstand weggenomen zou worden.
De heer Schwarz heeft de minister
van verkeer cn waterstaat gevraagd
of het waar is dat invoering van het
verplicht dragen van een helm nog
vier a vijf jaar op zich zal laten
wachten. Die tijd zou nodig zijn om
een lichte, goedkope en doelmatige
helm te ontwikkelen en voor het la
ten maken van 2 a 3 miljoen van
deze helmen.
Valt het te verwachten, zo vraagt
hij, dat in die tijd ongeveer driedui
zend doden zullen vallen onder de
bromfietsers, waarvan ongeveer 40
procent in de leeftijdsklasse van 16
tot 21 jaar, en dat meer dan 80 pro
cent in leven zou zijn gebleven door
het dragen van een helm?
By feest horen ballonnen. Van
daar dat deze Indonesiër met zijn
feestartikelen de straten van Djakar
ta introk.
Van een onzer verslaggevers
AMSTERDAM Het belang-
ijkste resultaat van het deze
'eek gehouden internationale
ongres over de positie van bui-
inlandse en gekleurde migran-
in in Groot-Britannië, West-
luitsland en Nederland, dat
eze week in Amsterdam is ge-
ouden, is een aangenomen reso-
ïtie waarin besloten wordt een
ieuw internationaal congres op
zetten.
Het is de bedoeling dat op dit con-
res alle groepen mensen die om
lonomische redenen naar andere
nden zijn getrokken zelf over hun
Dsitie gaan beraadslagen. De mi-
■anten zouden zich op dit congres
.innen organiseren en als organisatie
sen voor verbetering van hun posi
es in diverse landen kunnen stellen,
et in Amsterdam gehouden congres
eeft een commissie ingesteld die dit
olgende congres moet voorbereiden,
et is -de bedoeling dat het nieuwe
ingres eind volgend jaar gehouden
ordt.
Rechtspositie
Het congres heeft de Vereniging
>or Europees Recht verzocht eens
'ecies uit te zoeken wat de rechtspo-
tie van Surinamers en Antillianen
nnen de EEG is en wat de rechts-
isitie van houders van een Com-
onwealth paspoort binnen de EEG
ordt. In een resolutie wordt de
EG-ministerraad verzocht duidelijk
bepalen dat Surinamers en Antil
anen aan het vrije verkeer van
erknemers binnen de EEG mogen
lelnemen. Dit is momenteel ook het
ival, maar er is een intentieverkla-
ng van de ministers uit 1968 waar-
ee hieraan een einde gemaakt zou
innen worden. Dit zou in zo'n geval
s precedent gebruikt kunnen war
en om ook houders van een Com-
onwealth paspoort, die momenteel
igeland niet binnen mogen, uit de
EG te weren Het congres meent
>k dat iedereen die in het bezit is
in een Commonwealth paspoort als
rits onderdaan beschouwt dient te
orden en na Engelands toetreding
t de EEG ook aan het vrije werkne-
ersverkeer binnen de lidlanden
oet kunnen deelnemen
De Nederlandse afvaardiging op het
Ingres heeft geprotesteerd tegen de
ing van zaken bij de Holland Ame-
jka Lijn, waar duizend personeelsle-
in worden vervangen door goedkope
lonesische arbeidskrachten De sa-
Iriëring van de Indonesiërs is in
"~ijd met de internationale afspra
ken over het minimumloon. De Ne
derlandse afvaardiging heeft tele
grammen gestuurd naar twee al
lang vertrokken sprekers van het
congres en hen gevraagd legen de
gang van zaken bij de HAL stelling
te nemen. De twee sprekers zijn ir. J.
Barentsz, directeur van Vredesteijn
en lid van het algemeen bestuur van
de Vereniging van Nederlandse On
dernemers en' F. J, Willems, secreta
ris van het NVV.
Spanjaarden
Tijdens het congres is gisteravond
nogal wat herrie ontstaan over het
optreden van de Spaanse ambassade
in Den Haag. die heeft getracht de
namen los te krijgen van de Spaanse
deelnemers aan het congres Het con
gres-secretariaat heeft echter gewei
gerd de namen te geven. De sociale
attaché heeft later geprobeerd zelf
toegang tot het congres te krijgen,
maar dit is hem geweigerd omdat het
de organisatoren zinloos leek na drie
dagen congresseren nog een nieuwe
deelnemer toe te laten.
Later heeft het congres een resolu
tie aangenomen waarin de Neder
landse regering gevraagd wordt,
wanneer nodig, de Spaanse deelne
mers aan het congres te beschermen.
Het congres protesteert tegen de po
ging van de Spaanse ambassade te
trachten de namen van de Spaanse
deelnemers te krijgen en hen daar
door te intimideren. Het congres
heeft de Spaanse ambassade verzocht
publiek bekend te maken dat de vei
ligheid van de Spaanse deelnemers
aan het congres gegarandeerd wordt.
SCHIPHOL Voor twee Friezin
nen is de vakantiereis, van drie we
ken naar Torremolinos (Spanje) giste
ren verrassend goed begonnen.
Omdat ze de tweemiljoenste passa
gier was. die bij Martinair in het
13-jarig bestaan instapte, kreeg de
24-jarige kantoorbediende Betty
Bergsma uit Leeuwarden van Mar
tinair en het reisbureau Airtour Ne
spanda, waar zij haar reis had ge
boekt, haar reisgeld van 500 gulden
terug. Haar vriendin, de 25-jarige
barkeepster Gea Huizinga uit Drach
ten, kreeg van het reisbureau een
gratis excursie naar Tanger aangebo
den, terwijl de luchthavendirectie een
reisnecessaire en een gedenkboek
aanbod en Schiphols winkelcentrum
met diverse cosmetica kwam aandra
gen.
Voor de andpre 110 passagiers van
de DC 9 werd tijdens de vlucht
champagne geschonken.
DJAKARTA Toen Koningin en Prins samen met mevrouw en
president Soeharto gistermiddag op het hoge bordes van het Mer-
dekapaleis verschenen, klonk vanuit de duizenden toeschouwers on
verwacht en heel nadrukkelijk het vertrouwde „Leve de Koningin''.
Het plantsoen tussen paleis en publiek was zeker vierhonderd meter
diep, maar de spontane kreet kwam duidelijk bij de koninklijke gas
ten over. Ook president Soeharto had er zichtbaar plezier in. Hij
wuifde, samen met de Koningin, gul lachend naar de juichende
mensen.
door
G. J. BRINKMAN
De Nederlandse welkomstgroet
kwam zeker ook wel uit enkele Ne
derlandse kelen. Maar toen ik wat
later langs de paleishekken ging ble
ken het toch bijna uitsluitend Indo
nesiërs te zijn, die hier de Koningin
op Nederlandse manier begroet had
den. Zij deden erg hun best ook bin
nen het t.v.-beeld te komen, zodat
hun families in Nederland hen zou
den zien.
Het aantal Nederlanders in deze
stad van 4.8 miljoen inwoners is
eigenlijk kleiner dan ik verwachtte.
Volgens officiële gegevens zijn het er
ongeveer duizend. In heel Indonesië
:n
ld.
Amerika heeft er weer een pre
sidentskandidaat bij. Gus Hall, lei
der van de Amerikaanse communis
ten, onthulde gisteren, dat hij in
1972 de strijd zal aanbinden met
Richard Nixon.
De bomen langs Hofvijver en op
de Voorhouten worden al bruin
Gaan de seizoenen vlugger of is dat
maar verbeelding? Misschien let ik
nu zo erg op zonneplekken cn scha
duwen. omdat de eigen vakantje
aanbreekt. Vier weken in de nazo
mer.
Misschien riskant als ook de
herfstvlagen vroeg inzetten, mis
schien een feest van zon en kleuren.
In ieder geval nieuwe omgeving, on
bekende oorden.
We zijn in ons hart zwervers, die
niet gauw terugkeren naar wat al
beleefd is, maar steeds weer het an
dere zoeken.
Een maand geen Haags geslenter
Geen straatstenen, maar heidepaad
jes. Geen politiek met woord en
weerwoord.
Niet aan denken na die maand
aan de stapel kranten, die je dan
probeert te gaan lezen. Een poging,
die meestal snel wordt opgegeven,
om te zuchten, dat het allemaal heen
en weer geschommeld heeft, maar
alles nog was zoals het was.
Enig pijnlijk punt in de planning,
dat dit jaar Prinsjesdag gemist 2al
worden.
Alle mensen, die dat voor de tele
visie mee denken te beleven doen
zich toch wel tekort. De eigen sfeer
van die dag kan de kiekkast niet
overbrengen.
Dat was het ook gisterochtend in
de vroegte, toen de aankomst in
Djakarta van Koningin en Prins ons
glashelder bereikte. Een technisch
wondertje voor de eenvoudige ziel.
De technici zelf zullen daar de
schouders over ophalen. Wat is Dja
karta vergeleken bij de maan?
Maar die uitzending. Wat een
commentaarzo zuur als een onrij
pe appel. Waarom toch?
Geen kleur of fleur, geen beeldend
weergeven van stemming en kli
maat. En daar moet de luisteraar het
toch van hebben, want het beeld
blijft te beperkt om dat mee te doen
leven.
Vakantie
Prinsjesdag is kleur en klank, is
geuren en details.
Het is een kind met een vlaggetje,
een oud vrouwtje- met een klap
stoeltje, de wafelbakker en het ijs-
karretje.
Het zijn de kleine dingen die het
grote doen leven
Nou ja, zo zijn we ook op reis.
Verrukt over dingen, die niet in de
fraaie folders staan. Stapels en sta
pels heb ik er verzameld en overal
lacht de zon en zijn de mensen op
gewekt. Gouden bergen en smulpar
tijen worden her en der beloofd
Watervallen zullen ruisen, terrassen
lavenis bieden
Het is de kunst om tussen de re
gels door te lezen. Hé, staat daar
niet opeens in de minst mogelijke
woorden, dat het oude stadje met de
kerk met het beroemde (wij hadden
er nooit van gehoord) altaarstuk; het
stadspark en de gevel uit grijze oud
heid, nu „opbloeit door zijn indus
trie"?
Wegblijven daar dus. Een ander
plaatje toont de trots van de stad:
hoge kubussen, die flats heten..
Met een boog er om heen.
Het gekke van al die folders en
reisboekjes is ook, dat ze allemaal
geschreven zijn voor autorijders. De
lopelaar telt niet meer en de toerist,
die van het openbaar vervoer ge
bruik wil maken, moet dat zelf maar
uitzoeken.
Mal idee.
Reken eens het aantal vierkante
meters dat de automobilist nodig
heeft in zijn verplaatstoestel. Daar
bij geteld de wegen, viaducten, ro
tondes nodig om dit quadraat van
levensruimte te verwerken. Wat
dragen de niet-automobilisten daar
allemaal aan bij?
Van harte hoor, maar geef de
niet-rijders dan een paar regels in
de voorlichting
Dat zijn zo de voor-vakantie peri
kelen.
Zitten we er eenmaal middenin,
nou reken maar, we redden ons.
Over vier weken vertel ik er wel
van.
Als het tenminste de moeite waard
zijn het er trouwens totaal niet veel
meer dan drieduizend. En daarvan
staan er in de statistiek 1200 als „re
ligieuzen" te boek.
De Indonesiërs die voor de wereld
oorlog Nederlands onderwijs hebben
gevolgd en vijfenveertig jaar of ouder
zijn beheersen het Nederlands. Maar
hun aantal wordt natuurlijk steeds
kleiner. Als voertaal is het Neder
lands buitenshuis al bijna verdrongen
door het Indonesisch. Als vreemde
taal zal het binnenkort geheel ver
drongen zijn door het Ertgels.
In hotel Indonesia, waar dezer da
gen vele tientallen Nederlanders zijn
neergestreken (de R.V.D. zetelt er. de
NO S. en verscheidene journalisten)
verstaat slechts een enkele bediende
een beetje Nederlands.
Nu is dit torenhoge hotelcomplex
een westers-weelderig wereldje op
zichzelf. Het heeft met het gewone
leven van Djakarta niet veel van
doen. En Djakarta is Java nog niet.
Zoals zelfs Java op zijn beurt niet
zonder meer en in elk opzicht als re
presentatief voor heel Indonesië kan
gelden
Met welke algemene waarheid ik
eigenlijk wil illustreren dat uit het
geestdriftige welkom dat Indonesi
sche mensen Koningin en Prins toe
riepen natuurlijk weinig kan worden
geconcludeerd over de stemming van
de Indonesische bevolking ten op
zichte van Nederland.
Toch hebben tientallen Nederlan
ders. die ik de zei' dagen tijdens een
rondreis door Java en Zuid Celebes
sprak en die in nauw contact met de
bewoners van dessa en kampong le
ven. mij verzekerd dat eigenlijk nie
mand Nederland nog een kwaad hart
toedraagt.
Natuurlijk gaat' veel van hetgeen er
op Java en in Djakarta gebeurt aan
de massa voorbij, voorzover zij erin
hun dagelijks leven althans niet de
directe gevolgen van ondervindt
Maar de politieke golven welke de
laat-te jaren over Indonesië sloeeen
hebben toch ook in vroeger vrijwel
afgesloten leefgemeenschappen voort
gaande deining veroorzaakt.
Al was het maar dank zij de mil
joenen kleine transistor-radio's die
naar talloze dessa-huisjes hun weg
hebben gevonden Een paar matjes en
wat onduidelijk kookgerei is in de
simpelste bamboe-woning ongeveer
het enige noodzakelijke huisgerief.
Maar wie niet tot de allerarmsten be
hoort bezit daarnaast een radiootje
In ntenig afgelegen dorpje, zowel in
midden-Java als in het weinig welva
rende Toradjaland. zag ik met veel
(Vervolg van pag. 1)
Ook ik zal uw land zien en uw
volk, waarover ik zoveel heb gehoord
en dit nooit anders dan met be
wondering en liefde, ook in de con
flictsituatie, die wij in politieke zin
hebben moeten doormaken, in de tijd
waarin de elektriciteit in de atmos
feer zich in een onweer moest ontla
den", aldus de koningin.
De vorstin zei ook: „Wij beiden
streven in taaie volharding, naar op*-
bouw, temidden van de moderne we
reld. die zozeer aan sterke en snelle
veranderingen onderhevig is en waar
in elke natie, en iedere mens zijn
medezeggenschap en verantwoorde
lijkheid ten volle zal dienen te aan
vaarden". Zij dankt de Indonesische
president voor diens echte en oprech
te vriendschap.
De koningin bood het Indonesische
volk een kristallen fontein aan be
stemd voor het Indonesische parle
ment.
AMSTERDAM Van het zeventig
man tellende personeel van het Am
sterdamse filmbedrijf Joop Geesink
zullen er veertig worden ontslagen.
Dit is het gevolg van een fusie van
dit filmbedrijf met Cmecentrum Hil
versum en Toonders Studio in Neder-
horst den Berg. Over de afvloeiing
van de personeelsleden is overleg ge
pleegd met de vakbonden en het
gewestelijke arbeidsbureau.
De drie filmbedrijven hopen op de
ze manier het hoofd te kunnen bieden
aan de financiële moeilijkheden,
waarin het bedrijf van Geesink al ge
ruime tijd verkeert. Joop Geesink zal
zich niet meer met het filmbedrijf
bemoeien en alleen Geesink Artists in
Amsterdam zelf voortzetten.
Van een onzer verslaggevers
ZEIST Het ziet er naar uit, dat
de administratieve chaos, die bij de
bedrijfsvereniging voor gezondheid,
geestelijke en maatschappelijke be
langen in Zeist is ontstaan in ver
band waarmee een der twee directeu
ren dezer bedrijfsvereniging met
ziekteverlof is gestuurd binnen af
zienbare tijd tot het verleden» zal be
horen.
Het bestuur van de bedrijfsvereni
ging heeft gisteren vergaderd, waar
bij gebleken is dat de andere direc
teur, drs. A. Kruithof, die de leiding
van de werkzaamheden van zijn col
lega heeft overgenomen, al een deel
van de grote achterstand, vooral met
Intrekking tot uitbetalingen ingevol
ge de Ziektewet, heeft weten in te
lopen. Het aantal klachten, dat enkele
maanden geleden nog bijzonder groot
was, is belangrijk minder geworden.
Door een onjuiste administratieve
aanpak moesten verzekerden zeer
lang op hun uitkering wachten, dan
wel genoegen nemen met voorschot
ten, die te laag waren in verhouding
tot de bedragen, die ze hadden te
vorderen.
Gebleken is dat directeur Kruithof,
die juridisch wel verantwoordelijk
was de facto niet verantwoordelijk
gesteld kan worden voor de adminis
tratieve achterstand, die onder direc
te leiding van zijn collega is ontstaan.
Wel moet de directie als geheel wor
den verweten het bestuur onvoldoen
de informatie over de stand van za
ken bij de administratie te hebben
gegeven.
Zaterdag; heen,
/.ondag; terug.
Extra voordelig
voordelig
uit met NS
overgave luisteren naar Heintjes ont
roerende ode aan mamma. Ook de
Beatles zijn daar kind aan huis. Op
deze wijze is eveneens het wereld
nieuws tot miljoenen doorgedrongen
en heeft het binnenlands politiek
commentaar een grote actie-radius
gekregen.
Het bezoek van koningin Juliana
heeft evenals het nog veelbesproken
vorige bezoek van de prins, ook in de
radio-uitzendingen veel aandacht ge
kregen De Djakarta Times liet giste
ren een speciale uitgave in het Engels
in alle kamers van hotel Indonesia
bezorgen Vast en zeker zullen vooral
op Java de reportages van Radio Re-
publik Indonesia door miljoenen in
stad en dorp beluisterd zijn.
Ook de T.V.R I. kwam met goed
verzorgde directe beelden over de
aankomst van Koningin en Prins. Zij
nam ook het uitgebreide t.v.-pro-
gramma over van de NOS., zoals dat
gisteren vroeg in Nederland te bekij
ken was Het aantal t.v.-toestellen in
Indonesië bedraagt echter nog niet
veel meer dan 75 000
