overleden Oecumenische aanpak alleen Pakistaanse i™d
voor niet-rendabel werk
Buitenlandse gasten
op chr. geref. synode
Bisschoppen Indonesï
willen ontkoppeling
priesterambt en cel i ba
Theologen VU tegen
provaatdocentschap
Arntzen/Sclielliaas
Ds. De Smit
Jeugd Rode Kruis
start actie voor
BEROEPINGSWERK
Oppositie Ulster
praat met Dublin
Puzzelboek
Berlij
n
Een woord voor vandaag
Uw probleem Karl Rahner op
is het bres voor Kim»
E
onze.
Een kakafonie van stemmen
COMMENTAAR
DE KERK
DE WERELD
Jaarverslag Nederlandse zendingsraad
:ST Op 83-jarige leeftijd -is JL
SOEST Op 83-jarige
overleden ds. P. de Smit emeritus
predikant van de christelijke gere
formeerde kerk te Soestdijk, welke
hij van 1957 tot aan zijn emeritaat in
1962 gediend heeft (en daarna nog
enige jaren als hulpprediker).
De begrafenis is vrijdagmiddag om
half één op de hervormde begraaf
plaats aan de Veldweg te Soest, na
een rouwdienst om kwart over elf in
de christelijke gereformeerde kerk
aan de Julianalaan te Soestdijk.
Ds. De Smit heeft de christelijke
gereformeerde kerken gediend te
Oud-Beijerland, te Oude Pekela, Bos
koop, Utrecht, Zeist en te Middelhar-
nis. Hij publiceerde preken in de
reeks „Uit de levensbron" en een
bundel „Gods weg is volmaakt".
NED HERV. KERK
Beroepen: te Krimpen a. d. IJssel:
H. Jongerden te Veenendaal.
Beroepbaar: kand. C. H. W. Waar
denburg, Vechtdijk t.o. 141, Woon
schip Dieplodocus te Utrecht; kand.
G. van der Weide, Boylervecht 82,
(Boyl (Fr,)
GEREF. KERKEN
Beroepen: te Grijpskerk: P. J. Rlb-
berink te Strijen; te Oosterbeek: E. C.
Kim te Vroomshoop.
GEREF. KERKEN (VRIJG.)
Beroepen: te Drogeham, te Pieter-
buren en te Zevenbergen: H J. J.
Feenstra, kand. te Amsterdam.
Bedankt: voor Terneuzen: R.
Hoogsteen te Enumatil.
CHR. GEREF. KERKEN
Beroepen: te Bennekom: M. Vliet-
stra te Werkendam.
GEREF. GEMEENTEN
Beroepen: te Kapelle a. d. IJssel: J,
van Haaren te Amersfoort; te Nor
wich (Can.): P. Honkoop te Kampen.
Van een onzer verslaggevers
AMSTERDAM Eén groot oecumenisch zendingsblad zit er voor
lopig niet in, kan men vaststellen na de lectuur van het verslag van
de Nederlandse zendingsraad over 1969 en 1970: met de bestaande
zendingsbladen gaat het goed en met combineren verlies je vast
en zeker abonnees. Vraag, gesteld in het verslag: komt soms alleen
niet-rendabel werk voor oecumenische aanpak in aanmerking?
Overigens meent men dat de ervaring met Kom over de brug aan
toont, dat het „gewone" kerkvolk aan méér samenwerking toe is
dan de leiding der afzonderlijke zendingsinstanties en kerken.
Een gezamenlijke werelddiakonale
raad, die de partner zou kunnen zijn
van de zendingsraad waarhli twaalf
kerken en zendingsorganisaties zijn
aangesloten, !s er ondanks de ver
wachtingen nog niet van gekomen.
Ook het nu al jarenlang bepleite
oecumenische orgaan voor ontwikke
lingssamenwerking is nog niet gecon
cretiseerd: een vergadering van de
raad van kerken die zich in 1970
daarmee zou bezighouden werd uitge
steld.
Naar aanleiding van het mislukken
van pogingen om de verschillende
zendingsbladen tot één groot oecume
nisch blad te bundelen (waartoe
vooral het nieuwe missiezendings- en
ontwikkelingsorgaan „Bijeen" zich
beijverde) meldt het verslag letter
lijk:
„Onder degenen die nu een eigen
zendingsblad uitgeven, waren er ech
ter die vreesden dat zulk een samen
gaan abonnees zou kosten en dat zo
doende de betrokkenheid van vele
gemeenteleden op het zendingswerk
(Van een onzer verslaggevers)
ROTTERDAM De generale
synode van de christelijke gere
formeerde kerken heeft gisteren,
haar eerste vergadering, geluis
terd naar toespraken van afge
vaardigden van buitenlandse
zusterkerken.
Het waren prof. G. N. M. Collins
van de vr\je kerk van Schotland, ds.
J. J. C. Westera van de Australische
gereformeerde kerken en ds. P. Gil
huis namens de evangelisch-gcrcfor-
mcerde kerken in Brazilië.
Verder werkte de synode enkele
kleinere zaken af. zoals betreffende
de kerkvisitatie. Voortaan kan ook
een ouderling tot kerkvisitator wor
den benoemd. In dit verband hield de
synode zich tevens bezig met het pro
bleem van de kamerbewoners (stu
denten, verpleegsters, militairen), die
nog al eens dreigen te vallen tussen
de wal van hun thuisgemeente en
het schip van de gemeente in de
plaats, waar zij werken. Een oplos
sing zag de synode niet direct. Wel zal
de zaak meer expliciet de aandacht
tijdens de kerkvisitatie krijgen.
De christelijke gereformeerde pre-
kenserie „Uit de Levensbron" blijkt
niet zo'n florissant bestaan te lijden.
Enkele synodeleden uitten de vrees,
dat de uitgever (Weissenbach te
Sneek) wel eens om financiële rede
nen gedwongen zou kunnen worden
om deze uitgave te staken. De synode
als geheel zag voor zichzelf hier ech
ter geen taak liggen, omdat het een
particuliere uitgave betreft.
KWARTET TROUW
De Rotterdammer
Nieuwe Haagse Courant
Nieuwe lyeidse Courant
D.,rdts Dagblad
Trouw
Commissie van hoofdredactie-
J de Berg (voorzitter).
H. P Ester, G. .1 Brinkman
J van Hofwegen
Zoals wij gisteren nog in enkele
edities meldden, werd ds. I. de Bruyne
uit Rotterdam tot praeses gekozen. Dr.
W. van 't Spijker uit Utrecht, die de
vorige synode, drie jaar geleden, pre
sideerde, werd tot assessor gekozen.
Eerète scriba werd ds. K. J. Velema
uit Leeuwarden en tweede scriba ds.
G. Bilkes uit Westzaan.
Het is de zevende achtereenvolgen
de maal. dat ds. De Byuyne deel uit
maakt van het moderamen van de
christelijke gereformeerde synode. Hij
was in 1953 en 1956 eerste scriba, in
1959 praeses in 1962 assessor, in 1965
praeses en in 1968 assessor.
DUBLIN (Reuter, AP) Elf oppo
sitieleden uit het Noordierse parle
ment hebben maandagavond in Du
blin met premier Lynch van de Ierse
Republiek van gedachten gewisseld
over de vraag, hoe Ierland de katho
lieke minderheid in Ulster het best
kan helpen. Aan de bijeenkomst na
men ook de Ierse ministers van fi
nanciën en sociale zaken deel.
In een boze briefwisseling met de
Britse premier Heath had Lynch vo
rige week gezegd, dat hij de burger
lijke ongehoorzaamheidscampagnes in
het noorden zou gaan steunen als En
geland niet ophield met zijn pogin
gen, daar een militaire oplossing te
forceren. Na de bijeenkomst van
maandagavond gingen er geruchten,
dat de Ierse Republiek financiële uit
keringen overweegt aan mensen, die
in Ulster uit protest tegen het beleid
van de regering-Faulkner uit over
heidsfuncties treden.
In een verklaring, die na afloop
van het gesprek werd uitgegeven,
stond, dat „overeengekomen is, dat
allen moeten streven naar het doel,
gelijke behandeling te verkrijgen
voor iedereen in Noord-Ierland. on
geacht politieke of geloofsovertuiging,
en dat met het stellen van dit onmid
dellijke doel niet wordt afgeweken
van het streven van de grote meer
derheid van het Ierse volk naar de
eenmaking van Ierland". Er zullen
meer van deze bijeenkomsten volgen.
niet zou worden bevorderd. Een daar
mee verbonden gevolg zou kunnen
zijn de derving van niet onaanzienlij
ke inkomsten, hetzij rechtstreeks uit
het eigen blad, hetzij indirect, gesti
muleerd door het eigen blad. Het se
cretariaat binnenland kwam daarmee
voor de vraag te staan of alleen niet-
rendabele werksoorten voor oecume
nische aanpak in aanmerking ko
men".
Nieuw gebouw
Per 1 januari 1974 hoopt men het
nieuw te bouwen deel te betrekken
van het Broederhuis van het Zeister
Zendingsgenootschap. Daar zullen
dan zetelen de Nederlandse zendings
raad, de Stichting oecumenische hulp,
de ICCO (interkerkelijke coördinatie
commissie ontwikkelingsprojecten) en
Dienst over grenzen.
In het rapport wordt voorts uitvoe
rig bericht over de lotgevallen van de
verschillende periodieken gericht op
de schooljeugd. Er blijkt uit dat hier
efen zeer interessant en belangrijk
zendingsterrein braak ligt waarvoor
dringend een nieuwe basis en nieuwe
middelen'wórden gezocht. De benade
ring van de scholen vraagt ook een
andere gezindheid, want, aldus het
rapport, „het is te betreuren wanneer
er hier en daar tendenties zijn waar
te nemen, die op grond van vermin
derde inkomsten uit de scholen, gaan
in de richting van verhoogde inspan
ningen ten aanzien van het onderwiis
met het oog op de fondsenwerving,
rv school is een institiAit voor opvoe
ding. vorming en kennisoverdracht.
Als zodanig moeten we haar tege-
pinpttrprfpn. Dat er in He oovoed'nss-
n'a-ls 'S 1*00- foTc'ë'p artie
Kruiswoord-puzzel
Horizontaal: 1. handvat, 5. uitslag
op metalen, 9. wapenschild, 11. Alge
meen Kiesrecht (afk.), 13. ambacht
(Z.N.), 14. voorzetsel, 15. .kledingstuk,
17. plaats in N.H. 19. loot, 20. rivier in
Rusland, 22. bezitt. voornaamw. 23.
natuurlijk waterbekken, 24. onder
pand. 25. vlies, vel, 26. eiland, 28.
vreemde munt, 30. oorlogsgod, 32.
vulkaan, 33. afdelingskas (afk.), 34.
pasgang van een paard, 37. soortelijk
gewicht (afk.), 38. tandheelkundige,
40. ten dele, 41. meubel.
Verticaal: 1. plaats fn NBr. 2. afne
mend getij, 3. plaats in Gelderland, 4.
schaakterm. 5. stok, 6. gekheid, 7.
voegwoord. 8. haren zeef, 10. onge
steld, 12. herkenningsteken, 14. raak
lijn, 16. zuil met grafschrift. 18. hevig
verlangen naar iets, 20. onder Rabbi
naal toezicht (afk.), 21. plaats in Fin
land, 25. ros, 27. koemestvocht, 29.
spijker, 31. bij elkaar behorende
voorwerpen, 32. droogoven, 35. plaats
in de N.O.P. 36. waterplant, 38. lid
woord, 39. meisjesnaam.
Oplossing vorige puzzel
Hor.: 1. mode, 8. olie, 9. are, 10. aar,
11. eed. 12. leeg, 14. oele, 15. gevierd,
19 naald, 21. breed, 22. gevel, 23. ge
ren. 26. vereren, 29. noen, 31. Noor, 33.
Dee. 34. til, 35. oog, 36. Erna, 37. stro.
Vert.:l. mals, 2 ore, 3. deeg, 4. paria,
6. leed, 7. iel, 8. eden, 13. genegen, 14.
ordenen, 16. vader, 17. elger, 18. ark,
20. eed. 24. regie, 25. ende, 26. veen, 27.
noot, 28. Argo, 30. oer, 32. oor.
Als de president of bondskanselier van de
Bondsrepubliek Duitsland een bezoek bracht aan
West-Berlijn, da nwerd daar tot nog toe met grote
heftigheid tegen geprotesteerd door de regering
van de DDR. Meestal sloot de Sowjet-Unie zich
bij een dergelijk protest aan, al gebeurde dat de
laatste tijd met een haast duidelijke tegenzin.
Hoewel het de Sowjet-Unie was, die bepaald had
dat West-Berlijn „een zelfstandige politieke een
heid" was, waar de Bondsrepubliek volstrekt niets
mee te maken had, waren het in de eerste plaats
de leiders van Oost-Duitsland die deze stelling in
praktijk gebracht wilden zien. Hun beleid was er
op gericht om het kwetsbare West-Berlijn zoveel
mogelijk te isoleren, ongetwijfeld in de hoop het
nog eens bij Oost-Berlijn te kunnen voegen.
Deze pogingen om West-Berlijn te maken tot een
soort stadsstaatje zonder levensvatbaarheid moet
het Oostduitse regime nu wel opgeven. Het ak
koord. dat Amerika, Engeland en Frankrijk na zeer
langdurige onderhandelingen met de Sowjet-Unie
inzake Berlyn hebben bereikt, bevestigt namelijk
dat er een nauwe en bijzondere relatie bestaat tus
sen West-Berlijn en de Bondsrepubliek. De Sowjet-
Unie heeft alleen maar geëist dat het bestaan van
deze relatie voortaan wat minder luidruchtig wordt
gemanifesteerd. Maar zelfs de kantoren van de
Westduitse regering, en dat zijn er nogal wat, mo
gen in West-Berlijn gehandhaafd worden. En de
politieke leiders van de Bondsrepubliek hebben nu
ook volgens de Sowjet-Unie het volste recht in het
afgelegen stadsdeel op bezoek te komen.
De erkenning door de Sowjet-Unie, dat er een
aparte relatie bestaat tussen West-Berlijn en de
Bondsrepubliek, maakt het gesloten akkoord voor
het Westen volkomen acceptabel. Het Kremlin
blijkt zijn houding jegens West-Berlijn de laatste
tijd aanzienlijk meer versoepeld te hebben dan ver
wacht mocht worden. Daarmee heeft de Sowjet-
Unie openlijk aangetoond te willen dat Berlijn op
houdt een gevaarlijke internationale conflicthaard
te zijn.
Men kan zich afvragen of de leiders van de DDR,
die nu een belangrijke rol gaan spelen in de prak
tische toepassing van het akkoord, in staat zullen
zijn een even grote mate van soepelheid op te
brengen als hun Russische kameraden. De bittere
pil, die het akkoord voor hen moet zijn, zou enigs
zins verguld kunnen worden door het besluit van
de Bondsrepubliek om de DDR op korte termijn
volledig als zelfstandige staat te erkennen. Deze
erkenning zou trouwens ook in het belang van
West-Berlijn zijn.
zal niemand ontkennen maar de
mensen bij het onderwijs moeten dat
zélf bepalen en niet de buitenstaan
ders".
Kerk overzee
Bij het bureau Kerk Overzee staan
ruim zeshonderd leden overzee en
vierhonderd belangstellenden in Ne
derland geregistreerd; dat zijn Ne
derlanders „die zich erop laten aan
spreken dat zij als christenen een bij
zondere taak en mogelijkheden heb
ben in de zogenaamde „ontwikke
lingslanden". De laatste tijd komt er
ook meer belangstelling van r.k. zijde
voor dit bureau.
Over de belangstelling uit de ker
ken is Kerk Overzee niet erg te spre
ken. Een enquête, gericht op alle her
vormde, gereformeerde, doopsgezinde,
lutherse, vrije evangelische en re
monstrantse gemeenten en predikan
ten leverde slechts zeven procent re
acties op. De meeste gemeenten heb
ben taal noch teken laten horen.
Het enquêteformulier verschafte
ook de mogelijkheid om suggesties in
te dienen. Eén van die suggesties
luidde: bepaalde gemeenten in Ne
derland zouden kinderen van landge
noten elders in de wereld kunnen op
nemen. Dan kunnen ouders met hun
kennis en ervaring zich langer ter be
schikking blijven stellen dan nu vaak
mogelijk is vanwege de onderwijs-
no^d'aak voor de kinderen.
AMSTERDAM Op 15 sep
tember begint het Nederlandse
Jeugd Rode Kruis met een lan
delijke inzameling van schrijf-
en tekenmateriaal voor de kinde
ren onder de Oostpakistaanse
vluchtelingen in India.
Het Jeugd Rode Kruis roept de Ne
derlandse jongeren op schriften, te-
kenblocs, potloden, linealen en derge
lijke bijeen te brengen voor het on
derwijs in de vluchtelingenkampen.
Naar schatting zitten er ongeveer 3
miljoen kinderen onder de 15 jaar in
de kampen in India. De bestrijding
van de honger onder de vluchtelingen
blijft voor het Rode Kruis de eerste
zorg, rr.aar daarnaast wil het ook iets
doen aan de mentale opvang van de
kinderen. De kinderen zijn, door alles
wat ze mee gemaakt hebben, volko
men uit het lood geslagen. In de
kampen, waarin ze nu verblijven, ho
ren ze de ouderen voornamelijk pra
ten over de schietpartijen en de
brandstichtingen in Oost-Pakistan en
de ontberingen, die zijn geleden.
Het Rode Kruis probeert de kinde
ren wat uit die sfeer te halen door
enkele uren per dag onderwijs te ge
ven en spelletjes te doen. Maar het
Indiase Rode Kruis heeft daarvoor
nauwelijks materiaal. Daarom heeft
de Nederlandse zusterorganisatie be
sloten ook speel- en leermateriaal te
sturen. Door de actie „Kinderen hel
pen kinderen" hoopt het Jeugd Rode
Kruis een grote hoeveelheid van dit
materiaal bijeen te brengen met
hulp van de Nederlandse jongeren.
De bedoeling is nieuwe spullen naar
India te sturen. Daarom worden gel
delijke bijdragen ook bijzonder op
prijs gesteld. De actie zal een maand
duren.
„Zalig die treuren", zei de Heiland tot de discipelen,
klinken die woorden ons raar in de oren. Zalig hoort bij iet
fijn is, dat blij maakt, dat ons naar de zin is. Neen, zef
Heer, „zalig" hoort bij wat bij de mensen niet geacht is, „z
hoort bij wat Gods aandacht trekt. Hier, in deze uitspraak,
we dat. Hij een God is die vooral mensen wil helpen die dooi
onrecht getroffen zijn. In wier ogen staan tranen? In de ogen
hen die de dood hebben zien toeslaan in hun omgeving. 1
ogen van hen die zichzelf in het leven gestoten hebben, die g
gen zijn, of die plotseling beseffen dat zij door eigen schu
door de schuld van anderen hun kansen hebben verspeeld
blijde lach hoort bij ontvangen, het treuren bij wat we ver
hebben. Maar, zegt de psalmist, God is een Vader van wed
en wezen. Hij zoekt het verlorene. Hij buigt Zich in het bi
der over tot de geslagen mens die zijn verlies beseft. „Zij
vertroost worden", zegt de Heer. Hij wil alle tranen afwissel
We lezen vandaag Jeremia 5:1-9.
Brieven die niet tljn voonlen
van naam en adres kunnen niet In
fohandellne worden Eenomen. Ge
heimhouding Is verzekerd. Vragen
die niet onderling met elkaar In
verband staan moeten In afzonder
lijke brieven worden gesteld. Per
-•rlef dient een gulden aan postze
gels »e worden Ingesloten
Vraag: Is het mogelijk dat een op
huwelijkse voorwaarden getrouwde
vrouw, die zelf geen inkomsten ge
niet. op haar naam en. voor eigen re
kening een geldlening kan afsluiten,
die 'weliswaar, medeondertekend zal
moeten worden door haar echtgenoot,
maar waarbij het onnodig is, of ver
meden kan worden dat de echtgenoot
tegenover de geldschieter geheel of
gedeeltelijk zal moeten opbiechten
wat hij zelf verschuldigd is, bijvoor
beeld aan hypothecaire lasten, geldle
ning e.d.
Antwoord: De vrouw kan geheel
zonder medewerking van haar echt
genoot geld lenen. Daartegenover
staat, dat de aanstaande geldschieter
be^ardde voorwaarden- kan stellen.
Als deze eist dat de echtgenoot me-
deondertekent, is het waarschijnlijk,
dat de echtgenoot zich borg stelt en
dan kan het zijn, dat de geldschieter
allerlei voorwaarden stelt. Hij zal
bijvoorbeeld willen weten, welke
waarborgen de echtgenoot kan geven
en dan wil hij wellicht meer weten
van de schulden, die de echtgenoot
reeds gemaakt heeft. Kan de echtge
noot bijvoorbeeld een zakelijke ze
kerheid verstrekken, die voldoende is,
bijvoorbeeld door middel van een
hypotheek, dan zal de geldschieter
het niet nodig achten, dat hij verder
inzicht in de vermogenstoestand van
de man krijgt, 't Beste is eens over
leg te niesen met zijn notaris, of
bank of de gemeentelijke crediet-
bank.
In de krant van donderdag 19
augustus wordt de bundel Geloven
met Blijdschap door prof. dr. A. A.
van Ruler aangekondigd. Het giro
nummer om de bundel te bestellen is
14.94.000 t.n.v. AVRO-telecheque,
Amsterdam. Per abuis is ki de krant
van donderdag een 0 van het giro
nummer weggevallen.
MÜNCHEN (KNP De Duitse
theoloog prof. dr. Karl Rahner S. J.
heeft aangekondigd als eerste te zul
len protesteren wanneer de Congre
gatie voor de Geloofsleer (het voor
malige H. Officiè), „overijld, onrecht
vaardig of met verdachtmakingen"
zou optreden tegen prof., dr. Hans
Küng, schrijver van het boek „On
feilbaar?".
Hij zei dit in een interview met de
„Münchener Katholische Kirchen
Zeitung". Hij herinnerde in dit ver
band aan zijn vroeger protest in het
geval van prof. dr. E. Schillebeeckx.
De Congregatie voor de Geloofsleer
heeft enkele weken geleden een offi
cieel onderzoek gelast naar Küngs
boek. Een zelfde onderzoek is reeds
langer gaande naar zijn boek -„De
Kerk".
DJAKARTA De gezamen
lijke r.k. bisschoppen van Indo
nesië hebben besloten in Rome
toestemming te vragen om ge
huwde mannen tot priester te
wijden. Namens het Indonesische
episcopaat zal aartsbisschop
Soekoto van Djakarta dit stand
punt verdedigen in de bisschop
pensynode, die eind september
in Rome begint.
De bisschoppen hebben zich laten
leiden door de specifieke moeilijkhe
den, waarmee de r k. kerk in Indone
sië te maken heeft. Voor 2.3 miljoen
rooms-katholieken waren in decem
ber 1969 in totaal 1424 priesters be
schikbaar. Van die priesters zijn er
Van een onzer verslaggevers
AMSTERDAM Het college
van hoogleraren van de theo
logische faculteit der Vrije Uni
versiteit te Amsterdtam advi
seert afwijzend te antwoorden op
het verzoek van dr. M. J. Arntzen
en dr. J. Schelhaas om als
privaatdocenten aan de VU toe
gelaten te worden.
De besturende colleges van de VU,
die over het verzoek moesten beslis
sen, hadden de theologische hooglera
ren om advies gevraagd.
Ht verzoek van de gereformeerde
predikanten Arntzen en Schelhaas
(eerstgenoemde is inmiddels overge
gaan naar de buitenverbandse vrijge
maakte gereformeerde kerken) om
een privaatdocentschap aan de VTJ
houdt rechtstreeks verband met hun
en anderer verontrusting over het
theologisch onderwijs aan deze uni
versiteit en over de koers waarin dit
onderwijs zich beweegt.
De VU-theologen voeren als rede
nen voor hun afwijzend advies om te
beginnen aan, dat de onderwerpen,
waarover de privaatdocenten wensen
te handelen (dogmatiek, dogmage
schiedenis, exegese) naar hun oordeel
te ruim genomen zijn. Verder is het,
aldus de hoogleraren, ondanks wat in
bepaalde publikaties werd vermeld,
niet duidelijk geworden dat bij de
studenten behoefte bestaat aan deze
benoemingen. En tenslotte vinden de
hoogleraren dat het verzoek van dr.
Arntzen en dr. Schelhaas niet is los
te denken van een systematisch stre
ven naar het organiseren van een al
ternatieve opleiding.
Er zijn geen wettelijke regelingen
ten aanzien van privaatdocenten. Wel
bevat het reglement van de VU een
aantal bepalingen, waaruit valt af te
lezen dat de verantwoordelijkheid
van de betrokkenen faculteit alleen
betrekking heeft op het wetenschap
pelijk gehalte van het te geven on
derwijs.
door H. BIERSTEKER
Het uiterst lezenswaardige rapport van de
gereformeerde deputaten inzake het oorlogs-
vraagstuk, is een kakofonie van stemmen: Je
hóórt ze door elkaar heen en tegen elkaar in
fluisteren. De een heeft een heel andere po
litieke optiek dan de ander. Zo wed ik dat de
regels waarin gewaarschuwd wordt dat de
verbondenheid in de NAVO ons kan be
trekken bij conflicten waarbij minderheden
terecht of ten onrechte in verzet komen
tegen de gevestigde orde, uit een heel andere
hoek komen dan de regels, waarin gezegd
wordt dat het onbeschermd prijsgeven van
volken (Hongarije, Tsjechoslowakijc, .Viet
nam) aan de willekeur van overweldigers een
even zware belasting van ons geweten is als
het hanteren van de wapenen.
Soms proberen tegenstrijdige stemmen tot een
duet te komen, maar dan klinkt het als een uiterst
moderne compositie. Bijvoorbeeld over bondgenoten
in de NAVO „die wij minder goed kennen
en minder goed vertrouwen ten aanzien van hun
integriteit, waarvan wij ook de totale situatie, de
mentaliteit en de ontwikkelingsraad ten goede of
ten kwade niet kennen of, waar we wel iets weten,
moeilijk kunnen waarderen of hoog aanslaan"
Wat zal daar verwoed aan geschreven en ge
schrapt zijn: In elk geval blijft het bemoedigend
dat in de context van twijfelachtige NAVO-partners
met koloniën militaire steun alleen gericht mag
zijn op beëindiging van onrechtmatige geweldple
ging en de verandering van onrechtvaardige ver
houdingen. Maar dan zullen toch de MPLA en het
FRELIMQ de NAVO-wapens moeten krijgen en niet
PortugalHoe regelen we dat?
Afijn, over duidelijke verschillende politieke
waardeoordelen zal ik verder niet flauw zijn. Voor
kerk en theologie veel Interessanter zijn de twee
tegenstrijdige tendensen in het rapport, waardoor
ook de twee zielen in mijn borst uitstekend
vertegenwoordigd zijn.
Die betreffen het streven naar vrede in de wereld.
Op bladzij 2 staat: „De strijd om de gerechtigheid
en de vrede beweegt het hart van de wereld. Norm
voor het christelijk handelen zal altijd moeten zijn
de goddelijke gerechtigheid." De eerste verklaring
is nogal overdreven. Als het hart van de wereld
hetzelfde is als het menselijk hart dan wordt dat op
zijn minst nog door een paar dingen méér bewogen,
die de andere edele roerselen nogal eens overwoe
keren. Na dit uiterst geflatteerde beeld van het hart
van de wereld zijn de deputaten wel genoodzaakt om
toch nog een verschil aan te -brengen tussen de ge
rechtigheid, waardoor het hart van de wereld wordt
bewogen en de goddelijke gerechtigheid, die de norm
moet zijn voor het christelijk handelen. Dat is een
slechts 363 landseigen. Verder z
uit het buitenland afkomst! Q^te
het Indonesische staatsburgei f
hebben aangenomen. De grote
derheid (825) bestaat uit niet ge,oul'
naliseerde buitenlandse priesters07"1'^
De landseigen priesters zijn oi 1U'C(
redig verspreid. De meestcn 1 rt>
uit en werken in midden- en oo1 ee
va, Flores en Timor. Maar ov<bre'1
het priestertekort groot, ook wa1- D
men nog lange tijd van de huif'''
buitenlandse krachten zou krd-
profiteren. Een bijzondere mo' r
heid is, dat het cultureel psy s'e
gisch niet of zelden mogelij,t)e"
priesters van het ene volk en WS,
naar een ander volk en eiland o s- L
plaatsen. psge
Het is de algemene opvatting "£l9
donesië, dat de kerk te weinig den
ters in de toekomst zal krijgen
neer men blijft vasthouden
verplichte koppeling van ambt f1"1^
lijDaat, aart de huidige wetenscl f
lijke opleiding en de structuu',en
parochies met hun talrijke bij:
De oplossing van het. prio=<4?
bleem hangt zeer nauw samei
het probleem van de indonesi
van de r.k. kerk.
Ook de Braziliaanse bisschop
conferentie heeft dezer dagen
afvaardiging naar de synode in cerf<
opgedragen, erop aan te dringe!e?1
priesterwijding voor gehuwde
nen mogelijk wordt.
Ofi uitdrukkelijke wens vaf'
paus wordt aan alle gedelegei>uw
bisschoppen bij de komende spleJ
in Rome een bundel opstellen \Paa'
Belg prof. Jozef Coppens ove
priestercelibaat toegezonden. Irr
opstellen heeft de 74-jarige
leerde het priesterschap bestte
van het oude testament af tot ai)0*j
tweede Vaticaanse concilie. Het flde
levert een krachtig pleidooi v< tseT]
celibaatsnlicht. ?'ea
oest
at
tutu
DEN HAAG De sectoren viver
maatschappelijke leven die nie
nen worden geacht te zijn vei
woordigd in de Sociaal-Econoi "j J*
Raad, vallen niet onder de
kingssfeer van de fusiegedrag
die de Sociaal-Economische Ra
vorige jaar vrijwillig heeft opg
De commissie voor fusicaa HDI
genheden van de SER heeft dil
gedeeld naar aanleiding van Da
plannen van een aantal accour Tes
maatschappen. ckel
)ian
Riji
dei
lia,
elfo
les,
Ben
•erst
rechtigheid, leven en dood uit dit verband lie I Rc
straffe van ze bijna tot onherkenbaar wordn E
te kleuren en te vervormen"e:
Maar op bladzij vijftien staan de deputa5rs
voor een landschap waarvan ze wel degel er"c
paalde trekken herkennen: De kerk mag zi 1
begeven in een zwart-wit tekening van dvlie
der geschiedenis, zeggen ze, „Terecht", aldus24
taten, „wordt gewezen op trekken in de 07'
geschiedenis, die (in sterke tegenstelling G
demonische) doen denken aan de werking
Heilige Geest. Het feit dat de oorlog prol'^ou
tisch is geworden, de kijk op de ontwik! 1
samenwerkins is verbeterd, en de verhoud ^G(
ink
samenwerking is verbeterd,
rassen in een nieuw licht wordt gezien, zijn
voorbeelden".
krampachtig gedoe. De door God voorgeschreven
gerechtigheid is gewone aardse gerechtigheid. En
zie, daar blijken dan ook weer niet-christenen en
nlet-meer-christenen te wezen die deze najagen
Wat moeten we daarmee aan
Dan wordt er een forse evangelische aanloop geno
men: de begrippen vrede en gerechtigheid mogen
niet losgemaakt worden uit het verband waarin we
ze in de Schrift tegenkomen. „Deze opdracht staat
in het licht van Zijn proclamatie (Mij is gegeven
alle macht) en van zijn toezegging (Ik ben met u).
Niemand mag woorden als vrede, verzoening, ge-
De realisering van uit het heilsverband u
begrippen is blijkbaar toch van dien aard g
dat de Geest zich ermee bemoeid zou kunni
ben. Dat geeft te denken. Mogen de christe WIJ
verzoening en de gerechtigheid wel zo claii p18'
uitsluitend geldig met hun waarmerk In 'aa£
van: wee u, gij geseculariseerde vredestich
gij ook niet alle antwoorden van de Heid<
erbij slikt, dan wordt het nooit wat met al
spanningen Hier ziet men dus van het b
een bars vragen naar de geloofsbrieven va
wat naar vrede snakt en honger en dorst n
rechtigheid. Is het wel geldig, is het bijbels
Daartegenover treft men verderop een blij
wondering dat we in de wereld toch nog ni
maal gek zijn geworden: serieus streven na
wapening en strategie waarin crisisbeheers JSS
belangrijke rol speelt, kortom, „alle gezond jjy]
en handelen, dat dank zij Gods genade,
wereld nog gevonden wordt." En dat is d
reden voor de meeste deputaten om nog nie 'Sd
stappen al zijn er enkelen onder hen die mei
vraag: moet deze relatieve waardering v< >nki
buiten de kerk in de wereld gegroeide to »t(
dienen als een excuus om nog maar niet te
uitstappen Het doet namelijk tegelijk wat
en onwennig aan. Maar dat maakt het rapl Plai
leen maar interessanter, het is een momenti len:
van een vlottend denken over de oorlogspri
tiek in gereformeerde kring.
